2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
LETURIAK BERROGEI ETA HAMAR URTE BETE... - Ana Toledo Lezeta 555<br />
historikoa ere. Pertsona historiko hau abiapuntu hartzen duen eleberrian pertsonaia<br />
grinatsua irudikatzera behartua ere bazegoela esan daiteke.<br />
Arazoa arazoaren atzetik duen pertsonaia aurkezten du Etxaidek. Arazo<br />
horien aurrean eroapenik edo etsipenik ezagutzen ez duen pertsonaia, gainera.<br />
Haatik, Piarresek ez du arazo bihurtzen arazoa; izan ere, buruhaustetan murgildu<br />
gabe, unean-unean sortutako gatazkari erantzun egingo dio: gogoko ez<br />
duen arren, gurasoek hautatutako Engrazirekin ezkondu egingo da; emazteak<br />
maitalea duela jakitean azkar asko erreakzionatuko du ustezko maitaleari tiro<br />
eginaz, gero, pertsonaz erratzearen ondorioz, beste norbait izan bazen ere,<br />
hilotz gelditu zena...<br />
Euskal eleberrigintzaren sorreratik Leturiaren egunkari ezkutua kaleratu<br />
arteko tartean argia ikusi zuten eleberrietako pertsonaia nagusiak aztertuz gero,<br />
Joxeba Leturia eta Joanak-joaneko Piarres dira eroapena eta etsipena ezagutzen<br />
ez duten bakarrak: biak dira pertsonaia grinatsuak, apasionatuak, jarduleak<br />
−bata, gogamena bide, bestea, ekintza bide−, beren burua besterik gogoan<br />
ez duten pertsonaiak.<br />
Nahiz Piarresek, nahiz Leturiak eragozpenak dituzte beren xedeak eskuratzeko.<br />
Kanpo-munduak jartzen dizkio oztopoak Piarresi, bere barne-munduak,<br />
berriz, Leturiari. Helburuen lorpenerako oztopoak ipintzen dituztenen kokalekua<br />
desberdina den arren, biak dira oztopoei aurre egiten dietenak.<br />
Alderdi honetatik begiratuta Piarres litzateke Leturiaren antzik handiena erakusten<br />
duen pertsonaia.<br />
Alabaina, bere kezka filosofikoetan galdurik dabilen Leturiaren eta bere<br />
grinen menpe bizi den Piarresen artean bada alderik. Leturiak modu gatazkatsuan<br />
bizi du bere gatazka: une bakoitzean bizi duen arazoak oinazetu egiten<br />
du. Ez horrela, Piarres; izan ere, bere arazoek sorrarazi ziezaioketen sentimenduek<br />
ez dute eragiten konta-jariorik.<br />
Bere arazoari irtenbidea bilatzen ari den pertsonaia bezala mamitzen da<br />
Leturia egunkariaren orrialdeetan barrena. Joanak-joaneko kontalariak, berriz,<br />
ez du aurkezten bere arazoei irtenbidea bilatzen ari den pertsonaia. Batak eta<br />
besteak arazoaren aurrean hartzen duten jokabidea gisa honetan laburbil daiteke:<br />
bata irtenbide bila dabil; bestea, ez dator testura irtenbide bila, baizik eta<br />
sorrarazi dioten arazoari erantzunaz. Leturia irtenbidea bilatuz dabilen pertsonaia<br />
bezala itxuratzen da. Piarres, berriz, ez dator testura irtenbidea bilatuz,<br />
erabakiak gauzatuz baino. Honela, Leturia nola doan eginaz erakutsi egiten da<br />
testuan, ez horrela, Piarres.<br />
Leturiak eginiko ibilbidea egunkariaren orrialdeetan adierazia dago. Aitzitik,<br />
Joanak-joaneko kontalariak ez du erakusten Piarresen ibilbidea. Kontatzen<br />
ditu, jakina, Piarresek egindako eta jasandako gertaerak, baina ez ditu<br />
ikertzen kausak: kausa esatera hel daitekeen arren, −aitaren antzik ez izatea<br />
oinordekotza kendu nahiaren arrazoi bezala, adibidez−, inoiz ez da xehetasu-
Change language