2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia

670 EUSKERA – LII, 2007, 2
Amaitzeko Joxe Azurmendiren «Kierkegaard-en “Egunkari ezkutua”»
(38) lanaren berri aurkeztu nahi dugu laburzki. Argi eta garbi adierazten
digu Azurmendik nola Kieerkegaard-en eragina Txillardegirengan batetik zuzen-zuzena
den, irakurketetarik datorkiona, eta bestea Unamunoren bidez,
daniarra izan baitzen Unamunorengan eraginik handiena izan zuena.
Halaber, azpimarratzen digu bigarren nobelaren protagonista den Leartzaren
subjetibismoa, funtsean subjetibismo modernoa besterik ez zena, ezin
zezakeela onar Orixek, batez ere existentzialismoak uko egiten ziolako aristoteliko-tomisten
sustantzia eta esentziaren izateari. Eta bidenabar Mitxelenak
ere ikusten zuena Leturia baitan, mundu berri baten oihartzuna: ezkontza
tradizionalaren eta erlijio tradizionalaren kritika. Eta bestetik indibidualismoaren,
antidogmatismoaren eta egiaren erlatibismoaren aldarrikatzea. Gaur
bertan oraindik Leturiak konpromiso erradikalarekiko deiadar bat suposatzen
duela.
Eta, beraz, amai dezadan. Hona bada bildurik garaikide zenbaiten iritzia.
Koldo Mitxelena, Luis Villasante, Iñaki Bastarrika, Andima Ibiñagabeitia, Jon
Mirande, Nemesio Etxaniz, Antoni Urrestarazu eta Xabier Azurmendi, honek
geroxeago idatzi bazuen ere. Denak bat zetozen euskal literaturaren alorrean
nobela hark, Leturiaren egunkari ezkutua-k sentsibilitate eta adierazpen molde
berri bat zekarrela azpimarratzean, garai berri baten aitzindari zela, moral aldetik
eta euskararen trataerarekin erabat ados ez izan arren.
Eta besterik ez gaurkoz. Milesker zuen arretagatik.
(38) TXLG, 117-137.