2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
2007, 2 52. liburukia (2. aldia) BILBO - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
662 EUSKERA – LII, <strong>2007</strong>, 2<br />
bear du irakurlea baitan. Txillardegik, ala fede, ederki iritxi du elburu ori bere<br />
eleberri zoragarriarekin. Beste gorapenik egingo ezpaliote, auxe luke aski gure<br />
letretan lenengo errenkadan ezarteko.<br />
Izkerari buruz enoa ezertxo ere esaten. Ez naiz gramatikakeritan murgilduko<br />
gure artean oi danez. Novela au irakurtzean ez zait bururatu gramatika danik<br />
ere, ez itz-berririk ezta lapurtar klasikorik ere. Auxe bai; darabillen euskerak<br />
gogoa erabat iñarrosi dit, eta gogoak iñarrosteko gai dan izkera benetakoa ta<br />
egiña da.<br />
Ongi etorria, Txillardegi, gure soro mear ontara, itzaurregillearekin<br />
mintzatzeko. Ez da gogoa, ala ere alako barne pozatsegiñak ekarriko dizkitzu<br />
noiztanka. Gaiñera zu bezelako langille azkarren bear-gorrian arkitzen da gure<br />
baratzatxo au.<br />
Estimatzeko hitzak, noski.<br />
* * *<br />
Geroxeagokoa da «Odol-gabeko matxinada» izeneko artikulu batean<br />
(Irrintzi, 7, 12-13) proposatzen duen iraultza, alegia, munduari adierazteko<br />
euskaldunen izan-nahia, bizi-nahia eta iraun-nahia, batipat euskararena litzatekeena.<br />
Tamalez, gutxiegi hedatutako artikulua da hau.<br />
<strong>Euskaltzaindia</strong>k, 1961eko abuztuan urgazle izendatu zuen Insausti, Eizmendi<br />
eta Peillenekin batera. Adore hain handikoa eta hain sutsua izan zen<br />
gizona urte honetan Aberrira itzultzeko asmotan ibiliko da, baina frankismoaren<br />
garai gogorrek irauten zuten oraindik. Hona haren gogoeten berri ematen<br />
digun gutun zatia:<br />
Egia diotsut, bidea zabal baldin banuke lurralde auek bertan-bera utzi eta<br />
aberrira itzuliko nintzake pakean iltzeko baino ezpada ere. Bainan ezin itzuli ango<br />
agintariek lur-joten ez duten bitartean, eta ez dute ain arin lur-joko noski. Orra<br />
eman, nere barne-giroaren berri, larritasunez eta etsitasunez betea. (1961-I-7).<br />
Gutunetan ageri dira noizpehinka euskal idazleei buruzko komentarioak.<br />
Krutwig-en Vasconia liburuaz pentsatzen duena, edo Txillardegiren Huntaz eta<br />
hartaz saioak eragiten diona, zeinek Nemesio Etxanizi zuzendu gutunetan<br />
honelaxe dioten:<br />
Oraintxe irakurri dut Txillardegiren liburu berria: Huntaz eta hartaz. Lan<br />
sakonak dakazkinak eta ederki idatziak; ainbeste h-ek begiak lausotzen dizkidatela…<br />
bestela benetan irakurgarri liburutxoa. Beinepein gazteok exenplu ederrik<br />
ematen die gure politiku zarrakituei, inoiz ere euskerarik lumartean artzen ez<br />
duten oriei eta artuko ere ez. Liburu au ezpaldin badaukazu, neonek igorriko<br />
dizut bertatik. Esan beraz. (1966-I-4).<br />
[…] Irakurri dut Txillardegiren liburu berria, arekin bat nator gauza askotan,<br />
eta arrazoi guziak ematen dizkiot euskera kontuan batez ere. (1966-II-15).
Change language