26.08.2013 Views

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

532<br />

Larringan aranzaBaL, L.M.: Testua, testu-generoa <strong>eta</strong> hizkuntzaren...<br />

sailkatzeari buruzko eragozpenak agerian jarri ere bai; haren ust<strong>eta</strong>n ez dago<br />

sailkapen zurrunik egiterik. Testua entitate heterogeneoa da <strong>eta</strong>. soilik sekuentziak<br />

dira egonkorrak <strong>eta</strong> sailkagarriak. Eta gehitzen du gutxi direla oinarrizko<br />

sekuentzia horiek: gehienez ere hamarren bat edo. Horrela bada,<br />

testua barik sekuentzia bilakatzen da nozio nagusia <strong>eta</strong> zentrala autore honen<br />

proposamenean; era berean, sekuentzia da tipologiarako funtsezko oinarria.<br />

sekuentzia-mota hauek nolabaiteko marko <strong>eta</strong> mugapen gertatzen zaizkio hiztunari<br />

bere mintzajardunean. Hona sekuentzia prototipikoen zerrenda:<br />

(adam , 1992)<br />

· narrazio-sekuentzia;<br />

· injuntzio-instrukziozko sekuentzia;<br />

· deskripzio-sekuentzia;<br />

· argudiapen-sekuentzia;<br />

· azalpen-esposizio-sekuentzia;<br />

· conversationnelle-dialogal (elkarrizk<strong>eta</strong>koa)<br />

· (poétique-autotélique)<br />

Bronckart-ek onartzen du, beste autore batzuek bezala (Bajtin, adam...),<br />

ezinezkoa dela testu-tipologia zehatza <strong>eta</strong> zurruna (behin-betikoa) egitea.<br />

Onartzen du ez dagoela sailkapen egonkorrik egiterik. Horrek ez du esan<br />

nahi, ostera, beste punturaino joan behar dela, <strong>eta</strong> esan ezinezkoa dela kategorizazio<br />

oro. Lor daiteke nolabaiteko karakterizazioa, zenbait irizpide erabiliz<br />

gero: esaterako, diskurtso-motak, osaera sekuentziala, garapen tematikoa, testualizazio<br />

mekanismoak... <strong>eta</strong> abar kontuan hartuz. Hortik sortutako sailka -<br />

tzea nahiko “lausoa” litzateke, <strong>eta</strong> lausotasun hori adierazte aldera<br />

“tes tu-generoa “ deitzea proposatzen du, <strong>eta</strong> ez “testu-mota”.<br />

izan ere, ezinezkoa da testua modu zuzenean karakterizatzea, hau da, hizkuntz<br />

unitate<strong>eta</strong>n oinarrituz; baina, daitekeena da zeharbidez <strong>eta</strong> indirektoki<br />

karakterizazio errentagarri bat egitea. Osagai desberdinen presentzia, maiztasuna,<br />

helburua, banak<strong>eta</strong>, <strong>eta</strong> konfigurazioak ikusiz definitu ahal da genero<br />

batekoa edo bestekoa den testu ale konkretua. zeintzuk diren antzekoagoak,<br />

Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 505-539. Bilbo<br />

issn 0210-1564

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!