26.08.2013 Views

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

530<br />

Larringan aranzaBaL, L.M.: Testua, testu-generoa <strong>eta</strong> hizkuntzaren...<br />

zer esan testu-generoen sailkapenaz? antzinakoa da testuak sailkatzeko<br />

joera, <strong>eta</strong> zenbait<strong>eta</strong>n premia ere bai. antzinakoa izanagatik, kontuak nahiko<br />

“gordin” daude. zergatik? Testuak, esan bezala, komunikazio-unitateak dira,<br />

<strong>eta</strong> komunikazio horr<strong>eta</strong>n sortutako testu-tankerak, testu-antolamenduak...<br />

ugariak <strong>eta</strong> guztiz bestelakoak izan ohi dira. Komunikazio-moduak adina.<br />

Baina horrek ez du esan nahi nahastea <strong>eta</strong> antolak<strong>eta</strong>rik eza dela nagusi.<br />

gizartean existitzen diren testu-praktikak ez daude besterik gabe m<strong>eta</strong>tuak,<br />

elkarren alboan <strong>eta</strong> modu kaotikoan pilatuak, modu organikoan eratuak baizik.<br />

Halatan, testu batzuk beste batzuk baino antzekoagoak dira. Edota desberdinagoak,<br />

zeren testuen arteko heterogenotasuna dibertsitatea pentsatzeko<br />

ere lanabes da. adibide batzuk emanez gero, ez dugu traba handirik izaten<br />

zein den antzekoago <strong>eta</strong> zein diferenteago igartzeko. intuitiboki behintzat.<br />

izan ere, testuak produktu historikoak ere badira, historian zehar eginkizun<br />

jakin batzuk betetzeko gizataldeek sortuak. Horrek bere arrastoa uzten du testuan.<br />

Eginkizun horiek <strong>eta</strong> gizataldeen presentziak erabakitzen dute zer-nolako<br />

testua sortuko den hiztunak komunikatzen direnean. Eta hori<strong>eta</strong>ko testumolde<br />

askori izenak ere eman zaizkio: indexatuak agertzen zaizkigu, horra. Jakina,<br />

izenaren <strong>eta</strong> izanaren arteko lotura zein den jakin behar.<br />

Testu-tipologia nozioa komunikazioko kategoria arrunt gisa aztertu da (folk<br />

linguistics), lausoa dudarik gabe, baina ustez objektibagarria dena. Eta ahalegin<br />

handiak <strong>eta</strong> ugariak egin dira, intuitiboki ez ezik, modu zientifikoagoan <strong>eta</strong><br />

objektiboagoan deskribatzeko <strong>eta</strong> kontzeptualizatzeko ere. (Beacco, 2004):<br />

Testu-generoen tipologizazio zehatza ez da batere erraza : hala sailkatze-jarduera<br />

bera nola irizpideak aldatu egiten dira; are, testuak eurak ere aldatu<br />

egiten dira <strong>eta</strong> berriak sortzen. ahaleginak ahalegin <strong>eta</strong> proposamenak proposamen<br />

ez da adostasunik.Tipologiak, historian barrena, ugaritu egin dira<br />

<strong>eta</strong> deiturak ere guztiz bestelakoak dira sarritan. sailkatze-zurrunbiloan erortze -<br />

ko arriskua erreala da. schnewly-k (1987) berrogei bat proposamen biltzen<br />

ditu, <strong>eta</strong> zazpi irizpide edo oinarri bereizten. Langue Française 1987, 74 zenb.<br />

diskurtsoen tipologiari dedikatua dago; Petitjean (1989) <strong>eta</strong> Maingeneau au-<br />

Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 505-539. Bilbo<br />

issn 0210-1564

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!