Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

ZuBeldia, l.: ‘Omen’en zalantzak argitu nahian 867
(39) “Gaur hasten omen da hauteskunde kanpaina. Baita zera
ere. Hori ez dute alderdi politikoek ere sinesten (…)” (agirre,
Berria, 2008-02-22, 3)
Garbi ikusten da ‘omen’ek ez duela zalantzarik adierazten adibide horietan,
eta aski irizten diegu horiei ‘omen’ek ziurtasunik eza adierazten duelako ideia
bazter uzteko. esan dugu zalantza ‘omen’en esanahia balitz, kasu guztietan
adierazi beharko lukeela eduki hori, eta ez dirudi hala denik.
Zergatik lotzen dituzte, orduan, euskaltzaindiak eta beste hiztegigile eta
gramatikari batzuek ‘omen’ eta ziurtasun neurria? esango genuke lotzen dituztela
badirelako inplikatura hori sor dezaketen esaldi ‘omen’dunak. eta,
horrez gain, beharbada, ‘omen’en beraren izaerarengatik, bere esanahiz ez delako
erabakitzen nora joko duen: adostasunera, desadostasunera, zalantzara…
ez du halako esanahirik jasotzen ‘omen’ek bere baitan, eta badirudi nolabaiteko
zalantza sortzen duela ezaugarri horrek. neutroa da, nolabait esateko.
ikus dezagun nola sortzen den zalantzaren inplikatura hori. Hartu, adibidez,
honako etsenplu hauek:
(40) a. “(…) ordun larraitzen batzuk soñue jo omentzuen ortzak
zabalduta. (…)
b. nik eztakit ze jo zuen enon ikusi jotzen da... nei apaizak
beak esantziñ emen abaltziketan.” (ahozkoa):
(41) a. “1.000 zigarroren gaineko zerga igota eta tabakoaren gutxieneko
prezioa zehaztuta iritsiko omen da arazoaren soluzioa.
(…)
b. Prezioak igoko diren ikuskizun dago. Prezioak igota arazoa
konponduko den ere bai.” (Berria, 2006-02-11, 2):
(42) a. “labayenek -ramon labayen zen orduko Kultura sailburua-
esaten omen zuen (b) euskal telebistak aparra bezala egin
behar zuela lan, gure hizkuntzarekin bazter guztiak nahasiz.”
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 843-883. Bilbo
issn 0210-1564