Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia
Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia
idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.: Euskal eredu elebidunak, murgilketa hizkuntzen... 489 5.2. Ipuinen egitura Aurreko puntuan ipuina bere kabuz hasi eta bukatzeko gaitasunari begiratu diogu. oraingoan, ipuinaren osagai nagusiak zenbateraino agertzen diren aztertuko dugu, eta horretarako Adam (1992) egileak ematen duen 5 ataleko egitura hartuko dugu irizpide. Alegia, ipuinaren hasierako atala, aldaketa edo desoreka adierazten duena, ekintzen garapena biltzen duena, oreka berreskuratzeko ageri den atala eta azken egoera aipatzen duena lirateke bost atal horiek. ondoren, 2. taulan ageri denak atalak agertzen diren edo ez besterik ez du esaten; alegia, atal bakoitzean parte hartzen duten pertsonaia edo ekintza nagusiak dauden edo ez, edota nolako zehaztasunarekin aipatzen diren ez da hemen neurtzen 8 . 1 Hasiera egoera 2. TAULA iPUinArEn ATALAK EUsKArAz (H1 ETA H2) ETA GAzTELAniAz (H1 ETA H2) Bi TALdEETAn, 5 ETA 8 UrTErEKin (%) 2 Aldaketaren abiapuntua 3 Garapena 4 Konponbidea oreka berria 5 Azken egoera 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte Euskara H1 100 100 91,9 95,8 100 100 100 95,8 100 100 Euskara H2 91 97 86 97 100 100 100 100 100 97 Gaztelania H1 94 94 81 97 100 100 91 89 73 89 Gaztelania H2 30 95,8 30 100 30 100 30 100 30 100 8 Liburu honetan bertan, Almgren et al. lanean, beste irizpide batzuk erabili dira ipuinaren egiturako atalen presentzia aztertzerako orduan. Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 463-504. Bilbo issn 0210-1564
490 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.: Euskal eredu elebidunak, murgilketa hizkuntzen... Taula honetatik ere zenbait ondorio atera daitezke. Lehenengoa, aurreko taularen ondotik ondorioztatu daiteke: ipuina hasi eta buka bere kabuz egiten duenak, badaki ipuina testu bezala atal jakin batzuek osatzen dutela, eta beraz, lortua du ezagutza diskurtsibo garrantzitsu hori. Euskara H1 nahiz H2 izan, emaitzak oso antzekoak dira, eta ez da harritzekoa, izan ere eskolan eta euskaraz landua dute ipuina bi taldeek. Gaztelania H1 denean ere oso emaitza onak ageri dira. Hasierako eta azkeneko atalak, nolabait ritualizatuenak izaten direnak, eta ipuinari ainguraketa eta errematea ematen diotenak, batzutan ez dira ageri, eta 8 urterekin ere badira haur batzuk atal horiek esan gabe uzten dituztenak. Gaztelania H2 den kasuan aurrerapen nabarmena ageri da 5 eta 8 urte bitartean. Eskolan gaztelania gutxi landu duten arren, eta 5 urterekin hitz egiten jakin ez arren, gai dira 8 urterekin egitura osoa erabiliz ipuina kontatzeko. Eginkizuna euskaraz landu dute eskolan, baina nahikoa trebaturik ageri dira gaztelaniaz ere gauzatzeko. Autonomiari buruz esan duguna errepika dezakegu hemen ere: H1etik H2ra eta alderantziz mailegatzen dira trebetasun diskurtsiboak. 5.3. Zer da 5 eta 8 urte bitartean ikasten dena? Aurreko bi puntuetan zenbait datu kuantitatibo eman dugu, eta bertan ikusi da 8 urterekin 5ekin baino emaitza hobeak lortzen direla. Hori espero den zerbait da. nolanahi ere, garrantzitsua da 8 urterekin gehiago egiten duten hori zer den ondo begiratu eta ikustea. Euskara maila aztertzerakoan, ez dugu alde nabarmenik ikusi bi taldeen artean (H1 ala H2). Adinari dagokionean aldiz, ipuinaren osotasuna eta bereziki atal bakoitzean ageri den zehaztasuna eta horretarako erabiltzen diren mekanismo formalak ezberdinak dira bi adinetan. Egia da, norbanako batetik bestera ere alde handiak daudela. Ume batzuk 5 urterekin ere oso ipuin osatuak eta zehatzak kontatzen dituzte, baina 8 urterekin 5ekin baino askoz gehiago dira ipuin osoagoak ekoizten dituztenak. ondoko adibideak haur berberak 5 eta 8 urterekin emandakoak dira. ipuinaren atal berbera aipatzen da. Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 463-504. Bilbo issn 0210-1564
- Page 1 and 2: 10,00 € 2009 54, 2-1. zatia Ikast
- Page 3 and 4: EUSKALTZAINDIA EUSKERA AGERKARIA Pl
- Page 5 and 6: ADOLFO AREJITA. Deustuko Unibertsit
- Page 7 and 8: 454 [639-681] Euskara H2 goiztiarra
- Page 9 and 10: 456 idiazabal, i. - barreña, a.: I
- Page 11 and 12: 458 idiazabal, i. - barreña, a.: I
- Page 13 and 14: 460 idiazabal, i. - barreña, a.: I
- Page 15 and 16: 462 idiazabal, i. - barreña, a.: I
- Page 17 and 18: 464 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 19 and 20: 466 Sarrera idiAzABAL, i. - MAnTEro
- Page 21 and 22: 468 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 23 and 24: 470 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 25 and 26: 472 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 27 and 28: 474 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 29 and 30: 476 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 31 and 32: 478 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 33 and 34: 480 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 35 and 36: 482 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 37 and 38: 484 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 39 and 40: 486 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 41: 488 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 45 and 46: 492 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 47 and 48: 494 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 49 and 50: 496 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 51 and 52: 498 Bibliografia idiAzABAL, i. - MA
- Page 53 and 54: 500 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 55 and 56: 502 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 57 and 58: 504 idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.:
- Page 59 and 60: 506 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 61 and 62: 508 Sarrera Larringan aranzaBaL, L.
- Page 63 and 64: 510 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 65 and 66: 512 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 67 and 68: 514 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 69 and 70: 516 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 71 and 72: 518 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 73 and 74: 520 “Testu enpirikoa” nozioak b
- Page 75 and 76: 522 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 77 and 78: 524 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 79 and 80: 526 (...) la introducción del conc
- Page 81 and 82: 528 2.4. Testua eta ikas/irakaskunt
- Page 83 and 84: 530 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 85 and 86: 532 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 87 and 88: 534 aipu horretan ikus daitekeenez,
- Page 89 and 90: 536 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
- Page 91 and 92: 538 Larringan aranzaBaL, L.M.: Test
idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.: Euskal eredu <strong>elebidunak</strong>, murgilk<strong>eta</strong> hizkuntzen... 489<br />
5.2. Ipuinen egitura<br />
Aurreko puntuan ipuina bere kabuz hasi <strong>eta</strong> bukatzeko gaitasunari begiratu<br />
diogu. oraingoan, ipuinaren osagai nagusiak zenbateraino agertzen diren aztertuko<br />
dugu, <strong>eta</strong> horr<strong>eta</strong>rako Adam (1992) egileak ematen duen 5 ataleko egitura<br />
hartuko dugu irizpide. Alegia, ipuinaren hasierako atala, aldak<strong>eta</strong> edo desoreka<br />
adierazten duena, ekintzen garapena biltzen duena, oreka berreskuratzeko ageri<br />
den atala <strong>eta</strong> azken egoera aipatzen duena lirateke bost atal horiek. ondoren,<br />
2. taulan ageri denak atalak agertzen diren edo ez besterik ez du esaten; alegia,<br />
atal bakoitzean parte hartzen duten pertsonaia edo ekintza nagusiak dauden edo<br />
ez, edota nolako zehaztasunarekin aipatzen diren ez da hemen neurtzen 8 .<br />
1<br />
Hasiera<br />
egoera<br />
2. TAULA<br />
iPUinArEn ATALAK EUsKArAz (H1 ETA H2)<br />
ETA GAzTELAniAz (H1 ETA H2) Bi TALdEETAn,<br />
5 ETA 8 UrTErEKin (%)<br />
2<br />
Aldak<strong>eta</strong>ren<br />
abiapuntua<br />
3<br />
Garapena<br />
4<br />
Konponbidea<br />
oreka berria<br />
5<br />
Azken egoera<br />
5 urte 8 urte 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte 5 urte 8 urte<br />
Euskara<br />
H1 100 100 91,9 95,8 100 100 100 95,8 100 100<br />
Euskara<br />
H2 91 97 86 97 100 100 100 100 100 97<br />
Gaztelania<br />
H1 94 94 81 97 100 100 91 89 73 89<br />
Gaztelania<br />
H2 30 95,8 30 100 30 100 30 100 30 100<br />
8 Liburu hon<strong>eta</strong>n bertan, Almgren et al. lanean, beste irizpide batzuk erabili dira ipuinaren egiturako<br />
atalen presentzia aztertzerako orduan.<br />
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 463-504. Bilbo<br />
issn 0210-1564
Change language