Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

ZuBeldia, l.: ‘Omen’en zalantzak argitu nahian 861
(29) “liburu egunean gertatu zitzaigun. ezagun batzuek etxera gonbidatu
gintuzten, eta senarrak afaria prestatu bitartean, emazteak
etxea erakutsi zigun. (…) telefono-gida eta argiñanoren errezetaliburu
bat, ez nuen etxe osoan beste libururik ikusi. (…)
Halako batean, emazteak barkamena eskatu zidan: ez omen
dute irakurtzeko ohiturarik. damu naiz bikotea ez zoriondu
izanaz: etxe hartako liburu faltak logika gehiago du irakur
zaletasunik gabeko liburu askoko batek baino.” (lertxundi,
Berria, 2009-04-25, 5)
Kasu horietan, Kobeaga, aktoreak eta emaztea lirateke jatorrizko hiztunak,
hurrenez hurren; testuinguruan aipatuta baitaude, esplizituki. Zehaztuta
daude, beraz.
(ii) erreferentziak finkatzeari dagokionez, berriz, gure ustez, ‘omen’ek ez
du testuinguruaz baliatuz finkatu beharreko argumenturik adierazten. Hortaz,
Sk leuzkakeen indexikoei legozkiekeen erreferentziak lirateke p mugatzeko finkatu
beharreko erreferentzia bakarrak.
anbiguotasuna ebazteko eta erreferentziak finkatzeko lanak eginda, tankera
honetako proposizioa adierazten du hiztunak ‘S omen ’ perpaus baten esaldiaren
bidez, gure proposamenaren arabera:
HiZTuna eZ den BesTe(ren) BaTeK esana da p,
edo, bestela,
HiZTuna eZ den BesTe(ren) BaTeK esana da OMen-p.
Horixe litzateke ‘omen’en edukia. 18 esan beharra dago, halere, ez dagoela
zehaztu beharrik nork esana den p edo OMen-p, 19 hiztunak adierazitako pro-
18 esanahi hori duela kontuan hartuta, ebidentzialtzat hartuko genuke ‘omen’, hala esaten baitzaie
hiztunak bere informazioarentzat duen informazio-iturria markatzeko elementuei literatura orokorrean
(ikus, besteak beste, de Haan 1999; dendale & Tasmowski 2001 eta Faller 2002).
19 ez du ‘pro’ izenordain isilik perpausean artikulatuta, ‘esan du’ edo ‘esan dute’ aditzek duten
bezala (ikus Zubeldia & Korta, 2007).
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 843-883. Bilbo
issn 0210-1564