Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

860
ezin jakin daiteke nor den jatorrizko hiztuna, ezta esaldi hori zenbat hiztunengandik
pasatua den ere; batek daki zenbat ahotatik igaro den.
Gauza bera gertatzen da zurrumurruak hizpide direnean:
(25) “Bere bigarren denboraldia du, eta Frantziako talde garran -
tzitsuen agendan omen dagoela diote azken zurrumurruek.”
(Berria, 2006-02-03, 28)
Berebat jatorrizko hiztunaren inolako arrastorik ematen ez duten gisa honetako
adibideetan:
(26) “denak ez, geienak bai. Zeatio emen auzo ontako gazte geienak
emen juntatze gattuk... normalen... Beran tzeok beste
soziedade bat eta an talde bat eta ola... esate omen die ??
baño askomuzkoik ez... etzekiat.” (ahozkoa) 17
Beste batzuetan, ordea, garbi dago bigarren eskuko informazioa dela, jatorrizko
hiztuna zehaztuta baitago, kotestuan edo testuinguru hurbilean: batek
(jatorrizko hiztunak) zerbait esan du, eta une horretako hiztunak hari entzundakoa
dakar ‘omen’en bidez. esate baterako:
(27) “«ez daukat obsesioa hirugarren adinekoekin, baina atsegin
dut edadeko emakumeen jarrerak aztertzea» dio Kobeagak.
ez omen dago horretan errukigabetasunik; «80 urteko emakume
bat supermerkatu bateko ilaran aurrekoen txanda nola
hartzen saiatzen den ikustea atsegin dut, besterik gabe».” (Berria,
2006-01-25, 39)
(28) “aktoreen esanetan, zailagoa da publiko euskaldunari hitza
ateratzea, baina behin hasita ez omen dute arazorik izaten.”
(Berria, 2006-02-01, 41)
17 asier aizpuruak eta larraitz Zubeldiak egindako grabazioen transkripzioetatik hartuak dira
ahozko adibideak. 2001ean egin zituzten, ataunen eta abaltzisketan (Gipuzkoa).
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 843-883. Bilbo
issn 0210-1564
ZuBeldia, l.: ‘Omen’en zalantzak argitu nahian