Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

482
idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.: Euskal eredu elebidunak, murgilketa hizkuntzen...
berbera gertatzen da euskararen ebaluazioarekin ere: gramatika alderdiak ebaluatzeko
irizpideak askoz ere garatuagoak daude ipuinaren alderdiak baino.
Beste alde batetik, irakaslearen eta ikaslearen arteko elkarrekintzari garran -
tzia handia ematen zaio material didaktikoetan. irakasleari dagokio elkarrekintza
horietan euskara lantzeko testuinguru komunikatiboak sortzea.
Esaterako, irakasleak ikasleen ikaskuntzara bideratu behar ditu hizkuntza txokoak,
hau da, ikasleek hizkuntza gara dezaten gelan sortutako espazio bereziak
(hiztegiez edota ipuin-liburuez hornituak).
Euskara bigarren hizkuntza modura irakasten denerako, ez dago apenas
argibide berezirik material didaktikoetan. Giltza-Edebéren kasuan, eta irakaskuntza
edukiei dagokienez, gramatika eta hizketa egintzak zehazten dira, eta
hauen irakaskuntzarako bitartekoak dira: kalitatezko inputa, ipuina (hizkuntza
egintzen zerbitzu ra), elkarrekintzen sorrera, eta euskara H1 duten haurren
kasuan baino ipuinen ulermen galdera errazagoak. Haurtxoako
materialetan, bere aldetik, proposatzen da irakasleak ikasleei ipuinak kontatzerakoan
ipuina sinpletua edo egitura sinpleagoak erabiliz egin behar duela.
Gramatika-alderdi bereziak ere iradokitzen dira.
Laburbilduz, argigarria deritzogu edukien zehaztasun maila handia, izan
ere, be rez, Haur Hezkuntzak berea duen ezaugarrietako bat edukien diziplinarizazio
ahula da. E.A.E.ko curriculumean esaten den bezala, “jakintzagaizko
antolaketa, erabat arbuiagarria ez bada ere, ez da oso egokia Haur Hezkuntzan,
zeren haurrak ikasteko duten era ez da zatikatua.” (Eusko Jaurlaritza, 1992,
32). Gure ustez, euskarak Haur Hezkuntzatik bertatik “ikasgai itxura” izatearen
atzean eskolari euskararen biziberritzean eman zaion funtsezko papera
dago: euskara hizkuntza gutxitua da, ikasle askorentzat bigarren hizkuntza,
eta eskolaren bidez euskararen normalizazioa lortzeko bidean (zalbide, 1998),
zenbat eta goizago hasi euskara modu esplizituagoan irakasten, orduan eta
lorpen hobeagoak.
nabarmendu nahi dugu, halaber, gramatikaren edukiak direla gehien zehazten
direnak, eta aldiz, adierazpenari edo testuari/diskurtsoari lotutako edukiak
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 463-504. Bilbo
issn 0210-1564