26.08.2013 Views

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

780<br />

AlEgrIA SUSPErrEgI, A.: Errepikapen lexikoak ahozko modalitatearen koherentzia ...<br />

lexikal bera partekatzen da bi kasu<strong>eta</strong>n. Desberdintasunek, hortaz, bakoitzaren<br />

linealtasun, izaera material <strong>eta</strong> enuntziazio-baldintzekin dute zerikusia,<br />

baita komunikazioaren izaera berarekin ere. Zentzu horr<strong>eta</strong>n, ahozko modalitatea<br />

idatzizkotik bereizten duten ezaugarri nabarmenenak horrela laburbilduko<br />

genituzke 8 :<br />

- Mezua helarazteko kanal <strong>eta</strong> osagai mota desberdinak erabiltzea: hiz -<br />

kuntzaz ko elementuak, elementu prosodikoak, elementu paralinguistikoak,<br />

hizkuntzaz kanpoko elementuak.<br />

- Elementu hauen izaera esklusibo <strong>eta</strong> iheskorra, behin ekoiztutakoan –grabatu<br />

ezean, behintzat– berreskura ezinak baitira.<br />

- Mezuaren berehalako gauzatzea denborak baldintzatua izatea.<br />

- Atzera jo <strong>eta</strong> esandakoa ezabatu edo aldatzeko aukerarik eza.<br />

- Enuntziatuen interpr<strong>eta</strong>zioari begira testuinguruak <strong>eta</strong> mintzakideen ezagutza<br />

konpartituak duen garrantzia.<br />

- Elementu betegarrien presentzia 9 .<br />

- Intonazioaren <strong>eta</strong> sintaxiaren arteko harreman estua.<br />

- Parataxiaren 10 - hau da, segmentu frastikoen arteko lotura esplizitu ez egitearen-<br />

aldeko joera.<br />

Ezaugarri hauek guztiek, zalantzarik gabe, ahozko testu askotan aurkitzen<br />

dugun sintaxi, itxuraz, berezi horren erantzule dira. gauzak horrela, solasa<br />

8 Ikus Alegria, Diaz de gereñu <strong>eta</strong> Manterola (2008).<br />

9 “eh” partikula zalantzazkoa zein betegarria; hitz laburren errepikapenak, hitz (talde) baten<br />

gainean eginiko zuzenk<strong>eta</strong>k, bertan behera utzitako hitz edo enuntziatuen hasierak, amaitu<br />

gabe utzitako enuntziatuak, hitz tarte laburrak, elementu fatiko (“mh”, “ah”,… ) <strong>eta</strong> mintzajardunaren<br />

markatzaileak, bokalen luzapenak…<br />

10 Parataxiaren adib.: “hau da A4 bat bezela/ folio bat bezela/ pentzatz(en) (d)et/ honeaño”,<br />

hipotaxi bidez –hau da, koordinazio <strong>eta</strong> menderakuntza bidez- “hau A4 bat bezalakoa, folio<br />

bat bezalakoa dela pentsatzen dut” ekoiztu beharrean.<br />

Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 771-809. Bilbo<br />

ISSN 0210-1564

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!