26.08.2013 Views

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

GArCiA-AzkOAGA, L.M. - DiAz DE GErEñU, L.: Ahozko narratibotasuna... 753<br />

nolabait iradokitzen zaiguna da oilar horrek bere ben<strong>eta</strong>ko boterea frogatu<br />

beharko duela, ez dela txori ziztrin bat.<br />

(5) adibidean haritza hiponimoaren erabilerak irudikatze-estrategia bezala<br />

funtzionatzen du entzuleen buru<strong>eta</strong>n leku edo espazio narratiboaren irudia<br />

eraikitzen laguntzen duelako: ...zuhaitz baten azpian / hortxe herriko enparantzan<br />

/ haritzaren azpian...<br />

ikuspegi linguistikotik izen bereziak denominatiboak dira, baina narrazioen<br />

kasu<strong>eta</strong>n balore konnotatibo handia dute pertsonaien karakterizazioa garraia -<br />

tzen dutelako, sarritan ezaugarri psikologiko<strong>eta</strong>n oinarrituta, <strong>eta</strong> horrenbestez<br />

haien portaerari <strong>eta</strong> gertaerei buruzko informazioa iradokiz (Don Seriyo (4)).<br />

Horren eragina narrazio osoan proiektatzen da:<br />

(31) behin bazan gaztelu baten dorrerik altuenean hantxe bizi<br />

zan mutiko bat bere izena zan Amilotx / Amilotxek beti buruan<br />

ibiltzen zuen kapela urdin bat.../ Amilotxek negar egin zuen...<br />

Goiko (31) adibidean pertsonaiari Amilotx izena ematean hizkuntzaren dimentsio<br />

interaktibo <strong>eta</strong> sozialak jartzen dira jokoan. interakzioa zentzuaren<br />

efektu gisa ulertzen badugu, Amilotx izendapenak, txori baten izena alegia,<br />

irudipenezko ipuinari lotuta dago, <strong>eta</strong> nolabait, ipuinaren amaieran gertatuko<br />

dena iradokitzen du, izen horrek ben<strong>eta</strong>n ezkutatzen duena, hau da, pertsonaiaren<br />

izaera magikoa iradokitzen du baina agerian jarri gabe. Per tso naien<br />

izen bereziek duten funtzio karakterizatzailea entzuleen buru<strong>eta</strong>n irudi jakin<br />

batzuk sortzera bideratuta dago <strong>eta</strong> entzuleek istorioan gertatuko denari buruzko<br />

hipotesiak egin ditzakete izen horiek entzunda. Hori guztia, jakina, narratibotasuna<br />

lantze aldera. zenbait kasutan pertzepzio-estrategia bat da,<br />

pertsonaien izaeran <strong>eta</strong> portaeran aldak<strong>eta</strong> edo transformazio bat nabarmentzeko<br />

intentzioa duena, kasu hau<strong>eta</strong>n, gainera, narratzaileak ipuin bat bukatutzat<br />

eman <strong>eta</strong> beste batekin has daiteke, adibidez, maila diegetikoan gizon<br />

dena extradiegetikoan Ahohandi izan daiteke ((14) adibidea). Maila diegetikoan<br />

aurkezten diren pertsonaiak izanik, hona hauen aurrekari gisa lehendabiziko<br />

izendapenaren agerpenaren adibidea:<br />

Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 723-770. Bilbo<br />

issn 0210-1564

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!