Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Almgren, m. - IdIAzAbAl, I. - mAnterolA, I. : Euskararen ikaskuntza H1 eta H2 ... 711
(23) gero Mattin Zaku / e: erri(yo) handi handi bat ikusi zun / ta o luzea eta
oso sakona ta orduan ezintzuen zeharkatu / ta orduan esantzuen / erreka sartu
boltsara eta boltsara sartu zen H1-4, 8.
(24) / zegoenean oi- oi-lotegian esan zion azeriak / ni nahi dut irten! nahi dut
irten! / oiloak daude hemen! / jango dituzu? / bai! bai! / oraintxe irtengo naiz! /
eta irten zenean / jan behar zituen oilo guztiak eta jan zituenean tripa loditu
zion // H2-14, 5 urte.
(25) // hor joan ziren erregearen morroiak eta Mattin Zaku erregearen aurrera
eraman zuten / esan zion erregeak / oilategira eramango zaitut / eta bihar / ea
nola zauden ikusiko dizut / oilo basatiak gose daude eh! / abisua / ematen
dizut / gero / oilategian / azeriari deitu zion / azeria! azeria! / atera zakutik! /
eta azeriak oiloak jan zituen / kris kras / mokadu batean barruan z- / bere tripan
zeuden // H2-14, 8 urte.
Adibideetan ezaugarri asko azpimarratu ditugu, ekintza edo egoera zedarritu
eta kontakizuna erakargarriagoa, solaskidearekin elkarreragin biziagoa
sortarazten dutenak. Haur berberak bost eta zortzi urterekin egoera berean
ekoiztutako adibideak garapenaren adierazgarriak dira.
4.1.2. Bigarren, edo planoari buruzko iruzkinak
Ingelesez background deitzen dena ipuinetako ekintzen atzeko planoa sor -
tzeko erabiltzen den baliabidea da. ekintzen artean maila edo erliebe ezberdinak
bereizteko erabiltzen da (larringan, 1998). Atzeko planoen bidez,
ekintzak zein testuinguruak zehaztu eta indartu egiten dira, eta hala ipuinaren
kalitatea, haren komunikazio balioa, indartu egiten da. Adibidez:
(26) eta ia ia gaztelura iritsi zen / baina ibai / ibaia zegoen eta ez zekien zer
egin baina ideia bat bururatu zitzaion / z- ibaia zakura sartzea / eta hori egin
zuen // H2-11,8 urte.
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 683-721. bilbo
ISSn 0210-1564