26.08.2013 Views

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Almgren, m. - IdIAzAbAl, I. - mAnterolA, I. : Euskararen ikaskuntza H1 <strong>eta</strong> H2 ... 705<br />

(7) bazen / behin / Mattin / Zaku izeneko mutil bat / <strong>eta</strong> amari / en esan tzion<br />

/ en / ikusi zu- / entzun zuela / en er- / bere baserritik gertu / gaztelu bat zegoela /<br />

<strong>eta</strong> / en erregeak diru asko zuela / (H1-10 8 urte)<br />

(8) bazen behin / m: / Martin izeneko mutiko bat <strong>eta</strong> esan zion bere amari / ama<br />

/ gaztelura joango naiz / dirua / diru bila / zeren ziren pobreak / (H2-2 8 urte)<br />

bi adibide<strong>eta</strong>n haurrek ipuina lehenaldian ainguratzen dute, bi<strong>eta</strong>n ere<br />

bazen behin lehenaldiko aditza <strong>eta</strong> denborazko testu antolatzailea erabilita.<br />

behin testuko denbora lehenaldian kokatuta, adibide<strong>eta</strong>ko bi haurrek lehenaldian<br />

jarraitzen dute <strong>eta</strong> amari esan zion esanez, <strong>eta</strong> horrela biek ere segidan<br />

elkarrizk<strong>eta</strong> segmentu bat datorrela aditzera ematen dute. Jarraian zehazki begiratuko<br />

dugu ea haurrak nola moldatzen diren zati narratibo<strong>eta</strong>n lehenaldiko<br />

denbora mantentzen. 6. taulako “lehenaldian mantentzea” zutabeari begiratuta,<br />

ikusten da bi talde<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> bi adin<strong>eta</strong>n haurren gehiengoak lehenaldiko<br />

oinarrizko denbora bere horr<strong>eta</strong>n mantentzen dutela. Haur hauek ipuina lehenaldian<br />

ainguratu <strong>eta</strong> ipuin osoa lehenaldian kontatzen dute (orainaldiko<br />

elkarrizk<strong>eta</strong> zatiak kenduta, noski). beste haur batzuek, berriz, lehenaldian<br />

kontatzen dute ipuin ia osoa, baina tartean-tartean, halako batean, orainaldirako<br />

jauzia egiten dute. Adibidez:<br />

(9) hurrengo goizean / joan tzen <strong>eta</strong> / bidian / en aurkitu zuen azeri bat / <strong>eta</strong> esan<br />

tzion nora doan <strong>eta</strong> / erregearena doala / <strong>eta</strong> zakuan sartu zuen / H1-10 8 urte<br />

denbora haustura deitzen denaren ohiko adibidea da hau. <strong>eta</strong> esan zion<br />

nora doan enuntziatuan doan orainaldiko aditzak kontak<strong>eta</strong>ren denbora espero<br />

gabe hautsi egiten du.<br />

Azkenik, “lehenaldia-orainaldia txandakatzea” zutabean bildu ditugu ipuin<strong>eta</strong>ko<br />

kontak<strong>eta</strong> zati<strong>eta</strong>n bi denbora horiek txandaka erabilita ere, denbora<br />

hausturarik eragiten ez duten kasuak. esate baterako:<br />

(10) ailegatu zen <strong>eta</strong> esan zuen / azeri! / atera / atera zakutik! / atera <strong>eta</strong> ñam<br />

ñam ñam / oilo guztiak / e / jan // hurrengo egunean morroiak joaten dira / ikustera<br />

ea da- dago <strong>eta</strong> hor lasai eserita / eraman dute erregearengana <strong>eta</strong> esaten du erregeak<br />

Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 683-721. bilbo<br />

ISSn 0210-1564

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!