Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan ... - Euskaltzaindia

472
idiAzABAL, i. - MAnTEroLA, i.: Euskal eredu elebidunak, murgilketa hizkuntzen...
3. Murgilketa ereduen oinarri psikolinguistikoak
eta mintzairaren kontzeptua
iritzi arrunt batean oinarritzen da murgilketaren kontzeptua. Haurrek
beren giroan egiten den/zaien hizkuntza ikasten dute txikitan, modu inkon -
tzien tean, ikasten ari diren hizkuntzari(/ei) ez eta eginkizunari (hizketan ikasteari,
alegia) arretarik jarri gabe. Eskolak haurrarena ez den hizkuntza batean
behar den giro hori sortzen badu, batez ere haurra gaztea den bitartean, beste
hizkuntza hori ikasiko du konturatu gabe.
Maila teorikoan ere, gauzak sinpleak balira bezala jokatu da: hizkuntzaz
jabe tzea gizakiak duen berezko gaitasunaren heltze hutsa besterik ez bada,
eta gai ne ra zenbat eta gazteago hobeto ikasten baldin badira hizkuntzak, ez
legoke hain besteko arazorik giro aproposa sortuz, txikitatik beste hizkuntza
bat irakaste ko:
Immersion education is based on the idea that a first language is acquired relatively
subconsciously. Children are unaware that they are learning a language
in the ho me. Immersion attempts to replicate this process in the early years of
schooling (…) It is the task at hand that is central, not conscious language learning
(Baker, 2002, 361).
Psikolinguistikaren esparruan, haur elebidunen inguruko ikerketak joan
den mendeko hasieran hasi ziren garatzen familia elebidun batzuetako haurren
jarraipenezko azterketa famatuen eskutik (ronjat, Leopold eta beste ikerlarien
lanen laburpen on bat McLaughlin (1984) egilearen liburuan aurki
dezakegu). Psikolinguistikan, eta aztergaia beti ere gizabanakoaren gaitasun
indibidualetan oinarrituz, asko aztertu da haur elebakar nahiz elebidunaren
hizkuntza jabekuntza goiztiarraren inguruan, eta garbi geratu da baldintza
egokietan, nagusiki familia elebidun edo eleanitzetan, haurrak 2, 3 edo hizkuntza
gehiago ikas ditzakeela elebakarrak berea ikasten duen denbora ber -
tsuan eta emaitza berdinekin (Meisel, 1990, 1994, 2001, 2004). Euskaraz ere
ongi frogatua dago gaitasun hori (Barreña, 1995; 2001; Ezeizabarrena 1996;
Almgren, 2000).
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 463-504. Bilbo
issn 0210-1564