'Omen'en zalantzak argitu nahian - Euskaltzaindia

ZuBeldia, l.: ‘Omen’en zalantzak argitu nahian 877
Baina, ‘omen’era mugatuta baikaude lan honetan, aurreragoko lanetarako
utziko dugu ‘bide’ren ezaugarrietan sakontzea, 30 bai baitauka zer aztertua partikula
horrek ere. Orobat bien arteko bereizketan sakontzea. nolanahi ere,
ideia hori ekarri nahi izan dugu behintzat: ‘omen’ek ez du ‘dirudienez’ esan
nahi; eta, zentzu horretan bederik, ez dira sinonimo bi partikulak.
7. Ondorioa eta aurrera begirakoak
‘Omen’ partikularen esanahiaren eta erabileraren berri ematea izan da lan
honen helburua, semantikako eta pragmatikako kontzeptuak oinarri hartuta.
Bide horretan, orain arteko gramatika, hiztegi eta lanetan hari buruz esandako
gauza batzuk baztertu eta beste batzuk zehaztu ditugu. Hiru gauza argudiatzea
izan dugu helburu:
(i) Mitxelenaren eta sarasolaren definizioen bidetik jotzea da
egokiena ‘omen’en esanahiaren definizioa emateko, baina
zehaztu egin beharra daude. egungo semantika eta pragmatikako
kontzeptu nagusiak baliatu ditugu horretarako.
(ii) Hiztunak ez du adierazten ‘omen’en bidez dakarren proposizioaren
egiaren gaineko ziurtasunik eza. adieraz dezake zalantza
‘omen’dun esaldiaren bidez; edonola ere, ez da
‘omen’en esanahiaren parte, ezpada ‘omen’ erabiliz eragin
dezakeen inplikatura. esanahiaren parte balitz, adibide guztietan
agertu beharko luke zalantzak, eta ikusi dugu ezin dela
halako ondoriorik atera adibideei erreparatuta.
(iii) ‘Parece (que)’ eta ‘il paraît (que)’ gisakoak ez dira ‘omen’en baliokideak,
baizik eta beste partikula batenak, ‘bide’renak. Hiztegi
30 esan beharra daukagu ‘bide’ri buruzko gure intuizioak ez direla oso sendoak. izan ere, gure azpieuskalkian
ez da erabiltzen ‘bide’ partikula, geroztik ikasia dugu.
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 843-883. Bilbo
issn 0210-1564