'Omen'en zalantzak argitu nahian - Euskaltzaindia
'Omen'en zalantzak argitu nahian - Euskaltzaindia
'Omen'en zalantzak argitu nahian - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
858<br />
- Beste batek esandako p hori proposizioa da, hiztunak bere hitzetan dakarrena,<br />
indexikoak egokituta. Gehienetan, hiztunaren hizketako unera eta bere<br />
ikuspegira egokitu behar izaten dira izenordainak eta denbora markak; zeharestiloan<br />
bezala. 14<br />
alde horretatik, ‘omen’ urrundu egiten da tankerako baliabide dituen komatxoetatik.<br />
Komatxoekin ere beste batek esana dakargu, baina hitzez hitz;<br />
‘omen’ekin, berriz, hiztunarengana egokituta. alabaina, nahas edo tarteka litezke<br />
biak, mixed quotation delakoa sortuz; nahasketa gramatikaren aldetik zuzena denean<br />
betiere. Halakoetan, ‘zuhurtzia komatxoak’ izan ohi dira batzuetan. Kasu<br />
horietan, hiztunak garbi utzi nahi izaten du beste baten hitzak ekarri dituela,<br />
eta ez bereak; bestearen hitz zehatza(k) dakar(tza). Har dezagun (20) esaldia:<br />
(20) “ni mendizalea naiz.”<br />
demagun unaik esan duela hori. Komatxoak erabiltzen dira, estilo zuzenean,<br />
horren berri emateko:<br />
(21) unaik esan du: “ni mendizalea naiz”.<br />
Horiek lirateke jatorrizko hiztunak esandako hitzak, estilo zuzenean. Honela<br />
emango genuke ‘omen’ekin:<br />
(22) “unai mendizalea omen da.”<br />
Hiztunak egokitu egin ditu jatorrizko hiztunaren hitzak; ‘ni’ izenordainaren<br />
lekuan ‘unai’ izena sartu du, eta ‘naiz’ aditzaren ordez ‘da’ jarri.<br />
Baina badirudi ez dagoela eragozpenik biak tartekatzeko ere:<br />
(23) “unai ‘mendizalea’ omen da.”<br />
14 Hain zuzen, ‘esan du(te)’ren esanahiaren parekotzat har daiteke ‘omen’ena, eta, askotan, parafrasi<br />
horren bidez ematen dugu ‘omen’dun perpausaren esanahia. nolanahi ere, desberdintasun esanguratsuak<br />
dituzte biek; biak bereiz aztertzeko adinakoak (ikus Zubeldia & Korta, 2007, 249-253).<br />
Euskera. 2009, 54, 2-1. zatia, 843-883. Bilbo<br />
issn 0210-1564<br />
ZuBeldia, l.: ‘Omen’en <strong>zalantzak</strong> <strong>argitu</strong> <strong>nahian</strong>