11.08.2013 Views

1 ivniss! - sppf.info

1 ivniss! - sppf.info

1 ivniss! - sppf.info

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

socialuri pediatriis dacvis fondis, evromecnierebis saqarTvelos erovnuli seqciis, da bavSvTa axali klnikis gazeTi 2013w.<br />

gilocavT gilocavT bavSvTa bavSvTa saerTaSoriso saerTaSoriso dRes<br />

dRes<br />

1 1 <strong>ivniss</strong>!<br />

<strong>ivniss</strong>!<br />

#@1, 27.06.2008<br />

20.12.2008<br />

23.12.2008<br />

01.06.2009<br />

19.12.2009<br />

01.06.2010; 03.12.2010<br />

01.06.2011; 23.12.2011<br />

01.06.2012; 21.12.2012<br />

_ 01.06.2010<br />

, II kongresi<br />

karaleTi<br />

93 727(1997-dRemde)<br />

124 000(1980-1991)<br />

#33<br />

#33<br />

ivnisi<br />

ivnisi<br />

; 1.06.2010; 09.12.2010; 01.06.2011; 23.12.2011;<br />

1<br />

janmrTeloba<br />

samecniero-praqtikuli konferencia: XII-XIII-XV-XVI-XVII-XVIII-XIX-XX<br />

: XXI-XXII-XXIII-XXIV-XXV-XXVI-XXVII-XXIX<br />

XXX samecniero-praqtikuli konferencia<br />

XXX XXX SCIENTIFIC SCIENTIFIC CONFERENCE<br />

CONFERENCE<br />

Tbilisi 1-4.06.2013 TBILISI<br />

TBILISI<br />

(Tbilisis (Tbilisis saxelmwifo saxelmwifo samedicino samedicino universiteti universiteti mis. mis. vaJa-fSavelas vaJa-fSavelas #29)<br />

#29)<br />

evromecnierebis saqarTvelos erovnuli seqciis sabWos sxdoma<br />

XXI<br />

XXI<br />

01.06.2012; 21.12.2012<br />

XXI saukunis pediatria-invalidobis profilaqtikis medicinad unda iqces


2<br />

XX XXIX XX IX konferencia<br />

konferencia<br />

,,Canasaxidan bavSvs ufleba aqvs iyos daculi”<br />

,,bavSvTa usafrTxoeba mecnierebis gziT”<br />

,,socialuri pediatria da bavSvTa usafrTxoeba”<br />

(pres relizi)<br />

2012 wlis 21-22 dekembers<br />

Cveni qveynis pediatrebi, socialuri<br />

pediatriis dacvis<br />

fondis warmomadgenlebi,<br />

dedaqalaqis klinikis<br />

warmomadgenlebi, mecnierebi,<br />

sazogado moRvaweebi, Seikribnen<br />

konferenciaze, romelic<br />

tradiciulad Catarda<br />

Tssu-is saaqto darbaz-<br />

Si.<br />

konferncia Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis,<br />

saqarTvelos humanitaruli<br />

da saxelovnebo<br />

mecnierebaTa akademiis,<br />

socialuri pediatriis<br />

dacvis fondis, Tbilisis<br />

saxelmwifo samedicino<br />

universitetis, bavSvTa axali<br />

klinikis, gestozebis<br />

Svilobili samedicino<br />

daxmarebis saerTaSoriso<br />

organizaciis, samedicinosocialuri<br />

mecnierebis interkontinentaluriakademiis,<br />

saqarTvelos bavSvTa<br />

kardiologTa asociaciis,<br />

saqarTvelos sabunebismetyvelo<br />

mecnierebaTa akademiis,<br />

saqarTvelos eqimTa<br />

asociaciis, saqarTvelos<br />

meddaTa asociaciis, aliansi<br />

koalicia damoukidebeli<br />

cxovreba `moZraoba<br />

afxazeTisaTvis’’, saqarTvelos<br />

axalgazrda pediatr-<br />

Ta ligis, sruliad saqar-<br />

Tvelos qalTa kongresis,<br />

eqimTa uflebebis dacvis<br />

asociaciis, saqarTvelos samedicino<br />

specialistebis<br />

asociaciis, evropis medikos<br />

studentTa asociaciis,<br />

saqarTvelos pediatrTa<br />

akademiis, saqarTvelos bav-<br />

SvTa qirurgTa asociaciis,<br />

dedaTa da bavSvTa janmr-<br />

Telobis centris, saqarTvelos<br />

sportis departamentis,<br />

saqarTvelos pediatr-<br />

Ta asociaciis, Tssu studenturi<br />

TviTmmarTvelobis,<br />

Tssu studentTa samecniero<br />

sabWos mier iyo organizebuli.<br />

konfernciis Tavmjdomareebi:<br />

profesorebi: giorgi<br />

CaxunaSvili, irakli ciciSvili,<br />

avTandil kvezereli-kopaZe,<br />

vaniko CxaiZe,<br />

igor doliZe, yaraman fa-<br />

Rava, ramaz kutubiZe.<br />

plenaruli sxdomebis<br />

reJimSi Catarda sami sxdoma:<br />

socialuri pediatriis<br />

dacvis fondis prezidentma<br />

profesorma g. CaxunaSvilma<br />

qebis sigelebi gadasca<br />

profesors igor doliZes,med.<br />

Mmec. doqtors<br />

profesor aliko labartyavas,<br />

bavSvTa travmatologs<br />

jumber CantlaZes,bavSvTa<br />

qirurgs g.yifians da bavSvTa<br />

anesTeziologs oTar<br />

gvenetaZes.<br />

konferencias eswrebodnen<br />

socialuri pediatriis<br />

dacvis fondis warmomadgenlebi,<br />

mowveuli pediatrebi<br />

dedaqalaqis klinikebidan,<br />

mecnierebi, sazogado<br />

moRvaweebi, sportsmenebi,<br />

mwvrTvnelebi. konferenciaze<br />

daregistrirda 250<br />

delegati. maT gadaecaT<br />

sertifikatebi.<br />

konferencia gaixsna moxsenebiT,romelic<br />

exeboda<br />

arsebul aqtualur problemebs.<br />

kerZod, - medicinis<br />

doqtorma d. CaxunaSvilma<br />

da k.CaxunaSvilma<br />

warmoadgina moxseneba: `“evromecnierebis<br />

saqarTvelos<br />

erovnuli seqciis prioritetebi~<br />

I plenaruli sxdoma mieZRvna<br />

pediatriis marTvis<br />

prioritetebs:<br />

1. pediatriuli marTvis<br />

prioritetebi da maTi ganviTarebis<br />

perspeqtivebi saqarTveloSi<br />

_ saqarTvelos<br />

pediatrTa asociaciis prezidenti<br />

profesori a.kvezereli-kopaZe<br />

2. demografiuli mdgo-


mareoba saqarTveloSi – saqarTvelos<br />

pediatrTa akademiis<br />

prezidenti profesori<br />

i.ciciSvili<br />

3..medicinis, sportisa da<br />

ganaTlebis erTiani mecnieruli<br />

marTvis aucilebloba“–<br />

socialiri pediatriis<br />

dacvis fondis Tavmjdomare<br />

profesori g.CaxunaSvili<br />

4. pediatrTa profesiuli<br />

mzadeba – sarezidento<br />

programis „pediatria“program<br />

direqtori, sruli profesori<br />

ir. favleniSvili<br />

II plenaruli sxdoma mieZRvna<br />

XXIX samecnieropraqtikulikonferencia,sadac<br />

mosmenili iqna saintereso<br />

leqciebi da moxsenebani:<br />

– `bavSvTa da mozardTa<br />

klinikuri kardio-revmatologiis<br />

safuZvlebi” - saqarTvelos<br />

bavSvTa kardiologTa<br />

asociaciis prezidenti<br />

: m.m.d. sr. profesori,<br />

akad. g. CaxunaSvili<br />

(Tbilisi)<br />

- `genetikis aqtualuri<br />

sakiTxebi” m.d. prof. m. WipaSvili<br />

– molekuluri da<br />

samedicino genetikis departamenti.<br />

(Tssu)<br />

1. `alchaimeris simdromi”<br />

m. labaZe<br />

– `jansaRi kveba BbavSvebs”<br />

1. `sportsmenebSi mikronutrientebis<br />

deficitis<br />

koregireba `m.d. prof..d.zarnaZe,<br />

m.d. prof. i.zarnaZe(Tbilisi)<br />

2. `api puri“ - aminomJavebiT,<br />

vitaminebiTa da mineralebiT<br />

gamdidrebuli<br />

puri“ i.kalandia, k.CaxunaSvili,<br />

n.jobava, n.badriaSvili,n.TofuriZe,gCaxunaSviliz.SaqaraSvili(Tbilisi)~<br />

3. `wyali _ bavSvis janmrTeli<br />

sicocxlis akvani”<br />

m.m.d. prof. ig. doliZe (Tbilisi)<br />

4. `genmodificirebuli<br />

sakvebi da bavSvis organizmi”.<br />

Tssu-is profesorebi<br />

n. xvitia, d. cxomeliZe, e.<br />

mWedliSvili. studentebi:<br />

haSan gamage (Srilanka), alias<br />

miqael volas (trinidadi<br />

da tobago), m. kucia (saqarTvelo),<br />

vl. ozaSvili<br />

(saqarTvelo), d. CaxunaSvili<br />

(saqarTvelo), j. buza-<br />

riaSvili (saqarTvelo).<br />

konferenciisas gaimarTa<br />

vromecnierebis saqarTvelos<br />

erovnuli seqciis morigi<br />

sxdoma.<br />

konferenciaze gaimarTa<br />

aqtualur sakiTxebze kama-<br />

Ti, sadac gamomsvlelebma<br />

daafiqsires TavianTi poziciebi.<br />

bolos miRebuli iqna<br />

rezolucia:<br />

evromecnierebis saqar-<br />

Tvelos erovnuli seqciis<br />

2012-2016 wlebis strategiuli<br />

gegma gadiodes<br />

masSi axalgazrdobis mecnierebaSi<br />

CarTvis mkveTri<br />

matebisaken da daevalos<br />

evromecnierebis saqarTvelos<br />

erovnuli seqciis<br />

axalgazrdul departments<br />

maszed metad ganaxorcielos<br />

aqtiuri muSaoba<br />

SemuSavebuli grZelvadiani<br />

gegmis mixedviT.<br />

miRebul iqna gadawyvetilebebi<br />

evromecnierebis saqarTvelos<br />

erovnulma seqciam<br />

gaagrZelos Tavisi saorganizacio<br />

saqmianoba axali<br />

gamgeobiTa da TavmjdomariT<br />

2016 wlamde da masve<br />

daevalos axali Tavmjdomaris<br />

axali vadiT arCeva<br />

2017 wels.<br />

evromecnierebis saqarTvelos<br />

erovnulma seqciam<br />

yvela Rone ixmaros, acnobos<br />

samTavrobo struqturebs<br />

da gaagrZelos Tavisi<br />

saorganizacio saqmianoba,<br />

raTa saqarTveloSi Catardes<br />

2016wlis an 2018 wlis<br />

evromecnierebis forumi.<br />

2014 welsMmomzaddes saqarTvelos<br />

eqTanTa III konferencia.A<br />

yoveli wlis 1 <strong>ivniss</strong><br />

dedaTa da bavSvTa mzrun-<br />

velobis mxardasaWerad gamocxaddes<br />

samedicino dawesebulebebSi<br />

sayove-<br />

TaoYRia karis dRe.<br />

kvebis obieqtebi, mwarmoeblebTan<br />

erTad aqtiurad<br />

Caebnen moZraobaSi `jansa-<br />

Ri kveba BbavSvebs~<br />

gazeTis `socialuri pediatria”<br />

da Jurnalebis `so-<br />

cialuri,ekologiuri da<br />

klinikuri pediatriis~<br />

da”bavSvTa kardiologiis~<br />

axali nomrebis WWW. <strong>sppf</strong>.<strong>info</strong>-is<br />

da WWW. esgns.org<br />

veb.gverdze ganTavsebisa da<br />

maTgan referirebad JurnalebSi<br />

statiebis gamoqveynebis<br />

strategiis gaaqtiveba.<br />

7. arasamTavrobo organizaciebis<br />

samTavroboebTan<br />

erTad erToblivad dawesebuli<br />

medicinaSi `oqros<br />

stetoskopisa~ da `oqros<br />

lancetis” varskvlavis<br />

mflobeli dasaxeldes (Tu<br />

aseTi kandidatura SeirCeva<br />

msurvelTagan)Seqmnili<br />

komisiis mier araugvianes<br />

2013w-is 1 ivnisisa.<br />

8. saqarTvelos dRevandeli<br />

pediatriuli samsaxuris<br />

marTvisa da ganvi-<br />

Tarebis mizniT, gatardes<br />

Semdegi RonisZiebebis:<br />

antenataluri periodis<br />

nayofis daavadebaTa profilaqtikisa<br />

da mkurnalobis<br />

im meTodebis danergva,<br />

romlebis dReisTvis mTel<br />

msoflioSi rutinul sa-<br />

Sualebad miiCneva. da saqarTvelos<br />

samSobiaro saxlebSi<br />

naklebad gamoiyeneba.<br />

perinataluri centrebis<br />

Camoyalibeba saqar-<br />

TveloSi (Tbilisi, quTaisi,<br />

baTumi, zugdidi, Telavi)<br />

referaluri sitemebis<br />

gafarToeba da srulyofa<br />

jandacvis sa<strong>info</strong>rmacio<br />

sistemis da statistikuri<br />

samsaxuris gaZliereba<br />

da srulyofa<br />

uwyveti samedicino<br />

ganaTlebis sistematizireba<br />

da eqimTa sertificirebisa<br />

da licenzirebis<br />

daxvewa.<br />

sayovelTao samedici-<br />

no dazRvevis ganviTareba<br />

da srulyofa.<br />

bavSvTa daavadebaTa gaidlainebisa<br />

da protokolebis<br />

damuSaveba da maTi<br />

danergva samkurnalo profilaqtikur<br />

dawesebulebeb-<br />

Si.<br />

saqarTveloSi sakuTari<br />

bavSvTa kvebis produqtebis<br />

Seqmna da maTi teqno-<br />

3<br />

logiuri procesebis qarxnuli<br />

wesiT gamoSveba.<br />

saqarTveloSi mosaxleobis<br />

siRaribis miRma arsebuli<br />

bavSvTa kontigentisaTvis<br />

gaixsnas qveynis<br />

masStabiT 3 munici paluri<br />

bavSvTa stacionari.<br />

respublikis regionebSi<br />

aSenebuli axal samkurnalo-profilaqtikuridawesebulebebs<br />

unda miekuTvnos<br />

kategoriebi da amis Sesatyvisad<br />

dauyovnebliv daudgindeT<br />

muSaobis uflebamosilobis<br />

kroteriumebi.<br />

dazustdes ra donezea<br />

regionebSi pediatriuli<br />

samsaxuris saqmianoba da ra<br />

princi pebiT regulirdeba<br />

igi.<br />

jandacvis organoebis<br />

mier gamaxvildes yuradReba<br />

pediatriaSi samecnierokvleviTi<br />

saqmianobis ganviTarebaze<br />

da doqtorant-<br />

Ta ricxvis gazrdaze.<br />

ganxorcieldes pediatriis<br />

institutis reorganizacia<br />

raTa misi profesiuli<br />

kadrebis gamoyenebiT<br />

ganxorcieldes mravali<br />

orgamizaciuli sakiTxis<br />

damuSaveba da misi<br />

pediatriul praqtikaSi danergva.<br />

9. ganxorcieldes medicinis,<br />

sportisa da ganaTlebis<br />

erTiani mecnieruli<br />

marTva<br />

10. ganxorcieldes pediatrTa<br />

profesiuli mzadebis<br />

monitoringi<br />

11. momzaddes da Catardes<br />

saqarTvelos pediatTa<br />

VI kongresi 2014-2015ww-<br />

Si,Seiqmnas misi saorganizacio<br />

komiteti.<br />

P.S. meore dRes 22.12.12.<br />

konferenciis organizatorebis<br />

iniciativiT Catarda<br />

saqvelmoqmedo konsultaciebi,<br />

da gaisinja 250mde<br />

bavSvi.


4<br />

bavSvTa uflebebi uzrunvelyofs<br />

bavSvebis sicocxlis Senar-<br />

Cunebas, maT ganviTarebasa da ke-<br />

TildReobas.<br />

bavSvebi ibadebian Tavisufalni<br />

da yvela adamianuri uflebis<br />

mqoneni. es aris bavSvis uflebaTa<br />

konvenciis, adamianis uflebaTa<br />

saerTaSoriso xelSekrulebis<br />

ZiriTadi winamZRvari, romelic<br />

gardaqmnis bavSvebisa da<br />

maTi ojaxebis cxovrebas mTel<br />

msoflioSi.1,2,12 „bavSvis uflebaTa<br />

konvencia“, romelsac gaeros<br />

generalurma asambleam er-<br />

Txmad dauWira mxari 1989 wels<br />

msoflio masStabis iuridiuli<br />

dokumentia. saqarTveloSi am konvenciis<br />

ratificireba 1994 wlis<br />

21 aprils moxda da aiRo valdebuleba<br />

Seasrulos konvenciis<br />

debulebani – saxelmwifos upirvelesi<br />

sazrunavi unda iyos 18<br />

wlamde asakis bavSvebis dacva<br />

da maTze zrunva.<br />

bavSvis uflebaTa konveciis<br />

ZalaSi Sesvlidan dRemde bavSvebis<br />

dacvis saqmeSi miRweulia<br />

progresi. gadaidga mniSvnelovani<br />

nabijebi. SemuSavda axali<br />

kanonmdebloba, ufro daxvewili<br />

saerTaSoriso normebiT, rogoric<br />

aris bavSvis uflebaTa konvenciis<br />

damatebiTi oqmebi bavSvebiT<br />

vaWrobis, bavSvTa prostituciisa<br />

da pornografiis, SeiaraRebul<br />

konfiqtebSi bavSvTa<br />

gamoyenebis Sesaxeb. umniSvnelovanesia<br />

bavSvTa uflebebi konfliqtis<br />

zonebSi da ar SemiZlia<br />

ar Sevexo mas saqarTvelos<br />

magaliTze.<br />

sabWoTa kavSiris daSlam da<br />

Tavisuflebis dabrunebam saqarTvelos<br />

mosaxleobas moutana politikuri<br />

areuloba, samoqalaqo<br />

omi da ekonomikis rRveva. samxreT<br />

oseTsa da afxazeTSi konfliqtebisa<br />

da separatistuli moZraobebis<br />

Sedegad adgili hqonda mZvinvare<br />

brZolebsa da iZulebiTi migraciis<br />

procesebs. dReisaTvis, rogorc<br />

cnobilia afxazeTsa da samxreT<br />

oseTs okupirebulia ruse-<br />

Tis mier da marTaven de facto<br />

marionetuli separatistuli mTavrobebi,<br />

romlebsac saerTaSoriso<br />

Tanamegobroba ar cnobs. sagulisxmoa,<br />

rom janmrTelobasTan, kvebasTan,<br />

ganaTlebasTan, agreTve, bav-<br />

Svebis dacvasa da ganviTarebas-<br />

Tan dakavSirebuli problemebi<br />

okupirebuli ruseTis mier zonebSi<br />

ufro mkveTrad aris gamoxatuli,<br />

vidre saqarTvelos danarCen<br />

nawilebSi. saerTaSoriso<br />

Tanamegobrobam umjobesia metad<br />

gaafarToos sakuTari roli am zonebSi<br />

bavSvTa uflebebis dacvis<br />

saqmeSi.<br />

da marTlac, ‘Canasaxidan bavSvs<br />

ufleba aqvs iyos daculi~.<br />

dReisaTvis aRiniSneba bavSv-<br />

Ta da mozardTa sportSi Cabmis<br />

intensiobis mateba.umniSvnelovanesia,<br />

rom amJamad mimdinareobs<br />

sportis. medicinisa da ganaTlebis<br />

erTiani mecnieruli mar-<br />

Tvis ganxorcielebis etapi (administraciuli<br />

marTvis optimizacia-aRsaniSnavia,<br />

rom am procecebSi<br />

aqtiuradaa CarTuli<br />

arasamTavrobo organizaciebi). A<br />

aqtiobis Seneleba ar iqneba,<br />

arc SeiZleba, dro ar iTmens;<br />

amdenad, aucilebelia ufro<br />

mWidro da meti urTierTTanamSromloba,<br />

rogorc jandacvis,sportis,<br />

ganaTlebisa da mecnierebis,<br />

aseve sxva saministroebTan, raTa<br />

bavSvTa mdgomareoba saqarTvelo-<br />

Si efeqturad gaumjobesdes.<br />

samedicino dargis profesionalebi<br />

valdebulni arian gan-<br />

2013 2013 2013 weli<br />

weli<br />

weli<br />

saqarTveloSiMmedicinis saqarTveloSiMmedicinis saqarTveloSiMmedicinis dargSi dargSi dargSi `varskvlavis”<br />

`varskvlavis”<br />

`varskvlavis”<br />

mimniWebeli mimniWebeli mimniWebeli komisia<br />

komisia<br />

komisia<br />

2013 welsMmedicinis dargSi `varskvlavi” mieniWa Rvawlmosil qirurgs, saqarTvelos saxelovnebo da<br />

humanitarul mecnierebaTa akademiis akademikos l. WaWiaSvils.<br />

saqarTveloSiMmedicinis dargSi `varskvlavis” mimniWebeli komisia.<br />

03.04.13. Tbilisi<br />

kidev erTxel vulocavT qarTul Rvawlmosil qirurgs am did aRiaremas da vusurvebT saqarTvelos<br />

jamrTelobis samsaxurSi arsebuli SemarTebiT kidev mravalwlian moRvaweobas.<br />

redaqcia<br />

sazRvron bavSvebis aRqmisa da gagebis<br />

unari, raTa maTi Sexedulebebi<br />

gaTvaliswinebuli iyos gadawyetilebis<br />

miRebisas da mkurnalobaze<br />

Tanxmobis gacxadebis<br />

dros. samedicino dargis profesionalebi<br />

unda TanamSromlobdnen<br />

rogorc bavSvebTan, aseve maT<br />

mSoblebTan da isini srulad unda<br />

iyvnen CarTulni SemoTavazebuli<br />

mkurnalobis da samedicino<br />

gadawyvetilebis miRebis procesSi.„bavSvis<br />

uflebaTa konvencia“<br />

ratificirebulia da Sesulia<br />

ZalaSi saqarTvelos mTavrobis<br />

mier 1994 wlis 2 <strong>ivniss</strong>.saqar-<br />

Tvelos kanonmdeblobaSi asaxulia<br />

bavSvis uflebebis dacvis meqanizmebi<br />

samedicino dawesebulebebSi,<br />

saqarTvelos kanonSi „pacientis<br />

uflebebis Sesaxeb“ Tavi VIII<br />

aregulirebs arasrulwlovanTa<br />

uflebebs samedicino momsaxurebis<br />

procesSi.<br />

saqarTvelo jer kidev erT-erT<br />

bolo adgilzea centraluri da<br />

aRmosavleT evropisa da dsT-s qveynebs<br />

Soris socialuri danaxarjebis<br />

mxriv. Sesabamisad, kvlav rCeba<br />

mniSvnelovani gamowvevebi, rac momdevno<br />

xuTi wlis ganmavlobaSi<br />

unda gadaiWras, Tu gvsurs, davicvaT<br />

bavSvis uflebaTa konvenciis<br />

debulebebi da 2015 wlamde mivaRwioT<br />

aTaswleulis ganviTarebis<br />

miznebsa da aTaswleulis deklaraciiT<br />

gaTvaliswinebul xedvebs.<br />

unda gavixseno Cvens mier Sesrulebuli<br />

proeqti da misi daskvnebi,romelic<br />

dResac ar kargavs<br />

aqtualobas:<br />

With the support of UNICEF(in 2001-<br />

2) we have fulfilled a project `Socialpsychological,<br />

medical-prophylactic and<br />

rehabilitation measures of children and<br />

adults in Penitentiary Institutions”, one of<br />

the main goals of which was the study<br />

of drug addiction and toxemia problems<br />

in above mentioned contingent.<br />

Data of clinical-laboratory and instrumental<br />

investigation in 417 children and<br />

adults have been analyzed. Questionnaire<br />

for Darvy and Bass aggression investigation,<br />

Shind test, Loosher colour<br />

test were used which permit to create a<br />

perfect `psychological portrait” of under<br />

age criminals with recommendations having<br />

proper practical significance. In future<br />

the latter will be a basis fo(r creation<br />

of behavioral prophylactic model having<br />

a harmful influence on the society and<br />

on themselves.<br />

Results of investigations carried out<br />

were analyzed by means of modern<br />

computer programs, involving psychological<br />

test-questionnaires and drawings<br />

in crayons.<br />

Analysis of data obtained has shown<br />

that:<br />

1. In children and adults of such category<br />

we deal with yet unformed person,<br />

subjected to definite changes.<br />

2. While considering obtained results<br />

the I, II and III necessary stages were<br />

outlined, where:<br />

The I stage stipulates pretrial period.<br />

The II stage stipulates measures to<br />

be taken during trial.<br />

The III stage – after being sentenced.<br />

Most children formally refuse the fact<br />

of smoking, hashish and glue tasting, but<br />

it is not true. The majority of them before<br />

the arrest used different toxic substances<br />

(glue, petroleum), which need a great<br />

attention at the I-II-III stages.<br />

Thus, investigations carried out have<br />

shown that there is a necessity of taking<br />

prophylactic measures against toxemia<br />

and drug addiction in children and adults<br />

in order to avoid formation of groups of<br />

persons committing a criminal offence.<br />

msoflios mraval qveyanaSi metad<br />

mniSvnelovani gaxda bavSvisa<br />

da ojaxis keTildReobisa da<br />

janmrTelobisTvis bavSvis uflebebis<br />

mxardaWera. siRaribis zrdam<br />

da garemo faqtorebma Secvala bav-<br />

SvTa avadobisa da sikvdilobis<br />

struqtura. globalizaciis procesma<br />

gansazRvra politikis wonasworoba,<br />

gadawyvetilebis traeqtoria<br />

adamianuri da sazogadoebriviganviTarebisaTvis.10,14,17socialuri<br />

xasiaTis<br />

cvlilebebi moiTxovs janmrTelobis<br />

konceftualizacias da axali<br />

gzebis Ziebas bavSvTa keTildReobis<br />

gasaumjobeseblad. saWiro<br />

xdeba bavSvTa jandacvis profesionalebis<br />

funqciebis radikaluri<br />

cvlilebebi, raTa maTi<br />

qmedeba iyos warmatebuli da Sesaferisi<br />

bavSvTa da ojaxTa ke-<br />

TildReobasa da janmrTelobas-<br />

Tan. 7,8,9,10,13 uflebebze dayrdnobili<br />

gancxadeba, romelic jandacvas<br />

miesadageba uzrunvelyofs<br />

iseT samuSao gegmas, realur strategiebsa<br />

da unars romelic SeiZleba<br />

gamoyenebuli iyos profesionalebis<br />

mier samedicino momsaxurebisa<br />

da bavSvTa dacvisaTvis.<br />

bavSvTa janmrTelobasTan dakav-<br />

Sirebuli uflebebi efuZneba oTx<br />

ZiriTad komponents, rogoricaa:sicocxle<br />

- bavSvebs aqvT sicocxlisa<br />

da gadarCenis ufleba, samedicino<br />

momsaxurebiT sargeblobis,<br />

wyliTa da sanitaruli sistemebiT<br />

usafrTxod sargeblobis<br />

ufleba;ganviTareba - bavSvebs aqvT<br />

ganaTlebis, individualuri ganviTarebis,<br />

gonebriv da fizikur<br />

SesaZleblobaTa gamovlenis ufleba;dacva<br />

– bavSvebs aqvT ufleba<br />

daculni iyvnen nebismieri diskriminaciisa<br />

da eqspluataciisagan,<br />

omisa da gaWirvebisagan;monawileoba<br />

- bavSvebs aqvT ufleba<br />

gaaCndeT sakuTari azri, Tavisuflad<br />

gamoxaton Tavisi Sexedulebebi,<br />

miiRon sasurveli <strong>info</strong>rmacia.„bavSvis<br />

uflebaTa konvencia“,<br />

awesebs ra saerTo standartebs<br />

msoflios yvela qveynisaTvis, amas-<br />

Tanave iTvaliswinebs saxelmwifo-<br />

TaTvis damaxasiaTebel kulturalur,<br />

socialur, ekonomikur da<br />

politikur realobebs, raTa Ti-<br />

Toeul qveyanas konvenciis debulebebis<br />

optimalurad ganxorcielebis<br />

SesaZlebloba hqondes.adamianis<br />

uflebebi janmrTelobis<br />

dacvis sferoSiadamianis uflebebi<br />

janmrTelobis dacvis sferoSi<br />

or ZiriTad kategoriad iyofa:<br />

socialuri uflebebi, romelic<br />

moicavs, samedicino momsaxurebis<br />

finansur da teritoriul<br />

xelmisawvdomobas, Tanabar xelmisawvdomobas<br />

diskriminaciis gare-<br />

g. CaxunaSvili<br />

saWiro codna da resursi TiToeuli bavSvis<br />

uflebis realizaciisaTvis<br />

(kanonebSi Sesworeba damatebebisaTvis)<br />

da marTlac,<br />

`Canasaxidan bavSvs ufleba aqvs iyos daculi~.<br />

Se da samedicino momsaxurebis<br />

xarisxs. es ukanaskneli gulisxmobs<br />

samedicino momsaxurebis<br />

adeqvatur xarisxs, (dignostikis,<br />

mkurnalobis, reabilitaciis me-<br />

Todebis adeqvaturobas) da pacientis<br />

usafrTxoebas. xolo individuri<br />

uflebebia: <strong>info</strong>rmaciis<br />

miRebis ufleba, <strong>info</strong>rmirebuli<br />

gadawyvetilebis miRebis ufleba<br />

(<strong>info</strong>rmirebuli Tanxmoba), konfidencialoba<br />

da piradi cxovrebis<br />

xelSeuxebloba, meore azris<br />

moZiebis da samedicino personalisa<br />

da samedicino dawesebulebis<br />

arCevis ufleba.<br />

iqedan gamomdinare, rom saqar-<br />

Tvelos bavSvebis erT meoTxedze<br />

meti siRaribeSi cxovrobs, socialuri<br />

dacvis sferoSi mimdinare<br />

reformebs gadamwyveti mniSvneloba<br />

eniWeba. magaliTad, aucilebelia<br />

Tanasworobaze orientirebuli<br />

skolamdeli ganaTlebis<br />

sfero, radgan uRaribes ojaxebSi<br />

mcxovrebi xuTi wlis asakis bav-<br />

Svebi dRes naklebi albaTobiT<br />

dadian skolamdeli ganaTlebis<br />

dawesebulebebSi, vidre maTi Tanatolebi<br />

SeZlebuli ojaxebidan.<br />

mozardebSi jansaRi cxovrebis<br />

stilis damkvidreba, sportis, jansaRi<br />

kvebisa da gunduri muSaobis<br />

Rirebulebebis popularizaciis<br />

gziT?<br />

janmrTelobis dacvis sfero-<br />

Si saqarTvelos kanonmdeblobas<br />

safuZvlad udevs saerTaSoriso<br />

dokumentebi. saxelmwifo politikis<br />

principad aris gacxadebuli<br />

adamianis uflebaTa da TavisuflebaTa<br />

xelSeuvaloba (saqar-<br />

Tvelos kanoni „janmrTelobis<br />

dacvis Sesaxeb“, muxli 4), rasac<br />

Tanabari pasuxismgeblobiT unda<br />

icavdes eqimi, eqTani da sxva samedicino<br />

personali. samedicino saqmianobis<br />

mizania adamianisaTvis<br />

janmrTelobis SenarCuneba, misi<br />

janmrTelobis dacva da aRdgena,<br />

misTvis tanjvis Semsubuqeba (saqarTvelos<br />

kanoni „janmrTelobis<br />

dacvis Sesaxeb“, muxli 27).<br />

skolamdeli aRzrdis ganaTlebaze.<br />

saerTaSoriso kvlevebiT<br />

dasturdeba, rom bavSvebi, romlebic<br />

CarTulebi arian skolamdeli<br />

ganaTlebis sistemaSi, ufro<br />

karg akademiur moswrebas avlenen<br />

skolaSi, anu ukeTesad swavloben,<br />

im bavSvebTan SedarebiT,<br />

romlebsac ar miuRiaT skolamdeli<br />

ganaTleba. Tu Cven gvinda,<br />

rom saSualo ganaTlebis xarisxi<br />

gavaumjobesoT, investicia skolamdel<br />

ganaTlebaSi unda CavdoT,<br />

raTa uzrunvelvyoT bavSvebis<br />

swavla sabavSvo baRebSi _<br />

skolamdeli aRzrdis dawesebulebebSi.<br />

erT-erTi mniSvnelovani rekomendacia<br />

swored skolamdel ganaTlebas<br />

exeba — visurvebdiT,<br />

2015 wlisTvis, saqarTveloSi, bav-<br />

Svebis 80% iyos CarTuli skolamdeli<br />

aRzrdis dawesebulebebSi.<br />

merwmuneT, es iqneba yvelaze<br />

kargi investicia, romelsac<br />

qveyana ganaxorcielebs. amdenad,<br />

saWoro da aucilebelia ufro<br />

mWidro da meti TanamSromloba<br />

rogorc jandacvis,sportis, ganaTlebisa<br />

da mecnierebis, aseve<br />

sxva saministroebTan, raTa bavSvTa<br />

mdgomareoba saqarTveloSi<br />

efeqturad gaumjobesdes. moiZebneba<br />

saWiro codna da resursi<br />

TiToeuli bavSvis uflebis realizaciisaTvis.<br />

bavSvTa uflebebi<br />

uzrunvelyofs bavSvebis sicocxlis<br />

SenarCunebas, maT ganviTarebasa<br />

da keTildReobas. amis<br />

gareSe SeuZlebelia iseTi qveynis<br />

mSenebloba, romelic aTaswleulis<br />

deklaraciiTaa gaTvaliswinebuli<br />

— qveynisa, sadac<br />

sufevs mSvidoba, Tanasworoba,<br />

usafrTxoeba, daculi garemo, mokled<br />

— bavSvebisadmi keTilganwyobili<br />

saqarTvelo.<br />

aqedan gamomdinare aucilebaa<br />

bavSvTa uflebebis dacvis<br />

kuTxiT arsebul kanonebSi moxdes<br />

Sesworeba damatebani an moxdes<br />

axali interpretaciiT:<br />

kanoni – `Canasaxidan<br />

bavSvs ufleba aqvs iyos<br />

daculi”<br />

kanoni – `Seiqmnas medicinis,<br />

sportisa da ganaTlebis erTiani<br />

mecnieruli marTvis erovnuli<br />

koncefcia - janmrTel Taobebze<br />

zrunva~<br />

kanoni – `skolebSi da bagabaRebSi<br />

saeqimo saqmianobis amoqmedeba<br />

- maTi aucilebloba saganmanaTleblo<br />

da skolamdeli dawesebulebebis<br />

serTificirebisas”.<br />

kanoni - `valeologia (sanologia-samedicino<br />

mimarTuleba),<br />

rogorc axali disci plinaTa-<br />

Soriso samecniero-pedagogiuri<br />

mimarTuleba”.<br />

eTxovos:<br />

- jandacvis saministros:<br />

saeqimo kabinetis struqturis<br />

gansazRvra<br />

gzamkvlevTa Seqmna<br />

specialistTa gadamzadebisa<br />

da momzadebis uSualo Sesruleba<br />

(arasamTavrobo organizaciebTan<br />

erTad)<br />

saeqimo saqmianobis monitoringi<br />

- sportis saministros:<br />

specialistebis moTxovnis<br />

gansazRvra<br />

sportis eqimebis<br />

fizioTerapevtebis<br />

meTodistebis da a.S.<br />

-ganaTlebis saministros:<br />

specialistTa gadamzadebisa<br />

da momzadebis uSualo strategiis<br />

Seqmna.<br />

skolebsa da baga-baRebSi<br />

saeqimo saqmianobis aRdgena.<br />

eTxovos saqarTvelos parlamentis<br />

Sesabamis komitetebsa da<br />

aRmasrulebel organoebs proeqtSi<br />

erToblivi Cabmis aucileblobiT<br />

gamowveuli erTiani mmar-<br />

TvelobiTi sainiciativo jgufis<br />

Seqmna, romelic bolomde miiyvans<br />

rTulad Sesasrulebel saorganizacio<br />

saqmianobas<br />

Semdegi etapia:<br />

1. proeqtSi erToblivi Cabmis<br />

aucileblobiT gamowveuli er-<br />

Tiani mmarTvelobiTi sainiciativo<br />

jgufis Seqmna, romelic<br />

ganaxorcielebs da uzrunvelyofs<br />

Zalzed rTulad warsamarT<br />

saorganizacio saqmianobas<br />

2. strategiis gansaxorcielebeli<br />

programebis Seqmna, ganxilva<br />

da umokles vadaSi maTi<br />

Sesruleba


saqarTvelos mean-ginekologTa<br />

da perinatologTa<br />

asociaciis prezidentis profesor<br />

paliko kintraias<br />

cxovrebis gza<br />

daibada 1933 wlis 8 dekembers<br />

q. TbilisSi<br />

1958 wels daamTavra Tbilisis<br />

saxelmwifo samedicino<br />

institutis samkurnalo<br />

fakulteti warCinebiT.<br />

1958-61 ww. muSaobda TianeTis<br />

raisaavadmyofos sameano<br />

ganyofilebis gamged.<br />

1961-63 ww. Ggaiara klinikuri<br />

ordinaturis kursi Tbilisis<br />

sax. samedicino akademiis<br />

meanoba-ginekologiis ka-<br />

Tedraze.<br />

1963-66 ww. muSaobda marneulis<br />

samSobiaro saxlis<br />

mTavar eqimad.<br />

1964 wels daicva sakandidato<br />

disertacia Temaze:,,nayofis<br />

eleqtrokardiogramis<br />

cvlilebebi vakuumeqstraqtorisa<br />

da sameano maSebis gamoyenebiT”.<br />

1971 wels – sadoqtoro<br />

disertacia,,nayofis Tavis<br />

tvinis hipoTermia mSobiarobis<br />

dros”.<br />

1966-2006 wlidan muSaobda<br />

Tbilisis eqimTa diplomisSemdgomi<br />

momzadebis akademiis<br />

meanoba-ginekologiis<br />

baton paliko kintraias<br />

redaqcia guliTadad ulocavs<br />

dabadebis dRes<br />

kaTedraze asistentad, profesorad,<br />

kaTedris gamged.<br />

1980-2002 wlidan - k.v.CaCavas<br />

saxelobis perinataluri<br />

medicinisa da meanoba-ginekologiis<br />

samecniero kvleviTi<br />

institutis direqtorad,<br />

2002 wlidan dRemde institutis<br />

sameTalyureo sabWos<br />

Tavmjdomared.<br />

1977-86 wlebSi da 1997-2005<br />

ww. saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa<br />

da socialuri<br />

dacvis saministros mTavar<br />

mean-ginekologad.<br />

1997-2003 wlidan Tbilisis<br />

sax. samedicino universitetis<br />

samecniero xarisxebis<br />

mimniWebeli saatestacio sab-<br />

Wos Tavmjdomare meanoba-ginekologiaSi.<br />

1998-2005 w.w. saqarTvelos<br />

Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis saministros<br />

eqimTa saserTifikaciosaatestacio<br />

komisiis Tavmjdomaremeanoba-ginekologiaSi.<br />

aris saqarTvelos samedicino<br />

akademiis erT-erTi damfuZnebeeli<br />

da misi namdvili<br />

wevri.<br />

1983 wels mieniWa saqarTvelos<br />

mecnierebis damsaxurebuli<br />

moRvawis wodeba, 1985<br />

wels saqarTvelos saxelmwifo<br />

premia sameano-ginekologiuri<br />

sefsisis sakiTxebisadmi<br />

miZRvnili samecniero<br />

SromebisaTvis.<br />

1998 wels dajildoebulia<br />

Rirsebis ordeniT.<br />

1998 wels arCeulia ungreTis<br />

mean-ginekologTa samecniero<br />

sazogadoebis wevrad,<br />

1988w. evropis mean-ginekologTa<br />

asociaciis wevrad,<br />

1988w. amerikis mean-ginekologTa<br />

kolejis sazRvargareTel<br />

wevrad. arCeulia ramdenime<br />

saerTaSoriso Jurnalis<br />

sabWos wevrad.<br />

2002 wels – ruseTis federaciis<br />

sabunebismetyvelo<br />

mecnierebaTa akademiis ucxoel<br />

wevrad<br />

sxvadasxva dros p. kintraia<br />

iyo sabWoTa kavSiris<br />

mean-ginekologTa sazogadoebis<br />

prezidiumis wevri, ssrk<br />

jandacvis saministros saeqsperto<br />

sabWos wevri meanoba-ginekologiaSi.<br />

ssrk medicinis<br />

mecnierebaTa akademiis<br />

saproblemo komisiis wevri<br />

da sxva.<br />

samecniero kvlevis Ziri-<br />

Tadi problemebia fizikuri<br />

da eleqtrofiziologiuri<br />

meTodebis gamoyeneba meanobasa<br />

da ginekologiaSi diagnostikisa<br />

da mkurnalobis<br />

mizniT. Nnayofisa da axal-<br />

Sobilis daavadebaTa paTogenezis<br />

Seswavla. Nnayofisa<br />

da axalSobilis adaptaciis<br />

centraluri saregulacio meqanizmebis<br />

Seswavla. Nnayofi<br />

da tkivilis problema, garemo<br />

faqtorebis gavlena orsulobis<br />

mimdinareobaze da<br />

nayofis ganviTarebaze, stresi<br />

da orsuloba.<br />

mis mier TanaavtorebTan<br />

erTad pirvelad SemuSavebul<br />

iqna mSobiarobis dros nayofis<br />

pirdapiri eleqtro-kardiografiis<br />

meTodi (1961 w.)<br />

da nayofisa da axalSobilis<br />

kraniocerebraluri hipoTermiis<br />

meTodi (1968 w.), SemuSavebul<br />

iqna (1961-70ww) mSobiarobis<br />

dros nayofis funqciuri<br />

mdgomareobis Sefasebis<br />

eleqtrofiziologiuri kriteriumebi,<br />

dadgenil iqna, rom<br />

mSobiarobis dros nayofs gaaCnia<br />

tkivilis SegrZnebis avtonomiuri<br />

regulaciis unari<br />

da SemoRebul iqna nayofis<br />

autohibernaciis mcneba.<br />

TanaavtorebTan erTad<br />

dadgenil iqna nayofis Zil-<br />

RviZilis bioriTmebis arseboba<br />

da masTan dakavSirebuli<br />

nayofis gulis moqmedebis<br />

Taviseburebani (1981 w),<br />

pirvelad Seiqmna nayofis Tavis<br />

tvinis peptiduri ruqa,<br />

identificirebul iqna 15 neiro<br />

peptidi da daginda, rom<br />

antenataluri periodis dasasruls<br />

nayofis Tavis tvinis<br />

peptiderguli sistema imyofeba<br />

funqciuri aqtivobis<br />

mdgomareobaSi, rac uzrunvelyofs<br />

nayofis Seguebas<br />

axal pirobebTan. Aaseve pirvelad<br />

TanaavtorebTan erTad<br />

Seswavlil iqna nayofis neiropeptidebis<br />

roli samSobiaro<br />

moqmedebis aRZvraSi da<br />

regulaciaSi.<br />

gamoqveynebuli aqvs 200mde<br />

samecniero Sroma. maT<br />

Soris 14 gamogoneba. misi<br />

xelmZRvanelobiT Sesrulebulia<br />

da daculia 40 sakandidato<br />

da 12 sadoqtoro disertacia.<br />

1980 wlidan p. kintraia<br />

aris saqarTvelos mean-ginekologTa<br />

sazogadoebis (xolo<br />

Semdgom mean-ginekolog-<br />

Ta da perinatologTa asociaciis)<br />

ucvleli xelmZRvaneli.<br />

misi xelmZRvanelobiT<br />

rogorc ginekologiis samecniero<br />

kvleviTma institutma,<br />

aseve mean-ginekologTa sazogadoebam<br />

moipova didi saer-<br />

5<br />

Rirseuli 80 weli<br />

TaSoriso aRiareba. p. kintraias<br />

xelmZRvanelobiT instituts<br />

da asociacias hqonda<br />

grZelvadiani saerTaSoriso<br />

xelSekruleba iaponiis<br />

tokios universitetis, inglisis<br />

souTemptonis universitetis,<br />

germaniis haidelbergis<br />

universitetis, budapeStis<br />

eqimTa daxelovnebis institutismeanoba-ginekologiis<br />

kaTedrebTan. am xelSekrulebis<br />

farglebSi erToblivad<br />

Sesrulebuli Sromebis<br />

Sedegebi ixileboda Semajamebel<br />

saerTaSoriso konferenciebze.<br />

1980-2003 wleb-<br />

Si Catarebulia 23 aseTi konferencia<br />

da gamocemulia 23<br />

SomaTa krebuli saqarTvelo-<br />

Si, ungreTSi da iaponiaSi.<br />

aseve nayofieria p. kintraias<br />

xangrZlivi muSaoba saqarTvelos<br />

jandacvis saministros<br />

mTavar mean-ginekologad.<br />

sakmarisia aRiniSnos,<br />

rom maSin rodesac saqarTveloSi<br />

weliwasSi 150 000 bav-<br />

Svi ibadeboda, dedaTa sikvdiloba<br />

3.5 jer Semcirda da<br />

es iyo mTel sabWoTa kavSir-<br />

Si samagaliTo maCvenebeli.<br />

aseve didia p.kintraias damsaxureba<br />

saqarTveloSi mean-ginekologTa<br />

rogorc samecniero,<br />

aseve praqtikos eqim-<br />

Ta momzadebaSi da dRes saqarTvelos<br />

yvela kuTxeSi mis<br />

mier aRzrdili mean-ginekologebi<br />

uZRvebian am urTules<br />

saqmes.<br />

samecniero problema, romelzec<br />

muSaobs profesori<br />

p. Kkintraia da misi xelmZRvanelobiT<br />

perinataluri medicinisa<br />

da meanoba-ginekologiis<br />

instituti aris:<br />

1. stresi da orsuloba:<br />

2. orsulobis dromdemiutanlobis<br />

paTogenezi da pa-<br />

Togenezuri mkurnalobis me-<br />

Todebis SemuSaveba.


6<br />

daibada 1949 wels Tbilis-<br />

Si. daamTavra Tbilisis I skola,<br />

saqarTvelos politeqnikuri<br />

institutis sainJinro-fizikuri<br />

fakulteti, moskovis ucxo<br />

enaTa institutis inglisuri<br />

enis fakulteti, moskovis<br />

institut “giredmetis” aspirantura<br />

da sxva.<br />

moRvaweobda ssrk saSualo<br />

manqanaTmSeneblobis saministros<br />

(ssrk atomuri energiis<br />

saxelmwifo komiteti) sxvadasxva<br />

samecniero-teqnologiur<br />

centrebSi: soxumis fizika-teqnikuri<br />

instituti; stabiluri<br />

izotopebis instituti; instituti<br />

“giredmeti”; i. kurCatovis<br />

atomuri energiis instituti,<br />

sadac xelmZRvanelobda<br />

samecniero da samrewvelo-teqnologiur<br />

Temebs, proeqtebsa<br />

da saxelmwifo programebs.<br />

Cvens qveyanaSi bolo ramdenime TveSi<br />

ganviTarebulma movlenebma kidev ufro<br />

mkveTrad daanaxa saqarTvelos mosaxleobas,<br />

rom qveynis marTvasa da ganviTarebaSi<br />

arsebobs seriozuli problemebi,<br />

romelTa gadawveta moiTxovs arsebuli<br />

inteleqtualuri resursis srul gamoyenebas.<br />

gamoikveTa Cveni qveynis ganviTarebis<br />

saWirboroto sakiTxebis Rrma strategiuli<br />

damuSavebisa da maTi cxovreba-<br />

Si gatarebis taqtikuri problemebisa da<br />

teqnologiuri meTodebis swori da drouli<br />

warmarTvis aucilebloba. sazRvargareTuli<br />

da Cveni gamocdilebac gvkarnaxobs,<br />

rom albaT erTaderTi marTebuli<br />

gamosavali arsebuli mdgomareobidan<br />

moqmedebebis swori prioritetebisa<br />

da kargi gegmebis arsebobaa.<br />

saqarTvelos miznebidan gamomdinare<br />

qveynis strategiul amocanas inovaciuri<br />

da codnaze dafuZnebli ekonomikis<br />

ganviTareba warmoadgens. Tavis<br />

mxriv nebismieri mimarTulebis<br />

sainovacio saqmianoba emyareba<br />

mecnierebis, teqnologiebisa da<br />

mrewvelobis winmswreb ganviTarebasa<br />

da miRebuli Sedegebis<br />

farTo gamoyenebas cxovrebis yvela<br />

sferoSi.<br />

codnaze damyarebuli ekonomikuri<br />

winsvlis erT-erT mTavari<br />

amZravi mosaxleobis maRalteqnologiur<br />

biznesSi aqtiuri<br />

CarTvaa. gansakuTrebiT ki ma-<br />

Ralteqnologiuri mcire da sa-<br />

Sualo zomis sawarmoebis saqmianobaSi.<br />

amas Zalian daexmareba:<br />

samecniero-kvleviTi da sawarmoo<br />

organizaciebis erToblivi<br />

saqmianoba; saxelmwifo dawesebulebebis<br />

mier sainovacio<br />

saqmianobis aqtiuri danergva Tavisi<br />

moRvaweobis yvela mimar-<br />

TulebiT da am saqmianobis daxmarebis<br />

saxelmwifo sistemis<br />

Seqmna; sainovacio teqnologiebis saer-<br />

TaSoriso, integrirebuli marTvis sitemis<br />

Camoyalibeba da danergva.<br />

nebismieri marTvis saTaveSi yovelTvis<br />

Zevs erTi mTavari sakiTxi – ra aris<br />

subeqtis mizani, risken miiswrafvis igi?<br />

dadgenilia, rom miznis (miznebis) formulirebis<br />

procesi win uswrebs marTvis<br />

proceduras da amitomac didad gansazRvravs<br />

mas.<br />

magaliTad, Tu Cven mTavarsa da erTaderT<br />

mizans tranzitul-turistuli<br />

qveynis Seqmna warmoadgens, maSin marTvis<br />

obieqtad iseTi tipis xelisufleba<br />

unda warmovidginoT, romelic ZiriTadad<br />

Seqmnis aseTi amocanis gadawyvetisaTvis<br />

aucilebel marTvis struqturebs.<br />

xolo Tu Cven mTavari mizani maRalteqnologiuri,<br />

inteleqtualuri saxelmwifos<br />

Seqmnaa, maSin marTvis obieqtis ganviTarebis<br />

maregulirebeli parametrebis<br />

ricxvi izrdeba da amasTan erTad icvleba<br />

qmedebebis mimarTulebebi. sxvanairad,<br />

Tu mxolod tranzituli amocane-<br />

1984-wlidan igi saqareTvelos<br />

teqnikuri universitetis<br />

profesoria, xolo 2000 wlidan<br />

Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />

mowveuli profesori.<br />

1989 wlidan profesorisa da<br />

samcniero proeqtebisa da programebis<br />

xelmZRvanelis rangSi<br />

igi moRvaweobda ssrk-s, evropisa<br />

da aSS-s universitetebsa<br />

da samecniero centrebSi.<br />

1979 wels mas institut giredmetSi<br />

mieniWa teqnikur mecnierebaTa<br />

kandidatis, xolo<br />

1985 wels i. kurCatovis atomuri<br />

energiis institutSi fizika-maTematikis<br />

mecnierebaTa<br />

doqtoris xarisxebi. 1981 wels<br />

p. kervaliSvils mieniWa ufrosi<br />

mecnieri muSakis, 1989<br />

wels ki profesoris samecniero<br />

wodebebi.<br />

prof. kervaliSvili 350-mde<br />

samecniero statiis, wignis, gamogonebis,<br />

moxsenebis avtoria.<br />

misi Sromebi dastambulia msoflios<br />

mowinave gamocemebSi. rigi<br />

misi gamogonebebisa danergilia<br />

sxvadasxva warmoebaSi.<br />

p. kervaliSvili ramdenime<br />

ssrk da saerTaSoriso prestiJuli<br />

premiisa da jildos<br />

mflobelia. igi aris saqarT-<br />

paata paata kervaliSvili<br />

kervaliSvili<br />

biografiuli cnoba<br />

bis gadawyvetisaTvis saWiroa garkveuli<br />

ti pis energetikul-satransportotelesakomunikacio<br />

infrastruqtura,<br />

TviTkmari qveynisaTvis cota ufro sxva<br />

energetika, transporti da kavSirgabmuloba<br />

gamogvadgeba. yvelaferi es Tavidanve<br />

unda iyos gaTvaliswinebuli sam-<br />

Tavrobo da sxva saxelmwifo marTvis<br />

struqturebis Seqmnis dros.<br />

aseve unda iyos dalagebuli ganaTlebis<br />

prioritetuli amocanebic. magali-<br />

Tad,Ywrfivi kavSirebi: ganaTleba-mecniereba-industria;ganaTleba-mecniereba-janmrTelobis<br />

dacva; ganaTleba-mecnierebaxelovneba<br />

da sxva.<br />

aq gansakuTrebiT unda aRiniSnos is<br />

garemoeba, rom Tu zogad-politikuri sis-<br />

temebis funqcionirebis elementebi Cven-<br />

Si garkveulad cnobilia, saxelmwifoebrivi<br />

marTvis iseTi mniSvnelovani<br />

blokis, rogoricaa sameurneo-ekonomikuri<br />

politikis gamtarebeli saregulacio<br />

samsaxurebis saqmianobis gaZRola,<br />

maTi moqmedebis principebis Camoyalibeba<br />

da danergva sawyis stadiaSi imyofeba.<br />

saxelmwifo marTvaSi centraluri<br />

funqcia mis mTavrobas miuZRvis. TviT<br />

sruliad Tavisufali sabazro ekonomikis<br />

pirobebSic ki ekonomikuri organizmi<br />

saWiroebs marTvasa da kontrols,<br />

rasakvirvelia marTvis ierarqiuli mdgenelis<br />

seriozuli SemcirebiT. es ki niSnavs,<br />

rom mTavroba sxvadasxva Tavisuflebis<br />

xarisxis mqone sistemebSi ubralod<br />

sxvadasxvanairad unda atarebdes<br />

sameurneo marTvis politikas – ufro<br />

zogadad, an ufro konkretulad.<br />

am da sxva mniSvnelovani parametrebis<br />

gaTvaliswinebiT marTvis samTavrobo rgoli<br />

Tanamedrove msoflio ganviTarebis<br />

etapze unda iyos Zalzed operabeluri<br />

velos sainJinro, ekologiuri<br />

da sabunebismetyvelo mecnierebebis<br />

akademiebis, niuiorkis<br />

mecnierebaTa akademiis,<br />

ruseTis sabunebismetyvelo<br />

mecnierebaTa akademiis wevri<br />

da sxva.<br />

sxvadasxva dros igi iyo ruseTis<br />

atomuri energiis saministros,<br />

i. kurCatovis institutis,<br />

ssrk mecnierebaTa akademiis, natos<br />

samecniero-teqnologiuri<br />

sabWoebis wevri, ramdenime evropuli<br />

organizaciis wevri da<br />

eqsperti da mravali sxva. amJamad<br />

prof. kervaliSvili aris<br />

evroxmelTaSuazRvis xelovnebisa<br />

da mecnierebi akademiis prezidenti,<br />

saqarTvelos sabunebismetyvelo<br />

mecnierebaTa akademiis<br />

prezidenti, evrokomisiis,<br />

iuneskosa da sxva saerTaSoriso<br />

organizaciebis saeqsperto<br />

sabWoebis wevri.<br />

misi xelmZRvanelobiT daculia<br />

ramdenime aTeuli samagistro,<br />

sakandidato da sadoqtoro<br />

disertacia, ganxorcielebulia<br />

saerTaSoriso<br />

proeqtebi da programebi, (maT<br />

Soris aSS-s, natos, evrokav-<br />

Siris da sxva organizaciebis<br />

50-de proeqti).<br />

anu moqnili, sakmaod mcire, advilad gadawyobadi.<br />

aseTi varianti sapirispiroa<br />

ierarqiul principebze awyobili samTavrobo<br />

struqturebisa (sabWoTa kavSiri,<br />

sxva socialisturi qveynebi, gansakuTrebiT<br />

diqtatoruli reJimebi).<br />

rogorc ukanaskneli wlebis msoflio<br />

gamocdilebam calsaxad daadastura<br />

qveynis Tanamedrove efeqturi saxelmwifoebrivi<br />

marTvis gansaxorcieleblad<br />

aucilebel pirobas sa<strong>info</strong>rmacio – sakomunikacio<br />

teqnologiebis winmswrebi<br />

ganviTareba warmoadgens. iseve rogorc,<br />

am da sxva e. w. cifruli ekonomikis<br />

sabazo teqnologiebis gansaviTareblad<br />

saWiroa saxelmwifoSi samTavrobo mar-<br />

Tvis efeqturi teqnologia arsebobdes.<br />

unda aRiniSnos, rom satelekomunikacio<br />

da sa<strong>info</strong>rmacio<br />

teqnikuri saSualebebisa da ma-<br />

Ti programuli uzrunvelyofis<br />

metad swrafi winsvla ganapirobebs<br />

iseTi eleqtronuli<br />

infrastruqturis arsebobas,<br />

romelic revoluciurad<br />

gardaqmnis adamianis saqmianobis<br />

yvela mimarTulebis funqcionirebis<br />

wesebsa da teqnologiebs<br />

da gansazRvravs gundur-inteleqtualurisaqmianobis<br />

efeqturobis mkveTr zrdas.<br />

cifruli ekonomikis ganvi-<br />

Tareba emyareba ra sa<strong>info</strong>rmacio<br />

da sakomunikacio teqnologiasa<br />

da teqnikas Tavis mxriv<br />

safuZvelia e.w. sa<strong>info</strong>rmacio sazogadoebis<br />

(yovelmxriv <strong>info</strong>rmirebuli<br />

sazogadoebis) warmoqmnisa,<br />

romelic aucilebeli pirobaa,<br />

rogorc demokratiuli,<br />

samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibebis,<br />

iseve misi mdgradi ganviTarebis da stabiluri<br />

funqcionirebis.<br />

axali, codnaze dafuZnebuli ekonomikis<br />

ganviTarebam ganapiroba Tanamedrove<br />

efeqturi samTavrobo struqturebis<br />

warmoSoba, romelTa marTva aseve eyrdnoba<br />

eleqtronuli komunikaciis Tanamedrove<br />

teqnologiur saSualebebs, rac<br />

uzrunvelyos qveynis, regionaluri da<br />

munici paluri mTavrobebis mWidro TanamSromlobas<br />

sazogadoebriv, kerZo da<br />

arasamTavrobo organizaciebTan, da rac<br />

mTavaria, sazogadoebis yvela didsa Tu<br />

patara jgufTan.<br />

saqarTveloSic uaxloes momaval-<br />

SiPpirvel prioritetad sa<strong>info</strong>rmacio<br />

da sakomunikacio teqnologiebis Seqmna-ganviTareba<br />

rCeba. Semdeg modis: eleqtroenergiis<br />

warmoeba da distribucia,<br />

umaRlesi xarisxis da ekologiurad suf-<br />

Ta kvebis produqtebis warmoeba, mecnierebatevadi<br />

da maRalteqnologiuri produqciis<br />

Seqmna da maTi mcireseriuli<br />

industria; Tanamedrove mrewveloba sa-<br />

PAATA KERVALISHVILI<br />

BIOGRAPHICAL INFORMATION<br />

Professor, Doctor of Sciences<br />

and Dr.-Eng. Paata J.<br />

Kervalishvili (born - 1949) is full<br />

Professor at department of Physics<br />

within Georgian Technical University,<br />

as well as Professor of faculty<br />

of exact and natural sciences<br />

of Tbilisi State University.<br />

From 1970 until 1992 Prof.<br />

Kervalishvili was researcher and<br />

Director in different research and<br />

technology centers within the<br />

Middle Machinery Ministry (State<br />

Committee for Atomic Energy) of<br />

former USSR main body of the<br />

Soviet atomic energy and weapon<br />

industry. In 1994 ? 1999, after one<br />

year in Parliament of Georgia he<br />

worked in government of Georgia<br />

as one of the leaders of the State<br />

Committee for Science and Technology<br />

and Ministry of Economy<br />

of Georgia.<br />

A condensed matter physicist<br />

with Technical University Diploma,<br />

Dr. Kervalishvili has served<br />

in several directions of physics and<br />

technology such as: condensed<br />

matter, molecular and quantum<br />

physics, nuclear and laser technologies,<br />

novel materials, sensory<br />

systems, energy and <strong>info</strong>rmation<br />

technologies. He is author of more<br />

then 350 scientific publications,<br />

books, manuals, and inventions.<br />

Prof. Kervalishvili is a member<br />

of more then 10 top level academies<br />

and research councils and<br />

among them: full member of<br />

American, European, Russian<br />

and Georgian scientific academies,<br />

Georgian Engineering<br />

academy and other distinguish organizations.<br />

Currently he is the<br />

President of Georgian Academy of<br />

Natural Sciences and President of<br />

Euro Mediterranean Academy of<br />

Arts and Sciences.<br />

More then 20 prestigious prizes<br />

and state orders award Dr.<br />

Kervalishvili.<br />

As a Director and coordinator<br />

of several World Bank, EU, ISTC,<br />

etc. projects and Chairman of International<br />

Forums and Conferences,<br />

as well as Professor of some<br />

well known European and American<br />

Universities he has the wide<br />

international experience.<br />

P. Kervalishvili received his<br />

B.S. and M.S. in solid state physics<br />

from Georgian Technical University.<br />

The Research and technological<br />

Centre ?Institute Giredmet?<br />

awarded him the title of Ph. D.,<br />

and Dr.-Eng. in 1978, and Soviet<br />

atomic centre ?Kurchatov Institute?<br />

? degree of Doctor of physics and<br />

mathematics (1984). He got USSR<br />

Professor State title in 1989.<br />

saqarTvelo:: ganviTarebis gzebi<br />

mamulo mineraluri resursebis bazaze<br />

da sxva. rasakvirvelia, amasTan erTad da<br />

winmswrebi tempebiT unda Seiqmnas mdgradi<br />

da efeqturad moqmedi infrastuqtura:<br />

energetika – transporti – kavSirgabmuloba<br />

da aseve mSeneblobis Tanamedrove<br />

industria, rac Cveni qveynis<br />

mowinave, ekonomikurad damoukidebel, inteleqtualur-teqnologiursaxelmwifod<br />

Camoyalibebis mTavari garantia unda<br />

gaxdes.<br />

aRiniSnos, rom ukanasknel wlebSi saqarTvlos<br />

xelisuflebis<br />

mier energiulad xorcieldeba reforma<br />

mecnierebisa da teqnologiebis<br />

politikisa da marTvis mimarTulebiT,<br />

romelic miuxedavad mravali xarvezisa<br />

mTlianobaSi dadebiTad unda Sefasdes.<br />

gadadgmulia garkveuli nabijebi qar-<br />

Tuli mecnierebisa da teqnikis integraciis<br />

gansasaxorcieleblad evropulsa,<br />

da saerTod, dasavlur sivrceSi.<br />

amasTan erTad, mecnierebisa da mrewvelobis<br />

saerTaSoriso integraciaze<br />

orientireuli aucilebeli reformebi<br />

xSirad tardeba zedapirulad, rac iwvevs<br />

did kargvebs samecniero-teqnologiuri<br />

da inovaciuri saqmianobis yvela<br />

sferoSi. Aar aris gamokveTili prioritetebi<br />

mecnierebaSi, teqnologiur ganviTarebaSi,<br />

umaRles ganaTlebaSi. ar arsebobs<br />

sistemuri inovaciuri politika.<br />

arc mecnierebaSi, arc teqnikaSi da<br />

arc mrewvelobaSi ar aris Camoyalibebuli<br />

strategiuli gegmebi regionaluri<br />

da saerTaSoriso mimarTebiT. es problemebi<br />

Zalian swrafad unda aRmoifxvras,<br />

risi miRwevac SesaZlebelia qarTveli<br />

mecnierebisa da mecnier-organizatorebis<br />

aqtiuri CarTviT qveynis marTvis<br />

procesebSi, gansakuTrebiT ki gadawyvetilebaTa<br />

damuSavebisa da miRebis sakiTxebSi.<br />

saqarTvelos sabunebismetyvelo mecnierebaTa<br />

akademia, romelic amJamad aer-<br />

Tianebs 60-mde msoflioSi cnobil mecniers<br />

maTematikis, fizikis, qimiis, <strong>info</strong>rmatikis,<br />

geologiis da sxva disciplinebSi<br />

gamoTqvams mzadyofnas mTeli Tavisi<br />

codna da gamocdileba moaxmaros<br />

Tanamedrove qarTuli saxelmwifos Camoyalibebas<br />

da misi mdgradi ganviTarebis<br />

strategiuli da taqtikuri gegmebis<br />

Seqmnasa da ganxorcielebas.<br />

gvinda gamovxatoT Cveni Rrma rwmena<br />

imisa, rom:<br />

XXI saukuneSi saqarTvelo gaxdeba<br />

sainovacio saqmianobis qveyana – qarTveli<br />

eri ki Tavisi adamianuri resursebiT<br />

erT-erTi sarTaSoriso lideri mecnierebisa<br />

da teqnologiebis da Sesabamisad<br />

codnaze dafuZnebuli sazogadoebis<br />

ganviTarebaSi.<br />

paata kervaliSvili<br />

Tbilisi, 2013 wlis ianvari


evromecnierebis evromecnierebis saqarTvelos<br />

saqarTvelos<br />

erovnuli erovnuli seqciis<br />

seqciis axalgazrdul<br />

axalgazrdul<br />

departaments departaments didi didi pasuxismgebloba<br />

pasuxismgebloba<br />

2012 wlis 21-22 dekembers, konferenciisas gaimarTa vromecnierebis<br />

saqarTvelos erovnuli seqciis morigi sxdoma..<br />

bolos miRebuli iqna rezolucia:<br />

evromecnierebis saqarTvelos erovnuli seqciis 2012-2016 wlebis<br />

strategiuli gegma gadiodes masSi axalgazrdobis mecnierebaSi Car-<br />

Tvis mkveTri matebisaken da daevalos evromecnierebis saqarTvelos<br />

erovnuli seqciis axalgazrdul departments maszed metad ganaxorcielos<br />

aqtiuri muSaoba SemuSavebuli grZelvadiani gegmis mixedviT.<br />

da miRebul gadawyvetilebebSi,kerZod<br />

&2. evromecnierebis saqarTvelos erovnulma seqciam yvela Rone<br />

ixmaros, acnobos samTavrobo struqturebs da gaagrZelos Tavisi<br />

saorganizacio saqmianoba, raTa saqarTveloSi Catardes 2016wlis an<br />

2018 wlis evromecnierebis forumi.<br />

&3.2014 welsMmomzaddes saqarTvelos eqTanTa III konferencia.A<br />

miiRos aqtiuri monawileoba.<br />

saqrTvelos pediatrTa akademia-2013<br />

saqarTvelos pediatrTa akademiam 2013 wels prezidentad<br />

airCia m.m.d. profesori, akademikosi q-ni qeTi nemsaZe, xolo<br />

vice-prezidentad m.d. sruli profesori b-ni irakli favleniSvili.<br />

saqartvelos pediatrTa akademis sabWo da misi yvela<br />

webri guliTadad ulocavs q-on qeTisa da b-on iraklis<br />

da usurvebs maT nayofier moRvaweobas pediatriis sadarajoze.<br />

saqarTvelos pediatrTa akademis sabWos Tavmjdomare m.m.d.<br />

sruli profesori, akademikosi giorgi CaxunaSvili<br />

7


8<br />

X IXX<br />

samecniero-praqtikuli konferenciaze miRebuli rezolucia: `kvebis obieqtebi,<br />

mwarmoeblebTan erTad aqtiurad Caebnen moZraobaSi `jansaRi kveba bavSvebs~ sruldeba<br />

yoveldRiuri da yvelasaTvis xelmisawvdomi<br />

iafiFsakvebi produqti “apipuri”.<br />

gamdidrebulia janmTelobisaTvis<br />

aucilebeli aminomJavebiT, vitaminebiT<br />

da mineralebiT. igi Seamcirebs<br />

masiurad gavrcelebul vitaminebis,<br />

aminomJavebis da mikroelementebis deficitiT<br />

gamowveul daavadebebs. mosaxleobis<br />

farTo fenebis kvebis racionSi<br />

sakmaodaa gavrcelebuli mikonutrientebis<br />

deficiti romelic mravali<br />

daavadebis sawindaria. cilovanenergetikuli<br />

deficiti (zrdaSi CamorCena)<br />

bavSvTa da mozardTa asak-<br />

Si, janmo-s bavSvis zrdis standart-<br />

Tan (2.3%) SedarebiT, statistikurad<br />

mniSvnelovnad aris momatebuli.Edeficituri<br />

mdgomareoba xSirad<br />

Tavs spotsmenebSic iCens, sadac umniSvnelovanes<br />

problemas mwvave da<br />

qronikuli gadaZabva da misi profilaqtika<br />

warmoadgens. janmrTelobis<br />

msoflio organizaciis bavSvis zrdis<br />

standartis mixedviT zrdaSi Camor-<br />

Cenis nebismieri maCvenebeli saganga-<br />

Soa da Sesabamisi reagirebisa da kvebisa<br />

da janmrTelobis programis ganxorcielebis<br />

safuZvels warmoadgens.<br />

janmo-s mier mier aRiarebuli unikaluri<br />

programa- yoveldRiurad yvelasaTvis<br />

xelmisawvdomi sakvebi produqtis-puris<br />

Tundac rkiniT gamdidreba,<br />

saqarTveloSi Seamcirebs anemiiT<br />

gamowveul daavadebebs. kvlevis Sedegebis<br />

mixedviT zogadad dadginda,<br />

rom puris nimuSebis mxolod 24,9 %<br />

iyo Sesabamisad fortificirebuli, rac<br />

ar aris sakmarisi mosaxleobaSi mikronutrientebis<br />

deficitis SemcirebisTvis.<br />

komerciul sacxobebsa da Sinameurneobis<br />

pirobebSi puris gamosacxobad<br />

gamoyenebuli xorblis fqvilis<br />

umetesoba an ar iyo rkiniT gamdidrebuli,<br />

an arasakmaris rkinas Seicavda.<br />

amgvari mdgomareoba yvela regionSi<br />

gamovlinda. aRsaniSnavia, rom<br />

radgan rkina xSirad sxva mikroelementebiT<br />

Sesabamisi fortifikaciis maCvenebelia<br />

da radgan qarTuli puri<br />

rkiniT ar aris sakmarisad fortificirebuli,<br />

SegviZlia davaskvnaT, rom<br />

puri sxva elementebs, maT Soris foliumis<br />

mJavasac, arasakmarisad Seicavs.<br />

aRarafers vambobT vitaminebiT<br />

gamdidrebaze. aRniSnuli problemis<br />

gadawvetas moemsaxureba yvelasaTvis<br />

xelmisawvdomi iafi sakvebi produqtis<br />

puri-,,apipuri”-s warmoeba.<br />

yoveldRiuri da yvelasaTvis xelmisawvdomi<br />

sakvebi produqti puri, gamdidrebuli<br />

janmTelobisaTvis aucilebeli<br />

aminomJavebiT, vitaminebiT da<br />

mineralebiT, saqarTveloSi Seamcirebs<br />

NEWS<br />

CRDF Global periodically releases news items<br />

of general or topical interest. If you are a member<br />

of the media and wish to receive news alerts,<br />

please for our mailing list. Please direct all media<br />

inquiries to EA Dyson, 703-526-2339, or<br />

email the CRDF Global office.<br />

Winners of STEP 2012 ?From Idea to Market?<br />

Competition in Georgia Announced<br />

Dec 11, 2012<br />

On December 3 rd , in Tbilisi, Georgia, CRDF<br />

Global?s Science and Technology Entrepreneurship<br />

Program (STEP) concluded its 2012 ?From<br />

`api puri“ _ aminomJavebiT, vitaminebiTa da mineralebiT<br />

gamdidrebuli puri k.CaxunaSvili, S.iusupovi, i.kalandia,<br />

n.jobava, n.badriaSvili, n.TofuriZe, g.CaxunaSvili<br />

z.SaqaraSvili (socialuri pediatriis dacvis fondi,<br />

S.p.s. `puri“ (Tbilisi)<br />

masiurad gavrcelebul vitaminebis,<br />

aminomJavebis da mikroelementebis deficitiT<br />

gamowveul daavadebebs, romlebic<br />

did safTxes uqnian bavSvebs<br />

da saqarTvelos mTel mosaxleobas.<br />

`apipuri” Seicavs yvela zemo Tqmul<br />

bunebriv elements da misi moxmareba<br />

mosaxleobas uzrunvelyofs janmr-<br />

TelobisTvis sakmaris vitaminebs, aminmJavebsa<br />

da mikroelementebs.<br />

axali teqnologiiTdamzadebuli<br />

puri “apipuri”<br />

,romelic gamdidrebuliabiulogiuradaqtiuri<br />

danamatiT “apivitiT”<br />

(futkris<br />

naturaluri produqtebis<br />

nazavi),<br />

gamoirCeva sasiamovno,<br />

specifikuri<br />

surneliT da gemoTi, rac produqts<br />

ufro mimzidvels xdis. vinaidan mosaxleoba<br />

darwmunebulia futkris<br />

produqtebis sasargeblo TvisebebSi,<br />

produqti ufro met ndobas moipovebs<br />

momxmarebelSi.<br />

sxva ufro Zvirad Rirebuli kvebis<br />

produqtebiT(rZis nawarmi, xorci,<br />

Tevzeuli)<br />

preparatebiT da kvebiTi danamatebiT,<br />

romlebic Seicaven aminomJavebs,<br />

vitaminebs da mineralebs, preparatebi<br />

(Multi-tabs B-complex da sxva), kvebiTi<br />

danamatebi) preparatebSi da kvebiT<br />

danamatebSi aminomJavebi, vitaminebi<br />

da mineralebi miRebulia sin-<br />

Tezuri gziT. maTgan gansxvavebiT „api-<br />

Idea to Market? competition. Ten teams pitched<br />

their ideas to the US-Georgian panel of jurors at<br />

the Competition final event, Venture Forum, and<br />

four were awarded one-year $24,500 grants to<br />

bring their innovations to the market.<br />

STEP 2012 ?From Idea to Market? competition<br />

was open to all Georgian scientists and technology<br />

entrepreneurs with innovative projects<br />

that have commercial applications in the local,<br />

regional, and/or international markets. The competition<br />

and the awards are co-funded by Shota<br />

Rustaveli National Science Foundation, and<br />

implemented in partnership with the Georgian<br />

Research and Development Foundation (GRDF).<br />

STEP is funded by the US Department of State.<br />

In addition to the monetary awards, teams<br />

will receive individual mentoring from top U.S.<br />

business experts in technology commercialization<br />

and entrepreneurship.<br />

viti“ warmoadgens bunebriv futkris<br />

produqtebis nazavs.<br />

mas Semdeg rac „apviti“-is suspenziaSi<br />

ingredientebis wilobrivi cvlilebebiT<br />

ise rom produqts ar daekargos<br />

sasiamovno gemo da surneli, com-<br />

Si mikrobiologiuri analizis safuZvelze<br />

miiRweva vargisianobis gazrda.<br />

adglobriv bazarTan erTad Cveni samizne<br />

gaxdeba saerTaSoriso bazaric.<br />

puri „apipuri“ romelic gamdidrebulia<br />

bunebrivi biologiurad aqturi<br />

produqtiT warmoadgens siaxles<br />

rogorc adgilobriv ise saer-<br />

CRDF Global congratulates all competition<br />

participants for their hard work and innovative<br />

spirit, and is proud to present the winners of<br />

this year?s competition.<br />

APIPURI Team Lead:<br />

George Chakhunashvili<br />

In Georgia, a huge part of society suffers<br />

from malnutrition or micronutrient<br />

deficiencies due to a lack of essential vitamins<br />

and minerals in their diet. Many<br />

cannot always afford to buy the fresh<br />

milk, meat, and vegetables that provide<br />

essential micronutrients. Recognizing,<br />

however, that bread is a staple bought<br />

by every Georgian family, the team developed<br />

enriched bread called ?Apipuri,?<br />

which delivers a complex of micronutrients<br />

unlike any other enriched bread on<br />

TaSoriso bazarze. ar arsebobs iseT<br />

pur-funTuSeulis produqti romelic<br />

Seicavs erTdroulad amnomJavebs,<br />

vitamnebs da mineralebs.<br />

saqarTveloSi pur-funTunTuSeulis<br />

mravali saxeoba iwarmoeba. Cveni<br />

konkurentebi arian is mwarmoeblebi,<br />

romlebic uSveben vitaminebiT<br />

da mineralebiT gamdidrebul purs.<br />

maTi produqcia gamdidrebulia ZiriTadad<br />

rkiniT da B-jgufis vitaminebiT.<br />

aseT sawarmoTa raodenoba<br />

mcirea da ver akmayofilebs bazris<br />

miTxovnilebas. Cvens mier warmoebuli<br />

puri-,,apipuri” gamdidrebuli aminomJavebiT,<br />

vitaminebiT da mineralebiT,<br />

zemoT CamoTvlili gamdidrebuli<br />

pureulisagan gansxvavebiT, Seicavs<br />

yvelaze srulyofil nakrebs.<br />

mxolod mis SemadgenlobaSia erTdroulad:<br />

mniSvnelovani naxSirwylebi(fruqtoza,<br />

glukoza), aminomJavebis<br />

22saxeoba(valini, lizini, leicini,<br />

glutamini, cistini da sxva), vitaminebi<br />

(A, B1, B2,B5,B6,Bc ac. folici,<br />

C,D,PP,E,Kfosfoterinebi, rutini (sisxlZarRvis<br />

kedlis gamamagrebeli<br />

flavinoidi) najeri da ujeri<br />

cximovani mJavebi, mineralebi (Ca, Mg,<br />

Pp, Fe, Zn, I, Ka, Na, Cu).<br />

yoveldRiuri da yvelasaTvis xelmisawvdomi<br />

iafiFsakvebi produqti “apipuri”.<br />

romelc damzadebulia axali<br />

teqnologiiT, saqarTveloSi Seamcirebs<br />

masiurad gavrcelebul vitaminebis,<br />

aminomJavebis da mikroelementebis<br />

deficitiT gamowveul daavadebebs.<br />

the market. By purchasing the low-cost Apipuri,<br />

the team expects consumers will get the vitamins<br />

they need to avoid long-term health-related financial<br />

costs they may not be able to afford.


klinikuri farmakologiis da racionaluri<br />

farmakoTerapiis Taviseburebebi pediatriaSi<br />

ZiriTadi cnebebi<br />

farmakoTerapiis Catarebisas bavSvebSi<br />

gaTvaliswinebuli unda iyos bav-<br />

Svis organizmis Taviseburebani, riTac<br />

is gansxvavdeba mozrdilisgan.<br />

bavSvisTvis wamlis usafrTxo da<br />

efeqturi dozis SesarCevad wamlis<br />

`mozrdilis’’ dozis martivi proporciuli<br />

Semcireba yovelTvis ar aris<br />

sakmarisi,<br />

preparatis SerCevisa da misi dozirebis<br />

reJimis gansazRvrisas aucilebelia<br />

gaTvaliswinebuli iqnes wamlis farmakodinamikis<br />

da farmakokinetikis Taviseburebani<br />

bavSvebSi<br />

bavSvis mkurnalobisas wamlis adekvaturi<br />

dozis dasadgenad saWiroa gaTvaliswinebuli<br />

iqnas avadmyofis asaki,<br />

wona da sxeulis farTobi.<br />

wona da sxeulis farTobi bavSvebSi<br />

sakmaod mokle droSi SeiZleba Seicvalos.<br />

BbavSvisTvis wamlis SerCevisas upiratesoba<br />

eniWeba dozirebis da wamlis<br />

Seyvanis martiv sqemas: rac ufro iolia<br />

wamlis organizmSi Seyvanis sqema, miT<br />

ufro zustad iqneba is Sesrulebuli.<br />

saqarTveloSi bavSvTa<br />

sikvdilianoba gansakuTrebiT<br />

axalSobilobis periodSi kvlav ma-<br />

Ralia. infeqciuri daavadebebi, romelsac<br />

bavSvTa sikvdilianobaSi adre pirveli<br />

adgili eWira, rig qveynebSi ukana<br />

planze gadaiwia, Tumca SeSfoTebis mizezs<br />

iwvevs qimiuri saSualebebiT da<br />

wamlebiT bavSvebis mowamvlis sixSiris<br />

mateba.<br />

janmrTelobis msoflio organizaciis<br />

farmakoepi- demiologiuri kvlevebis<br />

monacemebiT wamlismieri garTulebebiT<br />

sikvdiloba ganviTarebul qveynebSi<br />

V-VI adgilzea gulsisxlZarRvTa, kibos,<br />

travmebis, mowamlvebis da sasunTqi gzebis<br />

daavadebebis Semdeg.<br />

prevenciuli meTodebis racionaluri<br />

gamoyeneba da asakobrivi Taviseburebebis<br />

gaTvaliswinebiT mkurnaloba sa-<br />

Sualebas iZleva mniSvnelovnad SevamciroT<br />

bavSvTa sikvdilianoba.<br />

axalSobilobis periodidan zrdasrul<br />

asakamde adgili aqvs organizmis<br />

yvela fiziologiuri funqciebis da sistemebis<br />

Rrma cvlilebebs. am cvlilebebis<br />

dinamika araTanazomieria, ris gamoc<br />

ganasxvaveben: axalSobilobis periods _<br />

dabadebidan pirveli 4 kvira, ZuZuTa asaki<br />

_ meoTxe kviridan - meore wlis dadgomamde.prewinasaskolo<br />

asaki _ sam wlamde asaki,winasaskolo<br />

asaki _ 3 dan- 6 wlamde<br />

asaki. saskolo asaki _ 6 dan 16 wlamde.<br />

5 welze meti asakis bavSvebis kliniko-<br />

farmakologiuri- parametrebi mcired<br />

gansxvavdeba mozrdilebisgan.<br />

12 welze meti asakis bavSvebi wamlis<br />

dozis gansazRvrisas ganixileba, rogorc<br />

mozrdili.<br />

preparatis SerCevisa da misi dozirebis<br />

reJimis gansazRvrisaTvis aucilebelia<br />

gaTvaliswinebuli iqnes klinikuri<br />

farmakologiis ZiriTadi nawilebis<br />

-wamlis farmakodinamikis da farmakokinetikis<br />

Taviseburebani bavSvebSi<br />

farmakodinamika<br />

zogierTi wamlebis moqmedebis meqanizms<br />

bavSvTa asakSi gaaCnia garkveuli<br />

Taviseburebebi. 3-5 welze meti asakis bav-<br />

SvebSi wamalTa umravlesobis farmakodinamika<br />

ar gansxvavdeba mozrdilebisgan.<br />

wamalTa moqmedebis farmakodinamikuri<br />

gansxvavebebi bavSvebSi da mozrdilebSi<br />

detalurad ar aris Seswavlili.<br />

ar vflobT <strong>info</strong>rmacias. romelic exeba<br />

receptoruli sistemebis specifiur<br />

samizne qsovilebs, romlebic mwifdeba<br />

dabadebisTanave an ramodenime dReSi.<br />

Tumca cnobilia,rom bronquli asTmiT<br />

daavadebul bavSvebSi gamovlinda b<br />

ta-adrenoreceptorebiT mkurnalobis<br />

naklebi efeqturoba, xolo Ca-is antagonistebs<br />

axalSobile-bSi SeuZliaT gamoiwvion<br />

gacilebiT Zlieri gverdiTi<br />

reaqciebi (arteriuli hi potonia, asistolia),vidre<br />

mozrdilebSi.<br />

farmakokinetika<br />

wamlis farmakokinetikuri parametrebi<br />

(absorbcia, distribucia,biotransformacia,eliminaciaklirensi<br />

da sxva) bavSvis<br />

organizmi xasiaTdeba zogierTi TaviseburebebiT.<br />

am Taviseburebebis codna<br />

medicinis doqtori rusudan jaSi<br />

klinikuri farmakologiisa da racionaluri<br />

farmakoTerapiis xelSewyobis kavSiri Primum Non Nocere<br />

evromecnierebis saqarTvelos seqciis farmakologiis departamenti<br />

da maTi praqtikaSi gamoyenebis unari aucilebeli<br />

pirobaa swori, efeqturi da usafrTxo<br />

farmakoTerapiis Casatareblad.<br />

kuW-nawlavis traqtSi wamlis<br />

Sewova (absorbcia)<br />

wamlis Sewovaze gavlenas axdens rogorc<br />

preparatis fiziko-qimiuri Tvisebebi<br />

aseve avadmyofi bavSvis organizmis<br />

Taviseburebebi(kuWis wvenis ph, kuWis daclis<br />

siCqare, naRvlis mJavebis Semcveloba,Tanmxlebi<br />

daavadebebi)<br />

dabadebis pirvel saaTebSi kuWis wvenis<br />

ph meryeobs 6 dan – 8 mde, ramodenime<br />

saaTis Semdeg 1,5dan-3.0 mde mcirdeba, xolo<br />

6 kviris asakSi kuWis wvenis ph-i ar<br />

aRemateba 4.0<br />

saWmlis-momnelebeli sistemis lorwovanis<br />

ganvladoba wamlebis umravlesobisaTvis<br />

damokidebulia maT lipidebSi<br />

xsnadobasa da ionizaciaze. mJaveebi<br />

ufro advilad Seiwoveba kuWSi, radgan<br />

mJave garemoSi isini nakleb ionizirebul<br />

mdgomareobaSi imyofebian anu ufro<br />

cximSi xsnadebi arian, fuZeebi ki<br />

piriqiT, ufro kargad Seiwovebian wvril<br />

an msxvil nawlavSi.<br />

kuWis daclis siCqare axalSobileb-<br />

Si ufro naklebia, vidre mozrdilebSi,<br />

Tumca 1-8 Tvis manZilze is matulobs.<br />

kuWidan sakvebis evakuacia aseve damokidebulia<br />

mis Sema-dgenlobaze.wamlebi ZiriTadad<br />

Seiwoveba wvril nawlavebSi,<br />

amitom kuWis daclis siCqare garkveuli<br />

xarisxiT moqmedebs am procesze.<br />

naRvlis mJavebis marilebis saerTo moculoba<br />

da sinTezis siCqare axalSobilebSi<br />

mozrdilebTan SedarebiT dabalia,<br />

amitom cximSi xsnadi wamlebis da vitaminebis<br />

Sewova mniSvne-lovnad dabalia.<br />

kuW-nawlavis traqtidan wamlis Sewovaze<br />

garkveul zegavlenas axdens Tanmxlebi<br />

daavadebebi,romlebic moqmedeben<br />

kuWSi qlorwyalbadmJavis sinTezze da<br />

mis daclaze (pilorostenozi,gulis SegubebiTiukmarisoba)<br />

naRvlis mJavebis sekreciaze<br />

(qolesTazi),an daavadebebi romlebic<br />

nawlavis SewoviT zedapirs amcireben<br />

(nawlavis damoklebis sindromi).<br />

ase rom, 6 Tvemde asakis bavSvebSi<br />

kuW-nawlavis traqtidan wamlis Sewova<br />

sisxlSi, ufro Senelebulia,vidremozrdilebSi.<br />

Sewova kanidan<br />

kanidan wamlis Sewova misi marcvlovani<br />

Sris sisqis ukuproporciulia<br />

da kanis hidrofilurobis pirdapir-proporciulia.<br />

drouli axalSobilis kani asrulebs<br />

barierul funqcias, Tumca misi marcvlovani<br />

Sre mozrdilTan SedarebiT Txelia,<br />

xolo sxeulis zedapiris farTobis<br />

Sefardeba sxeulis masasTan metia,<br />

vidre mozrdilebSi. amis gamo, Tu samkurnalo<br />

preparats erTnairi doziT sxeulis<br />

zedapirze gavTvliT da vixmarT<br />

axalSobilis da mozrdilis kanze, axal-<br />

Sobilisa-Tvis es doza aRmoCndeba 2-3<br />

jer meti, vidre mozrdilisa-Tvis.<br />

zogierTi qimiuri nivTiereba (pentaqlorfenoli<br />

romelsac Seicavs sarecxi<br />

Ffxvnili.sadezinfeqcio xsnarebi,romlebic<br />

Seicaven anilins) advilad<br />

gadian axalSobilis kanis bariers da<br />

SeuZliaT gamoiwvion mZime mowamvlebi.<br />

axalSobilebis kanis unari Seiwovos<br />

wamali SeiZleba gamoyenebuli iqnes<br />

sistemuri Terapiis Casatareblad.<br />

swori nawlavidan wamlis Sewova<br />

bavSvebSi wamlis reqtalurad Seyvana<br />

xdeba maSin, rodesac gaZnelebulia<br />

an SeuZlebelia wamlis per os micema<br />

(gulisreva, Rebineba, spazmi, saylapavis<br />

gamavlobis darRveva).<br />

swori nawlavi uxvad aris momaragebuli<br />

sisxlZarRvebiT,<br />

amitom wamlebis<br />

Sewova gansakuTrebiTaraionizirebuli<br />

cximSi xsnadi<br />

preparatebis (barbituratebi,benzidiazepinebi)<br />

xdeba<br />

Zalze swrafad da<br />

mTlianad. mag:diazepamis<br />

reqtaluri<br />

Seyvanisas (0.25-0.5 mg/<br />

) 2kviridan-11 wlamde<br />

asakis bavSvebSi<br />

misi koncentracia<br />

sisxlSi Seesabameba<br />

mis koncentracias<br />

intravenuri<br />

Seyvanisas<br />

wamlis Sewova<br />

intramuskularuli Seyvanisas<br />

kunTebSi wamlis Seyvana mizanSewonilia<br />

misi enteraluri Seyvanis SeuZleblobis<br />

SemTxvevaSi.<br />

wamlis Sewova damokidebulia sisxlis<br />

nakadze ineqciis adgilSi,kunTis<br />

masasa da kunTovan aqtivobaze.<br />

dRenaklul axalSobilebSi da umoZrao<br />

mdgomareobaSi myof bavSvebSi wamlis<br />

Sewova kunTebSi Seyvanisas Senelebulia.<br />

Seyvanis adgilze SesaZlebelia<br />

mtkivneulobis ganviTareba da abscesis<br />

Camoyalibebac ki.<br />

wamlis intravenuri Seyvana ufro mizanSewonilia<br />

intramuskularul SeyvanasTan<br />

SedarebiT, vinaidan am dros xdeba<br />

wamlis swrafi Seyvana organizmSi da<br />

misi zusti dozireba.<br />

wamlis Sewova ZvalSida<br />

Seyvanis Semdeg<br />

wamlis ZvalSida Seyvanas mimarTaven<br />

misi intravenuri Seyvanis SeuZleblobis<br />

dros, gansakuTrebiT pediatriaSi kardiorespiraciuli<br />

gaCerebis dros, rodesac<br />

saWiroa swrafi efeqtis miReba. am<br />

miznisTvis Seqmnili specialuri nemsebiT<br />

wamali SeyavT didi wvivis ZvalSi<br />

Zvlis tvinamde SesaRwevad. 5 wlamde asakis<br />

bavSvebSi grZel ZvlebSi Zvlis<br />

tvini ZiriTadad sisxlZarRvovani wi-<br />

Telia, xolo 5 wlis zemoT is icvleba<br />

nakleb sisxlZarRvovan yviTel Zvlis tvinad,<br />

amitom 5 wlamde asakis bavSvebSi wamlis<br />

am gziT Seyvanisas wamlis doza da<br />

Seyvanis siCqare unda Semcirdes. sisxlSi<br />

wamlis Sewovis siCqaris mxriv preparatis<br />

Seyvanis ZvalSida gza praqtikulad ar<br />

gansxvavdeba intravenuri gzisagan.<br />

organizmSi wamlis ganawileba<br />

organizmSi wamlis ganawilebaze moqmedebs<br />

misi siTxis moculoba, romelic<br />

gansxvavebulia bavSvebsa da mozrdileb-<br />

Si (cxr 5.1)<br />

siTxis Semcveloba axalSobilebis<br />

organizmSi ufro metia,<br />

vidre mozrdilebSi, magram asakTan<br />

erTad igi mcirdeba da pubertatul periodSi<br />

uTanabrdeba mozrdilebis maCvenebels.<br />

9<br />

bevri wamali upiratesad ujredSoris<br />

siTxeSi nawildeba (aminoglikozidebi da<br />

sxv.), amitom axalSobilebs da bavSvebs es<br />

preparati unda daeniSnoT 1 kg masaze<br />

ufro meti doziT, vidre mozrdilebs. es<br />

ufro mniSvnelovania wyalSi xsnadi preparatebisa<br />

da nivTierebebisTvis.<br />

dRenaklul axalSobilebSi cximovani<br />

Sre Seadgens sxeulis saerTo masis<br />

1%-s, rac gacilebiT naklebia,vidre droul<br />

axalSobilebSi (15%), amitom cximSi<br />

xsnadi preparatebi dRenakluli axal-<br />

Sobilis organizmSi ufro naklebi raodenobiT<br />

grovdeba,vidre droulebsa da<br />

mozrdilebSi.<br />

mniSvnelovani faqtori,romelic moqmedebs<br />

wamlis ganawilebaze, es aris ma-<br />

Ti unari daukavSirdnen plazmis cilebs.<br />

axalSobilebSi es procesi daqveiTe-<br />

bulia,vinaidan cilebi gadatvirTulia<br />

metabolizmis endogenuri produqtebiT<br />

(bilirubini, Tavisufali cximovani mJaveebi),<br />

aRiniSneba sisxlSi albuminis Semcvelobis<br />

Semcireba da cilis struqturebis<br />

xarisxobrivi cvlilebebi.<br />

es aRiniSneba adgilobrivi saanes-<br />

Tezio saSualebebis, diazepamis, fenobarbitalis,<br />

ampicilinis gamoyenebisas.<br />

amis gamo Tavisufali wamlis koncentracia<br />

sisxlis plazmaSi mniSvnelovnad<br />

imatebs, ramac SeiZleba gamoiwvios wamlis<br />

moqmedebis gaZliereba da misi toqsiuri<br />

Tvisebebis gamovlena.<br />

bevr wamals SeuZlia konkurencia gauwios<br />

bilirubinis cilasTan SekavSirebis<br />

unars, eseTebia sulfanilamidebi da<br />

salicilatebi, maTma gamoyenebam SeiZleba<br />

gaaZlieron siyviTle da piriqiT plazma-<br />

Si bilirubinis matebam SeiZleba gamodevnos<br />

wamali cilasTan SekavSirebisgan<br />

(mag:fenitoini), rac iwvevs am preparatis<br />

farmakologiuri aqtivobis matebas.<br />

biotransformacia<br />

wamlebis biotransformacia ZiriTadad<br />

xorcieldeba RviZlSi,sadac warmoiqmneba<br />

polaruli wyalSi xsnadi nivTierebebi<br />

(metabolitebi), romlebic advilad gamoiyofa<br />

naRvelTan da SardTan erTad.<br />

bavSvis organizmSi wamali xarisxobrivad<br />

ganicdis igive bioqimiur gardaqmnebs,<br />

rasac mozrdilis organizmSi, Tumca<br />

misi biotransformaciis intensivoba<br />

axalSobilebSi mniSvne-lovnad gansxvavdeba<br />

mozrdilis organizmSi mimdinare<br />

biotansformaciis intensivobisagan.<br />

kerZod, axalSobilebSi JangviTi reaqciebis<br />

siCqare citoqrom p 450 damokidebuli<br />

oqsidazis da masTanSeuRlebuli fermentebis<br />

monawileobiT 2-jer daqveiTebulia,<br />

amitom im wamlebis biotransformacia,<br />

romelic am gziT xorcieldeba mniSvnelovnad<br />

Senelebulia da matulobs ma-<br />

Ti ucvlelad gamoyofa. axalSobilebSi<br />

mozrdilebTan SedarebiT daqveiTebulia<br />

glukoroniltransferazis, alcohol-dehidrogenazis<br />

da esterazis aqtivoba,xolo<br />

koniugaciis reaqciebi glicinTan da<br />

sulfatebTan igivea, rac mozrdilebSi.<br />

axalSobilebSi wamlis Senelebuli<br />

metabolizmis gamo mravali preparati eliminirdeba<br />

organizmidan nela da gaaCniaT<br />

xangrZlivi naxevargamoyofis (T 1/2 ) periodi<br />

(cxr. 5.2)<br />

gagrZeleba me-10 gv.


10<br />

- 2000-2004 ww.


saqvelmoqmedo aqciebi<br />

marneulSi, duSeTSi da<br />

axaSenSi<br />

saqvelmoqmedo saqvelmoqmedo aqcia aqcia rusTavsa rusTavsa da da samtrediaSi<br />

samtrediaSi<br />

Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis<br />

teritoriaze 2008 wlis 2<br />

<strong>ivniss</strong> moewyo bavSvTa karavi<br />

(Teddy eddy V VVeuz<br />

VV<br />

euz Hospit Hospital Hospit al al), al romelSic<br />

monawileoba miiRes<br />

universitetis studentebma<br />

saqvelmoqmedo<br />

saqvelmoqmedo<br />

aqcia<br />

aqcia<br />

xaSurSi xaSurSi 2009<br />

2009<br />

saqvelmoqmedo aqcia<br />

qaqucoba 2008<br />

11


12<br />

saqvelmoqmedo saqvelmoqmedo aqcia aqcia barisaxo barisaxo 2009<br />

2009<br />

saqvelmoqmedo saqvelmoqmedo aqcia aqcia kalaTburTelebis kalaTburTelebis gasinjva gasinjva 2010<br />

2010<br />

saqvelmoqmedo saqvelmoqmedo aqcia aqcia karaleTi karaleTi 2010<br />

2010<br />

saqvelmoqmedo saqvelmoqmedo saqvelmoqmedo aqcia aqcia omis omis monawileTa monawileTa ojaxebisa ojaxebisa ojaxebisa da da wminda wminda keTilmsaxuri keTilmsaxuri mefe<br />

mefe<br />

Tamaris Tamaris skola skola pansionis pansionis bavSvebi bavSvebi (dekanozi (dekanozi mirian mirian samxaraZe) samxaraZe) gasinjva gasinjva 2010<br />

2010<br />

2010 2010 wlis wlis Ria Ria karis karis dRe dRe 04.XII 04.XII sporcmenebTan<br />

sporcmenebTan


2011 wlis 1 <strong>ivniss</strong><br />

01.06.12. Tbilisi<br />

11.08.12. karaleTi<br />

pativcemulo kolegebo,<br />

2012 wlis 21-22 dekembers Cveni qveynis<br />

pediatrebi, socialuri pediatriis<br />

dacvis fondis warmomadgenlebi, dedaqalaqis<br />

klinikis warmomadgenlebi,<br />

mecnierebi, sazogado moRvaweebi, Seikribnen<br />

konferenciaze,romelic tradiciulad<br />

Catarda Tssu-is saaqto darbazSi.<br />

konferncia Tbilisis saxelmwifo samedicino<br />

universitetis, saqarTvelos<br />

humanitaruli da saxelovnebo mecnierebaTa<br />

akademiis, socialuri pediatriis<br />

dacvis fondis, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis, bavSvTa<br />

axali klinikis, gestozebis Svilobili<br />

samedicino daxmarebis saerTaSoriso<br />

organizaciis, samedicino-socialuri<br />

mecnierebis interkontinentaluri<br />

akademiis, saqarTvelos bavSvTa kardiologTa<br />

asociaciis, saqarTvelos sabunebismetyvelo<br />

mecnierebaTa akademiis, saqarTvelos<br />

eqimTa asociaciis, saqarTvelos<br />

meddaTa asociaciis, aliansi koalicia<br />

damoukidebeli cxovreba `moZraoba<br />

afxazeTisaTvis’’, saqarTvelos<br />

axalgazrda pediatrTa ligis, sruliad<br />

saqarTvelos qalTa kongresis, eqim-<br />

Ta uflebebis dacvis asociaciis, saqar-<br />

Tvelos samedicino specialistebis asociaciis,<br />

evropis medikos studentTa asociaciis,<br />

saqarTvelos pediatrTa akademiis,<br />

saqarTvelos bavSvTa qirurgTa aso-<br />

2011 wlis 1 <strong>ivniss</strong><br />

konferenciis organizatorebsa da afxazeTis<br />

jandacvis saministros iniciativiT<br />

bavSvTa dacvis dRes mieZRvna bavSvTa saqvelmoqmedo<br />

konsultaciebi, romelic Catarda<br />

bavSvTa axal klinikaSi da gaisinja<br />

200-mde bavSvi.agreTve moewyo afxazeTidan<br />

afxaz bavSvTa namuSevrebis naxatebis gamofena<br />

da maT gadaecaT sertifikatebi.<br />

ciaciis, dedaTa da bavSvTa janmrTelobis<br />

centris, saqarTvelos sportis departamentis,<br />

saqarTvelos pediatrTa asociaciis,<br />

Tssu studenturi TviTmmarTvelobis,<br />

Tssu studentTa samecniero<br />

sabWos mier iyo organizebuli.<br />

konferenciaze miRebuli iqna:<br />

yoveli wlis 1 <strong>ivniss</strong> dedaTa da bavSvTa<br />

mzrunvelobis mxardasaWerad gamocxaddes<br />

samedicino dawesebulebebSi<br />

sayoveTaoYRia karis dRe.<br />

arsebuli <strong>info</strong>rmaciebi SeZlebisdagvarad<br />

vrceldeba. Cveni survilia, rac<br />

SeiZleba metma samedicino dawesebulebebma<br />

miiRos am saqvelmoqmedo aqciaSi<br />

monawileoba da igi gaxdes tradiciuli<br />

(ra Tqma unda aqciaSi monawileoba nebayoflobiTia).<br />

winaswar gixdiT madlobas<br />

amdenad, 1 ivnisis aqciaSi monawileobis<br />

survili gamoTqva:<br />

Tbilisi<br />

– ir. ciciSvilis sax. bavSvTa axali<br />

klinika<br />

– pediatriis instituti<br />

– sadiagnostiko centri 444<br />

– kardiologiis instituti<br />

aWaris regioni<br />

– baTumi<br />

– qobuleTi<br />

27.07.12. Telavi<br />

13<br />

saqvelmoqmedo<br />

aqcia 24.12.2011.<br />

bavSvTa axal<br />

klinikaSi<br />

(gaisinja 200-ze<br />

meti bavSvi)<br />

Ria werili kolegebs<br />

gori<br />

– S.p.s. `gormedi“<br />

– saaq.saz. `iavnana“goris dedaTa da<br />

bavSvTa centri<br />

Telavi<br />

bavSvTa janmrTelobis centri<br />

quTaisi<br />

q. quTaisis dedaTa da bavSvTa samkurnalo<br />

diagnostikuri centri, janmrTelobis<br />

imedia kidev mravali organizacia<br />

Caebmeba am saqvelmoqmedo aqciaSi da<br />

igi iqneba yovelwliuri da gaxdeba tradiciuli.<br />

didi madloba masSi yvela monawiles,<br />

imedia momavalSi Caebmeba farmacevtuli<br />

firmebi da biznesis warmomadgenlebi.<br />

konferenciis orgkomiteti


14<br />

klinikuri farmakologiis da racionaluri<br />

farmakoTerapiis Taviseburebebi pediatriaSi<br />

dasasruli. dasawyisi me-9 gv.<br />

zogjer wamlebze moqmedeben is fermentebi<br />

romelTa aqtivoba axalSobilobis<br />

periodSi ufro maRalia, vidre mozrdilebSi.<br />

ase, dabadebidan 2-3 dRis Semdeg<br />

CvilebSi daqveiTebulia glukuronis mJaviT<br />

acetaminofenis (paracetamolis) koniugacia,<br />

Tumca preparati Zalian aqtiurad<br />

koniugirdeba sulfatis saSualebiT.<br />

axalSobilebisTvis wamlis daniSvnisas<br />

unda gairkves Rebulobda Tu ara Cvilis<br />

deda orsulobis periodSi iseT preparatebs,<br />

romlebsac SeuZliaT nayofis RviZlis<br />

fer-mentebis adreuli momwifebis (aqtivirebis)<br />

inducireba, magaliTad iseTi<br />

preparati, rogoric aris fenobarbitali.<br />

Tu gairkva, rom deda Rebulobda<br />

msgavs preparatebs, maSin arsebobs safuZveli<br />

vivaraudod, rom axalSobils<br />

am fermen-tebis aqtivoba momatebuli aqvs<br />

da amitom wamlebis metabo-lizmi daCqarebuli<br />

iqneba.<br />

gamoyofa Tirkmelebis<br />

saSualebiT<br />

wamlis umravlesoba da maTi metabolitebi<br />

gamoiyofa Tirkmelebidan gogrglovani<br />

filtraciis Sedegad da milakovani<br />

sekreciis saSualebiT.<br />

axalSobilis Tirkmlis funqcia mozrdilebTan<br />

SedarebiT daqveiTebulia, amitom<br />

Sardis saSualebiT wamlis gamoyofa<br />

naklebad intensiuria.<br />

gogrglovani filtraciis siCqare<br />

droul axalSobilebSi Seadgens 2-4 ml/<br />

wuTSi, dabadebidan 2-3 dRis Semdeg es maCve-nebeli<br />

imatebs 8-20 ml/wuTamde da TandaTan<br />

gorglovani filtraciis xarisxi<br />

2,5-5 TvisTvis aRwevs mis maCvenebels mozrdilebSi.<br />

gorglovani filtraciis momateba<br />

ganpirobe-bulia TirkmelebSi sisxlis<br />

nakadis gazrdiT,romelic Tavis<br />

mxriv damokidebulia gulis wuTmoculobis<br />

momatebasTan, sisxlZarRvTa periferiuli<br />

winaaRmdegobis SemcirebasTan da<br />

aseve Tirkmlis filtraciuli zedapiris<br />

moculobis momatebasTan.<br />

axalSobilebis Tirkmlis milakebis<br />

funqcia mozrdilebTan SedarebiT daqveiTebulia,<br />

rac ganpirobebulia rigi mizezebiT:<br />

milakebis sigrZis simcire da<br />

funqcionirebadi ujredebis simcire, energiis<br />

uzrunvelyofis procesebis umwifroba.<br />

milakovani aparatis momwifeba gorglovanTan<br />

SedarebiT mogvianebiT xdeba.<br />

milakovani da gorglovani aparatis sruli<br />

momwifeba xdeba 6-dan 8-Tvemde asakSi.<br />

dabadebidan 8 Tvis Semdeg wamlis gamoyofa<br />

Tirkmelebis saSualebiT esadageba<br />

msgavs procesebs mozrdilebSi.<br />

pediatriaSi Tirkmlis funqciis Sesafaseblad<br />

sargebloben troba-jonsonis<br />

formuliT, romelic uzrunvelyofs<br />

kreatininis klirensis Sefasebis martiv<br />

xerxs, im avadmyofebSi romelTa asaki<br />

meryeobs 1 dan 18 wlamde:<br />

kreatininis klirensi = 42 X simaRle (sm)<br />

(ml/wuTSi/1,73m 2 ) plazmiskreatinini (mmol/l)<br />

wamlebs, romlebic eliminirdeba Tirkmelebis<br />

saSualebiT miekuTvneba antibiotikebi<br />

(aminoglikozidebi, penicilinebi,<br />

cefalosporinebi), digoqsini, furosemidi.<br />

axalSobilebSi am wamlebis daniSvnisas<br />

gverdiTi reaqciebis Tavidan<br />

acilebis mizniT isini unda dainiSnos<br />

naklebi doziT da didi intervaliT.<br />

cxrilSi 5.3. mocemulia wamalis farmakokinetikuri<br />

cvlilebebi axalSobilebSi<br />

mozrdilebTan SedarebiT.<br />

dozireba<br />

axalSobilebSi, bavSvebsa da mozrdilebSi<br />

arsebuli farmakokinetikuri<br />

gansxvavebebi saSualebas ar iZleva, rom<br />

mozrdilebze gaTvlili doza martivad<br />

proporciulad Semcirebuli saxiT<br />

daeniSnos Cvilebsa da bavSvebs.<br />

imis gamo, rom mkurnaloba ufro efeqturi<br />

da usafrTxo iyos eqimebma unda<br />

isargeblon wamlis ukve dadgenili asakis<br />

Sesabamisi dozebiT, romelic mocemulia<br />

specialur cnobarebsa da wamal-<br />

Ta oficialur anotaciebSi.<br />

wamlebis umravlesobas, romelic nebadarTulia<br />

bavSvebSi gamosayeneblad, gaaCnia<br />

specialuri rekomendaciebi miligra-mebSi<br />

sxeulis masaze gaTvliT.<br />

Tu preparats dozis msgavsi rekomendacia<br />

ar axlavs, maSin misi dozis gaTvla<br />

SeiZleba yvela im meTodiT, romelic<br />

iTvaliswinebs asaks, sxeulis masasa<br />

da sxeulis zedapiris farTobs.<br />

nebismieri gaTvlisas pediatriuli<br />

dozis sidide ar unda aRematebodes Sesabamisi<br />

wamlis mozrdilis dozis sidides.<br />

dozis gamoTvlis meTodebs miekuTvneba<br />

iangis da klarkis meTodebi.<br />

iangis wesi:<br />

doza = mozrdilebis doza<br />

x asakze(wlebSi)<br />

asaki + 12<br />

klarkis wesi:<br />

doza = mozrdilebis doza<br />

x masa (kg)<br />

70<br />

ufro zusti da adeqvaturia dozis<br />

gaTvla bavSvis sxeulis farTobis mixedviT<br />

(cx. 5.4) romlis drosac xSirad<br />

nanogramebiT sargebloben, maTi daxmarebiT<br />

sxeulis farTobis gaTvla ufro<br />

advilia.<br />

dozis gamoTvlis meTodis arCevisas<br />

aucilebelia mxedvelobaSi miviRoT wamlis<br />

Terapiuli indeqsi.<br />

viwro Terapiuli indeqsis mqone wamlebisaTvis(mag.citostatikebi,eufilini,gentamicini,<br />

liTiumi,digoqsini) er-<br />

Tjeradi doza SeiZleba gamoTvlili<br />

iqnes yvela asakobrivi jgufebisTvis: am<br />

or zRvars Soris dozis gamoTvla xdeba<br />

miligramebSi kilogramze.<br />

wamlis dozis gansazRvris nebismieri<br />

meTodi saboloo dazustebas saWiroebs<br />

wamlis moqmedebis monitoringis<br />

dros miRebuli monacemebis safuZvelze,xolo<br />

viwro Terapiuli indeqsis mqone<br />

preparatebisaTvis aucilebeli sisxlis<br />

SratSi maTi dozis monitoringi.<br />

sxeulis zedapiris farTobi (szf) SeiZleba<br />

Semdegi formuliT gamoiTvalos:<br />

szf =<br />

simaRle(sm) x masa(kg)<br />

3600<br />

wamlebis gverdiTi reaqcia<br />

gverdiTi efeqtebis ganviTarebis six-<br />

Sire matulobs asakTan erTad, Tumca maTi<br />

ganviTarebis albaToba aseve maRalia bav-<br />

SvTa asakSi, rigi Taviseburebebis gamo<br />

(receptoruli mgrZnobelobis Taviseburebani,Hhematoencefaluri<br />

barieris maRali<br />

ganvladoba, Tirkmlismieri eliminacia<br />

da sxva) gverdiTi efeqtebis sixSire<br />

gansakuTrebiT maRalia axalSobilobis<br />

periodSi da gaaCnia rigi Taviseburebebi.<br />

es gverdiTi efeqtebi SeiZleba ganviTardes<br />

wamlis ufro mcire dozebiT, vidre<br />

mozrdilebSi, xolo maTi gamoxatuleba<br />

xSirad specifiuria, magaliTad tetracikliniT-<br />

kbilebis SeRebva,. kortikosteroidebiT<br />

xangrZlivi mkurnalobisas prepuberta-tul<br />

periodSi zrdis daTrgunva,<br />

fenobarbitalis miRebiT gamowveuli parodoqsaluri<br />

hiperaqtiuroba bavSvebis<br />

25% -Si (mizezi ucnobia da ar exeba farmakokinetikis<br />

cvlilebas)<br />

Catarebul medikamentur TerapiaSi<br />

Secdomebs xSirad mivyavarT wamlebis<br />

gverdiTi efeqtebis ganviTarebasTan. Aam<br />

garTulebebs miekuTvneba,pirvel rigSi<br />

avadmyofi bavSvis samkurnalod gankuTvnili<br />

wamlis idividualuri dozis araswori<br />

gansazRvra. am dros gaTvaliswinebuli<br />

unda iqnes,rom organizmis swrafi<br />

zrdisa da sxeulis masis cvlilebebis<br />

gamo wamlebis standartuli dozebi<br />

bavSvebisaTvis ar arsebobs.<br />

wamlis formebi, maTi Seyvanis gzebi<br />

da reJimi<br />

wamali gamodis sxvadasxva formiT<br />

da aseve gansxvavebulia organizmSi ma-<br />

Ti Seyvanis gzebi (enteraluri daparenteraluri)<br />

organizmSi wamlis Seyvanis enteraluri<br />

gza<br />

wamlis Seyvana organizmSi ZiriTadad<br />

kuW-nawlavis gavlis gziT xdeba (piridan<br />

an nawlavidan). am gzis upiratesoba<br />

misi ganpirobebulia miRebis moxerxebulobiT,<br />

simartiviT, SedarebiTi<br />

usafrTxoebiT da naklebi garTulebebiT,<br />

rac Tan axlavs<br />

wamlis Seyvanis parenteralur<br />

gzas.<br />

Tumca per os wamlis<br />

miReba SeuZlebelia<br />

Seupovari Rebinebis<br />

da bavSvis ugono<br />

mdgomareobebis dros.<br />

wamlis per os mi-<br />

Reba xdeba xsnarebis,<br />

abebis, kafsulebis,<br />

fxvnilebis da draJeebis<br />

formiT. zogier-<br />

Ti preparati bavSvis-<br />

Tvis gamodis eleqsirebis<br />

da suspenziebis<br />

saxiT. suspenziebi Seicaven<br />

uxsnad nawilakebs<br />

romlebic mTels<br />

moculobaSi Tanabrad<br />

nawildeba mxolod misi<br />

kargad SenjRrevis<br />

Semdeg,amitom aseTi<br />

formis preparati unda<br />

SeinjRres yoveli miRebis win.<br />

suspenziaSi wamlis araTanabari ganawileba<br />

SeiZleba iyos araefeqturi<br />

mkurnalobis an wamlis toqsiurobis mizezi.<br />

magaliTad cnobilia fenitoinis<br />

suspenziiT intoqsikacia, romelic mi-<br />

Rebamde ar Seanjries. amitom eqimma kargad<br />

unda icodes wamlebis yvela forma<br />

da mSobels misces instruqcia misi gamoyenebis<br />

Sesaxeb.<br />

meore problemaa- pediatriaSi daniSnulebis<br />

Sesrulebis sizuste, romelic<br />

damokidebulia ara marto mSoblis mcdelobaze<br />

zustad Seasrulos daniSnuleba,<br />

aramed wamlis gazomvis sisworeze,wamlis<br />

gadmofurTxebaze da sxva.<br />

mag. sxvadasxva Cais kovzis moculoba<br />

varirebs 2,5 dan 7,8 mde. amitom mSobelma<br />

wamali sazomi WiqiT an kovziT unda misces<br />

bavSvs, romelic axlavs wamals an<br />

misi SeZena SesaZlebelia afTiaqSi.<br />

wamlis Txevadi Fformebi ufro mosaxerxebelia<br />

5 wlamde asakis bavSvebSi.<br />

tabletebi – es aris wamlis myari forma,<br />

romelSic moqmedi sawyisi dapresilia farmakologiurad<br />

inertulnivTierebasTan.<br />

arsebobs wamlis formebi (mravalSriani<br />

garsis mqone abebi), romlebic nelnela<br />

aTavisufleben moqmed nivTierebas,<br />

rac uzrunvelyofs Terapiuli moqmedebis<br />

prolongirebas, aseve abebi romel-<br />

Ta afki mdgradia kuWis wvenis moqmedebis<br />

mimarT da romelic ixsneba tute<br />

garemoSi anu nawlavebSi.<br />

zogierTi komerciuli produqtis SemadgenlobaSi<br />

SeZleba iyos alkoholi,<br />

propilenglikoli, saRebavebi, romlebmac<br />

SeiZleba gamooiwvion arasasurveli<br />

reaqciebi, amitom msgavsi wamlebi ar<br />

unda iyos gamoyenebuli gansazRvruli<br />

daavadebe-bis mqone bavSvebSi.<br />

preparatebi, romlebic ar Seicaven<br />

Saqars SeiZleba gamoyenebuli iqnes Saqriani<br />

diabetis mqone bavSvebSi an kariesis<br />

profilaqtikis mizniT. magram unda<br />

gaviTvaliswinoT, rom zogierTi Saqris<br />

Semcvleli, magaliTad sinTezuri<br />

nivTiereba aspartami, romelsac Seicavs<br />

zogierTi preparati ar SeiZleba mieces<br />

bavSvs fenilketonuriiT, radgan Seicavs<br />

fenilalanins. sxva karbohidratebi, ise-<br />

Tebi rogoric aris sorbitoli da glicerini<br />

ar iwveven kariess, magram did<br />

dozebSi.SeiZleba gamoiwvion diarea.<br />

fxvnilebi aseve SeiZleba damzaddes<br />

da gamoviyenoT rogorc alternativa, magram<br />

unda gaviTvaliswinoT, rom isini<br />

xSirad Semavseblis saxiT Seicaven laq-<br />

tozas, xolo zogierT bavSvs gaaCnia laqtozis<br />

Tandayolili autanloba.<br />

reqtaluri Seyvanis dadebiTi mxarea<br />

is, rom am dros ar xdeba kuWis gaRizianeba,<br />

am gziT wamlis Seyvana umjobesia Rebinebis,<br />

ylapvis ararsebobis da avadmyofis<br />

ugono mdgomareobaSi yofnis dros. reqtalurad<br />

wamaliSehyavT sanTlebis(supozitoriebis)<br />

an siTxeebis (wamlis oynis) saxiT.am<br />

gzas iyeneben rogorc adgilobrivi<br />

Sedegis (mag. wylulovani kolitebis) aseve<br />

sistemuri efeqtis misaRebad. reqtalurad<br />

Seyvanili wamlis doza peroraluri<br />

dozis Sesabamisia an mcired aRemateba mas.<br />

reqtaluri gzis ukuCvenebis mizezebia<br />

wamlis am gziT Seyvanisas fsiqologiuri<br />

gaRizianeba, aseve swori nawlavis<br />

gaRizianeba da zogjer anTebac ki wamlebis<br />

ganmeorebiTi Seyvanis Semdeg an<br />

wamlebis arasakmarisi Sewova swor nawlavSi<br />

fekaluri masebis arsebobisas.<br />

wamlis Seyvanis parenteraluri gza<br />

wamlis Seyvanis parenteralur gzas<br />

miekuTvneba sxvadasxva ineqciebi, inhalaciebi,<br />

kanis da lorwovanis gziT wamlis<br />

Seyvanis meTodebi.<br />

mcire asakis bavSvebSi wamlis Seyvanis<br />

parenteraluri gza upiratesia. yvelaze<br />

xSirad sargebloben intramuskularuli<br />

da intravenuri gzebiT.<br />

xolo hemodinamikis, mikrocirkulaciis<br />

darRvevis dros intravenuri. am dros<br />

wamlis intravenuri Seyvana unda xorcieldebodes<br />

nela. wamlis am gziT Seyvanis<br />

dros efeqti vlindeba Zalian swrafad<br />

da wamlis dozireba ufro zustia.<br />

Cveulebriv, intravenurad SeyavT is<br />

preparatebi, romlebic ar Seiwovebian<br />

kuW_nawlavis traqtidan an zedmetad gamaRizianebeli<br />

moqmedeba aqvT.<br />

pediatriul praqtikaSi parenteralur<br />

Seyvanas xSirad Tan sdevs sirTuleebi.<br />

ase magaliTad parenteralurad Sesayvani<br />

wamlis gaxsna iwvevs organizmSi Sesayvani<br />

siTxis moculobis arasasurvel gazrdas.<br />

gaTvaliswinebuli unda iyos is, rom<br />

zogierTi parenteraluri wamali Seicavs<br />

sxvadasxva komponentebs, romlebsac SeuZliaT<br />

arasasurveli reaqciebis gamowveva,<br />

metaboluri acidozis, depresiis, gulis<br />

ariTmiebis CaTvliT. amitom wamlis Ser-<br />

Cevisas gasaTvaliswinebelia masSi Semavali<br />

sxva ingredientebis Tanarsebobac.<br />

wamlis miRebis reJimis dacva pediatriaSi<br />

bavSvisTvis daniSnuli wamlebis re-<br />

Jimis dacvaSi aqtiuri monawileoba unda<br />

miiRos mSobelma.<br />

kvlevebiT dadginda, rom mSoblebis umravlesoba<br />

saWirod miiCnevs 8-10 wlidan<br />

bavSvebi aqtiurad CaerTon konsultaciis<br />

procesSi. Nnebismier SemTxvevaSi eqimma mSobels<br />

unda miuTi-Tos, rom aqtiurad Caer-<br />

Tos bavSvis samkurnalod micemuli daniSnulebis<br />

Sesrulebis procesSi da auxsnas,<br />

rom farmako-Terapiis efeqturoba mniSvnelovnad<br />

aris damokidebuli masze.<br />

preparatis SerCevaze SeiZleba gavlena<br />

iqonios formam, garegnulma saxem,<br />

sunma da gemom. aseve gasaTvaliswinebelia,<br />

rom miRebis reJimi unda emTxveodes<br />

bavSvis fxizlobis periods.<br />

aseve unda avuxsnaT mSobels daniSnulebis<br />

zustad Sesru-lebis aucilebloba.<br />

dauSvebelia wamlis Sewyveta vadaze<br />

adre, miuxedavad bavSvis garegnuli<br />

gamojanmrTelebisa, rasac xSirad<br />

vxvdebiT mSoblebis mxridan.<br />

unda moxdes mSoblebis <strong>info</strong>rmireba<br />

wamlis SesaZlo gverdiTi efeqtebis,sxva<br />

wamlebTan urTierTqmedebis da sakvebTan<br />

maTi urTierTqmedebis, gansakuTrebiT wamlisa<br />

da rZis urTierTqmedebis Sesaxeb.<br />

bavSvTa asakSi wamlis daniSvnisas<br />

prioriteti eniWeba, (ra Tqma unda SesaZleblobis<br />

farglebSi), martiv mosaxerxebel<br />

wamlis formebs, dozirebas da<br />

Seyvanis gzebs.


24 aprils Tbilisi<br />

SeZra Semzaravma<br />

ambavma: daTo<br />

fruiZe gardaicvala!<br />

daTos megobrebis<br />

da nacnobebis<br />

usazRvrod didi<br />

wrisaTvis warmoudgenelia<br />

imis dajereba,<br />

rom aRar aris axalgazrda,<br />

energiuli, uzomod ganaTlebuli,<br />

iumoriT savse, gamousworebeli<br />

optimisti,<br />

axali ideebis generatori,<br />

daxvewili Tbiliseli kaci.<br />

daTo fruiZis wasvlam<br />

yvela dagvasevdiana. miuxedavad<br />

imisa, rom mis cxovrebaSi<br />

iyo tragikuli epizodebic,<br />

gulistkenac, Tvi-<br />

Ton arafers imCnevda da<br />

aravisTvis utkenia guli<br />

uxeSi qceviT da sityvapasuxiT.<br />

paradoqsia: misi<br />

gaxsenebis dros Tvalebi<br />

cremliT gvevseba, magram<br />

uneburad gveRimeba, radgan<br />

masTan dakavSirebuliyovelicxovrebiseuli<br />

epizodi<br />

aRsavsea iumoriT,oxunjobiT,enamoswrebulisityva-pa-<br />

viola beriSvili<br />

Zalian Znelia masze warsul<br />

droSi saubari. is ise-<br />

Ti energiuli da dauRalavi<br />

iyo, yvelafrisadmi gansakuTrebulidamokidebulebiT.<br />

iyo sicicxlis moyvaruli<br />

adamiani, kargi deda,<br />

iSviaTi qali. daxvewili, inteligenturi,<br />

maRali donis<br />

profesionali, mecnieri da<br />

pedagogi. mis cxovrebaSi iyo<br />

ori mniSvnelovani etapi iyo.<br />

erTi _ iv. beritaSvilis saxelobis<br />

fiziologiis institutis<br />

msoflioSi aRiarebuli<br />

skola, meore - Tbilisis<br />

saxelmwifo samedicino<br />

universiteti. orive Rirseulad<br />

da warmatebulad gaiara.<br />

iSviaTia adamianebi,<br />

romlebsac gaaCniaT Tavisi<br />

saqmisadmi miseuli damokidebuleba.<br />

dauzareli da da-<br />

daviT fruiZe<br />

(03.01. 1960 – 24.04.2013)<br />

uRalavi iyo. mxolod is rad<br />

Rirda, rogor muSaobda is<br />

studentebTan samecniero<br />

wreSi. rogor uyvarda konferenciebis<br />

mowyoba da organizacia.<br />

yvelaferi unda<br />

gaekeTebina gansakuTrebulad<br />

kargad, yovelTvis Zalian<br />

gansxvavebulad. TiTqmis<br />

mxolod amisTvis cocxlobda<br />

da arsebobda. cdilobda<br />

yoveli RonisZieba<br />

dResaswauli yofiliyo. saerTod,<br />

sadResaswaulo situaciis<br />

Seqmna saxlSic da<br />

gareTac misi cxovrebis kredo<br />

iyo. mas sxvanairad ar<br />

SeeZlo. yvelaferi mis irgvliv<br />

mxolod saukeTeso unda<br />

yofiliyo. is Zalian ixarjeboda<br />

da, amitom, etyoba ve-<br />

Rar gauZlo da gadaiwva.<br />

Tundac is rad Rirs, rogor<br />

ar imCnevda viola Tavis mZime<br />

avadmyofobas, rogor bolomde<br />

cdilobda sul karg<br />

xasiaTze yofnas. dadioda<br />

koncertebze, speqtaklebze. is<br />

xom xelovnebis Zalian didi<br />

moyvaruli iyo. sul gegmavda<br />

sadRac wasvlas, ra-<br />

Racis naxvas, gakeTebas. uyvarda<br />

megobrebTan urTier-<br />

Toba. yvelas unawilebda Tavis<br />

sikeTes da siyvaruls...<br />

da Semdeg, sul ramodenime<br />

dReSi Caqra...<br />

manana WipaSvili<br />

Tssu, molekuluri da<br />

samedicino genetikis<br />

departamentis profesori<br />

suxiT. igi dajildovebuli<br />

iyo iumoris udidesi<br />

niWiT.<br />

gavixsenoT daTos biografiuli<br />

monacemebi:<br />

daviT fruiZe daibada<br />

03.01. 1960w.<br />

dabadebis adgili: Tbilisi,<br />

saqarTvelo<br />

ganaTleba: Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino institutis<br />

samkurnalo fakulteti<br />

1983<br />

medicinis doqtoris samecniero<br />

xarisxi 1989<br />

staJireba wminda anas<br />

bavSvTa saavadmyofos kritikuli<br />

medicinis departamentSi,<br />

vena, avstria 2000<br />

saerTaSoriso treningi<br />

Temaze: hospitalTa menejmenti<br />

2009<br />

profesiuli gamocdileba:<br />

bavSvTa respublikuri<br />

saavadmyofos<br />

aTi weli sruldeba, rac<br />

is CvenTan aRar aris. Zalian<br />

male gavida dro. TiTqos es<br />

guSin moxda. iSviaTad Semxvedria<br />

adamiani, romelsac uyvarda<br />

yvela. is didTan didi<br />

iyo, patarasTan _ patara. arasodes<br />

ar gamigia vinmeze sayveduri<br />

eTqvas. gamousworebeli<br />

optimisti iyo, sicocxleze<br />

da Tavis saqmeze Seyvarebuli.<br />

samwuxarod, cxovreba<br />

rTuli iyo. mas mouxda ramodenime<br />

etapis gavla. es jer<br />

pediatria iyo, Semdeg _ biologia<br />

da samedicino genetika,<br />

da, bolos _ socialuri<br />

pediatria. gavida dro da<br />

mxolod exla mivxvdi, ramxela<br />

saqmes akeTebda. ase megona,<br />

rom is arafers gansakuTrebuls<br />

ar akeTebda. cxovrobda<br />

ise, rogorc SeeZlo<br />

da jeroda. yvelas exmareboda.<br />

cdilobda yvelasTvis gaenawilebina<br />

Tavisi sikeTe. ke-<br />

TilSobili adamiani iyo.<br />

profesionali, inteligenti,<br />

daxvewili pirovneba da namdvili<br />

qalaqeli... qarTveli<br />

- moroSkini...<br />

Zalian kargi megobari iyo.<br />

dRemde is axsovs yvelas. mis<br />

saflavze xSirad viRacis mitanili<br />

yvavilebi devs. pediatrebis<br />

da genetikosebis nebismier<br />

RonisZiebaze sul misi<br />

saxelis xsenebaa. zaur fxalaZes<br />

misi suraTi samsaxur-<br />

Si samuSao kabinetSi ukidia,<br />

zurab Ciqovans ki _ saxlSi<br />

Tavisi gardacvlili Svilis<br />

gverdze. sadac waxval, an misi<br />

megobari, an misi mowafe<br />

gxvdeba - TbilisSi, moskovSi,<br />

reanimaciis ganyofilebis<br />

eqimi 1983-1990<br />

T.s.s.i. bavSvTa qirurgiis<br />

kaTdris asistenti<br />

1990-1995<br />

m.iaSvilis bavSvTa<br />

centraluri saavadmyofos<br />

kritikuli medicinis<br />

samsaxuris ufrosi<br />

1995-2002<br />

`eqimebi sazRvrebs<br />

gareT `samedicino koordinatori<br />

2002-2004<br />

saqarTvelos iusticiis<br />

saministros samedicino<br />

departamentis<br />

mrCeveli 2004<br />

Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino akademi-<br />

is upg da adamianuriresusrsebisdepartamentis<br />

ufrosi 2004-<br />

2006<br />

g.Jvanias saxelobispediatriuli<br />

klinikis<br />

direqtori 2006-<br />

2012<br />

kievSi, JenevaSi. gasakviria, magram<br />

misi sikeTis madli mis<br />

Svilebs xSirad win xvdebaT.<br />

misi megobrebis Svilebi Cve-<br />

viqtor<br />

moroSkini<br />

ni Svilebis megobrebi gaxdnen.<br />

da grZeldeba isev is siyvaruli<br />

da siTbo, rasac is<br />

unawilebda yvelas, uSurvelad<br />

da uangarod. Zalian damaklda<br />

misi gverdiT yofna.<br />

mis gverdiT xom ara marto<br />

me, yvela qali qalad grZnobda<br />

Tavs. amas winad, JenevaSi<br />

Cemma umcrosma qaliSvilma<br />

miTxra: „ici, me bavSvobaSi mama<br />

ufro maxsovs, vidre Sen.<br />

Sen sul samsaxurSi, gamocdebze<br />

da kvalifikaciaze iyavi<br />

wasuli, an saxlSi raRacas<br />

akeTebdi. CvenTvis naklebad<br />

iclidi. mama ki sul Cven-<br />

15<br />

gaxseneba<br />

saqarTvelos pediatrTa<br />

akademiis generaluri mdivani<br />

2008-2012<br />

unar-Cvevebi: inglisuri,rusuli<br />

( Tavisuflad)<br />

saofise kompiuteruli<br />

programebi<br />

cxovreba grZeldeba<br />

axla ukve daTo<br />

fruiZis gareSe, misi<br />

xsovna samaradJamod<br />

darCeba misi ojaxis<br />

wevrebis, megobrebis<br />

da ubralod nacnobebis<br />

gulebSi.<br />

redaqcia da<br />

megobrebis jgufi<br />

Tan iyo - yvelgan davyavdiT,<br />

gvaseirnebda, gvmkurnalobda,<br />

gadasxmebs gvikeTebda, araferze<br />

uars ar gveubneboda. sul<br />

CvenTan iyo“. misi suli, albaT,<br />

isev sul TqvenTan aris.<br />

is TqveniT amayobda da, albaT,<br />

iqac, sadac wavida TqveniT<br />

xarobs. kargebi gagzardeT.<br />

RmerTis madlobeli var,<br />

rom Tavis droze studenti<br />

gogo Sevxvdi axalgazrda<br />

eqims, Wkvians, daxvewils, sxvebisagan<br />

Zalian gansxvavebuls,<br />

romlisganac bevri ram viswavle<br />

_ megobroba, mimtevebloba,<br />

saqmisadmi da garSemomyofebisadmi<br />

damokidebuleba.<br />

samwuxarod, adamianebis<br />

wasvlis Semdeg TandaTan<br />

xvdebi vin iyvnen isini da rogor<br />

gaklia maTi gverdze yofna.<br />

droTa ganmavlobaSi sxva<br />

TvaliT uyureb cxovrebas da<br />

sxvanairad afaseb yvelafers.<br />

„, -<br />

“ (rodesac gvyavs _ ver<br />

vafasebT, dakargvisas _ vtiriT).<br />

ase yofila...<br />

manana Wi paSvili,<br />

Tssu, molekuluri da<br />

samedicino genetikis<br />

departamentis profesori


16 16<br />

mTavari redaqtori: g. CaxunaSvili<br />

moadgile: T. miqelaZe<br />

saredaqcio sabWo: _ n. marinaSvili, g. arvelaZe,<br />

n. badriaSvili, n. TofuriZe, d. CaxunaSvili, g.<br />

CaxunaSvili, q. nefariZe, b. zenaiSvili, n. kvirkvelia,<br />

k. CaxunaSvili.<br />

erT-erTi erT-erTi pirveli pirveli qarTuli qarTuli preparatebi<br />

preparatebi<br />

gasayidad<br />

ar<br />

gavrceldeba<br />

ISSN 1987-9849<br />

UDC (uak) 616-053.2(054) s-743

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!