qarTuli ena da literatura XI maswavleblis wigni - Ganatleba

qarTuli ena da literatura XI maswavleblis wigni - Ganatleba qarTuli ena da literatura XI maswavleblis wigni - Ganatleba

ganatleba.org
from ganatleba.org More from this publisher
05.08.2013 Views

qarTuli ena da literatura XI maswavleblis wigni vaxtang rodonaia nino nakudaSvili avTandil arabuli marine xuciSvili swavlani 2010

<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong><br />

<strong>XI</strong><br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong><br />

vaxtang rodonaia<br />

nino naku<strong>da</strong>Svili<br />

avTandil arabuli<br />

marine xuciSvili<br />

swavlani<br />

2010


S i n a a r s i<br />

saxelmZRvanelos <strong>da</strong>niSnuleba<br />

<strong>da</strong> struqtura .............................................................................. 4<br />

<strong>XI</strong> klasis erovnuli saswavlo gegma<br />

qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si ..................................... 6<br />

saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul<br />

saswavlo gegmasTan _ Sinaarsisa<br />

<strong>da</strong> miznebis ruka ...................................................................... 20<br />

saswavlo masalis wardgenis<br />

fazebi <strong>da</strong> gakveTilis<br />

<strong>da</strong>gegmvis zogadi principebi ......................................... 26<br />

sanimuSo gakveTilebis sc<strong>ena</strong>rebi ................................. 28<br />

Sefasebis sistema, formebi,<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi ........................................................................ 57<br />

sarekomen<strong>da</strong>cio <strong>literatura</strong><br />

maswavleblebisaTvis ............................................................ 60<br />

<strong>da</strong>narTi .......................................................................................... 65


saxelmZRvanelos <strong>da</strong>niSnuleba <strong>da</strong><br />

struqtura<br />

<strong>XI</strong> klasis <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis saxelmZRvanelo<br />

Seqmnilia axali erovnuli saswavlo<br />

gegmis mixedviT <strong>da</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis<br />

integrirebuli swavlebisTvisaa gankuTvnili.<br />

<strong>XI</strong> klasis saxelmZRvanelo VII, VIII, IX, X klasebis<br />

sareformo (ukve moqmedi) saxelmZRvaneloebis<br />

organul gagrZelebas warmoadgens. amave dros<br />

is swavlebis ze<strong>da</strong> safexuris (X _ <strong>XI</strong>I kl.) meore<br />

saxelmZRvaneloa, romelic, avtorTa koncefciis<br />

Tanaxmad, X klasSi <strong>da</strong>wyebul <strong>qarTuli</strong> literaturis<br />

istoriul kurss agrZelebs. Sesabamisad, saxelmZRvaneloSi<br />

warmodgenilia <strong>XI</strong>X saukunis <strong>qarTuli</strong><br />

mwerloba.<br />

<strong>XI</strong> klasis saxelmZRvanelo <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong><br />

literaturis swavlebis im erTiani koncefciis<br />

nawilia, romelic sabazo <strong>da</strong> saSualo skolis<br />

safexurebs moicavs. kerZod, sabazo safexuris<br />

bolo, IX klasis, saxelmZRvaneloTi <strong>da</strong>gvirgvin<strong>da</strong><br />

mizanmimarTuli, anu e.w. strategiuli kiTxvis xerxebisa<br />

<strong>da</strong> teqstis mxatvruli analizis elementebis<br />

Seswavlis pirveli etapi, romelic saskolo<br />

ganaTlebis ze<strong>da</strong> safexurze ufro seriozuli <strong>da</strong><br />

rTuli amocanebis <strong>da</strong>smis saSualebas iZleva. X klasi<strong>da</strong>n<br />

ki <strong>da</strong>iwyo <strong>qarTuli</strong> literaturis istoriuli<br />

kursis Seswavla im unar­Cvevebze <strong>da</strong>yrdnobiT,<br />

romelTa mizanmimarTul ganviTarebasac uwyob<strong>da</strong><br />

xels swavlebis sabazo safexurisaTvis gankuTvnili<br />

saxelmZRvaneloebi.


saxelmZRvanelos struqtura<br />

saxelmZRvaneloSi warmodgenili literaturuli<br />

masala <strong>da</strong>yofilia Tavebad qronologiuri <strong>da</strong><br />

Tematuri principis mixedviT. TiToeuli Tavi<br />

Cafiqrebulia, rogorc garkveuli pasuxi epoqis mier<br />

<strong>da</strong>smul kiTxvebze.<br />

saxelmZRvanelo Sedgeba Sesavlisa <strong>da</strong> xuTi<br />

Tavisagan. esenia:<br />

SEesavali _ <strong>literatura</strong>s Sefarebuli eri<br />

I Tavi. romantizmi _ saukunis savizito baraTi<br />

II Tavi. <strong>qarTuli</strong> Teatris <strong>da</strong>badeba<br />

III Tavi. axali Taoba<br />

IV Tavi. `xevis saga~, anu <strong>da</strong>karguli Tavisuflebis<br />

ZiebaSi<br />

V Tavi. miTosTan <strong>da</strong>bruneba


erovnuli saswavlo gegma<br />

qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si<br />

<strong>XI</strong> klasi<br />

wlis bolos misaRwevi Sedegebi<br />

zepirmetyveleba<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 1.<br />

moswavle<br />

warmoadgens<br />

sajaro<br />

moxsenebas<br />

(zepiri<br />

gamosvla)<br />

konkretuli<br />

mizniT<br />

konkretuli<br />

auditoriis<br />

winaSe.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 2.<br />

moswavle<br />

ismens <strong>da</strong><br />

kritikulad<br />

afasebs sajaro<br />

gamosvlebs.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 3.<br />

moswavle<br />

amoicnobs <strong>da</strong><br />

iyenebs sajaro<br />

gamosvlis<br />

efeqtianobis<br />

gasaZlierebel<br />

saSualebebs.<br />

kiTxva wera<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 5.<br />

moswavle<br />

kiTxulobs <strong>da</strong><br />

aanalizebs<br />

sxva<strong>da</strong>sxva<br />

periodis teqstebs<br />

maTSi asaxuli<br />

informaciis,<br />

Temebis, ideebis<br />

<strong>da</strong> problematikis<br />

TvalsazrisiT.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 6.<br />

aanalizebs,<br />

rogor gamoiyeneba<br />

mxatvruli /<br />

aramxatvruli<br />

teqstis elementebi<br />

misi interpretaciis<br />

dros.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 7.<br />

aanalizebs<br />

mxatvruli<br />

nawarmoebis<br />

enobriv<br />

saSualebebs<br />

funqcionirebis<br />

TvalsazrisiT.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 9.<br />

moswavle wers<br />

mxatvruli nawarmoebis<br />

analizs.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 10.<br />

moswavle wers sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saxis eses.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 11.<br />

moswavle wers<br />

recenzias<br />

wakiTxul wignze<br />

an mxatvrul<br />

nawarmoebze.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 12.<br />

moswavle wers<br />

sxva<strong>da</strong>sxva xasiaTis<br />

aramxatvrul<br />

teqstebs.<br />

qarT. <strong>XI</strong>.13.<br />

sxva<strong>da</strong>sxva<br />

tipis teqstebis<br />

Sesaqmnelad<br />

moswavle adekvaturad<br />

iyenebs<br />

saTanado enobrivgramatikul<br />

saSualebebs.


zepirmetyveleba<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 4.<br />

moswavle<br />

iyenebs zepiri<br />

komunikaciis<br />

strategiebs<br />

sajaro<br />

gamosvlis<br />

momzadebis<br />

dros.<br />

wlis bolos misaRwevi Sedegebi <strong>da</strong> maTi indikatorebi<br />

mimarTuleba: zepirmetyveleba<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 1. moswavle warmoadgens sajaro moxsenebas<br />

(zepiri gamosvla) konkretuli mizniT konkretuli<br />

auditoriis winaSe.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

kiTxva wera<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 8.<br />

moswavle<br />

irCevs <strong>da</strong> iyenebs<br />

kiTxvis efeqtur<br />

strategiebs.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 14.<br />

moswavle iyenebs<br />

weris strategiebs<br />

naweris efeqturi<br />

organizebisaTvis.<br />

winaswar gansazRvravs sajaro gamosvlis mizans<br />

(auditoriis informireba / <strong>da</strong>intereseba / ga<strong>da</strong>rwmuneba<br />

/ provocireba...), arCevs teqstis<br />

tips, <strong>ena</strong>s <strong>da</strong> agebs zepiri gamosvlis teqsts<br />

konkretuli amocanis mixedviT;<br />

iTvaliswinebs auditorias (vin iqneba msmeneli,<br />

ra socialur­kulturuli interesebi <strong>da</strong> codnis<br />

done gaaCnia auditorias, ramd<strong>ena</strong>d icnobs<br />

igi gansaxilvel sakiTxs <strong>da</strong> a.S.);<br />

winaswar mofiqrebuli gegmis mixedviT (Sesavali,<br />

ZiriTadi nawili, <strong>da</strong>skvnebi) gadmoscems<br />

saTqmels;


mkafiod, cxa<strong>da</strong>d <strong>da</strong> gasagebad ayalibebs gansaxilveli<br />

sakiTxis arss, problemis ganmsazRvrel<br />

aspeqtebs <strong>da</strong> sakuTar mosazrebas;<br />

saubrobs konkretuli Temis specifikis Sesabamisi<br />

cnebebiT, terminebiT, frazebiT, romlebic<br />

Tava<strong>da</strong>c kargad aqvs gaazrebuli <strong>da</strong><br />

sxvebsac agebinebs (azustebs, ganmartavs, paralels<br />

avlebs <strong>da</strong> a.S.);<br />

sakuTari mosazrebis gasamyareblad iyenebs<br />

citatebs mxatvruli nawarmoebebi<strong>da</strong>n, samecniero<br />

literaturi<strong>da</strong>n, literaturuli kritiki<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva sainformacio resurss<br />

(faqtebi, fragmentebi interviu<strong>da</strong>n, statistikuri<br />

monacemebi, biblioTeka, interneti,<br />

audio <strong>da</strong> vizualuri masala <strong>da</strong> a.S.), riTac xels<br />

uwyobs mTavari ideis gamokveTas;<br />

iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva saxis saorganizacio modelebs<br />

(Se<strong>da</strong>reba _ Sepirispireba; qronologiuri<br />

Tanamimdevroba; sivrculi ganlageba;<br />

mizezi _ Sedegi; gansazRvreba; mniSvnelobis<br />

xarisxi; problema _ ga<strong>da</strong>wyveta);<br />

monawileobs imitaciur situaciebSi (saskolo<br />

parlamentis sxdomebi, literaturuli sasamarTloebi<br />

<strong>da</strong> a.S.).<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 2. moswavle ismens <strong>da</strong> kritikulad<br />

afasebs sajaro gamosvlebs.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

ismens gamosvlebs, maTSi gamoTqmul mosazrebebs,<br />

axal informacias, dokumentur masalas<br />

<strong>da</strong> gamoTqvams sakuTar Sexedulebas, Tu<br />

ramd<strong>ena</strong>d <strong>da</strong>majerebelia maTSi gamoTqmuli<br />

hipoTezebi <strong>da</strong> varaudebi;


gamoaqvs <strong>da</strong>skvna rogorc sakuTari, ise sxvebis<br />

msjelobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> SeniSnavs msgavseba­gansxvavebas;<br />

msjelobs imaze, ramd<strong>ena</strong>d lakoniurad, mkafiod<br />

<strong>da</strong> efeqturad aris gamokveTili Sesaval<br />

nawilSi teqstis ZiriTadi idea, gansaxilveli<br />

sakiTxebi, problematika;<br />

saubrobs imis Sesaxeb, ramd<strong>ena</strong>d `amarTlebs~<br />

teqstis ZiriTadi nawili im molodins, rac<br />

msmenels uCndeba Sesavali nawilis mixedviT<br />

(mag., SesavalSi <strong>da</strong>smuli romeli sakiTxi ganixila<br />

mosaubrem srulad, ra iyo bundovani <strong>da</strong><br />

fragmentuli, ra sakiTxi <strong>da</strong>rCa mosaubris<br />

yuradRebis miRma <strong>da</strong> a.S);<br />

aanalizebs zepir teqstSi warmodgenil <strong>da</strong>skvnebs<br />

teqstis ZiriTad nawilTan Sesabamisobis<br />

TvalsazrisiT (mag., ramd<strong>ena</strong>d logikuri Cans<br />

<strong>da</strong>skvnebi moxsenebis ZiriTad nawilSi moyvanili<br />

faqtebis, magaliTebis, citatebis, mosazrebebis<br />

fonze).<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 3. moswavle amoicnobs <strong>da</strong> iyenebs<br />

sajaro gamosvlis efeqtianobis gasaZlierebel<br />

saSualebebs.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

amoicnobs <strong>da</strong> iyenebs zepiri enis ritorikul<br />

saSualebebs: ama Tu im pirovnebis an faqtis<br />

STambeW<strong>da</strong>vad <strong>da</strong>xasiaTeba, <strong>da</strong>majerebeli argumentaciiT<br />

msmenelis <strong>da</strong>rwmuneba, konkretuli<br />

movlenis an pirovnebis gansja (gamarTleba /<br />

gamtyuneba, gamamarTlebeli / gamamtyunebeli<br />

argumentis an sabuTis moZieba <strong>da</strong> warmodg<strong>ena</strong>,


mosmenili teqstis farglebSi tyuilis <strong>da</strong>dg<strong>ena</strong><br />

<strong>da</strong> gamoaaSkaraveba);<br />

msmenelis <strong>da</strong>interesebisa <strong>da</strong> procesSi CarTvis<br />

mizniT mimarTavs dialogur metyvelebas<br />

(rTavs msmenels msjelobis procesSi, mimar­<br />

Tavs auditorias SekiTxvebiT, maT Soris ritorikuliT,<br />

auditorias gamoiwvevs SekiTxvebis<br />

<strong>da</strong>sasmelad <strong>da</strong> a.S.);<br />

amoicnobs <strong>da</strong> marTebulad iyenebs auditoriaze<br />

zemoqmedebis sxva<strong>da</strong>sxva xerxs: gulwrfelobisa<br />

<strong>da</strong> pir<strong>da</strong>pirobis efeqtis Seqmna (`me Tu mki­<br />

TxavT...~, `simarTle rom Tqvas kacma...~, `rac<br />

marTalia, marTalia...~), faqtebiTa <strong>da</strong> argumentebiT<br />

ieriSi, faqtebiT manipulacia <strong>da</strong> a.S.<br />

ar aris zedmetad kategoriuli <strong>da</strong> sakuTari<br />

mosazrebebis gamoxatvisas iyenebs iseT frazebs,<br />

romlebic mravalmxrivi interpretaciis<br />

SesaZleblobaze mianiSnebs: `meore mxriv...~,<br />

`TumcaRa...~, `SesaZloa...~, `<strong>da</strong>geTanxmebiT, magram...~,<br />

`miuxe<strong>da</strong>vad amisa~...<br />

auditoriaze zemoqmedebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>majereblobis<br />

misaRwevad cdilobs Tavisi gamosvlis<br />

bolos kidev erTxel xatovnad <strong>da</strong> efeqturad<br />

gaimeoros mTavari saTqmeli.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 4. moswavle iyenebs zepiri komunikaciis<br />

strategiebs sajaro gamosvlis momzadebis dros.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

a<strong>da</strong>rebs erTmaneTs gamoyenebuli sainformacio<br />

wyaroebis tipebs, mag., CD-ROM, interneti,<br />

saenciklopedio statia <strong>da</strong> sagazeTo werili,<br />

afasebs TiToeuls mocemuli miznis, sandoobis<br />

<strong>da</strong> a.S. TvalsazrisiT;<br />

10


amzadebs teqsts winaswar, auditoriis winaSe<br />

gamosvlamde, gadis repeticias <strong>da</strong> moipovebs<br />

<strong>da</strong>mxmare (magaliTad, vizualur) masalas<br />

saprezentaciod;<br />

ZiriTadi ideisa Tu informaciis analizisa­<br />

Tvis moipovebs saWiro masalas sxva<strong>da</strong>sxva<br />

saSualebis (mag., Tvalis ga<strong>da</strong>vleba, xelaxali<br />

wakiTxva, amonawerebis <strong>da</strong> SeniSvnebis amokreba<br />

<strong>da</strong> sxva) gamoyenebiT;<br />

zepiri gamosvlis mosmenisas iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva<br />

strategias (mag., sayrdeni sityvebisa <strong>da</strong> frazebis<br />

CaniSvna, gamosvlis mokle gegmis Sedg<strong>ena</strong><br />

<strong>da</strong> sxva) mtkicebulebaTa bunebis gansazRvrisa<br />

<strong>da</strong> msjelobis Tanamimdevrulobis Sefasebis<br />

mizniT;<br />

iyenebs Canawerebs (anotaciebs) ZiriTadi <strong>da</strong><br />

periferiuli ideebisa <strong>da</strong> informaciis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

kriteriumis mixedviT <strong>da</strong>saxarisxeblad<br />

<strong>da</strong> TanamimdevrobiT <strong>da</strong>salageblad;<br />

auditoriis yuradRebis misapyrobad, saWiroebis<br />

SemTxvevaSi, Caanacvlebs winaswar<br />

momzadebul teqsts improvizirebuliT.<br />

mimarTuleba: kiTxva<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 5. moswavle kiTxulobs <strong>da</strong> aanalizebs<br />

sxva<strong>da</strong>sxva periodis teqstebs maTSi asaxuli<br />

informaciis, Temebis, ideebis <strong>da</strong> problematikis<br />

TvalsazrisiT.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

msjelobs imaze, Tu rogor gansazRvravs konkretuli<br />

epoqa literaturul Temebs, ideebs,<br />

problematikas <strong>da</strong> informaciis specifikurobas;<br />

11


aanalizebs konkretuli epoqis <strong>da</strong>maxasiaTebel<br />

niSnebs <strong>da</strong> maTs gavl<strong>ena</strong>s literaturul nawarmoebSi<br />

asaxuli problemis ga<strong>da</strong>Wris gzaze;<br />

aanalizebs erTi periodis teqstebSi asaxul<br />

problemebs, Temebs, ideebs msgavseba­gansxvavebis<br />

TvalsazrisiT;<br />

a<strong>da</strong>rebs erTi <strong>da</strong> imave Temebis, ideebis, problemebis<br />

interpretacias sxva<strong>da</strong>sxva epoqis<br />

teqstebSi <strong>da</strong> msjelobs msgavseba­gansxvavebaze;<br />

afasebs epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel Temebs,<br />

ideebsa <strong>da</strong> problemebs am epoqisave kulturuli<br />

konteqstis mixedviT;<br />

amoicnobs konkretuli epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel<br />

Temebs, ideebsa <strong>da</strong> problemebs sxva<strong>da</strong>sxva<br />

nawarmoebebSi <strong>da</strong> afasebs ara im epoqisTvis<br />

<strong>da</strong>maxasiaTebeli Rirebulebebisa <strong>da</strong><br />

faseulobebis konteqstSi, aramed neitraluri<br />

pozicii<strong>da</strong>n.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 6. aanalizebs, rogor gamoiyeneba<br />

mxatvruli / aramxatvruli teqstis elementebi<br />

misi interpretaciis dros.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

msjelobs teqstis organizaciis Taviseburebebze;<br />

literaturuli Janrebis specifikuri niSnebis<br />

amocnobis safuZvelze gansazRvravs nawarmoebis<br />

Janrs;<br />

poliJanrul nawarmoebSi amoicnobs sxva<strong>da</strong>sxva<br />

Janris niSnebs;<br />

12


ganasxvavebs epikur <strong>da</strong> scenur Txrobas, msjelobs<br />

maT Taviseburebebze;<br />

gamoyofs teqstSi mxatvruli konfliqtis<br />

ganviTarebis safexurebs (kvanZis Sekvra, moqmedebis<br />

ganviTareba, kulminacia, kvanZis<br />

gaxsna);<br />

msjelobs nawarmoebis struqturuli elementebis<br />

(eqspozicia, prologi, epilogi, retrospeqcia)<br />

<strong>da</strong>niSnulebaze.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 7. aanalizebs mxatvruli nawarmoebis<br />

enobriv saSualebebs funqcionirebis TvalsazrisiT.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

msjelobs mxatvruli nawarmoebis stilis ganmsazRvreli<br />

enobrivi figurebis funqciis<br />

Sesaxeb: fonologiuri figurebi (aliteracia,<br />

asonansi), semantikuri figurebi (metafora,<br />

evfemizmi, metonimia), sintaqsuri figurebi;<br />

akavSirebs leqsis ritmul formas emociur<br />

intonaciasTan;<br />

amoicnobs riTmisa <strong>da</strong> ritmis funqcias bgerweriTi<br />

efeqtisa <strong>da</strong> leqsis ganwyobis Sesaqmnelad;<br />

poulobs <strong>da</strong> miuTiTebs leqsSi evfoniis Seqmnis<br />

saSualebebze;<br />

xsnis (ganmartavs) mwerliseul metaforas;<br />

msjelobs mxatvrul teqstSi enobrivi <strong>da</strong><br />

mxatvruli Sinaarsis gadmocemis gansxvavebul<br />

saSualebebze;<br />

aanalizebs mxatvruli Sinaarsis mqone frazebs,<br />

romlebic enobrivad gaugebaria <strong>da</strong><br />

`gaSinaarseba~ xdeba im asociaciebiTa Tu<br />

1


eminiscenciebiT, romelTac leqsis bgerweriTi<br />

<strong>da</strong> sxva efeqtebi qmnis (mag., am tipisa:<br />

`mieTovos, moeTovos kedlebs farSevangebi~);<br />

msjelobs mxatvruli Sinaarsis im formaze,<br />

romelic enobrivi nonsensis meSveobiT miiReba<br />

(mag., am tipisa: `disganaca ufro desi~, `<strong>da</strong><br />

ocneba mogonebas iiT moaiavebs~ <strong>da</strong> a.S).<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 8. moswavle irCevs <strong>da</strong> iyenebs kiTxvis<br />

efeqtur strategiebs.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

gansazRvravs kiTxvis mizans <strong>da</strong> iyenebs Sesabamis<br />

strategias (mag., <strong>wigni</strong>s gacnobis mizniT iyenebs<br />

gacnobiTi kiTxvis xerxebs anu kiTxulobs <strong>wigni</strong>s<br />

avtoris saxels, <strong>wigni</strong>s saTaurs, anotacias,<br />

epigrafs, Tavebis saxelwodebebs, aTvalierebs<br />

ilustraciebs, sqemebs, tabulebs; konkretuli<br />

informaciis moZiebis mizniT swrafad CaikiTxavs<br />

teqsts, eZebs sayrdenebs: sakvanZo sityvebs,<br />

Tavebis, paragrafebis saTaurebs, kiTxulobs<br />

abzacebis pirvel wina<strong>da</strong>debas; Seswavlis mizniT<br />

nela kiTxulobs teqsts, xelaxla ga<strong>da</strong>ikiTxavs<br />

nawilebs, akeTebs Canawerebs <strong>da</strong> sxva);<br />

ganixilavs epoqis Sesaxeb misTvis nacnob<br />

informacias amave epoqis nawarmoebTan mimar­<br />

TebiT <strong>da</strong> Camowers sakiTxebs, romelTa <strong>da</strong>zustebas,<br />

ukeT gacnobas isurveb<strong>da</strong> momavalSi;<br />

moniSnavs nawarmoebSi epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel<br />

leqsikas <strong>da</strong> istoriul­eTnografiuli<br />

yofisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel pasaJebs;<br />

iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva strategias SeswavliTi kiTxvis<br />

dros ucnobi sityvis mniSvnelobis gasa­<br />

1


gebad (konteqsti, sityvaTa agebulebis codna,<br />

leqsikoni);<br />

qmnis leqsikons sityvaTa maragis gasamdidreblad.<br />

mimarTuleba: wera<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 9. moswavle wers mxatvruli nawarmoebis<br />

analizs.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

gansazRvravs nawarmoebis Temas <strong>da</strong> ideas;<br />

msjelobs mis kompoziciur Taviseburebebze<br />

<strong>da</strong> struqturuli elementebis (eqspozicia,<br />

prologi, epilogi) <strong>da</strong>niSnulebaze; saTanadod<br />

iyenebs weris procesSi Tavis codnas;<br />

aanalizebs personaJTa saxeebs, ajgufebs konfliqtTan<br />

mimarTebaSi <strong>da</strong> gansazRvravs maT<br />

rols siuJetis ganviTarebaSi;<br />

msjelobs avtoris poziciisa <strong>da</strong> imis Sesaxeb,<br />

rogor gamoixateba es pozicia nawarmoebSi;<br />

aanalizebs teqsts mxatvrul­gamomsaxvelobi­<br />

Ti TvalsazrisiT (rogor qmnis avtori TxrobaSi<br />

ganwyobas, personaJTa saxeebs; ramd<strong>ena</strong>d<br />

efeqturia nawarmoebis stili <strong>da</strong> <strong>ena</strong>; msjelobs<br />

leqsis ritmis, riTmis <strong>da</strong> sxva bgerweruli<br />

efeqtebis Sesaxeb);<br />

akavSirebs mxatvrul nawarmoebs istoriul<br />

konteqstTan.<br />

1


qarT. <strong>XI</strong>. 10. moswavle wers sxva<strong>da</strong>sxva saxis eses.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

wers eses, romelSic pirad an literaturul<br />

gamocdilebaze <strong>da</strong>yrdnobiT msjelobs mocemuli<br />

Temis, problemebis Sesaxeb (amtkicebs /<br />

uaryofs, gamoTqvams varauds, a<strong>da</strong>rebs, avlebs<br />

paralelebs);<br />

werisas iyenebs mxatvrul­gamomsaxvelobiT<br />

xerxebs, romelTa saSualebiTac ukeT warmoaCens<br />

Tavis SemoqmedebiT, esTetikur <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

teqstisadmi;<br />

mocemuli Temis irgvliv moiZiebs, afasebs <strong>da</strong><br />

SearCevs Sesabamis wyaroebs, literaturul<br />

paralelebs, ixsenebs cxovrebiseul faqtebs<br />

<strong>da</strong> sxva;<br />

wers literaturul eses, romelSic axasiaTebs<br />

personaJs (fsiqologiuri portreti) an<br />

ganixilavs nawarmoebSi asaxul problemas;<br />

ganixilavs personaJis xasiaTs, qcevis motivs,<br />

Rirebulebebsa <strong>da</strong> faseulobebs;<br />

ganixilavs nawarmoebSi asaxul problemas,<br />

risTvisac iyenebs literaturul an cxovrebiseul<br />

paralelebs;<br />

wers eses SemoqmedebiTi TviTgamoxatvisTvis,<br />

ganwyobilebebis, STabeWdilebebis, emociebis<br />

<strong>da</strong> a.S. gadmosacemad.<br />

1


qarT. <strong>XI</strong>. 11. moswavle wers recenzias wakiTxul<br />

wignze an mxatvrul nawarmoebze.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

ganixilavs wakiTxul teqsts piradi <strong>da</strong><br />

literaturuli gamocdilebis konteqstSi;<br />

warmoadgens nawarmoebSi asaxul problemas<br />

<strong>da</strong> ayalibebs problemis ga<strong>da</strong>Wris avtoriseul<br />

variantze sakuTar Sexedulebebs;<br />

akritikebs an iziarebs avtoris Tvalsazriss<br />

saTanado argumentebis moSveliebiT;<br />

kritikulad afasebs imas, Tu ra iyo misTvis<br />

nacnobi <strong>da</strong> gasagebi, ra _ ucnobi <strong>da</strong> gaugebari;<br />

aanalizebs misTvis mniSvnelovan <strong>da</strong> saintereso<br />

sakiTxebs, risTvisac iyenebs sxva<strong>da</strong>sxva<br />

resurss: amonaridebs literaturuli kritiki<strong>da</strong>n,<br />

epizodebs erTnairi an msgavsi problemis<br />

Semcveli nawarmoebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sxva.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 12. moswavle wers sxva<strong>da</strong>sxva xasiaTis<br />

aramxatvrul teqstebs.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

wers pirad <strong>da</strong> oficialur werilebs saTanado<br />

modelebis gamoyenebiT <strong>da</strong> iyenebs saTanado<br />

<strong>da</strong>rgis profesiul terminologias;<br />

wers mimdinare saskolo, saraiono, respublikuri<br />

RonisZiebebis angariSs;<br />

wers saswavlo RonisZiebebis oqmebs saTanado<br />

sqemebisa <strong>da</strong> stan<strong>da</strong>rtis gamoyenebiT;<br />

1


wers sainformacio xasiaTis mimoxilvas sxva<strong>da</strong>sxva<br />

asakis, interesebis, codnis donis <strong>da</strong> a.S.<br />

auditoriisaTvis;<br />

wers e.w. CV­s.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 13. sxva<strong>da</strong>sxva tipis teqstebis Sesaqmnelad<br />

moswavle adekvaturad iyenebs saTanado<br />

enobriv-gramatikul saSualebebs.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

adekvaturad iyenebs TxrobiTi, msjelobiTi <strong>da</strong><br />

aRweriTi xasiaTis teqstisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel<br />

zmna­Semasmenlis formebs, avtoriseuli poziciis<br />

gamomxatvel <strong>da</strong>mxmare zmnebs, gaiazrebs<br />

<strong>da</strong> agebs TxrobiTi (aRweriTi, msjelobiTi)<br />

xasiaTis teqstisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel sintaqsur<br />

konstruqciebs <strong>da</strong> am konstruqciebis<br />

kavSirebs, zmna­Semasmenlis dro­kiloTa formebs,<br />

CarTul sityvebsa <strong>da</strong> gamonaTqvamebs,<br />

anaforul nacvalsaxelebsa <strong>da</strong> zmnizedebs,<br />

sityvis leqsikur <strong>da</strong> semantikur ganmeorebebs,<br />

sinonimur <strong>da</strong> antonimur Canacvlebebs;<br />

saTanadod iyenebs funqciur stilTa SesaZlo<br />

monacvleobas kontaminaciuri teqstis<br />

farglebSi, roca erTmaneTs <strong>ena</strong>cvleba Txroba,<br />

msjeloba, aRwera;<br />

enobrivi <strong>da</strong> stiluri saSualebebis gaTvaliswinebiT,<br />

gansxvavebuli formiT gadmoscems<br />

mTavar saTqmels (mag., roluri teqstis saxiT<br />

Cawers TxrobiT teqsts an piriqiT, rolur<br />

teqsts ga<strong>da</strong>akeTebs TxrobiT teqstad);<br />

1


ganarCevs <strong>da</strong> Sesabamisi enobriv­gramatikuli<br />

saSualebebis gamoyenebiT werilobiT teqstSi<br />

warmoadgens sxva<strong>da</strong>sxva xasiaTis masalas: informacia,<br />

komentari, prognozi, varaudi, eWvi<br />

<strong>da</strong> a.S.<br />

qarT. <strong>XI</strong>. 14. moswavle iyenebs weris strategiebs<br />

naweris efeqturi organizebisaTvis.<br />

Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

gansazRvravs mizans, auditorias <strong>da</strong> amis<br />

Sesabamisad irCevs strategias;<br />

gegmavs <strong>da</strong> wers Sav variants;<br />

werilobiTi teqstis Sesaqmnelad winaswar<br />

moipovebs <strong>da</strong>mxmare masalas;<br />

ayalibebs saTqmels TanamimdevrobiT;<br />

iyenebs Canawerebs ZiriTadi <strong>da</strong> periferiuli<br />

ideebisa <strong>da</strong> informaciebis sxva<strong>da</strong>sxva kriteriumis<br />

mixedviT <strong>da</strong>saxarisxeblad <strong>da</strong><br />

TanamimdevrobiT <strong>da</strong>salageblad;<br />

Savad Sesrulebis Semdeg ga<strong>da</strong>amuSavebs nawers<br />

(ga<strong>da</strong>xe<strong>da</strong>vs kritikuli TvaliT; amoiRebs,<br />

Caamatebs, ga<strong>da</strong>aadgilebs imis mixedviT: aris<br />

Tu ara saTqmeli logikurad <strong>da</strong>lagebuli, aris<br />

Tu ara Sesavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvna efeqturi; aris Tu<br />

ara kavSiri wina<strong>da</strong>debebsa <strong>da</strong> abzacebs, teqstis<br />

calkeul nawilebs Soris; miesa<strong>da</strong>geba Tu ara<br />

saTaurs);<br />

saboloo variantis re<strong>da</strong>qtirebis dros asworebs<br />

gramatikul, punqtuaciur <strong>da</strong> orTografiul<br />

Secdomebs.<br />

1


20<br />

swavlebis Sinaarsi<br />

(mxatvruli <strong>da</strong> aramxatvruli<br />

teqstebi)<br />

Sesavali _ <strong>literatura</strong>s Sefarebuli<br />

eri.<br />

1. i.WAvWavaZe _ werilebi qarTul<br />

<strong>literatura</strong>ze (fragmenti); 2. k.abaSiZe<br />

_ etiudebi me­19 saukunis <strong>qarTuli</strong><br />

literaturis Sesaxeb (fragmenti)<br />

saxelmZRvanelos Sesatyvisoba erovnul saswavlo<br />

gegmasTan Sinaarsisa <strong>da</strong> miznebis ruka<br />

swavlebis mizani<br />

sxva<strong>da</strong>sxva periodis<br />

aramxatvruli teqstebis<br />

wakiTxva­gaanalizebisa<br />

<strong>da</strong> maTgGan saWiro<br />

informaciis amokrebis<br />

unaris ganviTareba;<br />

kritikuli azrovnebisa<br />

<strong>da</strong> msjelobis unaris<br />

ganviTareba. verbaluri<br />

<strong>da</strong> vizualuri<br />

(e.axvledianis naxati)<br />

teqstebis erTmaneTTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba.<br />

saswavlo<br />

drois xangrZlivoba<br />

(akademiuri<br />

saaTebis<br />

raodenoba)<br />

1 akademiuri<br />

saaTi<br />

esg-s<br />

Sesabamisi<br />

Sedegebi<br />

<strong>XI</strong>.2,5


21<br />

I Tavi. romantizmi _ saukunis<br />

savizito baraTi<br />

romantizmi (Teoriuli statia); al.<br />

WavWavaZis biografia; leqsebi: visac<br />

gsurT; vah, droni, droni; gogCa;<br />

siyvarulo, Zalsa Sensa. <strong>da</strong>tyvevebuli<br />

qali satrfo ferwerasa <strong>da</strong> poeziaSi<br />

(sainformacio teqsti); nangrevebis<br />

esTetika <strong>da</strong> `gogCa~ (sainformacio<br />

teqsti);<br />

gr.orbelianis biografia<br />

(sainformacio teqsti); leqsebi:<br />

iaralis; Tamar mefis saxe beTaniis<br />

eklesiaSi; saRamo gamosalmebisa;<br />

muxambazi; fsalmuni; he, iveriav.<br />

sadRegrZelo (poema).<br />

n.baraTaSvilis boigrafia<br />

(sainformacio teqsti); leqsebi:<br />

SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze; merani; xma<br />

idumali; suli oboli; sulo boroto;<br />

Cemi locva; vpove taZari; rad hyvedri<br />

kacsa;<br />

romantikosTa <strong>qarTuli</strong> (lingvisturi<br />

teqsti);<br />

<strong>da</strong>matebiTi sakiTxavi: m.javaxiSvilis<br />

_ al.WavWavaZis saloni (nawyveti<br />

romani<strong>da</strong>n `ars<strong>ena</strong> marabdeli)<br />

sxv<strong>da</strong>sxva epoqis<br />

verbaluri (mxatvruli<br />

<strong>da</strong> aramxatvruli)<br />

<strong>da</strong> vizualuri<br />

teqstebis analizis,<br />

interpretaciisa <strong>da</strong><br />

Se<strong>da</strong>rebis unaris<br />

ganviTareba;<br />

istoriuli <strong>da</strong><br />

literaturuli<br />

konteqstis gaazreba;<br />

konkretuli teqstis<br />

saerTo literaturul<br />

<strong>da</strong> istoriul konteqstSi<br />

gaazrebis unar­Cvevis<br />

ganviTareba;<br />

kritikuli azrovnebisa<br />

<strong>da</strong> msjelobis unaris<br />

ganviTareba;<br />

sakuTari azris<br />

werilobiT gamoTqmis<br />

unaris ganviTareba.<br />

kvleva­Ziebisa <strong>da</strong><br />

jgufuri muSaobis unar­<br />

Cvevebis ganviTareba.<br />

<strong>da</strong>ax. 32 akad.<br />

saaTi<br />

<strong>XI</strong>. 1, 2, 3,<br />

4, 5, 6, 7, 8,<br />

9,10, 12, 13,<br />

14.


22<br />

II Tavi. <strong>qarTuli</strong> Tetris <strong>da</strong>arseba<br />

<strong>qarTuli</strong> Teatris istorii<strong>da</strong>n<br />

(sainformacio teqsti); g.erisTavis<br />

biografia (sainformacio teqsti);<br />

komedia (sainformacio teqsti);<br />

gayra (komedia);<br />

teqstis <strong>ena</strong>: mravalgvari <strong>qarTuli</strong>, enis<br />

ekologia, akviatebuli gamonaTqvamebi,<br />

saqmis qaRaldebis <strong>ena</strong>.<br />

dramatuli Janris<br />

nawarmoebis<br />

interpretireba<br />

saerTo istoriulliteraturul<br />

konteqstSi;<br />

mxatvruli nawarmoebis<br />

enobrivi saSualebebis<br />

analizis unaris<br />

ganviTareba;<br />

weris unaris ganviTareba<br />

(mxatvruli teqstis<br />

Seqmna <strong>da</strong>saxuli amocanis<br />

gaTvaliswinebiT)<br />

<strong>da</strong>ax. 7 akad.<br />

saaTi<br />

<strong>XI</strong>.<br />

5,7,8,13,14


2<br />

III Tavi _ axali Taoba<br />

realizmi (sainformacio teqsti);<br />

i.WavWavaZe_ biografia. leqsebi: mas<br />

aqeT, raki; Cemo kalamo; pasuxis pasuxi;<br />

bednieri eri; rodemdis, qarTvlis<br />

de<strong>da</strong>s; poemebi: aCrdili; gandegili.<br />

prozauli nawarmoebebi: mgzavris<br />

werilebi; kacia­a<strong>da</strong>miani; oTaraanT<br />

qvrivi. publicisturi werili: ra<br />

giTxraT, riT gagaxaroT.<br />

sainformacio teqstebi: Zveli <strong>da</strong><br />

axali Taobis <strong>da</strong>pirispireba; giorgi<strong>da</strong>n<br />

oTaraanT qvrivamde; oTaraanT qvrivi<br />

saerTo tipTa galereaSi.<br />

ak. wereTeli: biografia. leqsebi:<br />

Canguri; aRmarT­aRmarT; WaRara;<br />

suliko; rac ar iwvis, ar anaTebs. poema:<br />

gamzrdeli. proza: baSi­aCuki.<br />

axali Taobis <strong>ena</strong> (lingvisturi teqsti)<br />

mxatvruli <strong>da</strong><br />

aramxatvruli teqstebis<br />

interpretaciis unaris<br />

ganviTareba;<br />

konkretuli<br />

teqstis saerTo<br />

literaturul <strong>da</strong><br />

istoriul konteqstTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba;<br />

Teoriuli codnis<br />

gamoyeneba konkretuli<br />

nawarmoebis<br />

interpretaciis dros;<br />

msjelobis unaris<br />

ganviTareba;<br />

weris unaris ganviTareba<br />

(mxatvruli nawarmoebis<br />

analizi; aramxatvruli<br />

teqstis Seqmna);<br />

teqstebis Se<strong>da</strong>rebiTi<br />

analizis unaris<br />

ganviTareba.<br />

sul <strong>da</strong>ax.<br />

65 saaTi:<br />

i.WavWavaZis<br />

bloki _ 45<br />

saaTi; ak.<br />

wereTlis<br />

bloki _ 20<br />

saaTi.<br />

<strong>XI</strong>. 1, 5, 6, 7,<br />

8, 9, 10, 12,<br />

13, 14


2<br />

IV Tavi _ xevis saga anu <strong>da</strong>karguli<br />

Tavisuflebis ZiebaSi<br />

al.yazbegis biografia (sainformacio<br />

teqsti); peizaJi (sainformacio<br />

teqsti);<br />

xevisberi goCa (mxatvruli teqsti);<br />

folkloruli gadmocema <strong>da</strong><br />

literaturuli nawarmoebi;<br />

literaturuli paraleli (fragmentebi<br />

kritikuli werilebi<strong>da</strong>n)<br />

istoriul Temaze<br />

Seqmnili nawarmoebis<br />

interpretacia<br />

Tanamedrove konteqstis<br />

gaTvaliswinebiT;<br />

mxatvruli nawarmoebisa<br />

<strong>da</strong> misi folkloruli<br />

versiis Se<strong>da</strong>reba;<br />

nawarmoebis analizisa <strong>da</strong><br />

interpretaciis unaris<br />

ganviTareba;<br />

sxvisi azris kritikuli<br />

analizis unaris<br />

ganviTareba;<br />

nawarmoebis enobrivi<br />

elementebis analizis<br />

unaris ganviTareba;<br />

mxatvruli teqstis<br />

elementebis<br />

interpretirebis unaris<br />

ganviTareba;<br />

weris unaris<br />

ganviTareba;<br />

kvleva­Ziebisa <strong>da</strong><br />

jgufuri muSaobis<br />

unaris ganviTareba.<br />

<strong>da</strong>ax. 12 akad.<br />

saaTi<br />

<strong>XI</strong>. 1, 2, 3,<br />

4, 5, 6, 7, 8,<br />

10, 12, 13,<br />

14


2<br />

V. Tavi _ miTosTan <strong>da</strong>bruneba.<br />

vaJa­fSavelas biografia (sainformacio<br />

teqsti).<br />

leqsebi: Rame mTaSi; aragvs; kidevac<br />

vnaxav gazafxuls; mTas viyav;<br />

martooba; sityva euli; simRera; kai<br />

yma; proza: mTani maRalni. poemebi:<br />

alu<strong>da</strong> qeTelauri; stumar­maspinZeli;<br />

baxtrioni. publicisturi werili:<br />

kosmopolitizmi <strong>da</strong> patriotizmi.<br />

fSauri a<strong>da</strong>T­wesebi <strong>da</strong> vaJa­fSavelas<br />

poezia; `alu<strong>da</strong> qeTelauri~ <strong>da</strong> fSavxevsuruli<br />

miTosi; miTosTan <strong>da</strong>bruneba,<br />

anu rogor gaviazroT `baxtrionis~<br />

<strong>da</strong>sasruli; vaJa­fSavelas poemebis<br />

xalxuri wyaroebi (Teoriuli <strong>da</strong><br />

kritikuli teqstebi)<br />

mwerlis <strong>ena</strong><br />

enobrivad <strong>da</strong><br />

struqturulad<br />

rTuli teqstebis<br />

interpretaciis unaris<br />

ganviTareba;<br />

nawarmoebis<br />

xalxuri wyaroebis<br />

interpretaciis unaris<br />

ganviTareba;<br />

nawarmoebis qveteqstebis<br />

(simboluri <strong>da</strong> miTosuri<br />

plani) wakiTxvis unaris<br />

ganviTareba;<br />

msjelobisa <strong>da</strong><br />

kritikuli azrovnebis<br />

unaris ganviTareba;<br />

weris unaris<br />

ganviTareba;<br />

nawarmoebis enobrivi<br />

interpretaciis unaris<br />

ganviTareba.<br />

<strong>da</strong>ax. 38 akad.<br />

saaTi<br />

<strong>XI</strong>. 1, 2, 3,<br />

4, 5, 6, 7, 8,<br />

9, 11, 12,<br />

13,14


saswavlo masalis wardgenis fazebi <strong>da</strong><br />

gakveTilis<br />

<strong>da</strong>gegmvis zogadi principebi<br />

meTodikaSi cnobilia saswavlo masalis wardgenis<br />

Semdegi etapebi anu fazebi:<br />

a. motivacia;<br />

b. sakiTxis <strong>da</strong>sma, amocanis gansazRvra;<br />

g. ZiriTadi saswavlo masalis <strong>da</strong>muSaveba;<br />

d. ZiriTadi masalis gacnobis Semdeg (an paralelurad)<br />

Sesasrulebeli savarjiSoebi;<br />

e. <strong>da</strong>magvirgvinebel etapze Sesasrulebeli savarjiSoebi;<br />

v. <strong>da</strong>moukidebeli samuSao.<br />

Cven vcdilobdiT TiToeuli paragrafi swored<br />

am principze agvego, rac naTlad Cans paragrafis<br />

struqturi<strong>da</strong>n. maswavlebelma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>yos paragrafi<br />

gakveTilis xangrZlivobis Sesatyvis monakveTebad<br />

<strong>da</strong> gansazRvros TiToeuli konkretuli gakveTilis<br />

mizani <strong>da</strong> aqtivobebi.<br />

gTavazobT gakveTilis <strong>da</strong>gegmvis zogad principebs:<br />

gakveTilis <strong>da</strong>gegmvisas maswavlebelma sami kiTxva<br />

un<strong>da</strong> <strong>da</strong>usvas sakuTar Tavs:<br />

1. ra Sedegs veli am gakveTilisgan? anu ra codna<br />

<strong>da</strong> unar­Cvevebi un<strong>da</strong> SeiZinon (ganaviTaron)<br />

moswavleebma?<br />

2. rogor un<strong>da</strong> miviRo sasurveli Sedegi?<br />

3. rogor gavigo, rom Sedegi miviRe?<br />

pasuxi pirvel kiTxvaze aris gakveTilis mizani;<br />

meore kiTxva gakveTilze Sesasrulebeli aqtivobebis<br />

<strong>da</strong>gegmvaSi <strong>da</strong>gvexmareba; mesame kiTxva ki Sefasebis<br />

formebis gansazRvrisTvis aris saWiro.<br />

2


amave etapze un<strong>da</strong> gansazRvros maswavlebelma<br />

<strong>da</strong>gegmili aqtivobebis gansaxorcieleblad saWiro<br />

aucilebeli pirobebi anu ra un<strong>da</strong> icodnen moswavleebma,<br />

rom <strong>da</strong>saxuli amocanis Sesruleba SesZlon<br />

(sWirdebaT Tu ara maT winaswar garkveuli sakiTxebis<br />

<strong>da</strong>muSaveba an informaciis moZieba <strong>da</strong> sxv.).<br />

sasurvelia, maswavlebelma winaswar gansazRvros<br />

agreTve, ra masala <strong>da</strong>sWirdeba mas gakveTilis Casatareblad<br />

(wignebi, citatebi, TvalsaCinoeba...).<br />

amis Semdeg ukve SesaZlebelia gakveTilis aRwera.<br />

sanimuSod gTavazobT ramdenime gakveTilis sc<strong>ena</strong>rs.<br />

2


G<br />

sanimuSo gakveTilebis sc<strong>ena</strong>rebi<br />

gakveTilis Tema:<br />

AgakveTili I<br />

grigol orbeliani, `sadRegrZelo~ nawili II<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

miRebuli codnis gamoyenebis unaris Semowmeba;<br />

teqstis wvdoma­gaazrebis unaris Semowmeba;<br />

teqstis interpretaciis unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

informaciis moZiebisa <strong>da</strong> komentirebis unaris<br />

Camoyalibeba;<br />

weris unar­Cvevis ganviTareba.<br />

aqtivobebi<br />

muSaoba teqsti<strong>da</strong>n saWiro informaciis amokrebaze;<br />

kiTxvebze vrceli <strong>da</strong> argumentirebuli pasuxebis<br />

gacema;<br />

momzadeba weriTi <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

<br />

maswavlebeli Sin wasakiTxad micemuli teqstis<br />

<strong>da</strong>samuSaveblad mimarTavs saxelmZRvaneloSi<br />

2


mocemul kiTxvars. gansakuTrebuli yuradReba<br />

maxvildeba kiTxvaze: `vaxtang kotetiSvili<br />

wer<strong>da</strong>: grigol orbeliani `qarTlis cxovrebas”<br />

lirikad ga<strong>da</strong>aqcevs <strong>da</strong> amaRlebuli<br />

toniT ambobs saqarTvelos sadRegrZelos”.<br />

P_ teqstis romeli monakveTi gvi<strong>da</strong>sturebs<br />

am Tvalsazrisis marTebulobas? (imsjeleT<br />

klasSi). _ maswavlebeli jgufebad <strong>da</strong>yofs<br />

klass <strong>da</strong> teqstis garkveuli monakveTebi<strong>da</strong>n<br />

sTxovs TiToeul maTgans SeTanxmdnen <strong>da</strong><br />

warmoadginon kiTxvaze pasuxis maTeuli versia.<br />

prezentaciisas pasuxebi <strong>da</strong>asabuTon.<br />

moswavleebs individualurad Sesasruleblad<br />

eZlevaT Semdegi <strong>da</strong>valeba: `calke furcelze<br />

CamowereT saxelovan gmirTa nusxa (mefe<br />

farnavazi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>wyebuli 300 aragveliT <strong>da</strong>mTavrebuli).<br />

miuwereT TiToeuls, riT <strong>da</strong>imkvidra<br />

man adgili xalxis mexsierebaSi (kargi iqneba, Tu<br />

Tqvens azrs mokled, erTi an ori wina<strong>da</strong>debiT<br />

gamoxatavT). maswavlebeli ramdenime mowafes<br />

waakiTxebs namuSevars. klasi usmens <strong>da</strong> avsebs<br />

SemCneul naklovanebebs.<br />

30 wuTi<br />

am nawilis <strong>da</strong>narCeni kiTxvebis <strong>da</strong>muSavebis<br />

Semdeg maswavlebeli ga<strong>da</strong>dis `sadRegrZelos~<br />

II nawilze. drois simciris gamo, SesaZloa,<br />

gakveTilze yuradReba gamaxvildes mxolod<br />

ZiriTad aqcentebze, teqstis wakiTxva mTlianad<br />

Sin <strong>da</strong>evalebaT;<br />

amasTanave, kiTxvis motivirebisTvis maswavlebeli<br />

mowafeebs avalebs `ormxriv CanawerTa<br />

dRiuris~ Sevsebas, romelic amgvari<br />

saxisa iqneba:<br />

2


monakveTi teqsti<strong>da</strong>n Cemi komentari<br />

mowafem un<strong>da</strong> gaakeTos komentari, ratom miiqcia<br />

misi yuradReba I grafaSi amowerilma frazam.<br />

15 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

<br />

<br />

`sadRegrZelo~ II nawili wasakiTxad;<br />

`ormxriv CanaweTa dRiuris~ Sevseba.<br />

A<br />

gakveTilis Tema:<br />

gakveTili II<br />

grigol orbelianis `sadRegrZelo~ <strong>da</strong> `fsalmuni~<br />

(Se<strong>da</strong>reba­Sepirispireba)<br />

gakveTilis mizani:<br />

ukve arsebuli codnis gamoyenebis unaris Semowmeba;<br />

saprezentacio unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

teqsti<strong>da</strong>n saWiro informaciis amokrebis unar­<br />

Cvevis ganviTareba;<br />

paralelur teqstebze muSaobis unaris ganvi­<br />

Tareba;<br />

<br />

weris unaris ganviTareba.<br />

0


aqtivobebi<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

`ormxriv CanawerTa dRiuris~ prezentacia;<br />

`dialogi teqstTan~;<br />

paralelebis <strong>da</strong>Zebna sxva<strong>da</strong>sxva teqstSi;<br />

weriTi <strong>da</strong>valeba.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

saSinao <strong>da</strong>valebis Semowmebis mizniT maswavlebeli<br />

ramdenime mowafes waakiTxebs<br />

<br />

`ormxriv CanawerTa dRiurs~, klasSi gaimarTeba<br />

msjeloba mowafeTa komentarebze;<br />

10 wuTi<br />

maswavlebeli klass <strong>da</strong>yofs jgufebad, TiToeul<br />

jgufs <strong>da</strong>valebad miscems `sadRegrZelos~<br />

II nawili<strong>da</strong>n garkveul monakveTebs (ise, rom<br />

mTeli teqsti moicvas) <strong>da</strong> <strong>da</strong>avalebs, <strong>da</strong>usvan<br />

teqsts yvela SesaZlo kiTxva. jgufebi namu­<br />

Sevrebs klasSi warmoadgenen <strong>da</strong> msjeloben<br />

sainteresod mignebul kiTxvebze.<br />

15 wuTi<br />

<br />

ramd<strong>ena</strong><strong>da</strong>c Tematurad grigol orbelianis<br />

leqsi `fsalmuni~ axlos aris `sadRegrZelos~ II<br />

nawilSi wamoweul sakiTxebTan, maswavlebeli<br />

II nawilis kiTxvaris <strong>da</strong>muSavebis Semdeg ga<strong>da</strong>dis<br />

am leqsze. nawarmoebis wakiTxvamde kargi<br />

1


iqneba, Tu maswavlebeli klass gaaxsenebs<br />

ra tipis teqstia fsalmuni, vin aris avtori<br />

am saxelwodebis mqone pirveli teqstisa,<br />

aseve miawvdis mowafeebs fsalmunis aTanase<br />

aleqsandrieliseul ganmartebas: `fsalmuni<br />

viTarca TvisiT sityviT reca (TiTqos) Tavisa<br />

vedrebasa Seswiravn <strong>da</strong> locvasa <strong>da</strong> viTarca<br />

sarkesa Sina egre ixilis gonebai Tvisi...<br />

fsalmuniTa viTarca kaci igi RmerTsa hzraxvn<br />

(elaparakeba) TvisiT gonebiTa <strong>da</strong> RmerTi<br />

kacsa~(fsalmuni, Tbilisi, 1960, gv. 440).<br />

maswvlebeli sTxovs mowafeebs, gaixsenon, sad<br />

Segvxv<strong>da</strong> Zvel mwerlobaSi mTaze asvla <strong>da</strong> ra<br />

konteqstSi (Tu ver gaixseneben, maswavlebeli<br />

gaaxsenebs _ `grigol xanZTelis cxovreba~,<br />

Tavi II), gaixseneben, ra simboluri mniSvneloba<br />

aqvs mTaze asvlas...<br />

sasurvelia, maswavlebelma klasSi <strong>da</strong>faze TvalsaCinoebisTvis<br />

gamoakras am sityvebis pirvelwyaro:<br />

`vin aRvides mTasa uflisasa, anu vin <strong>da</strong>dges<br />

adgilsa wmi<strong>da</strong>sa missa?<br />

ubraloi xeliTa <strong>da</strong> wmi<strong>da</strong>i guliTa, romelman<br />

ara aiRo amaoebasa ze<strong>da</strong> suli Tvisi <strong>da</strong> arca<br />

efuca zakuviT moyuassa Tvissa. aman moiRos<br />

kurTxevai uflisagan <strong>da</strong> wyalobai macxovarisa<br />

misisa~ (fsalmunni, 23; 3, 4, 5). am muxlebis<br />

gaazrebis Semdeg maswavlebeli individualurad<br />

avalebs mowafeebs, waikiTxon orbelianis<br />

leqsi `fsalmuni~ <strong>da</strong> <strong>da</strong>akvirdnen, ratom mimarTa<br />

poetma am Janris teqsts, ipovon Semxvedri<br />

adgilebi TvalsaCinoebasTan.<br />

am muSaobis Semdeg klasSi <strong>da</strong>muSavdeba kiTxvari.<br />

20 wuTi<br />

2


saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

mowafeebs werilobiT <strong>da</strong>valebad eZlevaT,<br />

`sadRegrZelos~ II nawilSi gamoTqmuli mosazrebebi<br />

Sea<strong>da</strong>ron `fsalmunisas~, gamoitanon<br />

<strong>da</strong>skvna, imis Sesaxeb, Tu ra miaCnia poets<br />

a<strong>da</strong>mianis amqveyniur <strong>da</strong>niSnulebad.<br />

A<br />

gakveTili III<br />

gakveTilis Tema:<br />

giorgi erisTavi, `gayra~ (I moqmedeba)<br />

gakveTilis mizani<br />

ukve arsebuli codnis gamoyenebis unaris<br />

<br />

Semowmeba;<br />

fantaziis ganviTareba;<br />

jgufSi muSaobis unaris ganviTareba;<br />

saprezentacio unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

aqtivobebi<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Tavis <strong>da</strong>sawyisSi mocemul frazaze msjeloba;<br />

naswavli masalis gaxseneba axali codnis<br />

<strong>da</strong>saSeneblad;<br />

varaudebis gamoTqma;<br />

komediis personaJebze <strong>da</strong>kvirveba <strong>da</strong> maTi<br />

saxasiaTo niSnebis amocnoba.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo


Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

maswavlebeli kiTxvebis meSveobiT Seamowmebs,<br />

ra informacias flobs klasi <strong>qarTuli</strong> Teatris<br />

istoriis Sesaxeb (igulisxmeba, rom am<br />

gakveTilis winmswrebi un<strong>da</strong> iyos Semdegi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba: moswavleebs wakiTxuli<br />

un<strong>da</strong> hqondeT saxelmZRvaneloSi mocemuli<br />

statia `<strong>qarTuli</strong> Teatris istorii<strong>da</strong>n,~ giorgi<br />

erisTavis biografia, aseve SeiZleba maswavlebels<br />

<strong>da</strong>evalebina <strong>qarTuli</strong> Teatris<br />

Sesaxeb <strong>da</strong>matebiTi informaciis moZieba).<br />

10 wuTi<br />

<br />

<br />

<br />

moswavleebi klasSi maswavlebelTan erTad<br />

ganixilaven Tavis epigrafad gatanil ilias citatas,<br />

romlis analizisTvisac pasuxi gaecema<br />

rubrikaSi `<strong>da</strong>vakavSiroT~ mocemul kiTxvebs.<br />

Semdeg maswavlebeli svams kiTxvas: romelia<br />

TqvenTvis cnobili (IX klasi<strong>da</strong>n an _ zoga<strong>da</strong>d)<br />

komedia, romelsac ar <strong>da</strong>ukargavs Tavisi<br />

mniSvneloba <strong>da</strong> aqtualoba? (pasuxi: `yvaryvare<br />

TuTaberi~).<br />

10 wuTi<br />

mowafeebi individualurad waikiTxaven rubrikebs:<br />

`gavaanalizoT~ <strong>da</strong> `gamoviyenoT~. Semdeg<br />

maswavlebeli kvlav ekiTxeba klass: rogor<br />

fiqrobT, komediis romel tips ganekuTvneba


`yvaryvare TuTaberi~ _ saxasiaTos Tu situaciurs?<br />

Semdeg klasi ga<strong>da</strong>dis uSualod `gayris~ teqstze<br />

muSaobaze. moswavleebi <strong>da</strong>moukideblad<br />

kiTxuloben informacias moqmedi pirebis<br />

Sesaxeb.<br />

maswavlebeli klass yofs jgufebad. jgufebs<br />

eZlevaT <strong>da</strong>valeba, saTaursa <strong>da</strong> moqmed pirTa<br />

vinaobaze <strong>da</strong>yrdnobiT gamoTqvan varaudebi, ris<br />

Sesaxeb SeiZleba iyos saubari komediaSi (anu:<br />

vin vis eyreba, ra roli SeiZleba Seasrulos<br />

am situaciaSi vaWarma, `sudis sekretarma~,<br />

mouravma <strong>da</strong> a.S.).<br />

prezentacia.<br />

15 wuTi<br />

prezentaciis Semdeg maswavlebeli an romelime<br />

moswavle kiTxulobs I gamosvlas, klasi<br />

akvirdeba, ramd<strong>ena</strong>d gamarTl<strong>da</strong> maTi varaudebi.<br />

10 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

Sin wasakiTxad mowafeebs eZlevaT I moqmedeba<br />

bolomde;<br />

mowafeebs <strong>da</strong>evalebaT amoiweron mTavar<br />

<br />

personaJTa saxasiaTo niSnebi;<br />

ga<strong>da</strong>xedon <strong>da</strong> <strong>da</strong>fiqrdnen I moqmedebis bolos<br />

saxelmZRvaneloSi mocemul kiTxvebze, romelic<br />

momdevno gakveTilze klasSi gaanalizdeba.<br />

A


gakveTili IV<br />

gakveTilis Tema:<br />

ilia WavWavaZe _ biografia, realizmi (statia<br />

saxelmZRvanelo<strong>da</strong>n).<br />

gakveTilis mizani<br />

ukve arsebuli codnis gamoyenebis unaris<br />

<br />

Semowmeba;<br />

kvlevis unaris ganviTareba;<br />

jgufSi muSaobis unaris ganviTareba;<br />

saprezentacio unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

sainformacio teqsti<strong>da</strong>n saWiro informaciis<br />

amokrebis unar­Cvevis ganviTareba.<br />

aqtivobebi<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Tavis <strong>da</strong>sawyisSi mocemul citataze msjeloba;<br />

ilias biografiaze muSaoba;<br />

ilias Semoqmedebis ZiriTadi principebis gaxseneba;<br />

realizmis, rogorc literaturuli mimdinareobis,<br />

gacnoba;<br />

realizmisa <strong>da</strong> romantizmis msgavseba­gansxvavebebis<br />

sqemis Sedg<strong>ena</strong>.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo<br />

Sefasebis forma<br />

<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba mu­<br />

Saobis procesze.


gakveTilis msvleloba<br />

klasi maswavlebelTan erTad aanalizebs<br />

<br />

paragrafis <strong>da</strong>sawyisSi mocemul ilias sityvebs:<br />

`moviklaT warsul droebze <strong>da</strong>rdi~...<br />

saanalizod SesaZloa maswavlebelma <strong>da</strong>svas<br />

Semdegi kiTxvebi:<br />

ra informacias gvawvdis es fraza, ra aris<br />

mwerlis saTqmeli?<br />

rogor SeiZleba <strong>da</strong>xasiaTdes ilias mrwamsi am<br />

erTi fraziT?<br />

10 wuTi<br />

maswavlebeli jgufebad <strong>da</strong>yofs klass, <strong>da</strong>faze<br />

<strong>da</strong>xazavs cxrils:<br />

vici min<strong>da</strong> vicode gavige<br />

maswavlebeli sTxovs mowafeebs, gaixsenon, ra<br />

ician ilias biografii<strong>da</strong>n <strong>da</strong> risi gageba surT.<br />

jgufebi avseben Sesabamis grafebs.<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

prezentacia (gaanalizeba)<br />

Semdeg mowafeebi individualurad kiTxuloben<br />

saxelmZRvaneloSi mocemul biografias <strong>da</strong><br />

avseben mesame svetsac.<br />

15 wuTi<br />

gakveTilze saubari bunebrivad ga<strong>da</strong>dis ilias<br />

Semoqmedebaze. maswavlebeli moswavleebs gaaxsenebs<br />

ilias `poets~ (leqsi mocemulia saxelmZRvaneloSi).<br />

klasSi imarTeba msjeloba Temaze: ra miaCnia<br />

poets Semoqmedis <strong>da</strong>niSnulebad. gamoikveTeba<br />

Tezisebi <strong>da</strong> iwereba <strong>da</strong>faze.


kiTxvebis saSualebiT maswavlebeli mokled<br />

gaaxsenebs moswavleebs romantizmis <strong>da</strong>maxasiaTebel<br />

niSnebs.<br />

15 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

mowafeebs Sin wasakiTxad <strong>da</strong> <strong>da</strong>samuSaveblad<br />

<strong>da</strong>evalebaT saxelmZRvaneloSi mocemuli statia<br />

realizmis Sesaxeb.<br />

moswavleebma un<strong>da</strong> amokribon realizmis<br />

<strong>da</strong>maxasiaTebeli niSnebi <strong>da</strong> Seavson misi romantizmTan<br />

msgavseba­gansxvavebis sqema (sqemis<br />

formas moifiqreben TviTonve).<br />

5 wuTi<br />

AgakveTili V<br />

gakveTilis Tema:<br />

ilia WavWavaZis `Cemo kalamo~ <strong>da</strong> guramiSvilis<br />

`marTlis Tqmis principi~.<br />

gakveTilis mizani:<br />

ukve arsebuli codnis gamoyenebis unaris<br />

<br />

Semowmeba;<br />

saprezentacio unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

teqsti<strong>da</strong>n saWiro informaciis amokrebis unar­<br />

Cvevis ganviTareba;<br />

paralelur<br />

ganviTareba;<br />

teqstebze muSaobis unaris<br />

<br />

weris unaris ganviTareba.


aqtivobebi<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

eses prezentacia <strong>da</strong> Sefaseba;<br />

naswavlis gaxseneba;<br />

msjeloba teqstebSi wamoWril sakiTxebze;<br />

paralelebis <strong>da</strong>Zebna iliasa <strong>da</strong> guramiSvilis<br />

nawarmoebebSi;<br />

sqemis Sesadg<strong>ena</strong>d teqstebSi saWiro informaciis<br />

moZieba;<br />

Txzulebis <strong>da</strong>wera.<br />

saWiro resursebi<br />

<br />

<br />

<strong>XI</strong> klasis saxelmZRvanelo;<br />

<strong>da</strong>viT guramiSvilis `qarTlis Wiri~.<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba mu­<br />

Saobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

moswavleebi survilisamebr warmoadgenen saSinao<br />

<strong>da</strong>valebad micemul eses: `saqarTvelos warsuli,<br />

awmyo <strong>da</strong> momavali `aCrdilis~ mixedviT~;<br />

mowafeebi <strong>da</strong> maswavlebeli eses Sefasebis<br />

winaswar SemuSavebuli kriteriumebis mixedviT<br />

afaseben namuSevrebs, prezentators aZleven<br />

rCevebs.<br />

15 wuTi<br />

<br />

<br />

Semdeg maswavlebeli klass sTxovs gaixsenon<br />

Zveli <strong>qarTuli</strong> mwerlobi<strong>da</strong>n, romel poetTan<br />

Segvxv<strong>da</strong> vrceli saubari `marTlis Tqmis~ principze;<br />

moswavleebi ixseneben (Tu vera, maswavlebeli<br />

axsenebs) <strong>da</strong>viT guramiSvilis `qarTlis Wirs~;


maswavlebeli svams kiTxvebs: ra mizezebma<br />

gamoiwvia am sakiTxis wamoweva `<strong>da</strong>viTianSi~?<br />

qveynis rogor mdgomareobas aRwers <strong>da</strong>viT<br />

guramiSvili? ra miaCnia poets am mdgomareobi<strong>da</strong>n<br />

upirveles gamosavlad? poetis azriT, romeli<br />

ori mizezis gamo un<strong>da</strong> iTqvas simarTle?<br />

(savaraudo pasuxi: `farva siavisa qveyanas ar<br />

mouxdebis~ <strong>da</strong> `wamxdenelTa <strong>da</strong> mbaZvelTa kidev<br />

sxvac ram wauxdebis~);<br />

Semdeg maswavlebeli svams kiTxvas: ra Seicvala<br />

ilias epoqisTvis guramiSvilis epoqasTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT, ra problemebi <strong>da</strong>rCa qveyanaSi?<br />

(imsjeleT ilias saprogramo nawarmoebebis,<br />

`mgzavris werilebisa~ <strong>da</strong> `aCrdilis~ mixedviT);<br />

maswavlebeli kiTxvebis saSualebiT gaaxsenebs<br />

mowafeebs ilias Sexedulebas poetis <strong>da</strong>niSnulebis<br />

Sesaxeb (leqsi `poeti~);<br />

15 wuTi<br />

saubri<strong>da</strong>n gamomdinare maswavlebeli bunebrivad<br />

ga<strong>da</strong>dis leqsze: `Cemo kalamo~; leqsi<br />

ikiTxeba klasSi.<br />

Semdeg maswavlebeli klass amuSavebinebs<br />

saxelmZRvaneloSi mocemul kiTxvars.<br />

15 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

Sin <strong>da</strong>valebad SesaZlebelia mieceT: <strong>da</strong>Zebnon<br />

Semxvedri adgilebi `qarTlis Wirsa~ <strong>da</strong> `Cemo<br />

kalamos~ Soris; Seadginon sqema (rac <strong>da</strong>exmarebaT<br />

sakiTxis TvalnaTliv <strong>da</strong>naxvaSi);<br />

<br />

<strong>da</strong>sawerad: poetis moqalaqeobrivi movaleoba<br />

guramiSvilis `qarTlis Wirisa~ <strong>da</strong> ilias `Cemo<br />

kalamos~ mixedviT.<br />

0


gakveTili VI<br />

gakveTilis Tema:<br />

akaki wereTeli, `baSi­aCuki~ (Semajamebeli gakveTili)<br />

gakveTilis mizani<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

miRebuli codnis gamoyenebis unaris Semowmeba;<br />

teqstis wvdoma­gaazrebis unaris Semowmeba;<br />

teqstis interpretaciis unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

weris unar­Cvevis ganviTareba.<br />

aqtivobebi<br />

muSaoba teqsti<strong>da</strong>n saWiro informaciis amokrebaze;<br />

kiTxvebze vrceli <strong>da</strong> argumentirebuli pasuxebis<br />

gacema;<br />

momzadeba weriTi <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

<br />

gakveTilis <strong>da</strong>sawyisSi kidev erTxel yuradReba<br />

gamaxvildeba Sahnavazis sasaxleSi<br />

gamarTul TaTbirze (ramd<strong>ena</strong><strong>da</strong>c moTxrobis<br />

ZiriTadi saTqmeli am TavSia mocemuli);<br />

SesaZlebelia, mawavlebelma <strong>da</strong>svas kiTxvebi:<br />

1


omeli gmiris sityva ufro moewonaT, romeli<br />

iyo ufro amaRelvebeli, ratom airCia saTqmelis<br />

gadmosacemad `ezopes <strong>ena</strong>~ moxucma elizbar<br />

erisTavma...<br />

kiTxvaris <strong>da</strong>muSavebamde, sasurvelia, maswavlebelma<br />

klass miawodos Semdegi informacia<br />

`qarTlis cxovrebi<strong>da</strong>n~: `...xolo ra esma ese<br />

(kaxeTis gasaWiri) zaal erisTavsa, di<strong>da</strong>d mwuxare<br />

iqmna. maSin Semoifica qsnis erisTavi<br />

Salva <strong>da</strong> elizbar <strong>da</strong> kaxi sufraji biZina ColoyaSvili<br />

<strong>da</strong> Semoifices mTis kacni <strong>da</strong> TuSni. amaT<br />

gaatana Tana zurab, Ze Tvisi, <strong>da</strong> warvides Ramesa<br />

erTsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>esxnen Tavsa baxtrians <strong>da</strong> amowyvites<br />

<strong>da</strong> mosres baxtrianis cixeSi mdgomni elni...<br />

sa<strong>da</strong>ca kaxeTs TaTari <strong>da</strong> eli esaxla, yovelive<br />

amoswyvites <strong>da</strong> ara sa<strong>da</strong> <strong>da</strong>STa, rom yovelive ar<br />

mokles. <strong>da</strong> romelnime ivltodes, warvides <strong>da</strong><br />

ganaZes; kaxeTSi TaTarni aRarsad ipoebodes~.<br />

Semdeg klasi ga<strong>da</strong>dis am Tavebis kiTxvaris<br />

<strong>da</strong>muSavebaze.<br />

20 wuTi<br />

kiTxvaris Semdeg <strong>da</strong>muSavdeba `<strong>da</strong>matebiT amocanebSi~<br />

<strong>da</strong>smuli sakiTxebi;<br />

15 wuTi<br />

radgan saSinao weriT <strong>da</strong>valebad saxelmZRvaneloSi<br />

mocemulia ese _ `kaxeTis mxsneli<br />

gmirebi~ _ sasurvelia, am Temaze muSaoba<br />

klasSi <strong>da</strong>iwyos: maswavlebeli <strong>da</strong>svams kiTxvebs:<br />

gaixseneT, vis ekuTvnis es fraza (gr.<br />

orbeliani: `naTel gvirgviniT mosCanan kaxeTis<br />

mxsneli gmirebi~)? vis moiazrebT `baSi­aCukSi~<br />

mxsnelebad, vinaa maTgan istoriuli personaJi<br />

<strong>da</strong> vin _ mwerlis fantaziis nayofi? ra funqcia<br />

aqvs TiToeul maTgans teqstSi? qveynis rogori<br />

2


mdgomareoba ganapirobeb<strong>da</strong> am ajanyebis aucileblobas<br />

(gaixseneT me­5 Tavi)... aseve sasurvelia<br />

maswavlebelma gaaxsenos mowafeebs,<br />

rogori pativi miago STamomavlobam am gmirebs:<br />

magaliTad, waukiTxos ana kalan<strong>da</strong>Zis Semdegi<br />

leqsi:<br />

arc maT ician?<br />

(ikorTaSi)<br />

saiT arian Salva, biZina<br />

<strong>da</strong> elizbari?<br />

saiT kaSkaSebs marad Zlieri<br />

imaTi xmali?<br />

mZimed iReba <strong>da</strong> ixureba saydris karebi _<br />

<strong>da</strong>rbaisluri siCumiT duman<br />

erisTavebi...<br />

qarTvelno, Cven is sami gmiri,<br />

vis win Tavs vixriT,<br />

sparseTisaken pirmiqceula<br />

`wowolas~ cixiT:<br />

eWvs xom ar iRebs, cuds xom ara grZnobs<br />

cbieri Sahi,<br />

rom... ajanyebis cecxli moicavs boboqar<br />

kaxeTs?<br />

<strong>da</strong>umcxralia <strong>da</strong> amayia<br />

SurisZieba...<br />

arc mokaSkaSem, arc mokaSkaSem<br />

ucxod mTiebma,<br />

arc gazafxulis TeTrma Rrublebma,<br />

lurjma iebma,<br />

arc maT ician SviliSvilTagan<br />

<strong>da</strong>sa<strong>da</strong>fnavi<br />

Salvas, biZinas <strong>da</strong> elizbaris<br />

wmin<strong>da</strong> saflavi?


amgvari muSaoba mimarTulia mowafeTa TemiT<br />

<strong>da</strong>interesebisken <strong>da</strong> erTgvari `biZgis~ rolsac<br />

Seasrulebs.<br />

10 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

<strong>da</strong>sawerad ese: `kaxeTis mxsneli gmirebi~.<br />

gakveTili VII<br />

gakveTilis Tema:<br />

aleqsandre yazbegi, `xevisberi goCa~ (teqstze<br />

muSaoba)<br />

gakveTilis mizani<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Txrobis unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

teqstze muSaobis unaris ganviTareba;<br />

diskusiis waxaliseba.<br />

aqtivobebi<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Sinaarsis gegmis Semowmeba;<br />

teqstis mniSvnelovani pasaJebis gadmocema;<br />

personaJebis saxasiaTo niSnebze <strong>da</strong>kvirveba;<br />

naswavli teqstis gaxseneba;<br />

diskusiis gamarTva;<br />

werilobiT sakuTari azris gadmocema.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo.


Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

maswavlebeli survilisamebr ramdenime mowafes<br />

waakiTxebs <strong>da</strong>valebad micemul VII­<strong>XI</strong>I Tavebis<br />

Sinaarsis gegmas;<br />

maswavlebeli teqstis gasaazreblad <strong>da</strong> mowafeTa<br />

metyvelebis ganviTarebis mizniT klasi<strong>da</strong>n<br />

ramdenime mowafes moayolebs mniSvnelovan<br />

pasaJebs teqsti<strong>da</strong>n, kerZod: rogor Semodis<br />

goCa nawarmoebSi, rogor axasiaTebs mas mwerali;<br />

onises gancdebi; mama­Svilis saubari...<br />

15 wuTi<br />

<br />

<br />

maswavlebeli klasSi amuSavebs saxelmZRvaneloSi<br />

mocemul VII­<strong>XI</strong>I Tavebis Sesabamis kiTxvars<br />

(romelsac Tavisi Sexedulebisamebr<br />

SesaZloa <strong>da</strong>umatos kiTxvebi, vTqvaT aseTi:<br />

rogor xasiaTdebian personaJebi mocemuli<br />

monakveTis mixedviT, ras aniWebs mwerali<br />

upiratesobas: pir<strong>da</strong>pir <strong>da</strong>xasiaTebas Tu moqmedebaSi<br />

avlens maT Tvisebebs; ikveTeba Tu ara<br />

portretSi gmiris xasiaTi <strong>da</strong> a. S.).<br />

15 wuTi<br />

Semdeg maswavlebeli <strong>da</strong>svams kiTxvas: romel<br />

nawarmoebSi SevxvdiT Svilisagan mSoblisTvis<br />

Tavisi siyvarulis <strong>da</strong>malvis epizods? (pasuxi:<br />

`oTaraanT qvrivi~); rogor aris gadmocemuli<br />

Svilebisa <strong>da</strong> mSoblebis gancdebi am or teqstSi<br />

(rasakvirvelia, mowafeebs SeuZliaT moZebnon


saxelmZRvaneloSi `oTaraanT qvrivis~ Sesabamisi<br />

epizodi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>ikiTxon).<br />

Semdegi kiTxva <strong>maswavleblis</strong>gan: romel teqst­<br />

Sia es gancdebi ufro mZafrad aRwerili <strong>da</strong> ra<br />

aris amisi mizezi?<br />

SesaZloa gakveTilze diskusiac gaimarTos Temaze:<br />

ratom ar arian Svilebi mSoblebTan gulaxdilebi,<br />

ratom ar uziareben maT gancdebs.<br />

15 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

ramd<strong>ena</strong><strong>da</strong>c drois simciris gamo diskusiis<br />

dros yvela mowafe ver gamoTqvam<strong>da</strong> azrs am<br />

sakiTxze, SesaZlebelia, <strong>da</strong>valebad mieceT<br />

werilobiT sakuTari azris gamoxatva samsjelo<br />

saganze.<br />

wasakiTxad moTxrobis <strong>XI</strong>II_<strong>XI</strong>X Tavebi.<br />

gakveTili VIII<br />

gakveTilis Tema:<br />

vaJa­fSavelas leqsi `mTas viyav~.<br />

gakveTilis mizani<br />

<br />

<br />

<br />

teqstis gacnoba­gaazreba;<br />

leqsis analizis unar­Cvevis ganviTareba;<br />

lirikul leqsSi avtoris saTqmelis gamokveTa.<br />

aqtivobebi<br />

<br />

vaJas werilis `niWieri mwerali~ ganxilva<br />

klasSi;


arsebuli codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis axalTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba;<br />

teqstis analizis elementebisa <strong>da</strong> kiTxvis<br />

strategiis gacnoba;<br />

teqstis kiTxva <strong>da</strong> teqstis Semdgom kiTxvebze<br />

muSaoba;<br />

saanalizo ukve naswavli leqsis gaxseneba.<br />

saWiro resursi<br />

saxelmZRvanelo<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobaze;<br />

kiTxvebze pasuxebis gacema.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

<br />

maswavlebeli klass kiTxvebis saSualebiT<br />

gaaanalizebinebs <strong>da</strong>valebad micemul werils<br />

`niWieri mwerali~ (es werili, sasurvelia, maswavlebelma<br />

am leqsis swavlamde <strong>da</strong>avalos mowafeebs<br />

wasakiTxad). kiTxvebi SesaZloa iyos<br />

amgvari:<br />

1. ra miaCnia vaJas mwerlis niWierebis sazomad?<br />

2. ra <strong>da</strong>mokidebuleba un<strong>da</strong> hqondes mwerals<br />

cxovrebisadmi, werilis mixedviT?<br />

3. nawarmoebis romel sam aucilebel maxasiaTebels<br />

gamokveTs vaJa?<br />

4. werilis mixedviT, rogor un<strong>da</strong> moqmedebdes<br />

WeSmaritad niWierad <strong>da</strong>werili nawarmoebi<br />

mkiTxvelze?<br />

10 wuTi


Semdeg maswavlebeli ga<strong>da</strong>dis leqsze `mTas<br />

viyav~, romelsac klasSi xmamaRla kiTxulobs<br />

maswavlebeli an romelime mowafe.<br />

Semdeg maswavlebeli jgufebad yofs klass <strong>da</strong><br />

TiToeul jgufs aZlevs TiTo strofs, raTa<br />

mowafeebma SeaTanxmon <strong>da</strong> warmoadginon, ra<br />

Temazea TiToeul maTganSi saubari, rogor<br />

esmiT, xom arafers axsenebs maT mocemuli<br />

strofi, gaakeTon komentarebi.<br />

15 wuTi<br />

prezentaciebis Semdeg klasSi erToblivad<br />

<strong>da</strong>muSavdeba kiTxvari.<br />

15 wuTi<br />

<strong>da</strong>rCenil droSi maswavlebeli mowafeebs<br />

gaaxsenebs VIII klsSi naswavl leqss `ram Semqmna<br />

a<strong>da</strong>mianad~ (aucileblad erTxel kidev<br />

waukiTxavs an waakiTxebs romelime mowafes<br />

teqsts <strong>da</strong> gaaxsenebs ZiriTad sakiTxebs<br />

kiTxvebis saSualebiT).<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

Semdgomi gakveTilisTvis mowafeebs <strong>da</strong>evalebaT<br />

saxelmZRvaneloSi mocemuli weriTi <strong>da</strong>valebis<br />

Sesruleba;<br />

<br />

(aseve, SesaZloa, mowafeebs <strong>da</strong>evaloT z. kiknaZis<br />

werilis `vaJas mTa <strong>da</strong> bari~ moZieba <strong>da</strong><br />

wakiTxva).<br />

A


gakveTili IX<br />

gakveTilis Tema:<br />

vaJa­fSavela, `baxtrioni~ _ Semajamebeli gakve­<br />

Tili<br />

gakveTilis mizani<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

teqstis wvdoma­gaazrebis unaris Semowmeba;<br />

teqstis interpretaciis unaris ganviTareba;<br />

samecniero naSromSi mocemuli informaciis<br />

wvdomisa <strong>da</strong> interpretaciis unaris ganvi­<br />

Tareba;<br />

weriTi unar­Cvevebis ganviTareba.<br />

aqtivobebi<br />

muSaoba teqsti<strong>da</strong>n saWiro informaciis amokrebaze;<br />

kiTxvebze vrceli <strong>da</strong> argumentirebuli pasuxebis<br />

gacema;<br />

momzadeba weriTi <strong>da</strong>valebis Sesasruleblad.<br />

saWiro resursebi<br />

saxelmZRvanelo<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

<br />

maswavlebeli amowmebs, ramd<strong>ena</strong>d gaarTves<br />

Tavi mowafeebma `baxtrionis~ bolo Tavebs<br />

(XV­XVIII). amisaTvis igi klass yofs jgufebad,<br />

TiToeul jgufs <strong>da</strong>evaleba moamzadon pasuxebi


Sesabamisi Tavebis kiTxvebze, romlebic saxelmZRvaneloSia<br />

mocemuli (Tu klasi Zlieria,<br />

SesaZlebelia amasTan erTad maswavlebelma<br />

<strong>da</strong>avalos mowafeebs, kidev ra kiTxvebis <strong>da</strong>sma<br />

iqneba SesaZlebeli, anu ra sakiTxebis wamoweva<br />

poemis am nawilis ukeT gasaazreblad). jgufebi<br />

warmoadgenen TavianT pasuxebs.<br />

20 wuTi<br />

Semdeg maswavlebeli ga<strong>da</strong>dis saxelmZRvane ­<br />

loSi mocemul Semajamebel kiTxvebze. kiTxvebze<br />

pasuxSi mTeli klasi monawileobs, metad<br />

mniSvnelovania, mowafeebma kidev erTxel gaixsenon<br />

mTlianad poema pasuxebis mofiqrebisas<br />

<strong>da</strong>, rac mTavaria, yvelasTvis gasagebi gaxdes<br />

avtoris saTqmeli.<br />

sanaTas saxis gaazrebisTvis, sasurvelia, mowafeebs<br />

mivawodoT erTi informacia: `xalxuri<br />

poezia icnobs xoSarel sanaTas _ `eniT, sityviT<br />

gamamxnevebel diacs~ (vaJa), romelic, vaJasave<br />

TqmiT, `ekuTvnis im Savsa <strong>da</strong> bnel dros, roca<br />

fSavlebi <strong>da</strong> TuSebi erTi meoresa hlaSqravdnen,<br />

ar iyo maT Soris Zmoba <strong>da</strong> Tanxmoba~ es<br />

aris xoSarisaTvis sabediswero xana, roca<br />

saymo... <strong>da</strong>levis zRvaramde iyo misuli; saymo<br />

ixsna ramdenime gmirma, romelTa Soris leqsi<br />

axsenebs sanaTas:<br />

<strong>da</strong>gvlivna xoSaris gorma,<br />

iq wylis ar gamod<strong>ena</strong>ma,<br />

viwro­viwroma xev­xuvma,<br />

mokled fSavlebis d<strong>ena</strong>ma,<br />

wowkoraulis isarma,<br />

sanaTaisa <strong>ena</strong>ma...<br />

0


arc leqsi, arc prozauli andrezi ar azustebs,<br />

ra sityvebs warmoTqvam<strong>da</strong> xoSareli qali moisarTa<br />

Tu xmliT mkveTebelTa gasamxneveblad, romelTac<br />

albaT esaWiroebo<strong>da</strong>T gamxneveba... ai, am kritikul<br />

Jams, roca yvelaferi Camkv<strong>da</strong>ria, gamoCndeba... unari<br />

xoSareli sanaTasi, romlis <strong>ena</strong>m `<strong>da</strong>liva~ mteri.<br />

aris kidev erTi sanaTa, `baxtrionis~ gmiri,<br />

marTlac `de<strong>da</strong> fSavSi~, romlis gmiruli ojaxi...<br />

ganasaxierebs xoSaris `<strong>da</strong>leul~ saymos... sicocxle<br />

Camkv<strong>da</strong>ria xoSaraSi <strong>da</strong> es yvelaze ufro cxadi xdeba<br />

dResaswaulis dRes, roca<br />

aq arc xevisbris xma ismis,<br />

arsad fSauri Rreoba,<br />

vin giJi ityvis imasa,<br />

rom dRes aq iyos dReoba?!<br />

brala<strong>da</strong> bJutavs sanTeli...<br />

es erTaderTi sanTeli <strong>da</strong>nTebulia sanaTas<br />

mier, qmarSvilamowyvetili diacis mier, romelic<br />

kisrulobs sakulto cxovrebis aRorZinebas uymod<br />

<strong>da</strong>rCenil jvarSi (`martos aunTav sanTlebi ... xat­<br />

RmerTi udidebia~).<br />

sanaTa sCadis iseT saqmes, romlis ufleba mas,<br />

rogorc de<strong>da</strong>kacs, tradiciulad ara aqvs: misi<br />

saqcieli gaugonari saqcielia saymos TvalSi, romlis<br />

Tvalsazriss aq gamoxatavs avtori poemisa <strong>da</strong> am<br />

uCveulo scenis erTaderTi Semswre _ kviria. avtori<br />

gakvirvebiT kiTxulobs _ `sajares diacs ra un<strong>da</strong>,<br />

ar Tu eSinis <strong>da</strong>visa?~ kviria ki qveynis <strong>da</strong>sasrulad<br />

miiCnevs am viTarebas, roca yvelaferi Tav<strong>da</strong>yiraa:<br />

diacs vin mogca is neba,<br />

saqme akeTo mamrisa?<br />

vfiqrob, droeba <strong>da</strong>mdgara<br />

im meormosvlis wamisa.<br />

1


kviria ar cdeba: xoSaraSi katastrofis Semdeg<br />

<strong>da</strong>mdgaria `meormosvlis wami~, roca yvelaferi<br />

Tavi<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> iwyebodes, un<strong>da</strong> ganmeordes im pirvel<br />

sanaTas qmedeba, romelmac jvari <strong>da</strong> sacxovrebeli<br />

adgili aRmouCina `<strong>da</strong>levamde~ misul xoSaris winaprebs.<br />

`baxtrionis~, am esqatologiuri poemis,<br />

<strong>da</strong>sawyisSi am sanaTas es erTi SexedviT uCveulo,<br />

magram andrezulad Cveulebrivi arqetipuli saqcieli<br />

imeds iZleva, rom xoSaraSi aRdgeba saymo.~ (z.<br />

kiknaZe, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `jvari <strong>da</strong> saymo~).<br />

Semdeg maswavlebeli mowafeebs yuradRebas<br />

gaamaxvilebinebs kidev erT qal personaJze,<br />

lelaze, romelsac aseve `saqme mamrisa~ utvirTavs<br />

<strong>da</strong> Zmebis sisxlis asaRebad, mtris <strong>da</strong>samarcxeblad<br />

_ sizmriT STagonebuli _ mamis<br />

iaraRasxmuli saxli<strong>da</strong>n gamoparula. klasi<br />

kidev erTxel ga<strong>da</strong>avlebs Tvals Sesabamis<br />

pasaJs, <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>xmarebiT gaixseneben<br />

lelasa <strong>da</strong> kvirias sizmris saerTo momentebs,<br />

gaarkveven am personaJis funqcias nawarmoebSi.<br />

25 wuTi<br />

A<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

<br />

saSinaod klass miecema <strong>da</strong>sawerad Txzuleba:<br />

`baxtrionis~ qali personaJebis saxeebi <strong>da</strong> maTi<br />

funqcia nawarmoebSi~.<br />

(Semajamebel kiTxvarze muSaoba gagrZeldeba<br />

momdevno gakveTilze Txzulebebis prezentaciis<br />

Semdeg)<br />

2


gakveTili X<br />

gakveTilis Tema:<br />

buneba romantikosebisa <strong>da</strong> vaJas SemoqmedebaSi<br />

gakveTilis mizani<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

miRebuli codnis gamoyenebis unaris Semowmeba;<br />

kvlevis unaris ganviTareba;<br />

jgufSi muSaobis unaris ganviTareba;<br />

saprezentacio unaris ganviTareba;<br />

msjelobis unaris ganviTareba;<br />

weris unar­Cvevis ganviTareba.<br />

aqtivobebi<br />

teqstebze <strong>da</strong>kvirveba saWiro informaciis<br />

<br />

moZieba­amoweris mizniT;<br />

kvleviTi xasiaTis teqstis Seqmna;<br />

jgufuri kvlevis Sedegebis prezentacia;<br />

<strong>da</strong>skvniTi prezentaciebi.<br />

saWiro resursebi<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

saxelmZRvanelo,<br />

vaJa­fSavelas leqsebis krebuli;<br />

n. baraTaSvilis leqsebis krebuli;<br />

samecniero statiebi.<br />

Sefasebis forma<br />

<strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba moswavleTa aqtivobasa<br />

<strong>da</strong> qcevaze; <strong>maswavleblis</strong> <strong>da</strong>kvirveba<br />

muSaobis procesze.<br />

gakveTilis msvleloba<br />

<br />

mas Semdeg, rac moswavleebi Seiswavlian saxelmZRvaneloSi<br />

warmodgenil vaJa­fSavelas bu­


nebis ciklis nawarmoebebs, sasurvelia, Sejamebis<br />

saxiT kidev erTxel <strong>da</strong>afiqros maswavlebelma<br />

Semdeg sakiTxebze:<br />

1. ra adgili uWiravs, vaJas azriT, bunebaSi keTilsa<br />

<strong>da</strong> borots?<br />

2. bunebis am diad wesrigSi ra adgili ukavia<br />

a<strong>da</strong>mians? romel leqsSia es gansakuTrebiT mkafiod<br />

naCvenebi?<br />

3. erT­erT werilSi vaJa wers: bunebis `gonieri<br />

moqmedeba a<strong>da</strong>mianis gonierebas bevriT aRemateba...<br />

yvela didebuli a<strong>da</strong>miani TviT am<br />

bunebas hgavs RirsebiTa <strong>da</strong> nakliT~. amokribeT,<br />

ra a<strong>da</strong>mianuri Tvisebebi miewereba bunebas vaJas<br />

nawarmoebebSi?<br />

4. Tqveni azriT, ra msWvalavs bunebis Temaze<br />

Seqmnil nawarmoebebs _ imedi Tu uimedoba?<br />

5. romel mxatvrul saxes iyenebs poeti yvelaze<br />

xSirad bunebisadmi miZRvnil leqsebSi?<br />

6. Tqveni azriT, sad ufro meti mxatvruli saxe<br />

gvxvdeba – bunebis Tematikis amsaxvel leqsebsa<br />

Tu prozaSi? ra un<strong>da</strong> iyos amis mizezi?<br />

7. ratom uwodeben vaJas `bunebis mesaidumles~?<br />

8. rogor fiqrobT, ra SemTxvevaSi ufro Zlieria<br />

bunebis ganc<strong>da</strong> _ rodesac mwerali Tavisi<br />

sulieri ganwyobilebis fonad iyenebs mas Tu<br />

rodesac bunebas TavisTavadi, a<strong>da</strong>mianisgan<br />

<strong>da</strong>moukidebeli mniSvneloba aqvs miniWebuli?<br />

25 wuTi<br />

<br />

am muSaobis Semdeg migvaCnia, rom kargi iqneba<br />

maswavlebelma moswavleebs SesTavazos Tema<br />

kvleviTi samuSaos Casatareblad: buneba vaJafSavelasa<br />

<strong>da</strong> baraTaSvilis SemoqmedebaSi.


maswavlebeli gaaxsenebs mowafeebs, rom bunebisadmi<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba romantikosebTan,<br />

TviTon literaturuli mimdinareobi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

gansxvavebulia imisgan, rac vnaxeT<br />

vaJasTan. baraTaSvilisTvis buneba fonia<br />

sakuTari gancdebis, emociebis gadmocemisTvis,<br />

romantizmis bunebi<strong>da</strong>n gamomdinare, igi TanamgrZnobad<br />

<strong>da</strong> megobrad miiCnevs bunebas,<br />

TumcaRa erT­erT leqsSi _ `Cinari~ _ is ambobs:<br />

`mrwams, rom ars <strong>ena</strong> ram saidumlo uasakoTac<br />

<strong>da</strong> usulT Soris <strong>da</strong> ucxoveles sxvaTa <strong>ena</strong>Ta<br />

ars mniSvneloba maTis saubris~. SesaZlebelia,<br />

maswavlebelma swored am striqonebis gacnobiT<br />

miawodos mowafeebs kvlevis idea.<br />

radgan baraTaSvilis Semoqmedebas ukve icnoben,<br />

sasurvelia, leqsebi saxelmZRvanelo<strong>da</strong>n,<br />

romlebsac am kvlevisas gaaanalizeben, moswavleebTan<br />

erTad SeirCes.<br />

15 wuTi<br />

saSinao <strong>da</strong>valeba<br />

<br />

momdevno gakveTilisTvis maswavlebeli erT<br />

jgufs <strong>da</strong>avalebs bunebis Temaze Seqmnili<br />

vaJas im leqsebis SerCevas, romlebic saxelmZRvaneloSi<br />

araa, meores ki _ baraTaSvilisas.<br />

(sasurvelia, raodenoba ganisazRvros 10­12<br />

teqstiT, rac moswavleebs ki SezRu<strong>da</strong>vs raRac<br />

TvalsazrisiT, magram, amave dros, `aiZulebs~<br />

saukeTesoTa Soris saukeTeso SearCion).<br />

5 wuTi<br />

(bunebrivia, amgvari samuSao erT gakveTilze ver<br />

<strong>da</strong>sruldeba. momdevno gakveTilebze muSaobis forma<br />

Semdegnairad warmogvidgenia:


mas Semdeg, rac moswavleebi moitanen masalas<br />

(vaJasa <strong>da</strong> baraTaSvilis leqsebs), klasSi ganixileba,<br />

Tu ratom SeirCa es leqsebi, SesaZloa,<br />

raRac gamoakldes an miematos am msjelobis<br />

Sedegad).<br />

arsebuli masalis safuZvelze mowafeebTan<br />

erTad gamoikveTeba sakiTxebi, romlebzec calkeuli<br />

jgufebi imuSaveben.<br />

pirveli etapi, rasakvirvelia, teqstebi<strong>da</strong>n<br />

baraTebze masalis amokreba iqneba.<br />

Semdgomi etapi <strong>da</strong>eTmoba erToblivad Camoyalibebul<br />

sakiTxebze arsebuli samecniero<br />

literaturis gacnobas. jgufebs <strong>da</strong>evaleba<br />

am masalis moZieba, <strong>da</strong>muSaveba <strong>da</strong> klasSi warmodg<strong>ena</strong>.<br />

Semdeg TiToeuli jgufi Seadgens gegmas, romlis<br />

mixedviTac un<strong>da</strong> imsjelos (werilobiT),<br />

jgufebi gegmas warmoadgenen klasSi, imsjeleben,<br />

srulyofen <strong>da</strong> Semdeg uSualod <strong>da</strong>iwyeba<br />

weris procesi.<br />

<strong>da</strong>srulebuli namuSevrebis prezentacia Sesa­<br />

Zloa arasagakveTilo drosac moxdes, anu mie­<br />

ZRvnas mas seminari, konferencia <strong>da</strong> a.S.)


Sefasebis sistema, formebi,<br />

rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

axali erovnuli saswavlo gegmis mixedviT, qar­<br />

Tul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si moswavleTa trimestruli<br />

<strong>da</strong> wliuri Sefasebis ZiriTadi kriteriumebia:<br />

a. zepiri prezentacia<br />

b. sagakveTilo procesSi CarTuloba<br />

g. weriTi <strong>da</strong>valeba<br />

d. sakontrolo wera<br />

am komponentebs maswavlebeli sakuTari Sexedulebisamebr<br />

aniWebs wonas. magaliTad, zogi sakontrolo<br />

weras ufro mniSvnelovnad miiCnevs, zogi<br />

weriT saSinao <strong>da</strong>valebas <strong>da</strong> sxv.<br />

ras iTvaliswinebs TiToeuli komponenti?<br />

1. zepiri prezentacia<br />

fasdeba Semdegi unarebi:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

gamarTuli zepiri metyvelebis<br />

azris logikurad gadmocemis<br />

problemaze muSaobis <strong>da</strong> masalis winaswar<br />

momzadebis<br />

auditoriasTan urTierTobis<br />

unarebi fasdeba Semdegi aqtivobebiT:<br />

prezentaciisTvis winaswar momzadeba (masalis<br />

Segroveba, SerCeva, ga<strong>da</strong>mowmeba, <strong>da</strong>mxmare saSualebebis<br />

moZieba);


miznis, Temisa <strong>da</strong> auditoriis gansazRvra;<br />

<strong>da</strong>mxmare saSualebebis efeqturi gamoyeneba;<br />

sakiTxis garSemo msjeloba <strong>da</strong> mravalsityvaobisaTvis<br />

Tavis arideba;<br />

mosazrebis argumentebiTa <strong>da</strong> faqtebiT<br />

gamyareba;<br />

auditoriis reaqciaze adekvaturi pasuxi;<br />

kiTxvebze <strong>da</strong>majerebeli pasuxebis gacema;<br />

Txrobis Tanamimdevrulobisa <strong>da</strong> logikuri<br />

gamarTulobis <strong>da</strong>cva.<br />

2. sagakveTilo procesSi CarTuloba<br />

fasdeba Semdegi unarebi:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

azris Camoyalibebis <strong>da</strong> argumentirebuli msjelobis;<br />

wakiTxuli teqstis (informaciis) Sejamebis<br />

(reziumirebis) unari;<br />

mosmenis kultura;<br />

jgufur muSaobaSi monawileoba.<br />

unarebi fasdeba Semdegi aqtivobebiT:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

moswavlis aqtiuroba gakveTilze;<br />

jgufur muSaobaSi Setanili wvlili;<br />

kiTxvebis <strong>da</strong>sma <strong>da</strong> SekiTxvebze pasuxis gacema;<br />

sakuTari mosazrebis gamoTqma faqtebsa <strong>da</strong><br />

argumentebze <strong>da</strong>yrdnobiT;<br />

sakiTxis garSemo saubari <strong>da</strong> kamaTis wesebis<br />

<strong>da</strong>cva.


3. weriTi <strong>da</strong>valeba<br />

fasdeba Semdegi unarebi:<br />

<br />

<br />

<br />

sakuTari azris an informaciis werilobiT<br />

gadmocemis unari;<br />

weris kultura, enobrivi normebis <strong>da</strong>cva;<br />

SemoqmedebiToba.<br />

unarebi fasdeba Semdegi aqtivobebiT:<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<strong>da</strong>valebebis sistematurad Sesruleba;<br />

<strong>da</strong>valebebis sworad gaazreba;<br />

SeniSvnebis gaTvaliswineba <strong>da</strong> sakuTari naweris<br />

Sesworeba;<br />

individualuri progrsis gamovl<strong>ena</strong>;<br />

enobrivi <strong>da</strong> Sinaarsobrivi gamarTuloba.<br />

4. sakontrolo wera<br />

fasdeba Semdegi unarebi:<br />

<br />

<br />

<br />

sakuTari azris an informaciis werilobiT<br />

gadmocemis unari;<br />

weris kultura, enobrivi normebis <strong>da</strong>cva;<br />

SemoqmedebiToba.<br />

unarebi fasdeba Semdegi aqtivobebiT:<br />

sakontrolo <strong>da</strong>valebebis regularulad Sesruleba;<br />

naweris<br />

Tuloba;<br />

enobrivi <strong>da</strong> Sinaarsobrivi gamar­<br />

<br />

<strong>da</strong>Svebuli Secdomebisa <strong>da</strong> xarvezebis gaTvaliswineba­gamosworeba.


sarekomen<strong>da</strong>cio <strong>literatura</strong><br />

maswavleblebisaTvis<br />

aleqsandre WavWavaZe<br />

1. asaTiani guram, `saukunis poetebi~, Tb., 1988.<br />

2. lomiZe Tamar, `aleqsandre WavWavaZis `gogCa~,<br />

Jurn. `<strong>literatura</strong> <strong>da</strong> xelovneba~, 1998, #1.<br />

3. meunargia iona, aleqsandre WavWavaZe, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n<br />

`qarTveli mwerlebi~, Tb., 1954.<br />

4. naku<strong>da</strong>Svili nino, `literaturuli mimdinareobebi~,<br />

Tb., 1997.<br />

5. nucubiZe Tamar, <strong>qarTuli</strong> romantizmis<br />

tipologiis sakiTxebi~, Tb., 1981.<br />

6. qiqoZe geronti, `romantikosebis Taoba~ werilebi,<br />

Tb., 1985.<br />

7. WavWavaZe ilia, `werilebi qarTul<br />

<strong>literatura</strong>ze~, rCeuli, <strong>wigni</strong> I, Tb., 1975.<br />

8. WiWinaZe zaqaria, `besiki, al.WavWavaZe, gr.<br />

orbeliani~, Tb., 1886.<br />

grigol orbeliani<br />

1. anjafariZeE Sor<strong>ena</strong>, bedisweris gageba grigol<br />

orbelianis SemoqmedebaSi~, Jurn. klasikuri <strong>da</strong><br />

Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> mwerloba~, 1998, #2.<br />

2. anjafariZeE Sor<strong>ena</strong>, grigol orbelianis<br />

satrfialo koncefcia~, Jurn. klasikuri <strong>da</strong><br />

Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> mwerloba~, 1998, #2.<br />

3. asaTiani guram, `saukunis poetebi~, Tbilisi,<br />

1988<br />

4. gawerelia akaki, grigol orbeliani, Tbilisi,<br />

1989.<br />

5. lomiZe Tamar, `grigol orbelianis `Cems <strong>da</strong>s<br />

0


efemias~, Jurn. `<strong>literatura</strong> <strong>da</strong> xelovneba~,<br />

1998, #2.<br />

6. maRraZe elguja, `grigol orbeliani~, Tbilisi,<br />

1973.<br />

7. SarabiZe Tamar, `grigol orbelianis lirika~,<br />

Jurn. `burji erovnebisa~, 1999, #1<br />

8. werediani <strong>da</strong>viT, `grigol orbeliani~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n<br />

`anarekli~, Tb., 2005.<br />

9. xinTibiZe akaki, `grigol orbelianis muxambazi<br />

`gind meZinos~, Jurn. `<strong>literatura</strong> <strong>da</strong> xelovneba~,<br />

1991, #6<br />

nikoloz baraTaSvili<br />

1. asaTiani guram, `vefxistyaosni<strong>da</strong>n baxtrionamde~,<br />

Tb. 1974.<br />

2. baqraZe akaki, `rwm<strong>ena</strong>~, Tb. 1990.<br />

3. gawerelia akaki, `nikoloz baraTaSvili~, Tb.,<br />

1969.<br />

4. evgeniZe iuza, `<strong>qarTuli</strong> romantizmis safu­<br />

Zvlebi~, Tb., 1982.<br />

5. ingoroyva pavle, `nikoloz baraTaSvili~, Tb.,<br />

1969.<br />

6. kiknaZe zurab, `xaro<strong>da</strong>n gamoqvabulamde~,<br />

<strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `avTandilis anderZi~, Tb., 2001.<br />

7. kiknaZe zurab, `sami mTawmin<strong>da</strong>~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n<br />

`avTandilis anderZi~, Tb., 2001<br />

8. kotetiSvili vaxtang, rCeuli nawerebi or<br />

wignad, Tb, 1965.<br />

9. meunargia iona, `cxovreba <strong>da</strong> poezia nikoloz<br />

baraTaSvilisa~, Tb., 1945.<br />

10. qiqoZe geronti, werilebi, eseebi, narkvevebi,<br />

Tb., 1985.<br />

11. WavWavaZe ilia, `werilebi qarTul <strong>literatura</strong>ze~,<br />

rCeuli, <strong>wigni</strong> I, Tb., 1975.<br />

1


giorgi erisTavi<br />

1. kiknaZe vasil, <strong>qarTuli</strong> dramatuli Teatris<br />

istoria~, Tb., 2003.<br />

2. `<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> skolaSi~ 1983, #3<br />

(nomeri eZRvneba giorgi erisTavs).<br />

ilia WavWavaZe<br />

1. abaSiZe kita, etiudebi <strong>XI</strong>X saukunis <strong>qarTuli</strong><br />

literaturis istorii<strong>da</strong>n, Tb., 1962.<br />

2. asaTiani guram, `saukunis poetebi~ Tb, 1988.<br />

3. `balaveri~, 1988, #2­3.<br />

4. baqraZe akaki, `ilia <strong>da</strong> akaki~, Tb., 1992.<br />

5. gawerelia akaki, narkvevebi, portretebi, leqsmcodneoba,<br />

Tb.,1988.<br />

6. ilias samreklo, Tb., 1988.<br />

7. kalan<strong>da</strong>riSvili gulnara, `tradicia <strong>da</strong> Tanamedroveoba<br />

axal qarTul <strong>literatura</strong>Si~, Tb.,<br />

2006.<br />

8. kiknaZe zurab, `gandegilebi~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `avTandilis<br />

anderZi~, Tb., 2001.<br />

9. kotetiSvili vaxtang, <strong>XI</strong>X saukunis <strong>qarTuli</strong><br />

literaturis istoria, Tb, 1989.<br />

10. naku<strong>da</strong>Svili nino, `literaturuli<br />

mimdinareobebi~, Tb., 1997.<br />

11. `<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> skolaSi~, 1978,<br />

aprili, maisi, ivnisi.<br />

12. qiqoZe geronti, werilebi, eseebi, narkvevebi,<br />

Tb., 1985.<br />

13. SaraZe guram, ilia WavWavaZe, cxovreba <strong>da</strong> moRvaweoba,<br />

Semoqmedeba, fotomatiane or wignad.<br />

Tb., 1990.<br />

14. jorjaZe arCil, werilebi, Tb., 1989.<br />

2


akaki wereTeli<br />

1. abaSiZe kita, etiudebi <strong>XI</strong>X saukunis <strong>qarTuli</strong><br />

literaturis istorii<strong>da</strong>n, Tb., 1962.<br />

2. `akakis samreklo~, Tb., 1990.<br />

3. baqraZe akaki, `ilia <strong>da</strong> akaki~, Tb., 1992.<br />

4. ingoroyva pavle, `axali <strong>qarTuli</strong> literaturis<br />

fuZemdeblebi~, Txz. tI, Tb., 1940.<br />

5. kiknaZe grigol, `akaki wereTlis prozaul TxzulebaTa<br />

poeturobis sakiTxi~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `literaturis<br />

Teoriisa <strong>da</strong> istoriis sakiTxebi~, Tb.,<br />

1978.<br />

6. SaTiriSvili zaza, `akaki wereTlis sizmrebi <strong>da</strong><br />

vizionebi~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `narativis apologia~, Tb,<br />

2005.<br />

7. werediani <strong>da</strong>viT, `cota ram akakis lirikaze~,<br />

<strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `anarekli~, Tb., 2005.<br />

8. jafariZe giorgi, `zegardmo madli~, Jurn.<br />

`<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> skolaSi~, 1980, #2.<br />

aleqsandre yazbegi<br />

1. abaSiZe kita, etiudebi, Tb., 1970.<br />

2. baqraZe akaki, `ilia <strong>da</strong> akaki~, Tb., 1992.<br />

3. gaCeCilaZe giorgi, aleqsandre yazbegi <strong>da</strong><br />

`inteleqtualuri Ralatis~ problema Tanamedroveobis<br />

sarkeSi~, gaz. `Cveni mwerloba~, 2003,<br />

25 agvisto.<br />

4. kiknaZe grigol, `literaturis Teoriisa <strong>da</strong><br />

istoriis sakiTxebi~, Tb., 1978.<br />

5. robaqiZe grigol, `CemTvis simarTle yvelaferia~,<br />

Tb., 1996.<br />

6. `<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> skolaSi~, 1981,<br />

#2.<br />

7. <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, T IV, Tb.,<br />

1974.


8. CxeiZe rostom, `yazbegiana~, Tb., 2005.<br />

9. cxovreba aleqsandre yazbegisa, Tb., 1990.<br />

10. WilaZe Tamaz, `pirvelad iyo sityva~, Tb., 1993.<br />

11. jorb<strong>ena</strong>Ze besarion, `balavari mwerlobisa~,<br />

Tb., 1987.<br />

vaJa-fSavela<br />

1. asaTiani guram, `vefxistyaosni<strong>da</strong>n baxtrionamde~,<br />

Tb. 1974.<br />

2. baqraZe akaki, `vaJas mrwamsi~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `rwm<strong>ena</strong>~,<br />

Tb., 1990.<br />

3. gawerelia akaki, rCeuli nawerebi, Tb., 1965.<br />

4. `vaJa-fSavelas xuTi poema~, Tb., 1975.<br />

5. kalan<strong>da</strong>riSvili gulnara, `tradicia <strong>da</strong><br />

Tanamedroveoba axal qarTul <strong>literatura</strong>Si~,<br />

Tb., 2006.<br />

6. kveselava mixeil, `fausturi paradigmebi~, Tb.,<br />

1961.<br />

7. kiknaZe grigol, `vaJa­fSavelas Semoqmedeba~,<br />

Tb., 1989.<br />

8. kiknaZe grigol, `vaJa­fSavelas prozis stili~,<br />

<strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `metyvelebis stilis sakiTxebi~, Tb.,<br />

1957.<br />

9. kiknaZe zurab, `vaJas mTa <strong>da</strong> bari~, `baxtrionis<br />

<strong>da</strong>saruli~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n `avTandilis anderZi~, Tb.,<br />

2001.<br />

10. kiknaZe zurab, `jvari <strong>da</strong> saymo~, Tb., 1996.<br />

11. kotetiSvili vaxtang, <strong>XI</strong>X saukunis <strong>qarTuli</strong><br />

literaturis istoria, Tb, 1989.<br />

12. razikaSvili gulqan, `mamama RmerTs Camahyara<br />

saxeli~, Tb., 1991.<br />

13. robaqiZe grigol, `CemTvis simarTle yvelaferia~,<br />

Tb., 1996.<br />

14. tabiZe tician, werilebi, narkvevebi, Tb., 1957.


15. qiqoZe geronti, werilebi, eseebi, narkvevebi,<br />

Tb., 1985.<br />

16. SaTiriSvili zaza, `poeziis sawyisi~, <strong>wigni</strong><strong>da</strong>n<br />

`klasikuri tradiciis mcire uwyeba~, Tb., 2006.<br />

17. Ciqovani simon, Txzulebani, t. III, Tb., 1983.<br />

18. Cxenkeli Tamaz, `mSvenieri mZlevari~, Tb.,<br />

1989.<br />

19. xornauli gigi, `cxovreba vaJa fSavelasi~,<br />

Tb., 1987.<br />

20. WinWarauli aleqsi, vaJa­fSavelas mcire<br />

leqsikoni~, Tb., 1969.<br />

21. WinWarauli aleqsi, `vaJas arwivi~, Jurn.<br />

`<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> skolaSi~, 1980, #3.<br />

22. WinWarauli aleqsi, `mTas viyav~, Tb., 1980.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!