gaerTianebuli erebis adamianis uflebaTa dokumentebi

gaerTianebuli erebis adamianis uflebaTa dokumentebi gaerTianebuli erebis adamianis uflebaTa dokumentebi

iuristebi.files.wordpress.com
from iuristebi.files.wordpress.com More from this publisher
04.08.2013 Views

gaerTianebuli gaerTianebuli erebis erebis adamianis adamianis uflebaTa uflebaTa dokumentebi dokumentebi wigni wigni II II ÈÁÉËÉÓÉ 1999 1 ßÉÂÍÉ ßÉÂÍÉ ÂÀÌÏÉÝÀ ÂÀÌÏÉÝÀ ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁ ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁÖËÉ ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁ ÖËÉ ÄÒÄÁÉÓ ÄÒÄÁÉÓ Àà Àà ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Àà ÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ Ö×ËÄÁÀÈÀ ÖÌÀÙËÄÓÉ ÖÌÀÙËÄÓÉ ÊÏÌÉÓÀÒÉÀÔÉÓ ÊÏÌÉÓÀÒÉÀÔÉÓ ×ÉÍÀÍÓ ×ÉÍÀÍÓÖÒÉ ×ÉÍÀÍÓ ÖÒÉ Ã ÃÃÀáÌÀÒÄÁÉÈ Ã ÀáÌÀÒÄÁÉÈ

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

<strong>erebis</strong><br />

<strong>adamianis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong><br />

<strong>uflebaTa</strong><br />

<strong>dokumentebi</strong><br />

<strong>dokumentebi</strong><br />

wigni wigni II<br />

II<br />

ÈÁÉËÉÓÉ<br />

1999<br />

1<br />

ßÉÂÍÉ ßÉÂÍÉ ÂÀÌÏÉÝÀ<br />

ÂÀÌÏÉÝÀ<br />

ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁ<br />

ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁÖËÉ ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁ ÖËÉ ÄÒÄÁÉÓ<br />

ÄÒÄÁÉÓ<br />

Àà Àà ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Àà ÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ<br />

Ö×ËÄÁÀÈÀ<br />

ÖÌÀÙËÄÓÉ ÖÌÀÙËÄÓÉ ÊÏÌÉÓÀÒÉÀÔÉÓ<br />

ÊÏÌÉÓÀÒÉÀÔÉÓ<br />

×ÉÍÀÍÓ ×ÉÍÀÍÓÖÒÉ ×ÉÍÀÍÓ ÖÒÉ Ã ÃÃÀáÌÀÒÄÁÉÈ<br />

à ÀáÌÀÒÄÁÉÈ


2 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

ÈÀÒÂÌÀÍÆÄ ÓÀÀÅÔÏÒÏ Ö×ËÄÁÀ<br />

ÄÊÖÈÅÍÉÓ ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ÀáÀËÂÀÆÒÃÀ<br />

ÉÖÒÉÓÔÈÀ ÀÓÏÝÉÀÝÉÀÓ<br />

© ÓÀ<br />

ÓÀ<br />

ÂÀÄÒÈÉÀÍÄÁÖËÉ ÄÒÄÁÉÓ<br />

ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ Ö×ËÄÁÀÈÀ<br />

ÖÌÀÙËÄÓÉ ÊÏÌÉÓÀÒÉÀÔÉ<br />

ÓÀØÀÒÈ ØÀÒÈ ØÀÒÈ ØÀÒÈÅÄËÏÓ ØÀÒÈÅÄËÏÓ<br />

ÅÄËÏÓ ÀáÀË ÀáÀË ÀáÀËÂÀÆÒÃÀ ÀáÀË ÀáÀË ÆÒÃÀ ÉÖÒÉÓ ÉÖÒÉÓÔÈÀ ÉÖÒÉÓ ÈÀ ÀÓÏÝ ÀÓÏÝÉÀÝ ÀÓÏÝ ÉÀÝ ÉÀÝÉÀ, ÉÀÝ ÉÀ, 1999<br />

1999


ÛÉÍÀÀÒÓÉ<br />

1. 1. saerTaSoriso saerTaSoriso konvencia konvencia konvencia rasobrivi<br />

rasobrivi<br />

diskriminaciis diskriminaciis yvela yvela formis<br />

formis<br />

aRmosafxvrelad<br />

aRmosafxvrelad..........................................................................................................................<br />

4<br />

2. 2. konvencia konvencia qalis qalis diskriminaciis diskriminaciis yvela<br />

yvela<br />

formis formis likvidaciis likvidaciis Sesaxeb<br />

Sesaxeb.......................................................................<br />

24 24<br />

24<br />

3. 3. 3. konvencia konvencia konvencia wamebisa wamebisa da da da sxva sxva sxva sastiki,<br />

sastiki,<br />

araadamianuri araadamianuri an an an Rirsebis Rirsebis Semlaxavi<br />

Semlaxavi<br />

Semlaxavi<br />

mopyrobis mopyrobis an an sasjelis sasjelis winaaRmdeg<br />

winaaRmdeg............................................<br />

43<br />

43<br />

4. 4. ZiriTadi ZiriTadi principebi principebi sasamarTlos<br />

sasamarTlos<br />

damoukideblobis damoukideblobis Sesaxeb<br />

Sesaxeb..................................................................................<br />

64<br />

64<br />

5. 5. 5. ZiriTadi ZiriTadi principebi principebi advokatTa advokatTa rolis<br />

rolis<br />

Sesaxeb<br />

Sesaxeb...........................................................................................................................................................<br />

69<br />

69<br />

6. 6. 6. saxelmZRvanelo saxelmZRvanelo principebi principebi rokurorTa<br />

rokurorTa<br />

rolis rolis rolis Sesaxeb<br />

Sesaxeb ............................................................................................................................. 78<br />

78<br />

7. principTa principTa erToblioba erToblioba nebismieri<br />

nebismieri<br />

nebismieri<br />

formiT formiT dakavebul dakavebul an an dapatimrebul<br />

dapatimrebul<br />

pirTa pirTa dasacavad<br />

dasacavad......................................................................................................................<br />

86<br />

86<br />

8. 8. ZiriTadi ZiriTadi principebi principebi patimarTa<br />

patimarTa<br />

mopyrobis mopyrobis Sesaxeb<br />

Sesaxeb ........................................................................................................... 100<br />

100<br />

9. 9. 9. samarTaldamcav samarTaldamcav pirTa pirTa qcevis qcevis qcevis wesebis<br />

wesebis<br />

kodeqsi<br />

kodeqsi ..................................................................................................................................................... 102<br />

102<br />

10. 10. cnobis cnobis furceli furceli furceli #19<br />

#19<br />

<strong>adamianis</strong> <strong>adamianis</strong> uflebebis uflebebis dacvisa dacvisa da da<br />

da<br />

xelSewyobis xelSewyobis erovnuli erovnuli institutebi<br />

institutebi ................................... 109 109<br />

109<br />

3


4 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

saerTaSoriso saerTaSoriso saerTaSoriso konvencia<br />

konvencia<br />

rasobrivi rasobrivi diskriminaciis diskriminaciis yvela<br />

yvela<br />

formis formis aRmosafxvrelad<br />

aRmosafxvrelad<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia da da da da da Riaa Riaa Riaa Riaa Riaa xelmosawerad xelmosawerad xelmosawerad xelmosawerad xelmosawerad da da da da da saratifikaciod<br />

saratifikaciod<br />

saratifikaciod<br />

saratifikaciod<br />

saratifikaciod<br />

generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis asambleis asambleis asambleis asambleis 1965 1965 1965 1965 1965 wlis wlis wlis wlis wlis 21 21 21 21 21 dekembris dekembris dekembris dekembris dekembris 2106 2106 2106 2106 2106 (XX) (XX) (XX) (XX) (XX) rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

ZalaSi ZalaSi ZalaSi ZalaSi ZalaSi Sevida: Sevida: Sevida: Sevida: Sevida: 1969 1969 1969 1969 1969 wlis wlis wlis wlis wlis 4 4 4 4 4 ianvars, ianvars, ianvars, ianvars, ianvars, me-19 me-19 me-19 me-19 me-19 muxlis muxlis muxlis muxlis muxlis Sesabamisad<br />

Sesabamisad<br />

Sesabamisad<br />

Sesabamisad<br />

Sesabamisad<br />

am am am am am konvenciis konvenciis konvenciis konvenciis konvenciis monawile monawile monawile monawile monawile saxelmwifoebi<br />

saxelmwifoebi<br />

saxelmwifoebi<br />

saxelmwifoebi<br />

saxelmwifoebi<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben, iReben, iReben, iReben, iReben, rom <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> wesdeba<br />

dafuZnebulia TiToeuli <strong>adamianis</strong> Tandayolili Rirsebisa da<br />

Tanasworobis principebze da yvela monawile saxelmwifom<br />

ikisra valdebuleba gaerosTan TanamSromlobiT ganaxorcielos<br />

erToblivi da calkeuli qmedebebi, raTa miaRwion gaer-<br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> mizans, waaxalison da xeli Seuwyon yvela<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebis sayovelTao<br />

pativiscemasa da dacvas, ganurCevlad rasisa, sqesisa, enisa<br />

Tu religiisa;<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben, iReben, iReben, iReben, iReben, rom <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> sayovelTao<br />

deklaracia acxadebs, rom yvela adamiani dabadebiT Tavisufali<br />

da Tanasworia Rirsebisa da uflebebis mxriv da yvela<br />

unda sargeblobdes aq warmodgenili yvela uflebebiTa da<br />

TavisuflebebiT yovelgvari gansxvavebis gareSe, gansakuTrebiT,<br />

rasis, feris an erovnuli warmoSobis mixedviT;<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben, iReben, iReben, iReben, iReben, rom yvela adamiani Tanasworia kanonis<br />

winaSe da sargeblobs yovelgvari diskriminaciisa da diskriminaciis<br />

waqezebisagan Tanabari dacvis uflebiT;<br />

4


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben, iReben, iReben, iReben, iReben, rom gaerTianebulma erebma dagmo kolonializmi,<br />

masTan dakavSirebuli segregaciisa da diskriminaciis<br />

yovelgvari praqtika, ra formiT da sadac ar unda<br />

arsebobdes igi, da 1960 wlis 14 dekembris deklaraciam koloniuri<br />

qveynebisa da xalxebisaTvis Tavisuflebis miniWebis Sesaxeb<br />

(generaluri asamblea 1514 (XV) rezolucia) daamtkica da<br />

sazeimod gamoacxada maTi swrafi da upirobo dasasrulis<br />

aucilebloba;<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben, iReben, iReben, iReben, iReben, rom <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> 1963 wlis<br />

20 noembris deklaracia rasobrivi diskriminaciis yvela formis<br />

aRmosafxvrelad (generaluri asambleis 1904 wlis (XVI-<br />

II) rezolucia) sazeimod acxadebs mTels msoflioSi rasobrivi<br />

diskriminaciis yvela formisa da gamovlinebis swrafi<br />

likvidaciis aucileblobasa da TiToeuli <strong>adamianis</strong> urTierTgagebisa<br />

da Rirsebis pativiscemis aucileblobas;<br />

darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni arian, arian, arian, arian, arian, rom upiratesobis nebismieri Teoria,<br />

dafuZnebuli rasobriv diferenciaciaze, mecnierulad mcdari,<br />

moralurad dasagmobi, socialurad usamarTlo da saSiSia, da<br />

rom rasobriv diskriminacias aqvs arc Teoriuli da arc praqtikuli<br />

gamarTleba.<br />

kidev kidev kidev kidev kidev erTxel erTxel erTxel erTxel erTxel adastureben,<br />

adastureben,<br />

adastureben, adastureben,<br />

adastureben, rom <strong>adamianis</strong> diskriminacia<br />

rasis, feris an eTnikuri warmoSobis niadagze erebs Soris<br />

megobruli da mSvidobiani urTierTobis winaRobaa da SeuZlia<br />

safrTxe Seuqmnas mSvidobasa da usafrTxoebas xalxTa Soris,<br />

agreTve, erTsa da imave saxelmwifoSi gverdigverd macxovrebel<br />

pirTa harmoniul Tanacxovrebas;<br />

darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni arian, arian, arian, arian, arian, rom rasobrivi bari<strong>erebis</strong> arseboba<br />

ewinaaRmdegeba adamianTa sazogadoebis idealebs;<br />

SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni arian arian arian arian arian msoflios sxvadasxva nawilSi rasobrivi<br />

diskriminaciis aSkara gamovlinebebiT da rasobriv upiratesobaze<br />

an siZulvilze dafuZnebuli samTavrobo politi-<br />

5


6 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

kiT, rogoricaa aparteidis segregaciis an gancalkevebis politika;<br />

gadawyvites<br />

gadawyvites<br />

gadawyvites gadawyvites<br />

gadawyvites miiRon yvela saWiro zoma rasobrivi diskriminaciis<br />

yvela formisa da gamovlinebis swrafi aRmofxvrisaTvis<br />

da xeli SeuSalon da ebrZolon rasobriv Teoriebsa da<br />

praqtikas, raTa xeli Seuwyon rasebs Soris urTierTgagebas<br />

da aaSenon rasobrivi segregaciisa da rasobrivi diskriminaciis<br />

yvela formisagan Tavisufali saerTaSoriso sazogadoeba;<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben iReben iReben iReben iReben Sromis saerTaSoriso organizaciis<br />

mier 1958 wels miRebul konvencias samuSaosa da saqmianobis<br />

sferoSi diskriminaciis Sesaxeb da <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> ganaTlebis,<br />

mecni<strong>erebis</strong>a da kulturis organizaciis mier 1960<br />

wels miRebul ganaTlebis sferoSi diskriminaciis sawinaaRmdego<br />

konvencias;<br />

surT, surT, surT, surT, surT, rom ganaxorcielon <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> rasobrivi<br />

diskriminaciis yvela formis aRmofxvris Sesaxeb deklaracia-<br />

Si xorcSesxmuli principebi, raTa am mizniT uzrunvelyon<br />

praqtikuli zomebis miReba.<br />

SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

nawili nawili 1<br />

1<br />

muxli 1<br />

1. am konvenciaSi termini “rasobrivi diskriminacia” unda niSnavdes<br />

nebismier gansxvavebas, gansakuTrebulobas, SezRudvas<br />

an upiratesobas, dafuZnebuls rasaze, ferze, erovnul<br />

an eTnikur warmoSobaze, romelic miznad isaxavs gaauqmos<br />

an xeli SeuSalos <strong>adamianis</strong> uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebis<br />

aRiarebas, sargeblobas an ganxorcielebas Tanabar<br />

safuZvelze, sazogadoebrivi cxovrebis politikur,<br />

ekonomikur da kulturul an sxva sferoSi.<br />

2. es konvencia ar vrceldeba gansxvavebebze, gansakuTrebebze,<br />

SezRudvebze an upiratesobebze, romlebsac adgens am kon-


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

venciis monawile saxelmwifo Tavis moqalaqeebsa da ara<br />

moqalaqeebs Soris.<br />

3. am konvenciaSi araferi unda iqnas gagebuli rogorc raime<br />

formiT zemoqmedeba monawile saxelmwifoebis mier erovnebis,<br />

moqalaqeobis an naturalizaciisaTvis dadgenil samarTlebriv<br />

debulebebze, radgan aRiarebulia, rom aseTi pirobebi<br />

ar axdens calkeul erovnebaTa diskriminacias.<br />

4. specialuri zomebi, romlebic miRebulia erTaderTi mizniT<br />

aucileblobis SemTxvevaSi uzrunvelyofil iqnas romelime<br />

rasobrivi an eTnikuri jgufis an piris, romlebic moiTxoven<br />

aseT dacvas, Tanabari progresi, raTa aseTi jgufebi an<br />

pirebi uzrunvelyofil iyvnen <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> da Ziri-<br />

Tad Tavis<strong>uflebaTa</strong> flobisa da gamoyenebis Tanabari Sesa-<br />

ZleblobiT, ar unda CaiTvalos rasobriv diskriminaciad,<br />

Tumca, aseTi zomebi, rogorc Sedegi, xels ar unda uwyobdes<br />

calkeuli rasobrivi jgufebisaTvis gansxvavebuli uflebebis<br />

SenarCunebasa da gavrcobas im miznebis miRwevis Semdeg,<br />

romlisTvisac iqnen SemoRebuli.<br />

muxli 2<br />

1. monawile saxelmwifoebi gmoben rasobriv diskriminacias da<br />

kisruloben valdebulebas, yvela Sesabamisi saSualebebiT<br />

da dayovnebis gareSe, SeimuSaon rasobrivi diskriminaciis<br />

yvela formis aRmofxvris politika da xeli Seuwyon rasebs<br />

Soris urTierTgagebas. am mizniT:<br />

a. TiToeuli monawile saxelmwifo kisrulobs valdebulebas<br />

ar miiRos monawileoba rasobrivi diskriminaciis arc<br />

erT qmedebasa da praqtikaSi pirebis, pirTa jgufis an<br />

dawesebulebebis winaaRmdeg da uzrunvelyos, rom yvela<br />

centralurma da adgilobrivma saxelmwifo organizaciam<br />

da dawesebulebam imoqmedos am movaleobis Sesabamisad,<br />

b. TiToeuli monawile saxelmwifo kisrulobs valdebulebas<br />

ar daafinansos, ar daicvas an ar daexmaros nebismieri<br />

piris an organizaciis mier rasobrivi diskriminaciis<br />

ganxorcielebas,<br />

7


8 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

c. TiToeulma monawile saxelmwifom unda miiRos efeqturi<br />

zomebi, raTa gadasinjos samTavrobo, centraluri da<br />

adgilobrivi politika da Seasworos, gaauqmos an Zala<br />

dakargulad gamoacxados nebismieri kanoni an wesi, romelsac<br />

SeuZlia Seqmnas da ganamtkicos rasobrivi diskriminacia,<br />

sadac is arsebobs,<br />

d. TiToeulma monawile saxelmwifom, arsebuli garemoebebis<br />

Sesabamisad, yvela arsebuli saSualebiT, maT Soris<br />

sakanonmdeblo, unda akrZalos da aRkveTos, nebismieri<br />

piris, jgufis an organizaciis mier ganxorcielebuli<br />

rasobrivi diskriminacia,<br />

e. TiToeulma monawile saxelmwifom, saWiroebisamebr, valdebuleba<br />

unda ikisros xeli Seuwyos im organizaciebsa da<br />

moZraobebs da sxva saSualebebs, romlebic miznad isaxavs<br />

rasobrivi bari<strong>erebis</strong> moSlas da xels uSlis yvelafers,<br />

rac aZlierebs rasobriv dayofas.<br />

2. monawile saxelmwifoebma, rodesac garemoebebi amis saSualebas<br />

iZleva, unda miiRon specialuri da konkretuli<br />

zomebi, raTa socialur, ekonomikur, kulturul da sxva<br />

sferoSi uzrunvelyon rasobrivi jgufebis an maT mikuTvnebul<br />

pirTa Tanabari ganviTareba da dacva im mizniT, rom uzrunvelyon<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebiTa da ZiriTadi TavisuflebebiT<br />

sruli da Tanabari sargebloba. aseTma zomebma araviTar<br />

SemTxvevaSi Sedegad ar unda moitanos sxvadasxva rasobrivi<br />

jgufebisTvis araTanabari an gancalkevebuli uflebebis<br />

SenarCuneba im Sedegis dadgomis Semdeg, romlis misaRwevadac<br />

isini iyo SemoRebuli.<br />

muxli 3<br />

monawile saxelmwifoebi gansakuTrebiT gmoben rasobriv segregaciasa<br />

da aparTeids da valdebulebas kisruloben, rom maT<br />

iurisdiqcias daqvemdebarebul teritoriebze aRmofxvran, akrZalon<br />

da safuZvlianad mospon yvela am saxis praqtika.


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

muxli 4<br />

monawile saxelmwifoebi gmoben yovelgvar propagandasa da<br />

yvela organizacias, romelic dafuZnebulia erTi rasis, erTi<br />

feris an eTnikuri warmoSobis pirTa jgufis upiratesobis<br />

ideebsa da Teoriaze an, romelic cdilobs gaamarTlos an<br />

xeli Seuwyos rasobriv siZulvilsa da diskriminaciis nebismier<br />

formas da valdebulebas kisruloben miiRon swrafi da<br />

pozitiuri zomebi, raTa <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaraciaSi<br />

xorcSesxmuli principebisa da am konvenciis me-5<br />

muxlSi gamoxatuli uflebebis saWiro moTxovniT moispos<br />

diskriminaciis msgavsi qmedebis waqezeba, sxva principebs Soris<br />

inter alia:<br />

a. kanoniT dasjad qmedebad unda gamocxaddes rasobriv upiratesobasa<br />

da siZulvilze dafuZnebuli ideebis yovelgvari<br />

gavrceleba, rasobrivi diskriminaciis nebismieri waqezeba<br />

iseve, rogorc Zaladobis yvela aqti an aseTi aqtebis<br />

waqezeba nebismieri rasis an sxva feris an eTnikuri warmoSobis<br />

pirTa jgufis winaaRmdeg da aseve, rasistuli<br />

moqmedebebis nebismieri daxmarebis, maT Soris finansuris<br />

daxmarebis pirobebi;<br />

b. ukanonod unda gamocxaddes da aikrZalos organizaciebisa<br />

da aseve, yvela sxva organizebuli propagandistuli moRvaweoba,<br />

romelic xels uwyobs da iwvevs rasobriv diskriminacias,<br />

aseT organizaciebsa an saqmianobaSi monawileoba<br />

unda gamocxaddes kanoniT dasjad qmedebad;<br />

c. dauSveblad unda gamocxaddes erovnuli Tu adgilobrivi<br />

saxelmwifo organoebis an sazogadoebrivi institutebis<br />

mier rasobrivi diskriminaciis xelis Sewyoba an gamowveva.<br />

muxli 5<br />

ZiriTadi movaleobebis Sesabamisad, romelic mocemulia am<br />

konvenciis meore muxlSi, monawile saxelmwifoebi kisruloben<br />

valdebulebas akrZalon da gaauqmon rasobrivi diskriminacia<br />

9


10 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

gamovlenili nebismieri formiT da uzrunvelyon yvelas Tanasworoba<br />

kanonis winaSe, ganurCevlad rasisa, ferisa, an erovnebis<br />

an eTnikuri warmoSobisa, kerZod:<br />

a. sasamarTlosa da marTlmsajulebis sxva organoebis winaSe<br />

Tanaswori mopyrobis ufleba;<br />

b. piris ufleba usafrTxoebasa da saxelmwifos mxridan Zaladobis<br />

an fizikuri dazianebis winaaRmdeg dacvaze, miuxedavad<br />

imisa, es ukanaskneli gamowveulia saxelmwifo moxeleebis<br />

Tu sxva romelime individualuri jgufis an institutis<br />

qmedebiT;<br />

c. politikuri uflebebi, kerZod - monawileoba miiRos arCevneb-<br />

Si, airCios da arCeul iqnas sayovelTao da Tanaswori xmis<br />

micemis safuZvelze, monawileoba miiRos saxelmwifo iseve,<br />

rogorc sazogadoebriv saqmeebSi nebismier doneze da sargeblobdes<br />

nebismieri sajaro samsaxuris xelmisawvdomobiT;<br />

d. sxva samoqalaqo uflebebi, gansakuTrebiT:<br />

1. ufleba Tavisuflad gadaadgildes da icxovros saxlmwifo<br />

sazRvrebis farglebSi;<br />

2. ufleba datovos nebismieri qveyana, maT Soris sakuTaric,<br />

da dabrundes Tavis qveyanaSi;<br />

3. erovnebis ufleba;<br />

4. qorwinebisa da meuRlis arCevis ufleba;<br />

5. qonebis individualuri da koleqtiuri flobis ufleba;<br />

6. memkvidreobis ufleba;<br />

7. fiqris, sindisisa, da religiis Tavisufleba;<br />

8. azrisa da gamoxatvis Tavisufleba;<br />

9. mSvidobiani Sekrebisa da gaerTianebis ufleba.<br />

e. ekonomikuri, socialuri da kulturuli uflebebi, kerZod:<br />

1. muSaobis, samuSaos Tavisufali arCevis, samarTlian da<br />

xelsayrel pirobebSi muSaobis ufleba, umuSevrobis


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

11<br />

winaaRmdeg dacva, Sesabamisi anazRaurebis, samarTliani<br />

da xelsayreli kompensaciis ufleba;<br />

2. ufleba Seqmnas da SeuerTdes profesiul kavSirebs,<br />

3. sacxovreblis ufleba;<br />

4. jandacvis, samedicino momsaxurebis, socialuri usafrTxoebisa<br />

da socialuri momsaxurebis ufleba;<br />

5. ganaTlebisa da wvrTnis ufleba;<br />

6. kulturul RonisZiebebSi Tanabari monawileobis ufleba.<br />

f. sazogadoebrivi sargeblobisaTvis gamiznuli adgilebis an<br />

momsaxurebis, rogoricaa transporti, sastumro, restorani,<br />

kafe, Teatri da parki xelmisawvdomoba.<br />

muxli 6<br />

monawile saxelmwifoebma, TavianTi iurisdiqciis farglebSi<br />

kompetenturi erovnuli sasamarTlosa da sxva saxelmwifo<br />

institutebis meSveobiT, yvelasTvis unda uzrunvelyon efeqturi<br />

dacva rasobrivi diskriminaciis nebismieri aqtis winaaRmdeg,<br />

romelic am konvenciis sawinaaRmdegod arRvevs <strong>adamianis</strong> uflebebsa<br />

da ZiriTad Tavisuflebebs iseve, rogorc uzrunvelyon<br />

yvelas ufleba - diskriminaciis Sedegad gamowveuli zianis<br />

asanazRaureblad, sasamarTlosgan miiRos samarTliani da Tanaswori<br />

kompensacia da dakmayofileba.<br />

muxli 7<br />

monawile saxelmwifoebi kisruloben valdebulebas miiRon<br />

swrafi da efeqturi zomebi, gansakuTrebiT swavlebis, ganaTlebis,<br />

kulturisa da informaciis sferoSi, raTa ebrZolon<br />

cru rwmenebs, romlebic marTavs rasobriv diskriminacias,<br />

da xeli Seuwyon urTierTgagebasa da megobrobas erebsa<br />

da rasobriv an eTnikur jgufebs Soris iseve, rogorc gaer


12 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> wesdebiT, <strong>adamianis</strong> uflebebis sayovelTao<br />

deklaraciiT, rasobrivi diskriminaciis yvela formis aRmofxvrisaTvis<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> deklaraciaTa da am konvenciiT<br />

ganmtkicebuli miznebis da principebis gavrcelebas.<br />

nawili nawili II<br />

II<br />

muxli 8<br />

1. unda daarsdes rasobrivi diskriminaciis aRmofxvris komiteti<br />

(SemdgomSi “komiteti”), romelic Sedgeba monawile<br />

saxelmwifoebis mier moqalaqeebs Soris miukerZoeblad ar-<br />

Ceuli 18 maRali moralis mqone eqspertisagan, romlebic<br />

msaxuroben TavianTi pirovnuli SesaZleblobebis fargleb-<br />

Si da warmoadgenen civilizaciis sxvadasxva formebsa da<br />

ZiriTad samarTlebriv sistemebs, samarTliani geografiuli<br />

ganawilebis principis Sesabamisad.<br />

2. komitetis wverebi arCeul unda iqnan faruli kenWisyriT<br />

monawile saxelmwifoebis mier wardgenili siidan. yovel<br />

monawile saxelmwifos SeuZlia Tavis moqalaqeTagan wamoayenos<br />

erTi piri.<br />

3. pirveli arCevnebi unda Catardes am konvenciis ZalaSi Sesvlidan<br />

ara ugvianes eqvsi Tvisa. arCevnebamde ara ugvianes<br />

sami Tvisa <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma Setyobineba<br />

unda gaugzavnos monawile saxelmwifoebs ori Tvis<br />

ganmavlobaSi sakuTari kandidatebis wardgenis Sesaxeb. generalurma<br />

mdivanma unda moamzados warmodgenil kandidat-<br />

Ta sia anbanuri wesiT, miuTiTos masSi warmomdgeni monawile<br />

saxelmwifo da warudginos monawile saxelmwifoebs.<br />

4. komitetis wevrebis arCevnebi unda Catardes monawile saxelmwifoebis<br />

Sekrebaze, romelic moiwveva generaluri mdivnis<br />

mier <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> Stab binaSi. am krebaze,<br />

sadac qvorums Seadgens monawile saxelmwifoebis 2/3, komitetSi<br />

arCeuli pirebi warmoadgenen im kandidatebs, romlebmac<br />

miiRes xmebis udidesi raodenoba da damswre da


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

13<br />

xmis mimcemi monawile saxelmwifoebis xmebis absoluturi<br />

umravlesoba.<br />

5. a) komitetis wevrebi airCevian oTxi wlis vadiT. Tumca,<br />

pirvel arCevnebSi arCeuli 9 wevri airCeva ori wlis<br />

vadiT. aseTi cxra wevri pirveli arCevnebis Semdeg dauyovnebliv<br />

SeirCeva wilisyriT da maTi saxelebi dasaxelebul<br />

unda iqnas komitetis Tavjdomaris mier.<br />

b) SemTxveviTi vakansiebis Sesavsebad monawile saxelmwifom,<br />

romlis eqspertmac wevroba Sewyvita, Tavis moqalaqeTagan<br />

unda daniSnos sxva specialisti, romelic<br />

damtkicebul unda iqnas komitetis mier.<br />

6. monawile saxelmwifoebi pasuxismgebeli arian komitetis<br />

wevris xarjebze, maT mier sakomiteto movaleobebis Sesrulebis<br />

dros.<br />

muxli 9<br />

1. monawile saxelmwifoebi kisruloben valdebulebas gaer-<br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> generalur mdivans komitetSi gansaxilvelad<br />

warudginon moxseneba sakanonmdeblo, iuridiul, administraciul<br />

an sxva maT mier am konvenciis debulebebis<br />

ganxorcielebisaTvis miRebul zomebze:<br />

a. konvenciis ZalaSi Sesvlidan erTi wlis Semdeg mierTebuli<br />

saxelmwifosTvis; da<br />

b. amis Semdeg yovel or weliwadSi erTxel da komitetis<br />

moTxovnisamebr komitets SeuZlia monawile saxelmwifoebisgan<br />

moiTxovos Semdgomi informaciebi.<br />

2. komitetma, generaluri mdivnis meSveobiT, Tavisi saqmianobis<br />

Sesaxeb yovelwliurad unda moaxsenos <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generalur asambleas da monawile saxelmwifoebisagan<br />

miRebul moxsenebebsa da informaciebze dayrdnobiT,<br />

SeuZlia waradginos winadadebebi da zogadi rekomendaciebi.<br />

aseTi winadadebebi da rekomendaciebi unda moxsendes generalur<br />

asambleas monawile saxelmwifos SeniSvnebTan erTad,<br />

Tu aseTi arsebobs.


14 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

muxli 10<br />

1. komitetma unda miiRos sakuTari proceduruli wesebi.<br />

2. komitetma unda airCios sakuTari Tanamdebobis pirebi 2<br />

wlis vadiT.<br />

3. komitetis samdivno uzrunvelyofili unda iyos <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generaluri mdivnis mier.<br />

4. komitetis krebebi Cveulebriv unda gaimarTos <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> StabbinaSi.<br />

muxli 11<br />

1. Tu monawile saxelmwifos miaCnia, rom meore monawile<br />

saxelmwifo ar asrulebs am konvenciis pirobebs, mas Seu-<br />

Zlia sakiTxi gadasces komitets. komitetma aRniSnulis<br />

Sesaxeb Setyobineba unda gaugzavnos Sesabamis monawile<br />

saxelmwifos. sami Tvis ganmavlobaSi mimRebma saxelmwifom<br />

komitetSi gansaxilvelad unda waradginos werilobiTi<br />

ganmarteba an gancxadeba, romelic naTels mohfens sakiTxs<br />

da im saSualebebs, romlebic SesaZlebelia gamoyenebul<br />

iqnas am saxelmwifos mier.<br />

2. Tu sakiTxi ar mowesrigda orive mxaris dakmayofilebiT,<br />

ormxrivi molaparakebiT an maTTvis daSvebuli sxva proceduriT,<br />

mimRebi saxelmwifos mier sawyisi Setyobinebis miRebidan<br />

Semdeg 6 Tvis vadaSi saxelmwifos ufleba aqvs xelaxla<br />

warudginos sakiTxi komitets, misi da dakavSirebuli<br />

monawile saxelmwifos SetyobinebiT.<br />

3. komitetma unda ganixilos misTvis gadacemuli sakiTxi, am<br />

muxlis 2 punqtis Sesabamisad, mas Semdeg, rac gamoaSkaravdeba,<br />

rom saerTaSoriso samarTlis sayovelTaod aRiarebuli<br />

principebis Sesabamisad, gamoyenebul iqna yvela arsebuli<br />

Sidasaxelmwifoebrivi saSualeba. es wesi ar gamoiyeneba im<br />

SemTxvevebSi, rodesac aseTi saSualebebis gamoyeneba umizezod<br />

gaWianurda.


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

15<br />

4. nebismier sakiTxTan dakavSirebiT, komitets SeuZlia Sesabamisi<br />

monawile saxelmwifoebisagan moiTxovos sxva Sesabamisi<br />

informacia.<br />

5. rodesac am muxlis Sesabamisad warmoSobili romelime sakiTxi<br />

miRebulia komitetis mier, Sesabamis monawile saxelmwifoebs<br />

unda hqondeT ufleba sakiTxis ganxilvis mimdinareobisas,<br />

komitetis muSaobaSi monawileobis misaRebad,<br />

xmis uflebis gareSe, miavlinon warmomadgeneli.<br />

muxli 12<br />

1. a) mas Semdeg, rac komitetma miiRo da Sekriba misTvis<br />

saWiro yvela informacia, Tavmjdomarem unda daniSnos<br />

droebiTi Semrigebluri komisia (SemdgomSi “komisia”),<br />

romelic Sedgeba 5 wevrisagan, romlebic SeiZleba iyvnen<br />

an ar iyvnen komitetis wevrebi. komisiis wevrebi daniSnuli<br />

unda iyvnen erTxmad davis monawile saxelmwifoTa<br />

mier da maTi samsaxuri xelmisawvdomi unda iyos Sesabamisi<br />

saxelmwifoebisaTvis am konvenciis pativiscemis safuZvelze,<br />

megobruli gadawyvetilebis misaRwevad.<br />

b) Tu davis monawile saxelmwifoebi sami Tvis manZilze<br />

ver SeZleben SeTanxmebis miRwevas komisiis sruli an<br />

nawilobrivi Semadgenlobis Sesaxeb, komisiis wevrebi,<br />

romelTa arCevazec davis monawile saxelmwifoebi ver<br />

SeTanxmdebian, arCeul unda iqnen komitetis wevrTagan<br />

faruli kenWisyriT, komitetis wevrTa 2/3 umravlesobiT.<br />

2. komisiis wevrebma unda imsaxuron piradi SesaZleblobebis<br />

farglebSi. isini ar unda iyvnen davis monawile saxelmwifoebis<br />

an am konvenciis ara wevri saxelmwifos moqalaqeebi.<br />

3. komisiam unda airCios Tavmjdomare da daadginos Tavisi<br />

proceduruli wesebi.<br />

4. komisiis krebebi, Cveulebriv, unda Catardes <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> StabbinaSi an nebismier sxva komisiis mier gansazRvrul<br />

mosaxerxebel adgilas.


16 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

5. am konvenciis me-10 muxlis 3 punqtis Sesabamisad arsebuli<br />

samdivno unda moemsaxuros komisiasac, rodesac monawile<br />

saxelmwifoebs Soris dava komisias moiyvans moqmedebaSi.<br />

6. davis monawile saxelmwifoebma Tanabrad unda gaiyon komisiis<br />

wevrTa xarjebi, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri<br />

mdivnis mier SeTavazebuli Sefasebis Sesabamisad.<br />

7. am muxlis 6 punqtis Sesabamisad, davis monawile saxelmwifoebis<br />

mier komisiis wevrebis xarjebis anazRaurebamde generaluri<br />

mdivani uflebamosilia saWiroebis SemTxvevaSi<br />

dafaros xarjebi.<br />

8. komitetis mier miRebuli da Semowmebuli informacia xelmisawvdomi<br />

unda iyos komisiisaTvis da komisias SeuZlia<br />

dakavSirebul saxelmwifoebs mosTxovos nebismieri sxva<br />

Sesabamisi informaciis miwodeba.<br />

muxli 13<br />

1. komisiis mier sakiTxis mTlianad ganxilvis Sedegad, man<br />

unda moamzados da komitetis Tavmjdomares gansaxilvelad<br />

warudginos moxseneba, romelic Seicavs gansaxilvel sakiTxTan<br />

dakavSirebul yvela kiTxvaze Ziebis Sedegebsa da<br />

iseT rekomendaciebs, romlebic davis megobrulad gadawyvetis<br />

SesaZleblobas iZleva.<br />

2. komitetis Tavmjdomarem komisiis moxseneba unda gadasces<br />

davis TiToeul monawile saxelmwifos. am saxelmwifoebma<br />

sami Tvis vadaSi komitetis Tavmjdomares unda Seatyobinon,<br />

eTanxmebian Tu ara rekomendaciebs, romlebsac moicavs<br />

komisiis moxseneba.<br />

3. am muxlis 2 punqtiT uzrunvelyofili periodis Semdeg,<br />

komitetis Tavmjdomarem komisiis moxseneba da Sesabamisi<br />

monawile saxelmwifoebis gancxadebebi unda gadasces am<br />

konvenciis sxva monawile saxelmwifoebs.


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

muxli 14<br />

17<br />

1. monawile saxelmwifos SeuZlia nebismier dros gamoacxados,<br />

rom is aRiarebs komitetis kompetencias misi iurisdiqciis<br />

farglebSi miiRos da ganixilos Setyobinebebi im<br />

pirebis an pirTa jgufebisagan, romlebic amtkiceben, rom<br />

arian monawile saxelmwifos Zaladobis an am konvenciaSi<br />

warmodgenili uflebebis darRvevis msxverplni. arc erTi<br />

Setyobineba ar unda iqnas miRebuli komitetis mier, Tu igi<br />

exeba monawile saxelmwifos, romelmac aseTi gancxadeba ar<br />

gaakeTa.<br />

2. nebismier monawile saxelmwifos, romelic am muxlis 1<br />

punqtis Tanaxmad akeTebs gancxadebas, SeuZlia daarsos an<br />

Tavisi samarTlebrivi sistemis farglebSi miuTiTos organo,<br />

romelic kompetenturi iqneba misi iurisdiqciis farglebSi<br />

miiRos da ganixilos peticiebi pirebis an pirTa<br />

jgufebisagan, romlebic amtkiceben, rom aris am konvencia-<br />

Si warmodgenil <strong>uflebaTa</strong> darRvevis an Zaladobis msxverpli<br />

da romlebmac amowures sxva xelmisawvdomi Sidasaxelmwifoebrivi<br />

saSualebebi.<br />

3. am muxlis 1 punqtis Sesabamisad gakeTebuli gancxadeba da<br />

am muxlis 2 punqtis Sesabamisad daarsebuli an miTiTebuli<br />

nebismieri organos saxeli Sesabamisi monawile saxelmwifos<br />

mier deponirebul unda iqnas <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

generalur mdivanTan, romelic, Tavis mxriv, aslebs gadaugzavnis<br />

sxva monawile saxelmwifoebs. gancxadeba SeiZleba<br />

gamoTxovil iqnas nebismier dros generalur mdivnisaTvis<br />

SetyobinebiT, magram aseTma gauqmebam gavlena ar unda moaxdinos<br />

komitetis winaSe gansaxilvelad dayenebul Setyobinebebze.<br />

4. peticiebis reestri inaxeba am muxlis 2 punqtis Sesabamisad<br />

daarsebuli an miTiTebuli organos mier, xolo reestris<br />

damowmebuli aslebi yovelwliurad egzavneba gaer-<br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> generalur mdivans, im pirobiT, rom ar<br />

moxdeba maTi Sinaarsis sajarod gacxadeba.


18 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

5. am muxlis 2 punqtis Sesabamisad daarsebuli an miTiTebuli<br />

organosagan dakmayofilebis miRebis SeuZleblobis SemTxvevaSi,<br />

mosarCeles ufleba aqvs eqvsi Tvis ganmavlobaSi<br />

mimarTos komitets.<br />

6. a) komitetma misTvis miwodebuli nebismieri Setyobineba<br />

konfidencialurad unda gadasces Sesabamis monawile<br />

saxelmwifos, romelsac bralad edeba am konvenciis debulebebis<br />

darRveva, Tumca, ar unda moxdes saqmesTan<br />

dakavSirebuli piris an pirTa jgufis vinaobis gamxela<br />

maTi Tanxmobis gareSe. komitetma ar unda miiRos anonimuri<br />

Setyobinebebi.<br />

b) sami Tvis ganmavlobaSi, mimRebma saxelmwifom komitets<br />

gansaxilvelad unda warudginos werilobiTi axsna-ganmarteba<br />

an gancxadeba, romelic naTels mohfens sakiTxsa<br />

da saSualebas, Tu aseTi arsebobs, romelic SeiZleba<br />

gamoyenebuli yofiliyo am saxelmwifos mier.<br />

7. a) komitetma Setyobinebebi unda ganixilos yvela im informaciis<br />

safuZvelze, romelic warmodgenilia Sesabamisi<br />

monawile saxelmwifosa da mosarCelis mier. komitetma<br />

ar unda ganixilos mosarCelis raime Setyobineba, sanam<br />

ar dadasturdeba, rom amowura yvela xelmisawvdomi<br />

Sidasaxelmwifoebrivi saSualeba. Tumca, es wesi ar unda<br />

gavrceldes im SemTxvevebze, rodesac aseTi saSualebebis<br />

gamoyeneba umizezod Wianurdeba.<br />

b. komitetma Tavisi winadadebebi da rekomendaciebi unda<br />

gaugzavnos Sesabamis monawile saxelmwifoebsa da mosarCeles.<br />

8. komitetma Tavis yovelwliur moxsenebaSi unda CarTos ase-<br />

Ti Setyobinebebis Sinaarsi da, saWiroebisamebr, monawile<br />

saxelmwifoebis axsna-ganmartebebi da gancxadebebi, aseve,<br />

sakuTari winadadebebisa da rekomendaciebis mokle anotacia.<br />

9. komiteti kompetenturi unda iyos am muxliT gaTvaliswinebuli<br />

funqciebis Sesasruleblad, gansakuTrebiT, rodesac


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

am konvenciis monawile 10 saxelmwifo erTmaneTTan dakav-<br />

Sirebuli arian am muxlis 1 punqtis Sesabamisad.<br />

muxli 15<br />

19<br />

1. generaluri asambleis 1960 wlis 14 dekembris deklaraciiT,<br />

koloniuri qveynebisa da xalxebisaTvis Tavisuflebis<br />

Sesaxeb (1514 (XV)rezoluciiT) ganmtkicebuli miznebis<br />

miRwevisas, am konvenciis pirobebma arafriT unda SezRudos<br />

xalxisTvis micemuli ufleba sxva saerTaSoriso organizaciebisaTvis<br />

an <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong>a da misi specializirebuli<br />

dawesebulebebisaTvis peticiiT mimarTvis Taobaze.<br />

2. a) am konvenciis me-8 muxlis 1 punqtiT daarsebulma komitetma<br />

unda miiRos peticiis aslebi da sakuTari Sexedulebebi<br />

da rekomendaciebi ganxilvisaTvis daayenos gaer-<br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> im organoebTan, romlebic ixilaven am<br />

konvenciis principebsa da miznebTan pirdapir dakavSirebul<br />

peticiebs im sameurveo an araTviTmmarTveli teritoriebisa<br />

da sxva teritoriebis mcxovrebTagan, romlebzec<br />

vrceldeba generaluri asambleis 1514 (XV) rezolucia.<br />

b) komitetma <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> kompetenturi organoebisgan<br />

unda miiRos moxsenebis aslebi da gamoxatos sakuTari<br />

Sexedulebebi da gaakeTos rekomendaciebi, romlebic<br />

exeba am konvenciis principebsa da miznebTan pirdapir<br />

dakavSirebul sakanonmdeblo, iuridiul, administraciul<br />

an sxva zomebs, romlebic administraciuli xelisuflebis<br />

mier gamoiyeneba am punqtis (a) qvepunqtSi moxsenebul<br />

teritoriebze.<br />

3. komitetma generaluri asambleisTvis moxsenebaSi unda Seitanos<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> organoebidan miRebuli peticiebisa<br />

da moxsenebebis reziumeebi da am peticiebsa da moxsenebebTan<br />

dakavSirebuli sakuTari Sexedulebebisa da rekomendaciebis<br />

reziumeebi.


20 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

4. komitetma <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivnisagan unda<br />

moiTxovos yvela informacia, romelic Seexeba am konvenciis<br />

miznebs da xelmisawvdomia am muxlis 2 punqtSi moxseniebul<br />

teritoriebTan mimarTebaSi.<br />

muxli 16<br />

am konvenciis debulebebi, romlebic davebis regulirebasTan<br />

an saCivrebTan aris dakavSirebuli, yovelgvari darRvevis<br />

gareSe unda gavrceldes diskriminaciis sferoSi davebis an<br />

saCivrebis regulirebaze da unda aisaxos momxseneblis sadamfuZneblo<br />

dokumentebSi an <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong>a da misi<br />

specializirebuli dawesebulebebis mier miRebul xelSekrulebebSi<br />

da xeli ar unda SeuSalos monawile saxelmwifoebs<br />

daxmarebisaTvis mimarTon sxva procedurebs, romlebic<br />

mocemulia davebis daregulirebis sxva zogad an specialur<br />

saerTaSoriso SeTanxmebebSi.<br />

nawili nawili III<br />

III<br />

muxli 17<br />

1. es konvencia xelmosawerad Riaa <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong>, misi<br />

specializirebuli dawesebulebebis, saerTaSoriso sasamarTlos<br />

statutis nebismieri monawile saxelmwifos, aseve sxva<br />

nebismieri saxelmwifosaTvis, romelic miwveul iqna gaer-<br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> generaluri asambleis mier, raTa am konvenciis<br />

monawile gamxdariyo.<br />

2. es konvencia eqvemdebareba ratifikacias. ratifikaciis <strong>dokumentebi</strong><br />

deponirebul unda iqnas <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

generalur mdivanTan.<br />

muxli 18<br />

1. am konvenciis me-17 muxlis 1 punqtis Sesabamisad, konvencia<br />

Ria unda iyos misaerTeblad nebismieri saxelmwifosaTvis.<br />

2. mierTeba ZalaSi Sedis Sesabamisi <strong>dokumentebi</strong>s <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generalur mdivanTan deponirebiT.


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

muxli 19<br />

21<br />

1. es konvencia ZalaSia <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur mdivanTan<br />

ratifikaciis an mierTebis 27-e sigelebis deponirebidan<br />

ocdameaTe dRes.<br />

2. TiToeuli saxelmwifosaTvis, romelic axdens am konvenciis<br />

ratifikacias an uerTdeba mas 27-e saratifikacio an SeerTebis<br />

sigelis deponirebis Semdeg, konvencia ZalaSi unda Sevides<br />

saratifikacio <strong>dokumentebi</strong>s deponirebidan 30-e dRes.<br />

muxli 20<br />

1. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma unda miiRos da<br />

gaavrcelos am konvenciis SesaZlo an ukve monawile yvela<br />

saxelmwifos Soris sxva saxelmwifoebis mier ratifikaciis<br />

an mierTebis dros gakeTebuli daTqmebis Sesaxeb. nebismierma<br />

saxelmwifom, romelic daTqmis winaaRmdegia, aseTi Setyobinebis<br />

miRebidan 90 dRis ganmavlobaSi unda moaxsenos<br />

generalur mdivans, rom mas ar eTanxmeba.<br />

2. ar daiSveba am konvenciis miznebsa da amocanebTan Seusabamo<br />

daTqmebis gakeTeba iseve, rogorc im daTqmebis, romelTa<br />

ZalaSi Sesvlac xels uSlis am konvenciiT gaTvaliswinebuli<br />

romelime organos moqmedebas. daTqma SeiZleba miCneul<br />

iqnas SeuTavseblad an akrZalulad, Tu am konvenciis monawile<br />

saxelmwifoebis 2/3 misi winaaRmdegia.<br />

3. daTqmebi SeiZleba gauqmebul iqnas nebismier dros generalur<br />

mdivnisadmi SetyobinebiT. aseTi Setyobineba ZalaSi<br />

Sedis misi miRebis dRidan.<br />

muxli 21<br />

monawile saxelmwifos SeuZlia denonsacia gaukeTos am konvencias<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivnisadmi werilobiTi<br />

SetyobinebiT. denonsacia ZalaSia generaluri mdivnisadmi<br />

Setyobinebebidan erTi wlis vadaSi.


22 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

muxli 22<br />

am konvenciis monawile or an met saxelmwifos Soris konvenciis<br />

interpretaciis gamo arsebuli nebismieri dava, romelic<br />

ar mogvarda ormxrivi molaparakebiT an am konvenciiT<br />

gaTvaliswinebuli sxva proceduriT, davis nebismieri monawilis<br />

TxovniT, gadasawyvetad unda gadaeces saerTaSoriso sasamarTlos,<br />

garda im SemTxvevebisa, rodesac davis monawileebi<br />

sxvagvarad SeTanxmdebian.<br />

muxli 23<br />

1. am konvenciis gadasinjvis moTxovna SeiZleba gakeTebul<br />

iqnas nebismier dros nebismieri monawile saxelmwifos mier<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> general mdivnisadmi werilobiTi SetyobinebiT.<br />

2. aseT moTxovnis arsebobis SemTxvevaSi, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

generalurma asambleam unda gadawyvitos sakiTxi Semdgomi<br />

nabijebis Sesaxeb.<br />

muxli 24<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma am konvenciis me-17<br />

muxlis 1 punqtiT gaTvaliswinebul saxelmwifoebs unda Seatyobinos:<br />

a. me-17 da me-18 muxlebis Sesabamisad xelmow<strong>erebis</strong>, ratifikaciebisa<br />

da mierTebebis Sesaxeb;<br />

b. me-19 muxlis Sesabamisad am konvenciis ZalaSi Sesvlis<br />

TariRis Sesaxeb;<br />

c. me-14, me-20 da 23-e muxlebis Sesabamisad miRebuli Setyobinebebisa<br />

da gancxadebebis Sesaxeb;<br />

d. 21-e muxlis Sesabamisad denonsaciis Sesaxeb;


saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis ... aRmosafxvrelad<br />

muxli 25<br />

23<br />

1. es konvencia, romlis espanuri, inglisuri, Cinuri, franguli<br />

da rusuli teqstebi Tanabrad avTenturia, deponirebul<br />

unda iqnas <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> arqivSi.<br />

2. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma am konvenciis<br />

avTenturi aslebi unda gadasces yvela saxelmwifos, romelic<br />

am konvenciis me-17 muxlis 1 punqtSi momxsenebel saxelmwifoTa<br />

romelime kategorias miekuTvneba.


24 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

konvencia konvencia<br />

konvencia<br />

qalis qalis diskriminaciis diskriminaciis yvela yvela yvela formis<br />

formis<br />

likvidaciis likvidaciis likvidaciis Sesaxeb<br />

Sesaxeb<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia da da da da da Riaa Riaa Riaa Riaa Riaa xelmoweris, xelmoweris, xelmoweris, xelmoweris, xelmoweris, ratificirebisa ratificirebisa ratificirebisa ratificirebisa ratificirebisa da da da da da mierTebisaTvis<br />

mierTebisaTvis<br />

mierTebisaTvis<br />

mierTebisaTvis<br />

mierTebisaTvis<br />

generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis asambleis asambleis asambleis asambleis 1979 1979 1979 1979 1979 wlis wlis wlis wlis wlis 18 18 18 18 18 dekemberis dekemberis dekemberis dekemberis dekemberis rezoluciiT rezoluciiT rezoluciiT rezoluciiT rezoluciiT 34/180 34/180 34/180 34/180 34/180<br />

ZalaSia: ZalaSia: ZalaSia: ZalaSia: ZalaSia: 1981 1981 1981 1981 1981 wlis wlis wlis wlis wlis 3 3 3 3 3 seqtembridan, seqtembridan, seqtembridan, seqtembridan, seqtembridan, 27(1)-e 27(1)-e 27(1)-e 27(1)-e 27(1)-e muxlis muxlis muxlis muxlis muxlis Tanaxmad Tanaxmad Tanaxmad Tanaxmad Tanaxmad<br />

am am am am am konvenciis konvenciis konvenciis konvenciis konvenciis monawile monawile monawile monawile monawile saxelmwifoebi, saxelmwifoebi, saxelmwifoebi, saxelmwifoebi, saxelmwifoebi, romlebic<br />

romlebic<br />

romlebic<br />

romlebic<br />

romlebic<br />

aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, rom <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> wesdeba ganamtkicebs<br />

<strong>adamianis</strong> ZiriTadi uflebebisadmi, misi, rogorc pirovnebis,<br />

Rirsebisa da Rirebulebisadmi da mamakacisa da qalis Tanasworuflebianobisadmi<br />

rwmenas,<br />

aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, rom <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaracia<br />

ganamtkicebs diskriminaciis dauSveblobis princi ps da acxadebs,<br />

rom yvela adamiani ibadeba Tavisufali, Tanaswori RirsebiTa<br />

da uflebebiT, da unda flobdes deklaraciiT gamocxadebul<br />

yvela uflebasa da Tavisuflebas, nebismieri, maT Soris, sqesis<br />

niSniT gansxvavebis miuxedavad,<br />

aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, aRniSnaven, rom <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> saerTaSoriso xelSekrulebebis<br />

monawile saxelmwifoebi valdebuli arian, uzrunvelyon<br />

mamakacisa da qalis Tanasworoba nebismieri ekonomikuri,<br />

socialuri, kulturuli, samoqalaqo da politikuri uflebebiT<br />

sargeblobisas,<br />

mxedvelobaSi<br />

mxedvelobaSi<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi<br />

mxedvelobaSi iReben <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> da misi specializebuli<br />

dawesebulebebis egidiT dadebul saerTaSoriso konvenciebs,<br />

romlebic xels uwyobs mamakacisa da qalis Tanasworobis<br />

uflebas,<br />

24


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

25<br />

iTvaliswineben, iTvaliswineben<br />

iTvaliswineben<br />

iTvaliswineben<br />

iTvaliswineben agreTve, mamakacisa da qalis Tanasworuflebianobis<br />

xelSewyobis mizniT, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong>a da<br />

misi specializebuli dawesebulebebis mier miRebul rezoluciebs,<br />

deklaraciebsa da rekomendaciebs,<br />

SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni arian, arian, arian, arian, arian, rom sxvadasxva <strong>dokumentebi</strong>s arsebobis<br />

miuxedavad, qalTa mzardi diskriminacia grZeldeba,<br />

Seaxseneben, Seaxseneben, Seaxseneben, Seaxseneben, Seaxseneben, rom qalis diskriminacia arRvevs Tanasworuflebianobisa<br />

da adamianuri Rirsebis pativiscemis princi pebs,<br />

xels uSlis mamakacis Tanabrad qalis monawileobas qveynis<br />

politikur, socialur, ekonomikur da kulturul cxovreba-<br />

Si; abrkolebs sazogadoebisa da ojaxis keTildReobis zrdas<br />

da arTulebs qalis SesaZleblobaTa srulad gamovlenas misi<br />

qveynisa da kacobriobis sakeTildReod,<br />

SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni SeSfoTebulni arian, arian, arian, arian, arian, rom siRaribis pirobebSi qalebisaTvis<br />

naklebad xelmisawvdomia sursaTi, janmrTelobis dacvis saSualebebi,<br />

ganaTleba, profesiuli momzadeba da dasaqmeba, agreTve<br />

sxva moTxovnilebebi,<br />

darwmunebuli darwmunebuli darwmunebuli darwmunebuli darwmunebuli arian, arian, arian, arian, arian, rom Tanasworobasa da samarTlianobaze<br />

dafuZnebuli axali saerTaSoriso ekonomikuri wesrigis<br />

damyareba mniSvnelovnad Seuwyobs xels mamakacisa da qalis<br />

Tanabaruflebianobis ganviTarebas,<br />

xazs xazs xazs xazs xazs usvamen, usvamen, usvamen, usvamen, usvamen, rom aparteidis, rasizmis yvela formis, rasobrivi<br />

diskriminaciis, kolonializmis, neokolonializmis, agresiis,<br />

ucxo saxelmwifos mier okupaciisa da batonobis, saxelmwifoTa<br />

saSinao saqmeebSi Carevis aRmofxvra aucilebelia mamakacisa<br />

da qalis uflebebiT sruli sargeblobisaTvis,<br />

adastureben,<br />

adastureben,<br />

adastureben, adastureben,<br />

adastureben, rom saerTaSoriso mSvidobisa da uSiSroebis<br />

ganmtkiceba, saerTaSoriso daZabulobis Seneleba, saxelmwifoTa<br />

Soris TanamSromloba maTi socialuri da ekonomikuri<br />

sistemebis miuxedavad, sayovelTao da sruli ganiaraReba, gansakuTrebiT<br />

mkacr da efeqtur saerTaSoriso kontrols daqvem


26 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

debarebuli birTvuli ganiaraReba, qveynebs Soris urTierTobaSi<br />

samarTlianobis, Tanasworobisa da urTierTsargeblobis<br />

princi pebis damkvidreba da ucxoeTisa da koloniuri batonobis,<br />

ucxouri okupaciis qveS myofi xalxebis TviTgamorkvevisa<br />

da damoukideblobis uflebis ganxorcieleba, agreTve, erovnuli<br />

suverenitetisa da teritoriuli mTlianobis pativiscema<br />

biZgs miscems socialur progressa da ganviTarebas, rac Tavis<br />

mxriv xels Seuwyobs mamakacsa da qals Soris sruli Tanasworobis<br />

miRwevas,<br />

darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni darwmunebulni arian, arian, arian, arian, arian, rom qveynis sruli ganviTareba, msoflios<br />

keTildReoba da mSvidoba moiTxovs yvela sferoSi qalis<br />

maqsimalur monawileobas mamakacis Tanasworad,<br />

iTvaliswineben<br />

iTvaliswineben<br />

iTvaliswineben iTvaliswineben<br />

iTvaliswineben ojaxis keTildReobisa da sazogadoebis ganviTarebis<br />

saqmeSi qalis ganuzomel wvlils, romelsac dRemde<br />

ar moupovebia sruli aRiareba, ojaxsa da bavSvis aRzrdaSi<br />

dedobis funqciisa da orive mSoblis rolis socialur mniSvnelobas,<br />

aseve, gacnobierebuli aqvT, rom qalis roli STamomavlobis<br />

gagrZelebaSi ar unda iyos misi diskriminaciis safuZveli,<br />

vinaidan bavSvis aRzrda moiTxovs mamakacsa da qals,<br />

agreTve mTlianad sazogadoebas Soris pasuxismgeblobis ganawilebas,<br />

aRiareben, aRiareben, aRiareben, aRiareben, aRiareben, rom mamakacisa da qalis sruli Tanasworobis<br />

misaRwevad saWiroa sazogadoebasa da ojaxSi rogorc mamakacis,<br />

ise qalis tradiciuli rolis Secvla,<br />

mzad mzad mzad mzad mzad arian arian arian arian arian ganaxorcielon qalis diskriminaciis likvidaciis<br />

Sesaxeb deklaraciiT gamocxadebuli princi pebi da am mizniT,<br />

miiRon aseTi diskriminaciis yvela formisa da gamovlinebis<br />

aRmosafxvrelad saWiro zomebi,<br />

SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

nawili nawili I I<br />

I<br />

muxli 1<br />

27<br />

am konvenciis miznebisaTvis termini ~qalis diskriminacia~ ni-<br />

Snavs sqesis niSniT nebismier gansxvavebas, gamijvnas an SezRudvas,<br />

romelmac SesaZlebelia Sedegad moitanos an romlis mizania<br />

qalis mier, misi ojaxuri mdgomareobis miuxedavad, mamakacisa<br />

da qalis Tanasworobis safuZvelze, politikur, ekonomikur,<br />

socialur, kulturul, samoqalaqo an nebismier sxva sferoSi<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebisa da ZiriTad Tavis<strong>uflebaTa</strong> aRiarebis,<br />

sargeblobis an gamoyenebis SesaZleblobis Sesusteba an sruli<br />

uaryofa.<br />

muxli 2<br />

monawile saxelmwifoebi gmoben qalis diskriminaciis nebismier<br />

gamovlinebas, Tanaxma arian yvela Sesatyvisi saSualebiT, dauyovnebliv<br />

ganaxorcielon qalis diskriminaciis likvidaciis<br />

politika da am mizniT, kisruloben valdebulebas:<br />

a. Seitanon mamakacisa da qalis Tanasworuflebianobis princi<br />

pi TavianT konstituciebSi an sxva Sesabamis sakanonmdeblo<br />

aqtebSi, Tu es aqamde ar gaukeTebiaT, da uzrunvelyon<br />

kanoniTa da sxva Sesatyvisi saSualebebiT am princi pis<br />

praqtikuli ganxorcieleba;<br />

b. miiRon, sadac es aucilebelia, qalis yovelgvari diskriminaciis<br />

amkrZalavi Sesabamisi sakanonmdeblo da sxva zomebi,<br />

sanqciebis CaTvliT;<br />

c. daaweson qalis uflebebis samarTlebrivi dacva mamakacTan<br />

Tanaswor safuZvelze da kompetenturi erovnuli sasamarTloebisa<br />

da sxva saxelmwifo dawesebulebebis meSveobiT<br />

uzrunvelyon diskriminaciis nebismieri aqtisagan qalis<br />

efeqturi dacva;<br />

d. Tavi Seikavon qalis mimarT raime diskriminaciuli aqtisa<br />

Tu moqmedebisagan da uzrunvelyon saxelmwifo organoebisa


28 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

da dawesebulebebis moqmedeba am valdebulebis Sesabamisad;<br />

e. miiRon yvela Sesabamisi zoma nebismieri piris, organizaciisa<br />

Tu sawarmos mxridan qalis diskriminaciis aRmosafxvrelad;<br />

f. miiRon yvela Sesabamisi zoma, sakanonmdeblos CaTvliT, im<br />

moqmedi kanonebis, dadgenilebebis, Cveulebebisa da praqtikis<br />

Sesacvlelad an gasauqmeblad, romelic qalis diskriminacias<br />

awesebs;<br />

g. gaauqmon TavianTi sisxlis samarTlis kanonmdeblobis yvela<br />

debuleba, romelic qalis diskriminacias awesebs.<br />

muxli 3<br />

monawile saxelmwifoebi yvela sferoSi, kerZod, politikur,<br />

socialur, ekonomikur da kulturul sferoebSi iReben Sesabamis<br />

zomebs, sakanonmdeblos CaTvliT, qalis yovelmxrivi ganviTarebisa<br />

da progresis uzrunvelsayofad, raTa mas mamakac-<br />

Tan Tanasworobis safuZvelze Seeqmnas <strong>adamianis</strong> uflebebiTa<br />

da ZiriTadi TavisuflebebiT sargeblobisa da maTi ganxorcielebis<br />

garantia.<br />

muxli 4<br />

1. monawile saxelmwifoebis mier, mamakacsa da qals Soris<br />

faqtobrivi Tanasworobis damyarebis dasaCqareblad miRebuli<br />

droebiTi specialuri zomebi am konvenciis gansazRvrebis<br />

mixedviT, diskriminaciulad ar CaiTvleba, Tumca, man<br />

araviTar SemTxvevaSi ar SeiZleba gamoiwvios araTanabari<br />

da gansxvavebuli standartebis SenarCuneba; aRniSnuli zomebi<br />

unda gauqmdes, roca miRweul iqneba mizani, romelic Sesa-<br />

ZleblobaTa da mopyrobis TanabrobaSi gamoixateba.<br />

2. monawile saxelmwifoebis mier dedobis dasacavad specialuri,<br />

maT Soris am konvenciiT gaTvaliswinebuli zomebis<br />

miReba diskriminaciulad ar CaiTvleba.


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

muxli 5<br />

29<br />

monawile saxelmwifoebi iReben yvela Sesabamis zomas, raTa:<br />

a. Secvalon mamakacisa da qalis yofaqcevis socialuri da<br />

kulturuli modelebi im crurwmenebisa da Cveulebebis,<br />

agreTve, mTeli danarCeni praqtikis aRmofxvris mizniT,<br />

romelic emyareba erT-erTi sqesis arasrulfasovnebis an<br />

upiratesobis ideas an mamakacis da qalis rolis stereotipul<br />

gaazrebas.<br />

b. uzrunvelyon, rom saojaxo aRzrda gulisxmobdes dedobis,<br />

rogorc socialuri funqciis swor gagebas da bavSvis aRzrdisa<br />

da ganviTarebis saqmeSi mamakacisa da qalis saerTo<br />

pasuxismgeblobis aRiarebas, bavSvis upiratesi interesebis<br />

gaTvaliswinebiT.<br />

muxli 6<br />

monawile saxelmwifoebi iReben yvela Sesabamis zomas, sakanonmdeblos<br />

CaTvliT, qalebiT yovelgvari vaWrobisa da qalis<br />

prostituciis eqspluataciis aRsakveTad.<br />

nawili nawili II<br />

II<br />

muxli 7<br />

monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas qveynis<br />

politikur da sazogadoebriv cxovrebaSi qalis diskriminaciis<br />

likvidaciisaTvis, kerZod, qalisaTvis, mamakacis Tanasworad,<br />

uzrunvelyofen uflebas:<br />

a. xma misces yvela arCevnebsa da referendumSi, arCeul iqnas<br />

nebismier saxalxod arCeul organoSi;<br />

b. monawileobdes saxelmwifo politikis formirebasa da ganxorcielebaSi<br />

da ekavos saxelmwifo Tanamdeboba, agreTve,<br />

axorcielebdes nebismier sajaro funqcias, aRmasrulebeli<br />

xelisuflebis yvela doneze;


30 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

c. monawileobdes arasamTavrobo organizaciebisa da asociaciebis<br />

saqmianobaSi, romlebic qveynis sazogadoebrivi da<br />

politikuri problemebiT arian dakavebuli.<br />

muxli 8<br />

monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas, raTa<br />

uzrunvelyon qalisaTvis mamakacis Tanasworad da diskriminaciis<br />

gareSe saerTaSoriso doneze sakuTari mTavrobis warmodgenisa<br />

da saerTaSoriso organizaciebis muSaobaSi monawileobis<br />

miRebis SesaZlebloba.<br />

muxli 9<br />

1. monawile saxelmwifoebi qals uflebrivad uTanabreben mamakacs<br />

mis mier moqalaqeobis SeZenis, Secvlisa da Senar-<br />

Cunebis dros. gansakuTrebiT, uzrunvelyofen, rom ucxoelze<br />

qorwinebam an qorwinebis periodSi qmris moqalaqeobis<br />

Secvlam ar gamoiwvios colis moqalaqeobis avtomaturi<br />

Secvla, ar aqcios igi moqalaqeobis armqone pirad da<br />

ar aiZulos mas qmris moqalaqeobis miReba.<br />

2. monawile saxelmwifoebi qals uflebrivad uTanabreben mamakacs<br />

Svilebis moqalaqeobis gansazRvrisas.<br />

nawili nawili nawili III<br />

III<br />

muxli 10<br />

monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas qalis<br />

diskriminaciis likvidaciisaTvis, raTa mamakacisa da qalis<br />

Tanasworobis safuZvelze, qali uzrunvelyon mamakacis<br />

Tanabari uflebebiT ganaTlebis dargSi, kerZod:<br />

a. profesiis an specialobis arCevisas ganaTlebis xelmisawvdomobis,<br />

yvela kategoriis saswavlo dawesebulebis diplomis<br />

miRebis erTnairi pirobebiT, rogorc soflis, ise qalaqis<br />

raionebSi. es Tanasworoba uzrunvelyofil unda iqnas rogorc


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

31<br />

skolamdeli, zogadi, teqnikuri da umaRlesi teqnikuri,<br />

aseve yvela sxva ti pis specialuri ganaTlebisaTvis;<br />

b. swavlebis erTnairi programebis, erTnairi gamocdebis, Tanabari<br />

kvalifikaciis maswavlebelTa Semadgenlobis, Tanabari xarisxis<br />

saskolo Senobebisa da mowyobilobis xelmisawvdomoba;<br />

c. yvela donisa da formis saswavlebelSi mamakacisa da qalis<br />

rolis Sesaxeb stereotipuli warmodgenebis aRmofxvra<br />

erToblivi swavlebisa da swavlebis sxva formebis waxalisebis<br />

gziT, romelic xels Seuwyobs am miznis miRwevas,<br />

kerZod, saxelmZRvaneloebisa da saskolo programebis gadasinjviTa<br />

da am mizanTan swavlebis meTodebis misadagebiT;<br />

d. stipendiebisa da sxva saswavlo daxmarebis miRebis Tanabari<br />

SesaZlebloba;<br />

e. Semdgomi ganaTlebis miRebis programebis xelmisawvdomobis<br />

Tanabari SesaZlebloba, mozrdilTa da funqciuri wigni<strong>erebis</strong><br />

programebis CaTvliT, romelic mamakacTa da qalTa codnaSi<br />

arsebuli vakuumis swrafi Semcirebisakenaa mimarTuli;<br />

f. skoladaumTavrebel gogonaTa ricxvis Semcireba da programebis<br />

SemuSaveba im gogonebisa da qalebisaTvis, romelTac<br />

naadrevad miatoves skola;<br />

g. sportsa da fizikur momzadebaSi monawileobis Tanabari<br />

SesaZlebloba;<br />

h. ojaxis janmrTelobisa da keTildReobis uzrunvelyofis<br />

xelSesawyobad saganmanaTleblo xasiaTis specialuri informaciis<br />

xelmisawvdomoba, ojaxis dagegmvis Sesaxeb informaciisa<br />

da konsultaciebis CaTvliT.<br />

muxli 11<br />

1. monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas<br />

qalis diskriminaciis likvidaciisaTvis, raTa mamakacisa da<br />

qalis Tanasworobis safuZvelze, qali uzrunvelyon mamakacis<br />

Tanabari uflebebiT dasaqmebis dargSi, kerZod:


32 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

a. Sromis uflebiT, rogorc yoveli <strong>adamianis</strong> ganuyofeli<br />

ufleba;<br />

b. samuSaoze daqiravebis dros erTnairi SesaZleblobebis<br />

uflebiT, daqiravebisas SerCevis Tanabari kriteriumebis<br />

gamoyenebis CaTvliT;<br />

c. profesiis an samuSaos Tavisufali arCevis, Tanamdebobrivi<br />

dawinaurebisa da dasaqmebis garantiis, agreTve,<br />

yvela samsaxurebrivi SeRavaTiTa da pirobiT sargeblobis,<br />

profesiuli momzadebisa da gadamzadebis uflebiT -<br />

mowafeobis, gaZlierebuli profesiuli momzadebisa da<br />

regularuli gadamzadebis CaTvliT;<br />

d. Tanabari anazRaurebis, maT Soris, SeRavaTebis miRebis,<br />

Tanabari Rirebulebis SromisaTvis Tanabari pirobebis,<br />

agreTve, Sesrulebuli samuSaos xarisxis Sefasebisadmi<br />

Tanabari midgomis uflebiT;<br />

e. socialuri uzrunvelyofis uflebiT, kerZod, pensiaze<br />

gasvlis, umuSevrobis, avadmyofobis, invalidobis, moxucebulobis<br />

da Sromisunarianobis dakargvis sxva SemTxvevebSi,<br />

agreTve, anazRaurebadi Svebulebis uflebiT;<br />

f. janmrTelobis dacvisa da Sromis usafrTxo pirobebis,<br />

maT Soris STamomavlobis gagrZelebis funqciis dacvis<br />

uflebiT;<br />

2. gaTxovebisa Tu dedobis mizeziT qalis diskriminaciis Tavidan<br />

asacileblad da misTvis Sromis efeqturi garantiebis Sesaqmnelad,<br />

monawile saxelmwifoebi mimarTaven Sesabamis zomebs,<br />

raTa:<br />

a. sanqciebis gamoyenebis muqariT akrZalon orsulobisa da<br />

mSobiarobis gamo Svebulebis safuZvelze samuSaodan<br />

daTxovna an daTxovnisas ojaxuri pirobebis gamo diskriminacia;<br />

b. SemoiRon anazRaurebadi Svebuleba an Svebuleba Sesabamisi<br />

socialuri daxmarebiT orsulobisa da mSobiarobis<br />

gamo, muSaobis winandeli adgilis, Tanamdebobisa da socialuri<br />

daxmarebis SenarCunebiT;


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

33<br />

c. waaxalison aucilebeli socialuri momsaxurebis gaweva,<br />

raTa mSoblebs SeeZloT saojaxo movaleobaTa Sesruleba<br />

SeuTavson SromiT saqmianobasa da sazogadoebriv cxovrebaSi<br />

monawileobas, kerZod, sabavSvo dawesebulebaTa<br />

qselis Seqmnisa da gafarToebis gziT;<br />

d. uzrunvelyon orsulobis periodSi qalebis gansakuTrebuli<br />

dacva iseTi samuSaosagan, romelmac maT janmrTelobaze<br />

SeiZleba mavne gavlena iqonios.<br />

3. kanonmdebloba, romelic am muxliT gaTvaliswinebuli uflebebis<br />

dacvas emsaxureba, periodulad ganixileba samecniero-teqnikuri<br />

codnis Suqze, agreTve, saWiroebis SemTxveva-<br />

Si eqvemdebareba gadasinjvas, gauqmebas an gafarToebas.<br />

muxli 12<br />

1. monawile saxelmwifoebi momarTaven yvela Sesabamis zomas<br />

qalis diskriminaciis likvidaciisaTvis janmrTelobis dacvis<br />

dargSi, raTa mamakacisa da qalis Tanasworobis safuZvelze<br />

uzrunvelyon qalisaTvis samedicino momsaxurebis xelmisawvdomoba,<br />

maT Soris ojaxis dagegmvasTan dakavSirebiT.<br />

2. am muxlis pirveli punqtis debulebebisagan damoukideblad,<br />

monawile saxelmwifoebi qalebs uzrunvelyofen Sesabamisi<br />

momsaxurebiT orsulobis, mSobiarobisa da mSobiarobis<br />

Semdgom periodSi, aucileblobis SemTxvevaSi uweven ufaso<br />

momsaxurebas, aseve, orsulobisa da meZuZurobis periodSi<br />

uzrunvelyofen Sesabamisi kvebiT.<br />

muxli 13<br />

monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas qalis<br />

diskriminaciis likvidaciisaTvis raTa mamakacisa da qalis<br />

Tanasworobis safuZvelze, qali uzrunvelyon mamakacis Tanabari<br />

uflebebiT ekonomikuri da socialuri cxovrebis sxva<br />

sferoebSi, kerZod:


34 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

a. saojaxo daxmarebis uflebiT;<br />

b. sabanko kreditis, uZravi qonebis giravnobiT sesxis da finansuri<br />

kreditis sxva formebis miRebis uflebiT;<br />

c. dasvenebis, sportisa da kulturuli cxovrebis yvela dargTan<br />

dakavSirebul RonisZiebebSi monawileobis uflebiT.<br />

muxli 14<br />

1. monawile saxelmwifoebi mxedvelobaSi iReben soflad mcxovrebi<br />

qalebis gansakuTrebul problemebs da im mniSvnelovan<br />

rols, romelsac isini TavianTi ojaxebis ekonomikuri<br />

keTildReobis uzrunvelyofis saqmeSi TamaSoben, maT Soris,<br />

saqmianobas meurneobis arasasaqonlo dargebSi, da mimarTaven<br />

yvela Sesabamis zomas, soflad mcxovrebi qalebis mimarT am<br />

konvenciis debulebaTa gamoyenebis uzrunvelsayofad.<br />

2. monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas<br />

soflis raionebSi qalis diskriminaciis likvidaciisaTvis,<br />

raTa mamakacisa da qalis Tanasworobis safuZvelze uzrunvelyofil<br />

iqnas qalTa monawileoba raionebis ganviTarebasa<br />

da aseTi ganviTarebisagan sargeblis miRebaSi, kerZod, aseT<br />

qalebs aRWurvaven uflebiT:<br />

a. yvela doneze monawileobdnen ganviTarebis gegmebis SemuSavebasa<br />

da ganxorcielebaSi;<br />

b. xeli miuwvdebodeT samedicino momsaxurebis Sesabamis<br />

saSualebebze, ojaxis dagegmvis sakiTxze informaciis,<br />

konsultaciebisa da momsaxurebis CaTvliT.<br />

c. uSualod iRebdnen sargebels socialuri dazRvevis programebisagan;<br />

d. iRebdnen yvela saxis formalur da araformalur momzadebasa<br />

da ganaTlebas, wigni<strong>erebis</strong> CaTvliT, agreTve, sargeblobdnen<br />

saTemo momsaxurebis da sakonsultacio momsaxurebis<br />

yvela saSualebiT, teqnikuri momzadebis donis<br />

amaRlebis mizniT;


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

35<br />

e. qmnidnen TviTdaxmarebis jgufebsa da kooperativebs,<br />

ekonomikur SesaZleblobaTa Tanabari xelmisawvdomobis<br />

mizniT daqiravebuli Sromis an TviTdasaqmebis saSualebiT;<br />

f. monawileobdnen yvela saxis koleqtiur saqmianobaSi;<br />

g. hqondeT SesaZlebloba, miiRon sasoflo-sameurneo krediti<br />

da sesxebi, isargeblon marketingis sistemiT, Sesabamisi<br />

teqnologiiTa da miwisa da agrarul reformebSi,<br />

agreTve, xelaxla dasaxlebis gegmebSi Tanabari statusiT;<br />

h. sargeblobdnen cxovrebis saTanado pirobebiT, gansakuTrebiT<br />

sabinao, sanitaruli, eleqtro da wyalmomaragebiT,<br />

agreTve transportiTa da kavSirgabmulobis saSualebebiT<br />

momsaxurebasTan mimarTebaSi.<br />

nawili nawili IV<br />

IV<br />

muxli 15<br />

1. monawile saxelmwifoebi kanonis winaSe aRiareben qalis<br />

mamakacTan Tanasworobas.<br />

2. monawile saxelmwifoebi qals aniWeben mamakacis Tanabar<br />

samoqalaqo uflebaunarianobas da misiT sargeblobis Tanabar<br />

SesaZleblobebs, kerZod, uzrunvelyofen qalis Tanabar<br />

uflebebs xelSekrulebebis dadebisa da qonebis marTvisas,<br />

agreTve, misdami Tanabar damokidebulebas sasamarTloebsa<br />

da tribunalebSi saqmis ganxilvis yvela etapze.<br />

3. monawile saxelmwifoebi Tanxmdebian, rom baTilad da Zaladakargulad<br />

CaiTvalos nebismieri xelSekruleba da kerZo<br />

iuridiuli dokumenti, romelsac qalis uflebaunarianobis<br />

SezRudva mohyveba.<br />

4. monawile saxelmwifoebi mamakacsa da qals aniWeben Tanabar<br />

uflebebs gadaadgilebis, binadrobisa da sacxovrebeli adgilis<br />

arCevis Tavisuflebis kanonmdeblobasTan mimarTebaSi.


36 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

muxli 16<br />

1. monawile saxelmwifoebi mimarTaven yvela Sesabamis zomas qalis<br />

diskriminaciis likvidaciisaTvis qorwinebasa da saojaxo<br />

urTierTobebTan dakavSirebul yvela sakiTxSi, kerZod, mamakacTa<br />

da qalTa Tanasworobis safuZvelze uzrunvelyofen:<br />

a. qorwinebisas erTnair uflebebs;<br />

b. meuRlis Tavisuflad arCevisa da mxolod Tavisufali<br />

da sruli TanxmobiT qorwinebis Tanabar uflebebs;<br />

c. qorwinebaSi yofnisa da ganqorwinebis dros erTnair<br />

uflebebsa da movaleobebs;<br />

d. mSoblebis Tanabar uflebebsa da movaleobebs, maTi ojaxuri<br />

mdgomareobisagan damoukideblad, SvilebTan dakavSirebul<br />

sakiTxebSi. radgan nebismier SemTxvevaSi Svilebis<br />

interesebi upiratesia;<br />

e. Svilebis raodenobisa da maT dabadebas Soris drois<br />

Sualedebis sakiTxis Tavisuflad da pasuxismgeblobiT<br />

gadawyvetis Tanabar uflebebs. agreTve, am uflebebiT<br />

sargeblobisaTvis saWiro informaciisa da ganaTlebis<br />

miRebis SesaZleblobas;<br />

f. meurveobasTan, mzrunvelobasTan, warmomadgenlobasTan da<br />

SvilebasTan an analogiuri funqciebis SesrulebasTan<br />

mimarTebaSi Tanabar uflebebsa da movaleobebs, roca<br />

amas erovnuli kanonmdebloba iTvaliswinebs;<br />

g. meuRleTa Tanabar pirad uflebebs, maT Soris gvaris,<br />

profesiisa da saqmianobis arCevasTan mimarTebaSi;<br />

h. meuRleTa qonebis mflobelobis, SeZenis, marTvis, sargeblobisa<br />

da gankargvis Tanabar uflebas.<br />

2. bavSvis niSnobasa da qorwinebas iuridiuli Zala ara aqvs.<br />

miRebul unda iqnas yvela zoma, sakanonmdeblos CaTvliT,<br />

raTa savaldebulo wesiT ganisazRvros qorwinebis minimaluri<br />

asaki da qorwinebis aucilebeli registracia saxelmwifo<br />

reestrSi.


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

nawili nawili V<br />

V<br />

muxli 17<br />

37<br />

1. am konvenciis ganxorcielebisas miRweuli progresis gansaxilvelad<br />

arsdeba qalis diskriminaciis salikvidacio<br />

komiteti (SemdgomSi ~komiteti~), romelic konvenciis ZalaSi<br />

Sesvlis momentisaTvis Sedgeba Tvrameti, xolo ocdameTxuTmete<br />

monawile saxelmwifos mier misi ratifikaciis an<br />

masTan mierTebis Semdeg - ocdasami maRali moraluri Tvisebebisa<br />

da kompetenciis mqone eqspertisagan. monawile saxelmwifoebi<br />

eqspertebs irCeven sakuTar moqalaqeTagan da<br />

isini moqmedeben personalurad. eqspertebis SerCevisas mxedvelobaSi<br />

miiReba samarTliani geografiuli ganawileba da<br />

sxvadasxva civilizaciebis, agreTve samarTlebrivi sistemebis<br />

warmomadgenloba.<br />

2. komitetis wevrebs irCeven monawile saxelmwifoebis mier<br />

dasaxelebul pirTagan, faruli kenWisyriT. yovel monawile<br />

saxelmwifos SeuZlia daasaxelos erTi piri Tavis<br />

moqalaqeTagan.<br />

3. pirveli arCevnebi ewyoba am konvenciis ZalaSi Sesvlis dRidan<br />

eqvsi Tvis Semdeg. yoveli arCevnebis mowyobamde sul cota<br />

sami TviT adre <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivani monawile<br />

saxelmwifoebs ugzavnis werils, winadadebiT, warmoadginon<br />

TavianTi kandidatebi ori Tvis ganmavlobaSi. generaluri mdivani<br />

adgens sias, romelSic anbanuri wesiT Seyavs yvela piri<br />

im monawile saxelmwifoTa aRniSvniT, romlebmac isini daasaxeles,<br />

da warudgens monawile saxelmwifoebs.<br />

4. komitetis wevrTa arCevnebi ewyoba monawile saxelmwifoTa<br />

sxdomaze, romelsac iwvevs generaluri mdivani <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> Stab-binaSi. sxdomaze, romlis qvorumsac monawile<br />

saxelmwifoTa ori mesamedi Seadgens, komitetSi ar-<br />

Ceul pirebad iTvlebian is kandidatebi, romlebic xmaTa<br />

met raodenobas da sxdomaze damswre da kenWisyraSi monawile<br />

saxelmwifoTa warmomadgenlebis xmaTa absolutur<br />

umravlesobas miiReben.


38 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

5. komitetis wevrebs irCeven oTxi wlis vadiT, Tumca pirvel<br />

arCevnebSi arCeul cxra wevrs uflebamosilebis vada ori<br />

wlis Semdeg gaudis; pirveli arCevnebis mowyobisTanave,<br />

komitetis Tavmjdomare wilisyriT asaxelebs am cxra wevris<br />

gvarebs.<br />

6. komitetis damatebiTi xuTi wevris arCeva xdeba am muxlis<br />

me-2, 3 da 4 punqtebis debulebaTa Sesabamisad ocdameTxuTmete<br />

saxelmwifos mier konvenciis ratifikaciis an masTan<br />

SeerTebis Semdeg. amrigad, arCeul or damatebiT wevrs uflebamosilebis<br />

vada gaudis ori wlis Semdeg; am ori wevris<br />

gvarebs asaxelebs komitetis Tavmjdomare wilisyriT.<br />

7. gauTvaliswinebeli vakansiis Sesavsebad, monawile saxelmwifo,<br />

romlis eqspertmac rogorc komitetis wevrma, Sewyvita<br />

funqcionireba, komitetis TanxmobiT niSnavs sxva<br />

eqsperts Tavis moqalaqeTagan.<br />

8. komitetis wevrebi iReben generaluri asambleis mier damtkicebul<br />

gasamrjelos <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> saxsrebidan,<br />

komitetis mniSvnelobis gaTvaliswinebiT asambleis mier<br />

dadgenili wesiTa da pirobebiT.<br />

9. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivani uzrunvelyofs<br />

komitets aucilebel personaliTa da materialuri saSualebebiT,<br />

komitetis mier am konvenciis Sesabamisi funqciebis<br />

efeqturi ganxorcielebisaTvis.<br />

muxli 18<br />

1. monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben, gaer-<br />

Tianebuli <strong>erebis</strong> generalur mdivans komitetSi gansaxilvelad<br />

warudginon moxseneba maT mier am konvenciis debulebaTa<br />

Sesasruleblad miRebuli sakanonmdeblo, sasamarTlo,<br />

administraciuli, Tu sxva RonisZiebebisa da amasTan dakav-<br />

SirebiT miRweuli warmatebebis Taobaze:<br />

a. dainteresebuli saxelmwifosaTvis am konvenciis ZalaSi<br />

Sesvlis dRidan erTi wlis ganmavlobaSi;


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

39<br />

b. amis Semdgom yovel oTx weliwadSi erTxel mainc da<br />

momavalSi komitetis moTxovnis Sesabamisad.<br />

2. moxsenebaSi SeiZleba miTiTebul iqnas is faqtorebi da<br />

siZneleebi, romlebic am konvenciiT nakisr valdebulebaTa<br />

Sesrulebis xarisxze gavlenas axdenen.<br />

muxli 19<br />

1. komiteti amtkicebs proceduris sakuTar wesebs.<br />

2. komiteti Tanamdebobis pirebs irCevs ori wliT.<br />

muxli 20<br />

1. komiteti yovelwliurad ara umetes ori kviris ganmavlobaSi<br />

ikribeba. am konvenciis me-18 muxlis Sesabamisad warmodgenil<br />

moxsenebaTa gansaxilvelad.<br />

2. komitetis sxdomebi, Cveulebriv, imarTeba <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> Stab-binaSi an nebismier sxva Sesaferis adgilas,<br />

romelsac komiteti gansazRvravs.<br />

muxli 21<br />

1. komiteti, ekonomikuri da socialuri sabWos meSveobiT,<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur asambleas yovelwliurad<br />

warudgens moxsenebas Tavisi saqmianobis Sesaxeb da monawile<br />

saxelmwifoTagan miRebuli moxsenebebisa da informaciis<br />

Seswavlis safuZvelze amzadebs zogadi xasiaTis winadadebebsa<br />

da rekomendaciebs. aseTi winadadebebi da rekomendaciebi<br />

komitetis moxsenebaSi SeaqvT monawile saxelmwifoebis<br />

SeniSvnebTan erTad, SeniSvnebis arsebobis SemTxvevaSi.<br />

2. generaluri mdivani komitetis moxsenebebs informaciisaTvis<br />

ugzavnis komisias qalis statusis Sesaxeb.


40 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

muxli 22<br />

specializebul dawesebulebebs ufleba aqvT warmodgenili iyvnen<br />

am konvenciis iseTi debulebebis ganxorcielebis sakiTxebis<br />

ganxilvisas, romlebic maTi saqmianobis sferos ganekuTvneba.<br />

komitets SeuZlia specializebul dawesebulebebs mouwodos,<br />

warmoadginon moxsenebebi konvenciis ganxorcielebis Sesaxeb<br />

im dargebSi, romlebic maTi saqmianobis sferos ganekuTvneba.<br />

nawili nawili VI<br />

VI<br />

muxli 23<br />

es konvencia ar zRudavs mamakacsa da qals Soris Tanasworobis<br />

miRwevis ufro metad xelSemwyob sxva debulebebs, romlebsac<br />

SeiZleba Seicavdes:<br />

a. monawile saxelmwifos kanonmdebloba, an<br />

b. romelime sxva saerTaSoriso konvencia, xelSekruleba an<br />

SeTanxmeba, romelic am saxelmwifosaTvis ZalaSia.<br />

muxli 24<br />

monawile saxelmwifoebi valdebulebas kisruloben, mimarTon<br />

yvela aucilebel zomas erovnul doneze am konvenciiT aRiarebuli<br />

uflebebis sruli realizaciis misaRwevad.<br />

muxli 25<br />

1. es konvencia xelmosawerad Riaa yvela saxelmwifosaTvis.<br />

2. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivani daniSnulia am<br />

konvenciis depozitorad.<br />

3. es konvencia eqvemdebareba ratifikacias, saratifikacio sigelebi<br />

Sesanaxad bardeba <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur mdivans.<br />

4. es konvencia Riaa misaerTeblad yvela saxelmwifosaTvis.<br />

mierTeba xdeba <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivnisaTvis<br />

mierTebis dokumentis gadacemiT.


konvencia qalis diskriminaciis yvela formis likvidaciis Sesaxeb<br />

muxli 26<br />

41<br />

1. am konvenciis gadasinjvis Taobaze Txovna SeiZleba warmoadginos<br />

nebismierma monawile saxelmwifom <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generaluri mdivnisaTvis werilobiTi SetyobinebiT.<br />

2. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri asamblea iRebs gadawyvetilebas<br />

aseTi Txovnis Sesabamisad saWiro raime RonisZiebebis<br />

gansaxorcieleblad.<br />

muxli 27<br />

1. es konvencia ZalaSia <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivnisaTvis<br />

meoce saratifikacio sigelis an mierTebis dokumentis<br />

gadacemidan ocdameaTe dRes.<br />

2. yoveli saxelmwifosaTvis, romelic am konvenciis ratifikacias<br />

moaxdens an miuerTdeba mas meoce saratifikacio sigelis<br />

an mierTebis dokumentis gadacemis Semdeg, es konvencia<br />

ZalaSi Sedis misi saratifikacio sigelis an mierTebis<br />

dokumentis gadacemidan ocdameaTe dRes.<br />

muxli 28<br />

1. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivani iRebs da yvela<br />

saxelmwifos ugzavnis ratifikaciis an mierTebis momentSi<br />

saxelmwifoTa mier gakeTebul daTqmaTa teqsts.<br />

2. daTqma, romelic SeuTavsebelia am konvenciis miznebsa da<br />

amocanebTan, ar miiReba.<br />

3. daTqmebi SeiZleba gauqmdes nebismier dros generaluri mdivnis<br />

saxelze gagzavnili Sesabamisi SetyobinebiT. generaluri<br />

mdivani amis Sesaxeb acnobebs yvela monawile saxelmwifos.<br />

aseTi Setyobineba ZalaSi Sedis misi miRebis dRidan.<br />

muxli 29<br />

1. Tu or an ramdenime monawile saxelmwifos Soris am konvenciis<br />

ganmartebisa Tu gamoyenebis Taobaze arsebuli dava<br />

molaparakebis gziT ver gadawydeba, erT-erTi maTganis Tx


42 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

ovniT igi arbitraJisaTvis gadaecema. Tu saarbitraJo ganxilvis<br />

Taobaze gancxadebis Setanidan eqvsi Tvis ganmavlobaSi<br />

mxareebi ver SeTanxmdebian saarbitraJo ganxilvis<br />

organizebaze, nebismier mxares SeuZlia moiTxovos davis<br />

saerTaSoriso sasamarTloSi gadatana, am sasamarTlos statusis<br />

Sesabamisad.<br />

2. nebismier monawile saxelmwifos am konvenciis xelmoweris<br />

an ratifikaciis an masTan mierTebis dros SeuZlia Tavi<br />

Seikavos am muxlis pirveli punqtis debulebebis savaldebulo<br />

Zalis aRiarebisagan. sxva monawile saxelmwifoebs ar<br />

ekisrebaT am muxlis miTiTebuli punqtidan gamomdinare valdebulebebi<br />

im monawile saxelmwifos mimarT, romelmac amgvari<br />

daTqma gaakeTa.<br />

3. nebismier monawile saxelmwifos, romelmac am muxlis me-2<br />

punqtis Tanaxmad daTqma gaakeTa, SeuZlia nebismier dros<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivnisaTvis SetyobinebiT<br />

gaauqmos Tavisi daTqma.<br />

muxli 30<br />

es konvencia, romlis Tanabrad avTenturi teqsti Sedgenilia<br />

arabul, espanur, inglisur, rusul, frangul da Cinur enebze,<br />

deponirebul unda iqnas <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur<br />

mdivanTan.


konvencia konvencia konvencia wamebisa wamebisa wamebisa da da sxva sxva sastiki,<br />

sastiki,<br />

araadamianuri araadamianuri araadamianuri an an Rirsebis Rirsebis Semlaxavi Semlaxavi<br />

Semlaxavi<br />

mopyrobis mopyrobis mopyrobis an an sasjelis sasjelis winaaRmdeg<br />

winaaRmdeg<br />

43<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia da da da da da Riaa Riaa Riaa Riaa Riaa xelmosawerad, xelmosawerad, xelmosawerad, xelmosawerad, xelmosawerad, saratifikaciod saratifikaciod saratifikaciod saratifikaciod saratifikaciod da da da da da<br />

misaerTeblad misaerTeblad misaerTeblad misaerTeblad misaerTeblad generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis asambleis asambleis asambleis asambleis 1984 1984 1984 1984 1984 w. w. w. w. w. 10 10 10 10 10 dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

39/46 39/46 39/46 39/46 39/46 rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

ZalaSia ZalaSia ZalaSia ZalaSia ZalaSia 1987 1987 1987 1987 1987 wlis wlis wlis wlis wlis 26 26 26 26 26 ivnisidan, ivnisidan, ivnisidan, ivnisidan, ivnisidan, 27(1) 27(1) 27(1) 27(1) 27(1) muxlis muxlis muxlis muxlis muxlis Tanaxmad Tanaxmad Tanaxmad Tanaxmad Tanaxmad<br />

am am am am am konvenciis konvenciis konvenciis konvenciis konvenciis monawile monawile monawile monawile monawile saxelmwifoebi,<br />

saxelmwifoebi,<br />

saxelmwifoebi,<br />

saxelmwifoebi,<br />

saxelmwifoebi,<br />

iTvaliswineben iTvaliswineben iTvaliswineben iTvaliswineben iTvaliswineben ra, ra, ra, ra, ra, rom <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> wesdebiT gancxadebuli<br />

principebis Tanaxmad adamianTa Tanaswori da ganusxvisebeli<br />

uflebebis aRiareba msoflioSi Tavisuflebis, samarTlianobisa<br />

da mSvidobis safuZvelia,<br />

aRiareben aRiareben aRiareben aRiareben aRiareben ra, ra, ra, ra, ra, rom es uflebebi gamomdinareobs <strong>adamianis</strong> Tandayolili<br />

Rirsebidan,<br />

iTvaliswineben iTvaliswineben iTvaliswineben iTvaliswineben iTvaliswineben ra, ra, ra, ra, ra, wesdebiT nakisr valdebulebas, kerZod,<br />

55-e muxlis Tanaxmad, rom xeli Seuwyon <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong><br />

da ZiriTad Tavis<strong>uflebaTa</strong> sayovelTao pativiscemasa da dacvas,<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben iReben iReben iReben iReben ra, ra, ra, ra, ra, <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaraciis<br />

me-5 muxlsa da samoqalaqo da politikur <strong>uflebaTa</strong><br />

saerTaSoriso paqtis me-7 muxls, romlebic uzrunvelyofs, rom<br />

aravis mimarT ar unda iqnas gamoyenebuli wameba da sxva sastiki,<br />

araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyroba an sasjeli,<br />

mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi mxedvelobaSi iReben iReben iReben iReben iReben ra, ra, ra, ra, ra, agreTve, agreTve, agreTve, agreTve, agreTve, generaluri asambleis<br />

mier 1975 wlis 9 dekembers miRebul deklaracias wamebisa da<br />

sxva sastiki, araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobis<br />

an sasjelisagan yvela <strong>adamianis</strong> dacvis Sesaxeb,<br />

43


44 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

surT surT surT surT surT ra, ra, ra, ra, ra, gazardon mTel msoflioSi wamebisa da sxva sastiki,<br />

araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobis an sasjelis<br />

winaaRmdeg brZolis efeqturoba,<br />

SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen SeTanxmdnen Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

Semdegze:<br />

nawili nawili I<br />

I<br />

muxli 1<br />

1. am konvenciis miznebisaTvis, termini "wameba" niSnavs nebismier<br />

qmedebas, romliTac mZime fizikuri an fsiqiuri tkivili<br />

an tanjva ganzrax miadga pirs im mizniT, rom misgan an<br />

mesame pirisagan miRebul iqnas informacia an aRiareba misi<br />

dasja im qmedebisaTvis, romelic man an mesame pirma Caidina<br />

an eWvmitanilia mis CadenaSi, misi an daSinebiT an iZulebiT<br />

mesame piris an nebismieri saxis diskriminaciaze dafuZnebuli<br />

mizeziT, roca aseTi tkivili an tanjva miyenebulia an<br />

waqezebiT an TanxmobiT an Tanamdebobis piris usityvo TanxmobiT<br />

an sxva piris mier, romelic moqmedebda rogorc<br />

oficialuri piri. es ganmarteba ar moicavs tkivilsa da<br />

tanjvas, romelic gamomdinareobs, ganuyofelia an SemTxveviT<br />

gamoiwveva kanonieri sanqciiT.<br />

2. es muxli ar ewinaaRmdegeba arc erT saerTaSoriso dokuments<br />

an Sidasaxelmwifoebriv kanonmdeblobas, romelic<br />

moicavs an SeiZleba moicavdes debulebas ufro farTo<br />

gamoyenebis Sesaxeb.<br />

muxli 2<br />

1. TiToeulma monawile saxelmwifom unda miiRos efeqturi<br />

sakanonmdeblo, administraciuli, sasamarTlo an sxva zomebi,<br />

raTa mis iurisdiqcias daqvemdebarebul nebismier teritoriaze<br />

aRkveTil iqnas wamebis faqtebi.<br />

2. arc erTi gansakuTrebuli garemoeba, omi an omis saSiSroe-


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

45<br />

ba, Sidapolitikuri arastabiluroba an nebismieri sxva sagangebo<br />

mdgomareoba ar CaiTvleba wamebis gamarTlebad.<br />

3. zemdgomi Tanamdebobis piris an saxelmwifo organos brZaneba<br />

ar CaiTvleba wamebis gamarTlebad.<br />

muxli 3<br />

1. arc erTma monawile saxelmwifom ar unda gaaZevos, daabrunos<br />

(refouler) an gadasces piri sxva saxelmwifos, sadac misi<br />

wamebis saSiSroebis realuri safuZveli arsebobs.<br />

2. imis dasadgenad, arsebobs Tu ara safuZveli, uflebamosilma<br />

organoebma mxedvelobaSi unda miiRon yvela saTanado<br />

faqtori, maT Soris mocemul saxelmwifoSi <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong><br />

masiuri, daudevari da mZime darRvevebis Sesabamisi<br />

praqtikis arseboba.<br />

muxli 4<br />

1. TiToeulma monawile saxelmwifom unda uzrunvelyos, rom<br />

wamebis yvela aqti danaSaulad iTvlebodes am konkretuli<br />

saxelmwifos sisxlis samarTlis kanonmdeblobiT. igive unda<br />

gavrceldes wamebis mcdelobasa da sxva iseT qmedebaze,<br />

romelic warmoadgens wamebaSi monawileobas an Tanamonawileobas<br />

da ganxorcielebulia nebismieri piris mier.<br />

2. TiToeulma monawile saxelmwifom dasjadad unda gamoacxados<br />

aseTi qmedebebi da gaiTvaliswinos Sesabamisi sasjelebi,<br />

maTi saSiSroebis xarisxis gaTvaliswinebiT.<br />

muxli 5<br />

1. TiToeulma monawile saxelmwifom, saWiroebisamebr, unda<br />

miiRos zomebi, raTa me-4 muxliT gaTvaliswinebul dana-<br />

Saulebze misi iurisdiqcia gavrceldes Semdeg SemTxvevebSi:<br />

a. Tuki danaSauli Cadenilia mis iurisdiqcias daqvemde


46 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

barebul nebismier teritoriaze an saxelmwifoSi registrirebul<br />

gemze an sahaero transportze.<br />

b. Tuki eWvmitanili piri am saxelmwifos moqalaqea.<br />

c. Tuki msxverpli am saxelmwifos moqalaqea da es saxelmwifo<br />

amas iTvaliswinebs.<br />

2. TiToeulma monawile saxelmwifom unda miiRos Sesabamisi<br />

zomebi, Tuki SeiZleba saWiro gaxdes misi iurisdiqciis<br />

gavrceleba maSin, roca aseT danaSaulze eWvmitanili piri<br />

imyofeba mis iurisdiqcias daqvemdebarebul teritoriaze<br />

da, me-8 muxlis Sesabamisad, ar gadascems mas am muxlis<br />

pirvel punqtSi aRniSnul romelime saxelmwifos.<br />

3. es konvencia ar gamoricxavs Sida kanonmdeblobis Sesabamisad<br />

sisxlissamarTlebrivi iurisdiqciis gamoyenebas.<br />

muxli 6<br />

1. nebismieri monawile saxelmwifo, romlis teritoriazec<br />

imyofeba me-4 muxliT gaTvaliswinebul romelime darRveva-<br />

Si eWvmitanili piri, xelmisawvdomi informaciis Seswavlis<br />

Semdeg, darwmundeba ra, rom garemoebebi amas adastureben,<br />

valdebulia daapatimros igi an miiRos sxva kanonieri zomebi,<br />

raTa uzrunvelyofil iqnas misi iq yofna. dakaveba da<br />

sxva kanonieri zoma unda ganxorcieldes saxelmwifo kanonmdeblobis<br />

Sesabamisad, magram SeiZleba gagrZeldes mxolod<br />

imden xans, ramdenic saWiroa nebismieri sisxlissamarTlebrivi<br />

an gadacemis proceduris gansaxorcieleblad.<br />

2. aseTma saxelmwifom dauyovnebliv unda ganaxorcielos faqtebis<br />

winaswari gamoZieba.<br />

3. am muxlis pirveli punqtis safuZvelze dakavebul pirs<br />

unda daexmaron, rom dauyovnebliv daukavSirdes im saxelmwifos<br />

uaxloes warmomadgenlobas, romlis moqalaqec is<br />

aris an, Tu igi moqalaqeobis armqone piria, im saxelmwifos<br />

warmomadgenlobas, sadac is Cveulebriv cxovrobs.


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

47<br />

4. Tuki saxelmwifo am muxlis Tanaxmad daakavebs pirs, man<br />

dauyovnebliv unda acnobos me-5 muxlis I punqtSi aRniSnul<br />

saxelmwifoebs piris dakavebisa da dakavebis safuZvlebis<br />

Sesaxeb. saxelmwifom, romelic am muxlis meore<br />

punqtis Tanaxmad awarmoebs winaswar gamoZiebas, dauyovnebliv<br />

unda acnobos xsenebul saxelmwifoebs mis mier mopovebuli<br />

informacia da unda miuTiTos, apirebs Tu ara Tavisi iurisdiqciis<br />

gamoyenebas.<br />

muxli 7<br />

1. monawile saxelmwifom, romlis iurisdiqcias daqvemdebarebul<br />

teritoriazec me-4 muxliT gaTvaliswinebul samar-<br />

TaldarRvevaSi eWvmitanili piria aRmoCenili, Tu igi aseT<br />

pirs ar gadascems, me-5 muxliT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi<br />

braldebis mizniT saqme unda warudginos Tavis kompetentur<br />

organoebs.<br />

2. xelisuflebis organoebma gadawyvetileba unda miiRon ise-<br />

Tive saSualebiT, romelic maTi kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli<br />

Cveulebriv mZime darRvevis SemTxvevaSi gamoiyeneba. me-<br />

5 muxlis me-2 punqtiT gaTvaliswinebul pirobebSi, braldebisa<br />

da msjavrdebisaTvis aucilebeli samxilTa standartebi<br />

arc erT SemTxvevaSi ar unda iyos imaze naklebad mkacri,<br />

vidre es me-5 muxlis pirveli punqtiTaa gaTvaliswinebuli.<br />

3. nebismieri pirisaTvis, romlis mimarTac me-4 muxliT gaTvaliswinebul<br />

nebismier darRvevasTan dakavSirebuli sasamarTlo<br />

procesi mimdinareobs, garantirebuli unda iyos samarTliani<br />

mopyroba sasamarTlo procesis nebismier stadiaze.<br />

muxli 8<br />

1. me-4 muxliT gaTvaliswinebuli darRvevebi monawile saxelmwifoebs<br />

Soris gadacemis Sesaxeb dadebul SeTanxmebebSi unda<br />

ganixilebodes rogorc gadacemisaTvis makvalificirebeli<br />

danaSaulebi. monawile saxelmwifoebi kisruloben valde


48 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

bulebas gaiTvaliswinon aseTi danaSaulebi saxelmwifoTa<br />

Soris dadebul nebismier gadacemis xelSekrulebaSi.<br />

2. Tu monawile saxelmwifo, romelic gadacemas mxolod Sesabamisi<br />

SeTanxmebis safuZvelze axorcielebs, gadacemis<br />

Sesaxeb Txovnas miiRebs xelSekrulebis monawile im saxelmwifosagan,<br />

romelTanac aRniSnulis Sesaxeb SeTanxmeba<br />

ar gaaCnia, mas SeuZlia es konvencia aseT darRvevebTan<br />

dakavSirebiT gadacemis samarTlebriv safuZvlad miiCnios.<br />

gadacema unda daeqvemdebaros gadamcemi saxelmwifos kanonmdeblobiT<br />

gaTvaliswinebul sxva pirobebs.<br />

3. monawile saxelmwifoebma, romlebic gadacemas xelSekrulebis<br />

safuZvelze ar axorcieleben, aseTi danaSaulebi gadacemis<br />

safuZvlad unda aRiaron urTierTSeTanxmebiT im saxelmwifos<br />

kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli pirobis Sesabamisad,<br />

romelsac gadacema eTxova.<br />

4. monawile saxelmwifoebs Soris gadacemis ganxorcielebis<br />

miznisaTvis aseTi darRvevebi ganixileba rogorc Cadenili<br />

ara mxolod im adgilas, sadac isini moxda, aramed saxelmwifoebis<br />

im teritoriebzec, romlebzec, me-5 muxlis pirveli<br />

punqtis Tanaxmad, saxelmwifoebs sakuTari iurisdiqciis<br />

gavrceleba moeTxovebaT.<br />

muxli 9<br />

1. monawile saxelmwifoebma erTmaneTs maqsimaluri daxmareba<br />

unda gauwion sisxlis samarTlis procesebTan dakavSirebiT,<br />

romlebic aRiZra me-4 muxliT gaTvaliswinebul darRvevebze<br />

im mtkicebulebaTa uzrunvelyofis CaTvliT, romlebic maT<br />

gankargulebaSi imyofeba sasamarTlo procesisaTvis.<br />

2. monawile saxelmwifoebma am muxlis pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

valdebulebebi unda Seasrulon nebismieri ormxrivi<br />

sasamarTlo daxmarebis Sesaxeb SeTanxmebebis Sesabamisad,<br />

romlebic maT Soris SeiZleba arsebobdes.


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

muxli 10<br />

49<br />

1. TiToeulma monawile saxelmwifom unda uzrunvelyos, rom<br />

wamebis akrZalvasTan dakavSirebuli ganaTleba da informacia<br />

srulad iqnas Setanili samarTaldamcavis, samoqalaqo<br />

Tu samxedro pirebis, samedicino personalis, Tanamdebobisa<br />

da im pirebisTvis gankuTvnil saswavlo programaSi, romlebsac<br />

SeiZleba kavSiri hqondeT nebismieri saxiT dapatimrebuli<br />

dakavebuli an sapyrobileSi Casmuli piris dapatimrebasa,<br />

dakiTxvasa da mopyrobasTan.<br />

2. TiToeulma monawile saxelmwifom wamebis akrZalva unda<br />

Seitanos TiToeuli aseTi piris movaleobebisa da funqciis<br />

ganmsazRvrel normebsa da instruqciebSi.<br />

muxli 11<br />

TiToeulma monawile saxelmwifom mis iurisdiqcias daqvemdebarebul<br />

nebismier teritoriaze, wamebis nebismieri SemTxvevis<br />

aRkveTis mizniT, sistematurad unda gadasinjos dakiTxvis<br />

wesebi, instruqciebi, meTodebi da praqtika, agreTve nebismieri<br />

formiT dakavebuli, dapatimrebuli an sapyrobileSi Casmuli<br />

piris patimrobisa da mopyrobis pirobebi.<br />

muxli 12<br />

TiToeulma monawile saxelmwifom unda uzrunvelyos, rom<br />

misma kompetenturma organoebma awarmoon dauyovnebeli da<br />

miukerZoebuli gamoZieba, roca arsebobs sakmarisi safuZveli<br />

imis savaraudod, rom wamebis aqti Cadenil iqna mis iurisdiqcias<br />

daqvemdebarebul nebismier teritoriaze.<br />

muxli 13<br />

TiToeulma monawile saxelmwifom unda uzrunvelyos im piris<br />

saCivris Setanis ufleba da kompetenturi xelisuflebis organoebis<br />

mier misi saqmis dauyovnebli da miukerZoebeli Ses


50 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

wavla, romelic acxadebs, rom awames am saxelmwifos iurisdiqcias<br />

daqvemdebarebul nebismier teritoriaze. saWiroa garkveuli<br />

zomebis miReba, raTa uzrunvelyofil iqnas mosarCelisa<br />

da mowmeebis dacva cudi mopyrobisa da daSinebisagan, romelic<br />

SeiZleba Sedegad mohyves saCivris an Cvenebis micemas.<br />

muxli 14<br />

1. TiToeulma monawile saxelmwifom mis samarTlebriv sistemaSi<br />

unda uzrunvelyos, rom wamebis msxverplma miiRos<br />

anazRaureba da iqonios samarTliani da adeqvaturi kompensaciis<br />

xelSeuvali ufleba, yvela im saSualebis CaTvliT,<br />

rac saWiroa sruli reabilitaciisaTvis. wamebis Sedegad<br />

msxverplis sikvdilis SemTxvevaSi, msxverplis kompensaciis<br />

ufleba eniWebaT mis kmayofaze myof pirebs.<br />

2. am muxlSi araferi axdens zegavlenas dazaralebulis an<br />

sxva piris kompensaciis uflebaze, romelic gaTvaliswinebulia<br />

erovnuli kanonmdeblobiT.<br />

muxli 15<br />

TiToeulma monawile saxelmwifom unda uzrunvelyos, rom<br />

nebismieri gancxadeba, romelic miRebulia wamebis Sedegad, ar<br />

iqnas gamoyenebuli mtkicebulebad sasamarTlo procesSi, garda<br />

im pirTa winaaRmdeg aRZruli procesisa, romelTac bralad<br />

edebaT wamebis romelime faqti.<br />

muxli 16<br />

1. yoveli monawile saxelmwifo kisrulobs valdebulebas mis<br />

iurisdiqcias daqvemdebarebul nebismier teritoriaze<br />

aRkveTos, araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobis an<br />

sasjelis aqtebi, romlebic Seesabameba pirveli muxlis<br />

Sesabamis wamebis gansazRvrebas da rodesac aseT aqtebs<br />

axorcielebs saxelmwifo Tanamdebobis piri an sxva oficialuri<br />

piri an xorcieldeba maTi waqezebiT, nebarTviT an


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

51<br />

usityvo TanxmobiT. kerZod, valdebulebebi, romlebsac exeba<br />

me-10, me-11, me-12 da me-13 muxlebi, wamebasTan erTad,<br />

gulisxmobs sastik, araadamianur an Rirsebis Semlaxav mopyrobas<br />

an sasjelis sxva formebs.<br />

2. am konvenciis debulebebi ar ewinaaRmdegeba sxva saerTa-<br />

Soriso aqtebs an saxelmwifoTa Sida kanonmdeblobis debulebebs,<br />

romlebic krZalavs sastik, araadamianur an Rirsebis<br />

Semlaxav mopyrobas an sasjels an, romlebic Seexeba gadacemas<br />

an gaZevebas.<br />

nawili nawili nawili II<br />

II<br />

muxli 17<br />

1. unda Seiqmnas wamebis sawinaaRmdego komiteti (SemdgomSi<br />

komiteti), romelic axorcielebs qvemoT mocemul funqciebs.<br />

komiteti unda Sedgebodes maRali moraluri Tvisebebisa<br />

da <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvis sferoSi aRiarebuli kompetenciis<br />

mqone aTi eqspertisagan, romlebic TavianT Tavs<br />

warmoadgenen. eqspertebi arCeul unda iqnan monawile saxelmwifoebis<br />

mier, samarTliani geografiuli ganawilebis<br />

princi pis mixedviT da iuridiul gamocdilebis mqone ramodenime<br />

piris monawileobis sargeblianobis safuZvelze.<br />

2. komitetis wevrebi arCeul unda iqnan faruli kenWisyriT<br />

monawile saxelmwifoebis mier wardgenil pirTa siidan. yovel<br />

monawile saxelmwifos ufleba aqvs waradginos erTi piri,<br />

romelic am saxelmwifos moqalaqea. monawile saxelmwifoebma<br />

unda gaiTvaliswinon im wardgenil pirTa sargeblianoba,<br />

romlebic agreTve arian <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> komitetis<br />

wevrebi, Seqmnili samoqalaqo da politikur <strong>uflebaTa</strong> saer-<br />

TaSoriso paqtis mixedviT da romlebsac survili aqvT<br />

imuSaon wamebis sawinaaRmdego komitetSi.<br />

3. komitetis wevrTa arCevnebi unda gaimarTos or weliwadSi<br />

erTxel monawile saxelmwifoTa Sexvedrebze, romelsac<br />

iwvevs <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivani. am Sexve


52 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

drebze, sadac qvorumi monawile saxelmwifoTa or mesameds<br />

Seadgens, komitetis wevrad unda CaiTvalos piri, romelic<br />

miiRebs xmaTa umravlesobas, Tu saxezea monawile saxelmwifoTa<br />

warmomadgenlebis absoluturi umravlesoba da<br />

kenWisyraSi monawileobs.<br />

4. pirveli arCevnebi unda dainiSnos am konvenciis ZalaSi Sesvlidan<br />

ara ugvianes eqvsi Tvisa. arCevnebis dRemde ara<br />

nakleb oTxi Tvisa, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma<br />

monawile saxelmwifoebs unda gaugzavnos Setyobineba,<br />

raTa maT sami Tvis vadaSi TavianTi kandidatebi warmoadginon.<br />

generalurma mdivanma warmodgenil kandidatTa sia anbanuri<br />

wesiT unda moamzados, miuTiTos monawile saxelmwifoebi,<br />

romlebmac isini warmoadgines da warudginos is<br />

monawile saxelmwifoebs.<br />

5. komitetis wevrebi arCeul unda iqnan oTxi wlis vadiT.<br />

xelaxali wardgenis SemTxvevaSi SesaZlebelia maTi xelaxla<br />

arCeva. Tumca, pirvelad arCeulTagan xuTi wevris uflebamovaleobis<br />

vada unda ganisazRvros ori wliT. am wevris<br />

vinaobas, arCevnebis Semdeg, am muxlis me-3 qvepunqtis Sesabamisad<br />

dauyovnebliv gamarTul sxdomaze, kenWisyris meSveobiT,<br />

asaxelebs sxdomis Tavmjdomare.<br />

6. komitetis wevris gardacvalebis an Tanamdebobidan misi<br />

gadadgomis an nebismier sxva SemTxvevaSi, rodesac is komitetis<br />

wevris uflebamosilebas ver asrulebs, monawile<br />

saxelmwifom, romelmac is waradgina, monawile saxelmwifoTa<br />

umravlesobis TanxmobiT unda daniSnos sxva eqsperti,<br />

romelsac am saxelmwifos moqalaqeoba aqvs, raTa man<br />

darCenili vadis ganmavlobaSi Seasrulos movaleoba. Tanxmoba<br />

miRebulad miiCneva, Tu aRniSnuli daniSvnis Taobaze<br />

generaluri mdivanis mier monawile saxelmwifoTa informirebidan<br />

eqvsi Tvis vadaSi saxelmwifoTa naxevari an umetesoba<br />

ar gamoTqvams uaryofiT pasuxs.<br />

7. monawile saxelmwifoebi pasuxismgebeli unda iyvnen komitetis<br />

wevrTa xarjebze, sanam isini komitetis saqmianobas<br />

asruleben.


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

muxli 18<br />

53<br />

1. komiteti Tavis Tanamdebobis pirebs irCevs ori wlis vadiT.<br />

isini SeiZleba xelaxla iqnan arCeuli.<br />

2. komiteti adgens sakuTar procedurul normebs, magram am<br />

normebma, inter alia, unda uzrunvelyos, rom:<br />

a. eqvsma wevrma Seadginos qvorumi;<br />

b. komitetma gadawyvetilebebi miiRos damswre wevrTa xmebis<br />

umravlesobiT.<br />

3. am konvenciiT gaTvaliswinebuli funqciaTa efeqturi ganxorcielebisaTvis<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivani<br />

uzrunvelyofs komitets saWiro momsaxure personaliTa da<br />

saSualebebiT.<br />

4. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma unda moiwvios<br />

komitetis pirveli Sekreba. misi pirveli Sekrebis Semdeg,<br />

komiteti unda Seikribos misi proceduruli normebiT dadgenil<br />

dros.<br />

5. monawile saxelmwifoebi pasuxismgebeli arian xarjebze,<br />

romlebic dakavSirebulia monawile saxelmwifoebisa da<br />

komitetis Sexvedrebis mowyobasTan. aq igulisxmeba agreTve<br />

im momsaxure personalisa da saSualebebis xarjebi, romlebsac<br />

uzrunvelyofs <strong>gaerTianebuli</strong> erebi am muxlis me-3<br />

punqtis Sesabamisad.<br />

muxli 19<br />

1. monawile saxelmwifoebma, maTTvis konvenciis ZalaSi Sesvlidan<br />

erTi wlis ganmavlobaSi, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri<br />

mdivnis meSveobiT, komitets unda warudginon<br />

moxsenebebi im RonisZiebaTa Sesaxeb, romlebic ganaxorcieles<br />

konvenciiT gaTvaliswinebuli valdebulebebis Sesasruleblad.<br />

amis Semdeg, yovel oTx weliwadSi erTxel, monawile<br />

saxelmwifoebi warudgenen komitets damatebiT moxsenebebs<br />

maT mier miRebuli nebismieri axali zomebis Sesaxeb da sxva<br />

moxsenebebs komitetis moTxovniT.


54 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

2. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma es moxsenebebi<br />

unda gaugzavnos yovel monawile saxelmwifos.<br />

3. yoveli moxseneba ixileba komitetis mier, romelic masTan<br />

dakavSirebiT SeimuSavebs zogad komentarebs da gadaugzavnis<br />

maT monawile saxelmwifoebs. aRniSnul saxelmwifos<br />

SeuZlia komitets warudginos sapasuxo mosazrebebi.<br />

4. komitets, Tavisi Sexedulebisamebr, SeuZlia am muxlis me-<br />

3 punqtis Tanaxmad miRebuli komentarebi, monawile saxelmwifoTa<br />

sapasuxo mosazrebasTan erTad, Seitanos 24-e<br />

muxlis Sesabamisad Sedgenil mis yovelwliur angariSSi.<br />

monawile saxelmwifos TxovniT, komitets SeuZlia amave<br />

angariSs daurTos am muxlis pirveli punqtis Sesabamisad<br />

Sedgenili moxsenebis asli.<br />

muxli 20<br />

1. Tu komiteti iRebs utyuar informacias, romelic monawile<br />

saxelmwifos teritoriaze wamebis sistematuri gamoyenebis<br />

Sesaxeb dasabuTebul monacemebs Seicavs, komitetma monawile<br />

saxelmwifos unda SesTavazos TanamSromloba informaciis<br />

ganxilvasTan dakavSirebiT da am mizniT warudginos<br />

informaciasTan dakavSirebuli gamokvlevebi.<br />

2. Sesabamisi monawile saxelmwifos mosazrebebis iseve, rogorc<br />

sxva xelmisawvdomi informaciis gaTvaliswinebiT, komiteti<br />

uflebamosilia, Tu amas saWirod miiCnevs, daniSnos Tavisi<br />

erTi an meti wevri konfidencialuri gamoZiebis Catarebisa<br />

da dauyovnebliv moxsenebis wardgenis mizniT.<br />

3. Tu gamoZieba am muxlis me-2 punqtis Tanaxmad mimdinareobs,<br />

komitetma TanamSromlobisaTvis unda moiwvios Sesabamisi<br />

monawile saxelmwifo. aRniSnuli saxelmwifos TanxmobiT,<br />

gamoZieba SeiZleba iTvaliswinebdes mis teritoriaze vizits.<br />

4. am muxlis me-2 punqtis Sesabamisad aRniSnuli wevris an<br />

wevrebis mier mopovebuli masalis gamokvlevis Semdeg, komisia<br />

Sesabamis monawile saxelmwifos gadaugzavnis mopove-


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

55<br />

bul masalebs im komentarebTan an winadadebebTan erTad,<br />

romlebic gamomdinareobs arsebuli situaciidan.<br />

5. am muxlis pirvelidan meoTxe punqtis CaTvliT gaTvaliswinebuli<br />

komitetis procedurebi konfidencialuria da<br />

maTi mimdinareobis yvela safexurze moiTxovs Sesabamis<br />

monawile saxelmwifosTan TanamSromlobas. me-2 punqtis<br />

Sesabamisad Catarebul gamoZiebasTan dakavSirebuli procedurebis<br />

dasrulebisas, komitets SeuZlia Sesabamis monawile<br />

saxelmwifosTan konsultaciis Semdeg am proceduris<br />

Sedegebis mokle angariSi CarTos 24-e muxlis Sesabamisad<br />

yovelwliur moxsenebaSi.<br />

muxli 21<br />

1. am konvenciis monawile saxelmwifos SeuZlia nebismier dros,<br />

am muxlis Sesabamisad, gamoacxados, rom aRiarebs komitetis<br />

kompetencias miiRos da ganixilos Setyobinebebi, romlebic<br />

Seicavs erTi monawile saxelmwifos saCivars imis<br />

Sesaxeb, rom meore monawile saxelmwifo am konvenciiT<br />

nakisr valdebulebebs ar asrulebs. aseTi Setyobinebebi<br />

SeiZleba miRebul da ganxilul iqnas am muxliT gaTvaliswinebuli<br />

proceduris Sesabamisad, Tu maT is monawile<br />

saxelmwifo waradgens, romelmac komitetis kompetencia<br />

aRiara. am muxlis Tanaxmad, arc erTi Setyobineba ar unda<br />

iqnas ganxiluli komitetis mier, Tu igi exeba im monawile<br />

saxelmwifos, romelsac msgavsi gancxadeba ar gaukeTebia.<br />

am muxliT gaTvaliswinebuli Setyobinebebi ganixileba Semdegi<br />

proceduris mixedviT:<br />

a. Tu erTi monawile saxelmwifo Tvlis, rom meore monawile<br />

saxelmwifo am konvenciis pirobebs ar asrulebs, mas<br />

SeuZlia aRniSnulis Taobaze mocemul saxelmwifos werilobiTi<br />

Setyobineba gaugzavnos. Setyobinebis miRebidan<br />

sami Tvis vadaSi mimRebma saxelmwifom unda gadasces<br />

Setyobinebis gamomgzavn saxelmwifos axsna-ganmarteba an<br />

nebismieri sxva werilobiTi gancxadeba, romliTac am


56 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

sakiTxs ganmartavs. igi unda Seicavdes, ramdenadac es<br />

SesaZlebeli da mizanSewonilia, miTiTebas saSinao procedurebisa<br />

da saSualebebis Sesaxeb, romlebic am sakiTxTan<br />

dakavSirebiT ganxorcielda, xorcieldeba an Sesa-<br />

Zloa ganxorcieldes.<br />

b. Tu sakiTxi mimRebi saxelmwifos mier Tavdapirveli Setyobinebis<br />

miRebidan eqvsi Tvis vadaSi orive monawile<br />

saxelmwifosaTvis damakmayofileblad ar mowesrigda,<br />

TiToeul saxelmwifos ufleba aqvs gadasces sakiTxi<br />

komitets, rac unda Seatyobinos komitetsa da meore<br />

saxelmwifos.<br />

c. komitetma am muxlis Sesabamisad gadacemuli sakiTxi<br />

unda ganixilos mxolod mas Semdeg, rac gamoirkveva,<br />

rom am sakiTxTan dakavSirebuli yvela Sidasaxelmwifoebrivi<br />

saSualeba saerTaSoriso samarTlis sayovelTaod<br />

aRiarebuli principebis Sesabamisad miTiTebuli da amowurulia.<br />

es wesi ar vrceldeba im SemTxvevebze, rodesac<br />

aRniSnul saSualebaTa gamoyeneba umizezod gaxangrZlivebulia<br />

da araefeqturia pirisaTvis, romelic am konvenciis<br />

darRvevis msxverplia.<br />

d. am muxlis Tanaxmad, komiteti Setyobinebebs ixilavs<br />

daxurul sxdomebze.<br />

e. (c) qvepunqtis pirobaTa dacviT, komitetma, am konvenciiT<br />

gaTvaliswinebuli valdebulebebis pativiscemis safuZvelze,<br />

xeli unda Seuwyos Sesabamis monawile saxelmwifoebs<br />

Soris davis megobrul gadawyvetas. am mizniT,<br />

komitets SeuZlia Seqmnas ad hoc SemaTanxmebeli komisia.<br />

f. am muxlis Sesabamisad gadacemul nebismier sakiTxze<br />

komitets SeuZlia mouwodos monawile saxelmwifoebs,<br />

rogorc es (b) qvepunqtSia miTiTebuli, uzrunvelyon<br />

Sesabamisi informaciiT.<br />

g. (b) qvepunqtSi miTiTebul saxelmwifoebs unda hqondeT<br />

ufleba warmodgenil iyvnen, rodesac sakiTxs ixilavs komiteti<br />

da gaakeTon wardginebebi zepirad da/an werilobiT.


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

57<br />

h. (b) qvepunqtis Sesabamisad, Setyobinebis miRebis dRidan<br />

Tormeti Tvis vadaSi komitetma unda waradginos moxseneba,<br />

romelic:<br />

1. unda SemoisazRvros faqtebisa da miRweuli gadawyvetilebebis<br />

mokle gadmocemiT Tu gadawyvetileba<br />

miRebulia (e) qvepunqtis pirobebis Tanaxmad;<br />

2. unda SemoisazRvros faqtebis mokle gadmocemiT. Tu<br />

gadawyvetileba (e) qvepunqtis pirobebis Tanaxmad ar<br />

iqna miRebuli, monawile saxelmwifoTa werilobiTi<br />

wardginebebi da sityvier wardginebaTa Canawerebi Tan<br />

erTvis moxsenebas. nebismier SemTxvevaSi moxseneba unda<br />

gaegzavnos dainteresebul monawile saxelmwifoebs.<br />

2. am muxlis pirobebi ZalaSi Sedis mas Semdeg, rac am konvenciis<br />

xuTi monawile saxelmwifo, am muxlis pirveli<br />

punqtis Sesabamisad gaakeTebs gancxadebas. monawile saxelmwifoebis<br />

aseTi gancxadebebi deponirdeba <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generalur mdivanTan, romelmac aslebi unda gaugzavnos<br />

sxva monawile saxelmwifoebs. gancxadeba SeiZleba<br />

gamoTxovil iqnas nebismier dros, rac generalur mdivans<br />

unda ecnobos. aseTi gamoTxovna zians ar unda ayenebdes<br />

nebismieri saqmis ganxilvas, romelic am muxlis Sesabamisad<br />

gadacemuli Setyobinebis sagans warmoadgens; nebismieri<br />

monawile saxelmwifos mier, am muxlis Sesabamisad, arc<br />

erTi Semdgomi Setyobineba ar unda iqnas miRebuli mas<br />

Semdeg, rac generaluri mdivani miiRebs cnobas gancxadebis<br />

gamoTxovnis Sesaxeb, sanam monawile saxelmwifo axal gancxadebas<br />

ar miiRebs.<br />

muxli 22<br />

1. am muxlis Sesabamisad, am konvenciis monawile saxelmwifos<br />

SeuZlia nebismier dros ganacxados, rom aRiarebs komitetis<br />

kompetencias miiRos da ganixilos mis iurisdiqcias<br />

daqvemdebarebul pirTa mier an maTi saxeliT wardgenili<br />

Setyobinebebi, romlebic amtkiceben, rom monawile saxelm


58 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

wifos mier am konvenciiT dadgenil debulebebis darRvevaTa<br />

msxverplni arian. arc erTi Setyobineba ar unda iqnas<br />

miRebuli komitetis mier, Tu igi exeba monawile saxelmwifos,<br />

romelsac aseTi gancxadeba ar gaukeTebia.<br />

2. am muxlis Sesabamisad, komitetma miuReblad unda miiCnios<br />

nebismieri Setyobineba, romelic anonimuria an, romelic,<br />

misi azriT, warmoadgens aseTi Setyobinebis wardgenis uflebis<br />

borotad gamoyenebas an SeuTavsebelia am konvenciis debulebebTan.<br />

3. me-2 punqtis pirobaTa dacviT, komitetma am muxlis Sesabamisad<br />

wardgenil nebismier Setyobinebaze unda gaamaxvilos<br />

am konvenciis monawile saxelmwifos yuradReba, romelmac<br />

gancxadeba gaakeTa pirveli punqtis Sesabamisad da<br />

bralad edeba konvenciis romelime debulebis darRveva. mim-<br />

Rebma saxelmwifom eqvsi Tvis vadaSi unda warudginos komitets<br />

werilobiTi axsna-ganmarteba sakiTxis garSemo an<br />

gancxadeba im saSualebebis an zomebis Sesaxeb, romelTa<br />

miRebasac SesaZleblad Tvlis.<br />

4. komiteti am muxlis Sesabamisad miRebul Setyobinebebs ixilavs<br />

yvela im informaciaze dayrdnobiT, romelic mas<br />

gadaeca fizikuri piris mier an misi saxeliT an dainteresebuli<br />

monawile saxelmwifos mier da Tu igive sakiTxi ar<br />

yofila da ar aris ganxiluli sxva saerTaSoriso sagamo-<br />

Ziebo da momgvarebeli proceduris Sesabamisad.<br />

5. komitetma ar unda ganixilos arc erTi Setyobineba, romelic<br />

warmodgenilia piris mier, sanam is, am muxlis Sesabamisad,<br />

ar gamoarkvevs Sedegs:<br />

a. igive sakiTxi ar yofila ganxiluli da ar ixileba sxva<br />

saerTaSoriso sagamoZiebo da momgvarebeli procedurebis<br />

Sesabamisad.<br />

b. pirma amowura yvela xelmisawvdomi saSinao saSualeba;<br />

es norma ar moqmedebs, Tu am saSualebaTa gamoyeneba<br />

umizezod aris gaxangrZlivebuli da araefeqturia pirisaTvis,<br />

romelic am konvenciis darRvevis msxverplia.


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

59<br />

6. am muxlis Sesabamisad, komiteti Setyobinebebs ixilavs<br />

daxurul sxdomebze.<br />

7. komiteti ugzavnis Tavis daskvnebs monawile saxelmwifoebsa<br />

da fizikur pirebs.<br />

8. am muxlis pirobebi ZalaSi Sedis mas Semdeg, rac am konvenciis<br />

xuTi monawile saxelmwifo gaakeTebs gancxadebas am<br />

muxlis pirveli punqtis Sesabamisad,. monawile saxelmwifoebis<br />

aseTi gancxadebebi deponirdeba <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

generalur mdivanTan, romelmac aslebi unda gaugzavnos sxva<br />

monawile saxelmwifoebs. gancxadeba SeiZleba gamoTxovil<br />

iqnas nebismier dros, rac generalur mdivans unda ecnobos.<br />

aseTi gamoTxovna zians ar unda ayenebdes nebismieri saqmis<br />

ganxilvas, romelic am muxlis Sesabamisad gadacemuli Setyobinebis<br />

sagans warmoadgens; nebismieri monawile saxelmwifos<br />

arc erTi Semdgomi Setyobineba, am muxlis Sesabamisad,<br />

aRar unda iqnas miRebuli mas Semdeg, rac generaluri mdivani<br />

miiRebs cnobas gancxadebis gamoTxovnis Sesaxeb, sanam<br />

monawile saxelmwifo axal gancxadebas ar miiRebs.<br />

muxli 23<br />

komitetisa da ad hoc SemaTanxmebeli komisiis wevrebi, romlebic<br />

SeiZleba 21-e muxlis pirveli punqtis (e) qvepunqtis<br />

Tanaxmad dainiSnon, uflebamosili arian isargeblon im Sesa-<br />

ZleblobebiT, privilegiebiTa da imunitetebiT, romlebic gaaCniaT<br />

eqspertebs <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> misiiT da gaTvaliswinebulia<br />

konvenciiT <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> privilegiebisa da imunitetebis<br />

Sesaxeb.<br />

muxli 24<br />

am konvenciis Sesabamisad, komitetma mis mier ganxorcielebuli<br />

RonisZiebebis Sesaxeb am konvenciis monawile saxelmwifoebsa<br />

da gaerTianebul <strong>erebis</strong> generalur asambleas unda warudginos<br />

yovelwliuri moxseneba.


60 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

nawili nawili III<br />

III<br />

muxli 25<br />

1. es konvencia yvela saxelmwifosaTvis Riaa xelmosawerad.<br />

2. es konvencia eqvemdebareba ratificirebas. saratifikacio<br />

<strong>dokumentebi</strong> deponirdeba <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur<br />

mdivanTan.<br />

muxli 26<br />

es konvencia yvela saxelmwifosaTvis Riaa misaerTeblad. mierTeba<br />

xorcieldeba mierTebis <strong>dokumentebi</strong>s <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generalur mdivanTan deponirebiT.<br />

muxli 27<br />

1. es konvencia ZalaSi Sedis <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur<br />

mdivanTan meoce saratifikacio an mierTebis dokumentis<br />

deponirebidan 30-e dRes.<br />

2. yoveli saxelmwifosaTvis, romelic am konvenciis ratificirebas<br />

axdens an mas uerTdeba, ratifikaciisa da mierTebis<br />

meoce dokumentis deponirebis Semdeg ZalaSi Sedis<br />

maTi ratifikaciisa da mierTebis <strong>dokumentebi</strong>s deponirebidan<br />

ocdameaTe dRes.<br />

muxli 28<br />

1. yovel saxelmwifos SeuZlia am konvenciis xelmowerisa,<br />

ratificirebis an mierTebis dros, me-20 muxlis Sesabamisad,<br />

ganacxados, rom komitetis kompetencias ar aRiarebs.<br />

2. nebismieri monawile saxelmwifo, akeTebs ra daTqmebs am<br />

muxlis pirveli punqtis Sesabamisad, SeuZlia nebismier<br />

dros uaryos es daTqma <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri<br />

mdivnisaTvis amis Sesaxeb SetyobinebiT.


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

muxli 29<br />

61<br />

1. am konvenciis monawile nebismier saxelmwifos SeuZlia<br />

SesTavazos Sesworeba da warudginos igi <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> generalur mdivans. generalurma mdivanma unda Seatyobinos<br />

SemoTavazebuli Sesworebis Sesaxeb monawile saxelmwifoebs<br />

TxovniT, rom acnobon mas, uWeren Tu ara<br />

mxars SeTavazebis gansaxilvelad da winadadebis kenWis<br />

sayrelad monawile saxelmwifoTa konferenciis gamarTvas.<br />

im SemTxvevaSi, Tu aseTi Setyobinebis dRidan oTxi Tvis<br />

vadaSi monawile saxelmwifoTa mesamedi konferenciis gamarTvas<br />

mxars dauWers, generalurma mdivanma <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> egidiT unda moiwvios konferencia. konferenciaze<br />

damswre da kenWisyraSi monawile saxelmwifoTa umravlesobis<br />

mier miRebuli nebismieri Sesworeba generaluri<br />

mdivnis mier unda waredginos yvela monawile saxelmwifos<br />

mis misaRebad.<br />

2. am muxlis pirveli punqtis Sesabamisad miRebuli Sesworeba<br />

ZalaSi Sedis maSin, roca am konvenciis monawile saxelmwifoTa<br />

ori mesamedi <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur<br />

mdivans acnobebs, rom maTi konstituciuri procedurebis<br />

Sesabamisad misi miRebis Sesaxeb.<br />

3. Sesworebebis ZalaSi Sesvlis Semdeg, isini savaldebulo<br />

unda iyos im monawile saxelmwifoTaTvis, romlebmac is<br />

miiRes; sxva monawile saxelmwifoTaTvis savaldebuloa am<br />

konvenciis is debulebebi da is miRebuli Sesworebebi,<br />

romlebic maT miiRes.<br />

muxli 30<br />

1. am konvenciis ganmartebisa Tu gamoyenebis Taobaze or an<br />

met monawile saxelmwifos Soris nebismieri dava, Tu molaparakebiT<br />

ver gadawyda erT-erTi mxaris Txovnis safuZvelze,<br />

unda waredginos saarbitraJo ganxilvisaTvis. Tu<br />

saarbitraJo ganxilvis Taobaze Txovnis Setanidan eqvsi<br />

Tvis ganmavlobaSi mxareebi saarbitraJo ganxilvis organi


62 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

zebaze ver SeTanxmdnen, nebismier mxares SeuZlia dava<br />

gadaitanos saerTaSoriso sasamarTloSi Txovnis SetaniT,<br />

am sasamarTlos wesdebis Sesabamisad<br />

2. yovel saxelmwifos SeuZlia am konvenciis xelmowerisa da<br />

ratificirebis an mierTebis dros ganacxados, rom pasuxismgeblad<br />

ar Tvlis Tavs am muxlis pirveli punqtiT<br />

gaTvaliswinebul valdebulebebze. sxva monawile saxelmwifoebs<br />

ar ekisrebaT pirveli punqtiT gaTvaliswinebuli<br />

valdebulebebi im saxelmwifoebis mimarT, romelTac aseTi<br />

daTqma gaakeTes.<br />

3. nebismier monawile saxelmwifos, axdens ra daTqmas am<br />

muxlis meore punqtis Sesabamisad, SeuZlia nebismier dros<br />

uaryos es daTqma <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generaluri mdivnisaTvis<br />

amis Sesaxeb SetyobinebiT.<br />

muxli 31<br />

1. monawile saxelmwifos SeuZlia am konvenciis denonsireba<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur mdivanTan werilobiTi<br />

SetyobinebiT. denonsirebis aqti ZalaSi Sedis generaluri<br />

mdivnis Setyobinebidan erTi wlis Semdeg.<br />

2. aseTi denonsireba ar aTavisuflebs monawile saxelmwifos<br />

am konvenciiT gaTvaliswinebuli valdebulebebisagan nebismieri<br />

moqmedebis Tu umoqmedobisTvis, romelic denonsirebis<br />

dRemde moxda, aseve, denonsireba araviTar SemTxvevaSi<br />

ar unda ayenebdes zians im sakiTxis ganxilvas, romelsac<br />

komiteti denonsirebis ZalaSi Sesvlis dRemde ixilavda.<br />

3. monawile saxelmwifos mier denonsirebis aqtis ZalaSi<br />

Sesvlis dRidan komiteti aRar ganixilavs am saxelmwifosTan<br />

dakavSirebul nebismier axal sakiTxs.<br />

muxli 32<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

yvela wevr saxelmwifos da yvela saxelmwifos, romelmac am


konvencia wamebisa da sxva sastiki, ... sasjelis winaaRmdeg<br />

63<br />

konvencias xeli moawera an mas miuerTda, unda acnobos Semdegi:<br />

a. 25-e, 26-e muxlebis Sesabamisad nebismieri xelmoweris,<br />

ratifikaciis am mierTebis Sesaxeb;<br />

b. am konvenciis 27-e muxlisa da 29-e muxlis Sesabamisad<br />

misi nebismieri Sesworebis ZalaSi Sesvlis Sesaxeb.<br />

c. 31-e muxlis Sesabamisad denonsirebis Sesaxeb.<br />

muxli 33<br />

1. am konvenciis arabuli, espanuri, inglisuri, Cinuri, franguli,<br />

rusuli da teqstebi Tanabrad avTenturia da deponirdeba<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalur mdivanTan.<br />

2. <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> generalurma mdivanma yvela saxelmwifos<br />

unda gaugzavnos konvenciis serTificirebuli aslebi.


64 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

ZiriTadi ZiriTadi principebi principebi sasamarTlos<br />

sasamarTlos<br />

damoukideblobis damoukideblobis Sesaxeb<br />

Sesaxeb<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia gaeros gaeros gaeros gaeros gaeros danaSaulis danaSaulis danaSaulis danaSaulis danaSaulis sawinaaRmdego sawinaaRmdego sawinaaRmdego sawinaaRmdego sawinaaRmdego da da da da da<br />

samarTaldamrRvevTa samarTaldamrRvevTa samarTaldamrRvevTa samarTaldamrRvevTa samarTaldamrRvevTa mimarT mimarT mimarT mimarT mimarT mopyrobis mopyrobis mopyrobis mopyrobis mopyrobis Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb<br />

meSvide meSvide meSvide meSvide meSvide kongresis kongresis kongresis kongresis kongresis mier mier mier mier mier<br />

milani milani milani milani milani 1985 1985 1985 1985 1985 wlis wlis wlis wlis wlis 26 26 26 26 26 agvisto agvisto agvisto agvisto agvisto -- -- -- -- -- 6 6 6 6 6 seqtemberi<br />

seqtemberi<br />

seqtemberi<br />

seqtemberi<br />

seqtemberi<br />

ZalaSia ZalaSia ZalaSia ZalaSia ZalaSia generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis asambleis asambleis asambleis asambleis 1985 1985 1985 1985 1985 wlis wlis wlis wlis wlis 29 29 29 29 29 noembris noembris noembris noembris noembris<br />

40/32 40/32 40/32 40/32 40/32 da da da da da 13 13 13 13 13 dekembris dekembris dekembris dekembris dekembris 40/146 40/146 40/146 40/146 40/146 rezoluciebiT<br />

rezoluciebiT<br />

rezoluciebiT<br />

rezoluciebiT<br />

rezoluciebiT<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> wesdebaSi msoflios xalxi,<br />

inter alia, ganamtkicebs mis swrafvas, Seqmnas iseTi pirobebi,<br />

sadac SenarCunebuli iqneba samarTlianoba da Tavis erT-erT<br />

miznad acxadebs saerTaSoriso TanamSromlobis miRwevas, <strong>adamianis</strong><br />

uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebisadmi pativiscemis<br />

xelSewyobisa da mxardaWeris gziT diskriminaciis gareSe;<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>adamianis</strong> uflebebis sayovelTao deklaracia gansakuTrebiT<br />

icavs kanonis winaSe Tanasworobis princips, udanaSaulobis<br />

prezumfcias, kanonis Sesabamisad Seqmnili damoukidebeli<br />

da miukerZoebeli sasamarTlos mier ganxorcielebuli<br />

samarTliani da Ria marTlmsajulebis uflebas,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan socialuri, ekonomikuri da kulturuli uflebebis<br />

saerTaSoriso paqti da samoqalaqo da politikuri uflebebis<br />

saerTaSoriso paqti am uflebebs aRiarebs da damatebiT samoqalaqo<br />

da politikuri uflebebis saerTaSoriso paqti aRiarebs<br />

yvelas uflebas gasamarTlebul iqnas dauyovnebliv,<br />

vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, umetes SemTxvevebSi jer kidev arsebobs sxvaoba am<br />

princi pebsa da realur mdgomareobas Soris,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan marTlmsajulebis organizeba da aRsruleba yvela<br />

qveyanaSi unda efuZnebodes am principebs da unda ganxorcieldes<br />

yvela RonisZieba maT realobaSi dasanergad,<br />

vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, mosamarTlis Tanamdebobrivi movaleobebis SesrulebasTan<br />

dakavSirebuli wesebi miznad unda isaxavdnen mosa-<br />

64


ZiriTadi principebi sasamarTlos damoukideblobis Sesaxeb<br />

marTleTaTvis iseTi pirobebis Seqmnas, romlebSic isini moaxerxeben<br />

am principebis Sesabamisad moqmedebas,<br />

65<br />

vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, mosamarTleebi gadawyvetilebebs iReben moqalaqeTa<br />

sicocxlis, Tavisuflebis, uflebebis, movaleobebisa da sakuTrebis<br />

Sesaxeb,<br />

vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, gaeros danaSaulis sawinaaRmdego da samarTaldamrRvevTa<br />

mimarT mopyrobis meeqvse kongresma Tavisi meTeqvsmete<br />

rezoluciiT danaSaulis sawinaaRmdego da makontrolebel<br />

komisias daavala erT-erT prioritetad ecno mosamarTleTa<br />

damoukideblobasTan, mosamarTleTa da prokurorTa SerCevis,<br />

profesiuli momzadebis wesebsa da maT statusTan dakavSirebuli<br />

saxelmZRvanelo miTiTebebis Seqmna,<br />

vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, vinaidan, Sesabamisad umniSvnelovanesia gaTvaliswinebuli<br />

yofiliyo pirvel rigSi mosamarTlis roli samarTlis sistemasTan<br />

mimarTebaSi da mosamarTleTa SerCevis, momzadebisa da<br />

saqmianobis didi mniSvneloba,<br />

Semdegi Semdegi Semdegi Semdegi Semdegi ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi ZiriTadi principebi, principebi, principebi, principebi, principebi, romlebic Seiqmna wevr saxelmwifoTa<br />

dasaxmareblad sasamarTlos damoukideblobis dacvisa<br />

da xelSewyobis mizniT, mxedvelobaSi unda iqnen miRebuli<br />

mTavrobaTa mier maTi erovnuli kanonmdeblobisa da sasamarTlo<br />

praqtikis farglebSi. am principebze unda gaamaxvilon<br />

yuradReba mosamarTleebma, iuristebma, aRmasrulebeli da sakanonmdeblo<br />

xelisuflebis warmomadgenlebma da zogadad sazogadoebam.<br />

principebi ZiriTadad profesional mosamarTleebze<br />

gaTvliT iqna Camoyalibebuli, magram isini Tanabrad vrceldeba<br />

msajulebzec sadac aseTebi arseboben.<br />

sasamarTlos damoukidebloba<br />

1. sasamarTlos damoukidebloba unda iyos uzrunvelyofili<br />

saxelmwifos mier da daculi qveynis konstituciiT an<br />

kanoniT. yvela samTavrobo da sxva dawesebulebaTa movaleobaa,<br />

pativi scen sasamarTlos damoukideblobas.<br />

2. sasamarTlom mis winaSe wardgenili saqmeebi unda gadawyvitos<br />

miukerZoeblad, faqtebze dayrdnobiT da kanonis Sesa-


66 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

bamisad, nebismieri mxridan da nebismieri mizniT yovelgvari<br />

SezRudvis, Seusabamo zegavlenis, iZulebis, Zaldatanebis,<br />

daSinebis an pirdapiri Tu arapirdapiri Carevis gareSe.<br />

3. sasamarTlo xelisufleba unda vrceldebodes yvela samarTlebrivi<br />

xasiaTis sakiTxze da sasamarTlos unda hqondes<br />

eqskluziuri uflebamosileba gadawyvitos mis winaSe gadawyvetilebis<br />

misaRebad wardgenili mis kompetenciaSi myofi<br />

sakiTxi kanonis Sesabamisad.<br />

4. ar unda xorcieldebodes Seusabamo an ukanono Careva sasamarTlo<br />

procesSi, aseve sasamarTloebis mier miRebuli sasamarTlo<br />

gadawyvetilebebi ar unda daeqvemdebaros gadasinjvas.<br />

es princi pi ar zRudavs sasamarTlo zedamxedvelobas an<br />

sasamarTlos mier misjili sasjelebis kompetentur xelisufalTa<br />

mier, kanonis Sesabamisad, Semsubuqebas an Secvlas.<br />

5. yvelas unda hqondes ufleba gasamarTldes Cveulebrivi sasamarTlos<br />

an tribunalis mier Camoyalibebuli samarTlebrivi<br />

procedurebis gamoyenebiT. Cveulebrivi sasamarTloebisa da<br />

sasamarTlo tribunalebis kompetenciaSi myofi sakiTxebi ar<br />

unda gadaeces im tribunalebs, romlebsac ar gaaCniaT sa-<br />

Tanadod Camoyalibebuli iuridiuli procesualuri normebi.<br />

6. sasamarTlos damoukideblobis principi uflebas aZlevs da<br />

avalebs sasamarTlos uzrunvelyos, sasamarTlo saqmis warmoebis<br />

samarTliani mimdinareoba da mxareTa uflebebis dacva.<br />

7. yoveli wevri saxelmwifos movaleobaa uzrunvelyos Sesabamisi<br />

resursebi romlebic saSualebas miscemen sasamarTlos<br />

saTanadod Seasrulos Tavisi funqcia.<br />

azris gamoxatvisa da asociaciis Tavisufleba<br />

8. <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaraciis Sesabamisad,<br />

sasamarTlo xelisuflebis warmomadgenlebs, iseve rogorc<br />

sxva moqalaqeebs, gaaCniaT azris gamoxatvis, rwmenis, asociaciasa<br />

da kavSirSi gaerTianebis Tavisufleba; Tumca igulisxmeba,<br />

rom aseTi uflebebis ganxorcielebisas, mosamarTleebi<br />

yovelTvis unda moqmedebdnen imgvarad, rom daicvan<br />

TavianTi Tanamdebobis Rirseba da sasamarTlos miukerZoebloba<br />

da damoukidebloba.


ZiriTadi principebi sasamarTlos damoukideblobis Sesaxeb<br />

67<br />

9. mosamarTleebs unda hqondeT ufleba Seqmnan da gawevriandnen<br />

mosamarTleTa asociaciebSi an sxva organizaciebSi, imisaTvis<br />

rom warmoadginon TavianTi interesebi, xeli Seuwyon profesiul<br />

momzadebas da daicvan sasamarTlos damoukidebloba.<br />

kvalifikacia, SerCevis wesi da momzadeba<br />

10.mosamarTled SerCeuli pirebi unda iyvnen Rirsebisa da Sesa-<br />

Zleblobis mqone adamianebi, romlebsac samarTalis dargSi<br />

miRebuli eqnebaT Sesabamisi momzadeba da kvalifikacia. mosamarTleTa<br />

SerCevis meTodi unda iZleodes mosamarTleTa araswori<br />

motivebiT daniSvnisagan Tavdacvis saSualebas. mosamarTleTa<br />

SerCevisas dauSvebelia diskriminacia rasis, feris,<br />

sqesis, religiis, politikuri an sxva Sexedulebis, erovnuli<br />

an socialuri warmomavlobis, qonebrivi cenzis, an warmoSobis<br />

gamo, garda im moTxovnisa, rom mosamarTleobis kandidati<br />

qveynis moqalaqe unda iyos, rac ar ganixileba diskriminaciad.<br />

msaxurobis pirobebi da vada<br />

11. mosamarTleTa Tanamdebobaze yofnis vada, maTi damoukidebloba,<br />

anazRaureba, msaxurebis pirobebi, pensiebi da sapensio<br />

asaki daculi unda iyos kanoniT.<br />

12. arCeul Tu daniSnul mosamarTleebs uzrunvelyofili unda<br />

hqondeT Tanamdebobaze yofnis vada sapensio asakamde an maTi<br />

mosamarTled yofnis vadis amowurvamde, Tu aseTi arsebobs.<br />

13. mosamarTleTa dawinaureba, sadac ki aseTi sistema arsebobs,<br />

unda efuZnebodes obieqtur faqtorebs, kerZod Sesa-<br />

Zleblobebs, Rirsebebs da gamocdilebas.<br />

14. mosamarTleTaTvis saqmeTa gadacema im sasamarTlos farglebSi,<br />

romelsac isini miekuTvnebian sasamarTlo administraciis<br />

saSinao saqmea.<br />

profesiuli saidumloeba da imuniteti<br />

15. mosamarTleebi movaleni arian saidumlod Seinaxon TavianTi<br />

mosazrebebi da maT mier movaleobis Sesrulebisas, garda


68 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

sajaro procesebisa, miRebuli konfidencialuri informacia<br />

da isini ar unda aiZulon Cveneba miscen aseT sakiTxebze.<br />

16. disciplinaruli proceduris an apelaciis uflebis an saxelmwifos<br />

mxridan kompensaciis miRebis uflebis dacviT, qveynis<br />

Sida kanonis Sesabamisad, mosamarTleebi unda sargeblobdnen<br />

sasamarTloSi TavianTi funqciebis Sesrulebisas finansuri<br />

zianis miyenebis an araswori qmedebis an daudevrobis gamo<br />

samoqalaqo saCivrebisagan pirovnuli imunitetiT.<br />

disci plinaruli sasjeli,<br />

uflebamosilebaTa droebiTi Sewyveta da<br />

Tanamdebobidan gaTavisufleba<br />

17. mosamarTlisadmi, misi Tanamdebobrivi da profesiuli kompetenciidan<br />

gamomdinare, wayenebuli braldebis an saCivris safuZvelze<br />

saqmis warmoeba unda warimarTos swrafad da samarTlianad<br />

Sesabamisi proceduris mixedviT. mosamarTles unda hqondes<br />

samarTliani sasamarTlo mosmenis ufleba. sakiTxis gamoZiebis<br />

sawyis etapze daculi unda iyos konfidencialuroba, Tu<br />

Tavad mosamarTle ar moiTxovs sawinaaRmdegos.<br />

18. mosamarTleebis Tanamdebobrivi uflebamosilebebis droebiTi<br />

SeCereba an Tanamdebobidan gaTavisufleba dasaSvebia mxolod<br />

im SemTxvevaSi Tu isini Tavs ver arTmeven movaleobebs, an<br />

maTi TanamdebobisaTvis Seuferebeli saqcielis gamo.<br />

19.yvela disciplinaruli sasjeli, uflebamosilebaTa SeCereba<br />

an Tanamdebobidan gaTavisufleba gansazRvruli unda<br />

iyos Camoyalibebuli standartebis Sesabamisad.<br />

20.disciplinarul sasjelebTan, uflebamosilebaTa SeCerebasa<br />

da Tanamdebobidan gaTavisuflebasTan dakavSirebiT miRebuli<br />

gadawyvetilebebi unda eqvemdebarebodes damoukidebel<br />

gadasinjvas. es princi pi SesaZloa ar gavrceldes umaRlesi<br />

sasamarTloebis mier miRebul gadawyvetilebebze da kanonmdebeli<br />

organos mier impiCmentis an msgavsi procedurebis<br />

Taobaze miRebul gadawyvetilebebze.


ZiriTadi ZiriTadi principebi principebi advokatTa<br />

advokatTa<br />

rolis rolis rolis Sesaxeb Sesaxeb<br />

Sesaxeb<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> merve merve merve merve merve kongresis kongresis kongresis kongresis kongresis mier mier mier mier mier<br />

danaSaulis danaSaulis danaSaulis danaSaulis danaSaulis aRmofxvrisa aRmofxvrisa aRmofxvrisa aRmofxvrisa aRmofxvrisa da da da da da samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

mimarT mimarT mimarT mimarT mimarT mopyrobis mopyrobis mopyrobis mopyrobis mopyrobis Sesaxeb, Sesaxeb, Sesaxeb, Sesaxeb, Sesaxeb,<br />

havana, havana, havana, havana, havana, kuba, kuba, kuba, kuba, kuba, 27 27 27 27 27 agvisto agvisto agvisto agvisto agvisto - - - - - 7 7 7 7 7 seqtemberi, seqtemberi, seqtemberi, seqtemberi, seqtemberi, 1990 1990 1990 1990 1990<br />

69<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> wesdebaSi msoflios xalxi,<br />

inter alia, ganamtkicebs mis swrafvas Seqmnas iseTi pirobebi,<br />

sadac SenarCunebuli iqneba samarTlianoba, da Tavis erT-erT<br />

miznad acxadebs saerTaSoriso TanamSromlobis miRwevas <strong>adamianis</strong><br />

uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebisadmi pativiscemis<br />

xelSewyobisa da mxardaWeris gziT, ganurCevlad rasis,<br />

sqesis, enisa da religiisa,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>adamianis</strong> uflebebis sayovelTao deklaracia icavs<br />

kanonis winaSe Tanasworobis princips, udanaSaulobis prezumfcias,<br />

damoukidebeli da miukerZoebeli sasamarTlos mier<br />

ganxorcielebuli samarTliani da Ria marTlmsajulebis uflebas<br />

da yvela aucilebel garantiebs im pirTa dasacavad, visac<br />

wayenebuli aqvs sisxlissamarTlebrivi braldeba,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan samoqalaqo da politikuri uflebebis saerTaSoriso<br />

paqti damatebiT aRiarebs yvelas uflebas gasamarTlebul iqnas<br />

dauyovnebliv da kanonis Sesabamisad Seqmnili kompetenturi,<br />

damoukidebeli da miukerZoebeli tribunalis mier samarTliani<br />

da Ria proceduriT,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan socialuri, ekonomikuri da kulturuli uflebebis<br />

saerTaSoriso paqti saxelmwifoebs Seaxsenebs <strong>gaerTianebuli</strong><br />

69


70 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

<strong>erebis</strong> wesdebiT aRiarebul valdebulebas xeli Seuwyon <strong>adamianis</strong><br />

uflebebisa da Tavisuflebebis sayovelTao pativiscemasa<br />

da dacvas,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan raime formiT dakavebul an dapatimrebul pirTa<br />

dacvis principTa erToblioba aRiarebs dakavebuli piris uflebas<br />

damcvelis daxmarebaze, masTan urTierTobasa da konsultaciaze,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan patimarTa mopyrobis minimaluri standartuli wesebi<br />

gansasjelTaTvis uzrunvelyofs iuridiuli daxmarebasa da<br />

advokatTan konfidencialur urTierTobas,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan sikvdilmisjilTa dacvis garantiebi uzrunvelyofs<br />

samoqalaqo da politikuri uflebebis saerTaSoriso paqtis<br />

me-14 muxlis Sesabamisad sasamarTlo procesis yvela stadiaze<br />

saTanado iuridiuli daxmarebis uflebas yvela eWvmitanilis<br />

an braldebulisaTvis, romelsac SeiZleba sikvdiliT<br />

dasja Seefardos,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan samarTlianobis ZiriTadi princi pebis deklaracia<br />

danaSaulisa da Tanamdebobis borotad gamoyenebis msxverplTa<br />

Sesaxeb rekomendacias uwevs im saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebriv<br />

zomebs, romlebic gaaumjobesebs samarTlianobis<br />

xelmisawvdomobis, restituciis, kompensaciisa da danaSaulis<br />

msxverplTa daxmarebis pirobebs,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>adamianis</strong> ZiriTadi uflebebisa da Tavisuflebebis<br />

adeqvaturi dacva, romelzec yvela adamians aqvs ufleba,<br />

iqneba es ekonomikuri, socialuri da kulturuli an samoqalaqo<br />

da politikuri, moiTxovs, rom yvela pirs hqondes<br />

damoukidebeli advokatis mier gaweul iuridiul momsaxurebasTan<br />

efeqturi xelmisawvdomobis saSualeba,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan advokatTa profesiul gaerTianebebs sasicocxlo<br />

mniSvneloba eniWebaT profesiuli standartebisa da eTikis<br />

wesebis damkvidrebis xelSewyobis, maTi wevrebis Seviwroebisa<br />

da Seusabamo SezRudvebisagan dacvis, yvelasaTvis, vinc amas<br />

saWiroebs, iuridiuli daxmarebis gawevisa da samTavrobo da


ZiriTadi principebi advokatTa rolis Sesaxeb<br />

71<br />

sxva dawesebulebebTan samarTlianobisa da sazogadoebis interesebis<br />

dasacavad TanamSromlobis saqmeSi,<br />

winamdebare ZiriTadi principebi advokatTa rolis Sesaxeb<br />

Seiqmna monawile saxelmwifoebis dasaxmareblad, raTa maT<br />

xeli Seuwyon da uzrunvelyon advokatTa rolis damkvidreba.<br />

mTavrobebma Sidasaxelmwifoebrivi kanonmdeblobisa da praqtikis<br />

farglebSi pativi unda scen da angariSi gauwion winamdebare<br />

principebs da isini unda gadaeces rogorc advokatebs, aseve<br />

sxva pirebs, kerZod, mosamarTleebs, prokurorebs, aRmasrulebeli<br />

da sakanonmdeblo xelisuflebis warmomadgenlebsa da<br />

mTlianad, sazogadoebas. es principebi Tanabrad unda Seefardos<br />

im pirebs, romlebic axorcieleben advokatTa funqciebs<br />

advokatis formaluri statusis gareSe.<br />

advokatisa da iuridiuli momsaxurebis<br />

xelmisawvdomoba<br />

1. yvela adamians ufleba aqvs moiTxovos mis mier arCeuli<br />

advokatis daxmareba misi uflebebis sisxlis samarTlis<br />

saqmis warmoebis yvela stadiaze dacvisaTvis.<br />

2. saxelmwifoebma unda uzrunvelyon maT teritoriaze mcxovrebi<br />

da maT iurisdiqcias daqvemdebarebuli yvela pirisaTvis<br />

saadvokato momsaxurebasTan efeqturi da Tanabari<br />

xelmisawvdomobis saTanado procedurebisa da adeqvaturi<br />

meqanizmebis arseboba, miuxedavad maTi rasis, feris, eTnikuri<br />

warmoSobis, sqesis, enis, religiis, politikuri Tu<br />

sxva mosazrebebis, erovnuli Tu socialuri kuTvnilebis,<br />

sakuTrebis, dabadebis, ekonomikuri an sxva statusisa.<br />

3. saxelmwifoebma unda uzrunvelyon RaribTa da, saWiroebisamebr,<br />

sxva daucveli pirebisaTvis iuridiuli daxmarebis<br />

saTanado dafinansebisa da sxva resursebis gamoyofa. advokatTa<br />

profesiulma gaerTianebebma unda iTanamSromlon<br />

momsaxurebis, pirobebisa da sxva resursebis organizebisa<br />

da mobilizaciisaTvis.


72 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

4. saxelmwifoebma da advokatTa profesiulma gaerTianebebma xeli<br />

unda Seuwyon programebs, romlebic miznad isaxavs sazogadoebis<br />

informirebas maTi kanonieri uflebebisa da movaleobebis<br />

Sesaxeb, aseve, maTi uflebebis dasacavad advokatTa<br />

mniSvnelovan rolze. specialuri yuradReba unda mieqces<br />

RaribTa da sxva socialurad daucvel pirTa daxmarebas,<br />

raTa maT saSualeba mieceT ganamtkicon TavianTi uflebebi<br />

da, saWiroebisamebr, moiTxovon advokatis daxmareba.<br />

specialuri garantiebi sisxlis<br />

samarTalwarmoebaSi<br />

5. saxelmwifoebma unda uzrunvelyon, raTa yvela adamiani<br />

dauyovnebliv informirebul iqnas kompetenturi organos<br />

mier misi uflebis Sesaxeb moiTxovos mis mier arCeuli<br />

advokatis daxmareba dakavebis, dapatimrebis an sisxlissamarTlebrivi<br />

braldebis wayenebis dros.<br />

6. pirs, romelsac ar hyavs advokati da yvela im SemTxvevaSi,<br />

rodesac marTlmsajulebis interesebi amas moiTxovs, ufleba<br />

aqvs hyavdes samarTaldarRvevis xasiaTis Sesabamisi<br />

gamocdilebis mqone kompetenturi advokati, raTa uzrunvelyofil<br />

iqnas misi efeqturi iuridiuli daxmareba. aseTi<br />

daxmareba unda ganxorcieldes ufasod, Tu am pirs safasuris<br />

gadaxdisaTvis saTanado saxsrebi ar gaaCnia.<br />

7. saxelmwifoebma aseve unda uzrunvelyon, raTa sisxlissamarTlebrivi<br />

braldebiT an mis gareSe dapatimrebul an dakavebul<br />

nebismier pirs qondes advokatTan dauyovneblivi Sexvedris<br />

ufleba, magram nebismier SemTxvevaSi dapatimrebidan<br />

an dakavebidan ara ugvianes ormocdarva saaTis Semdeg.<br />

8. yvela dapatimrebuli, dakavebuli an sapyrobileSi myofi<br />

piri uzrunvelyofil unda iqnas saTanado SesaZleblobiT,<br />

droiTa da pirobebiT Tavis advokatTan Sexvedris, masTan<br />

komunikaciisa da konsultaciisaTvis, dayovnebis, SeC<strong>erebis</strong>a<br />

da cenzuris gareSe, sruli konfidencialurobis dacviT.<br />

aseT konsultaciebs SeiZleba Tvalyuri adevnos samarTal-


ZiriTadi principebi advokatTa rolis Sesaxeb<br />

damcavi organoebis warmomadgenelma, magram mas mosmenis<br />

ufleba ar aqvs.<br />

kvalifikacia da momzadeba<br />

73<br />

9. saxelmwifoebma, advokatTa profesiulma gaerTianebebma da<br />

saganmanaTleblo dawesebulebebma unda uzrunvelyon, rom<br />

advokatebs gaaCndeT Sesabamisi ganaTleba da momzadeba, acnobierebdnen<br />

advokatTa moralur da eTikur movaleobebsa<br />

da saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebrivi kanonmdeblobiT<br />

aRiarebul <strong>adamianis</strong> ZiriTad uflebebsa da Tavisuflebebs.<br />

10. saxelmwifoebma, advokatTa profesiulma gaerTianebebma da<br />

saganmanaTleblo dawesebulebebma unda uzrunvelyon, rom<br />

ar ganxorcieldes diskriminacia iuridiuli praqtikis<br />

dawyebasa da gagrZelebasTan mimarTebaSi, rasis, feris,<br />

sqesis, eTnikuri warmoSobis, religiis, politikuri Tu<br />

sxva mosazrebebis, erovnuli da socialuri warmoSobis,<br />

sakuTrebis, dabadebis, ekonomikuri Tu sxva statusis safuZvelze,<br />

garda moTxovnisa, rom advokati iyos Sesabamisi<br />

qveynis moqalaqe, rac ar unda CaiTvalos diskriminaciad.<br />

11. qveynebSi, sadac arseboben jgufebi, Temebi an regionebi,<br />

romelTa iuridiuli daxmarebac ar xorcieldeba, gansakuTrebiT,<br />

sadac am jgufebs gaaCniaT gansxvavebuli kultura,<br />

tradiciebi, ena an warsulSi iyvnen diskriminaciis msxverpli,<br />

saxelmwifoebma, advokatTa profesiulma gaerTianebebma<br />

da saganmanaTleblo dawesebulebebma unda miiRon specialuri<br />

zomebi, raTa aseTi jgufebis warmomadgenlebi daeuflon<br />

iuridiul profesias da, jgufis moTxovnebis Sesabamisad,<br />

miiRon saTanado momzadeba.<br />

movaleobebi da pasuxismgeblobebi<br />

12. advokatebma, rogorc marTlmsajulebis warmomadgenlebma,<br />

yovelTvis unda izrunon maTi profesiis pativisa da Rirsebis<br />

SesanarCuneblad.


74 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

13. klientebis winaSe advokatTa movaleobaa:<br />

(a) rCeva misces klients misi uflebebisa da movaleobebis,<br />

aseve, klientis uflebebsa da movaleobebTan<br />

mimarTebaSi samarTlebrivi sistemis moqmedebis Sesaxeb;<br />

(b) daexmaros klients yvela SesaZlo formiT da miiRos<br />

yvela zoma misi interesebis dasacavad;<br />

(c) daexmaros klients sasamarTlos, tribunalebisa da<br />

Sesabamisi administraciuli organoebis winaSe;<br />

14. advokatebma, maTi klientebis uflebebis dacvisa da mar-<br />

Tlmsajulebis interesebis xelSewyobisas, unda ganamtkicon<br />

saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebrivi samarTliT<br />

aRiarebuli <strong>adamianis</strong> uflebebi da ZiriTadi Tavisuflebebi<br />

da yovelTvis unda imoqmedon Tavisuflad da Rirseulad,<br />

kanonisa da profesiuli movaleobebis, standartebisa da<br />

eTikis wesebis Sesabamisad.<br />

15. advokatebma yovelTvis pativi unda scen TavianTi klientis<br />

interesebs.<br />

advokatis saqmianobis garantiebi<br />

16. saxelmwifoebma unda uzrunvelyon, rom advokatebma<br />

a) SeZlon TavianTi profesiuli funqciebis Sesruleba,<br />

daSinebis, dabrkolebis, Rirsebis Selaxvisa da arasa-<br />

Tanado Carevis gareSe;<br />

b) SeZlon Tavisuflad gadaadgildnen da konsultacia gauwion<br />

klients rogorc qveynis SigniT, ise mis gareT; da<br />

c) TavianTi profesiuli movaleobebis, wesebisa da eTikis<br />

Sesabamisad ganxorcielebuli raime qmedebis gamo, ar<br />

ganicadon gakicxva, an devna administraciuli,<br />

ekonomikuri, socialuri an sxva sanqciebis muqariT.<br />

17. rodesac advokatTa usafrTxoebas, maT mier profesiuli<br />

saqmianobis ganxorcielebis gamo, safrTxe emuqreba, isini<br />

saTanadod unda iyvnen daculi xelisuflebis mier.


ZiriTadi principebi advokatTa rolis Sesaxeb<br />

75<br />

18. advokatebi, TavianTi funqciebis Sesrulebis gamo, ar unda<br />

iyvnen identificirebuli maT klientebTan an maTi klientebis<br />

qmedebebTan.<br />

19. arc erT sasamarTlos an administraciul organos, sadac<br />

aRiarebulia warmomadgenelze ufleba, ar aqvs ufleba uari<br />

uTxras advokats warsdges sasamarTlos winaSe Tavisi klientis<br />

dasacavad, garda im SemTxvevisa, rodesac advokati<br />

diskvalificirebulia Sidasaxelmwifoebrivi kanonmdeblobisa<br />

da praqtikis wesebis an am principebis Sesabamisad.<br />

20. advokati unda sargeblobdes samoqalaqo da sisxlissamarTlebrivi<br />

imunitetiT yvela gancxadebis mimarT, romelic<br />

mis mier sasamarTlos, tribunalis an sxva sasamarTlo<br />

an administraciuli xelisuflebis winaSe wardgenilia<br />

keTili ganzraxviT, zepiri an werilobiTi formiT.<br />

21. Sesabamisi organoebis movaleobaa saTanado drois ganmavlobaSi<br />

uzrunvelyon maT gamgeblobaSi an kontrolqveS<br />

arsebuli saTanado informaciis, sabuTebisa da <strong>dokumentebi</strong>s<br />

advokatisaTvis xelmisawvdomoba, maTi klientebis efeqturi<br />

dacvis uzrunvelsayofad. es ukanaskneli uzrunvelyofil<br />

unda iqnas umokles SesaZlo vadaSi.<br />

22. saxelmwifoebma unda aRiaron da pativi scen advokatebsa<br />

da maT klientebs Soris yvela komunikaciisa da konsultaciis<br />

konfidencialurobas maTi profesiuli urTierTobis<br />

farglebSi.<br />

azris gamoxatvisa da gaerTianebis<br />

Tavisufleba<br />

23. advokatebi, sxva moqalaqeebis msgavsad, sargebloben azris<br />

gamoxatvis, rwmenis, gaerTianebisa da Sekrebis TavisuflebiT.<br />

kerZod, maT ufleba aqvT monawileoba miiRon sazogadoebriv<br />

diskusiebSi, romlebic dakavSirebulia iuridiul,<br />

marTlmsajulebis ganxorcielebis, <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

xelSewyobisa da dacvis sakiTxebTan, aseve, ufleba aqvT<br />

SeuerTdnen an Seqmnan adgilobrivi, saxelmwifoebrivi an


76 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

saerTaSoriso organizaciebi da daeswron maT Sekrebebs,<br />

rac gamomdinareobs maTi sxva marTlzomieri qmedebebidan<br />

an sxva kanonieri organizaciebis wevrobidan, yovelgvari<br />

profesiuli SezRudvebis gareSe. am uflebebis realizaciisas,<br />

advokatebma unda imoqmedon kanonis, iuridiuli profesiisa<br />

da eTikis aRiarebuli normebis Sesabamisad.<br />

advokatTa profesiuli gaerTianebebi<br />

24. advokatebs ufleba aqvT Seqmnan TviTmarTvadi profesiuli<br />

gaerTianeba sakuTari interesebis warmodgenis, ganaTlebisa<br />

da profesionalizmis xelSewyobisa da maTi profesiuli<br />

Rirsebis dacvis mizniT. profesiuli gaerTianebis aRmasrulebeli<br />

organo arCeul unda iqnas misi wevrebis mier da<br />

moqmedebdes yovelgvari gare Carevis gareSe.<br />

25. advokatTa profesiulma gaerTianebebma unda iTanamSromlon<br />

mTavrobebTan, raTa uzrunvelyon iuridiuli momsaxurebis<br />

efeqturi da Tanabari xelmisawvdomoba, agreTve, im<br />

mizniT, rom advokatebma SeZlon, raime gare Carevis gareSe,<br />

kanonis, iuridiuli profesiisa da eTikis aRiarebuli normebis<br />

dacviT konsultacia gauwion da daexmaron klientebs.<br />

disciplinaruli procedurebi<br />

26. advokatTa profesiuli qcevis wesebis kodeqsi dadgenil<br />

unda iqnas iuridiuli profesiis mier, misi saTanado organoebis<br />

meSveobiT an sakanonmdeblo xelisuflebis mier,<br />

erovnuli kanonmdeblobis, Cveulebebisa da aRiarebuli<br />

saerTaSoriso standartebisa da normebis Sesabamisad.<br />

27. advokatTa mier maTi profesiuli uflebamosilebebis ganxorcielebis<br />

winaaRmdeg mimarTuli braldebebi da saCivrebi<br />

ganxilul unda iqnas swrafad da samarTlianad, saTanado<br />

procedurebis Sesabamisad. advokatebs ufleba unda hqondeT<br />

samarTlian sasamarTloze, rac maT mier arCeuli advokatis<br />

daxmarebis uflebasac gulisxmobs.


ZiriTadi principebi advokatTa rolis Sesaxeb<br />

77<br />

28. advokatis winaaRmdeg mimarTuli disciplinaruli procedurebi<br />

wardgenil unda iqnas iuridiuli profesiis mier<br />

Seqmnili miukerZoebeli disciplinaruli komitetis, sxva<br />

damoukidebeli organos an sasamarTlos winaSe da unda<br />

daeqvemdebaros miukerZoebel sasamarTlo gadasinjvas.<br />

29. yvela disciplinaruli procedura unda ganisazRvros advokatTa<br />

profesiuli qcevis wesebis kodeqsis, sxva aRiarebuli<br />

standartebisa da iuridiuli profesiis eTikis wesebis<br />

Sesabamisad da am principebis safuZvelze.


78 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

saxelmZRvanelo saxelmZRvanelo principebi<br />

principebi<br />

prokurorTa prokurorTa rolis rolis rolis Sesaxeb<br />

Sesaxeb<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> merve merve merve merve merve kongresis kongresis kongresis kongresis kongresis mier mier mier mier mier<br />

danaSaulis danaSaulis danaSaulis danaSaulis danaSaulis aRmofxvrisa aRmofxvrisa aRmofxvrisa aRmofxvrisa aRmofxvrisa da da da da da samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

samarTaldamrRvevTa<br />

mimarT mimarT mimarT mimarT mimarT mopyrobis mopyrobis mopyrobis mopyrobis mopyrobis Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb Sesaxeb<br />

havana, havana, havana, havana, havana, kuba, kuba, kuba, kuba, kuba, 27 27 27 27 27 agvisto agvisto agvisto agvisto agvisto - - - - - 7 7 7 7 7 seqtemberi, seqtemberi, seqtemberi, seqtemberi, seqtemberi, 1990 1990 1990 1990 1990<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> wesdebaSi msoflios xalxi,<br />

inter alia, ganamtkicebs mis swrafvas Seqmnas iseTi pirobebi,<br />

sadac SenarCunebuli iqneba samarTlianoba da Tavis erT-erT<br />

miznad acxadebs saerTaSoriso TanamSromlobis miRwevas, <strong>adamianis</strong><br />

uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebisadmi pativiscemis<br />

xelSewyobisa da mxardaWeris gziT, ganurCevlad rasis,<br />

sqesis, enisa da religiisa,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>adamianis</strong> uflebebis sayovelTao deklaracia icavs<br />

kanonis winaSe Tanasworobis princips, udanaSaulobis prezumfcias,<br />

damoukidebeli da miukerZoebeli sasamarTlos mier<br />

ganxorcielebuli samarTliani da Ria marTlmsajulebis uflebas,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan umetes SemTxvevebSi jer kidev arsebobs sxvaoba am<br />

princi pebsa da realur mdgomareobas Soris,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan marTlmsajulebis organizeba da aRsruleba yvela<br />

qveyanaSi unda efuZnebodes am principebs da ganxorcieldes<br />

yvela RonisZieba maT realobaSi dasanergad,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan prokurorebs ekisrebaT gadamwyveti roli marTlmsajulebis<br />

ganxorcielebaSi da maTi mniSvnelovani uflebamosilebebis<br />

ganxorcielebis normebi unda emsaxurebodes winamdebare<br />

principebis pativiscemasa da dacvas da, Sesabamisad, samarTlian<br />

sisxlis samarTlis warmoebasa da moqalaqeTa dana-<br />

Saulisgan efeqtur dacvas,<br />

78


saxelmZRvanelo principebi prokurorTa rolis Sesaxeb<br />

79<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan umniSvnelovanesia, rom prokurorebi flobdnen maTi<br />

funqciebis Sesasruleblad saWiro kvalifikacias axali kadrebis<br />

mozidvis, iuridiuli da profesiuli momzadebisa da<br />

yvela im saSualebebis uzrunvelyofiT, romelic saWiroa maTi<br />

rolis saTanado ganxorcielebisaTvis danaSaulis, gansakuTrebiT,<br />

misi axali formebisa da gamovlinebebis aRsakveTad,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan generalurma asambleam, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> dana-<br />

Saulis aRmofxvrisa da samarTaldamrRvevTa mimarT mopyrobis<br />

Sesaxeb mexuTe kongresis rekomendaciis Sesabamisad, 1979 wlis<br />

17 dekembris 34/169 rezoluciiT miiRo samarTaldamcavTa qcevis<br />

kodeqsi,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> meeqvse kongresma danaSaulis<br />

aRmofxvrisa da kontrolis komitets, danaSaulis aRmofxvrisa<br />

da samarTaldamrRvevTa mimarT mopyrobis Sesaxeb me-16<br />

rezoluciaSi, mosTxova Tavis prioritetebSi Seetana mosamarTleebis<br />

damoukideblobasTan, maT SerCevasTan, profesiul<br />

wvrTnasa da mosamarTleTa da prokurorTa statusTan dakav-<br />

Sirebuli saxelmZRvanelo principebis SemuSaveba,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan danaSaulis aRmofxvrisa da samarTaldamrRvevTa<br />

mimarT mopyrobis Sesaxeb <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> meSvide kongresma<br />

miiRo ZiriTadi principebi sasamarTlo xelisuflebis<br />

damoukideblobis Sesaxeb, romelic, Sesabamisad, damtkicebul<br />

iqna generaluri asambleis 1985 wlis 29 noembris 40/32 da 13<br />

dekembris 40/146 rezoluciebiT,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan samarTlianobis ZiriTadi princi pebis deklaracia<br />

danaSaulisa da Tanamdebobis borotad gamoyenebis msxverplTa<br />

Sesaxeb rekomendacias uwevs im saerTaSoriso da Sidasaxelmwifoebriv<br />

zomebs, rac gaaumjobesebs samarTlianobis xelmisawvdomobis,<br />

restituciis, kompensaciisa da danaSaulis msxverplTa<br />

daxmarebis pirobebs,<br />

vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan vinaidan meSvide kongresis meSvide rezoluciaSi komitets<br />

moeTxova, sxva principebTan erTad, saxelmZRvanelo principebis<br />

aucileblobis gaTvaliswineba, romelic inter alia dakav-<br />

Sirebulia prokurorebis SerCevasTan, profesiul wvrTnasa da


80 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

statusTan, maT mier gansaxorcielebel amocanebsa da qcevis<br />

wesebTan, agreTve, im saSualebebTan, romlebic afarToebs maT<br />

wvlils sisxlis samarTlis sistemis saTanado funqcionireba-<br />

Si da TanamSromlobas policiasTan, aseve, maTi diskreciuli<br />

uflebamosilebebis farglebs da maT rols sisxlis samarTalwarmoebaSi<br />

da raTa amis Sesaxeb moaxsenon <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> momdevno kongresebs,<br />

winamdebare saxelmZRvanelo principebi Seiqmna monawile saxelmwifoebis<br />

dasaxmareblad, raTa maT xeli Seuwyon sisxlis<br />

samarTalwarmoebaSi prokurorTa efeqturobas, miukerZoeblobasa<br />

da damoukideblobas. mTavrobebma, Sidasaxelmwifoebrivi<br />

kanonmdeblobisa da praqtikis farglebSi, pativi unda scen da<br />

angariSi gauwion winamdebare principebs da isini unda gadaeces<br />

rogorc prokurorebs, aseve sxva pirebs, kerZod, mosamarTleebs,<br />

advokatebs, aRmasrulebeli da sakanonmdeblo xelisuflebis<br />

warmomadgenlebsa da mTlianad sazogadoebas. winamdebare<br />

principebi Seqmnilia prokurorebisaTvis, magram isini<br />

Tanabrad unda gavrceldes im prokurorebzec, romlebic daniSnuli<br />

arian ad hoc-is wesiT.<br />

kvalifikacia, SerCeva da momzadeba<br />

1. prokurorebad SerCeuli pirebi unda iyvnen Rirseuli da<br />

unariani saTanado momzadebiTa da kvalifikaciiT.<br />

2. saxelmwifoebma unda uzrunvelyon, rom:<br />

a) prokurorTa SerCevis kriteriumebi Seicavdes saTanado<br />

zomebs mikerZoebis safuZvelze daniSvnis winaaRmdeg da<br />

romelic gamoricxavs yovelgvar diskriminacias rasis,<br />

feris, sqesis, enis, religiis, politikuri an sxva mosazrebis,<br />

erovnuli, socialuri an eTnikuri warmoSobis,<br />

sakuTrebis, dabadebis, ekonomikuri an sxva statusis<br />

safuZvelze, garda moTxovnisa, rom prokurori iyos<br />

Sesabamisi qveynis moqalaqe, rac ar unda CaiTvalos<br />

diskriminaciad.<br />

b) prokurorebs unda hqondeT Sesabamisi ganaTleba da


saxelmZRvanelo principebi prokurorTa rolis Sesaxeb<br />

81<br />

momzadeba da unda acnobierebdnen maTi Tanamdebobis<br />

miznebsa da eTikur movaleobebs, agreTve, eWvmitanilisa<br />

da dazaralebulis dacvis konstituciur da sakanonmdeblo<br />

garantiebs, da qveynis Sida kanonmdeblobiTa<br />

da saerTaSoriso samarTliT aRiarebul <strong>adamianis</strong><br />

uflebebsa da Tavisuflebebs.<br />

statusi da samsaxurebrivi mdgomareoba<br />

3. prokurorebma, rogorc marTlmsajulebis arsebiTma warmomadgenlebma,<br />

yovelTvis unda daicvan maTi profesiis pativi<br />

da Rirseba.<br />

4. saxelmwifoebma unda uzrunvelyon, rom prokurorebs See-<br />

ZloT TavianTi profesiuli funqciebi ganaxorcielon daSinebis,<br />

dabrkolebebis, Rirsebis xelyofis, Seusabamo Carevisa<br />

da samoqalaqo, sisxlis samarTlebrivi da sxva pasuxismgeblobis<br />

ukanonod dakisrebis gareSe.<br />

5. prokurorebi da maTi ojaxebi fizikurad unda iyvnen daculi<br />

saxelmwifo organoebis mier, rodesac maT pirad usafrTxoebas,<br />

maTi funqciebis Sesrulebis gamo, safrTxe<br />

emuqreba,<br />

6. prokurorTa samuSao pirobebi, saTanado waxaliseba da,<br />

saWiroebisamebr, uflebamosilebis vada, pensia da sapensio<br />

asaki dadgenili unda iyos kanoniT, gamoqveynebuli wesebi-<br />

Ta da dadgenilebebiT.<br />

7. prokurorTa dawinaureba, sadac aseTi sistema arsebobs, unda<br />

efuZnebodes obieqtur faqtorebs, kerZod, profesiul kvalifikacias,<br />

SesaZleblobebs, Rirsebasa da gamocdilebas da<br />

unda gadawydes samarTliani da miukerZoebeli proceduriT;<br />

azris gamoxatvisa da gaerTianebis<br />

Tavisufleba<br />

8. prokurorebi, sxva moqalaqeebis msgavsad, sargebloben azris<br />

gamoxatvis, rwmenis, gaerTianebisa da Sekrebis TavisuflebiT.<br />

kerZod, maT ufleba aqvT monawileoba miiRon sazogadoebriv


82 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

diskusiebSi, romlebic dakavSirebulia iuridiul, marTlmsajulebis<br />

ganxorcielebis, <strong>adamianis</strong> uflebebis xelSewyobisa<br />

da dacvis sakiTxebTan, aseve, ufleba aqvT SeuerTdnen an<br />

Seqmnan adgilobrivi, saxelmwifoebrivi an saerTaSoriso organizaciebi<br />

da daeswron maT Sekrebebs, rac gamowveulia maTi<br />

sxva marTlzomieri qmedebebiT an sxva kanonieri organizaciebis<br />

wevrobiT, yovelgvari profesiuli SezRudvebis gareSe. am<br />

uflebebis realizaciisas, prokurorebma unda imoqmedon kanonis,<br />

iuridiuli profesiisa da eTikis aRiarebuli normebis<br />

Sesabamisad.<br />

9. prokurorebs ufleba aqvT Seqmnan da SeuerTdnen profesiul<br />

asociaciebs an sxva organizaciebs, sakuTari interesebis<br />

warmodgenis, sakuTari profesiuli momzadebis xelSewyobisa<br />

da sakuTari statusis dacvis mizniT.<br />

prokurorTa roli sisxlis<br />

samarTalwarmoebaSi<br />

10. prokurorTa samsaxuri mkacrad unda iyos gamoyofili sasamarTlos<br />

funqciebisgan.<br />

11. prokurorebma, rogorc sazogadoebis interesebis warmomadgenlebma,<br />

aqtiuri roli unda Seasrulon sisxlissamarTlebriv<br />

procesebSi, kerZod, saqmis aRZvrasa da, sadac<br />

kanoni an adgilobrivi praqtika iTvaliswinebs, danaSaulis<br />

gamoZiebaSi, am gamoZiebis kanoni<strong>erebis</strong> zedamxedvelobaSi,<br />

sasamarTlos gadawyvetilebebis aRsrulebasa da sxva funqciebis<br />

ganxorcielebaSi.<br />

12. prokurorebma, kanonis Sesabamisad, samarTlianad, Tanmimdevrulad<br />

da swrafad unda ganaxorcielon TavianTi movaleobebi<br />

da pativi scen da daicvan <strong>adamianis</strong> uflebebi, xeli<br />

Seuwyon mas da amiT uzrunvelyon sasamarTlo procesisa da<br />

sisxlis samarTlis sistemis efeqturi funqcionireba.<br />

13. sakuTari movaleobebis Sesrulebisas, prokurorebma unda:<br />

(a) ganaxorcielon TavianTi funqciebi miukerZoeblad da Tavidan


saxelmZRvanelo principebi prokurorTa rolis Sesaxeb<br />

83<br />

aicilon yovelgvari politikuri, socialuri, religiuri,<br />

kulturuli, sqesobrivi da sxva saxis diskriminacia;<br />

(b) daicvan sazogadoebis interesebi, imoqmedon obieqturad,<br />

gaiTvaliswinon eWvmitanilisa da dazaralebulis mdgomareoba,<br />

yuradReba miaqcion yvela saTanado pirobebs,<br />

miuxedavad imisa, dadebiTia Tu uaryofiTi isini eWvmitanilisaTvis;<br />

(c) daicvan saqmeTa konfidencialuroba, garda im SemTxvevebisa,<br />

rodesac marTlmsajulebis interesebi sxvagvarad<br />

moiTxovs;<br />

(d) gaiTvaliswinon dazaralebulTa Sexedulebebi da moTxovnebi,<br />

rodesac maTi piradi interesebi darRveulia da<br />

uzrunvelyon dazaralebulTa informireba maTi uflebebis<br />

Sesaxeb samarTlianobis ZiriTadi princi pebis deklaraciiT<br />

danaSaulisa da Tanamdebobis borotad gamoyenebis<br />

msxverplTa Sesaxeb;<br />

14. prokurorebma ar unda moaxdinon braldebis inicireba an<br />

saqmis warmoebis gagrZeleba da unda mimarTon yovelgvar<br />

Zalisxmevas, raTa SeaCeron saqmis msvleloba, Tuki miuker-<br />

Zoebeli gamoZieba braldebas usafuZvlod cnobs.<br />

15. sadac kanoni da adgilobrivi praqtika amis saSualebas iZleva,<br />

prokurorebma saTanado yuradReba unda miaqcion im<br />

danaSaulebebis gamoZiebas, romlebic Cadenilia saxelmwifo<br />

moxeleebis mier, gansakuTrebiT korufcia, Tanamdebobis borotad<br />

gamoyeneba, <strong>adamianis</strong> uflebebis uxeSi darRvevebi da<br />

saerTaSoriso samarTliT aRiarebuli sxva danaSaulebi.<br />

16. rodesac prokurorebi eWvmitanilTa winaaRmdeg moipoveben<br />

samxils, romelic ician an aqvT safuZveli sjerodeT, rom<br />

mopovebulia arakanonieri meTodebis gamoyenebiT da, Sesabamisad,<br />

eWvmitanilis uflebebis uxeSi darRveviT, kerZod,<br />

wamebis, araadamianuri da Rirsebis Semlaxavi mopyrobis an<br />

dasjis gziT, maT uari unda ganacxadon aseTi samxilis<br />

gamoyenebaze, garda im pirTa winaaRmdeg, vinc gamoiyena es<br />

meTodebi samxilis mosapoveblad. prokurorebma unda Seaty-


84 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

obinon sasamarTlos da miiRon yvela saWiro zoma, raTa<br />

uzrunvelyon aseTi pirebis pasuxisgebaSi micema.<br />

diskreciuli funqciebi<br />

17. im qveynebSi, sadac prokurorebi aRWurvili arian diskreciuli<br />

funqciebiT, samarTlianobis uzrunvelsayofad, kanoniT<br />

an sxva gamoqveynebuli wesebiT an dadgenilebebiT gaTvaliswinebul<br />

unda iqnas saxelmZRvanelo principebi braldebis<br />

procesSi, kerZod, bralis wayenebis an moxsnisas, gadawyvetilebis<br />

miRebis dros.<br />

braldebis alternativebi<br />

18. saxelmwifos Sida kanonmdeblobis Sesabamisad, prokurorebma<br />

eWvmitanilTa da dazaralebulTa uflebebis sruli dacviT<br />

unda moaxdinon braldebis moxsna, sisxlis samarTalwarmoebis<br />

Sewyveta an formaluri marTlmsajulebis sistemidan<br />

sisxlis samarTlis saqmis gatana pirobiT an upirobod.<br />

am mizniT, saxelmwifoebma srulad unda gamoiyenon<br />

aseTi SesaZleblobebi ara marto moWarbebuli sasamarTlo<br />

saqmeebis gantvirTvis, aramed winaswari dakavebis, braldebisa<br />

da patimrobis stigmatizaciis, agreTve, patimrobis<br />

SesaZlo uaryofiTi efeqtebis Tavidan acilebis mizniT.<br />

19. im qveynebSi, sadac prokurorebi aRWurvili arian diskreciuli<br />

funqciebiT, arasrulwlovanTa braleulobasTan mimarTebaSi,<br />

specialuri yuradReba unda mieqces danaSaulis<br />

saxesa da simZimes, sazogadoebisa da arasrulwlovnis<br />

pirovnebasa da warmoSobis dacvis mizniT. am gadawyvetilebis<br />

miRebisas, prokurorebma unda gaiTvaliswinon braldebis Sesa-<br />

Zlebeli alternativebi arasrulwlovanTa Sesaxeb kanonebisa<br />

da procedurebis Sesabamisad. prokurorebma unda gamoiyenon<br />

maqsimaluri Zalisxmeva, raTa arasrulwlovanTa winaaRmdeg<br />

saqme aRiZras mxolod ukiduresi aucileblobisas.


saxelmZRvanelo principebi prokurorTa rolis Sesaxeb<br />

urTierToba sxva samTavrobo organoebsa da<br />

institutebTan<br />

85<br />

20. braldebis samarTlianobisa da efeqturobis uzrunvelsayofad,<br />

prokurorebi unda ecadon iTanamSromlon policiis,<br />

sasamarTloebisa da iuridiuli profesiis warmomadgenlebTan,<br />

saxalxo damcvelebTan da sxva samTavrobo organoebsa da<br />

institutebTan.<br />

disciplinaruli procedurebi<br />

21. prokurorTa disciplinaruli darRvevebi efuZneba kanonebs<br />

an kanonis Sesabamisad miRebul regulirebebs. prokuror-<br />

Ta winaaRmdeg saCivrebi, romlebic brals sdebs prokurors<br />

profesiuli normebis winaaRmdeg moqmedebaSi, swrafad da<br />

samarTlianad unda iqnas ganxiluli Sesabamisi procedurebis<br />

mixedviT. prokurorebs ufleba aqvT samarTlian<br />

sasamarTloze. gadawyvetileba eqvemdebareba damoukidebel<br />

gadasinjvas.<br />

22. prokurorTa winaaRmdeg disciplinaruli procedura uzrunvelyofs<br />

obieqturi Sefasebasa da gadawyvetilebas. isini<br />

gansazRvruli unda iyos kanonis, profesiuli qcevis wesebis,<br />

sxva dadgenili standartebisa da winamdebare principebis<br />

Sesabamisad.<br />

saxelmZRvanelo principebis dacva<br />

23. prokurorebma pativi unda scen winamdebare principebs.<br />

aseve, TavianTi SesaZleblobis farglebSi, maT unda uzrunvelyon<br />

misi nebismieri formiT dacva.<br />

24. prokurorma, romelsac mizezi aqvs sjerodes, rom moxda<br />

an mimdinareobs winamdebare princi pebis darRveva, unda<br />

mimarTos zemdgom organoebsa da, saWiroebisamebr, sxva<br />

Sesabamis organoebsa da Tanamdebobis pirebs, romlebic<br />

aRWurvili arian ganxilvisa da saSualebebis moZiebis<br />

uflebamosilebiT.


86 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

principTa rincipTa erToblioba erToblioba nebismieri<br />

nebismieri<br />

formiT formiT dakavebul dakavebul an an dapatimrebul<br />

dapatimrebul<br />

pirTa pirTa dasacavad<br />

dasacavad<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis asambleis asambleis asambleis asambleis 1988 1988 1988 1988 1988 wlis wlis wlis wlis wlis 9 9 9 9 9 dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

43/173 43/173 43/173 43/173 43/173 rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

principTa erTobliobis moqmedebis<br />

farglebi<br />

es principebi vrceldeba nebismieri formiT dakavebul an dapatimrebul<br />

pirTa dasacavad.<br />

cnebebis ganmarteba<br />

princi pTa erTobliobis miznebisaTvis:<br />

(a) "dapatimreba" niSnavs piris daWeris aqts danaSaulis Cadenis<br />

momentSi an Sesabamisad uflebamosili piris nebarTviT;<br />

(b) "dakavebuli piri" aris piri, romelsac warTmeuli aqvs<br />

piradi Tavisufleba, garda danaSaulisaTvis sasjelis Sefardebis<br />

Sedegisa;<br />

(c) "sapyrobileSi Casmuli piri" aris piri, romelsac warTmeuli<br />

aqvs piradi Tavisufleba, rogorc danaSaulisaTvis<br />

sasjelis Sefardebis Sedegi;<br />

(d) "dakaveba" niSnavs zemoaRniSnuli dakavebuli piris mdgomareobas;<br />

(e) "sapyrobileSi Casma" niSnavs zemoaRniSnuli dapatimrebuli<br />

piris mdgomareobas;<br />

(f) sityvebi "sasamarTlo" an sxva "organo" niSnavs sasamarT-<br />

86


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

87<br />

lo an sxva organos, romlis statusic, kanonis Tanaxmad,<br />

unda iTvaliswinebdes kompetenciis, miukerZoeblobisa da<br />

damoukideblobis SesaZlo uZlieres garantiebs;<br />

principi 1<br />

nebismieri formiT dakavebul an dapatimrebul pirs humanurad<br />

unda moeqcnen da pativi unda scen mis Tandayolil Rirsebas.<br />

principi 2<br />

dakaveba, dapatimreba an sapyrobileSi Casma unda ganxorcieldes<br />

zustad kanonis Sesabamisad da kompetenturi Tanamdebobis piris<br />

an saamisod uflebamosili piris mier.<br />

principi 3<br />

arc erTi formiT dakavebul an dapatimrebul pirs ar unda<br />

SeezRudos an Seumcirdes uflebebi, romlebic mas gaaCnia<br />

qveynis kanonmdeblobis, konvenciebis, aqtebis an Cveulebebis<br />

Sesabamisad, imis gamo, rom zemoaRniSnuli uflebebi ar aris<br />

aRiarebuli an mocemulia SezRuduli saxiT winamdebare principTa<br />

erTobliobaSi.<br />

principi 4<br />

dakaveba an dapatimreba nebismieri formiT da zemoaRniSnul<br />

mdgomareobaSi myofi piris mier Tavisi uflebebis realizaciis<br />

winaaRmdeg mimarTuli nebismieri RonisZieba gatarebul unda<br />

iqnas sasamarTlo an sxva uflebamosili dawesebulebis mier,<br />

an unda daeqvemdebaros maT efeqtur kontrols.<br />

principi 5<br />

1. es principebi unda Seefardos mocemuli saxelmwifos teritoriaze<br />

myof yvela pirs, miuxedavad misi rasis, feris,


88 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

sqesis, enis, religiis an aRmsareblobis, politikuri an<br />

sxvagvari Sexedulebis, erovnuli, eTnikuri an socialuri<br />

warmoSobis, sakuTrebis, dabadebisa an sxva mdgomareobisa.<br />

2. iseTi zomebis gamoyeneba, romlebic, kanonis Sesabamisad,<br />

Seqmnilia <strong>adamianis</strong> uflebebis, gansakuTrebiT ki, qalis, ker-<br />

Zod, orsulebisa da mcirewlovanTa dedebis, specialuri<br />

statusis, agreTve, bavSvebisa da arasrulwlovnebis, mxcovani,<br />

avadmyofi, an invalidi pirebis dasacavad, diskriminaciad<br />

ar unda CaiTvalos. amgvari zomebis Sefardebis saWiroeba<br />

da maTi gamoyeneba unda eqvemdebarebodes sasamarTlo an<br />

sxva dawesebulebis mier sakiTxis gadasinjvas.<br />

principi 6<br />

arc erTi formiT dakavebul an dapatimrebul pirs ar unda<br />

Seefardos wameba, sastiki, araadamianuri an damamcirebeli<br />

mopyroba an sasjeli. 1 araviTar garemoebaTa arseboba ar<br />

iwvevs wamebis an sxva sastiki, araadamianuri an damamcirebeli<br />

mopyrobis an sasjelis Sefardebis gamarTlebas.<br />

principi 7<br />

1. saxelmwifoebma kanoniT unda akrZalon principTa erToblioba-<br />

Si mocemuli uflebebisa da movaleobebis sawinaaRmdego<br />

nebismieri aqtis SemoReba. amgvari aqtebi Sesabamis sanqciebs<br />

unda dauqvemdebaron da xelmZRvaneloba gauwion miukerZoebel<br />

gamoZiebas saCivrebTan mimarTebaSi.<br />

2. oficialurma pirebma, romlebsac aqvT safuZveli ivaraudon,<br />

rom am princi pTa erToblioba dairRva an dairRveva,<br />

aRniSnulis Sesaxeb unda moaxsenon zemdgom Tanamdebobis<br />

1 termini "sastiki, araadamianuri an damamcirebeli mopyroba an sasjeli" ise<br />

unda ganimartos, raTa maqsimalurad gafarTovdes fizikuri Tu gonebrivi<br />

zewolis winaaRmdeg SesaZlebeli dacva, maT Soris, dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piris iseT pirobebSi moTavseba, rac misi bunebrivi grZnobebis<br />

gamovlenis SesaZleblobis droebiT an samudamod warTmevas gamoiwvevs,<br />

rogoricaa mxedveloba, smena, adgilis gacnobiereba da drois msvleloba.


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

89<br />

pirebs da saWiroebis SemTxvevaSi, sxva Sesabamis organoebs<br />

an Tanamdebobis pirebs, romlebic aRWurvili arian maTi<br />

ganxilvisa da gadasinjvis uflebiT.<br />

3. Tu nebismier sxva pirs aqvs safuZveli ivaraudos, rom am<br />

principTa erToblioba dairRva an dairRveva, mas ufleba<br />

aqvs aRniSnulis Sesaxeb moaxsenos Sesabamis zemdgom oficialur<br />

pirebs, aseve, sxva organoebs an Tanamdebobis pirebs,<br />

romlebic aRWurvili arian maTi ganxilvisa da gadasinjvis<br />

uflebiT.<br />

principi 8<br />

dakavebul pirebs unda moeqcnen ise, rogorc amas gansasjelis<br />

mdgomareoba moiTxovs. Sesabamisad, sadac es SesaZlebelia,<br />

isini unda ganaTavson msjavrdebulebisagan gancalkevebiT.<br />

principi 9<br />

organoebi, romlebic apatimreben, winaswar patimrobaSi hyavT<br />

piri an iZieben mis saqmes, sargebloben mxolod kanoniT mini-<br />

Webuli uflebamosilebiT da am uflebamosilebebiT sargeblobisas,<br />

unda daeqvemdebaron sasamarTlo an sxva organoebis<br />

daxmarebas.<br />

principi 10<br />

nebismier dakavebul pirs dakavebisTanave unda ecnobos misi<br />

dakavebis mizezebisa da mis winaaRmdeg wayenebuli nebismieri<br />

braldebis Sesaxeb.<br />

principi 11<br />

1. piri ar unda iqnes dakavebuli, Tu mas ar miecema sasamarTlo<br />

an sxva organoebis winaSe dauyovnebliv wardgenis<br />

SesaZlebloba. dakavebul pirs unda hqondes SesaZlebloba<br />

TviTon daicvas Tavi, an kanonis Sesabamisad, daixmaros<br />

advokati.


90 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

2. dakavebul pirs da mis advokats, Tu mas igi hyavs, dauyovnebliv<br />

da srulad unda mieceT SesaZlebloba gaecnon<br />

dakavebis orders, dakavebis mizezebTan erTad.<br />

3. sasamarTlos an sxva Sesabamis organoebs unda hqondeT<br />

ufleba ganixilon dakavebis gagrZelebis mizanSewoniloba.<br />

principi 12<br />

1. zustad unda iqnes aRwerili:<br />

(a) dapatimrebis mizezi;<br />

(b) dapatimrebis, dakavebuli piris sapyrobileSi miyvanis<br />

da, aseve, sasamarTlo an sxva organos winaSe pirvelad<br />

wardgenis dro;<br />

(c) g. saqmeSi CarTuli samarTaldamcavi pirebis vinaoba;<br />

(d) d. zusti informacia dakavebis adgilis Sesaxeb;<br />

2. aseTi <strong>dokumentebi</strong>, kanonis Sesabamisad, unda miewodos dakavebulsa<br />

da mis advokats, Tu mas igi hyavs.<br />

principi 13<br />

nebismieri piri, dakavebis, dapatimrebis an sasjelis moxdis<br />

dawyebisTanave, an zemoaRniSnulis ganxorcielebidan rac Sei-<br />

Zleba swrafad, mis dakavebaze, dapatimrebaze an sapyrobileSi<br />

moTavsebaze pasuxismgebelma organom unda uzrunvelyos saWiro<br />

informaciiTa da axsna-ganmartebebiT misi uflebebisa da am<br />

<strong>uflebaTa</strong> realizaciis Sesaxeb.<br />

principi 14<br />

piri, romelic Sesabamisad ver flobs mis dakavebaze, dapatimrebaze<br />

an sapyrobileSi moTavsebaze pasuxismgebeli organoebis<br />

samuSao enas, uflebamosilia misTvis gasageb enaze dauyovnebliv<br />

miiRos me-10, 11.2, 12.1 da 13 principebiT gansazRvruli<br />

informacia da, saWiroebisamebr da ufasod, isargeblos Tar-


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

jimnis daxmarebiT mis dakavebasTan dakavSirebuli samarTalwarmoebis<br />

ganmavlobaSi.<br />

91<br />

principi 15<br />

me-16 principis me-4 paragrafsa da me-18 principis me-3 paragrafSi<br />

gansazRvruli gamonaklisebis miuxedavad, dakavebul<br />

an dapatimrebul pirs ar unda eTqvas uari gare samyarosTan,<br />

kerZod ki, Tavis ojaxsa da advokatTan urTierTobaze, ramdenime<br />

dReze meti xnis vadiT.<br />

principi 16<br />

1. dakavebisTanave da dakavebis an dapatimrebis erTi adgilidan<br />

meoreze gadayvanisas, dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piri uflebamosilia TviTon an kompetenturi organos meSveobiT<br />

Seatyobinos Tavisi ojaxis wevrebs an misi arCevanis<br />

Sesabamisad, sxva pirebs, dakavebis, dapatimrebis an<br />

sapyrobileSi Casmis, gadayvanis da im adgilis Sesaxeb,<br />

sadac igi imyofeba badragis zedamxedvelobis qveS.<br />

2. Tu dakavebuli an dapatimrebuli piri ucxoelia, igi dauyonebliv<br />

unda iqnes informirebuli imis Sesaxeb, rom aqvs<br />

ufleba dadgenili saSualebebiT urTierToba iqonios Tavisi<br />

qveynis an sxva iseTi qveynis sakonsulo an diplomatiur<br />

misiebTan, romlebic, saerTaSoriso kanonmdeblobis Tanaxmad,<br />

uflebamosili arian awarmoon amgvari urTierTobebi.<br />

xolo, Tu piri ltolvilia, an sxvagvarad aris samTavrobaTaSoriso<br />

organizaciebis dacvis qveS, igi uflebamosilia<br />

urTierToba iqonios aseTi uflebamosilebis mqone kompetenturi<br />

saerTaSoriso organizaciebis warmomadgenlebTan.<br />

3. Tu dakavebuli an dapatimrebuli piri arasrulwlovania an<br />

ar SeuZlia gaiazros sakuTari SesaZleblobebi, kompetenturma<br />

organoebma sakuTari iniciativiT unda ganaxorcielon<br />

winamdebare principSi aRniSnuli Setyobinebebi. gansakuTrebuli<br />

yuradReba unda daeTmos mSoblebisa da mzrunvelebisaTvis<br />

Setyobinebebs.


92 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

4. winamdebare princi pSi aRniSnuli yvela Setyobinebis miwodeba<br />

unda ganxorcieldes an neba dairTos aseTi Setyobinebis<br />

miwodebaze dagvianebis gareSe. kompetenturma<br />

organoebma, gamonaklisis wesiT, SeiZleba daagvianon Setyobineba<br />

gonivruli drois ganmavlobaSi, Tuki amas gamoZiebis<br />

interesebi moiTxovs.<br />

principi 17<br />

1. dakavebuli piri uflebamosilia isargeblos advokatis<br />

daxmarebiT. kompetenturma organom dakavebisTanave unda<br />

acnobos mas zemoaRniSnuli uflebis Sesaxeb da uzrunvelyos<br />

am uflebis realizaciisaTvis saWiro saSualebebiT.<br />

2. Tu dakavebul pirs saSualeba ara aqvs sakuTari arCevanis<br />

safuZvelze hyavdes advokati, yvela SemTxvevaSi, rodesac<br />

amas moiTxovs marTlmsajulebis interesebi, igi uflebamosilia<br />

miiRos sasamarTlo an sxva organos mier daniSnuli<br />

advokatis momsaxureba ufasod, Tu mas ar gaaCnia aseTi<br />

momsaxurebis anazRaurebis saSualeba.<br />

principi 18<br />

1. dakavebul an dapatimrebul pirs ufleba aqvs urTierToba<br />

hqondes advokatTan da miiRos misi konsultacia.<br />

2. dakavebul an dapatimrebul pirs unda Seuqmnan advokatTan<br />

konsultaciisaTvis saWiro dro da Sesabamisi pirobebi.<br />

3. ar SeiZleba SeizRudos an gauqmdes dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piris ufleba dagvianebisa da cenzuris gareSe da<br />

konfidencialurobis sruli dacviT hqondes urTierToba<br />

advokatTan da miiRos misi konsultaciebi, garda gamonaklisi<br />

SemTxvevebisa, rodesac amas, kanonis an sxva kanonieri<br />

gadawyvetilebis safuZvelze, saWirod miiCnevs sasamarTlo<br />

an sxva organo usafrTxoebisa da wesrigis Senar-<br />

Cunebis mizniT.


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

93<br />

4. dakavebuli an dapatimrebuli pirisa da misi advokatis<br />

Sexvedrebi SeiZleba warimarTos samarTaldamcavi organoebis<br />

TanamSromelTa vizualuri dakvirvebis qveS, magram maT<br />

ufleba ara aqvT moisminon maTi saubari.<br />

5. winamdebare princi piT gaTvaliswinebuli dakavebuli pirisa<br />

da misi advokatis urTierToba ar SeiZleba sasamarTloSi<br />

gamoyenebul iqnes am dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piris winaaRmdeg, garda im SemTxvevisa, rodesac igi dakav-<br />

Sirebulia danaSaulis gagrZelebasTan an dagegmvasTan.<br />

principi 19<br />

dakavebul an dapatimrebul pirs ufleba aqvs awarmoos Sexvedrebi<br />

da mimowera Tavisi ojaxis wevrebTan da unda mieces<br />

SesaZlebloba hqondes urTierToba gare samyarosTan kanoniTa<br />

da sxva kanonieri gadawyvetilebebiT gansazRvruli pirobebisa<br />

da SezRudvebis farglebSi.<br />

principi 20<br />

dakavebuli an dapatimrebuli piris moTxovnis Sesabamisad da,<br />

SeZlebisdagvarad, igi moTavsebul unda iqnas dakavebis an<br />

dapatimrebis iseT adgilas, romelic axlosaa mis Cveulebriv<br />

sacxovrebel adgilTan.<br />

principi 21<br />

1. akrZalulia dakavebuli an dapatimrebuli piris araxelsayreli<br />

mdgomareobiT sargebloba im mizniT, rom igi iZulebuli<br />

gaxdes aRiarebis gziT cnos Tavi damnaSaved an<br />

Cvenebebi misces sxva pirTa sawinaaRmdegod.<br />

2. dakiTxvis dros arc erTi dakavebuli piris mimarT ar<br />

unda iqnes gamoyenebuli iZuleba, daSineba an dakiTxvis<br />

iseTi meTodebi, romlebic xels uSlis mas cnobierad gansajos<br />

da miiRos gadawyvetileba.


94 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

principi 22<br />

arc erTi dakavebuli an dapatimrebuli piri, misi Tanxmobis<br />

SemTxvevaSic ki, ar unda daeqvemdebaros iseT samedicino an<br />

samecniero eqsperiments, romelic misi janmrTelobisaTvis saziano<br />

iqneba.<br />

principi 23<br />

1. dakavebuli an dapatimrebuli piris yoveli dakiTxvis an<br />

dakiTxvebs Soris intervalebis xangrZlivoba, agreTve, im<br />

pirTa vinaoba, romlebic awarmoeben dakiTxvas an eswrebian<br />

mas, aRweril da damowmebul unda iqnas kanoniT dadgenili<br />

formiT.<br />

2. dakavebuli an dapatimrebuli piri an misi advokati, kanoniT<br />

gaTvaliswinebul SemTxvevebSi, uzrunvelyofil unda iqnas<br />

pirvel nawilSi aRweril informaciasTan xelmisawvdomobiT.<br />

principi 24<br />

dakavebis an dapatimrebis adgilas miyvanis Semdeg, dakavebul<br />

an dapatimrebul pirs dauyovnebliv unda mieces saSualeba<br />

Cautardes Sesabamisi samedicino gamokvleva da SemdgomSic,<br />

saWiroebisamebr, igi uzrunvelyofil unda iqnes samedicino<br />

momsaxurebiT da mkurnalobiT. aseTi momsaxureba da mkurnaloba<br />

unda ganxorcieldes ufasod.<br />

principi 25<br />

dakavebul an dapatimrebul pirs an mis advokats, dakavebisa<br />

da dapatimrebis adgilze usafrTxoebisa da wesrigis Senar-<br />

Cunebis pirobiT, ufleba aqvs moiTxovos an SuamdgomlobiT<br />

mimarTos sasamarTlo an sxva organos meore samedicino Semowmebis<br />

gavlaze an meore samedicino daskvnaze.


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

principi 26<br />

95<br />

dakavebuli an dapatimrebuli piris mier sruli samedicino<br />

Semowmebis gavlis faqti, eqimis vinaoba da gamokvlevis Sedegebi<br />

srulad unda iqnes aRwerili. aseTi Canaw<strong>erebis</strong> xelmisawvdomoba<br />

uzrunvelyofilia. raime daTqmebis gakeTeba Sesa-<br />

Zlebelia Sida kanonmdeblobis Sesabamisad.<br />

principi 27<br />

mtkicebulebaTa mopovebisas, am principebisadmi daumorCilebloba<br />

gaTvaliswinebul unda iqnes dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piris sawinaaRmdegod amgvari mtkicebulebis miRebaze<br />

msjelobisas.<br />

principi 28<br />

dakavebul an dapatimrebul pirs ufleba aqvs, arsebuli resursebis<br />

farglebSi, Tu arsebobs aseTi sazogadoebrivi wyaroebi, moipovos<br />

saWiro raodenobis saganmanaTleblo, kulturuli da sainformacio<br />

masalebi, dakavebis an patimrobis adgilas usafrTxoebisa<br />

da wesrigis uzrunvelyofis pirobebis Sesabamisad.<br />

principi 29<br />

1. Sesabamisi kanonebisa da gadawyvetilebebis zust Sesrulebaze<br />

zedamxedvelobis mizniT, dakavebis adgilebi regularulad<br />

unda moinaxulon kompetenturi organoebis mier<br />

daniSnulma an maT winaSe angariSvaldebulma kvalificiurma<br />

da gamocdilma, dakavebisa da patimrobis dawesebulebis<br />

administraciisagan damoukidebelma pirebma.@<br />

2. dakavebul an dapatimrebul pirs ufleba unda hqondes,<br />

rom Tavisuflad da konfidencialurobis dacviT urTier-<br />

Toba iqonios pirebTan, romlebic moinaxuleben dakavebis<br />

an patimrobis adgilebs winamdebare princi pis pirveli nawilis<br />

Sesabamisad, usafrTxoebisa da wesrigis SesanarCuneblad<br />

aucilebeli pirobebis dacviT.


96 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

principi 30<br />

1. im dakavebul an dapatimrebul pirTa moqmedeba, romlebic<br />

dakavebis an patimrobis periodSi Caidenen disciplinarul<br />

samarTaldarRvevas, maT mimarT SesaZlo Sesafardebeli<br />

disciplinuri sasjelis aRwera da xangrZlivoba, da amgvari<br />

sasjelis Sefardebis uflebamosilebiT aRWurvili<br />

organoebi ganisazRvreba kanoniT an sxva kanonieri gadawyvetilebiT<br />

da eqvemdebareba gamoqveynebas.<br />

2. dakavebul an dapatimrebul pirs ufleba aqvs mosmenil<br />

iqnas disciplinaruli sasjelis dakisrebamde. agreTve, mas<br />

ufleba aqvs saqmis gadasasinjad mimarTos zemdgom organos.<br />

principi 31<br />

Sesabamisi organoebi unda cdilobdnen, rom, saWiroebisamebr,<br />

Sida kanonmdeblobis Sesabamisad, daxmareba aRmouCinon dakavebul<br />

an dapatimrebul pirebze damokidebul ojaxis umcros<br />

wevrebs, romlebic saWiroeben amgvar daxmarebas da gansakuTrebuli<br />

mzrunveloba gamoiCinon zedamxedvelobis gareSe darCenili<br />

bavSvebisaTvis.<br />

principi 32<br />

1. dakavebuli piri an misi advokati uflebamosilia nebismier<br />

dros ganaxorcielos Sida kanonmdeblobis Sesabamisi procedurebi<br />

sasamarTlo an sxva organoebis winaSe misi dakavebis<br />

kanoni<strong>erebis</strong> gasasaCivreblad, raTa uzrunvelyofil iqnas<br />

dauyovneblivi gaTavisufleba, Tu dakaveba ukanonoa.<br />

2. winamdebare principis pirvel nawilSi aRniSnuli procedurebi<br />

unda iyos martivi, swrafi da ufaso, Tu dakavebul<br />

pirs SesaZlebloba ara aqvs gaiRos saamiso xarjebi.<br />

damkavebelma organom, umizezo dayovnebis gareSe, unda<br />

waradginos dakavebuli piri saapelacio organos winaSe.


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

principi 33<br />

97<br />

1. dakavebul an dapatimrebul pirs an mis advokats ufleba<br />

aqvs mis mimarT ganxorcielebul mopyrobasTan dakavSirebiT,<br />

kerZod ki, wamebis an sxva sastiki, araadamianuri an<br />

damamcirebeli mopyrobis SemTxvevaSi, saCivriT an SuamdgomlobiT<br />

mimarTos dakavebis adgilebis administraciul an<br />

maT zemdgom organoebs, an saWiroebis SemTxvevaSi Sesabamis<br />

organoebs, romlebic aRWurvilia Semdgomi ganxilvisa<br />

da apelaciis uflebamosilebiT.<br />

2. iseT SemTxvevebSi, rodesac arc dakavebul an dapatimrebul<br />

pirs da arc mis advokats ar aqvs SesaZlebloba,<br />

moaxdinos winamdebare principis pirvel nawilSi aRwerili<br />

uflebis realizacia, dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piris ojaxis wevrs an nebismier sxva pirs, romelic icnobs<br />

saqmes, SeuZlia am uflebis ganxorcieleba.<br />

3. momCivanis moTxovnisamebr, dacul unda iqnes saCivris an<br />

Suamdgomlobis konfidencialuroba.<br />

4. yoveli saCivari an Suamdgomloba dauyonebliv unda iqnes<br />

ganxiluli da pasuxgacemuli, umizezo dagvianebis gareSe.<br />

Tu saCivari an Suamdgomloba ar dakmayofildeba, an umizezod<br />

gviandeba pasuxis gacema, momCivani piri uflebamosilia<br />

mimarTos sasamarTlos an sxva organos. dauSvebelia<br />

dakavebuli an dapatimrebuli piri an sxva momCivani, winamdebare<br />

principis pirveli nawilis Tanaxmad wardgenili sa-<br />

Civris an Suamdgomlobis gamo, daeqvemdebaros uaryofiT<br />

mopyrobas.<br />

principi 34<br />

dakavebis an patimrobis periodSi dakavebuli an dapatimrebuli<br />

piris gardacvalebis an gauCinarebis SemTxvevaSi, zemoaRniSnulis<br />

gamomwvevi mizezi unda gamoikvlios sasamarTlom an<br />

sxva dawesebulebam sakuTari iniciativiT an aseTi piris ojaxis<br />

wevris an nebismieri sxva piris moTxovniT, romelic icnobs<br />

saqmes. Tuki gardacvaleba an gauCinareba xdeba dakavebis an


98 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

patimrobis periodis gasvlisTanave da, rodesac garemoebebi<br />

iZleva amis saSualebas, amgvari gamoZieba unda Catardes imave<br />

procedurul safuZvelze, aseTi gamoZiebis daskvnebi an moxseneba<br />

xelmisawvdomi unda iyos moTxovnisTanave, Tu igi safrTxes<br />

ar uqmnis mimdinare sisxlis samarTlis gamoZiebas.<br />

principi 35<br />

1. Tanamdebobis piris winamdebare principTa sawinaaRmdego<br />

moqmedebiT an uyuradRebobiT gamowveuli ziani unda anazRaurdes<br />

qveynis Sida kanonmdeblobiT dadgenili wesebis an<br />

valdebulebebis Sesabamisad.<br />

2. informacia, romelic winamdebare principebis Sesabamisad<br />

dafiqsirdeba, xelmisawvdomi unda iyos Sida kanonmdeblobiT<br />

dadgenili proceduris Sesabamisad, winamdebare principebis<br />

safuZvelze, kompensaciis moTxovnis mizniT.<br />

principi 36<br />

1. sisxlis samarTlis danaSaulSi eWvmitanili an braldebuli<br />

piri udanaSauloa da aseTad iTvleba manam, sanam damnaSaved<br />

iqneba cnobili kanonis Sesabamisad da sasamarTlos<br />

mier, sadac mas Tavis dacvis sruli garantiebi eqneba.<br />

2. aseTi piris dakaveba an dapatimreba gamoZiebis an sasamarTlo<br />

procesis mimdinareobis dros unda ganxorcieldes<br />

mxolod marTlmsajulebis miznebisaTvis, kanoniT gaTvaliswinebuli<br />

pirobebisa da procedurebis safuZvelze. akrZalulia<br />

aseTi piris mimarT iseTi SezRudvebis Sefardeba,<br />

rac mkacrad ar aris gansazRvruli dakavebis miznebisaTvis,<br />

gamoZiebisa da marTlmsajulebis ganxorcielebis procesebis<br />

gaWianurebis Tavidan asacileblad, an dakavebis adgilas<br />

usafrTxoebisa da wesrigis SesanarCuneblad.


principTa erToblioba nebismieri formiT .. pirTa dasacavad<br />

principi 37<br />

99<br />

piri, romelsac wayenebuli aqvs sisxlissamarTlebrivi braldeba,<br />

dakavebisTanave unda waredginos sasamarTlo an kanoniT gansazRvrul<br />

sxva organoebs. amgvarma organom dauyonebliv unda<br />

gadawyvitos piris dakavebis kanoni<strong>erebis</strong>a da mizanSewonilobis<br />

sakiTxi. arc erTi piri ar unda iqnes dakavebuli gamoZiebis<br />

an sasamarTlo procesis mimdinareobisas, amgvari organos<br />

werilobiTi orderis gareSe. dakavebul pirs, zemoaRniSnuli<br />

organos winaSe wardgenisas, ufleba aqvs ganacxados dakavebis<br />

adgilas mis mimarT ganxorcielebuli mopyrobis Sesaxeb.<br />

principi 38<br />

dakavebul an dapatimrebul pirs ufleba aqvs sasamarTlo<br />

procesze gonivrul vadebSi, an gaTavisuflebaze sasamarTlo<br />

procesis dawyebamde.<br />

principi 39<br />

kanoniT gansazRvruli SemTxvevebis garda, sisxlissamarTlebrivi<br />

braldebiT dakavebul pirs, garda im SemTxvevebisa, rodesac<br />

marTlmsajulebis interesebis Sesabamisad, sasamarTlo an sxva<br />

uflebamosili organoebi sxvagvarad gadawyveten, ufleba aqvs<br />

gaTavisuflebul iqnes sasamarTlo procesis mimdinareobisas,<br />

kanoniT gaTvaliswinebuli SezRudvebis farglebSi. aseTma<br />

organoebma unda uzrunvelyon dakavebis aucileblobis gadasinjvis<br />

SesaZlebloba.<br />

zogadi debuleba<br />

winamdebare principTa erTobliobaSi moyvanili arc erTi debuleba<br />

ar unda iqnes miCneuli samoqalaqo da politikur<br />

<strong>uflebaTa</strong> Sesaxeb saerTaSoriso paqtSi gansazRvruli uflebebis<br />

SemzRudvelad an Semamcireblad.


100 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

ZiriTadi ZiriTadi principebi principebi patimarTa<br />

patimarTa<br />

mopyrobis mopyrobis Sesaxeb<br />

Sesaxeb<br />

miRebuli miRebuli miRebuli miRebuli miRebuli da da da da da gamocxadebulia gamocxadebulia gamocxadebulia gamocxadebulia gamocxadebulia generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis<br />

asambleis<br />

asambleis<br />

asambleis<br />

asambleis<br />

mier mier mier mier mier 1990 1990 1990 1990 1990 wlis wlis wlis wlis wlis 14 14 14 14 14 dekemberis dekemberis dekemberis dekemberis dekemberis 45\111 45\111 45\111 45\111 45\111 rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

1. yvela patimars pativiscemiT unda eqceodnen, misi Tandayolili<br />

Rirsebisa da adamianuri faseulobebis gamo.<br />

2. ar unda arsebobdes diskriminacia rasis, kanis feris, sqesis,<br />

enis, religiuri, politikuri an sxvagvari Sexedulebis,<br />

erovnuli an socialuri kuTvnilebis, sakuTrebis, dabadebis<br />

an sxva mdgomareobis gamo.<br />

3. sasurvelia im jgufis religiuri mrwamsisa da kulturuli<br />

tradiciebis pativiscema, romelsac patimari miekuTvneba,<br />

yovelTvis, rodesac adgilobrivi pirobebi amas moiTxovs.<br />

4. sapyrobileTa pasuxismgebloba patimarTa badragirebasa da<br />

sazogadoebis danaSaulisagan dacvis Taobaze unda xorcieldebodes<br />

qveynis sxva socialuri miznebisa da ZiriTadi<br />

valdebulebebis proporciulad, rac dafuZnebulia sazogadoebis<br />

yvela wevris keTildReobasa da ganviTarebaze.<br />

5. iseTi SezRudvebis garda, rodesac gardauvalia piris dapatimreba<br />

da rodesac Sesabamisi saxelmwifo monawilea,<br />

yvela piri inarCunebs <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaraciiT<br />

aRiarebul uflebebsa da Tavisuflebebs agreTve,<br />

im uflebebsa da Tavisuflebebs, romlebic ganmtkicebulia<br />

ekonomikuri, socialuri da kulturuli uflebebisa da<br />

samoqalaqo da politikuri uflebebis Sesaxeb saerTaSoriso<br />

paqtebsa da fakultatur oqmSi. agreTve, sxva msgavs ufle-<br />

100


ZiriTadi principebi patimarTa mopyrobis Sesaxeb<br />

101<br />

bebs, romlebic mocemulia <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> sxva paqtebSi.<br />

6. yvela patimars aqvs ufleba monawileoba miiRos kulturul<br />

RonisZiebebsa da ganaTlebaSi, rac miznad isaxavs<br />

pirovnebis srul ganviTarebas.<br />

7. unda moxdes izolirebuli patimrobis aRmosafxvreli an<br />

misi gamoyenebis SezRudvisaken mimarTuli RonisZiebebis<br />

ganxorcieleba da xelSewyoba.<br />

8. Seqmnil unda iqnas pirobebi patimarTa muSaobisaTvis, ri-<br />

Tac SesaZlebeli gaxdeba maTi integrireba qveynis SromiT<br />

sistemaSi da riTac maT saSualeba miecemaT Seavson piradi<br />

an ojaxis saxsrebi.<br />

9. patimrebisTvis, maTi samarTlebrivi mdgomareobis gamo,<br />

diskriminaciis gareSe, xelmisawvdomi unda iyos qveyanaSi<br />

arsebuli samedicino momsaxureba.<br />

10. sazogadoebisa da socialuri dawesebulebebis daxmarebiTa<br />

da monawileobiT, da dazaralebulTa interesebis maqsimaluri<br />

gaTvaliswinebiT, unda SemuSavdes sasjelmoxdili<br />

patimrebis sazogadoebaSi dabrunebis saukeTeso pirobebi.<br />

11. zemoaRniSnuli principebi unda gavrceldes miukerZoeblad.


102 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

samarTaldamcav samarTaldamcav pirTa pirTa qcevis<br />

qcevis<br />

wesebis wesebis kodeqsi<br />

kodeqsi<br />

miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia miRebulia generaluri generaluri generaluri generaluri generaluri asambleis asambleis asambleis asambleis asambleis 1979w. 1979w. 1979w. 1979w. 1979w. 17 17 17 17 17 dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

dekembris<br />

34/169 34/169 34/169 34/169 34/169 rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

rezoluciiT<br />

muxli 1<br />

samarTaldamcavi pirebi yovelTvis unda asrulebdnen maTze<br />

kanoniT dakisrebul movaleobas profesiiT moTxovnili pasuxismgeblobis<br />

maRali xarisxis Sesabamisad, sazogadoebis samsaxurisa<br />

da yvela <strong>adamianis</strong> arakanonieri qmedebebisgan dacvis<br />

mizniT.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

(a) termini, "samarTaldamcavi pirebi", moicavs samarTlis yvela,<br />

rogorc daniSnul, ise arCeul pirs, vinc policiis,<br />

gansakuTrebiT ki, dapatimrebis an dakavebis uflebamosilebas<br />

anxorcielebs.<br />

(b) im qveynebSi, sadac policiis uflebamosileba ganxorcielebulia<br />

formiani an formis gareSe samxedro xelisuflebis<br />

an saxelmwifo uSiSroebis Zalebis mier, samarTaldamcav<br />

pirTa gansazRvreba unda moicavdes aseTi samsaxurebis<br />

moxeleebsac.<br />

(c) sazogadoebisTvis samsaxuri nagulisxmevia moicavdes daxmarebis<br />

gawevas, gansakuTrebiT sazogadoebis im wevrebisaTvis,<br />

romlebic gadaudebel daxmarebas saWiroeben piradi,<br />

ekonomikuri, socialuri an sxva kritikuli mdgomareobis<br />

gamo.<br />

(d) es debuleba ganzraxulia, moicavdes ara mxolod ZalmomreobiT,<br />

mZarcvelobiT an mavne qmedebas, aramed sisxlis<br />

samarTlis kanonebiT gansazRvrul akrZalvaTa farTo speqtrs.<br />

igi vrceldeba im adamianTa qmedebazec, romlebTac ar<br />

ekisrebaT sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba.<br />

102


muxli 2<br />

103<br />

TavianTi samsaxureobrivi movaleobis Sesrulebisas samarTaldamcavma<br />

pirebma pativi unda scen da daicvan <strong>adamianis</strong> Rirseba<br />

da uflebebi.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

(a) <strong>adamianis</strong> uflebebi, romelTa Sesaxebac vsaubrobT, dadgenili<br />

da daculia erovnuli da saerTaSoriso samarTliT.<br />

<strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> mniSvnelovan saerTaSoriso dokumentebsa<br />

da sayovelTao deklaraciebs ganekuTvneba: <strong>adamianis</strong><br />

<strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaracia, samoqalaqo da politikur<br />

<strong>uflebaTa</strong> saerTaSoriso paqti, deklaracia wamebisa<br />

da sxva sastiki, araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobisa<br />

da sasjelisgan dacvis Sesaxeb, gaeros deklaracia<br />

rasobrivi diskriminaciis yvela formis aRmofxvris Sesaxeb,<br />

saerTaSoriso konvencia rasobrivi diskriminaciis yvela<br />

formis aRmofxvris Sesaxeb, saerTaSoriso konvencia<br />

aparTeidis danaSaulis CaxSobisa da dasjis Sesaxeb, konvencia<br />

genocidis danaSaulis acdenisa da genocidisaTvis<br />

dasjis Sesaxeb, patimrebTan mopyrobis sayovelTaod aRiarebuli<br />

minimaluri wesebi da venis konvencia sakonsulo<br />

urTierTobebis Sesaxeb.<br />

(b) am debulebis nacionalurma komentarebma unda miuTiTon<br />

<strong>uflebaTa</strong> damcvel regionalur an erovnul debulebebze.<br />

muxli 3<br />

samarTaldamcav pirebs Zalis gamoyeneba SeuZliaT mxolod im<br />

SemTxvevaSi, rodesac amas gansakuTrebuli aucilebloba moiTxovs<br />

da im farglebSi, rac maTi movaleobis SesrulebisTvisaa saWiro.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

samarTaldamcav pirTa qcevis wesebis kodeqsi<br />

(a) es debuleba xazs usvams im garemoebas, rom samarTaldamcav<br />

pirTa mier Zalis gamoyeneba daiSveba mxolod gamonaklisis<br />

SemTxvevebSi; Tumca, igi gulisxmobs, rom samar-<br />

Taldamcavi pirebi SeiZleba uflebamosili iyvnen Zalis


104 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

gamoyenebaze, rodesac es gonivrulad aucilebelia dana-<br />

Saulis aRkveTis an damnaSaveTa an danaSaulSi eWvmitanilTa<br />

kanonieri dakavebis ganxorcielebisas an dapatimrebaSi<br />

daxmarebisas. Zalis gamoyeneba am ar unda gascdes<br />

farglebs.<br />

(b) erovnuli samarTali, proporciulobis principis Sesabamisad,<br />

Cveulebriv, zRudavs samarTaldamcav pirTa mier Zalis<br />

gamoyenebas. proporciulobis aseTi erovnuli principebi<br />

mxedvelobaSi unda iqnes miRebuli am debulebis interpretaciisas.<br />

es debuleba araviTar SemTxvevaSi ar Sei-<br />

Zleba interpretirebul iqnes imgvarad, rom moxdes nebar-<br />

Tvis micema Zalis gamoyenebaze, romelic araproporciuli<br />

da araadekvaturia misaRwev kanonier mizanTan mimarTebaSi.<br />

(c) cecxlsasroli iaraRis gamoyeneba ukidures zomad iTvleba.<br />

yvela saSualeba unda iqnas gamoyenebuli cecxlsasroli<br />

iaraRis moxmarebis gamoricxvisaTvis, gansakuTrebiT<br />

bavSvebis winaaRmdeg. zogadad, cecxlsasroli iaraRis<br />

moxmareba dauSvebelia, garda im SemTxvevebisa, rodesac<br />

eWvmitanili SeiaraRebul winaaRmdegobas uwevs an sxvagvarad<br />

uqmnis saSiSroebas sxvaTa sicocxles da eWvmitanilis<br />

dakavebis an dapatimrebisaTvis sxva zomebi sakmarisi<br />

ar aris. yvela SemTxvevaSi, rodesac cecxlsasroli iaraRi<br />

iqneba gamoyenebuli, dauyovnebliv unda gakeTdes moxseneba<br />

xelisuflebis kompetentur organoebis winaSe.<br />

muxli 4<br />

konfidencialuri informacia, romelsac samarTaldamcavebi<br />

floben, Sesabamisad unda iqnas daculi, Tu movaleobis Sesruleba<br />

an marTlmsajulebis saWiroeba raime sxvas ar moiTxovs.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

samarTaldamcavi pirebi, samsaxureobrivi movaleobebis farglebSi<br />

moipoveben informacias, romelic SesaZlebelia sxvaTa<br />

pirad cxovrebas exebodes an potenciurad zianis momtani iyos<br />

maTi interesebisaTvis, gansakuTrebiT reputaciisaTvis. didi


105<br />

sifrTxile unda iqnes gamoCenili aseTi informaciis dacvisa<br />

da gamoyenebis dros. igi unda gamoaSkaravdes mxolod movaleobaTa<br />

Sesrulebisas an marTlmsajulebis moTxovnaTa Sesabamisad.<br />

aseTi informaciis nebismieri gamoaSkaraveba sxva miznebisaTvis<br />

miuRebeli da sruliad arasworia.<br />

muxli 5<br />

arc erT samarTaldamcav pirs ar SeuZlia wamebis an sxva<br />

sastiki, araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobis an<br />

sasjelis provocireba an daSveba; arc erT samarTaldamcav<br />

pirs ar SeuZlia miuTiTos zemdgomTa brZanebaze an sagangebo<br />

mdgomareobaze, rogoricaa omis mdgomareoba an omis, erovnuli<br />

usafrTxoebis saSiSroeba, Sidapolitikuri arastabiluroba<br />

an nebismieri sxva kritikuli viTareba, rogorc wamebis an<br />

sxva sastiki, araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobis<br />

an sasjelis gamamarTlebel pirobaze.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

samarTaldamcav pirTa qcevis wesebis kodeqsi<br />

(a) es akrZalva gamomdinareobs generaluri asambleis mier<br />

miRebuli deklaraciidan <strong>adamianis</strong> wamebisa da sxva sastiki,<br />

araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi mopyrobisa da<br />

sasjelisgan dacvis Sesaxeb , romlis Tanaxmadac: "aseTi<br />

qmedeba <strong>adamianis</strong> Rirsebis Semlaxveli danaSaulia da unda<br />

daisajos, rogorc gaeros miznebis uaryofa da <strong>adamianis</strong><br />

<strong>uflebaTa</strong> sayovelTao deklaraciiT da <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong><br />

sxva saerTaSoriso <strong>dokumentebi</strong>T gamocxadebuli <strong>adamianis</strong><br />

uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebis darRveva."<br />

(b) deklaracia wamebas gansazRvravs Semdegnairad:<br />

". . . wameba niSnavs nebismier qmedebas, romliTac saxelmwifo<br />

moxelis waqezebiT mZime fizikuri an fsiqiuri tkivili<br />

an tanjva ganzrax miadga pirs im mizniT, rom misgan an<br />

mesame pirisagan miRebul iqnas informacia an aRiareba,<br />

misi dasja im qmedebisaTvis, romelic man Caidina an eWvmitanilia<br />

mis CadenaSi, misi an sxva pirTa daSinebiT. es<br />

ganmarteba ar moicavs tkivilsa da tanjvas, romelic


106 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

gamomdinareobs, ganuyofelia an SemTxveviT gamoiwveva<br />

kanoni<strong>erebis</strong> farglebSi patimrebTan mopyrobis standartuli<br />

minimaluri wesebis Sesabamisad."<br />

(c) termini "sastiki, araadamianuri an Rirsebis Semlaxavi<br />

mopyroba an sasjeli" ar aris ganmartebuli generaluri<br />

asambleis mier, magram interpretirebul unda iqnes ise,<br />

rom gafarTovdes fizikuri an fsiqikuri Seuracxyofisagan<br />

yvelaze ufro farTo SesaZlebeli dacva.<br />

muxli 6<br />

samarTaldamcavma pirebma unda uzrunvelyon patimrobaSi myofTa<br />

janmrTelobis dacva, kerZod, dauyovnebliv unda imoqmedon<br />

samedicino momsaxurebis uzrunvelsayofad yovelTvis, roca<br />

amas saWiroeba moiTxovs.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

(a) "samedicino momsaxureba", romelic nebismieri samedicino<br />

personalis mier gaweul samsaxurs gulisxmobs, serTificirebuli<br />

eqimebisa da maTi asistentebis CaTvliT, uzrunvelyofil<br />

unda iqnes saWiroebis an moTxovnis Sesabamisad.<br />

(b) maSin, rodesac samedicino personali mimagrebulia samar-<br />

Taldamcav pirTa operaciaze, am ukanasknelebma, patimris<br />

Sesaferisi mkurnalobis uzrunvelyofis mizniT, unda<br />

gaiTvaliswinon aseTi personalis azri, samarTaldamcavi<br />

operaciis gareT myofi samedicino personalis arCeviTa da<br />

maTTan konsultaciiT.<br />

(c) nagulisxmevia, rom samarTaldamcavma pirebma aseve unda<br />

uzrunvelyon samedicino mzrunveloba kanonis darRvevis<br />

msxverplTa an kanonis darRvevis procesSi momxdari (ubeduri)<br />

SemTxvevebis msxverplTaTvis.<br />

muxli 7<br />

samarTaldamcavma pirebma ar unda Caidinon korufcia. isini<br />

mkacrad unda SeewinaaRmdegon da ebrZolon yvela amgvar qmedebas.


komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

107<br />

(a) korufciis iseve, rogorc xelisuflebis borotad gamoyenebis<br />

nebismieri aqti, samarTaldamcav pirTa profesiasTan<br />

SeuTavsebelia. kanoni unda aRsruldes srulad, nebismier<br />

samarTaldamcav pirTa mimarT, romlebic korufciul qmedebas<br />

Cadian, radgan mTavrobebs ar SeiZleba imedi hqondeT, rom<br />

kanons cxovrebaSi gaatareben moqalaqeebi, Tuki TviTon<br />

maT ar SeuZliaT an ar gaatareben kanons sakuTari warmomadgenlebis<br />

winaaRmdeg da TavianT organoebSi.<br />

(b) maSin, rodesac korufciis gansazRvreba erovnuli samarTlis<br />

sagani unda iyos, igi gagebul unda iqnes pirovnebis<br />

valdebulebasTan erTad an maTi Sesrulebisas _ valdebulebiT<br />

aRWurvis an windauxedaobis momcvel qmedebad<br />

moTxovnili an miRebuli saCuqrebis, dapirebebis an stimulis<br />

sapasuxod, an maTi kanonieri miReba, vinc aseTi qmedebebi<br />

Caidina an gamotova.<br />

(c) termini "korufciis aqti", zemoxsenebulis garda, korufciis<br />

mcdelobasac moicavs.<br />

muxli 8<br />

samarTaldamcavma pirebma pativi unda scen kanonsa da am kodeqss.<br />

amasTanave, TavianTi SesaZleblobebis farglebSi maqsimalurad<br />

unda aRkveTon da mkacrad aRudgnen win Sesabamis<br />

darRvevebs.<br />

samarTaldamcavma pirebma, romelTac aqvT mizezi ifiqron, rom<br />

moxda an moxdeba am kodeqsis darRveva, amis Sesaxeb unda<br />

acnobon zemdgom organoebs da, saWiroebis SemTxvevaSi, xelisuflebis<br />

sxva Sesabamis organoebs, anu ganxilvisa da gamosworebis<br />

ZalauflebiT aRWurvil sxva organoebs.<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

komentari:<br />

samarTaldamcav pirTa qcevis wesebis kodeqsi<br />

(a) es kodeqsi daculi unda iyos, rodesac igi erovnuli<br />

kanonmdeblobis an praqtikis nawilia. Tu kanonmdebloba an<br />

praqtika moicavs ufro mkacr debulebebs, vidre es kode


108 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

qsi, moqmedebs ufro mkacri debulebebi.<br />

(b) winamdebare muxlis mizania SeinarCunos balansi, erTi<br />

mxriv, im organos Sidadisciplinis saWiroebas, romelzec<br />

sazogadoebis uSiSroeba didad aris damokidebuli da,<br />

meore mxriv, <strong>adamianis</strong> ZiriTad <strong>uflebaTa</strong> darRvevasTan<br />

brZolis saWiroebas Soris. samarTaldamcavma pirebma unda<br />

moaxsenon darRvevebis Sesaxeb xelisuflebis warmomadgenlebs<br />

da ganaxorcielon sxva kanonieri qmedebebi xelisuflebis<br />

organoebs gareT mxolod maSin, rodesac sxva<br />

saSualebebi xelmisawvdomi da efeqturi ar aris. igulisxmeba,<br />

rom samarTaldamcav pirebze ar unda gavrceldes administraciuli<br />

an sxva sasjeli, am kodeqsis darRvevis an<br />

SesaZlo darRvevis Taobaze Setyobinebebis gakeTebis gamo.<br />

(c) termini "xelisuflebis Sesabamisi organoebi an ganxilvis<br />

an gamosworebis ZalauflebiT aRWurvili sxva organoebi"<br />

exeba xelisuflebis nebismier organos, romelic ganmtkicebulia<br />

erovnuli samarTliT. igi moicavs samarTaldamcavi<br />

organoebis Sida- Tu misgan damoukidebel struqturebs<br />

da kanoniT dadgenil, Cveulebebze damyarebul Tu<br />

sxva xelisuflebiT aRWurvil institutebs, romlebic am<br />

kodeqsis farglebSi darRvevebidan warmoSobil saCivrebs<br />

ganixilaven.<br />

(d) rig qveynebSi masmedia SeiZleba saCivarTa mimomxilveli<br />

funqciebis Semsruleblad CaiTvalos, rac uaxlovdeba (c)<br />

qvepunqtSi ganxilul uflebamosilebas. aqedan gamomdinare,<br />

samarTaldamcavi pirebi SeiZleba gamarTlebuli iyvnen<br />

rogorc ukanaskneli imedi da maTi qveynebis kanonebisa da<br />

Cveulebebis da am kodeqsis me-4 muxlis debulebebis Sesabamisad,<br />

Tu isini masmediis saSualebiT sazogadoebrivi<br />

azris yuradRebamde miitanen darRvevebs.<br />

(e) samarTaldamcavi pirebi, romlebic am kodeqsis debulebebs<br />

asrulebs, imsaxurebs pativiscemas, srul mxardaWerasa da<br />

sazogadoebis, aseve, im samarTaldamcavi organoebis Tanam-<br />

Sromlobas, romelSic isini msaxuroben.


cnobis cnobis furceli furceli #19<br />

#19<br />

<strong>adamianis</strong> <strong>adamianis</strong> uflebebis uflebebis dacvisa dacvisa da<br />

da<br />

xelSewyobis xelSewyobis xelSewyobis erovnuli erovnuli institutebi<br />

institutebi<br />

109<br />

Sinaarsi:<br />

• Sesavali<br />

• <strong>gaerTianebuli</strong> erebi da <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da<br />

xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

• ra aris "<strong>adamianis</strong> uflebebis erovnuli instituti"?<br />

danarTi:<br />

• principebi <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis<br />

erovnuli institutebis funqcionirebisa da statusis Sesaxeb<br />

Sesavali<br />

Sesavali<br />

Sesavali<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> erebi CarTulia RonisZiebebis farTo wreSi,<br />

romelTa mizania <strong>adamianis</strong> uflebebis xelSewyobisa da dacvis<br />

principis ganxorcieleba. Sesabamisad, didi mniSvneloba eniWeba<br />

im kompleqsur RonisZiebebs, romlebic sxvadasxva saerTa-<br />

Soriso paqtebisa da konvenciebis safuZvelze Seiqmna da romelTa<br />

mizania standartebis Camoyalibeba, saerTaSoriso <strong>dokumentebi</strong>s<br />

ganxorcielebis monitoringi, Sidasaxelmwifoebrivi kanonmdeblobis<br />

SesabamisobisaTvis xelSewyoba da <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

darRvevebis gamoZieba. amasTan, <strong>gaerTianebuli</strong> erebi cdilobs<br />

praqtikuli daxmareba aRmouCinos saxelmwifoebs <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis dacvasa da xelSewyobaSi, aseve sazogadoebis<br />

informirebaSi maTi uflebebis Sesaxeb.<br />

109


110 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

msgavsi struqturebi da RonisZiebebi gaerTianebul erebs sa-<br />

Sualebas aZlevs umniSvnelovanesi roli iTamaSos <strong>adamianis</strong><br />

uflebebisa da ZiriTadi Tavisuflebebis sferoSi. Tumca, isic<br />

unda gaviTvaliswinoT rom gaerTianebul erebs pirdapiri moqmedebis<br />

SemTxvevaSi, gansakuTrebiT individualur saqmeebSi<br />

gansazRvruli resursebi da Tandayolili SezRudvebi aqvs.<br />

cxadia, rom erT organizacias ar SeuZlia Tvalyuri adevnos<br />

yvela situacias; aseve, ar SeuZlia gamoiZios <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

yvela savaraudo darRveva da yvela dazaralebuli uzrunvelyos<br />

kompensaciiT.<br />

amis gamo, saerTaSoriso sistema didad aris damokidebuli im<br />

mxardaWeraze, rasac igi <strong>adamianis</strong> uflebebis regionaluri<br />

meqanizmebidan iRebs, damatebiTi daxmareba modis saxelmwifoebsa<br />

da arasamTavrobo organizaciebidan. TiToeul am jgufs<br />

gaaCnia specialuri funqcia <strong>adamianis</strong> uflebebis universaluri<br />

kulturis ganviTarebis sferoSi. magaliTad, arasamTavrobo<br />

organizaciebi, maTi saqmianobis mimarTulebis gaTvaliswinebiT,<br />

sargebloben gamoxatvis TavisuflebiT, moqmedebis elastiuri<br />

formiTa da gadaadgilebis TavisuflebiT, rac maT saSualebas<br />

aZlevs Seasrulon is funqciebi, romlebsac saxelmwifoebi da<br />

samTavrobaTSorisi organizaciebi ver an ar asruleben. <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis dacvis regionalurma sistemebma saerTaSoriso<br />

standartebi da meqanizmebi warmoaCines iseTi formiT, romelic<br />

SesaZlebels gaxdis <strong>adamianis</strong> uflebebis sakiTxebis ganxilvas<br />

saTanado socialur, istoriul da politikur aspeqtSi.<br />

aseve, Zalze mniSvnelovania saxelmwifoebis roli <strong>adamianis</strong><br />

<strong>uflebaTa</strong> dacvis realizaciisas. <strong>adamianis</strong> uflebebi moicavs<br />

individebs da individsa da saxelmwifos Soris urTierTobas.<br />

amrigad, <strong>adamianis</strong> uflebebis xelSewyoba da dacva, pirvel<br />

rigSi, saxelmwifoebrivi amocanaa da, Sesabamisad, masze pasuxismgebelia<br />

mTavroba. erovnul doneze uflebebis yvelaze ukeT<br />

dacva SesaZlebelia adekvaturi kanonmdeblobiT, damoukidebeli<br />

sasamarTlo xelisuflebiT, individualuri sarCelebisTvis<br />

efeqturi meqanizmebis SeqmniTa da demokratiuli institutebis<br />

CamoyalibebiT. amasTanave, erovnul da adgilobriv doneze<br />

konkretuli kulturuli da tradiciuli aspeqtebis gasaTval-


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi 111<br />

iswineblad umniSvnelovanesia efeqturi saganmanaTleblo programebisa<br />

da sainformacio kampaniebis arseboba.<br />

rodesac saxelmwifoebi <strong>adamianis</strong> uflebebis <strong>dokumentebi</strong>s ratificirebas<br />

axdenen, isini am dokumentis an pirdapir ukeTeben<br />

debulebebs Sida kanonmdeblobaSi inkorporirebas, an valdebulebas<br />

kisruloben sxva gziT daemorCilon maT. amrigad,<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis universaluri standartebi da normebi<br />

gamoxatulebas pouloben qveynis Sida kanonmdeblobaSi. Tumca,<br />

konkretuli uflebebis dasacavad xSirad mxolod kanonis<br />

arsebobis faqti ar aris sakmarisi, Tuki aseTi kanoni ar<br />

uzrunvelyofs kanonis ganxorcielebisTvis saWiro Zalauflebasa<br />

da institutebs.<br />

bolo dros, erovnul doneze <strong>adamianis</strong> uflebebis efeqturad<br />

ganxorcielebis problemam didi saerTaSoriso interesi da<br />

moqmedeba gamoiwvia. bevr qveyanaSi demokratiuli mmarTvelobis<br />

SemoRebam an aRdgenam yuradReba mimarTa demokratiuli<br />

institutebis Seqmnisaken, rac, Tavis mxriv, SesaZlebels xdis<br />

im iuridiuli da politikuri safuZvlebis Camoyalibebas, razec<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebia dafuZnebuli.<br />

amrigad, cxadi xdeba, rom <strong>adamianis</strong> uflebebiT efeqturad<br />

sargeblobis uzrunvelyofis, maTi xelSewyobisa da dacvisaTvis<br />

umniSvnelovanesia erovnuli infrastruqturis Seqmna.<br />

bolo periodSi bevr qveyanaSi Seiqmna <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

dacvis saxelmwifo institutebi. miuxedavad imisa, rom am<br />

institutebis amocanebi sxvadasxva qveynebSi gansxvavdeba, maTi<br />

mizani saerToa da amis gamo, maT ZiriTadad <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

dacvisa da xelSewyobis erovnul institutebs uwodeben.<br />

bunebrivia, SeuZlebelia momdevno gverdebze amomwuravad aRvweroT<br />

yvela aseTi erovnuli institutebi, amitom <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis centri amzadebs calke naSroms, romelic Seicavs<br />

praqtikul, detalur rCevebs saxelmwifoebisTvis, romlebic<br />

dainteresebuli arian aseTi institutebis SeqmniT. winamdebare<br />

cnobis furceli Seicavs erovnuli institutebis ufro zogad<br />

aRweras da cdilobs axsnas maTi wvlili <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

dacvisa da xelSewyobis saqmeSi, rogorc <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong><br />

sistemaSi, aseve mis farglebs gareT.


112 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

<strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> erebi erebi da da <strong>adamianis</strong><br />

<strong>adamianis</strong><br />

uflebebis uflebebis xelSewyobisa xelSewyobisa da da dacvis<br />

dacvis<br />

erovnuli erovnuli institutebi<br />

institutebi<br />

miuxedavad imisa, rom interesi erovnuli institutebisadmi<br />

SedarebiT axali fenomenia, <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> Zalisxmeva<br />

jer kidev 1946 wels daiwyo, rodesac sakiTxi daisva ekonomikuri<br />

da socialuri sabWos mier. sabWom sTxova monawile saxelmwifoebs<br />

gaeTvaliswinebinaT "sainformacio jgufebis an <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis adgilobrivi komitetebis Seqmnis saWiroeba TavianT<br />

qveynebSi maTi saqmianobis waxalisebisaTvis da <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong><br />

komisiasTan Semdgomi TanamSromlobis aucilebloba.<br />

1960 wels, ekonomikurma da socialurma sabWom, <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis dacvisa da xelSewyobis saqmeSi erovnuli institutebis<br />

mniSvnelovan rolze rezoluciis safuZvelze, mouwoda<br />

saxelmwifoebs xeli SeewyoT msgavsi organoebis SeqmnisaTvis<br />

da TavianTi mosazrebebi gaeziarebinaT generaluri mdivnisaTvis.<br />

es procesi dResac grZeldeba da moxsenebebi miRebuli<br />

informaciis Sesaxeb generaluri mdivanis mier regularulad<br />

igzavneba <strong>adamianis</strong> uflebebis komisiaSi, generalur<br />

asambleasa da monawile saxelmwifoebSi.<br />

vinaidan 1960-70-ian wlebSi standartebis Camoyalibebam didi<br />

yuradReba daimsaxura, diskusiebi am sakiTxze ZiriTadad mimarTuli<br />

iyo imaze, Tu rogor SeeZloT am institutebs TavianTi<br />

wvlili SeetanaT saerTaSoriso standartebis efeqturi ganxorcielebis<br />

saqmeSi. 1978 wels, <strong>adamianis</strong> uflebebis komisiam<br />

gadawyvita Caetarebina seminari erovnuli da adgilobrivi institutebis<br />

Taobaze da mieRo saxelmZRvanelo princi pebis<br />

proeqti aseTi institutebis struqturisa da funqcionirebis<br />

Sesaxeb. msgavsi seminari <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis<br />

erovnuli da adgilobrivi institutebis Sesaxeb<br />

Catarda JenevaSi, 1978 wlis 18-29 seqtembers, romelzec miRebul<br />

iqna saxelmZRvanelo principebi. saxelmZRvanelo principebis<br />

Sesabamisad, erovnuli institutebis funqciebi ganisazRvra<br />

Semdegnairad:


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi 113<br />

a) imoqmedon, rogorc <strong>adamianis</strong> uflebebis informaciis wyarom<br />

saxelmwifoebisa da mosaxleobisTvis;<br />

b) xeli Seuwyon sazogadoebrivi azris Camoyalibebas <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis cnobi<strong>erebis</strong> amaRlebisa da pativiscemis<br />

saqmeSi;<br />

c) gaiTvaliswinon, moamzadon da rekomendacia gauwion saxelmwifoebs<br />

nebismier sakiTxze, romelic warmoiSoba qveyanaSi<br />

da romelic SesaZlebelia gansaxilvelad warvudginoT<br />

mTavrobas;<br />

d) warmarTon sakonsultacio saqmianoba <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

sakiTxebze, romlebsac maT miawvdian saxelmwifoebi;<br />

e) Seiswavlon da mxedvelobaSi iqonion kanonmdebloba sasamarTlo<br />

gadawyvetilebebi da administraciuli sakiTxebi<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvis sferoSi, da am sakiTxebze<br />

moamzadon da waradginon moxsenebebi saTanado organoebis<br />

winaSe;<br />

f) Seasrulon sxva funqciebic, romelsac maT mTavroba daakisrebs<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis dargSi im saerTaSoriso SeTanxmebebTan<br />

dakavSirebuli valdebulebebis Sesabamisad,<br />

romlis monawilec es konkretuli saxelmwifoa;<br />

rac Seexeba aseTi institutebis struqturas, saxelmZRvanelo<br />

principebis Tanaxmad:<br />

a) isini mowyobili unda iyos ise, rom gaTvaliswinebul iqnes<br />

qveynis sxvadasxva regionebis moTxovnebi da amrigad, <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis dargSi gadawyvetilebis miRebaSi SesaZlebeli<br />

gaxdes mTeli mosaxleobis CarTva;<br />

b) maT unda Seasrulon TavianTi funqciebi regularulad da<br />

am institutebze xeli unda miuwvdebodes sazogadoebis<br />

yvela wevrsa da sajaro organos;<br />

c) saTanado saqmeebSi maTi funqciebis ganxorcielebisas miiRon<br />

daxmareba adgilobrivi da regionaluri sakonsultacio<br />

organoebisgan;


114 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

Sesabamisad, saxelmZRvanelo principebi mowonebul iqna <strong>adamianis</strong><br />

<strong>uflebaTa</strong> komisiisa da generaluri asambleis mier. komisiam<br />

mouwoda yvela monawile saxelmwifos erovnuli institutebis<br />

Sesaqmnelad, sadac aseTi ar arsebobda, mieRoT sa-<br />

Tanado zomebi <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobisTvis<br />

da mosTxova generalur mdivans moemzadebina detaluri moxseneba<br />

ukve aRiarebuli erovnuli institutebis Sesaxeb.<br />

1980-iani wlebis ganmavlobaSi gaerTianebulma erebma ganagrZo<br />

am sferoSi aqtiuri muSaoba da generaluri mdivnis mier momzadebuli<br />

mTeli rigi moxsenebebi warudgina generalur asambleas.<br />

am periodSi <strong>adamianis</strong> uflebebis centris sakonsultacio programis<br />

daxmarebiT Camoyalibda mravali erovnuli instituti.<br />

1990 wels <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> komisiam gamarTa samuSao sesia<br />

im erovnuli da regionaluri institutebis monawileobiT,<br />

romlebic <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvasa da xelSewyobis saqmeSi<br />

iyvnen CarTuli. samuSao sesiaze imsjeles erovnuli institutebis<br />

saerTaSoriso organizaciebTan (rogoricaa: <strong>gaerTianebuli</strong><br />

erebi da misi specializirebuli organoebi) TanamSromlobis<br />

formebsa da maTi efeqturobis gazrdis sakiTxze. am<br />

mniSvnelovani RonisZiebis daskvniTi nawili, romelic Catarda<br />

parizSi, 1991 wlis oqtomberSi, Sejamebulia winamdebare cnobis<br />

furclis danarTSi.<br />

ra ra aris aris <strong>adamianis</strong> <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

uflebebis<br />

erovnuli erovnuli erovnuli instituti?<br />

instituti?<br />

dReisaTvis, <strong>adamianis</strong> uflebebis dacva gaTvaliswinebul unda<br />

iqnes xelisuflebis saqmianobis TiTqmis yvela aspeqtsa da<br />

kerZo da sazogadoebrivi cxovrebis mraval sferoebSi. <strong>adamianis</strong><br />

uflebebze momuSave institutebis ricxvi da masStabebi<br />

am realobis obieqturi gamoxatulebaa. eklesiebis, profkav-<br />

Sirebis, masmediisa da mravali arasamTavrobo organizaciis<br />

saqmianoba pirdapir ukavSirdeba <strong>adamianis</strong> uflebebs, iseve rogorc<br />

umravlesoba samTavrobo institutebis, sasamarTloebisa da<br />

sakanonmdeblo organoebisa.


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

115<br />

Tumca, <strong>adamianis</strong> uflebebis erovnuli institutebis idea gacilebiT<br />

ufro konkretuli daniSnulebis matarebelia da ukav-<br />

Sirdeba iseT organoebs, romelTa funqciebic da saqmianobac<br />

specialurad gansazRvrulia <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da<br />

xelSewyobis konteqstSi. miuxedavad imisa, rom ar arsebobs<br />

ori identuri instituti, SeiZleba gamoiyos msgavsebaTa mTeli<br />

rigi, rac am institutebs sxva zemoT aRniSnuli er-<br />

Teulebisagan ganasxvavebs. aq ganxiluli erovnuli institutebi<br />

administraciulia im gagebiT, rom isini arc sasamarTlos da<br />

arc sakanonmdeblo organos funqciebs asruleben. rogorc wesi,<br />

am institutebs aqvT sakonsultacio uflebamosileba <strong>adamianis</strong><br />

uflebebTan dakavSirebul sakiTxebSi erovnul da/an saer-<br />

TaSoriso doneze. es mizani miiRweva an zogadi gziT - rekomendaciebiT<br />

da mosazrebebiT an individualuri saqmeebis ganxilviTa<br />

da gadawyvetiT. zogierT qveyanaSi, <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

erovnuli instituti Seqmnilia konstituciis safuZvelze. aseTi<br />

institutebi umetes SemTxvevaSi iqmneba kanoniT an dekretiT.<br />

miuxedavad imisa, rom erovnuli institutebi garkveuli formiT<br />

aRmasrulebel xelisuflebasTan arsebobs, maTi damoukideblobis<br />

xarisxi damokidebulia sxvadasxva faqtorebze, maT<br />

Soris wevrobasa da saqmianobis formebze.<br />

erovnuli institutebis umravlesoba SeiZleba davajgufoT<br />

or ZiriTad kategoriad; "<strong>adamianis</strong> uflebebis komisiebi" da<br />

"ombudsmeni." amasTanave, unda aRiniSnos, rom arsebobs sxva<br />

naklebad gavrcelebuli, magram ara nakleb mniSvnelovani "specializirebuli"<br />

erovnuli institutebic, romelTa funqciaa<br />

daucveli jgufebis dacva, kerZod, eTnikuri, enobrivi umciresobebis,<br />

aborigeni mosaxleobis, bavSvebis, ltolvilebisa da<br />

qalis. erovnuli institutebis swored es sami kategoriaa<br />

detalurad qvemoT ganxiluli.<br />

<strong>adamianis</strong> <strong>adamianis</strong> uflebebis uflebebis komisiebi<br />

komisiebi<br />

bevr qveyanaSi <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> dacvis dargSi kanonebisa da<br />

dadgenilebebis efeqturad ganxorcielebis uzrunvelsayofad<br />

Seqmnilia specializirebuli komisiebi. komisiebis umetesoba


116 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

funqcionirebs mTavrobis sxvadasxva organoebisgan damoukideblad,<br />

Tumca maT SeiZleba hqondeT valdebuleba regularulad<br />

moaxsenon sakanonmdeblo organos.<br />

maTi damoukideblobis SesanarCuneblad, komisiebi, rogorc wesi,<br />

Sedgeba <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvis dargSi specialuri interesebis,<br />

gamocdilebisa da codnis mqone sxvadasxva socialuri<br />

fenis warmomadgeneli pirebisagan. TiToeulma qveyanam SeiZleba<br />

SemoiRos specialuri moTxovnebi da SezRudvebi wevrebis SesarCevad,<br />

rogoricaa, magaliTad, qvotebi sxvadasxva profesiuli<br />

gaerTianebebidan, politikuri partiebsa da adgilobrivi jgufebidan<br />

warsadgeni kandidatebisaTvis.<br />

<strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> komisiebi ZiriTadad Seqmnilia moqalaqeTa<br />

diskriminaciisgan dacvis mizniT da maTi samoqalaqo da sxva<br />

uflebebis uzrunvelsayofad. konkretuli komisiis funqciebi<br />

da uflebamosileba ganisazRvreba sakanonmdeblo aqtiT an dekretiT.<br />

es kanonebi aseve gansazRvravs komisiis iurisdiqcias<br />

da akonkretebs mis sagamoZiebo uflebamosilebas diskriminaciis<br />

gamovlinebebsa da sxva darRvevebSi. zogierTi komisia muSaobs<br />

konstituciiT aRiarebuli uflebebis uxeSad darRvevis SemTxvevaSi.<br />

sxvebi SesaZlebelia uflebamosili iyvnen ganixilon<br />

saqmeebi diskriminaciis ufro zogadi gamovlinebis Taobaze,<br />

kerZod rasis, feris, religiis, sqesis, erovnebis, eTnikuri<br />

warmoSobis, fizikuri naklis, socialuri mdgomareobis, sqesobrivi<br />

orientaciis, politikuri mrwamsis an warmomavlobis<br />

safuZvelze.<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis komisiis erT-erTi mniSvnelovani funqciaa<br />

individualuri jgufuri sarCelebis miReba da ganxilva, romlebic<br />

amxels <strong>adamianis</strong> uflebebis Selaxvas Sida kanonmdeblobis<br />

darRveviT. imisTvis, rom komisiam ganaxorcielos Tavisi<br />

funqciebi, igi, Cveulebriv, uflebamosilia moipovos gamo-<br />

ZiebisaTvis saWiro mtkicebulebebi. miuxedavad imisa, rom arsebobs<br />

mravali sxvadasxva saxis sagamoZiebo procedura da<br />

sarCelebis ganxilvis meqanizmi, <strong>adamianis</strong> uflebebis komisiebis<br />

umravlesoba eyrdnoba molaparakeba-morigebis an/da arbitraJis<br />

meqanizms. molaparakebisas komisia cdilobs Seaxvedros mxa-


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

117<br />

reebi, raTa miRweul iqnas orive mxarisTvis damakmayofilebeli<br />

Sedegi. Tu molaparakeba ar Sedga, komisia mimarTavs arbitraJs,<br />

romlis Semdegac komisia iRebs gadawyvetilebas.<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis komisiebs, Cveulebriv, ar aqvT ufleba<br />

gamoscen mxareebisTvis iuridiulad savaldebulo gadawyvetilebebi,<br />

Tumca, es imas ar niSnavs, rom komisiis mier rekomendirebuli<br />

morigeba an sxva zomebi SeiZleba ignorirebul iqnas.<br />

zogierT SemTxvevaSi specialuri tribunali moismens saqmes<br />

da iRebs gadawyvetilebebs mniSvnelovan SeuTanxmebel saqmeebze.<br />

Tu specialuri tribunali Seqmnili ar aris, maSin komisias<br />

SeuZlia saqme saboloo da savaldebulo gadawyvetilebisTvis<br />

gadasces sasamarTlos.<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis komisiis Semdegi mniSvnelovani funqciaa<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis sferoSi saxelmwifos politikis sistematiuri<br />

gadasinjva, romlis mizania <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvas<br />

problemebis gamovlineba da maT gamosasworeblad rekomendaciebis<br />

SemuSaveba. <strong>adamianis</strong> uflebebis komisiebs aseve SeuZliaT<br />

monitoringi gauwion saxelmwifoebis mier saerTaSoriso da<br />

Sidasaxelmwifoebrivi valdebulebebis Sesrulebas da saWiroebis<br />

SemTxvevaSi SeimuSavon rekomendaciebi. komisiis SesaZlebloba<br />

- misi iniciativiT Caataros gamoZieba, misi Zalauflebisa da<br />

efeqturobis umniSvnelovanesi sazomia. es gankuTvnilia gansakuTrebiT<br />

im pirebisa da jgufebisaTvis, romlebsac individualuri<br />

sarCelebis SetanisaTvis finansuri da socialuri<br />

resursebi ar gaaCniaT.<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis sakiTxebi ver mogvardeba mxolod sakanonmdeblo<br />

da administraciuli zomebiT. amrigad, komisiebs xSirad<br />

ekisrebaT movaleoba _ izrunon mosaxleobaSi <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis cnobi<strong>erebis</strong> amaRlebisaTvis. es movaleoba SeiZleba<br />

moicavdes sazogadoebisTvis komisiis funqciebisa da miznebis<br />

gacnobas, <strong>adamianis</strong> uflebebis dargSi mniSvnelovan sakiTxebze<br />

msjelobas, seminarebisa da Sexvedrebis organizebas, sakonsultacio<br />

momsaxurebis gawevas, aseve <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

dargSi publikaciebis gamocemasa da gavrcelebas.


118 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

ombudsmeni<br />

ombudsmeni<br />

ombudsmenis institutebi amJamad bevr qveyanaSi arsebobs. ombudsmeni<br />

(SeiZleba iyos erTi piri an pirTa jgufi) ZiriTadad<br />

iniSneba parlamentis mier konstituciis an sxva specialuri<br />

kanonis safuZvelze. am institutis ZiriTadi funqciaa im pir-<br />

Ta uflebebis dacva, romlebic acxadeben, rom arian saxelmwifo<br />

administraciis arakanonieri moqmedebebis msxverplni.<br />

Sesabamisad, ombudsmeni xSirad gamodis rogorc miukerZoebeli<br />

mediatori individsa da saxelmwifos Soris.<br />

miuxedavad imisa, rom ombudsmenis instituti sxvadasxva qveynebSi<br />

gansxvavdeba, TavianTi uflebamosilebis Sesrulebisas<br />

yvela emorCileba msgavs procedurebs. ombudsmeni iRebs sar-<br />

Celebs sazogadoebis warmomadgenlebisagan da ganixilavs maT,<br />

Tu isini mis kompetenciaSi xvdebian. gamoZiebisas ombudsmens,<br />

rogorc wesi, SeuZlia gaecnos yvela saTanado dokuments,<br />

romelic sxvadasxva sajaro organoebSi arsebobs da SeimuSavebs<br />

rekomendaciebs. rekomendacia gadaecema Sesabamis pirs, aseve im<br />

organos, romlis winaaRmdegac arsebobs sarCeli. Tuki rekomendaciis<br />

Sesrulebas Tavi aarides, ombudsmens SeuZlia moxseneba<br />

warudginos parlaments. aRniSnuli moxseneba SeiZleba<br />

wardgenil iqnes aseve yovelwliuri moxsenebis nawilad, romelic<br />

damatebiT Seicavs problemebsa da maTi gadawyvetisaTvis gasatarebeli<br />

sakanonmdeblo da administraciuli cvlilebebis<br />

rekomendaciebs.<br />

miuxedavad imisa, rom individs, romelic amtkicebs, rom misi<br />

ufleba darRveulia, SeuZlia sarCeli warudginos ombudsmens,<br />

bevr qveyanaSi arsebobs moTxovna, rom mosarCelem unda amowuros<br />

misi uflebis dasacavad arsebuli yvela sxva Sidasaxelmwifoebrivi<br />

saSualeba. SesaZlebelia dadgenil iqnes sarCelis<br />

Setanis vadebi da, miuxedavad imisa, rom ombudsmenis kompetencia<br />

saxelmwifo administraciis yvela rgolze vrceldeba, zogierT<br />

qveynebSi maT ara aqvT ufleba Seitanon sarCelebi prezidentis,<br />

ministrebis an sasamarTlo xelisuflebis winaaRmdeg.<br />

ombudsmenTan sarCelis wardgenis formebic gansxvavebulia qveynebis<br />

mixedviT. umetes qveynebSi individs SeuZlia ombudsmens


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

119<br />

pirdapir warudginos sarCeli, xolo sxva SemTxvevebSi - wardgena<br />

xdeba Suamavlis mier, rogoricaa, magaliTad: parlamentis<br />

wevri. sarCelebi, Cveulebriv, konfidencialuria.<br />

ombudsmeni, rogorc wesi, SezRuduli ar aris sarCelebis<br />

safuZvelze moqmedebiT da SeuZlia imoqmedos sakuTari iniciativiTac.<br />

sakuTari iniciativiT wamowyebuli saqmeebi ZiriTadad<br />

exeba iseT sakiTxebs, romlebic mTlianad sazogadoebas an<br />

konkretul jgufebs awuxebs da Sesabamisad, SesaZlebelia individualuri<br />

sarCelebis safuZvelic gaxdes.<br />

bevr SemTxvevaSi ombudsmenis uflebamosileba emTxveva <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis komisiis uflebamosilebebs, vinaidan orives<br />

SeuZlia miiRos da ganixilos individualuri sarCelebi. arc<br />

erTs ar SeuZlia gamosces savaldebulo gadawyvetilebebi,<br />

Tumca arsebobs gansxvavebebic, rac xsnis im faqts, rom zogierT<br />

qveyanaSi orive instituti erTdroulad arsebobs.<br />

xSir SemTxvevebSi ombudsmenis ZiriTadi funqciaa sajaro dawesebulebebSi<br />

samarTlianobisa da kanoni<strong>erebis</strong> uzrunvelyofa.<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis komisiebi ki ZiriTadad CarTuli arian<br />

diskriminaciis saqmeebSi da ganixilaven kerZo dawesebulebebis,<br />

individebisa da saxelmwifos saqmianobas. zogadad Tu vityviT,<br />

ombudsmenis ZiriTadi saqmianoba mainc individualuri<br />

sarCelebiT Semoifargleba. Tumca, igi CarTulia RonisZiebaTa<br />

farTo wreSi <strong>adamianis</strong> uflebebis xelSewyobisa da dacvis mizniT.<br />

specializirebuli specializirebuli institutebi<br />

institutebi<br />

daucveli da umciresobaTa jgufebi gansxvavdeba qveynis specifikis<br />

Sesabamisad, magram mTavari problema, rac maT awuxebT,<br />

aris diskriminacia. sazogadoebis im kategoriebs, romlebic<br />

saxelmwifoTa mier aRiarebuli arian <strong>adamianis</strong> uflebebis damcavi<br />

specializebuli institutebis dacviT mosargeblebad,<br />

miekuTvnebian pirebi, romlebic eTnikuri, lingvisturi da religiuri<br />

umciresobebis, aborigeni mosaxleobis, ucxoelebis,<br />

migrantebis, imigrantebis, ltolvilebis, bavSvebis, qalebis,<br />

Raribebisa da invalidebis statusebiT sargebloben.


120 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

zogadad, aseTi institutebi moqmedeben specialuri jgufebis<br />

dasacavad Seqmnili saxelmwifo socialuri politikis gasavi-<br />

Tareblad. isini umetes wilad asruleben <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

komisiisa da ombudsmenis msgavs funqciebs; Seqmnili arian,<br />

raTa gamoiZion, erTi mxriv, aseT jgufebSi individebis diskriminaciisa<br />

da, meore mxriv, TviTon jgufebis diskriminaciis<br />

saqmeebi. miuxedavad imisa, rom am institutebs ufleba aqvT<br />

gamoiZion jgufis wevrebis mier sxva pirebis an saxelmwifo<br />

organoebis winaaRmdeg Setanili saCivrebi, am institutebs,<br />

msgavsad sxvebisa, iSviaTad aqvT savaldebulo gadawyvetilebebis<br />

miRebis ufleba.<br />

individebisa da jgufebisaTvis materialuri da sakonsultacio<br />

daxmarebis gawevis garda, aseTi institutebi xSirad pasuxismgebelni<br />

arian Sesabamis jgufebTan dakavSirebuli kanonebisa<br />

da konstituciuri debulebebis Sesrulebis monitoringze.<br />

amrigad, aRniSnuli institutebi xSirad gvevlinebian parlamentsa<br />

da aRmasrulebel xelisuflebasTan sakonsultacio<br />

statusis matarebel erTeulebad.<br />

daskvniTi daskvniTi debulebebi<br />

debulebebi<br />

arian iseTi pirebic, romlebic <strong>adamianis</strong> uflebebis xelSewyobisa<br />

da dacvis specializirebuli meqanizmebisa da erovnuli<br />

institutebis Seqmnis saWiroebas eWvqveS ayeneben. maTi argumentebis<br />

mixedviT, aseTi institutebi SezRuduli resursebis<br />

araswori xarjvis wyaroa da rom damoukidebeli sasamarTlo<br />

xelisufleba da demokratiuli gziT arCeuli parlamenti sakmarisia<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis darRvevebis aRmosafxvrelad.<br />

samwuxarod, istoria sawinaaRmdegos adasturebs. organo,<br />

romelic gancalkevebulia aRmasrulebeli xelisuflebisa da<br />

sasamarTlo administraciisgan, aris is erTeuli organo, romelsac<br />

SeuZlia <strong>adamianis</strong> uflebebis sferoSi wamyvani roli ikisros.<br />

xelisuflebasTan realuri da winaswar gamiznuli distanciis<br />

daWeriT aseT organos SeuZlia unikaluri wvlili Seitanos<br />

saxelmwifos ZalisxmevaSi, daicvas moqalaqeebi da ganaviTaros<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebisadmi da Tavisuflebebisadmi pativiscema.


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

121<br />

zogierT qveyanas didi tradicia aqvs erovnul doneze <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis dacvisa da xelSewyobisaTvis <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

dacvis komisiebisa da ombudsmenis institutebis SeqmnaSi.<br />

aseTi institutebis umravlesoba 80-iani wlebis Semdeg Seiqmna<br />

im xazis ganviTarebisTvis, romelsac aqtiurad uwyobda xels<br />

<strong>gaerTianebuli</strong> erebi erovnul doneze <strong>adamianis</strong> uflebebis institutebisadmi<br />

interesis zrda aseve bolodroindeli demokratizaciisa<br />

da reformebis procesebiT unda aixsnas, romelsac<br />

adgili aqvs bevr qveyanaSi.<br />

erovnuli institutebis muSaobaSi mniSvnelovnad CarTvis gamo,<br />

gaerTianebulma erebma gaacnobiera, rom erovnuli institutebis<br />

arc erTi konkretuli modeli ar SeiZleba an ar unda<br />

iqnas rekomendirebuli, rogorc <strong>adamianis</strong> uflebebis sferoSi<br />

saerTaSoriso valdebulebebis Sesasruleblad sakmarisi meqanizmi.<br />

miuxedavad amisa, bunebrivia, yovelma saxelmwifom unda isargeblo<br />

meoris gamocdilebiT, magram erovnuli institutebi unda Camoyalibdes<br />

adgilobrivi kulturuli da iuridiuli tradiciebisa<br />

da arsebuli politikuri wyobis gaTvaliswinebiT.<br />

gaerTianebulma erebma aseve gaacnobiera, rom yvela saxelmwifos<br />

ar SeuZlia ganaviTaros da gaaZlieros aseT institutebi<br />

saWiro teqnikuri da finansuri SesaZleblobebis uzrunvelyofis<br />

TvalsazrisiT. <strong>adamianis</strong> uflebebis centri, misi sakonsultacio<br />

momsaxurebisa da teqnikuri TanamSromlobis programis<br />

farglebSi, sxvadasxva qveynebs uzrunvelyofs eqspertebiTa<br />

da materialuri daxmarebiT. igi xels uwyobs monawile saxelmwifoebs<br />

moiTxovon daxmareba <strong>adamianis</strong> uflebebis institutebis<br />

Seqmnisa da gaZli<strong>erebis</strong>Tvis. am mizniT, praqtikuli<br />

daxmareba uzrunvelyofili iqneba momsaxurebisa da teqnikuri<br />

TanamSromlobis programis farglebSi.<br />

winamdebare faqtebis furcelSi aRwerili meqanizmebi, ra Tqma<br />

unda, srulad ver gadawyveten im problemebs, romlebic saxelmwifoebisa<br />

da saerTaSoriso sazogadoebis winaSea. aseve,<br />

isini ar aris Seqmnili am sferoSi moRvawe <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> uflebebis organoebisa da arasamTavrobo organizaciebis<br />

Sesacvlelad. maTi roli mTlianad damxmare xas-


122 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

iaTisaa da aseTi institutebis gaZlierebas <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

dacvisa da xelSewyobisaTvis udavod SeuZlia erovnuli<br />

da saerTaSoriso sistemebis efeqturobis gazrda.<br />

danarTi<br />

danarTi<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis<br />

erovnuli institutebis statussa da<br />

funqciebTan dakavSirebuli principebi<br />

SeniSvna: 1991 wlis oqtomberSi, <strong>adamianis</strong> uflebebis erovnul<br />

institutebze arsebuli informaciis gadasinjvisa da ganaxlebis<br />

mizniT, <strong>adamianis</strong> uflebebis centris mier mowveul iqna<br />

samuSao sesia. monawileTa Soris iyvnen erovnuli institutebis,<br />

mTavrobebis <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong>a da misi specializirebuli<br />

organoebis, aseve arasamTavrobo da samTavrobaTSorisi<br />

organizaciebis warmomadgenlebi.<br />

samuSao sesiis monawileebma, mosazrebebis gaziarebis garda,<br />

Camoayalibes rekomendaciebis farTo speqtri <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

erovnuli institutebis rolis, Semadgenlobisa da funqciebis<br />

Sesaxeb.<br />

A. kompetencia da pasuxismgebloba<br />

1. erovnuli institutebi aRWurvili unda iyvnen uflebamosilebiT<br />

daicvan da xeli Seuwyon <strong>adamianis</strong> uflebebs.<br />

1. erovnul institutebs unda mieceT rac SeiZleba farTo<br />

mandati, romelic naTlad iqneba ganmartebuli misi Semadgenlobisa<br />

da kompetenciis ganmsazRvrel konstituciur<br />

da sakanonmdeblo dokumentSi.<br />

2. erovnul institutebs, inter alia, unda hqondeT Semdegi<br />

movaleobebi:<br />

(a)sakonsultacio statusiT da Sesabamisi organos moTxovnisamebr<br />

an misi uflebamosilebis ganxorcielebisas<br />

mTavrobaSi, parlamentsa da sxva kompetentur orga-


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

123<br />

noSi mosasmenad Seitanon sakiTxi, rekomendaciebis,<br />

mosazrebebis, winadadebebisa da moxsenebebisaTvis mimarTvis<br />

gareSe, nebismier saqmeze, romelic exeba <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis dacvasa da uzrunvelyofas. maTi<br />

sajaroobis sakiTxs wyvets erovnuli instituti. amgvari<br />

mosazrebebi, rekomendaciebi, winadadebebi da moxsenebebi,<br />

aseve erovnuli institutis sxva prerogativebi,<br />

ukavSirdeba Semdeg sferoebs:<br />

(i) nebismier sakanonmdeblo da administraciul aqts,<br />

aseve sasamarTlos organizaciasTan dakavSirebul<br />

debulebebs, romlebic miznad isaxavs <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis SenarCunebasa da dacvis gafarToebas.<br />

amasTan dakavSirebiT, erovnuli institutebi unda<br />

gaecnon moqmed sakanonmdeblo da administraciul<br />

debulebebs, aseve kanonproeqtebsa da winadadebebs,<br />

da unda SeimuSaon iseTi rekomendaciebi, romlebic<br />

saWiroa am debulebebis <strong>adamianis</strong> uflebebis Ziri-<br />

Tad principebTan Sesabamisobis uzrunvelsayofad.<br />

saWiroebisamebr, mas SeuZlia SeimuSaos rekomendaciebi<br />

axali kanonmdeblobis, kanonSi Sesworebisa<br />

da administraciuli zomebis misaRebad an Sesasworeblad.<br />

(ii) nebismier situacias romelic dakavSirebulia <strong>adamianis</strong><br />

uflebebis darRvevasTan da romelsac igi<br />

gadawyvets miiRos gansaxilvelad.<br />

(iii) zogadi xasiaTis moxsenebebis momzadebas saxelmwifoSi<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebTan dakavSirebul mdgomareobasa<br />

da ufro konkretul saqmeebze;<br />

(iv) saxelmwifos yuradRebis gamaxvilebas qveynis<br />

romelime nawilSi <strong>adamianis</strong> uflebebis darRvevaze<br />

da winadadebebis SemuSavebas im iniciativebis Taobaze,<br />

romelic aseT situacias daaregulirebs da sadac<br />

saWiroa, gamoTqvams mosazrebebs saxelmwifos poziciisa<br />

da reagirebis Sesaxeb;


124 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

(b) xeli Seuwyon da uzrunvelyon erovnuli kanonmdeblobis,<br />

dadgenilebebisa da praqtikis harmonizacia<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis saerTaSoriso dokumentebTan,<br />

romlis monawilec aris mocemuli saxelmwifo da xeli<br />

Seuwyon maT efeqtur ganxorcielebas;<br />

(c) mxari dauWiron zemoaRniSnuli <strong>dokumentebi</strong>s ratifikacias<br />

an maTTan mierTebas da uzrunvelyos maTi<br />

ganxorcieleba;<br />

(d) wvlili Seitanon moxsenebebSi, romlebsac mTavroba,<br />

xelSekrulebaSi aRniSnuli valdebulebebis Tanaxmad,<br />

waradgens <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> organoebsa da komitetebSi,<br />

regionalur institutebsa da, saWiroebisamebr,<br />

gamoTqvan sakuTari mosazrebebi maTi damoukideblobis<br />

daurRvevlad;<br />

(e) iTanamSromlon gaerTianebul erebsa da <strong>gaerTianebuli</strong><br />

<strong>erebis</strong> sistemis sxva organoebTan, regionalur<br />

institutebsa da sxva qveynebis erovnul institutebTan,<br />

romlebic kompetenturi arian <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

xelSewyobisa da dacvis saqmeSi;<br />

(f) daexmaron skolebs, universitetebsa da profesiul<br />

wreebs <strong>adamianis</strong> uflebebis sferoSi saswavlo programebis<br />

SemuSavebaSi, kvlevebis warmoebasa da maT<br />

gamoyenebaSi.<br />

(g) sajaro gaxadon <strong>adamianis</strong> uflebebi da diskriminaciis,<br />

kerZod, rasobrivi diskriminaciis aRmosafxvreli<br />

xerxebi sazogadoebis cnobi<strong>erebis</strong> gazrdis gziT, gansakuTrebiT<br />

presis yvela organos gamoyenebiT, informaciisa<br />

da ganaTlebis gavrcelebiT.<br />

B. Semadgenloba, damoukideblobisa da<br />

pluralizmis garantiebi<br />

1. erovnuli institutebis Semadgenloba da misi wevrebis daniSvnis<br />

wesi, arCevnebisa Tu sxva gziT, unda ganisazRvros ise,


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

125<br />

rom uzrunvelyofil iqnas yvela saWiro garantiebi sxvadasxva<br />

socialuri fenis (samoqalaqo sazogadoebis) pluralisturi<br />

warmomadgenlobisaTvis, romlebic CarTuli arian<br />

<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis saqmeSi, gansakuTrebiT,<br />

iseTi xerxebiT, romlebic xels Seuwyobs efeqturi<br />

TanamSromlobis Camoyalibebas arasamTavrobo organizaciebTan,<br />

romlebic saqmianoben <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvis<br />

sferoSi da wvlili SeaqvT rasobrivi diskriminaciis aRmofxvraSi,<br />

profesiul kavSirebTan Sesabamis socialur da<br />

profesiul organizaciebTan, magaliTad: iuristTa, eqimTa,<br />

JurnalistTa da gamoCenil mecnierTa asociaciebTan;<br />

filosofiur da religiur mimdinareobebTan; universitetebsa<br />

da kvalificirebul eqspertebTan; parlamentTan; saxelmwifo<br />

organoebTan (Tu isini CarTuli arian, maT SeuZliaT<br />

monawileoba miiRon mxolod sakonsultacio statusiT).<br />

2. erovnul institutebs unda hqondeT saTanado infrastruqtura,<br />

gansakuTrebiT saWiro finansebi, rac maT saSualebas<br />

miscemT ganaxorcielon TavianTi funqciebi. dafinansebis mizani<br />

unda iyos sakuTari personalis Senaxva da Senobis SeZena,<br />

raTa SenarCunebul iqnas damoukidebloba mTavrobisgan da<br />

ar moxdes maTi daqvemdebareba finansuri kontrolis gamo.<br />

3. imisaTvis, rom uzrunvelyofil iqnas institutebis wevrTa<br />

stabiluri mandati, romlis gareSec ar iarsebebs realuri<br />

damoukidebloba, wevrebis daniSvna unda ganxorcieldes<br />

oficialuri aqtiT, romelic gansazRvravs mandatis xangr-<br />

Zlivobas. mandati SeiZleba ganaxldes imis gaTvaliswinebiT,<br />

rom institutis pluralizmi uzrunvelyofili iqneba.<br />

C. moqmedebis meTodebi<br />

Tavisi kompetenciis farglebSi erovnulma institutebma:<br />

1. Tavisuflad unda ganixilon maT kompetenciaSi Semavali<br />

nebismieri sakiTxi, Setanili mTavrobis mier an miRebuli<br />

umaRlesi xelisuflebisgan damoukideblad, misi wevrebis an<br />

sxva pirebis winadadebiT;


126 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong><br />

2. unda mousminon nebismier pirs, miiRon informacia da saWiro<br />

<strong>dokumentebi</strong>, rac aucilebelia maT kompetenciaSi Semavali<br />

situaciis SefasebisaTvis.<br />

3. mimarTon sazogadoebas pirdapir an presis organoebis meSveobiT,<br />

gansakuTrebiT Tavisi mosazrebebisa da rekomendaciebis<br />

sajaroobis gazrdis mizniT;<br />

4. saWiroebisamebr, da Tavisi wevrebis monawileobiT, moawyon<br />

regularuli Sexvedrebi, wevrebTan Sesabamisi konsultaciebis<br />

Semdeg;<br />

5. Tavis wevrTa Soris Seqmnan samuSao jgufebi da adgilobrivi<br />

da regionaluri ganyofilebebi, raTa ganaxorcielon<br />

misi funqciebi;<br />

6. miiRon konsultaciebi sasamarTlo Tu sxvagvari organoebisagan,<br />

romlebic pasuxismgebeli arian <strong>adamianis</strong> uflebebis<br />

xelSewyobisa da dacvis saqmeSi (gansakuTrebiT, ombudsmenisgan,<br />

mediatorisa da msgavsi institutebisagan);<br />

7. iTvaliswineben ra, arasamTavrobo organizaciebis umniSvnelovanes<br />

rols erovnuli institutebis muSaobis gafarToebaSi,<br />

ganaviTaron urTierTobebi arasamTavrobo organizaciebTan,<br />

romlebic muSaoben <strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis,<br />

ekonomikuri da socialuri ganviTarebis dargSi, rasizmis<br />

aRmofxvraSi, daucveli jgufebis dacvaSi (gansakuTrebiT,<br />

bavSvebis, migrantebis, muSebis, ltolvilebis, fizikurad<br />

da gonebrivad daavadebuli pirebis) an sxva specializirebul<br />

sferoSi.<br />

D. kvazi-sasamarTlos kompetenciis mqone komisiis<br />

statusTan dakavSirebuli damatebiTi<br />

principebi<br />

erovnul institutebs unda hqondeT ufleba moisminon da ganixilon<br />

sarCelebi da Suamdgomlobebi, romlebic dakavSirebulia<br />

individualur saqmeebTan. saqmeebi SeiZleba Semotanil iqnas<br />

individebis, maTi warmomadgenlebis, mesame mxaris, arasamTavrobo


<strong>adamianis</strong> uflebebis dacvisa da xelSewyobis erovnuli institutebi<br />

127<br />

organizaciebis, profkavSirebisa da sxva organizaciebis warmomadgenlebis<br />

mier. aseT mdgomareobaSi komisiis uflebamosilebebi<br />

da funqciebi zemoaRniSnuli debulebebis daurRvevlad<br />

dafuZnebuli unda iyos Semdeg princi pebze:<br />

1. kanonis Tanaxmad, SeTanxmebis safuZvelze morigebis gzebis<br />

Zieba savaldebulo gadawyvetilebebiT an, sadac saWiroa,<br />

konfidencialobis dacviT;<br />

2. im mxaris informireba misi uflebebis Sesaxeb, romelmac<br />

Seitana sarCeli, gansakuTrebiT arsebuli kompensaciisa da<br />

institutebis xelmisawvdomobis Sesaxeb;<br />

3. sarCelebis an Suamdgomlobebis mosmena da maTi gadacema<br />

kompetenturi organosaTvis, kanoniT gaTvaliswinebul vadebSi;<br />

4. rekomendaciebis SemuSaveba kompetenturi organoebisaTvis,<br />

gansakuTrebiT Sesworebebis an kanonebSi, dadgenilebebsa da<br />

administraciul praqtikaSi reformebis SeTavazebiT, gansakuTrebiT<br />

im SemTxvevaSi, Tu maT Seqmnes sirTuleebi pirebisaTvis,<br />

romlebmac Seitanes sarCeli maTi uflebebis dasacavad.<br />

SeniSvna: SeniSvna: SeniSvna: SeniSvna: SeniSvna:<br />

A/36/440 (1981), A/38/416 (1983), E/CN. 4/1987/37 (1987)<br />

E/CN. 4/1989/47 and Add. 1 (1989), E/CN. 4/1991/23 and Add.<br />

1(1991)<br />

Seqmnilia Seqmnilia Seqmnilia Seqmnilia Seqmnilia <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> <strong>erebis</strong> organizaciaSi<br />

organizaciaSi<br />

organizaciaSi<br />

organizaciaSi<br />

organizaciaSi<br />

Jeneva Jeneva Jeneva,,,,, Jeneva Jeneva 1993 1993 1993 1993 1993 wlis wlis wlis wlis wlis aprili. aprili. aprili. aprili. aprili.<br />

misamarTi misamarTi misamarTi internet internet internetSi:<br />

internet internet Si: www.unhchr.ch/html/menu6/2/<br />

tsl9.htm


128 <strong>gaerTianebuli</strong> <strong>erebis</strong> <strong>adamianis</strong> <strong>uflebaTa</strong> <strong>dokumentebi</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!