0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
118<br />
SUPAZTER XOKOAN<br />
JAUN ERRETORAREN ZAPATA<br />
Orai duela aspaldi, lehenagoko mendeetan, han, Hartzamendi,<br />
Mundarrain eta Itsasuko Athekak hartzen zituela, lanho itsusi bat hedatu<br />
zen, egun batez, arratsalde erditan, zuri zuria lehenik, ilhun ilhuna gero,<br />
eta azkenean, dena hauts kolore.<br />
Mustro bat iduri, kurumilkatuz bazabilan, bortuetako pozoinak oro<br />
bildu nahi balitu bezala. Eta orai, pozoin hetaz leher egiteko heinean<br />
hantua, pisu pisua heldu zen zelaieri buruz. Eta Lapurdi guzian, ikharatu<br />
ziren jendeak, alimaleak eta kasik ere gauzak...<br />
Uztaileko lehen egunak ziren, eta, bazter guzietan, alhorrak, begiek<br />
ikus-ahala urrun, ogi urhezkoz estaliak, sega xorrotxen beha zaudela<br />
erranen zinuten. Sega heldu zitzaioten egun, bainan zer eta nolako<br />
sega!...<br />
Hedoi izigarria heldu zen beraz, haize zirimola batek hartu eta zeramala<br />
alderdi orotara. Urrunera, burrunba, orroa ilhun bat suma zitekeen,<br />
lazta bat emaiten baitzioten guzieri. Eta gero, ximixtak jali ziren, hauts<br />
ikaragarriaren erditik. Zer ihurzuriak! Santa Barbara, urrikal gakizkitzu!...<br />
Lasterra ezin aski zalu eginez, etxerat, bordaldetarat, heiarat bazoazin<br />
jendeak, alimaleak, ixilik jendeak, marrumaz alimaleak, oro harrituak.<br />
Xoriak, hek, aspaldi ixilduak ziren, arbola ziloetan, berro zokoetan kukutuak,<br />
ez-deustuak ere!<br />
Lanhoak heldu ziren, anhartean, bethi'ta izigarriago, ortzi-karrasken<br />
erdian. Arbolak lurreraino kurtu ziren, ile handi batzu bezala beren<br />
adarrak alde guzietara xixtuka luzatuz...<br />
Athe leihoak zapartakan abiatu ziren etxe guzietan, asko pareta<br />
zahar urratu, teilak airez-aire hegaldatu, eta... hedoia lehertu zen herriaren<br />
gainera.<br />
Itsasoa erranen zinuen orai etxe bakotxaren inguruan; harramantza<br />
itsusienak, orroa guziak han elgarretaratuak... Arratsalde erditan, gau<br />
ilhuna, dorphea, zinez izigarria, ximixta hori eta gorriak ilhunbearen<br />
argitzaile.<br />
Adarra lehertu baino lehen elizara lasterrez joanak, emazteki zonbait,<br />
arrosarioak eskuan, othoitzean ari ziren, ikharetan. Laguntza bat<br />
zitzaioten aldare aintzineko argiak berak iduri zuen hiltzera zoala, hura<br />
ere. Lur-ikhare batean bezala, daldara ilhun batekin, ikharatzen ziren<br />
Jean Barbier<br />
eliza zahar zahar hartako paretak, eta, han, ezkila-dorrean, ezkilak intzireka<br />
abiatu ziren.<br />
Karrikan, bizkitartean, ezko-xirio benedikatuak, lerro lerro, phizten<br />
ari ziren, etxe guzietan. Ixil ixila, orok, erremu-saindu hosto bat eskuratua<br />
zuten, eta amak, erremu-saindu hartarik ahutara bat arthikia ere zuen<br />
su-phizkiaren erdira, karrask karrask erre zadien han, eta bere usain borthitzaz<br />
bethe zezan eta geriza etxe guzia.<br />
Jaun erretoraren etxean, athe-leihoak hetsi ziren, batez bertzeak<br />
oro.<br />
Leiho hartan, berina gibelean, bi xirio handiren erdian, supelizetan<br />
emana zen aphez karsua, kalerna itsusia bere arthaldearen ganik urrun<br />
igorri beharrez. Eta, bere bihotz guziarekin, othoitz eta othoitz ari zen,<br />
sukarretan, joanago eta kexuago:<br />
—Per signum + crucis, de inimicis +<br />
nostris libera nos, + Deus noster,<br />
in nomine Patris, + et Filii et<br />
Spiritus Sancti. Amen.<br />
Credo...<br />
Kyrie, eleison...<br />
Ihurzuri karraska batek ihardetsi zion, etxe guzia ikharetan eman<br />
baitzuen.<br />
Izerditan zen orai jaun erretora:<br />
—Circumdet te, nubes, Deus + Pater...<br />
Eta uria heldu zen, phesiaka, Noeren denboran bezala! Ilhunbearen<br />
ilhunbez, deus gehiago ez zen ageri.<br />
—Ipse vobis imperat, daemones...<br />
Eta, zinez eta egiazki, iduritu zitzaion aphez gaixoari, gela zoko<br />
batetik hirriz norbait aditu zuela... Izpiritu gaixtoa, segur!...<br />
Kurutzea eskuan, hasi zen orduan:<br />
—Ecce lignum sanctissimae Crucis, fugite, partes adversae.<br />
Oren erdi bat bazuen, izerditan hola ari zela. Eta huna, othoitz eder<br />
eta borthitzaren azken hitza erraitearekin, ikharagarriko karraska bat<br />
entzuten dela. Eta hainbertzenarekin, hedoi itsusia urratu zen, uria athertu,<br />
eta iguzki hits hits bat doi doia agertu.<br />
Orduan —orhoit zaizte lehenagoko ixtorioa dela hau— orduan,<br />
erretora, dena izerditan, umatua, erhotua ere, lurreraino kurtu zen, bere<br />
119
Change language