0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma 0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
108 Hirriz sartzen dire Kattalin eta bertzeak. IX Xobadina eta haur guziak. KATTALINEK: Horra, ama, horra lana guk egina. Segitu izan ditugu etxeraino, Mariaren etxeraino, ezen gaur elgarrekin behar omen dute. Mainaz josi bezala ditugu; xoko guziak ikertu ditugu, ohe-azpiak eta oro, heien nonbait-han sosegatzeko. Nonbait-han, erran dut; ezen on da izialdura pitta batekin lokhart ditezen gaur oraino, batre lokhartzen balinbadira segurik. XOBADINAK: Gaixtoa! OROK: Oh! Xobadina! XOBADINAK: (Erdi hirriz.) Gaixtoak! GUZIEK: Gaixtoak! XOBADINAK: Bai gaixtoak, oro. LUIXAK: Ah! baia? Huna orai zure aldi, ama, axtian Mariaren eta Xanetaren aldi bezala! (Orok elgarri emaiten dituzte eskuak eta Xobadinaren inguruan, jauzika emaiten dire errepikan.) Harat hunat badoa gure ama ona, Erlea kofoinean iduria, dena! Oi zer ama Jainkoak deraukun emana! Erregina batentzat sal ez gindiona! Tra la la, la la ra, tra la la, la la ra. SUPAZTER XOKOAN XOBADINAK: Haurrak! haur handiak! KATTALINEK: Hots, ama, badut uste minatxa xorta bat ongi guretua dukegun! Gaurkoak bezalako izialdura eta jostetek khalda eman ere daukute. Eta gero, ni segurik, buruaren gaineko nere argiak mihiseari su eman beldurrez, xifritua nindagon. (Pitxerretik, hirri eta Jean Barbier hirri, edaten dute orok, salbu Xobadinak, eta gero, guziak, ematen dira kantuz.) KATTALINEK: Zintzurrak goxaturik, goazen orai... Kantuño bat, oherat zinez eta egiazki joan baino lehen. Gure herri xumetan Zenbat hitz-untzi! Zinez ala jostetan, Oro erasi! Gaixto nahasi! Beha daude nor zertan Hobendun kausi, Nori phitz auzi; Deus ez nahiz bertzetan Onik ikusi! Tra la la, tra la la, tra la la la. Gabaz, akhelarretik Mainguka jinak, Hasten dire goizetik Gure sorginak, Debruz eginak! Sist handik, sast hemendik; Zer liztafinak Edo ausinak! Sendatzea luze dik Hek egin minak! Agur handi bat egiten dute guziek, eta badoazi errepikatuz. Tra la la, tra la la, tra la la! 109
110 TORI DRAGO BAT Auritzeko parrean hunat, heldu zen Batixta Garaztarra, orroaz mendieri: Bas'oilarra kantuz... Iratiko sorhoan... Tratu bat ona eginik ferietan, moltsa luze berdea diruz betherik, amiñi bat alegera zen. Nafar arnoaren zinezko gozoa! «Ai, ui, ui!...». Nik badakit, zaharragoek erranik, Arno onak ez duela parerik; Orai ere, berriz ere, balinbanu hartarik, Edan niro basoa betherik. SUPAZTER XOKOAN Laphurdi, Xubero eta Garaziko kantu mota guziak emanak zituen jadanik, noiz eta ere, iguzki aphalean, Ibañetako lephora heltzen baita, zintzurra larrutua, bainan gogoa bethi bero beroa. Guardianoaren ttattolan pint'erdi bat edan eta, Luzaideko alderat jaustera zoalarik, alimaleko mandozain muthur beltz bat ondoratzen zaio, hura ere Frantziarat ari: —Arratsalde on! —Bai zuri ere. —Frantziarat joaiten zare? —Bai. Zu ere naski? —Bai, eta lorietan joanen gare elgarrekin... Eta holaxet heldu ziren biak, mando haundi bat gibeletik, zahagiz gain gaineraino kargatu mando bat. Batixtak hain nahiagoko zukeen, bere moltsarekin, bakar bakarrik sartu Frantzian, Donibane Garaziko karrikan, Manjelainean. Bere sudur luze mehe eta begi xorrotxekin, ez zelarik bada gure Doniandarra beldurti beldurti hetarik, Aragones demuntreak halako lazta bat emaiten zakon hala ere! Eta ilhuna heldu, futxo, mendi handier behera! Hainbertzenarekin, Españolak erraiten dio: —Prantses horiek... dena espantu zarete!... Mila kemoñioa, non dago Españolak bezalako gizonik? Parise zer nahi badela! Parise edo Marise, hogoi mila Españolek ez othe lukete hartuko?... Jean Barbier Batixta, nahiz Parisez guti kilikatua, hortzak hirrikan zagon, ezpainak mehe mehea. Zer lorietan aurthik lezakeen, hatzez gora, mandozain gaizki ikasia! Bainan makila txar bat baizik ez du eskuan, eta Españolaren begitartea Moro baten begitartea bezein beltza da; puñala ere ez duke urrun, gerrikoaren azpian. Zer egin beraz?... Geroxago ikusiko. Anhartean, gogoaren kontra, irri zuri batekin ihardesten dio mandozainari: —Hogoi mila Españolek? Bai eta hamabost milek ere! Español zozoa loriatzen da, eta mandoa geldiarazirik, zahagitik beretik emaiten dio edatera Batixtari: —Tori drago bat ona, amigo! Batixtak bere kexuaren iresteko, eta ere... zintzurraren leguntzeko, klikatzen du arnoa, bere buruarekin erasian: —Ago demuntren koko beltza, ago! Hireak harturik behar duk, gaur oraino! Urrunago, Luzaideko erreka itsusien ondoan, berriz ere erraiten dio Españolak: —Bordele edo Mordele, hamabost mila españolek ez othe lukete beretuko? Oi, Batixtaren errabia! Balitz Pekotx aldean, edo han nunbait, Frantzian! Bainan, ez, Espainiako zokorik itsusienetan da, gau bethean orai, eta mandozain demonioaren begiek dir dir dir egiten dute ilhunbean! ihardesten du beraz, bethi irri maltzur berarekin: —Hamabost mila Españolek?... Bai eta hamarrek ere! Eta mandozainak berehala, nafarrez ase karkaila batean: —Tori drago bat, berriz ere!... Arnegirat heltzean, hirugarren aldikotz, oihuka, Españolak: —Baiona edo Maiona, hamar mila Españolek ez othe lukete aurthikiko? —Bai eta bost milek ere! —Tori drago bat, berriz ere!... Mandozainaren arnoak ez zuen erraitekorik: ona zen, arras ona, den mendreenik urtatu gabekoa, eta Batixta, pindarrak begitik jalitzen zitzaizkola, irriz zagon bere buruarekin: —Ixtantean pagatuko diat kondua, amigo; zorrik ez diat nahi ostatuan. Donianerat hurbiltzen ari ziren orai. Jadanik, urrunera ageri ziren Arzageteneko ostatuko argiak. Española heldu zen urguluz zozotua, Frantzia guzia ja berak suntsitua balu bezala. Azken orro batean galdegiten dio beraz Batixtari: 111
- Page 3 and 4: 6 Gogor egiozue Satorrari! Eta orho
- Page 5 and 6: 10 SUPAZTER XOKOAN hori ongixko ika
- Page 7 and 8: 14 SUPAZTER XOKOAN —Da gero, jaun
- Page 9 and 10: 18 SUPAZTER XOKOAN Bethi banindoan
- Page 11 and 12: 22 nahi nioke oilasko pare bat eder
- Page 13 and 14: 26 Satanek etzezaken hobeki pentsa!
- Page 15 and 16: 30 SUPAZTER XOKOAN egin batzu, neur
- Page 17 and 18: 34 SUPAZTER XOKOAN Goraxko mintzatu
- Page 19 and 20: 38 SUPAZTER XOKOAN Karrika buruan a
- Page 21 and 22: 42 GAIXO PIARRES! SUPAZTER XOKOAN B
- Page 23 and 24: 46 (Ama Birjinari behatzen dio.) Ag
- Page 25 and 26: 50 V MARIE, GOAÑA GOAÑAK: Aditu d
- Page 27 and 28: 54 gatik! Heien, azpitik, harrotzea
- Page 29 and 30: 58 SUPAZTER XOKOAN Bainan, nork ira
- Page 31 and 32: 62 SUPAZTER XOKOAN Bainan Katalin b
- Page 33 and 34: 66 ZUBIETAKO DEBRUA MARIA: Ama. MAR
- Page 35 and 36: 70 Pelo ere joan zen, etxeko oilo g
- Page 37 and 38: 74 SUPAZTER XOKOAN MARIAK: Zer nahi
- Page 39 and 40: 78 MARI-EDERREK: Ai, Maria, zer da
- Page 41 and 42: 82 XOANE MITRERO SUPAZTER XOKOAN Be
- Page 43 and 44: 86 SUPAZTER XOKOAN Bide horietan ik
- Page 45 and 46: 90 SORGINAK XOBADINA: Ama. KATTALIN
- Page 47 and 48: 94 hura ez egin! Nardagarri ere da,
- Page 49 and 50: 98 BENITAK: Hil gogor!... Ori uste
- Page 51 and 52: 102 mahain-ezkinean, paper hosto go
- Page 53: 106 Ez, ez da zuentzat barkharik!..
- Page 57 and 58: 114 SUPAZTER XOKOAN gauza bat. Zoaz
- Page 59 and 60: 118 SUPAZTER XOKOAN JAUN ERRETORARE
- Page 61 and 62: 122 SUPAZTER XOKOAN nola Sansonek b
- Page 63 and 64: 126 II SUPAZTER XOKOAN MARIA: Heldu
- Page 65 and 66: 130 VI ANDRE MARTINAK: (Bakarrik de
- Page 67 and 68: 134 SUPAZTER XOKOAN tunaz, soberaxk
- Page 69 and 70: 138 SUPAZTER XOKOAN Ditxolaria baiz
- Page 71 and 72: 142 SUPAZTER XOKOAN —Ba, eta nor
- Page 73 and 74: 146 SUPAZTER XOKOAN urrunetik lehen
- Page 75: 150 Bere gophor esnea lorian hustur
108<br />
Hirriz sartzen dire Kattalin eta bertzeak.<br />
IX<br />
Xobadina eta haur guziak.<br />
KATTALINEK: Horra, ama, horra lana guk egina. Segitu izan ditugu etxeraino,<br />
Mariaren etxeraino, ezen gaur elgarrekin<br />
behar omen dute.<br />
Mainaz josi bezala ditugu; xoko guziak ikertu ditugu, ohe-azpiak eta<br />
oro, heien nonbait-han sosegatzeko. Nonbait-han,<br />
erran dut; ezen on da izialdura pitta batekin lokhart<br />
ditezen gaur oraino, batre lokhartzen balinbadira<br />
segurik.<br />
XOBADINAK: Gaixtoa!<br />
OROK: Oh! Xobadina!<br />
XOBADINAK: (Erdi hirriz.) Gaixtoak!<br />
GUZIEK: Gaixtoak!<br />
XOBADINAK: Bai gaixtoak, oro.<br />
LUIXAK: Ah! baia? Huna orai zure aldi, ama, axtian Mariaren eta<br />
Xanetaren aldi bezala! (Orok elgarri emaiten dituzte<br />
eskuak eta Xobadinaren inguruan, jauzika emaiten dire<br />
errepikan.)<br />
Harat hunat badoa gure ama ona,<br />
Erlea kofoinean iduria, dena!<br />
Oi zer ama Jainkoak deraukun emana!<br />
Erregina batentzat sal ez gindiona!<br />
Tra la la, la la ra, tra la la, la la ra.<br />
SUPAZTER XOKOAN<br />
XOBADINAK: Haurrak! haur handiak!<br />
KATTALINEK: Hots, ama, badut uste minatxa xorta bat ongi guretua<br />
dukegun! Gaurkoak bezalako izialdura eta jostetek<br />
khalda eman ere daukute. Eta gero, ni segurik,<br />
buruaren gaineko nere argiak mihiseari su eman<br />
beldurrez, xifritua nindagon. (Pitxerretik, hirri eta<br />
Jean Barbier<br />
hirri, edaten dute orok, salbu Xobadinak, eta gero, guziak,<br />
ematen dira kantuz.)<br />
KATTALINEK: Zintzurrak goxaturik, goazen orai... Kantuño bat, oherat<br />
zinez eta egiazki joan baino lehen.<br />
Gure herri xumetan<br />
Zenbat hitz-untzi!<br />
Zinez ala jostetan,<br />
Oro erasi!<br />
Gaixto nahasi!<br />
Beha daude nor zertan<br />
Hobendun kausi,<br />
Nori phitz auzi;<br />
Deus ez nahiz bertzetan<br />
Onik ikusi!<br />
Tra la la, tra la la, tra la la la.<br />
Gabaz, akhelarretik<br />
Mainguka jinak, Hasten dire goizetik<br />
Gure sorginak,<br />
Debruz eginak! Sist handik, sast hemendik;<br />
Zer liztafinak<br />
Edo ausinak!<br />
Sendatzea luze dik<br />
Hek egin minak!<br />
Agur handi bat egiten dute guziek, eta badoazi errepikatuz.<br />
Tra la la, tra la la, tra la la!<br />
109
Change language