0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
84<br />
XOANE ETA XANETA<br />
SUPAZTER XOKOAN<br />
Ez, ez, ez da hola gehiago bizitzerik! Zer ala, eiharako edo errotako<br />
astoa bezala, bethi joa! Atzo zafrak, egun ataflak, bihar paloak! Oh!<br />
ez, asea da gero, eta kokotzaz gorago asea... Kiskila! Gizon bati hola atrebitu<br />
behar dela ematxar bat! Den bezalakoa...! «Ez, ez! emanik ere badun<br />
aski eta sobera. Emanak eman. Pegarra gainditua dun azkenean, eta izialduraño<br />
bat behar dun gaur, uste ez dunan bezalakoa!...!».<br />
Bere buruarekin erasian, heldu zen holatxet Xoane mitrero.<br />
Donazaharre Maiderreneko athean, marro figura harek hautsi zion berinaren<br />
ordaina bizkarrean, makila txar bat eskuan, etxerat bazoan, ttil, ttil,<br />
ttil, boneta sartua, begiak xorrotx, sudurra mehe, ezpainak hirri maltzur<br />
batek makhurtuak. Oh! han, makilaren buruan balauka orai Xaneta, bere<br />
emazte pollit hura! Zer loria, zinez! Oi!...<br />
Eta kask, erdi hasarre, erdi hirriz, makhila kaska bat emaiten dio,<br />
bide bazterretik kurrinkaz zohan xerrama bati... «No Xaneta! hori hiretako...<br />
Agian senditu duken odoleraino!».<br />
Eta egia erraiteko, ez zituen ez hobenak oro gure Xoanek. Hogoi<br />
urthe hartan, xakurra hobeki ikusia zen etxean, ezen ez eta gure mitrero.<br />
Arrats guziez, aire bera eta ber pertsuak. «Berrogoi sos hautan dituka<br />
hire balentriak oro? Bi berina txarren emaiten ibili haiza, hor, bidezbide,<br />
suge bandila iduri? To! alfer tzarra, atzemak hori!...».<br />
Eta jo ezker, jo eskuin, Pan! Pan! eskuz, jatsaz eta erkatzaz, gerrenaz<br />
bardin.<br />
—Ai, ai!... Aski Xaneta!<br />
—To, to, hau ere, eta urririk, konduaren gaineko!<br />
Nago, ogiak eskuz oraino jotzen ziren denboran, gure aitasoek<br />
beren ogiak hala jo othe dituzten behinere, nola Xanetak gure Xoane.<br />
Zer besoa, apuñatik!<br />
Eta bizkar hezurra bethi hola beharko paratu?...<br />
«Ez, ez! Hortan aski, Xaneta!...».<br />
Iguzki aphalean, heltzen da Xoane etxerat, begia doi doia baino ere<br />
biphilago, sudurra meheago, kopeta zimurrago. Erakutsiko dio sorgin<br />
zaharrari, Xoanek derabiltzkala galtzak, eta ez Xanetak...<br />
Berinaren herrementa sukalde zokoan eman ondoan, mahain gainerat<br />
botatzen du hogoi soseko bat eta, hitzik erran gabe, soka bat harturik,<br />
atheari buruz abiatzen da.<br />
Jean Barbier<br />
Hogoi soseko herresta ikusi baino lehen ere, kasik, oihu-zalapartaka<br />
eman zen Xaneta. Lur sagar xuritzea utzirik, badoha erkatz larriaren<br />
bilha. Zer erauntsia, Xoane! Ortzia, ximixtak eta ozpinak, oro hor dituk<br />
orai! «Alfer tzar ahalkegarria!...». Eta jo patatak! Bat, biga, hiru, lau ere<br />
betan...<br />
Xoanek hitzik ez. Athean harat badoha orai. Xaneta haren ondotik,<br />
bainan Xoane aintzintzen zaio: alabainan hogoi urthe hartan jan dituen<br />
oilaxko ixterrek gantza guti trabatzen diote! Lasterka bezala badoha<br />
beraz, etxe gibeleko sorrora, phentzera.<br />
—Norat hoa haizen bezalakoa? Heldu haiza etxera? Ala hiaurenak<br />
hartu nahi dituk berriz ere?<br />
Xoanek bethi solasik ez, ez eta tuntik... Bainan, zeren egiterat othe<br />
doa?... Sokaren bi buruetarik bat estekatzen du gerezi ondo baten adar<br />
nausiari, eta bertzea... bere lephoaren inguruan emaiten.<br />
Xaneta alditxartzera doha.<br />
—Zer ari haiz? Gizon dohakabea! Ez ahal duk holako lanik eginen?<br />
—Ez eginen?... Zertako ez, Xaneta? Ez dun ez hirekin gehiago bizitzerik!<br />
—Oi Xoane gaixoa, utzak soka madarikatu hori!<br />
—Soka utz?... Joko nauna gehiago, hemendik aintzina?<br />
Eta mitrero maltzurrak, poxi bat laburtzen eta tiran emaiten du<br />
soka lazgarria.<br />
—Oi! Xoane, nere Xoane gaixo maite maitea!... Jainkoaren beldurrez<br />
bederen, nere maitez ez balinbada.<br />
—Jainkoaren beldurrez?... Eta hi, Jainkoaren beldur othe hintzan<br />
orai arte?... Joko nauna? Erran!...<br />
Eta soka berriz ere laburtuz, mitrero ihiziak, alegia eta mihia kanporat<br />
egiten du.<br />
—Oi Xoane, Xoane, othoi, othoi! Ez, sekula santan ez haut gehiago<br />
hunkiko. Ai, gure Jainkoa!<br />
—Segur, Xaneta?<br />
—Segur, bai, segur, Xoane gaixo maite maitea, segur... Oi, milesker,<br />
Xoane!...<br />
Eta Xaneta, oraino zuri zuria, hortzak daldaran, sorro bazterrean<br />
jartzen da, ikhararekin xutik gehiago ezin egonez.<br />
Xoane bere buruarekin kur, kur, kur hirriz, sokaren biltzen ari zen...<br />
Xaneta gaizoarekin besoz beso sartu zen, arrats hartan, etxean, kopeta<br />
gorarik, hirria doi doia gordatuz.<br />
Geroztik badu etxean begitarte, arditik gabe lanetik sarturik ere.<br />
85
Change language