0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
82<br />
XOANE MITRERO<br />
SUPAZTER XOKOAN<br />
Bero bat zenizigarria. Xoane Mitrero heldu zen Garazi-Hergaraitik,<br />
egarriak joa, bere mitra edo berinak bizkarrean, sorbaldak kargaren<br />
azpian lehertuak.<br />
Mitra gutti berritu zen, egun hartan, Ahatsa-Lekumerrin, eta bere<br />
makila txarra eskuan heldu zen beraz, kexu kexua, burua dilindan, begiak<br />
xorrotx. Berrogoi soseko bat doi doia altxaturik, ontsa zen ba etxean,<br />
bere emaztearekin!<br />
Donazaharrera heltzean, Laphitzondo zenak hala oihu eginik, edo<br />
nehork oihurik egin gabe ere bardin, bere mitra-berinen herrementa athe<br />
ondoan xutik ezarririk, sartu zen Maiderrenean, eta pint-erdi bat arno<br />
galdeginik, hantxet jarri, izerdi uharretan. Izerdi hura xuka eta xuka,<br />
arnoa hurrupa eta hurrupa, goxara zagon, Laphitzondorekin solasean,<br />
bere begi bizi hek firurikatuz, bere sudur mehe hura luzatuz. Oi<br />
Laphitzondoren irriak, laket ere baitzitzaion Laphitzondori irri egitea!...<br />
Irriz hola zaudelarik biak, beroak eta oro ahantzirik, Madalenako<br />
aldetik heldu, agertzen da hor, karrika buruan, ardi multzo bat ederra,<br />
Hergaraiko alderdirat ari. Aintzin aintzinean, artzaina, bildotx polliño bat<br />
bizkarrean, ardiak ondotik mee eta mee marrakaz, artzain-or zakurra sahetsetik<br />
erausika. Iduri zuten bidea berekin zaramatela, eta erhauts bat eraikarazten<br />
zuten!...<br />
Xoane eta Laphitzondo bethi irriz...<br />
Arthaldea Maiderreneko ezkinara heltzearekin, bet betan, ardien<br />
erditik atheratzen da marro bat ederra, bainan ederra! Ostatuko atheari<br />
beha zankez paratzen da, lilluraturik bezala, arthalde guzia sahetsetik aintzina<br />
iragaiten zaiola Ahatsarat buruz. Artzainak, xixtu eta xixtu, burutik<br />
ere ez zuen itzultzen. Bakarrik ber bera zen orai marro ederra,<br />
Maiderreneko atheari beha eta beha.<br />
Athe hari kontra, xutik emanak, dir dir egiten zutela iguzkiari,<br />
begiak ereman nahi zituzten Xoaneren mitra-berinek. Marroa, zangoak<br />
itzaturik bezala doi doia egon ondoan, hurratsean abiatzen da, emeki<br />
emekiño, berina xarmatueri bethi beira. Bet betan, berriz ere gelditzen<br />
da, bere begi handi nahasi hek zabal zabala...<br />
Berina heien gibelean, hurratsean emeki emeki heldu hura ere, ikusi<br />
du bertze marro bat; eta huna bertze marro hori gelditu dela, bera geldi-<br />
Jean Barbier<br />
tzean!... Elgarri beha dagozi biak. (Laphitzondo eta Xoane bethi irriz ari<br />
ziren barnean).<br />
Bainan, zer du bertze marro horrek? Begi hek ez othe ditu beheitituko,<br />
eta ez othe da jin bidetik zalukara joanen, bere onetan? Zer uste du,<br />
ala norbait izitzen duela han?<br />
Gure Madalendar marroa kexatzen hasia da. Begiak, itzulika,<br />
makurtzen ditu; bertzeak ere ba. Sudur ziloak zimurtzen ditu, khea<br />
dariotela; bertzeak ere ba. Buztana harat hunat badoako orai; bertzeari<br />
ere ba. Hasarre gorrian, errege-bidea ixtikatzen bezala du bere zangoekin;<br />
bertzeak hala hala. Adarrak aphal, kopeta beheititzen du; bertzeak<br />
ere ba. Elgarren ganik hurbilegi direla kausiturik, gibelka urruntzen dira<br />
biak, eta gero, hi bahaiz eta ni banauk, biak betan, oldar itsusian, elgarri<br />
buruz badoazi, begiak hetsirik, jauzian...<br />
Birrinbili barranbala, Xoaneren berinak mila pusketan dira orai, eta<br />
Madalendar marroa, erhotua, bi hiru aldiz heldu da oraino saltoan, puska<br />
hek berriz puskatu beharrez... Bere muthur makoa zimurturik, sudur<br />
ziloak... sua dariotela, hantxet dago, bertze marro zonbait nondik agertuko<br />
zaion... Xoane zaio agertzen Maiderrenetik, bere makila txarra<br />
eskuan, zaku-irina bezen zuri egina, hasarreak zozotua.<br />
Bainan Madalendar marroari ez zaio iduri balio duela Xoaneri lot<br />
dakion orai. Bertze marro bat izan balitz, paso! Eta adarrak zabal, kopeta<br />
gora, badoa hurratsean, Xoaneri behatzen ere ez diola, bere bertze<br />
marro hura suntsiturik loriatua...<br />
Artzaina deuseri ohartu gabe, bazoan, bethi xixtuka. Xoane, burua<br />
aphal, nigarrez ari zen, eta Laphitzondo itsusia, urratua zagon athe zokoan.<br />
Bere berina herrementa hutsik bizkarrean, bazoan orai Xoane,<br />
Donianera buruz, aho-kiretsik iretsten zuela bidean.<br />
Hoa, hoa, Xoane gaixoa, hoa, sobra ernatu gaberik! Aski goiz helduko<br />
haiz etxera, ilhuntxeko heldurik ere. Xaneta hire beha ziagok, eta<br />
hihaurenak eta asto-beltxarenak entzunik, panpak behar dituk, oherat<br />
baino lehen!<br />
83
Change language