0Barbier J, Supazter xokoan.qxd - Armiarma

44
SUPAZTER XOKOAN
Bizkitartean, Piarresek ez zakien gehiago zer bilhaka. Treina berriz
joaitera zoan. Nola jauts sarrixago Ustaritzen? Zer ikusi behar ere baitzuen,
ez othe zuen hobe oraino, han berean, Ortzaizen gelditzea?
Piarreño bere adixkide xaharra han du Arrosan, gizon bat ona, altzeirua
bezalakoa.
—Les voyageurs en voiture, s'il vous plaît!... En route! Tu, tu, tu, tu!
Hainbertzenarekin, oihu bat aditzen da hor, erranen baitzen irrintzire
bat. Treineko leiho guzietarik, garako ondoetarik, denak beira,
denak irriz, ezker, eskuin, oro urratuak.
Ondar ondar kenkan, treina abiatzen ere hasia zelarik jada,
Piarresek jauzi egina zuen lurrera, eta garako atheari buruz bazoan orai,
haga bezen luze, bere athorra zuri handia haizeak zabaltzen ziola alderdi
guzietara, galtzarik gabeko zangoak zuri zuria ageri, eta zango heien puntan,
zapata alimale batzu soinean. Bizpahiru xakur bazituen jada ondotik,
sainga eta saingaka. Lehergarria zen egiazki!...
Irriz hatsantua izan baliz bezala, treina bazoan orai pufaka, emeki,
emeki, handik urruntzeak dolu egiten balio bezala hari ere...
Garako athean, bazen hain xuxen Irisarriko jandarma eskualdun
bat, bi jauziz lothu baitzitzaion Piarresi; ordu berean, xakur debruetarik
biga athorra petralari lothuak zituen hek ere.
—Nongoa zira? Zure izena, eta zalhu oraino! Berbala egiten dautzut,
prozedura bat gatz eta bipherrarekilakoa!
—Piarres naiz, jauna! Ez niri minik egin! Galtzak eskuetarik joan
zaizkit treinean eta Piarreño Arrosakoaren ganat noa, bere galtza pare
bat prestuz emanen dautalakoan...
—Zer! Piarres eta Piarreño! Nongo Piarres? Galtzak galdu treinetik?
Zer ditutzu ergel solas hoik?...
Eta hantxet, zer nahi ikusi zuen Piarresek bere makurra ezin sinhetsaraziz.
Piarreño bere adixkidea Jainkoak harat ekarririk, gizon gaixoa
ereman zuten petrolak eta atxikitzen diren ttattolara, ahalkez ere han
gorde zadin, Piarreñok bere galtza parea ekarriko zuen arte.
Eta gero, gau bethean, belhaunetaraino heldu zitzazkon galtza
batzuekin itzuli zen etxerat.
Etxean zer erran zion andreak ez dakigu, bainan dakiguna: hogoi
egunez mafrundi-marhanta izigarri batekin egon zela Piarres eta egundaino
geroztik ez dela herritik athera nahi izan, ez eta eztei handienetara
joaiteko ere.
Jean Barbier
GAUDEN ESKUALDUN
MARIE. GOAÑA, KAMELUA. MARGAITA. JOSEPA. PANTXIKA. GAXINA.
MAIXIKI. Bertze zonbait, nahi bada.
Paretan emana, ikus diteke Ama Birjinaren iduri bat, xira hostoz
erdi estalia, borda zahar bat han balitz bezala. Marie, artzain
gazte bat, bere galtz'erdi orratzak eskuan, heldu da eskuinetik,
hurratsean, guzia bere lanari. Joareak, ardi eta bildotx marrakak
ezagun dira noizik behin. Xakur erausi zonbait ere bai. Kantuz
sartzen da Marie, eskalapoin eta galtxoinetan.
MARIE (bakharrik:)
Airea: Mendian zoin den eder.
Artizarra zeruan agertzen denean,
Goiti noa, ni ere, harekin batean;
Sartzera egiten du ilhun-nabarrean,
Ni ere itzultzen naiz omore onean.
I
Bazterreri ongi behaturik mintzo da orai Marie:
MARIEK: Holatxet, hor, Ama Birjina maitearen oinetan, uste dut arras
ongi izanen naizen, itzalpean. (Kopeta xukatzen
du esku batez.) Bero, bat ari du! Fuu!
Nere ardiak ametz bakar horien azpian, xiloz xilo badoazi, itzal pitta
bat atxeman beharrez, hek ere. Bainan arratsalde
aphalean atherako dire hautako aire goxorat.
Eta arte huntan, gaizkixe izanen dire Goixbiden! Behako bat emanen
ahalko diotet noizetik noizera, hemendik beretik.
(Xakur erausi bat...) Eta bertzalde, nahiz
otsoek toki hauk hustuak dituzten aspaldi huntan,
gure xakur onaren menturan utziak ditut.
45