You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Motto : Kohhran leh khawtlang siamthaa hmasawnna leh inpumkhatna kawnga hruai tura tunlai thiamna<br />
nena thalaite thawhho<br />
Monthly Monthly Monthly Monthly Monthly Newsletter Newsletter Newsletter Newsletter Newsletter<br />
A man K.200<br />
Joy-a<br />
Manuni<br />
Phek 7-naah<br />
Contact email :chhaktiangthalai@gmail.com<br />
Patronised by Christian Fellowship in Northwest Myanmar<br />
"...eng pawh kan<br />
chung lo thleng<br />
se, a thim lam aiin<br />
a eng lamin thlir<br />
thiam i tum ang u"<br />
"Pa lian lam, mi<br />
inngaitlawm,<br />
hang lutuk lo,<br />
tawng duh..."<br />
back cover-ah<br />
Chhuantea<br />
Phek 4-nah chhiar rawh le...<br />
A chhung thu awmte;<br />
É Hriselnan tui in ang le .......................................................... 2<br />
É Zu in hian cancer a titam ..................................................... 3<br />
É Natna thar E.coli avanga thi mi 16 an tling tawh ................. 4<br />
É Naupang ru bo a, kum 20 chhung hrengtu ......................... 4<br />
É Mizo, Kawla lut hmasa berte ................................................ 5<br />
É Hnazawnna website thar ...................................................... 6<br />
É USA-in Pakistan hnenah firfiak 5 hming a pe ...................... 9<br />
É Bolt a rawn kir : pakhatna a ni nghal ..................................10<br />
É Chelsea coach thar Guss Hiddink..................................... 11<br />
He Chhaktiang hian Sorkar, Kohhran, Khawtlang, Mimal dodal emaw duhsak bik<br />
emaw a nei lo.<br />
<br />
Christian Fellowship of Myanmar<br />
KOINONIA
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Editor : Lalhuapzauva<br />
Jt.Editors : R.L.Hmangaiha<br />
: Zalianthanga<br />
Chairman : J.Khuma<br />
Advising Board Members<br />
1) Rev.Dr.Lai Thuama<br />
2) Rev.Lalrumliana<br />
3) Pu K.Lawmsanga<br />
4) Major Lalthanga<br />
5) Pu Hmingliana<br />
6) Pastor B.Zosangliana<br />
Business Managers<br />
1) Zonunsangi 2) Lalduhawmi<br />
Board Members<br />
1) R.L.Rohlua 3) Vanlalneia<br />
2) Zohmingliana 5) Lallawmzuala<br />
Contributor<br />
1) Dr. Lalfakzuala<br />
Correspondent Members<br />
1) Rosangzuala (Kanan)<br />
2) Lalthangliana (Kawlkulh)<br />
3) Lallawmawma (Myohla)<br />
4) Lalnipuia (Letpan)<br />
5) Hrangzika (Tuingo)<br />
6) Ramthangvela (Changelzawl)<br />
7) Laldingngheta (Zohmun)<br />
8) Lallawmsanga (Tuivar)<br />
9) Lalzidingi (Satawm)<br />
10) Laltlanliana (Sanmyo)<br />
11) Lawmzuala (Hmuntha)<br />
12) Zothansanga (Khampat)<br />
13) Vanlalrothianga (Tamu)<br />
14) Lalcourtliana (Varpui)<br />
15) Lawmlianchuanga (Segyi)<br />
16) C.Vanlaldika (Hmunlai)<br />
17) Hrangkianlova (Mawsi)<br />
18) Capt.Zamvela (Kantaya)<br />
19) Lalhruaizuala (Pyinkone)<br />
20) Lalzuiliana (Htan Ta Pin)<br />
21) Thian Cung Lian(Pyinkonegyi)<br />
22) Vankunga (Phulmawi)<br />
23) Rosiama(Khawmawi)<br />
Editor Kamliam<br />
Kumkhat kal ta mai kha a la ni a, CFM Consultation-a<br />
Chanchinbu tihchhuah kan sawiho hnu lawk khan Finna<br />
Khawvel (FK) a lo piang nawlh mai a. CFM pawh<br />
chuan a tum thulh phah nana hmang chuang lovin<br />
Chhaktiang (CT) a tichhuak leh a. Kumkhat a lo vei<br />
meuh chuan Lengthiam(Lt) leh Tahan Times (Tt) a lo<br />
chhuak veleh ta bawk a. Kalay Kabaw-a Zofate tana<br />
mellung pawimawh tak a ni tih loh phal rual a ni lo vang!<br />
A hahpuituten hlawkna ringawt um lovin mipuite<br />
hamthatna thlen thei tur hlir hi tunah rih chuan kan tum<br />
niin a lang. Mipuite paw'n a lawm dan thiam hi kan<br />
mawhphurhna a ni. Lehlam lehlama tangkaipui tawna<br />
ke kan pen thiam loh chuan kan vung hlurh anga rei lo<br />
teah a zuih ral leh mai ang. Chanchinbu a nun theih nan<br />
agent an pawimawh hle a, chanchinbu zuar hian ei a<br />
hmuh theih tih hriain tih tak thlaka miin hna a thawh peih<br />
phawt chuan engkim hi hlawhtlinna vek a lo tling a ni.<br />
Khawvel hmun 2/3 hi tui a ni a, chuti ang bawkin mihring taksa 2/3 hi tui a han ni tlat mai hi<br />
Pathianin he Khawvela cheng tura min lo buatsaih dan mak tak chu a ni phawt ang le.Tui tel<br />
lova nung thei kan ni lo, taksa khawl hnathawh nan a pawimawh em em a, tin i taksaa<br />
bawlhlawh tleng chhuak tur khan tui bawk i mamawh a ni.<br />
Nitin tui engzat nge kan mamawh?<br />
Thenkhat chu Chaw eikham kam thuah paha kam thuahna bang an lem tel tih loh chu<br />
nilenga tui in ngai miah lo pawh kan awm nia maw le. Mihring Puitling pangngai hian ni<br />
khatah tui engzat nge kan mamawh chiah ang le.<br />
Hei hi kan awmna hmun lum leh lum loh azir te, sik<br />
leh sa azir te leh kan hnathawh azirin a danglam<br />
theuh a. A tlangpui thuah chuan nitin no 8 atanga no<br />
9 vel tal kan mamawh a ni. A chhut dan tlangpui chu<br />
heti hian han tarlang ila: Ni khatah Puitling pangngai<br />
hian zun litre 1.5 (6.3 Cups) ang vel kan zung a,<br />
litre 1 vel dang leh chu thawk zawng te ,thlanah te<br />
leh Daikalnaah te kan hloh ve leh a. Chuti chuan ni<br />
khatah tui(Tuiril)litre 2 vel kan in chuan ei leh in<br />
pangngai nen (kan chawah hian kan tui mamawh<br />
20% vel a tel a ni) ni khata kan tui hloh chu kan<br />
dahkhat leh dawn a ni. Exercise kan lak emaw, hna hahthlak kan thawhin emaw, khawlum<br />
lutukah emaw, nau pai lai emaw kan nih chuan hei ai hian mamawh a sang zawk bawk thin.<br />
Tin hmun sanga chengte hian tui an mawmawh tam bawk tih hriat tur a ni.<br />
Engtikah nge tui kan in ang?<br />
I thawh vel leh tui no hnih in thin ang che. Pumpui leh kaw chhung tan a tha. Thil kan ei hma<br />
darkar chanvea tui no khat in hi kan thil ei pumpuiin a thial chip hma bik. In bual hma darkar<br />
chanveah tui no khat in la, thisen(BP) sang a tihniam a ni. Kan mut hmain tui no khat lem leh<br />
sak ila, zeng(avjzwf) leh lung natna avanga zeng (avjzwf) a titlem a ni. Tui kan in teuh<br />
chuan ka inthiar thei lo tih a awm lo vang. Tui kan in tlem<br />
erawh chuan kan puma kan ek kha a tisak a, inthiar a tihar thin<br />
a ni. Chaw ei hmaa tui in hi mi a tipuar a, ei tam a har. Chu<br />
vangin thau hlaute tan invenna tha tak a ni. Tin, tuihal huna tui<br />
in teuh teuh ai chuan tlem tlema tui in reng hi a tha zawk a ni.<br />
Tui han tih hian cool drink, coffee, beer te hi a tel lo tih hria<br />
ila. Naupangte pawh hi tui in tam tura zirtir a tha khawp mai.<br />
Mihring tana a thatna<br />
Tui hian Kal (kidney)-a lung awm tur a veng a, kal(kidney)-a<br />
lung awm chhan chu kan taksaah tui a tlem vang a ni.<br />
Kal(kidney) chiang lo emaw kal(kidney)-a lung awm loh kan<br />
duh chuan tui in theuh theuh tur a ni e. Tui hian kan zun kawng<br />
a tlen fai a, zun kawnga hrik awm tur a veng a ni. Tui kan in<br />
tam chuan kan zung tam a, kan zun tam chuan zun kawng leh<br />
zun bawma hrik(bacteria) tam tak an chhuak tel a, mihring tan<br />
a tha em em a ni. Kan khua a sikin tui in teuh thin tur a ni. A<br />
chhan chu kan khua a sik hian kan taksaa tui kha a tikiam a,<br />
tui kan in teuh chuan kan taksa sa a tih daih bakah kan zun<br />
teuh avangin khawsik pawh a tla awl bik a ni.<br />
2
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Tui in tam hian hritlang leh toh-kui(wkwfauG;) a tiziaawm<br />
thei. Tui kan in teuh avangin ka hrawka bet kan chil leh<br />
khak te a zu tituiril a, kan khuh chhuak awlsam bik a ni. Tui<br />
hian kan vun leh taksa tur a ven mai bakah taksa a tinalh<br />
a. Tin, kan nguai bur tur hi tui kan in chuan min tiharh sawng<br />
sawng thei bawk.<br />
Tui Lum nge Tui vawt?<br />
"Zingkarah tuilum litre 2 ka in ziah" tiin mi tam takin an sawi<br />
thin a. Tui lum kher a thaa ngai an awm bawk. Tui lum<br />
emaw tui lum lo emaw a lem chuang lo, in nuam kan tih<br />
apiang in ila chu chu a pawimawh ber.Tui vawt deuh in<br />
hian kan taksain a tihlum nan calorie tam tam a mamawh<br />
a, intih cher nan a tha ti te an awm a, chu chu a dik lo a ni.<br />
Eng anga tui vawt pawh in la letre 100 vel i inin calorie 1<br />
vel chu a mawmawh mahna le tih chauh a ni. Thenkhat<br />
thung chuan tuilum in hian taksaa thau kha a tui ang a, a<br />
insemrual ang te an ti a, hei pawh hi a dik chuang lo. Kan<br />
taksaa thau titui khawpa sa in ngam kan awm ang em le!<br />
Tuilum chi al kan in thin a nih phei chuan sim vat tur a ni.<br />
Chuti lo chuan reiloteah BP sang kan nei thuai mai ang.<br />
(internet-a mi lak chhawn a ni. ed.)<br />
ZU IN HIAN CANCER A TITAM<br />
Cancer tam tak thihna hial thlentu hi tun hmaa zu lo in tawh<br />
an nih vang leh in mek vang a ni chawk tih BMJ Online<br />
publication chuan a tarlang. Heta an research beitu te hian<br />
cancer zawng zawng zingah mipaa cancer 10% leh<br />
hmeichhiaa cancer 3% vel hi tunhma leh tuna zu in vangah<br />
an puh a ni.<br />
He research atanga an hmuh dan chuan zu hian cancer a<br />
siam thei ngei a ni tih ngaih dan awm chu a thlawp mai<br />
bakah zu tlem in thin pawh risk chu a sang tho a ni tih a tifiah<br />
a ni," tiin Naomi Allen, D.Phil, Oxford University, epidemiologist<br />
ni bawk chuan a sawi.<br />
Ram 8 atanga data chu<br />
Cancer leh zu inlaichinna chungchang an zir chiannaah data<br />
mi 363,988 lai Europe ram hrang hrang 8 atanga an lak khawm<br />
a ni.<br />
Cancer thlentu Zu<br />
Researchers te hian cancer zinga zuin cancer a thlen theih<br />
bik nia ngaih te chu an bihchhiang a. Chung te chu; hrawk<br />
leh chaw kawng cancer te, thin cancer te, hmeichhe hnute<br />
cancer leh rilpui leh tai cancer te a ni.<br />
An hmuh dan chuan kum 2008 chhung khan heng cancer-ah<br />
hian zu hi cancer thlentu a ni tia sawi ngam te chu; Ka(mouth),<br />
chaw kawng leh hrawk cancer - 44% mipaah leh 25%<br />
hmeichhiaah, thin cancer - 33% mipaah, 18% hmeichhiaah,<br />
rilpui leh tai cancer - 17% mipaah, 4% hmeichhiaah, hnute<br />
cancer zawng zawng 5% a ni bawk. Tin, researcher-te hian<br />
ni khatah mipa tan drinks vawi 2 ( 28 g of alcohol) leh<br />
hmeichhia tan drink 1( 12 g) aia tam in hi him lo chinah an<br />
ngai a ni .<br />
He recomended level aia tam in hian, chaw kawng leh hrawk<br />
cancer te, thin cancer te, rilpui leh tai cancer te leh hnute<br />
cancer te mipaah 57% atanga 87% a thlen a ni tih an sawi a,<br />
hmeichhiaah chuan 40% atanga 98% vel a thlen a ni an ti<br />
bawk.<br />
No tin mai hi a him lo<br />
"Cancer neih theihna chance hi kan no inzat azirin a sang tial<br />
tial a,no khat lekah pawh risk hi a awm tho a ni," tih Cancer<br />
Research, UK chuan an press release-ah an sawi. "Mi tam<br />
takin zu an in hian cancer an neih theihna chance a sang a ni<br />
tih an hre pha lova, zu in tlem leh mei zuk loh leh thau lutuk<br />
loh hi cancer laka invenna tha tak a ni," tiin Sara Hiom, (director<br />
Cancer Research, UK) chuan a sawi.<br />
Hetah hian tun hnai mai pawh ni lo research tam taka zu tlem<br />
in thin chuan lung lam natna (coronary heart disease) leh<br />
thluaka thisen zam ping(stroke) veng thei a ni tih an tarlan<br />
avanga zu tlem in tura infuihna a awm fo thin chu heti ang<br />
hian an tarlang.<br />
Zu tlem in thin hian lung lam natna leh stroke veng thei angin<br />
lang mah se, zu hian a tam zawkah chuan chhiatna a thlen a<br />
ni tih an sawi, "zu hi lung lam tha lo venna atan inchawh chi a<br />
ni lo" an ti a ni.<br />
A him chin a awm lo<br />
Tuna an thil zirchiana an hmuh dan chuan zu hi cancer thlen<br />
lo tura in ve duh bawk si tan heti zat hi a him chin a ni e tih<br />
sawi tur a awm lo, no tin mai hi a him lo a ni an ti a nih chu.<br />
(hriselna.com)<br />
3
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Honduras President hlui an ramah<br />
a kir leh<br />
Sipai chakna hmanga Honduras President atanga<br />
paihthlak Manuel Zelaya chu May 24, 2011 khan<br />
an ram khawpui, Tegucigalpa-ah a kir leh ta.<br />
Kum 2009,<br />
June thlaa<br />
Honduras<br />
President<br />
atanga<br />
paihthlak a<br />
nih hnu<br />
khan Manuel Zelaya hi ramdangah a awm a, thla<br />
19 hnuah an ramah a kir leh ta a ni. An rama a<br />
thlawh haw hian amah thlawptu mi sang telin airportah<br />
an lo hmuak a ni.<br />
Zelaya chuan an rama a kir leh theihna tura palai<br />
hna thawktu, Venezuela President Hugo Chavez,<br />
Colombia President Juan Manuel Santos leh Argentina<br />
President Cristina Fernadez-te chungah<br />
a lawm hle tih sawiin, Latin America ram hrang<br />
hrangte hmalakna avangin Honduras-ah chuan a<br />
kir leh thei niin a sawi.<br />
Tegucigalpa a thlen hnuah Zelaya hian Honduras<br />
President Profirio Lobo leh Organization of<br />
American States (OAS) Jose Miguel Insulza-te a<br />
hmu nghal bawk.(vanglaini)<br />
Natna thar E.coli avanga thi mi 16 an<br />
tling tawh<br />
E-coli hri leng an<br />
tih, Fanghma ei<br />
atanga mihring<br />
hriselna tichhe<br />
thei natna insiam<br />
avanga Europe<br />
khawmualpuia thi chu mi 16 an tling tawh a, he hri<br />
leng hi ram 8-a mi 12,000 velin an vei tawh nia<br />
hriat a ni. He hri leng avanga harsatna tawk nasa<br />
ber, Germany-ah chuan mi 400-in he natna hi an<br />
vei tawh a, heng mite enkawltu doctor-te chuan<br />
hri leng an hriat tawh zingah tun tuma mi anga<br />
khawsik siam nasa hri leng hi an la hre ngai lo hial<br />
niin an sawi a ni. He natna hi Fanghma ei atanga<br />
intan nia ngaih a ni na a, thlai thar dang atang<br />
pawha kai theih tih hriat chhuah a ni tawh a, a hela<br />
ei chi - fangma bakah, tomato leh zikhlum-te chu<br />
he natna kai theih langsar zual nia hriat an ni a,<br />
heng thlai enkawltute hian, lei tha atan ran ek an<br />
hman tam avangin, he hri leng pawh hi ran ek<br />
atanga insiama ngai an awm bawk. He hri leng hi<br />
Spain ram atanga intan nia hriat a nih avangin<br />
Europe khawmualpuia ram 8 chuan Spain ram<br />
Muslim nula Kum 19 mi Beauty Contest-a tel avangin<br />
lungin an deng hlum<br />
Muslim rawlthar (nula) kum 19 chu beauty<br />
contest-a a tel avangin, lungin an deng<br />
hlum. Ukraine-a beauty contest an<br />
siamnaah Muslim nula Katya Koren kum<br />
19 mi hi a tel ve a 'Sharia law' a zawm lo<br />
(bawhpelh) a ni, tiin lungin an deng hlum<br />
ta a ni. Kotya Koren hian he an beauty<br />
contes-ah hian a pasarihna a hmu a ni.<br />
Katya Koren-i ruang hi an chenna tlangram hmun nuam leh fianrial tak<br />
Crimea an tih hmunah chhar a ni. "Kotya Koren hian naupang kum<br />
sawm chuang mi lek anga thawmhnaw hak leh inchei hi a ngaina em<br />
em a ni", tiin a thiannu pakhat chuan a sawi.<br />
Amah thattu mipa 3 te zinga pakhat chu police-ten an man tawh a. A<br />
thattu te hian 'thil kan tisual lo a ni, kan sakhaw dan angin a chungah<br />
kan ti mai a ni. Kan sakhaw dan hlu tak "Sharia law" a bawhchhiat<br />
avangin, lunga den hlum hi a phu a ni', tiin an sawi.<br />
He Muslim dan lunga in den hlum hi, muslim thenkhat chuan tha ti hle<br />
mah se, mi then khat erawh chuan an duh lo hle thung a ni.(zobawm)<br />
Naupang ru bo a, kum 20 chhung hrengtu kum 431 tang<br />
turin an hrem<br />
United States, California-a<br />
pa pakhat chu<br />
sikul naupang,<br />
hmeichhe pakhat ru bo<br />
va, kum 20 deuhthaw a<br />
hren chhunga a<br />
pawngsual deuh reng<br />
avangin kum 431<br />
chhung tang tura tih a ni<br />
a, a nupui pawh kum 36<br />
aia emaw, a dam<br />
chhung emaw a tang<br />
bawk ang. He pa, Phillip Garrido-a hian he hmeichhia, Jaycee Dugard<br />
hi 1991 khan a ru bo va, chutih lai chuan hmeichhia hi kum 11 mi chauh<br />
a ni a, a mi ruk bo lakah hian fa pahnih a nei tawh a ni. He naupang<br />
lainatawm tak hi sikul bus-a chuang tura ke-a a kal laiin ruk bo a ni a,<br />
kum 18 hren a nih hnuah 2009 August thla khan a chhuak a, hemi hnu<br />
hian a ru botute thil tih hi hriat a ni ta a, 2009 October thla khan thubuai<br />
rip tak tak siamsak an ni ta a. He thil thleng hian America ram a nghawr<br />
chhuak hneh hle a ni.<br />
atanga thlai thar an lak luh thin an titawp vek a, hei vang hian Spain rama lo<br />
neitute chuan chawlkar khat chhungin euro maktaduai 200 vel an hloh tawh<br />
a ni.(zonet)<br />
4
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Vanlalawia<br />
Mizo Kawl lut hmasa berte hi sawi dan dang dang a awm a. A lut hmasa berte zinga mi, Sawivela kâ ngei dawnga ka hriat<br />
chu ka han tarlang ve ang e.<br />
Hriangtlang atang an chho : Hriangtlang lal hi Sailo lal a ni a, fapa pahnih a nei a, a u zawk chu Sangniala a ni a, a nau<br />
chu Sainguauva a ni. Sainguauva hi hmei fa a ni a, a pa thih hnuah a u, Sangniala hian tlang a pe ve duh lova, Sainguauva<br />
chuan lalna tur tlang a zawng a, Reng ram, tuna Tripura thleng hian a vak a. Tlang, khaw hmun tur a hmu thei lova, mi'n ka<br />
ram an ti zel si a. Chin hill-ah a vak chho leh a, Kawlphai a lut ta a. Tuna Kawlin Letpankung an tih hi, ngaw dur pui a la ni<br />
a, phel darhin khaw hmun tur a hauh ta a. In nga an chhova Bawk te an han khawh a. A khawh zawhah khaw mi zawngin<br />
Champhaiah a kal a, in thum a rawn sawm chhuak a, kum 1 chhungin in riat an lut ta tihna a nih chu.<br />
Kawlpui(Kalaymyo) lal fapain a<br />
khawngaih : In riat lai chu an ni<br />
ve tak nain Kawl tawng thiam<br />
pakhat mah an awm loh avangin<br />
an mangang chuan Sawivela chu<br />
Phunggyi-chawng-ah an dah ta<br />
ringawt mai a. Thla sarih a awm<br />
hnuin tawng lettu atan an la<br />
chhuak leh a, Kawl dawr tur<br />
apiangin an hruai thin. Tin,<br />
Phunggyi chawng-a a awm laiin<br />
Kawlpui lal fapain thianah a siam<br />
a. Chu chuan a khawngaih em em a, Chin mi amah chauh<br />
a nih avangin a veng tlat a ni. An in lamte a han hmuhpui<br />
hnu phei chuan Mizo pawnpui, pawr sung mai leh bal bawk<br />
si a hmuh te chuan a rilru a khawih hle a. A pa hnenah<br />
sawiin, "Khing kan chhaka Chin ho in tlem te awm khi<br />
ngaihtuah teh u, chaw lovin an thi thei takngial dawn" a ti a.<br />
Lal leh upaten kawng hrang hrangin an ngaihtuah a, tihian<br />
an rel ta a, Phunggyi chaw petu apiangin a tam thei ang<br />
bera pek tur a ni. Kan chhakah Chin in tlemte an awm a, an<br />
thi thei mai dawn an ti a ni.<br />
Tawng thiam loh vangin : Tichuan, Kawlho hnenah kut<br />
dawhte pawh a lo ngai ta hial a, kut an han dawh a, Kawlhovin<br />
'yu-ba' an tih chuan 'zu bat' kan nei lo, zu kan in lo an ti a,<br />
an la duh lova. 'Ma-sih-bu' an tih leh chu 'ma-si-buk'-ah a<br />
awm an ti, 'ma-si-buk' chu khawi laiah nge a awm ang tiin<br />
an zawng a, 'ma-si-buk' khawiah nge an han ti a. Kawlhovin<br />
'na-ma-le-bu' an lo ti leh si a, "an sawi dan pawh a inang lo<br />
zela min hmusit lutuk a ni" an ti a. Lung hnurin an hawng<br />
thin a ni. Phunggyi-chawng-a ei tur an dawh tak chinah chuan<br />
an thawhveng huai a ni.<br />
An thihpui : Tlang ram atanga Kawla an rawn lut chu lo an<br />
han vat ta a, tu ma la vah ngai loh an vat a, thing lian pui pui<br />
an kit a, an hah lutuk khaw lum bawk si chu an thawmhnaw<br />
5<br />
nen tuiah an inchiah dai a, khaw<br />
lum kenna chang hre hek lo,an<br />
dam lo chuah chuah a, sikserh an<br />
vei bawk a. Tlang ram ang bawkin<br />
chhun nilengin hna an thawk a,<br />
kum tam an dam lo. Kum thum li<br />
velah chuan hmeithai an awm<br />
thluah mai. Chu nak alaiin 1918ah<br />
hripuiin Zoram a fan chhuak a,<br />
hripui hlauvin mi tam tak Kawlah<br />
an lut a, hripuiin a umzui zel a, dam<br />
renga inkawmte pawh zan an mut<br />
hlanin an lo thi mai a. Nat lawk an nei lo. Sainguauvate<br />
chhung pawh zan an mut hlanin an chhungin an lo thi reng<br />
mai a, fapa pahnih an nei na a, chi thlah sawi tur awm lovin<br />
an lo chhung thih vek a ni.<br />
Khaw thar an sat : An lal Sainguauva a thih hnuah Kapa a<br />
rawn lal a, kum khat chauh ro a rel hman sikserhin a thi a.<br />
Satliana a lal leh a, an awmna dik lovah ngaiin Myohla<br />
Kawl nen inzawmin khaw thar an kai ta a, mihring pawh an<br />
pung ve zel a, a then Phulzuanah an kai a, 1921-a Auvan<br />
khua a sat a, 1922-ah Pahrangan Pinkhung khua a sat a,<br />
1923-ah Chaldaian Tuivar a sat ta bawk a, an awm darh ta a<br />
ni. Tin, Pu Tuahhranga(Rev. Tuahhranga) te chhung hi 1917a<br />
Kawl rawn lut an ni a. Tin, Tirhkoh Dochanga te chhung hi<br />
1918 kum hripui hlauva Kawl rawn lutte zinga mi an ni. He<br />
hripui hian mi a suat nasa hle. Nu leh pa thia fate chauh<br />
dam te, fate thia nu leh pa chauh damte an ni nuk ta mai a,<br />
ka pa min hrilh dan chuan zan khat thil thua chhung thih<br />
barh chu Sainguauva te chhung chauh an ni.<br />
Tahan khaw sah thu : Hei hi ka ziah chhan ber a ni. Kawl<br />
lut hmasa, khaw sat tur apiangin Pu Sawivela chu Kawlpui<br />
lal be turin an ruai thin a, Tahan khaw sah dawn pawh hian<br />
Kawlpui lal betu a ni. Ani hi Kawl tawng thiam tura Phunggyiphei<br />
6-ah chhun zawm
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Hna zawnna website thar<br />
www.job.com.mm<br />
Hna zawng mekte tana chanchin lawmawm a<br />
ni ngei ang. Tun New Techonology Co.,ltd.<br />
chuan tun hnai mai te khan hna zawnna website<br />
thar a siam a. Hna zawng mekte tan website<br />
tangkai tak a nih a rinawm. He website-ah hian<br />
in register a ngai a, hna dilna application form<br />
a thawn theih a, kan hna dil duh zawng, thla<br />
hlawh(salary) leh rank-te he website-ah hian<br />
an tarlang nasa hle. In register rual hian CV<br />
form thawn tel nghal tur a ni. Hnathawktu<br />
mamawh company-te tan pawh awlsam taka<br />
hnathawktu an koh mai theih dawn avangin<br />
company leh hnazawng mekte inkara lei<br />
dawhtu website tha tak a ni. (internetjournal)<br />
mi 1000 chuang tawm theihna Cyclone<br />
Shelter leh mi 400 lenna World<br />
Vision-in an sa zo<br />
Kum 2008 May thlaa Nargis thlirpui rapthlak tak<br />
tuara mi nuai tel thihna Ayeyawaddy region-ah<br />
World Vision chuan khati ang thil a lo thlen leh<br />
palh a, mi tam tak tawm khawm theihna tur Cyclone<br />
Shelter chu an sa zo ta a. Mi 1000 len<br />
theihna Cyclone Shelter pakhat sak nan hian<br />
cheng nuai 1200 an seng a, mi 400 lenna in<br />
pakhat tan hian nuai 500 zel sengin in pakua<br />
an sa zo ta a ni.<br />
World Vision hian heng in an sak bakah hian<br />
school 23 an sa bawk a, damdawi in, emer-<br />
Mizo, Kawl lut hmasate chhunzawmna<br />
chawng-a an dah kha a ni miau a, Kawl tawng thiam awm chhun a ni.<br />
Tahan an sah dawn a, Kawlpui lal chu amah(Sawivela) lo kaihruaitu lal<br />
fapa ni thin kha lal a lo ni tawh a. Tichuan, Tahan khaw sah dawn pawh<br />
hian an lal tur Sapchhawnan Kawl tawng a thiam loh avangin lal be tur<br />
chuan Sawivela chu an tir ta a. Lal chuan, "E.., sat rawh u, keiman khaw<br />
hming ka rawn sa ang" a ti a. "Tahan" tiin a rawn sa a. San tawng a ni a,<br />
a khaw sah atanga hming nei sa chu Tahan chauh hi a ni. Myohla hi a<br />
hming pu sa a ni lo em ni kan lo ti a ni mai thei. An thlang Kawl khua hi<br />
tun hma chuan San khawpui a lo ni a, Myohla (Khawpui mawi) an lo ti<br />
hmasa zawk a. Tun hnua Myohla kan tih hi Kawl chuan Indaigone an ti<br />
daih a ni. Tun hma chuan khaw sah thar reng reng hi lal hminga koh vek<br />
a ni. Entir nan; khaw sah hnuhnung pawl Varpui te hi Kaphleia veng kan<br />
ti thin a nih kha.(Pu Vanlalawia, kum 80 mi hi Tahan 'C' Group-a khawsa<br />
mek a ni a, heti anga Kawl phaia lut hmasate chanchin ngaihnawm tak<br />
min rawn hlui hi a chungah kan lawm em em a, hriselna changin dam reng<br />
rawh se tiin duhsakna kan hlan e.Ed.)<br />
Landline Phone Nuai ruk leh a chanvein a lei theih ta!<br />
May 25 atang khan Landline phone chu cheng<br />
nuai ruk leh a chanve chauh senga lei theih<br />
turin kan ram sawrkar chuan thu chhuah a<br />
siam. Tun hma chuan cheng nuai sawm<br />
lai sen a ngai thin a, mobile phone leh<br />
CDMA a rawn chhuah hnu khan hralh a<br />
tla ta lo hle a. Tichuan a man tlawm zawk<br />
leh bill pawh ngai reng siin sawrkarin ruahmanna<br />
a rawn siam thar a ni. A lei duh chuan communication office-ah dilna<br />
theh luh theih a ni a, kan hmu dawn nge dawn lo tih chu thla thum hnuah<br />
chauh a hriat ang. He landline phone hi pawn lam rate-ah chuan nuai 10<br />
lai a la ni tho.(the voice)<br />
gency-a hman tur bungrua dahna tel khum 25 leng<br />
pakhat an sa tel bawk. World Vision bakah hian<br />
mipui vangtlang hmasawnna tur leh tanpuitu<br />
pawl hrang hrangten helai<br />
Ayeyawaddy region<br />
hi an tanpui<br />
nasa em em a,<br />
an project hi<br />
nakkum 2012<br />
May thlaah a zo<br />
vek ang. World<br />
V i s i o n<br />
(Myanmar) Headquarters-a an hotu pakhat chuan, "Kum thum chhungin<br />
in sak leh mipui tanpuina chi hrang hrang chu kan thawk nachungin<br />
vangtlang tana duhthusam ang chu kan la thawk zo thei chuang lo a ni"<br />
a ti. World Vision hian 2008 May thla atang December thla thleng kha<br />
emergency tanpuina hunah an puang a, he mi thla riat chhung hian US<br />
dollar mtd. 13 chuang mipui tan an seng ral a ni. (weeklyeleven)<br />
6<br />
2011 TCYF ICON<br />
Ram pum huapa buatsaih a ni dawn.<br />
Lawmman te;<br />
1. Icon Ks.200000<br />
2. 1st Runner up Ks.150000<br />
3. 2nd Runner up Ks.100000<br />
Top 10 chin atangin lawmman siamsak<br />
an ni ang.<br />
Kum 15-40 inkar tel theih a ni ang a,<br />
pawmlai nei hmeichhiate tel phal a ni<br />
lo.<br />
A hun : November 2011<br />
A hmun : EFCM Hall, Tahan
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
(Myanmar Evangelical Fellowship (MEF) buatsaih Crusade ropui tak chu May 4-8, 2011 thleng khan Methodist Mission<br />
Veng Society-ah ropui taka hman zawh a ni ta a. Crusade Speaker Pu Lalsawmliana (LPS neitu, Mizoram) hnungzuiin a<br />
nupui Pi Pari,Pu P.B.Para, Pu Laltea (Art & Culture-a music instruntor) bakah zaithiam pathum Joy Zairemmawia,<br />
C.Lalmuankima leh C.Lalnunpuii te an rawn tel thei bawk a. Heng Mizoram zaithiam pathumte hi Chhaktiang hmingin May<br />
8, 2011 (Pathianni) zing khan kan lo kawm a, Jt.Editor Pu R.L.Hmangaiha, Board member Pastor B.Zosangliana leh kan<br />
Business manager Nl.Zonunsangi te an tel. Zoram lama kan zaithiamte hi an inhawng em em a, kan ngennate min<br />
tihhlawhtlinsak avang leh hun hlu tak min pe thei hi kan lawm tak tak a ni. Ed.)<br />
1. In hming min hrilh thei ang em?<br />
Joy Zairemmawiia: Nupui ka nei a,<br />
fa 4 kan nei. C. Lalchhuankima: Fa<br />
pakhat kan nei. C. Lalnunpuii: Nula<br />
ka ni e. Aizawla cheng vek kan ni.<br />
2. Zai lama in hnuhma neih tawh<br />
te min hrilh thei em?<br />
Manuni: Single album - Aw ropui ber<br />
(2002), Trio Album - Lal Isua ka nei<br />
si (2003 vel). Tunah single album ka<br />
siam mek. Album collection (Bible<br />
for India) te, New Singers, Central<br />
KTP Collection leh a dangah te ka<br />
tel thin a. Norway-ah The Kitchen<br />
Crew kan ti a, band kan form thin,<br />
concert-te kan nei a, Music leh<br />
Pathian thu zir tura kan awm laia kan<br />
form a ni. He mi band-ah hian Asian mi keimah chauh ka<br />
awm. Joy-a: Album 2 ka siam tawh. Group chuan kan unau<br />
Joseph Zaihmingthanga leh Johny Zaithanmawia te,<br />
Jonathan Zaithansiamate nen kum 2001-ah kan siam. Single<br />
chuan- 2008-ah Kraws kawng tih album ka siam a.<br />
TBZ Choir (hei hi kohhran hrang hrang zaipawl a ni)-ah te<br />
telin, Ramhlun Pastor bial zaipawl conductor ka ni mek<br />
bawk. College kal lai atangin competition-ah lawmman ka<br />
dawng thin a, pakhatna ka ni ve thin. Lalchhuankima:<br />
Herald for Christ Music Ministry (Pu Faktea ho)-ah khan<br />
Zaipawlah ka tel a, album te pawh kan siam ve. Group<br />
album-ah te ka tel thin a, rawngbawlnaah ka tel deuh ber.<br />
3. Engtik atang nge zai lamah in inhman tan?<br />
Zai hi chu naupan lai atangin kan tui chho deuh vek mai.<br />
4. Icon/Idol-ah khan intel em?<br />
LPS Icon 2007 (Season two) khan pahnihna ka la. Cheng<br />
50,000/- bakah TV, Washing Machine-te leh thil dang tam<br />
tak ka dawng tiin Joy-a hian a sawi.<br />
5. Zai lamah emaw music lamah emaw zirna bik innei em?<br />
Chhuantea: Pu Laltea (Art and Culture-a music instructor)<br />
hnenah ka zir ve. Joy-a : Art and culture-ah hian kum khat<br />
chhung vel chu zai ka zir ngat ngat thin a, ka pa (Hermawia<br />
7<br />
Kawlni) hi min zirtirtu ropui tak a ni.<br />
Ka pa hian kan unau hi zai min zirtir<br />
thin a, Biak In-ah te kan pafaza hian<br />
hla kan rem thin.<br />
6.Pathian hla ngawr ngawr em ni<br />
insak thin?<br />
Pathian hla hlir kan sa.<br />
7.Pathian hla leh love song sak<br />
pawlh chungchanga inngaih<br />
dan?<br />
Joy: A satuin pawi a tih loh chuan<br />
kan sawisel theih a awm lo. Chuti<br />
ngawtin love song hi sual a ni lo.<br />
Mahni inah chuan kan sa ve fo tho<br />
va, tute mah hi indem thei kan ni<br />
lo. Keimah bikah chuan ka aw hi<br />
ka ta a ni lo va, a duh hun hunah a<br />
la leh thei a, vawiina ka dinhmun hi amah vang a ni a,<br />
mahse, love song hi chu ka sa thei lo a ni ber mai. Pathian<br />
biakna hmun (Biak In, Kohhran hall, a tawi zawng chuan<br />
Biak In Compound chhungah) chuan love song hi sak loh<br />
hul hual a tha ber mai. Chhuantea: Keimahah chuan Pathian<br />
serh hranah ka inngaih avangin love song hi ka sa ngai lo<br />
hrim hrim. Mahse, love song hi hnualsuat ngawt chi a ni lo.<br />
Love song hi a inang lo va, a thu azirte pawh a ni thei ang.<br />
A tluangtlam pangngai hi a pawi lo. Mahse, Icon/idol-ah<br />
hian tel dawn ta ila, love song ka sa ang, a chhan chu<br />
Pathian hla chu amah fak nan a ni a, love song hi intihsiak<br />
nan hman chi zawk a ni ka ti duh. Miin a rilruah inthiamna a<br />
neih loh chuan ka sawi thei lo va, keimahah chuan inthiam<br />
lohna ka neih avangin mipui hmuhah chuan ka sa lo vang.<br />
Mahse, zir nana ka hman chu love song hi a ni ve tho mai.<br />
Manuni: ka thiante sawi kha ka tawmpui nual a, keimahah<br />
chuan Pathian fak hi nuam ka tih avangin Pathian fakna hla<br />
hi ka sa mai a ni.<br />
8. Heti anga Speaker hnungzuia rawngbawla infeh<br />
chhuah hi tum engzatnge inneih tawh?<br />
Chhuantea: Revival Speaker R. Tlangmawia leh Evan. R.<br />
Vanlalzauva te ka zui thin a, 2001 atangin Herald For Christ
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Ministry ka zawm. Joy-a : Zui bik ka nei lem lo va, min<br />
sawmtu hi an awm ve nual tawh. Manuni: min sawmtu azir a<br />
ni mai. Nepal-ah Orphanage home-ah kum hnih ka awm a,<br />
rawngbawlin ka awm tawh a, he mi chhung hian mission<br />
school-ah pawh ka thawk pah ve. Youth with a Mission<br />
(YWAM) ka zui ve thin. Break Through Fellowship-ah hian<br />
tunah chuan ka tel deuh ber thin. Synod speaker Upa C.<br />
Ngurthantluanga hi min la chhuaktu a ni deuh ber.<br />
9. Tahan inhmuh dan min hrilh theih ang em?<br />
Rin aiiin a lum lo, rin aiin mipui an fel a, Aizawl lam atanga kan<br />
lo hriat dan chuan Mizorama thil tha lo ti an mante hian Tahan<br />
an inti mai thin a, mahse, chuti ang chu a lo ni. Bazaar-ah<br />
pawh pawisa bag inkalsan ngam a, rui hmuh tur an awm si lo,<br />
Aizawl mite hian Tahan mite hi kan tluk lo che u a ni ber mai.<br />
Mizoramah hi chuan inhremna a khauh lo va, sual a awl bik<br />
niin kan hria. Incheina lam pawh a tha kan ti a, in smart a,<br />
mipa te min ko vawng vawng tur ang chi sexy tak tak inthuam<br />
hmuh tur an awm meuh lovin kan hria. Khua pawh hi ropui<br />
kan ti. Thianghlimna kawngah khawlai a fai a, in leh lo pawh in<br />
vawng vai. Tui in intodelh hi a nawm hmel kan ti.<br />
11. Tahan rawn kal hi inchak reng em?<br />
Chak teh reng mai. Kan chak chhan chu kan Mizo pi leh<br />
pute rawn chhuah thlakna ram a ni a, kan hmu chak hrim<br />
hrim a ni. Chu mi hmun kan rawn hmu chu vannei kan inti<br />
khawp mai. Joy-a : a tirah chuan ka chak lo, a chhan chu<br />
chanchin a tha zawnga hriatna kan neih loh avangin, mahse,<br />
rawngbawlna avang chuan ka kal chak a, mahse, ka han<br />
hmu a, nuam ka ti viau si a. A tul chuan rawn kal zel pawh ka<br />
duh. Ka pa unaupa hi he lamah an awm a, kan dawr pawh<br />
theih loh hnuin Pathian avangin kan rawn tlawh pawh thei a,<br />
ka tan chuan hlimna hlir hlimna hlir a ni ringawt mai. Manuni:<br />
ka chak, ram tina kal hi ka in-ready ve hrim hrim.<br />
12. Hmachhawp innei em?<br />
Albumte pawh a tul dan azirin buatsaih leh zel kan tum a,<br />
Joy-a : Pi Rengpuii hlate ka buaipui mek a, Aizawlah program<br />
ka nei. Music Video mimal anga buatsaih ka tum mek.<br />
13. Zai tura an sawm cheu hian thilpek indawng ngai em?<br />
Thilpek kan dawng thin a, dawn loh chang pawh a awm ve<br />
tho.Mahse, thilpek beisei hian kan zai ngai lem lo.<br />
Rawngbawlnaah kan ngai a ni. Sorkar Dept. chuan Rs. 3000/<br />
- min pe thin.<br />
8<br />
14. Zoram khawvelah zai hi eizawnnan a tlak em?<br />
Tlak loh. Mizoramah album an siam ngam tawh lo. Dan<br />
kan neih loh avangin piracy(a ruka copy) a tam lutuk a,<br />
hah man a awm tawh lo. Zaithiam tam takin release ngam<br />
loh hla an nei nual tawh. Music Domain Mizoram (Music<br />
thuneihna) kan din mek a, copy rights humhalh dan tur<br />
kan ngaihtuah mek a ni. Joy-a : harsatna ka hriatpui avangin<br />
a leiin ka leisak vek thin a,<br />
15. Tahan leh a chhevela cheng inthalaipuite hnenah<br />
hian engnge chah duh inneih?<br />
Taima takin hna thawk rawh se, an vanneih ni a la thleng<br />
ngei ang. Bazar nan kar lovah kan la rawn hmang dawn a,<br />
in la vannei dawn a ni. In nunphungin khawsak dan phung<br />
hi sim suh u, in la hlawhtling ngei ngei ang.<br />
16. Zaithiam intih ber?<br />
Joy-a: R. Lalruatfeli. Chhuantea: R. Lalruatfeli tho a ni,<br />
mipaah chuan hrang hlui C. Lalrinmawii. Manuni: Sailova<br />
17. Tahan zaithiam (Zodi, Vulmawi,T.Melody, etc…) in<br />
lo hre ve ngai em?<br />
Hre teh reng mai, an cassette kan nei kim vek a, kan<br />
naupan lai chuan anni cassette lo chu ngaihthlak tur pawh<br />
kan nei hlei nem.<br />
18. He lam mi zai lama min hmuh dan engtin nge?<br />
Thiam min ti nge? Hmasawn tur kan la ngah?<br />
Tha thawkhat viau ve, zai in ngaisang a, zai in ngai na a,<br />
mahse, hmasawnna tur tam tak in la nei ve rih a nih hi.<br />
Music hi a kal khat deuh va, variety lamah hmabak in la<br />
nei ve rih a ni. A thlukah hian a origin thluk ang chiaha<br />
thluk thin ni se a tha ang.<br />
19. Mizoram Mizote leh Tahan lam Mizote danglamna<br />
insawi mai thei em?<br />
In vei ang in sawi chhuak ngam meuh lo va, thiltihnaah in<br />
inthlahrung deuh thin niin kan hria. Mizoram aiin in<br />
hawihhawm zawkin kan hria. Mizo Society dik tak in la<br />
phawk chhuak a ni ber mai. Mizo nun zik chhuahna lam<br />
pang nge nge chuan tlawmngaihna in la vawng nung zel a.<br />
20. Ei leh in lamah he lam ei in hi inngaina em?<br />
Engkim a tuiin kan hria a, cham reng kan thlakhlelh chhan<br />
a ni. Sui Yi Aye hi kan va duh teh reng em. Ei nghal mai<br />
theih a tam lutuk hi manhla kan ti.<br />
Chhaktiang Enkawltute i contact duh chuan;<br />
J.Khuma R.L.Hmangaiha Zonunsangi<br />
75/11, Tahan 'G' National Office, Wesleyan Church Business Manager, Chhaktiang<br />
Ph.09-47088206 Ph.073-22005 Tahan 'C'<br />
Lalhuapzauva Zalianthanga<br />
108/9, Tahan 'C' District Methodist Office, Tahan<br />
Wesley Hospital 073-21201<br />
Ph.073-21283, 22024
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
US-in Pakistan hnenah firfiak 5 hming a pe<br />
US sorkar chuan<br />
Pakistan rama<br />
cheng nia a hriat,<br />
firfiak 5 hming Pakistan<br />
sorkar<br />
hnenah a pe a, an<br />
chanchin a hriat Ayman al Zawahiri<br />
ang ang hrilh thuai<br />
tur leh, man tura beihpui thlak turin a phut.<br />
Tun hnai khan Pakistan leh US official-te hian meeting tum<br />
thum neiin, firfiakte chungchang hi an lo sawiho tawh a ni.<br />
Islamabad-ah meeting neihah US Secretary of State Hillary<br />
Clinton pawh a tel a ni.<br />
US-in firfiak hming a pek zingah hian Osama bin Laden-a<br />
deputy, Ayman al Zawahiri, Ilyas Kashmiri, Afghan Taliban<br />
hotu Mullah Omar, commander Siraj Haqaani leh Aitya<br />
Abdel Rahman-te an tel. US chuan Pakistan ramri-a zalen<br />
taka khawsa, firfiakte bei tur hian Pakistan sorkar chu a<br />
inpe takzet em tih fiahna tur a ni dawn niin a sawi. Firfiakte<br />
hi Pakistan sorkarin a beih loh chuan heng firfiakte hian US<br />
an bei leh mai dawn niin US sorkar chuan a sawi. (vanglaini)<br />
Hindu puithiamin Minister leh Sawrkar hnathawk<br />
eiruk chingte thi tura hrem zel a phut<br />
Hindu puithiam, Yoga guru an tih,<br />
Baba Ramdev chuan Minister leh<br />
sawrkar hnathawk hlemhle-te chu<br />
thi tura hrem zel a phut a, June 4<br />
atangin ei rukna do nana tiam<br />
chin awm lova chaw nghei a tum.<br />
Delhi-a Ramlila ground-a mi tam<br />
tak pung khawm hmaah Baba<br />
Ramdev chuan ei ruk chingte<br />
chu sakhua pawh nei lo, ramhuai<br />
ang chauh nia sawiin, tihhlum tlak<br />
vek nia a ngaih thu a sawi a, a<br />
chaw ngheina turah mimal emaw,<br />
political party emaw, huat leh tih<br />
chhan bik a nei lo tih sawiin, ei<br />
rukna leh ram danga sum<br />
chhehrelh a huat vang hrim hrim<br />
niin a sawi. Kum 46 mi, Baba<br />
Ramdev hi India rama hriselna ngaih pawimawh nachang<br />
hre tawhte zinga yoga tilartu ber a ni a, mi tam takin an zui<br />
a, Dehradun bul, Haridwar-a yoga hmun a hawnah pawh<br />
mi tam tak an kal reng a ni. Baba Ramdev hian yoga hmang<br />
hian natna chi hrang hrang a tidam theih niin a sawi a, AIDS<br />
leh cancer veite hial pawh an dam thei niin a sawi na a,<br />
9<br />
Kal(kidney) pakhat hralhin computer a lei<br />
China rama<br />
tleirawl pakhat<br />
chuan iPad 2<br />
lei nan a kal<br />
(kidney)<br />
pakhat a hralh<br />
tih sorkarin a<br />
sawi a, he<br />
tleirawl kum 17<br />
mi, Little Zheng<br />
an tih mai hian<br />
internet hmangin a kal (kidney) leisaktu tur hi a hmu tawh<br />
tih a sawi a ni. China ramah hian kal leh taksa peng<br />
pawimawh dang thlak ngai, a thlakna tur hmu mai si loten<br />
lei tur an zawng nasa a, heti ang vela sumdawng pawh hi<br />
an tam hle tawh a ni. Little Zheng hian a kal hi dollar<br />
4,000/- in a hralh a, an lak fel hnuah a man chuan iPad leh<br />
laptop a lei nghal a, zaipui a tawh avangin a chau hle a, a<br />
nu-in a ringhlel ta a, computer thar leh a fapa taksa-a<br />
inzaina hnuhma te a hmuh tak bawk si avangin a fapa chu<br />
a dawp chhuak ta a ni.(zonet)<br />
AIDS veite'n an dam phah lo a nih pawhin, an tan hahdamna<br />
tha tak niin a sawi leh a ni. Ramdev-a hian nikumah khan<br />
political party thar, Bharat<br />
Swabhiman a din thu a puang a, hei<br />
hi India ram kalphunga thil tha lote<br />
siam thatna tur niin a sawi a, Lok<br />
Sabha inthlan lo awm tur chu aman<br />
chuh lo mah se, a party hian bial<br />
zawng zawng, 543 chu an chuh kim<br />
vek dawn niin a sawi. Amah hi<br />
Haryana-a piang, pawl 8 thleng<br />
chauh lehkha zir a ni a, puithiam<br />
anga a khawsak hnuah a hming<br />
hmasa, Ramkishan Yadav chu<br />
Baba Ramdev tia thlak a ni ta a ni.<br />
June 4 atanga chaw nghei a tum hi<br />
sorkar chuan ti lo hram turin a nawr<br />
reng a, June 3 pawh khan Minister<br />
pahnih nen Delhi-a five-star<br />
Claridges Hotel-ah an inbe leh a ni.<br />
June 2 zan thleng khan sorkar<br />
laipuia mi pawimawh zualte chu PM leh Pi Sonia Gandhi<br />
te nen an la inrawn kual reng a, Baba Ramdev hi a thil<br />
tum thulh tura ngen zel ni se an ti a, Minister pahnih - Kapil<br />
Sibal leh Subodh Kant Sahay-a'n lo dawr se an ti a, Baba<br />
Ramdev-a thil phutte ziahna lehkha pawh en zui ni se an ti<br />
a ni. (zonet)
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Bolt a rawn kir; Pakhatna a ni nghal<br />
Khawvel mihring piang tawh zawng zawnga tlan chak bera<br />
chhal, Jamaican Usain Bolt chu, Rome khawpuia Golden<br />
Gala-a 100m intlansiakah pakhatna a rawn ni leh ta! He<br />
intlansiakah hian nidang a pha tawk lo tih lang mah se intlansiak<br />
khawvelah a rawn kir leh mek tih puanchhuah nan chuan a<br />
tawk hle.<br />
Thla 9 dawn a chawlh hnua a vawi khatna atana intlansiak leh<br />
Usain Bolt hian 100m hi second 9.91 chhungin a thleng a,<br />
amah hnaih bertu a Jamaican pui, Asafa Powell chuan a um<br />
pha lo a, pathum-naah French national record chelh mektu<br />
Christophe Lemaitre chu a tling ve bawk.<br />
"Pawimawh bera ka hriat chu pakhatna ka ni kha a ni a, season<br />
ka hman chhoh zel tur atan inrintawkna nasa tak min pe dawn a<br />
ni. Ka chawlh vang vang hnua ka intlansiak lehna hmasa ber a<br />
nih dawn avangin ka zam ve khawp mai a, bul pawh ka tan<br />
chhiaa ka zam chhe ve hman thelh a ni" a ti.<br />
A tirah pahnihna Powell hi Bolt-a bul tan that loh chhawrin<br />
dinhmun tha takah a ding hman a, mahse a tawp lamah a zuih<br />
ral. Powell chuan a hun tha bawhpelh chu pawi a ti hle a, "A<br />
danglamna chu Usain kha a tlan tlanin a tlan tawp a, amah<br />
veng thawng reng renga ka tlan vang a ni. Kan intlansiak chhung<br />
khan intlansiakah rilru pawh ka pe hleithei lo a ni. Khati anga<br />
ka awm avang khan pawi ka ti a, chak thei dinhmunah ka ding<br />
asin mawle," a ti.(vanglaini)<br />
Ancelotte khawi lam tluang nge a zawh dawn<br />
Aston Villa chuan an coach Houllier chu pound mtd.5 pea an<br />
chhuahtir hnuin coach thar an zawng nghal ta char char a. An mi<br />
zawn zingah hian Chelsea coach hlui, Ancelotti pawh a tel a ni.<br />
Ancelotti season liam taah khan Chelsea kaihruaiin kawng<br />
bumboh tak an zawh a, harsatna tam tak pal tlangin season<br />
tawpah chuan United el pha ber an ni leh ta tho a nih kha.<br />
Mahse, Nomawi pakhat mah an lak tak loh avangin Nomawi<br />
lak loh ngai thei lo, Chelsea<br />
neitu, Roman Abramovich chuan<br />
season tawp zan khan Stamford<br />
Bridge chhuahsan turin a ti ve ta<br />
nghal a. Ancelotti hian Chelseaah<br />
kum 2 a awm chhung hian<br />
Premier league leh FA Cup a<br />
chawipui hman a ni.<br />
10<br />
FA chungah phuba ka la lovang : Sepp Blatter<br />
Sepp Blatter chu FIFA President atan amah khingtu awm lovin<br />
thlan tlin a ni leh ta a, heta an inthlan dawn hian thil buai neuh<br />
neuh a awm nual a, FIFA World Cup Qatar-in a thlen tur<br />
chungchangah thamna la ram pahnih suspend an ni a, tichuan<br />
FIFA chuan chhui chiang turin an tichho ta a, inthlan dawn ni 2<br />
ah report an thehlut ta a.<br />
Hetah hian Sepp Blatter a khingpui tur, Mohamed Bin Hammam<br />
chu Qatar-in World Cup a thlen theih nan ram dang vote a lei a<br />
ni tih hriatchhuah a ni ta a, Mohamed Bin Hammam chu President<br />
chuhnaah hian a inhnuk dawk ta a, a rual hian Chief Jack<br />
Warner pawh hrem tel nghal a ni. Tichuan chuhpuitu an awm<br />
dawn ta si lova, hemi chungchangah hian English FA leh Scottish<br />
Football Association te chuan inthlan hi sawn an rawt a,<br />
mahse he rawtna hi hnawl a ni.<br />
FA chuan Blatter hi a support lova, hetia hlemhletna leh pawisa<br />
thianghlim lova inrawlh a ni tih an rinhlelh hnu hian complain an<br />
thehlut a, tichuan chhui zui nghal a ni ta a. FA chuan FIFA President<br />
thlan a nih danah hian an lungawi lo hle a, South American<br />
leh African lam pawisa hmanga tham an nih danah an lawm lo<br />
hle. He tih lai hian Argentina Vice President Grondona<br />
chuan"England ram atang hian thu lawilo deuh deuh hmanga<br />
FIFA beih a ni thin a, an duh leh chhuahsan mai se", tiin na takin<br />
FA chu a dem a. Blatter President-a thlan a nih chiah hian a ding<br />
chhuak a, "Chakna thlipuia inthuamin hotu ka ni leh ta!", tiin a<br />
tawng chhuak.<br />
Europe leh South America te chu nasa lehzualin an inep ta a,<br />
Blatter chuan hnehna a chan hnu hian kawhmawh bawl ching<br />
FA chungah phuba engmah a lak loh tur thu a sawi zui bawk a,<br />
hetih lai hian mi tam takin FIFA chu eirukna nasatna hmunah an<br />
ngai chho ta mek zel a, vote lei leh hralh chungchangah pawh<br />
khawvelin a rinna a hloh tial tial bawk a ni.<br />
Aston Villa hian an coach thar tur chu June thla ral hma<br />
ngeia biak fel an tum a, Ancelotti hi an beisei ru ber a.<br />
Mahse, Chelsea-a a hlawh zat pound mtd.5 hi an pe ve<br />
thei ang em? Hei hi Villa-ah Ancelotti a luhna kawng daltu a<br />
ni thei mai thei.
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Chelsea Coach thar Guus Hiddink<br />
Kum 64 mi<br />
Dutchman chuan<br />
National Team<br />
enkawl ai chuan<br />
Club enkawl chu<br />
a thlang leh ta<br />
zawk dawn.<br />
Chelsea neitupa<br />
R o m a n<br />
Abramovich<br />
chuan chiang takin Chelsea enkawl turin Hiddink a rawn let<br />
leh dawn tih a sawi. Hiddink hian Carlo Ancelotti hmunruak<br />
a rawn hnawh khat dawn a ni.<br />
"Turkey-ah ka kir leh dawn tih ka sawi reng reng lo, ka la<br />
chak tha a, chuvang chuan nitina hnathawh hi ka duh a ni.<br />
Hei vang hian National Team enkawl ai chuan Club enkawl<br />
ka thlang leh ta zawk a. Turkish FA President chu ka la<br />
hrilh chuang lova, amaherawh chu media kaltlang hian a<br />
hriatthiam ve mai ka beisei, mahse Chelsea nen hian Official<br />
taka inbiakna kan la nei lem lo a ni", tiin Hiddink chuan<br />
Chelsea a zawm tur thu a sawi.<br />
Hiddink hian thla 12 lai Turkey-ah hian contract a la nei a,<br />
Chelsea a zawm a nih chuan Turkey FA chu Chelsea in 4<br />
million pound zangnadawmna (Compensation) an pek a<br />
ngai dawn a ni. Hiddink hian Scolari hmunruak Chelsea-ah<br />
khan a luah lailawk tawh a nih kha. 2009 FA cup a chawipui<br />
a, tin Roman nen hian an inbe pawp reng a, Chelsea Club<br />
tan a ngaihtuahna a seng reng tho a ni. Chelsea nen hian<br />
Official taka inbiakremna hun an neih thuai a beisei thu a<br />
sawi bawk.(lawrkhawm)<br />
Michael Owen Manchester-ah kum khat dang<br />
a awm leh dawn<br />
Manchester Utd. Chuan an striker Michael Owen chu kum<br />
khat dang Old Trafford-a awm leh turin contract a ziahpui<br />
leh ta. Chutih rualin Champions league final-ah reserve-ah<br />
pawh a tel phak loh avanga United hawisan tum ang an<br />
sawi, an striker<br />
tho, Dimitar<br />
Berbatov pawh<br />
chu a rilru a thlak<br />
leh nge Manchester<br />
Utd.<br />
Chhuahsan a<br />
tum loh thu a<br />
sawi ve bawk.<br />
Sir Alex<br />
11<br />
Real Madrid-in Arsenal Captain Fabregas<br />
leinan Pound Mtd.54 pek an inhuam<br />
Arsenal chuan an<br />
captain Fabregas in<br />
lei duh chuan pound<br />
mtd.54-a rawn dawn<br />
turin Real Madrid an<br />
hrilh. Khawvel<br />
midfielder tha ber<br />
zinga pakhat<br />
Fabregas, kum 24 mi hi Real Madrid hotute mit a tlung<br />
tawk bakah an ko thei hlauh a nih chuan an khingpui ber<br />
Barcelona tan thil zahthlak a ni tel dawn a. Chu vangin,<br />
Santiago Bernabeu(Real Madrid Stadium)-a koh thlen ngei<br />
hi an tum hle a ni. Real Madrid hotu zinga pakhat chuan,<br />
"Kan President Florentino Perez hian Fabregas kan koh<br />
theih chuan Barcelona aia kan chan thatna tur a nih a ring a.<br />
Season thara inbuatsaihna tha ber pawh a ni ang. Chu<br />
vangin, Fabregas hian Barcelona pan lova Real Madrid a<br />
rawn pan zawk theihna tur a nih dawn phawt chuan sum leh<br />
pai engzat pawh sen a huam a ni" a ti.<br />
Tin, Fabregas bakah Madrid derby Atalatico Madrid leh<br />
Argentina striker Aguero, kum 22 pawh hi koh theih ngei a<br />
beisei a, he mite pahnih tan hian pound mtd.100 an ruahman<br />
a ni. Arsenal hian an captain an hralh chhuak dawn tak tak<br />
a nih chuan Premier league-a an khingpuite hnena hralh<br />
chhawn chu an duh lova. Fabregas erawh hi chuan kum 8<br />
chhung Arsenal-a a awm hnu hian a pianna hmun Nou<br />
Camp(Barcelona stadium) pan hi a chak em em a ni.<br />
Mahse, Champions league champion Barca hian nikum<br />
lama an lo dawnna pound mtd.30 bak kha chu pek belh an<br />
tum lem lo niin a lang.<br />
Ferguson-a tan pawh season tharah striker rinawm pali a<br />
nei chhunzawm leh dawn a, season liam taah khan an<br />
striker pali; Rooney, Hernandez, Berbatov leh Owen-te hian<br />
goal 63 ngawt an club tan hian an chhuih lut a. Berbatov<br />
chuan interview-naah "Premier league champion tum 20 la<br />
thei turin beihpui thlak ka la duh a ni. Kei hi awlsam taka<br />
hnung tawlh mi ka ni lo. Chuti ni suh se he hmun(Old<br />
Trafford)-ah hian hun rei tak ka awm lo tawp ang" a ti. "Champions<br />
league final zan khan inthlakna room atang TV-ah ka<br />
lo thlir a, kha mi zan khan club tana tangkaina nei lo ang<br />
maia ka awm kha ka lungawi thei lova, ka zak bawk a. Ka<br />
fans-te ka lunghnur hmel hmuhtir kha ka duh loh vang a ni"<br />
tiin a sawi tel bawk. Heti ang hian Berbatov chuan sawi<br />
mah se, Manchester Utd. a awm chhunzawm dawn leh dawn<br />
loh hi player pakhat thu tlukna ngawt a ni thei lova, thu neitu<br />
United lamin i awm chhunzawm ang an tih erawh a ngai<br />
ang chu. Chuti a nih loh chuan hreh tak chung pawhin Old<br />
Trafford hi a vei liam a ngai ve dawn tho a ni.
Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />
June, 2011<br />
Britain a iPhone Game siam chhuaktu naupang ber<br />
Kum 13 mi lek, school naupang pakhat chu, Britain-a iPhone<br />
Game App siam chhuaktu naupang ber a rawn ni chho ta!<br />
Apple siam, iPhone software-a khelh theih tur Game App chu<br />
school naupang pakhat kum 13 mi lek Aaron Bond chuan a<br />
siam chhuak ta a ni. Spud Run tih hming chawiin a thianpa<br />
pakhat hnen atanga tanpuina nen a siam chhuak a ni. iPhonea<br />
App hi engtinnge an siam chhuah tih idea leh design chu a<br />
thianpa kum 16 mi Sebastian McNeil hnen atanga a zir thu a<br />
sawi bawk.<br />
Bond chuan, "He mi Game kan siam chhuah hma hian, kan<br />
siam chhuahna atana kan hmanrawh mamawh lei nan £1,400<br />
vel kan seng a ni" tiin a sawi. A thianpa kum 16 mi Sebastian<br />
McNeil hian idea leh design lampang mawhphurhna a la a,<br />
Bond hian thildang zawng a buaipui thung a ni.(zobawm)<br />
Phek 9-na<br />
Beauty Column<br />
Hming - Zothanthuami(Mazotei)<br />
D. of Birth- Dec 16, 1993<br />
Khua - Tahan 'D' Group<br />
San lam - 5' 3"<br />
Nu leh pa - Pu Lalthankhuma<br />
Pi Zobiakmawii<br />
Unau zat - 4(Upa ber)<br />
Zirna - Pawl sawm pass<br />
Tlangvalte tan - Vacancy<br />
Hnathawh - Computer zir mek<br />
Mipa ngaihsan zawng - Pa lian lam,<br />
pa tak ( in tipa khur khur ni lo), mi<br />
dawh thei tak, sakhaw mi tak leh mi<br />
inngaitlawm, hang lutuk lo, ngo lam<br />
deuh, tawng duh lam pang hi ka ngai na.<br />
Vision -English (Sap tawng) thiam tak nih phawt ka duh.<br />
A thalai puite hnena a sawi duh - Thil (harsatna) eng<br />
pawh kan chungah lo thleng se, a thim lam aiin a eng lam<br />
zawnga thlir thiam i tum ang u.<br />
Kohhrana hnathawh - Treasurer (Naupang Sande Skul),<br />
Contact address - arwÅmy&dabm*, Lily (Embroidery),<br />
Tahan 'D'<br />
Email - mzlovely2015@gmail.com<br />
China ramah<br />
hian kal leh<br />
taksa peng<br />
pawimawh dang<br />
thlak ngai, a<br />
thlakna tur hmu<br />
mai si loten lei<br />
tur an zawng<br />
nasa a, heti ang<br />
vela sumdawng<br />
pawh hi an tam.<br />
Phek 9-na