13.07.2013 Views

Chhaktiang—June—2011 - Zoin.Info

Chhaktiang—June—2011 - Zoin.Info

Chhaktiang—June—2011 - Zoin.Info

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Motto : Kohhran leh khawtlang siamthaa hmasawnna leh inpumkhatna kawnga hruai tura tunlai thiamna<br />

nena thalaite thawhho<br />

Monthly Monthly Monthly Monthly Monthly Newsletter Newsletter Newsletter Newsletter Newsletter<br />

A man K.200<br />

Joy-a<br />

Manuni<br />

Phek 7-naah<br />

Contact email :chhaktiangthalai@gmail.com<br />

Patronised by Christian Fellowship in Northwest Myanmar<br />

"...eng pawh kan<br />

chung lo thleng<br />

se, a thim lam aiin<br />

a eng lamin thlir<br />

thiam i tum ang u"<br />

"Pa lian lam, mi<br />

inngaitlawm,<br />

hang lutuk lo,<br />

tawng duh..."<br />

back cover-ah<br />

Chhuantea<br />

Phek 4-nah chhiar rawh le...<br />

A chhung thu awmte;<br />

É Hriselnan tui in ang le .......................................................... 2<br />

É Zu in hian cancer a titam ..................................................... 3<br />

É Natna thar E.coli avanga thi mi 16 an tling tawh ................. 4<br />

É Naupang ru bo a, kum 20 chhung hrengtu ......................... 4<br />

É Mizo, Kawla lut hmasa berte ................................................ 5<br />

É Hnazawnna website thar ...................................................... 6<br />

É USA-in Pakistan hnenah firfiak 5 hming a pe ...................... 9<br />

É Bolt a rawn kir : pakhatna a ni nghal ..................................10<br />

É Chelsea coach thar Guss Hiddink..................................... 11<br />

He Chhaktiang hian Sorkar, Kohhran, Khawtlang, Mimal dodal emaw duhsak bik<br />

emaw a nei lo.<br />

<br />

Christian Fellowship of Myanmar<br />

KOINONIA


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Editor : Lalhuapzauva<br />

Jt.Editors : R.L.Hmangaiha<br />

: Zalianthanga<br />

Chairman : J.Khuma<br />

Advising Board Members<br />

1) Rev.Dr.Lai Thuama<br />

2) Rev.Lalrumliana<br />

3) Pu K.Lawmsanga<br />

4) Major Lalthanga<br />

5) Pu Hmingliana<br />

6) Pastor B.Zosangliana<br />

Business Managers<br />

1) Zonunsangi 2) Lalduhawmi<br />

Board Members<br />

1) R.L.Rohlua 3) Vanlalneia<br />

2) Zohmingliana 5) Lallawmzuala<br />

Contributor<br />

1) Dr. Lalfakzuala<br />

Correspondent Members<br />

1) Rosangzuala (Kanan)<br />

2) Lalthangliana (Kawlkulh)<br />

3) Lallawmawma (Myohla)<br />

4) Lalnipuia (Letpan)<br />

5) Hrangzika (Tuingo)<br />

6) Ramthangvela (Changelzawl)<br />

7) Laldingngheta (Zohmun)<br />

8) Lallawmsanga (Tuivar)<br />

9) Lalzidingi (Satawm)<br />

10) Laltlanliana (Sanmyo)<br />

11) Lawmzuala (Hmuntha)<br />

12) Zothansanga (Khampat)<br />

13) Vanlalrothianga (Tamu)<br />

14) Lalcourtliana (Varpui)<br />

15) Lawmlianchuanga (Segyi)<br />

16) C.Vanlaldika (Hmunlai)<br />

17) Hrangkianlova (Mawsi)<br />

18) Capt.Zamvela (Kantaya)<br />

19) Lalhruaizuala (Pyinkone)<br />

20) Lalzuiliana (Htan Ta Pin)<br />

21) Thian Cung Lian(Pyinkonegyi)<br />

22) Vankunga (Phulmawi)<br />

23) Rosiama(Khawmawi)<br />

Editor Kamliam<br />

Kumkhat kal ta mai kha a la ni a, CFM Consultation-a<br />

Chanchinbu tihchhuah kan sawiho hnu lawk khan Finna<br />

Khawvel (FK) a lo piang nawlh mai a. CFM pawh<br />

chuan a tum thulh phah nana hmang chuang lovin<br />

Chhaktiang (CT) a tichhuak leh a. Kumkhat a lo vei<br />

meuh chuan Lengthiam(Lt) leh Tahan Times (Tt) a lo<br />

chhuak veleh ta bawk a. Kalay Kabaw-a Zofate tana<br />

mellung pawimawh tak a ni tih loh phal rual a ni lo vang!<br />

A hahpuituten hlawkna ringawt um lovin mipuite<br />

hamthatna thlen thei tur hlir hi tunah rih chuan kan tum<br />

niin a lang. Mipuite paw'n a lawm dan thiam hi kan<br />

mawhphurhna a ni. Lehlam lehlama tangkaipui tawna<br />

ke kan pen thiam loh chuan kan vung hlurh anga rei lo<br />

teah a zuih ral leh mai ang. Chanchinbu a nun theih nan<br />

agent an pawimawh hle a, chanchinbu zuar hian ei a<br />

hmuh theih tih hriain tih tak thlaka miin hna a thawh peih<br />

phawt chuan engkim hi hlawhtlinna vek a lo tling a ni.<br />

Khawvel hmun 2/3 hi tui a ni a, chuti ang bawkin mihring taksa 2/3 hi tui a han ni tlat mai hi<br />

Pathianin he Khawvela cheng tura min lo buatsaih dan mak tak chu a ni phawt ang le.Tui tel<br />

lova nung thei kan ni lo, taksa khawl hnathawh nan a pawimawh em em a, tin i taksaa<br />

bawlhlawh tleng chhuak tur khan tui bawk i mamawh a ni.<br />

Nitin tui engzat nge kan mamawh?<br />

Thenkhat chu Chaw eikham kam thuah paha kam thuahna bang an lem tel tih loh chu<br />

nilenga tui in ngai miah lo pawh kan awm nia maw le. Mihring Puitling pangngai hian ni<br />

khatah tui engzat nge kan mamawh chiah ang le.<br />

Hei hi kan awmna hmun lum leh lum loh azir te, sik<br />

leh sa azir te leh kan hnathawh azirin a danglam<br />

theuh a. A tlangpui thuah chuan nitin no 8 atanga no<br />

9 vel tal kan mamawh a ni. A chhut dan tlangpui chu<br />

heti hian han tarlang ila: Ni khatah Puitling pangngai<br />

hian zun litre 1.5 (6.3 Cups) ang vel kan zung a,<br />

litre 1 vel dang leh chu thawk zawng te ,thlanah te<br />

leh Daikalnaah te kan hloh ve leh a. Chuti chuan ni<br />

khatah tui(Tuiril)litre 2 vel kan in chuan ei leh in<br />

pangngai nen (kan chawah hian kan tui mamawh<br />

20% vel a tel a ni) ni khata kan tui hloh chu kan<br />

dahkhat leh dawn a ni. Exercise kan lak emaw, hna hahthlak kan thawhin emaw, khawlum<br />

lutukah emaw, nau pai lai emaw kan nih chuan hei ai hian mamawh a sang zawk bawk thin.<br />

Tin hmun sanga chengte hian tui an mawmawh tam bawk tih hriat tur a ni.<br />

Engtikah nge tui kan in ang?<br />

I thawh vel leh tui no hnih in thin ang che. Pumpui leh kaw chhung tan a tha. Thil kan ei hma<br />

darkar chanvea tui no khat in hi kan thil ei pumpuiin a thial chip hma bik. In bual hma darkar<br />

chanveah tui no khat in la, thisen(BP) sang a tihniam a ni. Kan mut hmain tui no khat lem leh<br />

sak ila, zeng(avjzwf) leh lung natna avanga zeng (avjzwf) a titlem a ni. Tui kan in teuh<br />

chuan ka inthiar thei lo tih a awm lo vang. Tui kan in tlem<br />

erawh chuan kan puma kan ek kha a tisak a, inthiar a tihar thin<br />

a ni. Chaw ei hmaa tui in hi mi a tipuar a, ei tam a har. Chu<br />

vangin thau hlaute tan invenna tha tak a ni. Tin, tuihal huna tui<br />

in teuh teuh ai chuan tlem tlema tui in reng hi a tha zawk a ni.<br />

Tui han tih hian cool drink, coffee, beer te hi a tel lo tih hria<br />

ila. Naupangte pawh hi tui in tam tura zirtir a tha khawp mai.<br />

Mihring tana a thatna<br />

Tui hian Kal (kidney)-a lung awm tur a veng a, kal(kidney)-a<br />

lung awm chhan chu kan taksaah tui a tlem vang a ni.<br />

Kal(kidney) chiang lo emaw kal(kidney)-a lung awm loh kan<br />

duh chuan tui in theuh theuh tur a ni e. Tui hian kan zun kawng<br />

a tlen fai a, zun kawnga hrik awm tur a veng a ni. Tui kan in<br />

tam chuan kan zung tam a, kan zun tam chuan zun kawng leh<br />

zun bawma hrik(bacteria) tam tak an chhuak tel a, mihring tan<br />

a tha em em a ni. Kan khua a sikin tui in teuh thin tur a ni. A<br />

chhan chu kan khua a sik hian kan taksaa tui kha a tikiam a,<br />

tui kan in teuh chuan kan taksa sa a tih daih bakah kan zun<br />

teuh avangin khawsik pawh a tla awl bik a ni.<br />

2


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Tui in tam hian hritlang leh toh-kui(wkwfauG;) a tiziaawm<br />

thei. Tui kan in teuh avangin ka hrawka bet kan chil leh<br />

khak te a zu tituiril a, kan khuh chhuak awlsam bik a ni. Tui<br />

hian kan vun leh taksa tur a ven mai bakah taksa a tinalh<br />

a. Tin, kan nguai bur tur hi tui kan in chuan min tiharh sawng<br />

sawng thei bawk.<br />

Tui Lum nge Tui vawt?<br />

"Zingkarah tuilum litre 2 ka in ziah" tiin mi tam takin an sawi<br />

thin a. Tui lum kher a thaa ngai an awm bawk. Tui lum<br />

emaw tui lum lo emaw a lem chuang lo, in nuam kan tih<br />

apiang in ila chu chu a pawimawh ber.Tui vawt deuh in<br />

hian kan taksain a tihlum nan calorie tam tam a mamawh<br />

a, intih cher nan a tha ti te an awm a, chu chu a dik lo a ni.<br />

Eng anga tui vawt pawh in la letre 100 vel i inin calorie 1<br />

vel chu a mawmawh mahna le tih chauh a ni. Thenkhat<br />

thung chuan tuilum in hian taksaa thau kha a tui ang a, a<br />

insemrual ang te an ti a, hei pawh hi a dik chuang lo. Kan<br />

taksaa thau titui khawpa sa in ngam kan awm ang em le!<br />

Tuilum chi al kan in thin a nih phei chuan sim vat tur a ni.<br />

Chuti lo chuan reiloteah BP sang kan nei thuai mai ang.<br />

(internet-a mi lak chhawn a ni. ed.)<br />

ZU IN HIAN CANCER A TITAM<br />

Cancer tam tak thihna hial thlentu hi tun hmaa zu lo in tawh<br />

an nih vang leh in mek vang a ni chawk tih BMJ Online<br />

publication chuan a tarlang. Heta an research beitu te hian<br />

cancer zawng zawng zingah mipaa cancer 10% leh<br />

hmeichhiaa cancer 3% vel hi tunhma leh tuna zu in vangah<br />

an puh a ni.<br />

He research atanga an hmuh dan chuan zu hian cancer a<br />

siam thei ngei a ni tih ngaih dan awm chu a thlawp mai<br />

bakah zu tlem in thin pawh risk chu a sang tho a ni tih a tifiah<br />

a ni," tiin Naomi Allen, D.Phil, Oxford University, epidemiologist<br />

ni bawk chuan a sawi.<br />

Ram 8 atanga data chu<br />

Cancer leh zu inlaichinna chungchang an zir chiannaah data<br />

mi 363,988 lai Europe ram hrang hrang 8 atanga an lak khawm<br />

a ni.<br />

Cancer thlentu Zu<br />

Researchers te hian cancer zinga zuin cancer a thlen theih<br />

bik nia ngaih te chu an bihchhiang a. Chung te chu; hrawk<br />

leh chaw kawng cancer te, thin cancer te, hmeichhe hnute<br />

cancer leh rilpui leh tai cancer te a ni.<br />

An hmuh dan chuan kum 2008 chhung khan heng cancer-ah<br />

hian zu hi cancer thlentu a ni tia sawi ngam te chu; Ka(mouth),<br />

chaw kawng leh hrawk cancer - 44% mipaah leh 25%<br />

hmeichhiaah, thin cancer - 33% mipaah, 18% hmeichhiaah,<br />

rilpui leh tai cancer - 17% mipaah, 4% hmeichhiaah, hnute<br />

cancer zawng zawng 5% a ni bawk. Tin, researcher-te hian<br />

ni khatah mipa tan drinks vawi 2 ( 28 g of alcohol) leh<br />

hmeichhia tan drink 1( 12 g) aia tam in hi him lo chinah an<br />

ngai a ni .<br />

He recomended level aia tam in hian, chaw kawng leh hrawk<br />

cancer te, thin cancer te, rilpui leh tai cancer te leh hnute<br />

cancer te mipaah 57% atanga 87% a thlen a ni tih an sawi a,<br />

hmeichhiaah chuan 40% atanga 98% vel a thlen a ni an ti<br />

bawk.<br />

No tin mai hi a him lo<br />

"Cancer neih theihna chance hi kan no inzat azirin a sang tial<br />

tial a,no khat lekah pawh risk hi a awm tho a ni," tih Cancer<br />

Research, UK chuan an press release-ah an sawi. "Mi tam<br />

takin zu an in hian cancer an neih theihna chance a sang a ni<br />

tih an hre pha lova, zu in tlem leh mei zuk loh leh thau lutuk<br />

loh hi cancer laka invenna tha tak a ni," tiin Sara Hiom, (director<br />

Cancer Research, UK) chuan a sawi.<br />

Hetah hian tun hnai mai pawh ni lo research tam taka zu tlem<br />

in thin chuan lung lam natna (coronary heart disease) leh<br />

thluaka thisen zam ping(stroke) veng thei a ni tih an tarlan<br />

avanga zu tlem in tura infuihna a awm fo thin chu heti ang<br />

hian an tarlang.<br />

Zu tlem in thin hian lung lam natna leh stroke veng thei angin<br />

lang mah se, zu hian a tam zawkah chuan chhiatna a thlen a<br />

ni tih an sawi, "zu hi lung lam tha lo venna atan inchawh chi a<br />

ni lo" an ti a ni.<br />

A him chin a awm lo<br />

Tuna an thil zirchiana an hmuh dan chuan zu hi cancer thlen<br />

lo tura in ve duh bawk si tan heti zat hi a him chin a ni e tih<br />

sawi tur a awm lo, no tin mai hi a him lo a ni an ti a nih chu.<br />

(hriselna.com)<br />

3


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Honduras President hlui an ramah<br />

a kir leh<br />

Sipai chakna hmanga Honduras President atanga<br />

paihthlak Manuel Zelaya chu May 24, 2011 khan<br />

an ram khawpui, Tegucigalpa-ah a kir leh ta.<br />

Kum 2009,<br />

June thlaa<br />

Honduras<br />

President<br />

atanga<br />

paihthlak a<br />

nih hnu<br />

khan Manuel Zelaya hi ramdangah a awm a, thla<br />

19 hnuah an ramah a kir leh ta a ni. An rama a<br />

thlawh haw hian amah thlawptu mi sang telin airportah<br />

an lo hmuak a ni.<br />

Zelaya chuan an rama a kir leh theihna tura palai<br />

hna thawktu, Venezuela President Hugo Chavez,<br />

Colombia President Juan Manuel Santos leh Argentina<br />

President Cristina Fernadez-te chungah<br />

a lawm hle tih sawiin, Latin America ram hrang<br />

hrangte hmalakna avangin Honduras-ah chuan a<br />

kir leh thei niin a sawi.<br />

Tegucigalpa a thlen hnuah Zelaya hian Honduras<br />

President Profirio Lobo leh Organization of<br />

American States (OAS) Jose Miguel Insulza-te a<br />

hmu nghal bawk.(vanglaini)<br />

Natna thar E.coli avanga thi mi 16 an<br />

tling tawh<br />

E-coli hri leng an<br />

tih, Fanghma ei<br />

atanga mihring<br />

hriselna tichhe<br />

thei natna insiam<br />

avanga Europe<br />

khawmualpuia thi chu mi 16 an tling tawh a, he hri<br />

leng hi ram 8-a mi 12,000 velin an vei tawh nia<br />

hriat a ni. He hri leng avanga harsatna tawk nasa<br />

ber, Germany-ah chuan mi 400-in he natna hi an<br />

vei tawh a, heng mite enkawltu doctor-te chuan<br />

hri leng an hriat tawh zingah tun tuma mi anga<br />

khawsik siam nasa hri leng hi an la hre ngai lo hial<br />

niin an sawi a ni. He natna hi Fanghma ei atanga<br />

intan nia ngaih a ni na a, thlai thar dang atang<br />

pawha kai theih tih hriat chhuah a ni tawh a, a hela<br />

ei chi - fangma bakah, tomato leh zikhlum-te chu<br />

he natna kai theih langsar zual nia hriat an ni a,<br />

heng thlai enkawltute hian, lei tha atan ran ek an<br />

hman tam avangin, he hri leng pawh hi ran ek<br />

atanga insiama ngai an awm bawk. He hri leng hi<br />

Spain ram atanga intan nia hriat a nih avangin<br />

Europe khawmualpuia ram 8 chuan Spain ram<br />

Muslim nula Kum 19 mi Beauty Contest-a tel avangin<br />

lungin an deng hlum<br />

Muslim rawlthar (nula) kum 19 chu beauty<br />

contest-a a tel avangin, lungin an deng<br />

hlum. Ukraine-a beauty contest an<br />

siamnaah Muslim nula Katya Koren kum<br />

19 mi hi a tel ve a 'Sharia law' a zawm lo<br />

(bawhpelh) a ni, tiin lungin an deng hlum<br />

ta a ni. Kotya Koren hian he an beauty<br />

contes-ah hian a pasarihna a hmu a ni.<br />

Katya Koren-i ruang hi an chenna tlangram hmun nuam leh fianrial tak<br />

Crimea an tih hmunah chhar a ni. "Kotya Koren hian naupang kum<br />

sawm chuang mi lek anga thawmhnaw hak leh inchei hi a ngaina em<br />

em a ni", tiin a thiannu pakhat chuan a sawi.<br />

Amah thattu mipa 3 te zinga pakhat chu police-ten an man tawh a. A<br />

thattu te hian 'thil kan tisual lo a ni, kan sakhaw dan angin a chungah<br />

kan ti mai a ni. Kan sakhaw dan hlu tak "Sharia law" a bawhchhiat<br />

avangin, lunga den hlum hi a phu a ni', tiin an sawi.<br />

He Muslim dan lunga in den hlum hi, muslim thenkhat chuan tha ti hle<br />

mah se, mi then khat erawh chuan an duh lo hle thung a ni.(zobawm)<br />

Naupang ru bo a, kum 20 chhung hrengtu kum 431 tang<br />

turin an hrem<br />

United States, California-a<br />

pa pakhat chu<br />

sikul naupang,<br />

hmeichhe pakhat ru bo<br />

va, kum 20 deuhthaw a<br />

hren chhunga a<br />

pawngsual deuh reng<br />

avangin kum 431<br />

chhung tang tura tih a ni<br />

a, a nupui pawh kum 36<br />

aia emaw, a dam<br />

chhung emaw a tang<br />

bawk ang. He pa, Phillip Garrido-a hian he hmeichhia, Jaycee Dugard<br />

hi 1991 khan a ru bo va, chutih lai chuan hmeichhia hi kum 11 mi chauh<br />

a ni a, a mi ruk bo lakah hian fa pahnih a nei tawh a ni. He naupang<br />

lainatawm tak hi sikul bus-a chuang tura ke-a a kal laiin ruk bo a ni a,<br />

kum 18 hren a nih hnuah 2009 August thla khan a chhuak a, hemi hnu<br />

hian a ru botute thil tih hi hriat a ni ta a, 2009 October thla khan thubuai<br />

rip tak tak siamsak an ni ta a. He thil thleng hian America ram a nghawr<br />

chhuak hneh hle a ni.<br />

atanga thlai thar an lak luh thin an titawp vek a, hei vang hian Spain rama lo<br />

neitute chuan chawlkar khat chhungin euro maktaduai 200 vel an hloh tawh<br />

a ni.(zonet)<br />

4


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Vanlalawia<br />

Mizo Kawl lut hmasa berte hi sawi dan dang dang a awm a. A lut hmasa berte zinga mi, Sawivela kâ ngei dawnga ka hriat<br />

chu ka han tarlang ve ang e.<br />

Hriangtlang atang an chho : Hriangtlang lal hi Sailo lal a ni a, fapa pahnih a nei a, a u zawk chu Sangniala a ni a, a nau<br />

chu Sainguauva a ni. Sainguauva hi hmei fa a ni a, a pa thih hnuah a u, Sangniala hian tlang a pe ve duh lova, Sainguauva<br />

chuan lalna tur tlang a zawng a, Reng ram, tuna Tripura thleng hian a vak a. Tlang, khaw hmun tur a hmu thei lova, mi'n ka<br />

ram an ti zel si a. Chin hill-ah a vak chho leh a, Kawlphai a lut ta a. Tuna Kawlin Letpankung an tih hi, ngaw dur pui a la ni<br />

a, phel darhin khaw hmun tur a hauh ta a. In nga an chhova Bawk te an han khawh a. A khawh zawhah khaw mi zawngin<br />

Champhaiah a kal a, in thum a rawn sawm chhuak a, kum 1 chhungin in riat an lut ta tihna a nih chu.<br />

Kawlpui(Kalaymyo) lal fapain a<br />

khawngaih : In riat lai chu an ni<br />

ve tak nain Kawl tawng thiam<br />

pakhat mah an awm loh avangin<br />

an mangang chuan Sawivela chu<br />

Phunggyi-chawng-ah an dah ta<br />

ringawt mai a. Thla sarih a awm<br />

hnuin tawng lettu atan an la<br />

chhuak leh a, Kawl dawr tur<br />

apiangin an hruai thin. Tin,<br />

Phunggyi chawng-a a awm laiin<br />

Kawlpui lal fapain thianah a siam<br />

a. Chu chuan a khawngaih em em a, Chin mi amah chauh<br />

a nih avangin a veng tlat a ni. An in lamte a han hmuhpui<br />

hnu phei chuan Mizo pawnpui, pawr sung mai leh bal bawk<br />

si a hmuh te chuan a rilru a khawih hle a. A pa hnenah<br />

sawiin, "Khing kan chhaka Chin ho in tlem te awm khi<br />

ngaihtuah teh u, chaw lovin an thi thei takngial dawn" a ti a.<br />

Lal leh upaten kawng hrang hrangin an ngaihtuah a, tihian<br />

an rel ta a, Phunggyi chaw petu apiangin a tam thei ang<br />

bera pek tur a ni. Kan chhakah Chin in tlemte an awm a, an<br />

thi thei mai dawn an ti a ni.<br />

Tawng thiam loh vangin : Tichuan, Kawlho hnenah kut<br />

dawhte pawh a lo ngai ta hial a, kut an han dawh a, Kawlhovin<br />

'yu-ba' an tih chuan 'zu bat' kan nei lo, zu kan in lo an ti a,<br />

an la duh lova. 'Ma-sih-bu' an tih leh chu 'ma-si-buk'-ah a<br />

awm an ti, 'ma-si-buk' chu khawi laiah nge a awm ang tiin<br />

an zawng a, 'ma-si-buk' khawiah nge an han ti a. Kawlhovin<br />

'na-ma-le-bu' an lo ti leh si a, "an sawi dan pawh a inang lo<br />

zela min hmusit lutuk a ni" an ti a. Lung hnurin an hawng<br />

thin a ni. Phunggyi-chawng-a ei tur an dawh tak chinah chuan<br />

an thawhveng huai a ni.<br />

An thihpui : Tlang ram atanga Kawla an rawn lut chu lo an<br />

han vat ta a, tu ma la vah ngai loh an vat a, thing lian pui pui<br />

an kit a, an hah lutuk khaw lum bawk si chu an thawmhnaw<br />

5<br />

nen tuiah an inchiah dai a, khaw<br />

lum kenna chang hre hek lo,an<br />

dam lo chuah chuah a, sikserh an<br />

vei bawk a. Tlang ram ang bawkin<br />

chhun nilengin hna an thawk a,<br />

kum tam an dam lo. Kum thum li<br />

velah chuan hmeithai an awm<br />

thluah mai. Chu nak alaiin 1918ah<br />

hripuiin Zoram a fan chhuak a,<br />

hripui hlauvin mi tam tak Kawlah<br />

an lut a, hripuiin a umzui zel a, dam<br />

renga inkawmte pawh zan an mut<br />

hlanin an lo thi mai a. Nat lawk an nei lo. Sainguauvate<br />

chhung pawh zan an mut hlanin an chhungin an lo thi reng<br />

mai a, fapa pahnih an nei na a, chi thlah sawi tur awm lovin<br />

an lo chhung thih vek a ni.<br />

Khaw thar an sat : An lal Sainguauva a thih hnuah Kapa a<br />

rawn lal a, kum khat chauh ro a rel hman sikserhin a thi a.<br />

Satliana a lal leh a, an awmna dik lovah ngaiin Myohla<br />

Kawl nen inzawmin khaw thar an kai ta a, mihring pawh an<br />

pung ve zel a, a then Phulzuanah an kai a, 1921-a Auvan<br />

khua a sat a, 1922-ah Pahrangan Pinkhung khua a sat a,<br />

1923-ah Chaldaian Tuivar a sat ta bawk a, an awm darh ta a<br />

ni. Tin, Pu Tuahhranga(Rev. Tuahhranga) te chhung hi 1917a<br />

Kawl rawn lut an ni a. Tin, Tirhkoh Dochanga te chhung hi<br />

1918 kum hripui hlauva Kawl rawn lutte zinga mi an ni. He<br />

hripui hian mi a suat nasa hle. Nu leh pa thia fate chauh<br />

dam te, fate thia nu leh pa chauh damte an ni nuk ta mai a,<br />

ka pa min hrilh dan chuan zan khat thil thua chhung thih<br />

barh chu Sainguauva te chhung chauh an ni.<br />

Tahan khaw sah thu : Hei hi ka ziah chhan ber a ni. Kawl<br />

lut hmasa, khaw sat tur apiangin Pu Sawivela chu Kawlpui<br />

lal be turin an ruai thin a, Tahan khaw sah dawn pawh hian<br />

Kawlpui lal betu a ni. Ani hi Kawl tawng thiam tura Phunggyiphei<br />

6-ah chhun zawm


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Hna zawnna website thar<br />

www.job.com.mm<br />

Hna zawng mekte tana chanchin lawmawm a<br />

ni ngei ang. Tun New Techonology Co.,ltd.<br />

chuan tun hnai mai te khan hna zawnna website<br />

thar a siam a. Hna zawng mekte tan website<br />

tangkai tak a nih a rinawm. He website-ah hian<br />

in register a ngai a, hna dilna application form<br />

a thawn theih a, kan hna dil duh zawng, thla<br />

hlawh(salary) leh rank-te he website-ah hian<br />

an tarlang nasa hle. In register rual hian CV<br />

form thawn tel nghal tur a ni. Hnathawktu<br />

mamawh company-te tan pawh awlsam taka<br />

hnathawktu an koh mai theih dawn avangin<br />

company leh hnazawng mekte inkara lei<br />

dawhtu website tha tak a ni. (internetjournal)<br />

mi 1000 chuang tawm theihna Cyclone<br />

Shelter leh mi 400 lenna World<br />

Vision-in an sa zo<br />

Kum 2008 May thlaa Nargis thlirpui rapthlak tak<br />

tuara mi nuai tel thihna Ayeyawaddy region-ah<br />

World Vision chuan khati ang thil a lo thlen leh<br />

palh a, mi tam tak tawm khawm theihna tur Cyclone<br />

Shelter chu an sa zo ta a. Mi 1000 len<br />

theihna Cyclone Shelter pakhat sak nan hian<br />

cheng nuai 1200 an seng a, mi 400 lenna in<br />

pakhat tan hian nuai 500 zel sengin in pakua<br />

an sa zo ta a ni.<br />

World Vision hian heng in an sak bakah hian<br />

school 23 an sa bawk a, damdawi in, emer-<br />

Mizo, Kawl lut hmasate chhunzawmna<br />

chawng-a an dah kha a ni miau a, Kawl tawng thiam awm chhun a ni.<br />

Tahan an sah dawn a, Kawlpui lal chu amah(Sawivela) lo kaihruaitu lal<br />

fapa ni thin kha lal a lo ni tawh a. Tichuan, Tahan khaw sah dawn pawh<br />

hian an lal tur Sapchhawnan Kawl tawng a thiam loh avangin lal be tur<br />

chuan Sawivela chu an tir ta a. Lal chuan, "E.., sat rawh u, keiman khaw<br />

hming ka rawn sa ang" a ti a. "Tahan" tiin a rawn sa a. San tawng a ni a,<br />

a khaw sah atanga hming nei sa chu Tahan chauh hi a ni. Myohla hi a<br />

hming pu sa a ni lo em ni kan lo ti a ni mai thei. An thlang Kawl khua hi<br />

tun hma chuan San khawpui a lo ni a, Myohla (Khawpui mawi) an lo ti<br />

hmasa zawk a. Tun hnua Myohla kan tih hi Kawl chuan Indaigone an ti<br />

daih a ni. Tun hma chuan khaw sah thar reng reng hi lal hminga koh vek<br />

a ni. Entir nan; khaw sah hnuhnung pawl Varpui te hi Kaphleia veng kan<br />

ti thin a nih kha.(Pu Vanlalawia, kum 80 mi hi Tahan 'C' Group-a khawsa<br />

mek a ni a, heti anga Kawl phaia lut hmasate chanchin ngaihnawm tak<br />

min rawn hlui hi a chungah kan lawm em em a, hriselna changin dam reng<br />

rawh se tiin duhsakna kan hlan e.Ed.)<br />

Landline Phone Nuai ruk leh a chanvein a lei theih ta!<br />

May 25 atang khan Landline phone chu cheng<br />

nuai ruk leh a chanve chauh senga lei theih<br />

turin kan ram sawrkar chuan thu chhuah a<br />

siam. Tun hma chuan cheng nuai sawm<br />

lai sen a ngai thin a, mobile phone leh<br />

CDMA a rawn chhuah hnu khan hralh a<br />

tla ta lo hle a. Tichuan a man tlawm zawk<br />

leh bill pawh ngai reng siin sawrkarin ruahmanna<br />

a rawn siam thar a ni. A lei duh chuan communication office-ah dilna<br />

theh luh theih a ni a, kan hmu dawn nge dawn lo tih chu thla thum hnuah<br />

chauh a hriat ang. He landline phone hi pawn lam rate-ah chuan nuai 10<br />

lai a la ni tho.(the voice)<br />

gency-a hman tur bungrua dahna tel khum 25 leng<br />

pakhat an sa tel bawk. World Vision bakah hian<br />

mipui vangtlang hmasawnna tur leh tanpuitu<br />

pawl hrang hrangten helai<br />

Ayeyawaddy region<br />

hi an tanpui<br />

nasa em em a,<br />

an project hi<br />

nakkum 2012<br />

May thlaah a zo<br />

vek ang. World<br />

V i s i o n<br />

(Myanmar) Headquarters-a an hotu pakhat chuan, "Kum thum chhungin<br />

in sak leh mipui tanpuina chi hrang hrang chu kan thawk nachungin<br />

vangtlang tana duhthusam ang chu kan la thawk zo thei chuang lo a ni"<br />

a ti. World Vision hian 2008 May thla atang December thla thleng kha<br />

emergency tanpuina hunah an puang a, he mi thla riat chhung hian US<br />

dollar mtd. 13 chuang mipui tan an seng ral a ni. (weeklyeleven)<br />

6<br />

2011 TCYF ICON<br />

Ram pum huapa buatsaih a ni dawn.<br />

Lawmman te;<br />

1. Icon Ks.200000<br />

2. 1st Runner up Ks.150000<br />

3. 2nd Runner up Ks.100000<br />

Top 10 chin atangin lawmman siamsak<br />

an ni ang.<br />

Kum 15-40 inkar tel theih a ni ang a,<br />

pawmlai nei hmeichhiate tel phal a ni<br />

lo.<br />

A hun : November 2011<br />

A hmun : EFCM Hall, Tahan


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

(Myanmar Evangelical Fellowship (MEF) buatsaih Crusade ropui tak chu May 4-8, 2011 thleng khan Methodist Mission<br />

Veng Society-ah ropui taka hman zawh a ni ta a. Crusade Speaker Pu Lalsawmliana (LPS neitu, Mizoram) hnungzuiin a<br />

nupui Pi Pari,Pu P.B.Para, Pu Laltea (Art & Culture-a music instruntor) bakah zaithiam pathum Joy Zairemmawia,<br />

C.Lalmuankima leh C.Lalnunpuii te an rawn tel thei bawk a. Heng Mizoram zaithiam pathumte hi Chhaktiang hmingin May<br />

8, 2011 (Pathianni) zing khan kan lo kawm a, Jt.Editor Pu R.L.Hmangaiha, Board member Pastor B.Zosangliana leh kan<br />

Business manager Nl.Zonunsangi te an tel. Zoram lama kan zaithiamte hi an inhawng em em a, kan ngennate min<br />

tihhlawhtlinsak avang leh hun hlu tak min pe thei hi kan lawm tak tak a ni. Ed.)<br />

1. In hming min hrilh thei ang em?<br />

Joy Zairemmawiia: Nupui ka nei a,<br />

fa 4 kan nei. C. Lalchhuankima: Fa<br />

pakhat kan nei. C. Lalnunpuii: Nula<br />

ka ni e. Aizawla cheng vek kan ni.<br />

2. Zai lama in hnuhma neih tawh<br />

te min hrilh thei em?<br />

Manuni: Single album - Aw ropui ber<br />

(2002), Trio Album - Lal Isua ka nei<br />

si (2003 vel). Tunah single album ka<br />

siam mek. Album collection (Bible<br />

for India) te, New Singers, Central<br />

KTP Collection leh a dangah te ka<br />

tel thin a. Norway-ah The Kitchen<br />

Crew kan ti a, band kan form thin,<br />

concert-te kan nei a, Music leh<br />

Pathian thu zir tura kan awm laia kan<br />

form a ni. He mi band-ah hian Asian mi keimah chauh ka<br />

awm. Joy-a: Album 2 ka siam tawh. Group chuan kan unau<br />

Joseph Zaihmingthanga leh Johny Zaithanmawia te,<br />

Jonathan Zaithansiamate nen kum 2001-ah kan siam. Single<br />

chuan- 2008-ah Kraws kawng tih album ka siam a.<br />

TBZ Choir (hei hi kohhran hrang hrang zaipawl a ni)-ah te<br />

telin, Ramhlun Pastor bial zaipawl conductor ka ni mek<br />

bawk. College kal lai atangin competition-ah lawmman ka<br />

dawng thin a, pakhatna ka ni ve thin. Lalchhuankima:<br />

Herald for Christ Music Ministry (Pu Faktea ho)-ah khan<br />

Zaipawlah ka tel a, album te pawh kan siam ve. Group<br />

album-ah te ka tel thin a, rawngbawlnaah ka tel deuh ber.<br />

3. Engtik atang nge zai lamah in inhman tan?<br />

Zai hi chu naupan lai atangin kan tui chho deuh vek mai.<br />

4. Icon/Idol-ah khan intel em?<br />

LPS Icon 2007 (Season two) khan pahnihna ka la. Cheng<br />

50,000/- bakah TV, Washing Machine-te leh thil dang tam<br />

tak ka dawng tiin Joy-a hian a sawi.<br />

5. Zai lamah emaw music lamah emaw zirna bik innei em?<br />

Chhuantea: Pu Laltea (Art and Culture-a music instructor)<br />

hnenah ka zir ve. Joy-a : Art and culture-ah hian kum khat<br />

chhung vel chu zai ka zir ngat ngat thin a, ka pa (Hermawia<br />

7<br />

Kawlni) hi min zirtirtu ropui tak a ni.<br />

Ka pa hian kan unau hi zai min zirtir<br />

thin a, Biak In-ah te kan pafaza hian<br />

hla kan rem thin.<br />

6.Pathian hla ngawr ngawr em ni<br />

insak thin?<br />

Pathian hla hlir kan sa.<br />

7.Pathian hla leh love song sak<br />

pawlh chungchanga inngaih<br />

dan?<br />

Joy: A satuin pawi a tih loh chuan<br />

kan sawisel theih a awm lo. Chuti<br />

ngawtin love song hi sual a ni lo.<br />

Mahni inah chuan kan sa ve fo tho<br />

va, tute mah hi indem thei kan ni<br />

lo. Keimah bikah chuan ka aw hi<br />

ka ta a ni lo va, a duh hun hunah a<br />

la leh thei a, vawiina ka dinhmun hi amah vang a ni a,<br />

mahse, love song hi chu ka sa thei lo a ni ber mai. Pathian<br />

biakna hmun (Biak In, Kohhran hall, a tawi zawng chuan<br />

Biak In Compound chhungah) chuan love song hi sak loh<br />

hul hual a tha ber mai. Chhuantea: Keimahah chuan Pathian<br />

serh hranah ka inngaih avangin love song hi ka sa ngai lo<br />

hrim hrim. Mahse, love song hi hnualsuat ngawt chi a ni lo.<br />

Love song hi a inang lo va, a thu azirte pawh a ni thei ang.<br />

A tluangtlam pangngai hi a pawi lo. Mahse, Icon/idol-ah<br />

hian tel dawn ta ila, love song ka sa ang, a chhan chu<br />

Pathian hla chu amah fak nan a ni a, love song hi intihsiak<br />

nan hman chi zawk a ni ka ti duh. Miin a rilruah inthiamna a<br />

neih loh chuan ka sawi thei lo va, keimahah chuan inthiam<br />

lohna ka neih avangin mipui hmuhah chuan ka sa lo vang.<br />

Mahse, zir nana ka hman chu love song hi a ni ve tho mai.<br />

Manuni: ka thiante sawi kha ka tawmpui nual a, keimahah<br />

chuan Pathian fak hi nuam ka tih avangin Pathian fakna hla<br />

hi ka sa mai a ni.<br />

8. Heti anga Speaker hnungzuia rawngbawla infeh<br />

chhuah hi tum engzatnge inneih tawh?<br />

Chhuantea: Revival Speaker R. Tlangmawia leh Evan. R.<br />

Vanlalzauva te ka zui thin a, 2001 atangin Herald For Christ


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Ministry ka zawm. Joy-a : Zui bik ka nei lem lo va, min<br />

sawmtu hi an awm ve nual tawh. Manuni: min sawmtu azir a<br />

ni mai. Nepal-ah Orphanage home-ah kum hnih ka awm a,<br />

rawngbawlin ka awm tawh a, he mi chhung hian mission<br />

school-ah pawh ka thawk pah ve. Youth with a Mission<br />

(YWAM) ka zui ve thin. Break Through Fellowship-ah hian<br />

tunah chuan ka tel deuh ber thin. Synod speaker Upa C.<br />

Ngurthantluanga hi min la chhuaktu a ni deuh ber.<br />

9. Tahan inhmuh dan min hrilh theih ang em?<br />

Rin aiiin a lum lo, rin aiin mipui an fel a, Aizawl lam atanga kan<br />

lo hriat dan chuan Mizorama thil tha lo ti an mante hian Tahan<br />

an inti mai thin a, mahse, chuti ang chu a lo ni. Bazaar-ah<br />

pawh pawisa bag inkalsan ngam a, rui hmuh tur an awm si lo,<br />

Aizawl mite hian Tahan mite hi kan tluk lo che u a ni ber mai.<br />

Mizoramah hi chuan inhremna a khauh lo va, sual a awl bik<br />

niin kan hria. Incheina lam pawh a tha kan ti a, in smart a,<br />

mipa te min ko vawng vawng tur ang chi sexy tak tak inthuam<br />

hmuh tur an awm meuh lovin kan hria. Khua pawh hi ropui<br />

kan ti. Thianghlimna kawngah khawlai a fai a, in leh lo pawh in<br />

vawng vai. Tui in intodelh hi a nawm hmel kan ti.<br />

11. Tahan rawn kal hi inchak reng em?<br />

Chak teh reng mai. Kan chak chhan chu kan Mizo pi leh<br />

pute rawn chhuah thlakna ram a ni a, kan hmu chak hrim<br />

hrim a ni. Chu mi hmun kan rawn hmu chu vannei kan inti<br />

khawp mai. Joy-a : a tirah chuan ka chak lo, a chhan chu<br />

chanchin a tha zawnga hriatna kan neih loh avangin, mahse,<br />

rawngbawlna avang chuan ka kal chak a, mahse, ka han<br />

hmu a, nuam ka ti viau si a. A tul chuan rawn kal zel pawh ka<br />

duh. Ka pa unaupa hi he lamah an awm a, kan dawr pawh<br />

theih loh hnuin Pathian avangin kan rawn tlawh pawh thei a,<br />

ka tan chuan hlimna hlir hlimna hlir a ni ringawt mai. Manuni:<br />

ka chak, ram tina kal hi ka in-ready ve hrim hrim.<br />

12. Hmachhawp innei em?<br />

Albumte pawh a tul dan azirin buatsaih leh zel kan tum a,<br />

Joy-a : Pi Rengpuii hlate ka buaipui mek a, Aizawlah program<br />

ka nei. Music Video mimal anga buatsaih ka tum mek.<br />

13. Zai tura an sawm cheu hian thilpek indawng ngai em?<br />

Thilpek kan dawng thin a, dawn loh chang pawh a awm ve<br />

tho.Mahse, thilpek beisei hian kan zai ngai lem lo.<br />

Rawngbawlnaah kan ngai a ni. Sorkar Dept. chuan Rs. 3000/<br />

- min pe thin.<br />

8<br />

14. Zoram khawvelah zai hi eizawnnan a tlak em?<br />

Tlak loh. Mizoramah album an siam ngam tawh lo. Dan<br />

kan neih loh avangin piracy(a ruka copy) a tam lutuk a,<br />

hah man a awm tawh lo. Zaithiam tam takin release ngam<br />

loh hla an nei nual tawh. Music Domain Mizoram (Music<br />

thuneihna) kan din mek a, copy rights humhalh dan tur<br />

kan ngaihtuah mek a ni. Joy-a : harsatna ka hriatpui avangin<br />

a leiin ka leisak vek thin a,<br />

15. Tahan leh a chhevela cheng inthalaipuite hnenah<br />

hian engnge chah duh inneih?<br />

Taima takin hna thawk rawh se, an vanneih ni a la thleng<br />

ngei ang. Bazar nan kar lovah kan la rawn hmang dawn a,<br />

in la vannei dawn a ni. In nunphungin khawsak dan phung<br />

hi sim suh u, in la hlawhtling ngei ngei ang.<br />

16. Zaithiam intih ber?<br />

Joy-a: R. Lalruatfeli. Chhuantea: R. Lalruatfeli tho a ni,<br />

mipaah chuan hrang hlui C. Lalrinmawii. Manuni: Sailova<br />

17. Tahan zaithiam (Zodi, Vulmawi,T.Melody, etc…) in<br />

lo hre ve ngai em?<br />

Hre teh reng mai, an cassette kan nei kim vek a, kan<br />

naupan lai chuan anni cassette lo chu ngaihthlak tur pawh<br />

kan nei hlei nem.<br />

18. He lam mi zai lama min hmuh dan engtin nge?<br />

Thiam min ti nge? Hmasawn tur kan la ngah?<br />

Tha thawkhat viau ve, zai in ngaisang a, zai in ngai na a,<br />

mahse, hmasawnna tur tam tak in la nei ve rih a nih hi.<br />

Music hi a kal khat deuh va, variety lamah hmabak in la<br />

nei ve rih a ni. A thlukah hian a origin thluk ang chiaha<br />

thluk thin ni se a tha ang.<br />

19. Mizoram Mizote leh Tahan lam Mizote danglamna<br />

insawi mai thei em?<br />

In vei ang in sawi chhuak ngam meuh lo va, thiltihnaah in<br />

inthlahrung deuh thin niin kan hria. Mizoram aiin in<br />

hawihhawm zawkin kan hria. Mizo Society dik tak in la<br />

phawk chhuak a ni ber mai. Mizo nun zik chhuahna lam<br />

pang nge nge chuan tlawmngaihna in la vawng nung zel a.<br />

20. Ei leh in lamah he lam ei in hi inngaina em?<br />

Engkim a tuiin kan hria a, cham reng kan thlakhlelh chhan<br />

a ni. Sui Yi Aye hi kan va duh teh reng em. Ei nghal mai<br />

theih a tam lutuk hi manhla kan ti.<br />

Chhaktiang Enkawltute i contact duh chuan;<br />

J.Khuma R.L.Hmangaiha Zonunsangi<br />

75/11, Tahan 'G' National Office, Wesleyan Church Business Manager, Chhaktiang<br />

Ph.09-47088206 Ph.073-22005 Tahan 'C'<br />

Lalhuapzauva Zalianthanga<br />

108/9, Tahan 'C' District Methodist Office, Tahan<br />

Wesley Hospital 073-21201<br />

Ph.073-21283, 22024


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

US-in Pakistan hnenah firfiak 5 hming a pe<br />

US sorkar chuan<br />

Pakistan rama<br />

cheng nia a hriat,<br />

firfiak 5 hming Pakistan<br />

sorkar<br />

hnenah a pe a, an<br />

chanchin a hriat Ayman al Zawahiri<br />

ang ang hrilh thuai<br />

tur leh, man tura beihpui thlak turin a phut.<br />

Tun hnai khan Pakistan leh US official-te hian meeting tum<br />

thum neiin, firfiakte chungchang hi an lo sawiho tawh a ni.<br />

Islamabad-ah meeting neihah US Secretary of State Hillary<br />

Clinton pawh a tel a ni.<br />

US-in firfiak hming a pek zingah hian Osama bin Laden-a<br />

deputy, Ayman al Zawahiri, Ilyas Kashmiri, Afghan Taliban<br />

hotu Mullah Omar, commander Siraj Haqaani leh Aitya<br />

Abdel Rahman-te an tel. US chuan Pakistan ramri-a zalen<br />

taka khawsa, firfiakte bei tur hian Pakistan sorkar chu a<br />

inpe takzet em tih fiahna tur a ni dawn niin a sawi. Firfiakte<br />

hi Pakistan sorkarin a beih loh chuan heng firfiakte hian US<br />

an bei leh mai dawn niin US sorkar chuan a sawi. (vanglaini)<br />

Hindu puithiamin Minister leh Sawrkar hnathawk<br />

eiruk chingte thi tura hrem zel a phut<br />

Hindu puithiam, Yoga guru an tih,<br />

Baba Ramdev chuan Minister leh<br />

sawrkar hnathawk hlemhle-te chu<br />

thi tura hrem zel a phut a, June 4<br />

atangin ei rukna do nana tiam<br />

chin awm lova chaw nghei a tum.<br />

Delhi-a Ramlila ground-a mi tam<br />

tak pung khawm hmaah Baba<br />

Ramdev chuan ei ruk chingte<br />

chu sakhua pawh nei lo, ramhuai<br />

ang chauh nia sawiin, tihhlum tlak<br />

vek nia a ngaih thu a sawi a, a<br />

chaw ngheina turah mimal emaw,<br />

political party emaw, huat leh tih<br />

chhan bik a nei lo tih sawiin, ei<br />

rukna leh ram danga sum<br />

chhehrelh a huat vang hrim hrim<br />

niin a sawi. Kum 46 mi, Baba<br />

Ramdev hi India rama hriselna ngaih pawimawh nachang<br />

hre tawhte zinga yoga tilartu ber a ni a, mi tam takin an zui<br />

a, Dehradun bul, Haridwar-a yoga hmun a hawnah pawh<br />

mi tam tak an kal reng a ni. Baba Ramdev hian yoga hmang<br />

hian natna chi hrang hrang a tidam theih niin a sawi a, AIDS<br />

leh cancer veite hial pawh an dam thei niin a sawi na a,<br />

9<br />

Kal(kidney) pakhat hralhin computer a lei<br />

China rama<br />

tleirawl pakhat<br />

chuan iPad 2<br />

lei nan a kal<br />

(kidney)<br />

pakhat a hralh<br />

tih sorkarin a<br />

sawi a, he<br />

tleirawl kum 17<br />

mi, Little Zheng<br />

an tih mai hian<br />

internet hmangin a kal (kidney) leisaktu tur hi a hmu tawh<br />

tih a sawi a ni. China ramah hian kal leh taksa peng<br />

pawimawh dang thlak ngai, a thlakna tur hmu mai si loten<br />

lei tur an zawng nasa a, heti ang vela sumdawng pawh hi<br />

an tam hle tawh a ni. Little Zheng hian a kal hi dollar<br />

4,000/- in a hralh a, an lak fel hnuah a man chuan iPad leh<br />

laptop a lei nghal a, zaipui a tawh avangin a chau hle a, a<br />

nu-in a ringhlel ta a, computer thar leh a fapa taksa-a<br />

inzaina hnuhma te a hmuh tak bawk si avangin a fapa chu<br />

a dawp chhuak ta a ni.(zonet)<br />

AIDS veite'n an dam phah lo a nih pawhin, an tan hahdamna<br />

tha tak niin a sawi leh a ni. Ramdev-a hian nikumah khan<br />

political party thar, Bharat<br />

Swabhiman a din thu a puang a, hei<br />

hi India ram kalphunga thil tha lote<br />

siam thatna tur niin a sawi a, Lok<br />

Sabha inthlan lo awm tur chu aman<br />

chuh lo mah se, a party hian bial<br />

zawng zawng, 543 chu an chuh kim<br />

vek dawn niin a sawi. Amah hi<br />

Haryana-a piang, pawl 8 thleng<br />

chauh lehkha zir a ni a, puithiam<br />

anga a khawsak hnuah a hming<br />

hmasa, Ramkishan Yadav chu<br />

Baba Ramdev tia thlak a ni ta a ni.<br />

June 4 atanga chaw nghei a tum hi<br />

sorkar chuan ti lo hram turin a nawr<br />

reng a, June 3 pawh khan Minister<br />

pahnih nen Delhi-a five-star<br />

Claridges Hotel-ah an inbe leh a ni.<br />

June 2 zan thleng khan sorkar<br />

laipuia mi pawimawh zualte chu PM leh Pi Sonia Gandhi<br />

te nen an la inrawn kual reng a, Baba Ramdev hi a thil<br />

tum thulh tura ngen zel ni se an ti a, Minister pahnih - Kapil<br />

Sibal leh Subodh Kant Sahay-a'n lo dawr se an ti a, Baba<br />

Ramdev-a thil phutte ziahna lehkha pawh en zui ni se an ti<br />

a ni. (zonet)


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Bolt a rawn kir; Pakhatna a ni nghal<br />

Khawvel mihring piang tawh zawng zawnga tlan chak bera<br />

chhal, Jamaican Usain Bolt chu, Rome khawpuia Golden<br />

Gala-a 100m intlansiakah pakhatna a rawn ni leh ta! He<br />

intlansiakah hian nidang a pha tawk lo tih lang mah se intlansiak<br />

khawvelah a rawn kir leh mek tih puanchhuah nan chuan a<br />

tawk hle.<br />

Thla 9 dawn a chawlh hnua a vawi khatna atana intlansiak leh<br />

Usain Bolt hian 100m hi second 9.91 chhungin a thleng a,<br />

amah hnaih bertu a Jamaican pui, Asafa Powell chuan a um<br />

pha lo a, pathum-naah French national record chelh mektu<br />

Christophe Lemaitre chu a tling ve bawk.<br />

"Pawimawh bera ka hriat chu pakhatna ka ni kha a ni a, season<br />

ka hman chhoh zel tur atan inrintawkna nasa tak min pe dawn a<br />

ni. Ka chawlh vang vang hnua ka intlansiak lehna hmasa ber a<br />

nih dawn avangin ka zam ve khawp mai a, bul pawh ka tan<br />

chhiaa ka zam chhe ve hman thelh a ni" a ti.<br />

A tirah pahnihna Powell hi Bolt-a bul tan that loh chhawrin<br />

dinhmun tha takah a ding hman a, mahse a tawp lamah a zuih<br />

ral. Powell chuan a hun tha bawhpelh chu pawi a ti hle a, "A<br />

danglamna chu Usain kha a tlan tlanin a tlan tawp a, amah<br />

veng thawng reng renga ka tlan vang a ni. Kan intlansiak chhung<br />

khan intlansiakah rilru pawh ka pe hleithei lo a ni. Khati anga<br />

ka awm avang khan pawi ka ti a, chak thei dinhmunah ka ding<br />

asin mawle," a ti.(vanglaini)<br />

Ancelotte khawi lam tluang nge a zawh dawn<br />

Aston Villa chuan an coach Houllier chu pound mtd.5 pea an<br />

chhuahtir hnuin coach thar an zawng nghal ta char char a. An mi<br />

zawn zingah hian Chelsea coach hlui, Ancelotti pawh a tel a ni.<br />

Ancelotti season liam taah khan Chelsea kaihruaiin kawng<br />

bumboh tak an zawh a, harsatna tam tak pal tlangin season<br />

tawpah chuan United el pha ber an ni leh ta tho a nih kha.<br />

Mahse, Nomawi pakhat mah an lak tak loh avangin Nomawi<br />

lak loh ngai thei lo, Chelsea<br />

neitu, Roman Abramovich chuan<br />

season tawp zan khan Stamford<br />

Bridge chhuahsan turin a ti ve ta<br />

nghal a. Ancelotti hian Chelseaah<br />

kum 2 a awm chhung hian<br />

Premier league leh FA Cup a<br />

chawipui hman a ni.<br />

10<br />

FA chungah phuba ka la lovang : Sepp Blatter<br />

Sepp Blatter chu FIFA President atan amah khingtu awm lovin<br />

thlan tlin a ni leh ta a, heta an inthlan dawn hian thil buai neuh<br />

neuh a awm nual a, FIFA World Cup Qatar-in a thlen tur<br />

chungchangah thamna la ram pahnih suspend an ni a, tichuan<br />

FIFA chuan chhui chiang turin an tichho ta a, inthlan dawn ni 2<br />

ah report an thehlut ta a.<br />

Hetah hian Sepp Blatter a khingpui tur, Mohamed Bin Hammam<br />

chu Qatar-in World Cup a thlen theih nan ram dang vote a lei a<br />

ni tih hriatchhuah a ni ta a, Mohamed Bin Hammam chu President<br />

chuhnaah hian a inhnuk dawk ta a, a rual hian Chief Jack<br />

Warner pawh hrem tel nghal a ni. Tichuan chuhpuitu an awm<br />

dawn ta si lova, hemi chungchangah hian English FA leh Scottish<br />

Football Association te chuan inthlan hi sawn an rawt a,<br />

mahse he rawtna hi hnawl a ni.<br />

FA chuan Blatter hi a support lova, hetia hlemhletna leh pawisa<br />

thianghlim lova inrawlh a ni tih an rinhlelh hnu hian complain an<br />

thehlut a, tichuan chhui zui nghal a ni ta a. FA chuan FIFA President<br />

thlan a nih danah hian an lungawi lo hle a, South American<br />

leh African lam pawisa hmanga tham an nih danah an lawm lo<br />

hle. He tih lai hian Argentina Vice President Grondona<br />

chuan"England ram atang hian thu lawilo deuh deuh hmanga<br />

FIFA beih a ni thin a, an duh leh chhuahsan mai se", tiin na takin<br />

FA chu a dem a. Blatter President-a thlan a nih chiah hian a ding<br />

chhuak a, "Chakna thlipuia inthuamin hotu ka ni leh ta!", tiin a<br />

tawng chhuak.<br />

Europe leh South America te chu nasa lehzualin an inep ta a,<br />

Blatter chuan hnehna a chan hnu hian kawhmawh bawl ching<br />

FA chungah phuba engmah a lak loh tur thu a sawi zui bawk a,<br />

hetih lai hian mi tam takin FIFA chu eirukna nasatna hmunah an<br />

ngai chho ta mek zel a, vote lei leh hralh chungchangah pawh<br />

khawvelin a rinna a hloh tial tial bawk a ni.<br />

Aston Villa hian an coach thar tur chu June thla ral hma<br />

ngeia biak fel an tum a, Ancelotti hi an beisei ru ber a.<br />

Mahse, Chelsea-a a hlawh zat pound mtd.5 hi an pe ve<br />

thei ang em? Hei hi Villa-ah Ancelotti a luhna kawng daltu a<br />

ni thei mai thei.


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Chelsea Coach thar Guus Hiddink<br />

Kum 64 mi<br />

Dutchman chuan<br />

National Team<br />

enkawl ai chuan<br />

Club enkawl chu<br />

a thlang leh ta<br />

zawk dawn.<br />

Chelsea neitupa<br />

R o m a n<br />

Abramovich<br />

chuan chiang takin Chelsea enkawl turin Hiddink a rawn let<br />

leh dawn tih a sawi. Hiddink hian Carlo Ancelotti hmunruak<br />

a rawn hnawh khat dawn a ni.<br />

"Turkey-ah ka kir leh dawn tih ka sawi reng reng lo, ka la<br />

chak tha a, chuvang chuan nitina hnathawh hi ka duh a ni.<br />

Hei vang hian National Team enkawl ai chuan Club enkawl<br />

ka thlang leh ta zawk a. Turkish FA President chu ka la<br />

hrilh chuang lova, amaherawh chu media kaltlang hian a<br />

hriatthiam ve mai ka beisei, mahse Chelsea nen hian Official<br />

taka inbiakna kan la nei lem lo a ni", tiin Hiddink chuan<br />

Chelsea a zawm tur thu a sawi.<br />

Hiddink hian thla 12 lai Turkey-ah hian contract a la nei a,<br />

Chelsea a zawm a nih chuan Turkey FA chu Chelsea in 4<br />

million pound zangnadawmna (Compensation) an pek a<br />

ngai dawn a ni. Hiddink hian Scolari hmunruak Chelsea-ah<br />

khan a luah lailawk tawh a nih kha. 2009 FA cup a chawipui<br />

a, tin Roman nen hian an inbe pawp reng a, Chelsea Club<br />

tan a ngaihtuahna a seng reng tho a ni. Chelsea nen hian<br />

Official taka inbiakremna hun an neih thuai a beisei thu a<br />

sawi bawk.(lawrkhawm)<br />

Michael Owen Manchester-ah kum khat dang<br />

a awm leh dawn<br />

Manchester Utd. Chuan an striker Michael Owen chu kum<br />

khat dang Old Trafford-a awm leh turin contract a ziahpui<br />

leh ta. Chutih rualin Champions league final-ah reserve-ah<br />

pawh a tel phak loh avanga United hawisan tum ang an<br />

sawi, an striker<br />

tho, Dimitar<br />

Berbatov pawh<br />

chu a rilru a thlak<br />

leh nge Manchester<br />

Utd.<br />

Chhuahsan a<br />

tum loh thu a<br />

sawi ve bawk.<br />

Sir Alex<br />

11<br />

Real Madrid-in Arsenal Captain Fabregas<br />

leinan Pound Mtd.54 pek an inhuam<br />

Arsenal chuan an<br />

captain Fabregas in<br />

lei duh chuan pound<br />

mtd.54-a rawn dawn<br />

turin Real Madrid an<br />

hrilh. Khawvel<br />

midfielder tha ber<br />

zinga pakhat<br />

Fabregas, kum 24 mi hi Real Madrid hotute mit a tlung<br />

tawk bakah an ko thei hlauh a nih chuan an khingpui ber<br />

Barcelona tan thil zahthlak a ni tel dawn a. Chu vangin,<br />

Santiago Bernabeu(Real Madrid Stadium)-a koh thlen ngei<br />

hi an tum hle a ni. Real Madrid hotu zinga pakhat chuan,<br />

"Kan President Florentino Perez hian Fabregas kan koh<br />

theih chuan Barcelona aia kan chan thatna tur a nih a ring a.<br />

Season thara inbuatsaihna tha ber pawh a ni ang. Chu<br />

vangin, Fabregas hian Barcelona pan lova Real Madrid a<br />

rawn pan zawk theihna tur a nih dawn phawt chuan sum leh<br />

pai engzat pawh sen a huam a ni" a ti.<br />

Tin, Fabregas bakah Madrid derby Atalatico Madrid leh<br />

Argentina striker Aguero, kum 22 pawh hi koh theih ngei a<br />

beisei a, he mite pahnih tan hian pound mtd.100 an ruahman<br />

a ni. Arsenal hian an captain an hralh chhuak dawn tak tak<br />

a nih chuan Premier league-a an khingpuite hnena hralh<br />

chhawn chu an duh lova. Fabregas erawh hi chuan kum 8<br />

chhung Arsenal-a a awm hnu hian a pianna hmun Nou<br />

Camp(Barcelona stadium) pan hi a chak em em a ni.<br />

Mahse, Champions league champion Barca hian nikum<br />

lama an lo dawnna pound mtd.30 bak kha chu pek belh an<br />

tum lem lo niin a lang.<br />

Ferguson-a tan pawh season tharah striker rinawm pali a<br />

nei chhunzawm leh dawn a, season liam taah khan an<br />

striker pali; Rooney, Hernandez, Berbatov leh Owen-te hian<br />

goal 63 ngawt an club tan hian an chhuih lut a. Berbatov<br />

chuan interview-naah "Premier league champion tum 20 la<br />

thei turin beihpui thlak ka la duh a ni. Kei hi awlsam taka<br />

hnung tawlh mi ka ni lo. Chuti ni suh se he hmun(Old<br />

Trafford)-ah hian hun rei tak ka awm lo tawp ang" a ti. "Champions<br />

league final zan khan inthlakna room atang TV-ah ka<br />

lo thlir a, kha mi zan khan club tana tangkaina nei lo ang<br />

maia ka awm kha ka lungawi thei lova, ka zak bawk a. Ka<br />

fans-te ka lunghnur hmel hmuhtir kha ka duh loh vang a ni"<br />

tiin a sawi tel bawk. Heti ang hian Berbatov chuan sawi<br />

mah se, Manchester Utd. a awm chhunzawm dawn leh dawn<br />

loh hi player pakhat thu tlukna ngawt a ni thei lova, thu neitu<br />

United lamin i awm chhunzawm ang an tih erawh a ngai<br />

ang chu. Chuti a nih loh chuan hreh tak chung pawhin Old<br />

Trafford hi a vei liam a ngai ve dawn tho a ni.


Vol.2, No 15 Chhaktiang<br />

June, 2011<br />

Britain a iPhone Game siam chhuaktu naupang ber<br />

Kum 13 mi lek, school naupang pakhat chu, Britain-a iPhone<br />

Game App siam chhuaktu naupang ber a rawn ni chho ta!<br />

Apple siam, iPhone software-a khelh theih tur Game App chu<br />

school naupang pakhat kum 13 mi lek Aaron Bond chuan a<br />

siam chhuak ta a ni. Spud Run tih hming chawiin a thianpa<br />

pakhat hnen atanga tanpuina nen a siam chhuak a ni. iPhonea<br />

App hi engtinnge an siam chhuah tih idea leh design chu a<br />

thianpa kum 16 mi Sebastian McNeil hnen atanga a zir thu a<br />

sawi bawk.<br />

Bond chuan, "He mi Game kan siam chhuah hma hian, kan<br />

siam chhuahna atana kan hmanrawh mamawh lei nan £1,400<br />

vel kan seng a ni" tiin a sawi. A thianpa kum 16 mi Sebastian<br />

McNeil hian idea leh design lampang mawhphurhna a la a,<br />

Bond hian thildang zawng a buaipui thung a ni.(zobawm)<br />

Phek 9-na<br />

Beauty Column<br />

Hming - Zothanthuami(Mazotei)<br />

D. of Birth- Dec 16, 1993<br />

Khua - Tahan 'D' Group<br />

San lam - 5' 3"<br />

Nu leh pa - Pu Lalthankhuma<br />

Pi Zobiakmawii<br />

Unau zat - 4(Upa ber)<br />

Zirna - Pawl sawm pass<br />

Tlangvalte tan - Vacancy<br />

Hnathawh - Computer zir mek<br />

Mipa ngaihsan zawng - Pa lian lam,<br />

pa tak ( in tipa khur khur ni lo), mi<br />

dawh thei tak, sakhaw mi tak leh mi<br />

inngaitlawm, hang lutuk lo, ngo lam<br />

deuh, tawng duh lam pang hi ka ngai na.<br />

Vision -English (Sap tawng) thiam tak nih phawt ka duh.<br />

A thalai puite hnena a sawi duh - Thil (harsatna) eng<br />

pawh kan chungah lo thleng se, a thim lam aiin a eng lam<br />

zawnga thlir thiam i tum ang u.<br />

Kohhrana hnathawh - Treasurer (Naupang Sande Skul),<br />

Contact address - arwÅmy&dabm*, Lily (Embroidery),<br />

Tahan 'D'<br />

Email - mzlovely2015@gmail.com<br />

China ramah<br />

hian kal leh<br />

taksa peng<br />

pawimawh dang<br />

thlak ngai, a<br />

thlakna tur hmu<br />

mai si loten lei<br />

tur an zawng<br />

nasa a, heti ang<br />

vela sumdawng<br />

pawh hi an tam.<br />

Phek 9-na

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!