saqarTvelos parlamentis aparati

saqarTvelos parlamentis aparati saqarTvelos parlamentis aparati

parliament.ge
from parliament.ge More from this publisher
13.07.2013 Views

administraciuli centrebi erTdroulad samefo rezidenciasac warmoadgendnen. arabebis Semosevis Sedegad ganadgurda cixe-qalaqebi artanuji, oZraxe da wunda. maTi gandevnis Semdeg qveyana ganaxlebis gzas daadga. IX saukunis dasawyisSi tao-klarjeTSi `qarTvelTa samefo~ Camoyalibda. daviT kurapalatis dros (Xs-s II naxevari), mis saz- RvrebSi iyo _ samcxe, javaxeTi, artaani, kola, klarjeTi, SavSeTi, tao, aWara, basiani, speri. adrefeodaluri epoqis miwurulidan oZrxes nacvlad TandaTan winaurdeba axalcixe, romelsac vaxuStis mixedviT lomsiana unda rqmeoda. `matiane qarTlisais~ erTi cnobis mixedviT, IXs. tao-klarjeTis mflobels guaram mamfals axalcixeSi didi citadeli, axali cixesimagre augia, romlis Semdeg es qalaqi samcxisa da javaxeTis administraciuli centri gaxda. saqarTvelos Zlierebis xanaSi samcxe-javaxeTi saqarTvelos samxreTi forposti iyo. monRolTa batonobis dros `inju i xassad~ Sewyalebuli feodalis samflobeloSi `divnis~ moxeleni, xarkis amkrefni ver Sediodnen. aqedan gamomdinare aseT xass mamulebs didi SeRavaTebi eZleodaT da maRali ekonomikuri mdgomareobaiyo. xasi feodali, romelic ekonomikurad romelime mon- Roli yaenis Tu ufliswulis sakuTrebas Seadgenda, bunebrivia politikuradac farTo damoukideblobiT sargeblobda. mefe siuzerens CamoCorebuli erTerTi aseTi moxele-feodali iyo sargis jayeli meWurWleTuxucesi, samcxis mTavari da spasalari. 1266 wlidan misi samTavro xasinjud iqca da TviTon uSualod deqvemdebara yaenis mmarTvelobas. samTavros sazRvrebSi er- Tiandeboda saqarTvelo taSiskaridan karnu-qalaqamde (karinamde): samcxe, aWara, SavSeTi, klarjeTi, tao, kola, artaani, javaxeTis nawili. giorgi brwyinvelem SemoierTa samcxe-saaTabago. XV s-is II naxevarSi samcxis samTavro srulad damoukidebelia. amieridan jayelebis am samflobelos `samcxe-saaTabago~, xolo jayelebs aTabagebi ewodebaT, zogjer `mefeebic~ ki. 1578 wels Turqebma mTeli mesxeTi daipyres da dapyrobil teritoriaze axalcixis safaSo Seqmnes, 1595 wels dapyrobili mxare aRweres da gurjistanis vilaieTis didi davTari Seadgines. 1625 wels samcxe-saaTabagom, rogorc politikurma erTeulma, arseboba Sewyvita. `gurjistanis vilaieTis~ administraciuli danawileba Semdegnairi iyo: vilaieTi danawilda ZiriTad samxedroadministraciul erTeulebad _ livebad (sanjayi), livebi _

nahiebad (raioni) da yadiluqebad, nahiebi ki _ kariebad (sofeli) da dasaxlebul punqtebad. sul `davTris~ mixedviT samcxe-saaTabago 1160 sofels moicavda [m.svaniZe, samcxesaaTabagos administraciuli dayofa da socialur-ekonomiuri mdgomareoba `gurjistanis vilaieTis didi davTris mixedviT,~ Tsu Sromebi, t.121, Tb., 1967; gv.295]. `gurjistanis vilaieTis~ saTaveSi idga beglar-begi (mir-mirani) da provinciis mTavargamgebloba mis xelT imyofeboda. beglarbegs sulTani niSnavda da igi uSualod mas emorCileboda. beglarbegi ganagebda samoqalaqo, samxedro da, nawilobriv, samarTlis saqmeebs. vilaieTis SemadgenlobaSi Semavali sanjay-begebi vilaieTis beglarbegs emorCilebodnen. Cildiris beglarbegis rezidencia axalcixeSi mdebareobda. (saWiroa vicodeT, rom `gurjistanis vilaieTi~ da `Cildiris vilaieTi (eialeTi)~ erTi da igive administraciuli erTeulia. magram, radganac misi administraciuli centri axalcixe iyo, mas axalcixis safaSosac uwodebdnen). sanjay-begi marTavda sanjayis samoqalaqo da samxedro saqmeebs [Cildiris eialeTis jaba davTari. 1694-1723ww. Turquli teqsti qarTuli TargmaniT gamosacemad moamzada c.abulaZem, gamokvleva daurTo m. svaniZem, Tb., 1979. gv. 79.; m.svaniZe, samcxe-saaTabagos administraciuli dayofa da socialur-ekonomiuri mdgomareoba `gurjistanis vilaieTis didi davTris mixedviT,~ Tsu Sromebi, t.121, Tb., 1967; gv. 295]. vilaieTis saqmeebis gansaxilvelad beglarbegis TavmjdomareobiT divani ikribeboda. religiisa da samarTlis saqmeebs vilaieTis centrSi mjdomi yadi ganagebda. igi marTmsajulebas SariaTis mixedviT awarmoebda. sapolicio samsaxuri subaSebs evalebodaT [m.svaniZe, samcxe-saaTabagos administraciuli dayofa da socilalur-ekonomiuri mdgomareoba `gurjistanis vilaieTis didi davTris mixedviT,~ Tsu Sromebi, t.121, Tb., 1967;; 295]. rogorc ukve iTqva, sanjayebi nahiebad da yadiluqebad iyofoda. sadac mosaxleobis umravlesobas qristianebi Seadgendnen _ iq nahie iyo, xolo sadac muslimebi sWarbobdnen _ yadiluqi. nahie Tavis sagamgebloSi ramdenime sofels aerTianebda [Cildiris eialeTis jaba davTari. 1694- 1723ww. Turquli teqsti qarTuli TargmaniT gamosacemad moamzada c.abulaZem, gamokvleva daurTo m. svaniZem, Tb., 1979.; 79]. `gurjistanis vilaieTis didi davTris~ mixedviT Cildiris (axalcixis) safaSo Semdeg livebad da nahiebad iyofoda:

administraciuli centrebi erTdroulad samefo rezidenciasac<br />

warmoadgendnen.<br />

arabebis Semosevis Sedegad ganadgurda cixe-qalaqebi artanuji,<br />

oZraxe da wunda.<br />

maTi gandevnis Semdeg qveyana ganaxlebis gzas daadga. IX<br />

saukunis dasawyisSi tao-klarjeTSi `qarTvelTa samefo~<br />

Camoyalibda. daviT kurapalatis dros (Xs-s II naxevari), mis saz-<br />

RvrebSi iyo _ samcxe, javaxeTi, artaani, kola, klarjeTi,<br />

SavSeTi, tao, aWara, basiani, speri.<br />

adrefeodaluri epoqis miwurulidan oZrxes nacvlad TandaTan<br />

winaurdeba axalcixe, romelsac vaxuStis mixedviT lomsiana<br />

unda rqmeoda. `matiane qarTlisais~ erTi cnobis mixedviT,<br />

IXs. tao-klarjeTis mflobels guaram mamfals axalcixeSi didi<br />

citadeli, axali cixesimagre augia, romlis Semdeg es qalaqi<br />

samcxisa da javaxeTis administraciuli centri gaxda.<br />

<strong>saqarTvelos</strong> Zlierebis xanaSi samcxe-javaxeTi <strong>saqarTvelos</strong><br />

samxreTi forposti iyo. monRolTa batonobis dros `inju i xassad~<br />

Sewyalebuli feodalis samflobeloSi `divnis~ moxeleni,<br />

xarkis amkrefni ver Sediodnen. aqedan gamomdinare aseT xass mamulebs<br />

didi SeRavaTebi eZleodaT da maRali ekonomikuri mdgomareobaiyo.<br />

xasi feodali, romelic ekonomikurad romelime mon-<br />

Roli yaenis Tu ufliswulis sakuTrebas Seadgenda, bunebrivia<br />

politikuradac farTo damoukideblobiT sargeblobda. mefe<br />

siuzerens CamoCorebuli erTerTi aseTi moxele-feodali iyo<br />

sargis jayeli meWurWleTuxucesi, samcxis mTavari da spasalari.<br />

1266 wlidan misi samTavro xasinjud iqca da TviTon uSualod<br />

deqvemdebara yaenis mmarTvelobas. samTavros sazRvrebSi er-<br />

Tiandeboda saqarTvelo taSiskaridan karnu-qalaqamde (karinamde):<br />

samcxe, aWara, SavSeTi, klarjeTi, tao, kola, artaani,<br />

javaxeTis nawili.<br />

giorgi brwyinvelem SemoierTa samcxe-saaTabago.<br />

XV s-is II naxevarSi samcxis samTavro srulad damoukidebelia.<br />

amieridan jayelebis am samflobelos `samcxe-saaTabago~,<br />

xolo jayelebs aTabagebi ewodebaT, zogjer `mefeebic~ ki.<br />

1578 wels Turqebma mTeli mesxeTi daipyres da dapyrobil<br />

teritoriaze axalcixis safaSo Seqmnes, 1595 wels dapyrobili<br />

mxare aRweres da gurjistanis vilaieTis didi davTari<br />

Seadgines. 1625 wels samcxe-saaTabagom, rogorc politikurma<br />

erTeulma, arseboba Sewyvita.<br />

`gurjistanis vilaieTis~ administraciuli danawileba<br />

Semdegnairi iyo: vilaieTi danawilda ZiriTad samxedroadministraciul<br />

erTeulebad _ livebad (sanjayi), livebi _

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!