Penubuhan RTC - Jabatan Perikanan Malaysia

Bil. 81 (Jun 2012) • (PERCUMA)
Penubuhan RTC
Realisasikan Konsep Strategi
Lautan Biru Negara
• Tangki Pelepasan Benih Ikan Inovasi Baharu
• Penternakan Tiram Triploid - Murah dan Mudah
• Jaket Keselamatan - Syarat Lulus Baharui Lesen
• Daun Sirih Rawat Penyakit Ikan
• Lampu LED Bersistem Solar Untuk Sangkar Ternakan
• Kuetiau Kerang Segera
Jun 2012 Berita Perikanan 1

•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Isi Kandungan Perutusan
Perutusan
Penubuhan RTC Realisasi Konsep Strategi Lautan
Biru Negara
Tangki Pelepasan Benih Ikan Inovasi Baharu
Penternakan Tiram Triploid – Murah dan Mudah
Manfaatkan Kompleks Perikanan Daerah Langkawi
Melestarikan Sumber Perikanan Darat
Hari Bertemu Pelanggan - Merakyatkan
Perkhidmatan Awam
Program Roadmap Perjelas Keselamatan Nelayan
Kod Amalan Untuk Perikanan Yang Bertanggungjawab
(CCRF) Perlu Dipatuhi Secara Global
Pengimport dan Pengeksport Ikan Hidup Sarawak
Diberi Penjelasan
Ikan Eksotik Dirampas
Senarai Ikan Yang Dilarang Masuk Ke Malaysia
Kuarantin Diwajibkan Untuk Cegah Penyebaran
Penyakit Ikan
Aktiviti Penyelidikan dan Pembangunan (R&D)
Ikan Kerapu Diperkasa
Lensa Perikanan
Daun Sirih Rawat Penyakit Ikan
Nurseri Ikan Marin ZIA Sempang Jana Industri
Akuakultur Melaka
Jaket Keselamatan - Syarat Lulus Baharui Lesen
Kor Tani Zon Selatan Dilancar
Turun Padang Bantu Kumpulan Sasar
Che Hashim - Nelayan Jaya Kebangsaan 2011
Mesin Pengering Produk Perikanan
Penghela Pukat Hidraulik Mudahkan Nelayan
JKKK Johor Manfaatkan Program Demo Produk
Perikanan
Lampu LED Bersistem Solar Untuk Sangkar Ternakan
Belacan Kedah Guna Mesin
Kuetiau Kerang Segera
Uji Minda Anda!! - Teka Silang Kata
Kartun - Ikan Oh! Ikan
Resipi Pilihan – Sata Soya Pizza, Popia Sata Berkeju
dan Otak-otak Cili Padi
Editorial
Penasihat
Hj. Ahmad Azahari Ahmad
Ketua Editorial
Zaki Haji Mokri
Sidang Redaksi
Pengurusan Maklumat : Nor Khalilah Zainuddin, Mohd Fakhrudin
Yasok & Mohd Nor Effendi Aziz
Pengembangan : Kasim Tawe & Nawar A. Karim
Akuakultur : Azura Markus
Biosekuriti : Norashikin Daliyana & Hamidon Ahmad
Pelesenan & PS : Mohamad Hafiz Mushidi Shakori
Perlindungan Sumber : Radhuhaida Ramli
Pembangunan & PKT : Azimah Jumatli
Kejuruteraan : Sumawati Amad Bugis
Sumber Manusia : Zam Zam Sarifan
Penyelidikan : Nor Hadzirah Ramli
DPPSPM : Wahidah Mohd Arshaad
Inst. Perikanan Malaysia : Mohd Faizal Mat Ahan
Koresponden
Kedah: Anuar Omar, Perlis: Masoffi Ab. Karim, Pulau Pinang:
Thanaletchumy Chandrasegar, Perak: Norul Fahezah Salehhuddin,
Selangor: Fazlan Abd. Ghani, Melaka: Mohd. Azam Jusoh,
Negeri Sembilan: Khanisah Mujin, Johor: Nur Afifah A. Rahman,
Pahang: Mohamed Semail, Terengganu: Muslihah Abdul Rahaman,
Kelantan: Shadiah Mohamad, Labuan: Simon Anak Julius Nanta,
Sarawak: Nata Bakar, Sabah: Sairin Samin
Jurufoto
Nor Yubas Sahari Yaacob, Abdul Razak Mohamad
Edaran
Abdul Razak Mat Aini
Reka Bentuk dan Percetakan
Sasyaz Holding Sdn. Bhd.
2 Berita Perikanan Jun 2012
2
3
4
5
6
7
8
8
9
10
10
11
12
13
14,15,16,17
18
19
20
20
21
22
23
23
24
24
25
26
27
28
28
Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh, salam sejahtera dan
salam satu Malaysia.
Alhamdulillah, setinggi-tinggi kesyukuran ke hadrat Allah Subhanahu
Wata’ala kerana dengan izin dan inayat-Nya kita dapat menjalankan
kerja-kerja dalam keadaan sihat dan selesa.
Pembaca yang dihormati sekalian,
Kita kini telah pun berada di pertengahan tahun 2012. Oleh itu sebagai
penjawat awam dan sebagai kumpulan sasar atau apa juga profesion
kita, inilah masanya untuk kita menilai prestasi kita sama ada telah
mencapai sasaran atau sebaliknya. Jika tidak mencapai sasaran, kita
perlu melipat gandakan usaha ke arah melaksanakan apa yang telah
dirancang untuk separuh penggal tahun 2012 ini.
Pembaca yang dihormati sekalian,
YAB Perdana Menteri telah membentangkan Laporan Tahunan 2011
pencapaian Program Transformasi Kerajaan (GTP) dan Program
Transformasi Ekonomi (ETP). Kerajaan telah memberi lapan Laporan
Kemajuan ETP sepanjang tahun 2011. Sebanyak 110 projek telah dilancarkan, 55 peratus EPP telah bermula dan lebih
RM179.2 bilion nilai pelaburan telah dijanjikan. Projek-projek ini dijangka mampu menyumbang sekitar RM129.5 bilion
kepada Pendapatan Dalam Negara Kasar (PDNK) pada tahun 2020 dan mewujudkan 313,741 peluang pekerjaan baharu
menjelang tahun yang sama.
Program Transformasi Ekonomi (ETP) telah diperkenalkan oleh Kerajaan yang melibatkan pemantapan 12 bidang
ekonomi utama termasuk sektor pertanian. NKEA pertanian, memberi tumpuan kepada sub-sektor akuakultur,
pengkulturan rumpai laut, sarang burung walit, produk herba, buah-buahan dan sayur-sayuran serta pemprosesan
makanan. Ini bertujuan untuk membolehkan produk Malaysia menembusi pasaran global bernilai tinggi yang sedang
membangun dengan pesat. Bagi menjayakan projek NKEA pertanian, Unit Perancangan Ekonomi (EPU) telah menyediakan
peruntukan sebanyak RM1.6 bilion di bawah Rancangan Malaysia Ke Sepuluh (RMK-10) bagi tahun 2011 hingga 2012.
Sejumlah 16 Entry Point Project (EPP) dan 11 Business Opportunities (BO) telah dikenal pasti dalam sektor pertanian
bernilai tinggi yang boleh membawa keuntungan lumayan kepada negara.
Pembaca yang dihormati sekalian,
Di bawah RMK-10, Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani mempunyai komitmen sebanyak 267 projek bernilai
RM1.545 bilion. Oleh itu, semua jabatan dan agensi di bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani termasuk
Jabatan Perikanan diminta melaksanakan semua program dan projek yang telah dirancang secara teratur dan mengikut
jadual agar objektif dan matlamatnya dapat dicapai serta memberi manfaat kepada kumpulan sasar.
Sehubungan itu, sejak pelancaran Program Transformasi Ekonomi oleh YAB Perdana Menteri Malaysia, sektor
perikanan terutamanya industri akuakultur telah diberi penekanan sebagai salah satu daripada enam NKEA utama.
Justeru, Kerajaan telah membantu penternak dengan menyediakan dana untuk mengusahakan projek-projek akuakultur
di seluruh negara.
Pembaca yang dihormati sekalian,
Kini telah terbukti bahawa industri akuakultur menjadi penyelamat bagi jaminan bekalan makanan setelah sumber
perikanan tangkapan semakin susut akibat penerokaan yang tidak terkawal. Bagi memperkukuhkan lagi industri
akuakultur, Jabatan Perikanan telah melaksanakan banyak program akuakultur di seluruh negara. Sejak awal tahun
2012 sahaja, sebanyak 12 program akuakultur utama telah dijayakan. Antaranya ialah:
• Lawatan ke projek penternakan ikan air tawar milik Syarikat Flora Kancil Sdn. Bhd. di Pusing, Perak pada 9 Januari 2012.
• Lawatan ke Syarikat SQB Agrotech Sdn. Bhd. yang mengeluarkan benih tilapia monosex di Gambang, Kuantan, Pahang
pada 22 Januari 2012.
• Majlis Menandatangani Perjanjian Projek Estet Mini Rumpai Laut di Kota Kinabalu, Sabah pada 6 Mac 2012.
• Promosi Teknologi Akuakultur Ikan Kerapu Hibrid di Pusat Penyelidikan Perikanan (FRI) Tanjong Demong, Besut,
Terengganu pada 15 Mac 2012.
• “The 6th. International Discus Show Malaysia 2012” di Kompleks Kenanga Wholesale City, Kuala Lumpur pada 19 April
2012.
• Majlis Perasmian Nurseri Ikan Marin Zon Industri Akuakultur Sempang, Melaka pada 20 April 2012.
• Majlis Pelancaran Projek Industri Perikanan Komuniti Besut, pada 24 April 2012.
• Lawatan ke Projek Pembenihan Ikan Kerapu di Pantai Cahaya Bulan, Kota Bharu, Kelantan pada 4 Mei 2012.
• Karnival Citra Bahasa Di Alam Akua di Pulau Pinang pada 22 Mei 2012.
• Majlis Menandatangani Perjanjian Program Ladang Sinergi Antara Syarikat Trapia (M) Sdn. Bhd. Dengan Pengusaha pada
8 Jun 2012.
• Program Promosi Teknologi Akuakultur Tiram Triploid pada 19 Julai 2012.
• Majlis Taklimat NKEA Sektor Pertanian Kepada Jabatan / Pengusaha Akuakultur Negeri Sarawak pada 24 Julai 2012.
Pembaca yang dihormati sekalian,
Program-program yang dijayakan oleh Jabatan Perikanan ini perlu dipromosikan supaya orang ramai terutamanya para
nelayan dan penternak mengetahui dan dapat memanfaatkan teknologi dan inovasi yang diperkenalkan. Sehubungan
itu Majlis Jalinan Mesra Jabatan Perikanan Malaysia Bersama Media telah dijayakan pada 18 Jun 2012 dan disusuli
Program Kembara Media Perikanan pada 12 hingga 15 Julai 2012. Tujuan program-program ini diadakan adalah
bagi menjalinkan satu hubungan kerjasama antara para pengamal media massa dengan Jabatan Perikanan Malaysia.
Ini bertepatan dengan inspirasi Kerajaan untuk merakyatkan perkhidmatan awam. Dalam hal ini, hebahan oleh pihak
media amat penting kerana melaluinya orang ramai dapat menilai prestasi Jabatan Perikanan Malaysia, sama ada selari
dengan visi, misi dan objektif yang digariskan dalam menerajui industri perikanan negara.
Sekian, wassalam.
(DATO’ AHAMAD SABKI BIN MAHMOOD)
Ketua Pengarah
Jabatan Perikanan Malaysia
Putrajaya

YAB Tan Sri Muhyiddin Mohd Yasin, Timbalan Perdana Menteri Malaysia merasmikan
RTC Mini Selama, Perak.
Penubuhan Rtc
Realisasi Konsep Strategi Lautan Biru Negara
Oleh: Jalaluddin Osman
Pejabat Perikanan Daerah Larut Matang & Selama
Taiping, Perak
Selama, Perak - Pusat Transformasi Luar Bandar (RTC) Selama, Perak
telah dirasmikan oleh YAB Tan Sri Muhyiddin Mohd Yasin, Timbalan
Perdana Menteri Malaysia di Kampung Sungai Siputeh, Selama pada
12 Julai 2012. Turut hadir YB Dato’ Seri Hj. Mohd Shafie Hj. Apdal,
Menteri Kemajuan Luar Bandar dan Wilayah; YAB Dato’ Seri Diraja
Dr. Zambry Abd Kadir, Menteri Besar Perak serta 4,000 orang penduduk
tempatan, agensi kerajaan dan swasta.
Inisiatif penubuhan RTC ini memenuhi konsep Strategi Lautan Biru
Negara 4 (National Blue Ocean Strategy) di mana penduduk berhampiran
akan menerima manfaat hasil penyediaan perkhidmatan secara
berpusat dan berintegrasi seperti pusat pengumpulan, pemprosesan
dan pengedaran hasil pertanian, perkhidmatan perbankan dan insurans,
khidmat nasihat perniagaan, latihan kemahiran serta penjagaan kesihatan.
Ini memudahkan urusan masyarakat luar bandar dalam menjalankan
aktiviti ekonomi mereka yang mampu memberi impak dan pendapatan
berganda.
Pusat Transformasi Luar Bandar Mini ini akan memberi manfaat
dan impak yang besar kepada seramai 60 ribu penduduk daerah ini
yang kebanyakannya terlibat dalam aktiviti pertanian dan perladangan
di samping bekerja di sektor kerajaan dan perniagaan. Selain itu,
RTC Mini ini akan memberi manfaat dan impak yang besar terhadap ekonomi
penduduk daerah Selama dan sekitarnya.
kewujudannya juga akan memberi manfaat kepada penduduk di kawasan
sempadan selatan negeri Kedah yang meliputi kawasan Mahang, Serdang,
Baling dan Kulim. Justeru, pembinaan RTC ini akan menjadi pemangkin
kepada pembangunan ekonomi dan sosial penduduk bagi merealisasikan
Program Transformasi Ekonomi (ETP) dan Program Transformasi Kerajaan
(GTP) untuk memacu Malaysia ke arah negara maju dan berpendapatan
tinggi menjelang tahun 2020.
Jun 2012 Berita Perikanan 3

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Sultanah Hajah Haminah Hamidun, Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri
Agong, melepaskan benih ikan ke Sungai Kinta.
Sebanyak 100,000 ekor benih ikan yang terdiri dari ikan baung, terbol dan lampam
telah dilepaskan ke Sg. Kinta.
Ipoh, Perak: Sejak sekian lama, kaedah manual digunakan untuk tujuan
pelepasan benih ikan ke perairan umum iaitu dengan mengangkat dan
menuangkan beg plastik berisi benih ikan ke dalam sungai atau tasik.
Kaedah ini kini tidak begitu sesuai sekiranya melibatkan orang kenamaan
seperti Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri Agong untuk mengangkat beg
yang agak berat. Sehubungan itu, Jabatan Perikanan Negeri Perak telah
berjaya menghasilkan inovasi Tangki Pelepasan Benih Ikan ke perairan
umum yang lebih praktikal untuk majlis yang melibatkan orang kenamaan.
Inovasi ini telah direka cipta oleh kakitangan Jabatan Perikanan Negeri
Perak iaitu Encik Ahmad Fuad Hj Ahmad, Encik Safaruddin Mohamad Idrus
dan Encik Rajandran Ramasamy.
Penggunaan tangki inovasi ini secara rasmi telah digunakan semasa
Majlis Pelepasan Benih Ikan Di Sg. Kinta yang diadakan sempena Mesyuarat
Agung Pandu Puteri Malaysia di Negeri Perak oleh Kebawah Duli Yang
4 Berita Perikanan Jun 2012
Tangki untuk pelepasan benih ikan ke perairan umum yang
lebih praktikal untuk majlis yang melibatkan orang kenamaan.
Tangki Pelepasan Benih Ikan
Inovasi Baharu
Oleh: Ahmad Fuad Hj. Ahmad
Ketua Daerah Perikanan Kinta & Kampar (RTC Perak)
Maha Mulia Sultanah Hajah Haminah Hamidun, Seri Paduka Baginda
Raja Permaisuri Agong, selaku Penaung Di Raja Persatuan Pandu Puteri
Malaysia pada 29 Mei 2012 di Sungai Kinta, Ipoh. Seri Paduka Baginda
diiringi YABhg. Datin Paduka Seri Rosmah Mansor, isteri Perdana Menteri.
Sebanyak 100,000 ekor benih ikan yang terdiri dari ikan baung, terbol dan
lampam telah dilepaskan ke Sg. Kinta.
Dengan penggunaan tangki pelepasan benih ikan ini, majlis pelepasan
berkenaan telah berjalan lancar dan berjaya. Set tangki diperbuat dari bahan
gentian kaca dan dipasang cermin lut cahaya dari bahan acrylic di keliling
tangki untuk membolehkan benih ikan dilihat dengan jelas. Isi padu tangki
ialah 132.55 liter, garis pusat 45 cm, tinggi 75 cm dan tinggi bahagian kon
25 cm. Tinggi keseluruhannya ialah 1.5 meter.
Saluran air keluar tangki dipasang dengan PVC bergaris pusat 7.5 cm
(3 inci) dengan siku di bahagian bawah yang disambungkan dengan spring-hose
lut sinar bergaris pusat 7.5 cm. Panjang hos ini bergantung kepada keadaan
tebing. Stop-cock yang digunakan telah dipasang dengan sebatang silinder
berbentuk L sepanjang 25 cm dan 90 cm sebagai pemegang bagi kawalan
pelepasan benih ikan. Pada kaki tangki ini dipasang dua unit alat pengudaraan
yang menggunakan dua bateri untuk setiap unit. Kos keseluruhan set tangki
ini ialah RM1,900 termasuk spring-hose sepanjang 4 meter.
Tangki ini diisi sebanyak 120 liter air dan 10 ribu ekor benih ikan yang
berukuran 2.5 cm. Benih ikan berukuran 2.5 cm hingga 7.5 cm boleh digunakan
di mana bilangannya bergantung kepada saiz benih dan tahap pengudaraan.
Bagi benih yang berukuran 7.5 cm, ia boleh diisi sehingga 1,500 ekor.
Tangki pelepasan benih ini telah memudahkan pihak Jabatan Perikanan
dalam menjayakan majlis pelepasan benih ikan khususnya yang melibatkan
pihak kenamaan. Justeru, ia telah menaikkan imej Jabatan Perikanan yang
tidak lagi menggunakan kaedah konvensional iaitu penggunaan beg plastik.
Kelebihan tangki ini ialah selain kelihatan menarik dan kemas, ia
lebih praktikal di lokasi sungai/perairan yang mempunyai tebing tinggi.
Penggunaannya lebih selamat dan tidak memerlukan ramai tenaga kerja di
lokasi pelepasan. Walau bagaimanapun, beg-beg plastik masih digunakan
bagi pelepasan benih ikan yang tidak melibatkan orang kenamaan dan
melibatkan ramai pihak.

Tiram (Crassostrea iredalei) atau tiram
tropika merupakan spesies moluska yang
ke-3 utama selepas kerang (Anadara
granosa) dan siput sudu (Perna viridis). Bermula
dari tahun 1990-an, pihak Jabatan Perikanan
Malaysia melalui Institut Penyelidikan Perikanan
(IPP) telah membangunkan industri akuakultur
tiram dengan meningkatkan teknologi penghasilan
benih di hatceri dan membangunkan kultur tiram
menggunakan sistem yang kukuh dan teratur
(rakit dan rawai). Teknologi yang dibangunkan ini
kemudiannya dipindahkan dan dibangunkan oleh
kumpulan sasaran pada skala lebih komersial.
Jadual 1: Nilai import tiram dari tahun 2004 hingga 2008 oleh Malaysia.
Nilai Import (RM) Tahun
Negara
2004 2005 2006 2007 2008 Jumlah
Korea Selatan 321,077 318,856 1,184,989 1,281,163 1,721,494 4,827,579
China 148,213 200,241 394,971 511,961 496,328 1,751,714
Amerika Syarikat 0 166,098 136,633 53,576 266,613 622,920
Chile 39,243 38,422 310,658 415,138 177,925 981,386
Jepun 162,376 108,443 110,015 171,419 195,264 747,517
Thailand 0 0 0 0 154,800 154,800
Tn. Hj. Rosly Hassan, Pengarah Penyelidikan Perikanan melepaskan
benih tiram ke dalam air sempena Program Promosi Teknologi
Akuakultur Tiram Triploid di Kuala Trong, Perak.
Walau bagaimanapun, timbul masalah
kekurangan benih disebabkan eksploitasi sumber
benih di kawasan semula jadi yang berterusan serta
tidak terkawal. Ini menyebabkan ramai penternak
memperoleh tiram dari luar negara seperti Thailand,
Korea Selatan dan China seperti mana maklumat
dalam Jadual 1. Korea dan China merupakan
pembekal utama manakala Thailand merupakan
negara pembekal yang terhampir dengan Malaysia.
Justeru, berlaku penyebaran penyakit yang dibawa
dari negara asal yang merugikan negara.
Bagi mengatasi masalah tersebut, Institut
Penyelidikan Perikanan telah berjaya menghasilkan
benih tiram triploid yang mempunyai banyak
kelebihan berbanding tiram biasa atau tiram
diploid. Walaupun teknologi pembenihan tiram
telah dibangunkan sejak awal 1990-an, namun
pada masa itu belum ada penglibatan pihak swasta
untuk mengeluarkan benih secara komersial di
hatceri. Aktiviti promosi dan kursus yang dianjurkan
oleh Jabatan Perikanan telah meningkatkan aktiviti
penternakan tiram di negara ini. Pengeluaran
tiram telah meningkat dengan ketara sejak tiga
Penternakan
Tiram
Triploid
Murah dan Mudah
Oleh: Mohd Saleh b. Mohd. Taha
Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Pulau Sayak, Kedah
Tiram impot
dari Korea, Amerika Syarikat,
Chile, China, Kanada, Thailand,
Hong Kong, Perancis dsb.
Promosi makan tiram mentah.
tahun kebelakangan iaitu dari 275 tan metrik
(bernilai RM1.2 juta) pada tahun 2008 kepada
813 tan metrik (bernilai RM3.7 juta) pada tahun
2010. Dengan penghasilan tiram triploid ini,
pengeluarannya dijangka akan terus meningkat.
Teknik pengeluaran tiram triploid ini
dikomersialkan dengan memanipulasi kromosom
pada embrio tiram diploid yang mempunyai 20
kromosom. Tiram triploid yang mempunyai 30
kromosom ini dapat membesar dengan cepat iaitu
kurang dari setahun untuk mencapai saiz pasaran
berbanding tiram biasa yang memerlukan hampir
satu tahun setengah. Saiz pasarannya juga seragam
iaitu antara 6cm - 7cm. Tiram triploid ini juga sentiasa
dalam keadaan baik (good condition factor) kerana ia
tidak membiak (sterile). Oleh itu, tenaganya disalurkan
untuk pembesaran dan bukan untuk pengeluaran
gamet. Selain itu, tiram triploid mempunyai daya
tahan yang kuat untuk menampan penyakit.
Tiram triploid yang dihasilkan daripada proses
pembenihan dalam hatceri di FRI Pulau Sayak,
Kedah telah mula dikomersialkan sejak bulan
November 2010 hingga sekarang di kawasan
Jadual 2: Harga runcit tiram import (hidup dan beku) di Malaysia.
Asal Jenis Saiz Harga Runcit (RM/biji)
Tiram
hidup
Tiram
beku
Standard
(~3.5 inci)
Besar
(~4.5 inci)
Standard
(~3.5 inci)
Besar
(~4.5 inci)
RM2.60 – RM2.80
RM4.00 – RM4.20
RM1.00 – RM1.50
RM2.00 – RM2.20
penternakan semula jadi di Kuala
Trong, Perak. Sehingga Jun 2012,
sebanyak lebih kurang 212,600
spat tiram triploid dan 35,400
spat tiram diploid telah dibiakkan
di rakit di Kuala Trong, Perak yang
diusahakan oleh Syarikat Tropical
Oyster Sdn. Bhd. yang merupakan
syarikat pertama menggunakan
benih tiram triploid dari hatceri.
Syarikat ini berjaya menghasilkan
antara 8,000 -12,000 spat tiram
triploid sebulan yang dijual dengan
harga RM1.80/spat untuk pasaran domestik.
Berdasarkan kepada perbandingan harga
tiram import seperti mana dalam Jadual 2, industri
ternakan tiram memang menguntungkan jika projek
dilakukan dengan perancangan dan pengurusan
yang baik serta menggunakan benih tiram triploid.
Aspek promosi juga penting di mana pada 19
Julai 2012, Promosi Teknologi Akuakultur Tiram
Triploid telah dijalankan di rakit Kuala Trong, Perak
anjuran bersama Jabatan Perikanan Malaysia
dengan syarikat Tropical Oyster Sdn. Bhd. Objektif
program tersebut adalah untuk memindah dan
mengkomersialkan teknologi penghasilan tiram
triploid bagi spesies Crassostrea iredalei serta
untuk melahirkan usahawan penternakan tiram.
Penternakan kerang-kerangan dapat
dilaksanakan melalui pelaburan yang rendah
berbanding ternakan komoditi lain kerana tabiat
pemakanannya bergantung kepada makanan di
habitat semula jadi yang secara tidak langsung
mengurangkan kos dan meningkatkan produktiviti
serta memerlukan teknologi yang murah dan tidak
begitu rumit.
Jun 2012 Berita Perikanan 5

Manfaatkan
Kompleks Perikanan
Daerah Langkawi
Oleh: Omar Saad
Jabatan Perikanan Negeri Kedah
Langkawi, Kedah: Kompleks Perikanan Daerah Langkawi telah dirasmikan
oleh YB Dato’ Wira Mohd Johari Baharum, Timbalan Menteri Pertanian
dan Industri Asas Tani Malaysia pada 30 Jun 2012. Kompleks berharga
RM4.3 juta yang terletak di kawasan seluas 2.5 hektar di Bukit Malut
ini menempatkan Pusat Penyelidikan Marinkultur dan Pejabat Perikanan
Daerah Langkawi. Ia dibangunkan bagi menyediakan perkhidmatan
berpusat bagi aktiviti penyelidikan dan pembangunan penternakan ikan
marin serta pengurusan pentadbiran secara bersistematik.
YB Dato’ Wira Mohd Johari Baharum dalam ucapan perasmian
berkata, pembinaan kompleks ini menjadi satu lagi mercu tanda yang
menunjukkan kepentingan Pulau Langkawi kepada sektor perikanan negara.
Peranan kerajaan mewujudkan persekitaran yang pro-perniagaan ini perlu
dimanfaatkan sebaik mungkin oleh orang ramai terutamanya syarikat
swasta untuk menjana pertumbuhan dalam pengeluaran akuakultur negara.
Pembinaan kompleks perikanan ini juga merupakan usaha Jabatan
Perikanan untuk memperkemas khidmat sokongan kepada aktiviti
akuakultur marin di negeri Kedah dan projek akuakultur marin di Pantai
Barat Semenanjung Malaysia. Pusat Penyelidikan Marinkultur menumpukan
kepada program penyelidikan teknologi asuhan benih ikan marin, kesihatan,
teknologi penternakan ikan dalam sangkar, rumpai laut serta pembiakan
dan penternakan gamat. Selain itu, pusat ini menjadi pusat rujukan (khidmat
YB Dato’ Wira Mohd Johari Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas
Tani Malaysia menyampaikan ucapan perasmian.
Penternak ikan dalam sangkar menerima bantuan di bawah program touch point.
6 Berita Perikanan Jun 2012
nasihat teknikal) kepada orang ramai dalam mengenal pasti tapak yang
sesuai untuk projek akuakultur terutama yang berbentuk komersial. Pusat
ini juga menyediakan kemudahan tapak dan ruang pejabat kepada empat
buah syarikat swasta yang terlibat dalam pembangunan projek sangkar
laut terbuka dan asuhan benih ikan marin.
Sempena majlis ini juga, seramai 20 orang penternak ikan dalam sangkar
menerima bantuan di bawah program touch point yang disampaikan oleh
YB Dato’ Wira Mohd Johari Baharum, Timbalan Menteri Pertanian dan
Industri Asas Tani Malaysia. Beliau juga menyaksikan acara Menandatangani
Perjanjian Persefahaman bagi Program Inkubator Akuakultur Sangkar Laut
Terbuka antara Jabatan Perikanan Malaysia dan usahawan akuakultur.
Hadir sama YH Dato’ Ahamad Sabki Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan
Malaysia. Majlis perasmian ini turut dimeriahkan dengan pertandingan
memancing kategori laut pantai dan pertandingan mewarna untuk kanakkanak
Tadika Perpaduan dan Tadika Pasti di sekitar Langkawi.
Acara Menandatangani Perjanjian Persefahaman bagi program inkubator akuakultur
sangkar laut terbuka antara Jabatan Perikanan Malaysia dan usahawan akuakultur.
YH Dato’ Ahamad Sabki Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan menyampaikan hadiah
pertandingan mewarna kepada kanak-kanak Tadika.

YBhg. Dato’ Khazali Hj. Din melepaskan benih ikan.
Melestarikan
Sumber Perikanan Darat
Oleh: Mohd Baihari Md Noor
Jabatan Perikanan Negeri Kedah
Padang Terap, Kedah: Selaras dengan usaha berterusan untuk
melestarikan sumber perikanan darat di negeri Kedah, Jabatan
Perikanan Negeri Kedah dengan kerjasama Pejabat Daerah Padang
Terap, MADA dan Komuniti Nelayan Tasik Pedu telah mengadakan
Majlis Pelepasan Benih Ikan ke Tasik Pedu, Padang Terap pada 29
April 2012. Majlis disempurnakan oleh YBhg. Dato’ Khazali Hj. Din,
Timbalan Setiausaha Kerajaan (Pembangunan), Negeri Kedah.
Dalam menjayakan majlis ini, Unit Perancang Ekonomi Negeri Kedah
telah memperuntukkan sebanyak RM20,000 di samping sumbangan
bekalan benih daripada pihak swasta dan Jabatan Perikanan. Antara
benih-benih ikan yang lepaskan ialah Kelah sebanyak 500 ekor,
Baung (15,000 ekor), Jelawat (15,000 ekor) dan Lampam Sungai
sebanyak 50,000 ekor.
Menurut YBhg. Dato’ Khazali, pelepasan benih ikan ke dalam
Tasik Pedu bertujuan untuk meningkatkan stok ikan yang semakin
berkurangan ekoran aktiviti penangkapan yang tidak terkawal dan
penguatkuasaan yang longgar.
“Dengan adanya program melestarikan sumber perikanan, ia
dapat meningkatkan sosioekonomi penduduk tempatan terutamanya
nelayan-nelayan sungai”, katanya.
Komuniti Nelayan Tasik Pedu juga disarankan untuk sama-sama
menjaga sumber perikanan bagi membanteras aktiviti menangkap
ikan menggunakan peralatan-peralatan yang dilarang seperti bom
ikan, racun, arus elektrik dan sebagainya. Program sebegini akan
diteruskan lagi dari semasa ke semasa di tasik-tasik lain di negeri ini
seperti Tasik Ah Ning, Tasik Muda dan Tasik Beris bagi memastikan
kelestarian sumber perikanan darat.
Pegawai Daerah Padang Terap menyampaikan ucapan aluan.
Benih ikan yang dibekalkan oleh Jabatan Perikanan.
Jun 2012 Berita Perikanan 7

Pameran diadakan oleh pelbagai agensi.
Hari Bertemu Pelanggan
- Merakyatkan Perkhidmatan Awam
Oleh: Omar Saad
Jabatan Perikanan Negeri Kedah
Langkawi, Kedah: Program Hari Bertemu
Pelanggan Pejabat Perikanan Negeri Kedah
telah dirasmikan oleh YB Dato’ Wira Mohd
Johari Baharum, Timbalan Menteri Pertanian
dan Industri Asas Tani di Kompleks Pendaratan
Ikan LKIM Penarak, Langkawi pada April yang
lalu. Program ini bertujuan untuk mendekatkan
kumpulan sasaran daerah ini terutamanya
golongan nelayan dan penternak ikan bertemu
secara bersemuka dengan kakitangan Jabatan
bagi mengemukakan sebarang masalah, aduan
dan pandangan. Pendekatan ini membolehkan
Jabatan menyelesaikannya masalah tersebut
secara segera dan membuat siasatan lanjut
sekiranya perlu. Pendekatan ini adalah selaras
dengan hasrat pucuk pimpinan negara supaya
Program Roadmap
Perjelas Keselamatan Nelayan
Oleh: Mohamad Asri Abd Rahman
Pusat Pengembangan Perikanan Gelugor, Pulau Pinang
8 Berita Perikanan Jun 2012
penjawat awam dapat meningkatkan
kecekapan sistem penyampaian dengan
memberi tumpuan kepada perkhidmatan
pelanggan melalui konsep “Merakyatkan
Perkhidmatan Awam”.
Batu Maung, Pulau Pinang: Program Interaksi dan Sesi Taklimat Mengenai
Pukat Tunda dan Peralatan Keselamatan Di Atas Vesel Penangkapan Ikan
telah diadakan di Pen Mutiara, Batu Maung, Pulau Pinang pada Mac 2012.
Program ini telah dirasmikan oleh YBrs. Tuan Hj. Gulamsarwar bin Jan
Muhammad, Pengarah Bahagian Pelesenan dan Pengurusan Sumber dari
Ibu Pejabat Perikanan Putrajaya.
Seramai 150 orang peserta telah menghadiri program ini yang terdiri
daripada pengusaha bot pukat tunda dari negeri Perlis, Pulau Pinang dan
Y.Brs. Tuan Hj. Gulamsarwar menjawab isu-isu yang dibangkitkan oleh para
nelayan.
Program ini turut diisi dengan sesi dialog dan
interaksi antara nelayan dan jabatan-jabatan di
bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas
Tani (MOA). Antara isu utama yang ditimbulkan
oleh kumpulan sasar ialah berkaitan permohonan
lesen sampan, permohonan jeti pendaratan ikan
yang lebih kondusif bagi pangkalan Tanjung
Rhu serta permohonan bantuan sangkar ikan
tambahan bagi Komuniti Pengurusan Ekosistem
Perikanan (KPEP) Pangkalan Pulau Tuba dan
Temoyong. Isu berkenaan telah dijawab oleh
YB Dato’ Wira Mohd Johari Baharum menyampaikan lesen baharu kepada nelayan
sampan.
Program dihadiri 150 orang peserta.
Golongan nelayan dan penternak ikan hadir untuk
mengemukakan masalah, aduan dan pandangan.
pegawai-pegawai MOA termasuk YB Timbalan
Menteri sendiri.
Aktiviti yang disertai oleh pelbagai agensi
ini telah berjaya membantu golongan sasar
mengetahui lebih jelas usaha-usaha pihak
kerajaan dalam membangunkan pelbagai
kemudahan infrastruktur demi kebaikan mereka.
Dalam majlis ini juga YB Dato’ Wira Mohd Johari
Baharum telah menyampaikan 13 lesen baharu
kepada nelayan-nelayan sampan di daerah
Langkawi.
Perak. Bersempena program ini, beberapa taklimat telah disampaikan
kepada para peserta seperti berikut:-
• Spesifikasi dan Syarat-syarat Penggunaan Pukat Tunda.
• Akta Perikanan 1985 / Peraturan Perikanan Sebagai Alat
Pengurusan Sumber.
• Peralatan Keselamatan Di Atas Vesel Penangkapan Ikan.
Adalah diharapkan dengan adanya program sebegini ia dapat
meningkatkan kefahaman dan kesedaran para peserta tentang pemuliharaan
sumber dan aspek keselamatan di atas vesel. Program telah diakhiri dengan
sesi soal jawab. Antara isu utama yang ditimbulkan oleh kumpulan sasar
ialah mengenai spesifikasi dan jenis peralatan keselamatan yang perlu
ditempatkan di atas vesel pukat tunda.

Kod Amalan Untuk Perikanan Yang
Bertanggungjawab (CCrf)
Perlu Dipatuhi Secara Global
Oleh: Bahagian Pelesenan dan Pengurusan Sumber
Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya
Dalam usaha mengekalkan sumber akuatik yang menyumbang
kepada ekonomi negara, kita terpaksa berdepan dengan satu
kenyataan bahawa sumber akuatik akan mengalami kepupusan
sekiranya ia terus dieksploitasi secara berlebihan. Ia seharusnya diurus
secara lestari sekiranya sumbangannya kepada pemakanan, ekonomi
dan kesejahteraan sosial rakyat hendak diteruskan.
Justeru, Zon Ekonomi Eksklusif (ZEE) yang diperkenalkan pada tahun
1970-an diterima pakai pada tahun 1982 dan Konvensyen Undangundang
Laut Bangsa-bangsa Bersatu (UNCLOS) telah menyediakan
rangka kerja baharu yang lebih baik bagi pengurusan sumber marin.
Regim perundangan laut yang baharu ini memberikan negara-negara
pantai (Coastal states) hak dan tanggungjawab untuk mengurus sendiri
dan menggunakan sumber perikanan di dalam ZEE mereka yang meliputi
90% daripada perikanan marin dunia. Walaupun pertambahan bidang
kuasa negara-negara terlibat adalah perlu, namun langkah-langkah
yang diambil ke arah pembangunan dan pengurusan sumber perikanan
yang mampan masih tidak mencukupi.
Akhir 1980-an
Sumber perikanan tidak dapat menampung pembangunan dan eksploitasi cepat dan tidak terkawal.
19 Mac 1991
Jawatankuasa Perikanan (COFI) menyeru kepada pembangunan konsep baharu bagi mencapai
perikanan yang mampan dan bertanggungjawab.
1992 (Cancun, Mexico)
Persidangan Antarabangsa Tentang Perikanan Yang Bertanggungjawab meminta FAO
menyediakan kod amalan antarabangsa.
31 Oktober 1995
Kod disediakan dan diterima pakai sebulat suara pada Persidangan FAO.
Contoh Buku Panduan FAO mengenai Kod CCRF.
Pada akhir tahun 1980-an, adalah jelas bahawa sumber perikanan
marin tidak lagi dapat menampung pembangunan dan eksploitasi yang
cepat dan tidak terkawal, maka pendekatan baru pengurusan perikanan
yang meliputi pertimbangan pemuliharaan dan pengurusan sangat
diperlukan. Sehubungan itu, pada 19 Mac 1991, Jawatankuasa ke atas
Perikanan (COFI) telah mencadangkan pembangunan konsep baharu bagi
mencapai perikanan yang mampan dan bertanggungjawab. Seterusnya
Persidangan Antarabangsa Tentang Perikanan Yang Bertanggungjawab
di Cancun, Mexico pada tahun 1992 telah
meminta FAO menyediakan kod amalan
antarabangsa bagi menangani perkara
tersebut. Mengambil kira perkembangan
tersebut, pihak FAO telah mencadangkan
formulasi kod amalan perikanan global
yang bertanggungjawab dan konsisten
dengan instrumen-instrumen tersebut
serta dalam keadaan yang sukarela.
Formulasi ini menetapkan prinsip-prinsip
dan piawaian yang boleh digunakan
bagi pemuliharaan, pengurusan
dan pembangunan semua sektor
perikanan.
Dengan itu Kod Amalan Perikanan
Yang Bertanggungjawab (CCRF)
yang telah diterima pakai sebulat
suara semasa Persidangan FAO pada
31 Oktober 1995 yang menyediakan
rangka kerja bagi usaha pada peringkat
kebangsaan dan antarabangsa untuk
menentukan eksploitasi sumber
hidupan akuatik dapat dilakukan
secara mampan dan harmoni dengan
persekitaran. Malaysia sebagai negara
anggota FAO telah memberi komitmen
yang tinggi bagi pelaksanaan Kod
CCRF berkenaan dengan harapan
supaya sumber akuatik akan dapat
dieksploitasi secara lestari.
Jun 2012 Berita Perikanan 9

Seramai lapan orang penceramah memberi penjelasan mengenai prosedur
pengeluaran permit.
Pengimport dan Pengeksport
Ikan Hidup Sarawak Diberi Penjelasan
Oleh: Nata Bakar
Jabatan Perikanan Laut Sarawak
Panel penceramah menjawab soalan peserta semasa sesi dialog.
Ikan Eksotik Dirampas
Bachok, Kelantan: Jabatan Perikanan Negeri Kelantan menerima sejumlah
17 jenis ikan hiasan eksotik termasuk spesies Piranha yang dirampas dalam
serbuan yang dilakukan oleh Pasukan Gerak Am (PGA) di sebuah rumah
di Taman Rantau Jaya, Rantau Panjang baru-baru ini.
YH Dato’ Mohamad Bin Mat Saman, Pengarah Jabatan Perikanan Negeri
Kelantan berkata, berdasarkan intipan yang dilakukan pihak PGA mendapati
penyeludup membawa masuk ikan hiasan itu dari selatan Thailand melalui
pengkalan haram di Rantau Panjang. Ikan tersebut kemudiannya disimpan di
sebuah rumah sebelum menunggu pengangkutan yang akan membawanya
kepada pembeli atau pengedar.
“Kebanyakan spesies ikan ini adalah dari spesies eksotik yang jarang
ditemui seperti barb, silver shark, betta, pacu, clarias, keli albino dan
ikan larangan seperti Piranha yang keseluruhannya dianggarkan bernilai
RM12,000.
“Kes ini diserahkan kepada kami di bawah Seksyen 61, Akta Perikanan
1985, mengikut Peraturan Perikanan (Larangan Import Eksport 1990),
kerana membawa masuk ikan tanpa permit dan ikan larangan import
eksport, “ katanya dalam sidang media di Pengkalan Perlindungan Sumber
Perikanan, Tawang.
Beliau berkata, dalam serbuan tersebut sebuah lori yang disyaki sebagai
pengangkutan untuk memuatkan ikan tersebut turut dirampas.
Ikan-ikan berkenaan akan dilupuskan terutamanya Piranha yang menjadi
ancaman dan perosak ekosistem perikanan memandangkan ia adalah spesies
10 Berita Perikanan Jun 2012
Kuching, Sarawak: Untuk mengatasi kekeliruan di kalangan pengimport
dan pengeksport komoditi ikan hidup di Sarawak mengenai prosedur
pengeluaran permit dan agensi yang perlu dirujuk, Jabatan Perikanan Laut
Sarawak telah mengadakan Taklimat Peraturan Permit Import dan Eksport
Ikan Hidup pada 18 April 2012. Masalah sering timbul kepada mereka yang
berhasrat untuk mengimport atau mengeksport ikan atau udang hidup di
Sarawak mengenai agensi mana yang patut dirujuk mengenai pengeluaran
permit kerana terdapat pertindihan bidang kuasa antara agensi-agensi
pelaksana seperti Jabatan Perikanan, Jabatan Perkhidmatan Kuarantin
dan Pemeriksaan Malaysia (MAQIS), Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia dan
Kementerian Kesihatan Malaysia. Majlis taklimat telah dirasmikan oleh Tn.
Hj. Azlisha Ab. Aziz, Pengarah Perikanan Laut Sarawak.
Taklimat lebih memfokuskan kepada peraturan-peraturan dan undangundang
yang perlu dipatuhi oleh pengusaha sebelum mereka menjalankan
urusan import dan eksport. Mereka juga diberi penjelasan mengenai agensi
yang sepatutnya dihubungi untuk mendapatkan permit sehinggalah kepada
urusan pengendalian kargo.
Sesi taklimat ini dihadiri seramai 23 peserta dari syarikat dan individu
yang terlibat secara langsung dalam sektor perikanan. Manakala taklimat
telah disampaikan oleh lapan orang penceramah dari agensi yang dijemput
seperti Jabatan Perikanan Laut Sarawak, Biosekuriti Perikanan Wilayah
Sarawak, Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia, Jabatan Kastam Diraja Malaysia,
Jabatan Hutan Sarawak, Jabatan Pertanian Sarawak (Bahagian Perikanan
Darat dan Bahagian Vaterinar) dan Malaysia Airport Bhd.
Pengarah Perikanan negeri Kelantan (dua kiri) bersama kakitangannya
menunjukkan anak ikan yang dirampas oleh pihak PGA di Rantau Panjang.
pemakan daging. Beberapa ikan yang bersesuaian akan digunakan untuk
penyelidikan di Pusat Pengembangan Komuniti dan Akuakultur di Machang.
Beliau berkata, kes penyeludupan ikan hiasan eksotik ini sering berlaku
berikutan permintaannya yang tinggi dari pembekal dan peminat ikan hiasan.
Semua ikan-ikan berkenaan tidak diperolehi di Malaysia dan mempunyai nilai
tinggi di pasaran. Jabatan Perikanan Malaysia tidak menolak kemungkinan
yang negeri ini menjadi laluan dan transit penyeludupan ikan hiasan sebelum
diedarkan ke negeri lain.
Petikan dari akhbar Sinar Harian.

Senarai
Ikan yang
Dilarang
Masuk ke
Malaysia
Oleh: Bahagian Biosekuriti Perikanan
Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya
Jabatan Perikanan telah mewartakan Peraturanperaturan
Perikanan (Larangan Import dsb. bagi
Ikan) 1990 bagi mengawal kemasukan spesies
ikan eksotik dari luar. Pada awalnya, peraturan ini
menyenaraikan sebanyak tujuh genus yang dilarang
import. Pada tahun 2011, pindaan pada peraturan
tersebut telah dibuat dengan memasukkan sembilan
lagi genus dan spesies kepada senarai sedia ada
untuk menjadikan jumlah kesemuanya 14 genus dan
dua spesies ikan.
Larangan yang dimaksudkan dalam peraturan
tersebut adalah larangan bagi mengimport, menjual,
memelihara atau menyimpan genus ikan hidup
sebagaimana yang diperuntukkan dalam jadual
kepada peraturan-peraturan yang tersebut di atas
kecuali dengan kebenaran bertulis dari Ketua Pengarah
Perikanan Malaysia.
Senarai genus dan spesies ikan yang dilarang untuk
diimport adalah Serasalmus/ Serrasalmo/Pygocentrus/
Catoprian, Pygopritis, Colosomma/Piaractus,
Mylossoma, Mylopus/Myleus, Pristobrycon, Myletes,
Salmo, Onchorynchus, Cichla, Esox, Chiclasoma,
Acipencer, Arapaima, Lepisosteus spatula*, Cherax
destructor*
Tindakan untuk melarang ikan-ikan di atas dibawa
masuk ke Malaysia diambil setelah menimbangkan
beberapa faktor seperti tahap ancaman kepada
ekosistem, habitat dan spesies tempatan serta risiko
penyakit yang dibawa oleh spesies ikan yang mudah
dijangkiti dan spesies ikan vektor penyakit.
* Nama genus dan spesies
RALAT - Berita Perikanan Bil. 80 (Mac 2012)
muka surat 24:
“Dengan itu pengendali perlu memastikan ikan
berada dalam suhu yang rendah sekurang-kurangnya
di bawah 10 0
C”. Bukannya 100 0
C.
Jun 2012 Berita Perikanan 11

12 April 2012 - Lawatan kerja YB. Datuk Yaakob Mohd. Amin,
Pengerusi Jawatankuasa Hal Ehwal Agama Islam, merangkap
ADUN Kawasan Sg. Udang menyediakan filet ikan tilapia.
Hatceri udang laut Syarikat Cargill Aquaculture Resources Sdn. Bhd. di Pekan, Pahang yang mempunyai
premis kuarantinnya sendiri.
Industri akuakultur telah berkembang dengan
pesatnya untuk meningkatkan pengeluaran
ikan berikutan permintaan yang tinggi
terhadap ikan dan produk ikan di seluruh
dunia. Keadaan ini telah menyumbang kepada
perubahan yang drastik dalam industri berkenaan.
Jika dahulunya aktiviti penternakan ikan hanya
dilaksanakan secara sara hidup, namun kini ianya
diusahakan secara intensif malah ada yang turut
melaksanakan secara super intensif.
Amalan penternakan ini mewujudkan
masalah kesihatan kepada ikan yang diternak.
Berikutan masalah tersebut, pengusaha telah
menggunakan pelbagai bahan dan antimikrob
untuk menyelesaikan masalah penyebaran
penyakit.
Setiap tahun, akan muncul penyakit-penyakit
baharu dalam industri akuakultur dunia yang
agak membimbangkan. Pemindahan haiwan
akuatik hidup untuk menyokong industri
akuakultur dan perdagangan antarabangsa juga
telah menyebabkan berlakunya ‘Transboundry
epizootic’. Ini telah merebakkan penyakit bintik
putih (White Spot Disease) dan penyakit YHD
(Yellow Head Disease) dalam ternakan udang serta
KHV (Koi Herpes Virus) pada ikan kap tempatan.
Oleh yang demikian, pelaksanaan kuarantin
merupakan salah satu kaedah pengurusan
yang penting bagi mengurangkan risiko apabila
haiwan akuatik dipindahkan menjangkau
sempadan antarabangsa atau domestik.
Kuarantin juga diperlukan apabila berlaku
pemindahan haiwan akuatik di antara kawasankawasan
atau zon yang berlainan atau apabila
induk baharu atau kitaran hidup peringkat lain
bagi haiwan akuatik dimasukkan ke dalam
pusat penetasan dan kemudahan-kemudahan
lain pengeluaran akuakultur.
Kuarantin boleh didefinisikan sebagai
mengekalkan kumpulan akuatik secara
12 Berita Perikanan Jun 2012
Kuarantin Diwajibkan
Untuk Cegah Penyebaran Penyakit Ikan
Oleh: Norazizah Kemat
Pusat Biosekuriti Perikanan Negeri Pahang
Buku yang boleh dijadikan rujukan untuk prosedur
kuarantin haiwan akuatik hidup.
Pemeriksaan sampel untuk ujian penyakit ikan
dan udang.
Pemeriksaan dan pemantauan tahap kesihatan ikan di bawah
tempoh kuarantin perlu dilaksanakan secara berkala dan
direkodkan.
berasingan dengan sentuhan langsung atau
tidak langsung dengan haiwan akuatik yang
lain bagi tujuan menjalani pemerhatian untuk
tempoh masa yang tertentu dan jika sesuai, ujian
dan rawatan termasuk melaksanakan rawatan
yang betul terhadap air efluen atau air buangan
akan dilakukan.
Pelaksanaan kuarantin dalam industri
perikanan bertujuan untuk mengurangkan risiko
terhadap kemasukan patogen ke dalam wilayah
negara pengimport dan merebak kepada spesies
yang mudah dijangkiti di samping mengelak
kemasukan penyakit akibat pengenalan
organisma akuatik yang belum diluluskan
status pengenalannya yang mungkin berbahaya.
Di peringkat sub nasional pula pelaksanaan
kuarantin adalah bagi menghalang penyebaran
patogen antara sistem sungai yang berbeza,
kawasan tadahan air, pulau-pulau, zon penyakit
atau kawasan jajahan (unit politik).
Bagi kemudahan pengeluaran (hatceri /
kemudahan grow-out) pelaksanaan kuarantin
digalakkan bagi mencegah kemasukan patogen
berbahaya ke dalam kemudahan ternakan
melalui induk yang dijangkiti atau peringkat
juvenil atau benih.
Kebimbangan negara Malaysia mahu
pun negara luar berhubung isu merebak
dan pemindahan penyakit dalam haiwan
akuatik telah menjadikan prosedur kuarantin
diwajibkan khususnya yang membabitkan
aktiviti import dan eksport atau perdagangan
antarabangsa.

YH Dato’ Ahamad Sabki Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan Malaysia
melawat tangki pembenihan ikan sempena perasmian Program Promosi
Teknologi Akuakultur di FRI Tg. Demong, Besut, Terengganu.
Oleh: Hjh. Nik Haiha Nik Yusoff
Pusat Penyelidikan Perikanan (FRI) Tg. Demong, Besut, Terengganu
Di Malaysia, aktiviti pengeluaran benih dan penternakan ikan kerapu
masih di peringkat awal. Walaupun projek perintis penternakan ikan
marin dalam sangkar secara komersial telah dimulakan sejak 1973,
namun tumpuan hanya kepada spesies ikan siakap putih, siakap merah,
jenahak dan kerapu hijau yang menggunakan benih dari habitat semula jadi.
Kini, jumlah keluasan sangkar ternakan ikan marin di negara ini melebihi
1.186 juta meter persegi yang melibatkan lebih daripada 20 spesies.
Ikan kerapu menyumbang kira-kira 20 peratus daripada keseluruhan
hasil pengeluaran akuakultur ikan marin negara yang kini melebihi 35,000
tan metrik setahun. Ia mendapat permintaan yang tinggi dalam bentuk hidup
di pasaran luar negara khususnya Hong Kong dan China. Secara relatif,
harganya lebih tinggi berbanding spesies-spesies lain ikan marin. Harga
jualan ikan kerapu hidup di ladang berbeza antara RM45 hingga RM110
sekilogram bergantung kepada spesies.
Iklim Malaysia yang stabil sepanjang tahun dan bebas dari bencana alam
memberi kelebihan untuk terus bersaing dalam penternakan ikan kerapu
yang sebelum ini didominasi oleh negara lain seperti Taiwan. Tambahan
pula lokasi Malaysia yang hampir dengan pusat pasaran borong ikan hidup
terbesar di dunia iaitu Hong Kong dan China, turut membantu pemasaran hasil.
Menyedari potensi tersebut dan jangkaan kekurangan bekalan benih
ikan kerapu yang akan berlaku, Pusat Penyelidikan Perikanan (FRI) Tanjung
Demong, Besut, Terengganu telah menjalankan aktiviti penyelidikan dan
pembangunan (R&D) teknologi pembenihan ikan kerapu seawal tahun
1988. Hasilnya, pada tahun 1990, kerapu hijau telah berjaya dibiakkan,
diikuti kerapu harimau pada tahun 1995. Pada tahun 2004, pusat ini berjaya
membangunkan teknik aruhan penukaran jantina terhadap kerapu kertang.
Pada tahun 2009, usaha pusat ini bersama Syarikat Seraya Akuatik Sdn.
Bhd. berjaya mengeluarkan benih-benih kerapu hibrid GGTG (Giant Grouper
x Tiger Grouper).
Bekalan benih daripada sumber semula jadi semakin kurang relevan
kerana bekalannya terhad, bermusim dan tidak konsisten serta amalannya
yang bercanggah dengan dasar serta peraturan pemuliharaan sumber
perikanan semula jadi. Pergantungan kepada benih-benih import juga
semakin berkurangan ekoran kesedaran di kalangan penternak tempatan
mengenai implikasi wabak penyakit yang boleh menggugat kemampanan
industri akuakultur negara dalam jangka masa panjang. Justeru, pengeluaran
Sebuah pusat pembenihan ikan kerapu milik
swasta di Kota Bharu, Kelantan yang menerima
lawatan YB Datuk Sri Noh Hj. Omar, Menteri
Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia.
Benih ikan kerapu yang dikeluarkan
di Pusat Hatceri Ikan Marin Nasional
Rompin, Pahang.
Aktiviti Penyelidikan dan Pembangunan (R&D)
Ikan Kerapu Diperkasa
Nurseri Ikan Marin ZIA Sempang, Merlimau, Melaka turut diwujudkan bagi
memperkasa industri akuakultur ikan marin negara.
benih ikan marin daripada hatceri tempatan merupakan suatu keperluan
yang amat mendesak dan perlu diusahakan secara bersungguh-sungguh.
Pembangunan industri pembenihan ikan marin termasuk kerapu hanya
boleh dicapai melalui penglibatan syarikat-syarikat swasta bagi mewujudkan
kemudahan hatceri sendiri dan tidak terlalu bergantung kepada kemudahan
hatceri kerajaan. Selain syarikat swasta, pengusaha-pengusaha kecil juga
boleh menyediakan kolam-kolam tanah untuk tujuan pengeluaran telur,
penternakan makanan hidup dan larva serta asuhan benih seperti yang
dilakukan oleh pengusaha kecil di daerah Besut, Terengganu. Walaupun
FRI Tanjung Demong telah menyalurkan bantuan input yang terhad
di peringkat awal dalam bentuk induk-induk matang, telur dan khidmat teknikal.
Kini, daerah Besut terkenal sebagai “Lembah Pengeluaran Ikan Marin”.
Usaha untuk meningkatkan pengeluaran benih ikan kerapu wajar
disegerakan bagi menampung permintaan sebanyak antara 40 juta hingga
80 juta ekor benih setahun menjelang 2015 hingga 2020. Sekurangkurangnya
10 hingga 20 buah hatceri ikan kerapu swasta perlu diwujudkan
dan sebanyak 600 hingga 1,200 ekor induk kerapu berkualiti perlu disediakan
pada setiap masa.
Justeru, Program Promosi Teknologi Akuakultur Kerapu telah diadakan
di Institut Penyelidikan Perikanan (FRI) Tanjung Demong, Besut, Terengganu
pada Mac lalu yang bertemakan “Kerapu Hibrid Spesies Alternatif
Akuakultur Ikan Marin” dan telah dirasmikan oleh YH Dato’ Ahamad Sabki
Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan Malaysia. Tujuan program ini diadakan
adalah untuk menyebarluaskan teknologi pembenihan dan penternakan
ikan kerapu khususnya kerapu hibrid yang terdapat di FRI Tanjung Demong
untuk dimanfaatkan oleh orang ramai sama ada yang terlibat dalam industri
akuakultur ikan marin atau yang berminat untuk menceburinya.
Jun 2012 Berita Perikanan 13

15 April 2012
YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan
Malaysia mengadakan sidang media sempena Majlis Penangkapan
Ikan di Estet Mini Tasik Chempaka, Lanchang, Pahang.
19 April 2012
YB Datuk Seri Noh Bin Hj. Omar, Menteri Pertanian dan Industri
Asas Tani Malaysia merasmikan “The 6 th International Discus Show
Malaysia 2012 ” di Kompleks Kenanga Wholesale City, Kuala Lumpur.
20 April 2012
YB Datuk Wira Hj. Ahmad Bin Hamzah, Ahli Parlimen Jasin melawat
kawasan nurseri ikan sempena Majlis Perasmian Nurseri Ikan Marin
Zon Industri Akuakultur Sempang di Kg. Sempang Pantai, Merlimau,
Melaka.
14 Berita Perikanan Jun 2012
4 Mei 2012
YAB Dato’ Sri Mohd Najib Bin Tun Hj. Abd Razak, Perdana Menteri
Malaysia merasmikan Pusat Transformasi Luar Bandar (RTC) Kelantan
di Bandar Baru Tunjong, Kota Bharu, Kelantan.

4 Mei 2012
YB Datuk Seri Noh bin Haji Omar, Menteri Pertanian dan Industri
Asas Tani Malaysia mengadakan lawatan ke Projek Pembenihan Ikan
Kerapu di Pantai Cahaya Bulan, Kota Bharu, Kelantan.
11 Mei 2012
Majlis Penyerahan Bangunan Makmal Biosekuriti Perikanan Wilayah
Tengah oleh Jabatan Kerja Raya yang diwakili YBrs. Encik Mohd
Azmi Bin Che Kob, Ketua Penolong Pengarah Kanan (Bangunan B)
JKR Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur kepada Jabatan Perikanan
Malaysia yang diwakili oleh YBrs. Encik Shaupi Bin Derahman,
Timbalan Ketua Pengarah (Operasi), Jabatan Perikanan Malaysia
di Jalan Carruthers off Jalan Sultan Salahuddin, Kuala Lumpur.
22 - 25 Mei 2012
The 3 rd. Regional Exchange on the Implementation of EAFM
Activirties in the Coral Triangle Countries telah dirasmikan
oleh YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah
Perikanan Malaysia di Putrajaya.
8 Mei 2012
YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan
Malaysia menyaksikan Penyampaian Geran WWF oleh Dr. Sundari
Ramakrishna, Pengarah Konservasi WWF-Malaysia kepada YBhg.
Dato’ Goh Siong Tee, Pengerusi Persatuan Penternak Ikan Laut
Malaysia (MFFAM) sempena Majlis Bersama MFFAM di Ibu Pejabat
Perikanan, Putrajaya.
21 Mei 2012
YBrs. Tn. Hj. Ismail Bin Abu Hassan, Timbalan Ketua Pengarah
(Pembangunan), Jabatan Perikanan Malaysia bertukar-tukar
cenderahati dengan Encik Kurbanov, Pengarah Penyelidik, Pusat
Pembangunan dan Penyelidikan Perikanan Uzbekistan sempena
lawatan rasmi ke Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya.
Jun 2012 Berita Perikanan 15

24 Mei 2012
YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri
Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia menyampaikan Anugerah
Perkhidmatan Cemerlang kepada kakitangan jabatan dan agensi
di bawah Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani di MAEP,
Serdang, Selangor.
26 Mei 2012
YB Datuk Seri Noh bin Hj. Omar, Menteri Pertanian dan Industri Asas
Tani Malaysia bersama penerima Anugerah Usahawan Belia Tani
sempena Perasmian Karnival Tani MAHA Youth (Himpunan Jutaan
Belia) di perkarangan bangunan Wisma Tani Putrajaya.
3 Jun 2012
YB Datuk Seri Noh bin Hj. Omar, Menteri Pertanian dan Industri Asas
Tani Malaysia menyampaikan Lesen Sampan Khas kepada nelayan
sempena Mini MAHA Parlimen Tanjung Karang di Padang Astaka,
Tanjung Karang, Selangor.
16 Berita Perikanan Jun 2012
29 Mei 2012
YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian
dan Industri Asas Tani Malaysia menyampaikan bantuan sempena
Program Interaksi dan Hari Bertemu Pelanggan Warga Nelayan
Bersama YB Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani di
Kg. Nenasi, Pekan, Pahang.
8 Jun 2012
Majlis Menandatangan Perjanjian Program Ladang Sinergi Antara
Syarikat Trapia (M) Sdn. Bhd. Dengan Pengusaha disaksikan oleh
YBrs. Tn. Hj. Ismail Bin Abu Hassan, Timbalan Ketua Pengarah
(Pembangunan), Jabatan Perikanan Malaysia di Ibu Pejabat Perikanan,
Putrajaya.

16 Jun 2012
YB Datuk Perumal A/L Raju, Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan
Desa dan Pertanian Negeri Melaka (tengah) merasmikan World Turtle
Day 2012 di Dataran Pahlawan, Melaka.
21 Jun 2012
YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan
Malaysia menyampaikan Sijil Amalan Akuakultur Baik (GAP) sempena
Majlis Hari Bertemu Pelanggan Pusat Biosekuriti Perikanan Selangor
di KLIA, Sepang, Selangor.
29 Jun 2012
YBrs. Encik Abdul Hamid Bin Yasin, Pengarah Perikanan Negeri Johor
menyampaikan rawai kepada nelayan sempena Majlis Pelancaran
Projek Perintis Rawai Menggunakan Mata Kail Berbentuk C (C-Hook)
di Pontian, Johor.
18 Jun 2012
YH Dato’ Ahamad Sabki Bin Mahmood, Ketua Pengarah Perikanan
Malaysia menyampaikan Takwim 2012 kepada wakil-wakil media
sempena Majlis Jalinan Mesra Jabatan Perikanan Bersama Media di
Ibu Pejabat Perikanan Malaysia, Putrajaya.
29 Jun 2012
YB Datuk Chua Tee Yong, Timbalan Menteri Pertanian dan Industri
Asas Tani Malaysia menyampaikan bantuan kepada petani, penternak
dan nelayan sempena Mini MAHA Parlimen Pontian di Pontian, Johor.
30 Jun 2012
YB Dato’ Wira Mohd Johari Bin Baharum, Timbalan Menteri Pertanian
dan Industri Asas Tani Malaysia menyampaikan replika Bot SLT kepada
Pengerusi KPEP Tg. Rhu, Langkawi sempena Majlis Perasmian
Kompleks Perikanan Daerah Langkawi dan Penyerahan Bantuan
Input di Bawah Projek Touch Point Pengusaha Perikanan di Langkawi
di Bukit Malut, Langkawi, Kedah.
Jun 2012 Berita Perikanan 17

Daun Sirih
Rawat Penyakit Ikan
Oleh: Institut Penyelidikan Perikanan (FRI)
Tg. Demong, Besut, Terengganu
Penjagaan kesihatan merupakan salah satu aspek utama
yang perlu dititikberatkan dalam mengurus sesuatu
projek akuakultur terutama yang berskala komersial.
Ini bagi mengelakkan kerugian yang besar kepada pengusaha
sekiranya ikan yang diternak dilanda wabak penyakit.
Pada masa ini, penternak menggunakan antibiotik atau
bahan-bahan kimia untuk merawat atau pun mencegah
jangkitan penyakit terhadap ternakan mereka. Namun,
penggunaan antibiotik atau bahan kimia secara berterusan
atau tidak terkawal akan meningkatkan resistansi/ketahanan
mikroorganisma terhadap bahan tersebut. Selain itu, residu
pada ternakan atau air ternakan tersebut juga berbahaya
kepada manusia dan persekitaran.
Oleh yang demikian, Jabatan Perikanan Malaysia melalui
penyelidikan yang dilakukan oleh Institut Penyelidikan
Perikanan (FRI) Tg. Demong, Besut, Terengganu telah
menghasilkan produk berasaskan ekstrak tumbuhan herba
sebagai rawatan alternatif yang lebih selamat digunakan
dalam pengendalian penyakit ikan.
Ekstrak herba sirih tersebut telah terbukti keberkesanannya
di makmal dan di ladang dalam menentang serangan bakteria
antaranya seperti Micrococcus sp, Staphylococcus aureus,
Vibrio alginolyticus dan Vibrio vulnificus. Aplikasi pemakaiannya
adalah dengan hanya menggaulkan ekstrak ke dalam pelet
yang akan diberikan kepada ikan.
Ekstrak sirih ini yang mengandungi bahan hydroxychavicol,
kompaun-kompaun fenolik seperti cavicol, cavibetol, carvacrol,
eugenol dan allilpyrocatecho mengandungi ciri-ciri antioksidasi,
antiseptik, bakterisida dan fungisida. Penggunaan bahan
semula jadi seperti daun sirih telah terbukti boleh menggantikan
antibiotik dalam rawatan dan pencegahan penyakit.
Selain daun sirih, terdapat beberapa lagi tumbuhan herba
lain yang diketahui dapat dimanfaatkan sebagai rawatan
alternatif dalam pengendalian pelbagai agen penyebab penyakit
ikan seperti daun kapal terbang (Androgaphis paniculata), daun
jambu (Psidium guajaval), bawang putih (Allium sativum) dan
daun ketapang (Termmalia cattapa).
Dalam konteks ini, pelbagai produk berkonsepkan herba
yang mampu mencegah dan mengubati sesuatu penyakit
ikan boleh diperkenalkan di pasaran dalam dan luar negara
memandangkan produk seperti ini semakin popular. Apatah
lagi di negara kita yang kaya dengan pelbagai fauna
dan flora yang boleh diguna pakai untuk tujuan tersebut.
Walau bagaimanapun produk-produk herba ini perlu diuji
terlebih dahulu keberkesanan dan kesesuaiannya sebelum
diaplikasikan.
18 Berita Perikanan Jun 2012
Kerintangan bakteria terhadap ekstrak sirih.
Sebelum dirawat
Kelebihan Ekstrak Herbal:
3 Produk semulajadi yang
selamat
3 Mudah terurai (easily
biodegrable)
3 Kesan persekitaran yang
minimum
3 Tiada kesan sampingan
pada manusia
3 Mudah diperolehi
3 Murah dan mengurangkan
kos perbelanjaan
Selepas mendapat rawatan

Melepaskan benih ikan ke dalam kolam penternakan.
YB Datuk Wira Hj. Ahmad Hamzah, Ahli Parlimen Jasin melawat bangunan nurseri
ikan marin.
Nurseri Ikan Marin ZIA Sempang
Jana Industri Akuakultur Melaka
Oleh: Mohd. Azam Jusoh
Jabatan Perikanan Negeri Melaka
Jasin, Melaka: Nurseri Ikan Marin, Zon Industri Akuakultur (ZIA) Sempang,
Melaka telah dirasmikan oleh YB Datuk Wira Haji Ahmad Bin Hamzah,
Ahli Parlimen Jasin yang mewakili YAB Ketua Menteri Melaka pada
20 April 2012. Nurseri ini ditubuhkan di kawasan seluas 14.85 hektar
di persisiran pantai mukim Sempang, Jasin, Melaka yang diwartakan
sebagai Zon Industri Akuakultur (ZIA) untuk meningkatkan pengeluaran
ikan marin negara.
YB Datuk Wira Haji Ahmad Bin Hamzah berkata, Kementerian
Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia telah membelanjakan sejumlah
RM6.9 juta untuk membangunkan infrastruktur asas dan sistem penternakan
di kawasan yang sebelum ini terbiar. Pusat ini diharapkan akan dapat
meningkatkan pengeluaran ikan laut dan menjana pendapatan pengusaha
serta menjadi pelengkap kepada perkembangan aktiviti perikanan sedia
ada di negeri ini khususnya di daerah Jasin. Jika selama ini hasil ikan
laut didaratkan oleh nelayan, namun dengan adanya nurseri di ZIA
Sempang ini, akan membuktikan bahawa pengeluaran ikan laut boleh
dihasilkan dari aktiviti akuakultur. Pertumbuhan bidang akuakultur ini
secara langsung membawa limpahan ekonomi kepada penduduk
setempat. Pembangunan ZIA Sempang ini juga akan menjadi pelengkap
kepada aktiviti pelancongan di kawasan Serkam dan Merlimau Pantai
yang terkenal sebagai destinasi pelancongan berasas perikanan seperti
jualan ikan segar, medan ikan bakar dan aktiviti memancing.
Projek penternakan ikan siakap dalam kolam fasa pertama yang
menggunakan mikro organisma efektif telah dapat menghasilkan ikan
yang berkualiti tanpa rasa lumpur dan akan menjadi model projek
Nurseri Ikan Marin, Zon Industri Akuakultur (ZIA) Sempang.
Perlantikan peserta ladang sinergi.
Bantuan pemulihan banjir kepada penternak.
akuakultur ikan laut bagi negeri Melaka. Pada musim pertama, tujuh
buah kolam penternakan telah menghasilkan 83 tan metrik ikan siakap
bernilai RM850,000.
Nurseri ini mempunyai empat modul sistem asuhan ikan laut yang
menggunakan teknologi asuhan dalam tangki secara kitar semula. Projek
ini dioperasikan melalui konsep ladang sinergi untuk melahirkan usahawan
di kalangan belia dan siswazah. Mereka akan melalui program latihan
dan bimbingan kepakaran Jabatan Perikanan secara ‘hands-on’ sebelum
dipilih mengopersiakan sistem hatceri secara komersial. Ini merupakan
satu pendekatan yang amat berkesan dalam usaha menjana pendapatan
tidak kurang daripada RM3,000 sebulan di kalangan siswazah melalui
kerjaya perikanan. Projek pembenihan dan asuhan ini juga akan menjadikan
negeri Melaka sebagai salah sebuah negeri pengeluar utama benih ikan
laut untuk menampung keperluan benih ikan laut negara.
Jun 2012 Berita Perikanan 19

Jaket Keselamatan
- Syarat Lulus Baharui Lesen
Oleh: Mohd. Azam Jusoh
Jabatan Perikanan Negeri Melaka
Melaka: Aspek keselamatan nelayan sentiasa
dititikberatkan oleh Jabatan Perikanan bagi
mengurangkan kes-kes kehilangan nyawa dan
harta benda mereka semasa menangkap ikan
di laut. Sehubungan itu, dua majlis penerangan
dan interaksi bersama nelayan telah diadakan
di Zon Melaka Selatan dan Melaka Barat. Majlis
penerangan di Zon Melaka Barat telah diadakan
di Tg. Bidara dan disertai oleh 100 orang nelayan
dari negeri Melaka dan 50 orang nelayan dari
Negeri Sembilan. Manakala majlis di Zon Melaka
Selatan pula telah diadakan di Padang Temu dan
disertai seramai 50 orang nelayan. Majlis tersebut
telah dirasmikan oleh YB Datuk Latipah Omar,
Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan
Desa dan Pertanian Negeri Melaka.
Nelayan diberi penerangan melalui ceramah
bertajuk “Peralatan Keselamatan Di Atas Vesel
Kor Tani
Zon Selatan Dilancar
Oleh: Mohd. Azam Jusoh
Jabatan Perikanan Negeri Melaka
Alor Gajah, Melaka: Kor Tani Zon Selatan
telah dilancarkan oleh YB Datuk Seri Noh Bin
Hj. Omar, Menteri Pertanian dan Industri Asas
Tani Malaysia pada 30 April 2012 di Alor Gajah,
Melaka. Turut hadir ialah YB Datuk Perumal A/L
Raju, Exco Pembangunan Desa dan Pertanian
Negeri Melaka; YB Encik Aziz Bin Kaprawi, Exco
Pertanian dan Industri Asas Tani Negeri Johor
dan YB Datuk Yunus Bin Rahmat, Exco Pertanian,
Industri Asas Tani, Pembangunan Usahawan dan
Koperasi Negeri Sembilan. Majlis tersebut telah
dihadiri seramai 1,200 orang termasuk 750 orang
peserta Kor Tani Zon Selatan yang mewakili negeri
Melaka, Negeri Sembilan dan Johor.
Ketika melancarkan Kor Tani Peringkat Zon
Selatan, Datuk Seri Noh berkata, sasaran keahlian
hingga akhir tahun ini ialah seramai 10,000
ahli. Sejak dilancarkan pada tahun lalu, Kor Tani
Kementerian Pertanian dan Industri Asas Tani
Malaysia telah berjaya mengumpul 6,000 orang
ahli yang terdiri daripada peladang, nelayan,
penternak, peserta pasar tani, usahawan industri
20 Berita Perikanan Jun 2012
Jaket keselamatan perlu disediakan di atas botbot
penangkapan ikan bagi menghadapi saat
kecemasan.
Taklimat mengenai Akta Perikanan 1985 dan
Peraturan Perikanan Sebagai Alat Pengurusan
Sumber Perikanan” yang disampaikan oleh pegawai
Jabatan Perikanan Malaysia.
YB Menteri Pertanian dan Industri Asas Tani Malaysia
membuat pemeriksaan perbarisan peserta Kor Tani.
Majlis Pelancaran Kor Tani Peringkat Zon Selatan.
asas tani, dan siswazah. Ia dijangka berupaya
menyediakan 700,000 peluang pekerjaan dalam
sektor pertanian, khususnya kepada generasi
muda menjelang tahun 2020.
YB Datuk Latipah Omar merasmikan majlis.
Penangkapan Ikan” dan “Akta Perikanan 1985
dan Peraturan Perikanan Sebagai Alat Pengurusan
Sumber Perikanan” yang disampaikan oleh
pegawai-pegawai Jabatan Perikanan Malaysia.
Memandangkan kes-kes kemalangan di laut
menjadi isu penting dan sering dilaporkan di
media-media massa, maka Jabatan Perikanan
Malaysia akan menguatkuasakan peraturan
supaya setiap bot perlu memiliki jaket keselamatan
sebagai salah satu syarat lulus bagi lesen yang
hendak diperbaharui. Sesungguhnya, majlis
penerangan ini dapat menyedarkan para nelayan
mengenai kepentingan keselamatan di laut kerana
melibatkan nyawa dan harta benda mereka.
Penyerahan ikrar peserta.
Pelancaran Kor Tani ini menjadikan
sektor pertanian semakin diminati oleh
golongan muda yang berusia antara
18 hingga 40 tahun. Antara faedah
yang diperoleh ialah keutamaan
untuk mendapatkan pinjaman dari
institusi kewangan seperti Agrobank
dan TEKUN. Pada masa yang sama, mereka juga
dipelawa menyertai misi bantuan sukarelawan
bencana alam seperti banjir yang melibatkan
kawasan pertanian.

15 Mac 2012 - Lawatan kerja YB Datuk Perumal A/L Raju, Pengerusi
Jawatankuasa Pembangunan Desa dan Pertanian Negeri Melaka ke
DUN Sg. Rambai dan menyampaikan bantuan enjin sangkut kepada
nelayan.
Turun Padang
Bantu Kumpulan Sasar
Oleh:Mohd. Azam Jusoh
Jabatan Perikanan Negeri Melaka
Melaka: Dalam usaha meningkatkan sistem penyampaian, Jabatan
Perikanan Negeri Melaka telah mengadakan program turun padang bersama
pemimpin yang melibatkan lima buah Dewan Undangan Negeri (DUN)
di Melaka. Bermula dari bulan Mac hingga Mei 2012, sebanyak lima program
telah dijayakan yang bertujuan memberi bantuan kepada kumpulan sasar.
Program turun padang bersama pemimpin bermula di DUN Sg. Rambai
pada 15 Mac 2012 yang melibatkan YB Datuk Perumal A/L Raju, Pengerusi
Jawatankuasa Pembangunan Desa dan Pertanian Negeri Melaka. Beliau
telah melawat projek-projek yang berjaya di DUN berkenaan dan turut
menyampaikan bantuan enjin sangkut kepada peserta di bawah program
Azam Tani.
Pada 3 April 2012, YB Datuk Kapt. (B) Abd. Karim Sulaiman, Pengerusi
Jawatankuasa Kerja Raya dan Kemudahan Awam merangkap ADUN
Tg. Bidara menyampaikan bantuan peralatan kepada peserta-peserta program
Azam Tani di ADUN-nya. Peserta-peserta berkenan ialah Encik Ibrahim
Mat Daim dan Encik Nazaruddin Kamaruzaman yang masing-masing
menerima enjin sangkut dan sampan.
Pada 4 April 2012 pula, program telah diadakan di DUN Kuala Linggi
bersama ADUN-nya YB Datuk Ir. Haji Ismail Haji Othman. Dalam lawatan
kerja itu, beliau telah menyampaikan bantuan enjin sangkut dan sampan
kepada tiga orang peserta iaitu Encik Mamat Yusof, Encik Mohd. Lassim
Bedol dan Encik Saparuddin Mohd. Zin, di Kg. Telok Gong, Kuala Sungai
Baru, Melaka. Beliau seterusnya membuat lawatan ke projek ternakan ayam
kampung yang diusahakan oleh Encik Ibrahim Abdul Jalil di Kg. Tengah,
Kuala Linggi, Melaka. YB Datuk Ir. Haji Ismail turut melawat pangkalan
nelayan Tg. Dahan, Kuala Linggi dan berinteraksi bersama nelayan bagi
menyelesaikan masalah yang timbul.
Pada 12 April 2012, program turun padang berlangsung di DUN
Sg. Udang yang disertai ADUN-nya, YB Datuk Yaakob Mohd. Amin yang juga
merupakan Pengerusi Jawatankuasa Hal Ehwal Agama Islam. Sempena
program tersebut, demonstrasi menyediakan filet ikan tilapia dan produk
nuget diadakan oleh Jabatan Perikanan Negeri Melaka.
Manakala pada 2 Mei 2012, YB Tn. Hj. Amiruddin Yusof, ADUN
Ayer Limau turut mengadakan program turun padang dan menyampaikan
bantuan kepada dua orang peserta program Azam Tani iaitu Encik Yusop
Manap yang mengusahakan kiosk air tebu dan Encik Kasin Harun yang
menerima peralatan menangkap ikan.
3 April 2012 - YB Datuk Kapt. (B) Abd. Karim Sulaiman, Pengerusi Jawatankuasa Kerja Raya dan
Kemudahan Awam merangkap ADUN Tg. Bidara melawat projek Azam Tani.
4 April 2012 - Program turun padang oleh YB Datuk Ir. Haji Ismail Haji Othman,
ADUN Kuala Linggi dan penyampaian bantuan kepada peserta Azam Tani.
12 April 2012 - Lawatan kerja YB. Datuk Yaakob Mohd. Amin, Pengerusi
Jawatankuasa Hal Ehwal Agama Islam, merangkap ADUN Kawasan Sg. Udang
menyediakan filet ikan tilapia.
2 Mei 2012 - YB. Tn. Hj. Amiruddin Yusof, ADUN Ayer Limau menyampaikan bantuan
kepada peserta Azam Tani.
Jun 2012 Berita Perikanan 21

Che Hashim-
Nelayan Jaya
Kebangsaan 2011
Gambar dan Info: Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia
Susunan: Cawangan Komunikasi, Jabatan Perikanan Malaysia
Walaupun hanya berkelulusan
Darjah Enam, namun beliau
mampu memperolehi
pendapatan lebih RM30 ribu sebulan.
Begitulah Che Hashim Che Hamat,
60, dari Kg. Kedai Buloh, Kota Bharu,
Kelantan yang telah dianugerahkan
sebagai Nelayan Jaya sempena Hari
Peladang, Penternak dan Nelayan
Peringkat Kebangsaan (HPPNK) 2011
yang telah diadakan pada awal tahun
2012.
Beliau yang mula menjadi nelayan
sebagai awak-awak ketika berusia 16 Che Hashim Che Hamat.
tahun, kini menguruskan lima buah
bot Zon A. Setelah 25 tahun menjadi tekong, beliau kini menumpukan sepenuh
masanya sebagai pemborong dan peniaga ikan dengan dibantu oleh 29 orang
pekerja. Perniagaan dijalankan di tapak gerai Pasar Nelayan di Kompleks LKIM
Kuala Besar dan Pasar Minggu, Kg. Kedai Buloh. Ikan diborong dari bot-bot
nelayan yang mendarat di Kompleks LKIM Kuala Besar.
Beliau juga merupakan Ahli PNK Kota Bharu dan turut menjalankan penternakan
ikan dalam 50 buah sangkar. Spesies ikan yang diternak ialah siakap, kerapu,
tilapia merah dan keli. Selain itu, beliau juga menyediakan perkhidmatan
mengangkut ikan dan bekalan air batu untuk Persatuan Nelayan di kawasannya.
Dalam aktiviti sosial dan kemasyarakatan pula, beliau menjadi Ahli Rukun
Tetangga dan turut membiayai program sukan untuk belia Kg. Kedai Buloh.
Untuk masa depan, beliau bercadang untuk menambah bilangan sangkar ikan
dan bot serta ingin menceburi bidang lain selain perikanan.
22 Berita Perikanan Jun 2012
Menerima anugerah
daripada YAB Perdana
Menteri semasa
HPPNK 2011.
Berniaga ikan di Pasar Nelayan, Kg. Kedai Buloh.
Menjalankan penternakan ikan di dalam 50 buah sangkar.
Mempunyai lima buah bot.

Mesin Pengering
Produk Perikanan
Oleh: Bahagian Kejuruteraan
Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya
Sebuah mesin pengering pelbagai guna untuk produk perikanan
telah dibangunkan oleh Bahagian Kejuruteraan, Jabatan Perikanan
Malaysia bagi memenuhi keperluan industri yang inginkan produk
yang lebih bersih dan boleh digunakan sepanjang masa. Mesin ini boleh
mengeringkan produk rumpai laut, ikan, keropok dan ikan bilis. Malah,
mesin prototaip ini juga boleh mengeringkan cili dan jagung.
Spesifikasi mesin:-
• Saiz: (5.50 x 2.34 x 2.21) m.
• Bahan: Mild steel dan stainless steel.
• Rak: 10 unit.
• Dulang (tray): 25 unit / rak.
• Pemeluap: 4 unit.
• Pemanas: 12 unit.
• Blower: 12 unit.
• Pemampat udara: 1 unit.
• Anggaran kos: RM100,000
Penghela Pukat Hidraulik
Mudahkan Nelayan
Oleh: Jabatan Perikanan Negeri Pulau Pinang
Nets Hauler 500 Mesin pengangkat pukat.
Penggunaan teknologi dalam industri perikanan tangkapan telah
berkembang dengan pesat selaras dengan perkembangan dalam
industri-industri lain. Penghela pukat atau net hauler ialah salah
satu jenis peralatan yang digunakan untuk menarik pukat semasa operasi
penangkapan ikan. Peralatan ini bukan sahaja digunakan oleh vesel-vesel
penangkapan ikan yang besar seperti Vesel Zon C dan Zon C2, malah turut
dipasang di atas sampan untuk penangkapan ikan di pesisiran pantai.
Kini, alat penghela pukat telah dipertingkatkan dari segi fizikalnya dengan
penggunaan kuasa hidraulik dan komponennya juga diperbuat daripada
keluli tahan karat. Peralatan ini semakin popular di kalangan masyarakat
nelayan di Semenanjung Malaysia.
Mesin pengering pelbagai guna.
Kelebihan menggunakan mesin ini ialah produk lebih bersih, terjamin
kualitinya dan mengurangkan penggunaan tenaga manusia. Lebih penting
lagi, peratus kelembapan produk boleh dilaraskan dengan alat kawalan
pengesan suhu. Mesin ini juga mampu beroperasi sepanjang tahun tanpa
bergantung kepada keadaan cuaca dan musim.
Penghela pukat hidraulik mini.
Rumpai laut yang telah dikeringkan
sehingga 28% kelembapan selama
enam jam pada suhu 47 o C.
Set lengkap penghela pukat hidraulik mini.
Alat penghela pukat berkuasa hidraulik ini juga boleh didapati dalam
pelbagai bentuk dan dijual dengan pelbagai harga. Kelebihannya ialah:-
• Memudahkan kerja kerana menggunakan mesin sepenuhnya.
• Lebih produktif kerana nelayan mampu menarik pukat dua atau
tiga kali dalam sekali operasi dan dapat mempercepatkan kerja
penangkapan ikan.
• Tahan lama kerana diperbuat daripada bahan keluli tahan karat.
Penjagaan hanya ditumpukan kepada motor hidraulik, pam kawalan
injap penghantar dan alas bebola kerana ianya diperbuat daripada
besi tuangan (cast iron) dan boleh berkarat jika terkena air laut.
• Menjimatkan minyak diesel (lebih kurang RM1/+ sehari).
• Tidak mudah rosak.
Jun 2012 Berita Perikanan 23

Taklimat teori pemprosesan produk. Tunjuk ajar secara amali. Bebola ikan.
JKKK Johor Manfaatkan
Program Demo Produk Perikanan
Oleh: Pejabat Perikanan Daerah Batu Pahat, Johor
Rengit, Batu Pahat, Johor: Jabatan Perikanan Negeri Johor telah
menjayakan Program Demo Pemprosesan Produk Perikanan yang
berlangsung di Balai Raya Kg. Sri Merlong, Rengit, Batu Pahat pada
20 Jun 2012. Program ini telah dihadiri seramai 100 peserta yang terdiri
daripada Ahli-ahli Persatuan JKKK Negeri Johor termasuk Pengerusi JKKK
Taman Sri Sulong, Encik Basiron Solihin.
Objektif program ini adalah untuk memindahkan teknologi pemprosesan
produk perikanan dan memberi pengetahuan mengenai produk yang dapat
menjana pendapatan kepada golongan sasar.
Oleh: Bahagian Kejuruteraan
Ibu Pejabat Perikanan, Putrajaya
Kawasan penternakan ikan memerlukan lampu bagi memudahkan
kerja-kerja pengawasan pada waktu malam. Kebiasaannya,
penternak perlu menyediakan lampu yang menggunakan sumber
tenaga elektrik sama ada yang diperoleh dari bateri atau bekalan
elektrik bermeter. Namun, kini penternak mempunyai alternatif dengan
menggunakan sistem solar untuk kegunaan lampu bagi menerangi
kawasan sangkar penternakan pada waktu malam.
Sistem ini berkonsepkan teknologi hijau dan mempunyai komponen
sistem solar seperti berikut:-
• Empat unit lampu LED berkuasa solar khusus untuk kegunaan
di atas sangkar penternakan ikan.
• Sistem elektrik yang berkuasa solar untuk mengeluarkan kuasa
elektrik sehingga 1,000 watt.
• Pendawaian tambahan kepada kemudahan sedia ada.
24 Berita Perikanan Jun 2012
Sistem solar dipasang
di salah sebuah
sangkar penternakan
ikan di Tasik Kenyir,
Terengganu.
Lampu LED Bersistem Solar
Untuk Sangkar Ternakan
Para peserta telah diberi tunjuk ajar oleh tenaga-tenaga pengajar dari
agen Pengembangan Perikanan (APP) Batu Pahat dan Pusat Pengembangan
Teknologi Perikanan, Tg. Sedeli, Kota Tinggi, Johor. Mereka memberikan
komitmen yang tinggi dan berjaya menghasilkan produk pekasam, bebola
ikan, nuget dan kek ikan.
Secara keseluruhannya, peserta amat berpuas hati dengan
program yang diadakan dan berharap supaya Jabatan Perikanan
dapat mengadakan program yang sama dengan produk yang berlainan
pada masa hadapan.
Kos anggaran keseluruhan untuk pemasangan di kawasan penternakan
sangkar berkapasiti 200 unit adalah RM50,000. Sebagai percubaan,
seunit sistem solar ini telah dipasang di sangkar penternakan ikan di
Tasik Kenyir, Terengganu.
Kelebihan sistem ini ialah:-
• Mampu menyediakan cahaya yang terang lebih daripada lampu
pijar sedia ada dan mengurangkan kesan negatif kepada alam
sekitar.
• Menjimatkan kos elektrik kerana tidak memerlukan bekalan
elektrik yang bermeter.
• Mampu menjana dan menyimpan tenaga elektrik untuk digunakan
pada masa yang diperlukan.
• Lampu LED mempunyai jangka hayat yang panjang iaitu di antara
100 ribu jam hingga 1 juta jam penggunaan.

Belacan Kedah
Guna Mesin
Oleh: Omar Saad & Sharudin Ishak
Jabatan Perikanan Negeri Kedah
Belacan, adalah bahan yang diperbuat daripada udang yang boleh
menjadi penyedap kepada masakan orang Melayu sejak zaman
dahulu lagi. Dalam konteks masyarakat majmuk Malaysia hari
ini, ianya telah diterima oleh semua kaum, malah turut diterima oleh
rakyat asing seperti Hong Kong dan China. Walaupun bangsa Inggeris
masih belum meminati bahan yang dikenali “Shrimp paste” ini, namun
mereka bersikap terbuka dengan menyediakan ruang untuk jualan
di pasar-pasar raya mereka di United Kingdom dan Australia.
Belacan sememangnya popular di negara ini terutamanya di kawasan
utara Semenanjung Malaysia. Di Kedah, kawasan yang popular dengan
perusahaan belacan ialah Seberang Kota, Alor Ibus, Kuala Tebengau
dan Kuala Kangkong yang terkenal dengan Belacan Udang Sirin 100%
Tulen. Ketulenan belacan tersebut dapat dinilai dari segi baunya yang
Encik Ideris bin Bakar, pengusaha belacan dari Kampung Alor Ibus, Kuala Kedah.
Belacan Udang Sirin 100% Tulen sedang dijemur.
Belacan yang telah dibungkus.
harum, warnanya yang kemerah-merahan dan terdapat bintik-bintik
hitam yang terbentuk dari mata udang.
Kelazatan belacan berbeza antara seorang pengusaha dengan
pengusaha yang lain kerana perbezaan jenis udang yang digunakan.
Antara spesies udang yang lazim digunakan ialah udang sirin, geragau
dan pepai. Faktor lain yang mempengaruhi kualiti belacan ialah kaedah
mengadun, fermentasi dan tempoh jemuran.
Kini, belacan dihasilkan dengan cara yang lebih bersih, suci dan halal
dengan sokongan peralatan-peralatan moden seperti mesin pengadun,
pengisar dan pembentuk. Dengan aplikasi peralatan tersebut, pengusahapengusaha
belacan yang kebanyakannya terdiri daripada nelayan
berjaya meningkatkan kualiti produk belacan berkenaan di samping
pembungkusan yang lebih menarik setaraf produk komersial yang lain.
Salah seorang pengusaha belacan yang ditemui ialah Encik Ideris
bin Bakar, 53, dari Kampung Alor Ibus, Kuala Tebengau, Kuala Kedah
yang pada mulanya membantu bapanya menghasilkan belacan secara
tradisional.
“Pada masa itu, pembuat belacan selalu dikaitkan
dengan golongan miskin. Namun, setelah 27 tahun
berkecimpung dalam kerja ini dan berjaya membuat
perubahan di samping bantuan yang diterima daripada
Jabatan Perikanan Negeri Kedah, kini saya memiliki
premis pemprosesan yang lengkap dengan mesinmesin
yang lebih sistematik”, katanya. “Pendapatan
saya sebelum ini hanyalah sekadar RM500 sebulan,
namun kini meningkat kepada RM8,000 sebulan”,
katanya sambil berterima kasih kepada Jabatan
Perikanan.
Selain Encik Ideris, terdapat 10 pengusaha belacan
lain di perkampungan yang bermula dari Kampung Alor
Ibus hingga ke Kuala Kangkong. Kini, perkampungan
berkenaan semakin popular terutama di kalangan
pemborong belacan yang datang dari negeri-negeri
lain untuk mendapatkan bekalan Belacan Udang
Sirin 100% Tulen, sehingga ianya mendapat jolokan
Koridor Belacan Negeri Kedah.
Jun 2012 Berita Perikanan 25

Kuetiau
Kerang Segera
Oleh: Jabatan Perikanan Negeri Selangor
Ramai yang memilih makanan segera seperti mi, roti
canai, sate dan bermacam-macam lagi sebagai menu
harian mereka kerana lebih senang dan ringkas untuk
disediakan. Terkini, satu lagi makanan segera telah berada di
pasaran iaitu Kuey-Teow Kerang Segera yang dikeluarkan oleh
syarikat Bio Haruantech.
Menurut Pengarah Urusan Syarikat Bio Haruantech (M)
Sdn. Bhd. (Bio Haruantech), Encik Mohammad Munir
Lokman Hakim, selaras dengan slogan “Pertanian Adalah
Perniagaan”, syarikatnya mengambil langkah mengeluarkan
inovasi produk terbaharu itu setelah mendapat bimbingan
daripada Jabatan Perikanan Negeri Selangor bagi mempelbagaikan
produk yang berasaskan kerang. Tambahan pula, kerang banyak
terdapat di Selangor dan merupakan negeri pengeluar utama
kerang di Malaysia.
Kuetiau Kerang Segera ini mudah, senang dan cepat untuk
disediakan yang hanya memerlukan masa tiga minit sebelum
dapat dinikmati. Selain itu, produk ini menggunakan ramuan
asli tanpa sebarang bahan pengawet. Ia mendapat sambutan
yang menggalakkan di pasaran di mana telah terjual sebanyak
50,000 hingga 60,000 cawan sebulan di pasar raya Mydin,
Giant dan lebih 1,200 cawangan 7-Eleven
di seluruh negara.
Beliau berkata, buat masa ini syarikat
menggunakan sebanyak satu tan metrik
isi kerang sebulan dan penggunaannya
dijangka meningkat berdasarkan kepada
permintaan dan R&D yang dilakukan.
Selain Kuetiau Kerang Segera,
syarikat ini turut menghasilkan
lebih dari 10 jenis produk
makanan segera untuk
pasaran di Malaysia.
Encik Mohammad Munir
Lokman Hakim, Pengarah
Urusan Syarikat Bio Haruantech
(M) Sdn. Bhd. bersama sijil
Anugerah Hari Peladang,
Penternak dan Nelayan
Peringkat Negeri Selangor yang
diterimanya.
26 Berita Perikanan Jun 2012
Kuetiau Kerang Segera.
Gerai promosi dan jualan.

Mendatar:
1. “Ikan Rakyat” ialah ikan yang berharga di bawah
RM10/kg. Ikan Rakyat bagi spesies air tawar ialah
Keli dan _______.
7. Ibu negara Myanmar.
8. Tidak ada rambut.
9. Salah satu jenis ikan sawah.
11. Ada kena mengena dengan perasaan (stress).
12. Negeri yang paling banyak mengeluarkan kerang
di Malaysia.
14. Kerana
16. Ikan ketutu juga dipanggil ikan ________.
19. Pondok di lebuh raya.
20. Ikan sawah ini banyak khasiat perubatan.
22. Pekan yang mempunyai Rumah Peranginan Kerajaan
di negeri Selangor.
23. Ia digunakan untuk perasmian temasya sukan. Jika
digandakan, ia menjadi sejenis hidupan laut.
24. Tempat pertemuan antara dua buah sungai.
25. Pekan di negeri Perak yang mempunyai Pusat
Pengembangan Akuakultur.
Menurun:
Uji Minda Anda!!!
TEKA SILANG KATA
TEKA SILANG KATA (BP JUN 2012):
Hadiah disediakan kepada peserta yang berjaya menjawab kesemua soalan
dengan betul.
Sila lengkapkan borang penyertaan dan fakskan kepada Pengarang Berita
Perikanan melalui faksimili no. 03-88892498 (Borang fotokopi juga diterima)
1. Bilangan spesies utama penyu yang terdapat di dunia.
2. Nama sebuah pulau menarik yang terletak di Kedah.
3. Koyak, cabik (pakaian, layar, dll), sobek: jaring ikannya
_______ di tepi.
4. Meminjam duit.
5. Salah sebuah air terjun (lata) yang paling popular di
negeri Perak.
6. Hidupan laut ini hanya mempunyai satu tulang sahaja.
10. Sejenis logam yang sering menjadi ukuran kemewahan
manusia.
11. Ratakan, licinkan.
BORANG PENYERTAAN TEKA SILANG KATA (BP JUN 2012)
Nama: .............................................................................................................................
No. K/P: ............................................ No. Telefon: ........................................................
12. Negeri yang paling banyak mengeluarkan rumpai laut
di Malaysia.
13. Berkata-kata dengan niat bergurau.
15. Nama panggilan kepada sebuah bank yang mula-mula
dibina di Kota Bharu, Kelantan yang seakan-akan nama
sejenis ikan marin.
17. Salah satu bentuk bantuan atau khidmat yang Jabatan
Perikanan berikan untuk menasihati kumpulan sasar.
18. Diguna untuk memberi keceriaan pada dinding rumah.
21. Kita perlu ber_____ ke arah yang positif untuk
meningkatkan kualiti dan produktiviti.
Jun 2012 Berita Perikanan 27

Popia Sata Berkeju
Bahan-bahan:-
Isi ikan (Otoshimi) 1 kg.
Kelapa parut 270 gram
Bawang besar 260 gram
Bawang merah 80 gram
Cili hidup 40 gram
Cili padi 40 gram
Tepung jagung 10 gram
Cara Memasak:-
Bahan-bahan:-
Sata Soya Pizza
Isi ikan (otoshimi) 2 kg.
Hampas soya 540 gram
Bawang besar 520 gram
Bawang merah 160 gram
Cili hidup 160 gram
Tepung jagung 20 gram
Kulit pizza 3 keping
Resipi Pilihan
Keju serbuk Secukupnya
Kulit popia Secukupnya
Telur 2 biji
Garam 16 gram
Gula 65 gram
Bahan perisa (MSG) 2.5 gram
i) Kisar bawang besar, bawang merah, cili hidup dan cili padi.
ii) Campurkan bahan-bahan yang telah dikisar dengan isi ikan, kelapa parut,
keju serbuk, garam, gula dan MSG. Gaul sehingga sebati.
iii) Ambil sedikit adunan dan letakkan di atas kulit popia dan gulung menjadi
bentuk silinder. Sapukan kulit popia dengan kuning telur.
iv) Goreng sehingga kekuningan. Angkat dan hiaskan bersama daun salad,
cili merah dan lobak merah.
v) Sedia untuk dihidangkan bersama sos kegemaran anda.
Cara Memasak:-
Keju Cheddar 1 buku
Mayonis Secukupnya
Sos pizza Secukupnya
Garam 32 gram
Gula 130 gram
Bahan perisa (MSG) 5 gram
i) Kisar bawang merah, bawang besar dan cili hidup.
ii) Tumis bahan-bahan yang telah dikisar bersama isi ikan dan hampas soya.
iii) Tambahkan tepung jagung, gula, garam dan MSG. Kacau sehingga rata.
Angkat dan sejukkan.
iv) Sapukan sos pizza di atas kulit pizza. Letak inti yang telah disejukkan di
atas pizza dan taburkan keju Cheddar.
v) Bakar di dalam ketuhar pada suhu 200ºC selama 10 minit.
vi) Hiaskan mayonis di atas pizza dan sedia untuk dihidangkan.
Otak-otak Cili Padi
Bahan-bahan utama:-
Isi ikan 2 kg.
Tepung gandum 40 gram
Tepung jagung 60 gram
Telur 4 biji
Garam 20 gram
Gula 90 gram
Bahan perisa (MSG) 10 gram
Air ais Secukupnya
Cara Memasak:-
Bahan-bahan untuk dikisar:-
Cili padi 60 gram
Udang kering 5 gram
Santan 40 gram
Halia 2.4 gram
Serai 8 gram
Lengkuas 1.6 gram
Ketumbar 4 gram
Daun limau purut 4 gram
Daun kunyit 8 gram
Asam jawa 1.5 gram
i) Tumis “bahan-bahan untuk dikisar” sehingga garing menjadi sambal.
Angkat dan sejukkan.
ii) Gaul sambal bersama ”bahan-bahan utama”. Adunan yang diadun hendaklah
tidak terlalu cair.
iii) Bungkus adunan ini dengan menggunakan daun kelapa atau daun nipah
dan sematkan dengan lidi.
iv) Panggang otak-otak sama ada menggunakan dapur arang, dapur gas atau
ketuhar.
v) Sedia untuk dihidangkan.
Ikan Oh! Ikan
Sayang!!! Kita berada di kawasan
air masin. Demi kesihatan, awak
tidak perlu guna terlalu banyak
garam dalam makanan.
Jabatan Perikanan Malaysia
28 Berita Perikanan Jun 2012
(Department of fisheries Malaysia)
Aras 1-6, Blok 4G2, Wisma Tani, Presint 4, Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62628 PUTrAJAYA.
Tel: 03 - 8870 4000 No. faksmili: 03 - 8889 2498 Laman Web: http://www.dof.gov.my E-mel: hqhelp@dof.gov.my