21.06.2013 Views

`krizisi sicocxlis niSania~ `mxatvrisTvis aucilebelia, wigni ...

`krizisi sicocxlis niSania~ `mxatvrisTvis aucilebelia, wigni ...

`krizisi sicocxlis niSania~ `mxatvrisTvis aucilebelia, wigni ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

#30<br />

#30<br />

#30 9 - 22 ivlisi 2010<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

vaxtang rurua:<br />

ivane amirxanaSvili:<br />

<strong>`krizisi</strong> <strong>sicocxlis</strong> <strong>niSania~</strong><br />

<strong>`mxatvrisTvis</strong><br />

<strong>aucilebelia</strong>, <strong>wigni</strong><br />

saqarTveloSi ibeWdebodes~<br />

XII-XIII<br />

X<br />

erTi moTxrobis<br />

konkursis sami<br />

gamarjvebuli<br />

XIV<br />

roca literatura<br />

Zlier uyvarT<br />

XV


2 proza<br />

levan loria<br />

me ra SuaSi var,<br />

meZina CemTvis...<br />

_ amivida xelidan es saqme da ra<br />

vqna?! gana cudia?! kai saqme amaze meti<br />

SeiZleba? ori saqme wamoviwye da ori<br />

qorwili. vis sWirdeba gamravleba, Tu<br />

ara qarTvelebs?!<br />

_ ki! asea..<br />

_ hoda, mesame saqmeze giyvebi, erTi<br />

wlis ambavi ar aris, gadamaskda qusli<br />

fexsacmelze. xo aris, rom gaqvs sayvareli<br />

nivTi rame, Zveldeba, magram<br />

genaneba gadagdeba. ase mqonda es tuflic.<br />

movnaxe dro, waviRegasakeTeblad.<br />

`butka~ vici erTi. oqros xelebi<br />

aqvs artiomas. ise gamiaxlebs tuflebs,<br />

or lars rom vaZlev, mcxvenia.<br />

ase mgonia, axlebs mibrunebs. mivedi, ar<br />

aris artioma. dauweria furcelze:<br />

`moval 5 wuTSi~. davjeqi. gavida aTi<br />

wuTi, ar Cans, ar vici, rato, CameZina<br />

uceb. ZilSi vigrZeni mzera viRacis.<br />

gavaxile Tvalebi. qalia, miyurebs da<br />

icinis. Tavidan giJi megona viRac,<br />

giJebs ra dalevs? Turme, imasac tufli<br />

moetana gasakeTeblad. damijda,<br />

visaubreT, momiyva: biWi myavs ormetriani,<br />

simpatiuri, bankSi muSaobs, manqana<br />

yavs, gadayva bozebs, or welSi ormocis<br />

xdeba, coli ver movayvanieo. Senze<br />

mirCies, geZebdi, mindoda Seni naxva da<br />

RmerTma ager manaxa Seni Tavio. damexmaro<br />

iqneb. rZals veZeb, iseTi saTno<br />

qalbatoni Canxar, cuds ar minaxav vicio.<br />

minda Cavakvexo – `saTno saqalbatone~,<br />

vin gaclis, ver movaswari.<br />

ZilSi geRimeboda, patara bavSviviT<br />

Zili gcodnia. adamiani rom ZilSi iRimis,<br />

is cudi ar SeiZleba iyoso. iqneb,<br />

miSvelo rame, Senze vilocebo.<br />

vfiqrob, marTla giJia, romeli<br />

maWankali mnaxa, Cemi TavisTvis ver miSvelia.<br />

an ZilSi ra macinebda, arc me<br />

var mTlad dawyobili-Tqva da<br />

vuyureb am qals gakvirvebuli. ise ori<br />

saqme ki gamomivida: sabavSvo baRis<br />

gamge var da xumroba-xumrobiT ori<br />

aRmzrdeli gavaTxove mezoblebze. me<br />

ra vici, Turme warmatebuli maWanklis<br />

statusi maqvs ukve. movida amasobaSi<br />

artioma, davutoveT orivem tuflebi.<br />

telefonebi da saxlis misamarTebi<br />

gavcvaleT, damireke Tu rame da me<br />

aucileblad dagirekav, Seni imedi maqvso<br />

da davSordiT ase.<br />

movedi saxlSi. cota xanSi mezobeli<br />

qali Semovida qaliSviliT. aqeT es<br />

qali meubneba, Cemi SvilisTana gogo ar<br />

dadis qalaqSi da miberdebao, 24 wlis<br />

aris ukveo. vekiTxebi, Sen ramdenis<br />

gaTxovdi? _ 26-iso, mere acale ori<br />

welic, ra geCqareba-meTqi. arao, unda<br />

gavaTxovo da kai patrons Cavabaro,<br />

sizmrebi maqvs cudio. aba, ra sizmari<br />

naxe-meTqi da miyveba, TiTqos mivdivar<br />

gzaze, ar Tavdeba da ar Tavdebao, vekiTxebi<br />

– `gza asfaltiani iyo Tu xreSiT~?<br />

ar vici, ar damixediao. maSin ratom<br />

ggonia, rom cudi sizmaria? ar<br />

gamiCera arcerTma manqanamo. agewia<br />

mere cotaze kaba da gagiCerebdnenmeTqi,<br />

vicineT bevri...<br />

gamkra gunebaSi, albaT, es ori ambavi<br />

kavSirSia, aq gangeba urevia–Tqo.<br />

movyevi dilas rac gadamxda. moviCxrike<br />

im qalis telefoni. vurekav,<br />

vuTxari yvelaferi: gogo ar daiwune-<br />

ba, profesiiT eqimi, axatuli, daxatuli.<br />

gavTamamdi, biWi unda gvanaxo-Tqva.<br />

Cemi mezobeli da misi gogo kvdebian<br />

siciliT...<br />

gauxarda cicos – ase erqva im qals<br />

_ modi, genacvale, vaJbatoni ki ar<br />

vici, rodis mova, magram mova aucileblad,<br />

suraTebs ganaxeb manamde, videoc<br />

maqvso. skolis gamosaSvebi banketi<br />

aqvs gadaRebuli. ki aris erTi oci<br />

wlis winandeli, magram sul ar Secvlila,<br />

es aris cota Tma gauTxelda da<br />

simaRle moematao. mokled, dampatiJa.<br />

veubnebi mezobels, wavideT sasiZo suraTiT<br />

da sadedamTilo vnaxoT `laiv-<br />

Si~–meTqi. mezoblis qaliSvilma, makam,<br />

piriqiT jobdao, sadedamTilo suraTiT<br />

da sasiZo `laivSio~ _ icinis<br />

isic. ar wamovidnen. wavedi me. sami korpusis<br />

iqeT cxovrobs Turme Cemgan.<br />

mivedi, damxvda gawkrialebuli bina,<br />

raRac sxvanairi proeqti, sul rom ar<br />

minaxavs jer da serialebSi rom<br />

vuyureb, iseTi, Cemi biWis dizainiT gakeTebuli<br />

remontiao, miTxra,<br />

gakvirveba rom Sematyo. gamiSala tkbili<br />

sufra, Sokoladebi, namcxvrebi,<br />

yava da uamravi foto dasayoleblad.<br />

miyurebs viRac aylayuda suraTebidan,<br />

ori TaviT maRali sxvebze, gulma migrZno,<br />

is iyo, imitom, rom yvelgan iyo:<br />

xan mTaze, xan zRvaze, xan cxenze, xan<br />

manqaniT. simpatiuri. rom Sexedav, holivudis<br />

varskvlavi gegoneba. vfiqrob<br />

gulSi, amas ra gauWirda, samaWanklod<br />

rom gaixada saqme-meTqi, magram bedia.<br />

xo gagigia, `bedi momeci da sanagveze<br />

gadamagdeo~. gaisma am dros zari karebze,<br />

qalbatonma cicom, `neta vinaao?~<br />

sanam adgeboda, gaiRo kari da, deda,<br />

mSiao, ise iyvira viRacam, me SevSindi,<br />

ar SemWamon-meTqi. Semovida is aylayuda,<br />

suraTebidan vinc miyurebda. ar<br />

eloda stumars da daibna, debili megona<br />

Tavidan: simpatiuri, dabneuli debili<br />

_ amas bankSi vin aCerebs-meTqi,<br />

gavifiqre. gagvacno erTmaneTi qalbatonma<br />

cicom. is ar uTqvams, ra misiiT<br />

var. CamomarTva xeli. didi tori hqonda<br />

da Tbili, ar undoda mgoni gaSveba.<br />

wavarTvi, xom vici, rom Sia. `raRac<br />

sabuTis waReba mindoda da Semovirbineo~,<br />

– bodiSi mogvixada TiTqos da<br />

wasasvlelad moemzada. ar dagvWirda<br />

`video~, oRond mokle iyo cota da Tan<br />

gadaxvevac ar SeiZleboda. Svilo, geWama<br />

rameo, – dedamisma. samsaxurSi<br />

visadilebo, iuara, dagvemSvidoba da<br />

wavida. xo, fotoebs gadaxeda wasvlis<br />

win magidaze dayrils, mere me Semomxeda<br />

da wavida. gaukvirda dedamiss, arasdros<br />

ar moqceula ase, uyvars saxlSi<br />

Wamao. mokled, vnaxe biWi, ar daewuneba<br />

araferi. gogoc kide mSvenieri, Sevedi<br />

azartSi, gadawyvetili mgonia es<br />

saqme ukve. davbrundi ukan, vaqe da vaqe<br />

sasiZo, axla unda movawyo Sexvedra.<br />

gogoc Tanaxmaa, vnaxav ra, Cemi ra midiso...<br />

meore dRes kvira iyo. vurekav qalbaton<br />

cicos, gaxarebulia, davainterese<br />

mgoni vatoo, – xo ase erqva im aylayuda<br />

simpatiurs, telefoni mTxova<br />

Senio. ar gasula naxevari saaTi,<br />

mirekavs vato. naxva mindao. kai, makas<br />

SevuTanxmdebi-meTqi. ara, maka ar vici,<br />

salaparako maqvs SenTano. me gamaxsenda,<br />

saxlSi rom Semodioda da mSiao,<br />

rom yviroda da SevSindi cota. mere<br />

gamecina gunebaSi, marTla xo ar Sem-<br />

Wams, davilaparakebT, albaT, makaze<br />

gamomkiTxavs raRaceebs-Tqva da<br />

SevTanxmdiT _ saxlTan gamogivli manqaniT<br />

erT saaTSio. sarkesTan ar miyvars<br />

didxans koxtaoba, is erTi saaTi<br />

sxva veraferi vqeni. Tan bavSviviT<br />

micems guli, ucxo kacia mainc. gavedi.<br />

damaviwyda mekiTxa, ra manqaniT<br />

iqnebi-meTqi. samma gaaCera, vakvirdebi,<br />

aylayuda ar Canda arcerTSi. Cemi<br />

mezoblis sizmari gamaxsenda, ra SuaSi<br />

iyo, ukve merideba dgoma, an nacnobebi<br />

ras ityvian, an mezoblebi. sadaa es vatoa<br />

Tu jandaba amden xans, _ vfiqrob.<br />

gaCerda am dros Savi, gawkrialebuli<br />

jipi. ar mivixede, aylayudas amas vin<br />

miaSavebda-meTqi. gaiRo karebi, ar mivixede<br />

mainc. gamarjobaTo, vxedav<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

vato gadmosula da karebs miRebs, dabrZandiTo.<br />

ra meqna, davjeqi. daZra manqana,<br />

xomaldSi mgonia Tavi. gadavedi<br />

pirdapir saqmeze, gogos vuqe Seni Tavi,<br />

aba, axla jeri Senzea. eqimia, fsiqiatri.<br />

nu geSinia, pacientebi ar aklia, Sen<br />

kide bankSi muSaob da erTi tkbili<br />

qarTuli ojaxi Seiqmneba, amas ra sjobia-meTqi.<br />

zis Cumad. profili aqvs<br />

lamazi, Tvals ver mowyvet. vkiTxo minda<br />

– `sad mivdivarT?~ – merideba, mixvdeba,<br />

cota rom SevSindi, magram ver<br />

moviTmine da vkiTxe mainc. Sors arao.<br />

gaige axla Sors arao ras niSnavs. salobieSi<br />

mivyavar albaT-meTqi, vifiqre da<br />

aRar vkiTxe meti, Sia albaT-meTqi, mec<br />

mSioda cota. arc viyavi namyofi, gogoebi<br />

yvebodnen, kargi lobio keTdebao.<br />

Wamos lobio, me ar SemWamos-meTqi,<br />

vfiqrob. Cumadaa isev. me ki vyvebi<br />

makaze, samsaxurSi pativs scemen, pianinoze<br />

ukravs, ise mReris, mkvdars gaacocxlebs-Tqva.<br />

gacda amasobaSi manqana<br />

mcxeTis asaxvevs. ar vici, ra vqna,<br />

viyviro, mkiTxavs, ra gayvirebso, giJi<br />

vegonebi. `sad midixaro~ – vkiTxe ukve,<br />

kidev vkiTxo, taftologia gamomiva.<br />

am fiqrSi var, uceb SeaCera manqana da<br />

miTxra raRaca. Tavidan momeyura megona,<br />

imitom, rom mTeli gza xma ar<br />

amouRia TiTqmis, me vlaparakobdi, eulad.<br />

`ver gavige–meTqi~. mesmis isev is,<br />

rac momeyura: gamomyvebi colado?<br />

_ mere?<br />

_ ra mere, pirveli, rac momiara<br />

TavSi, afren-meTqi? _ vkiTxe. axla<br />

vfiqrob, rogor ar SevuSindi. ori<br />

wliT ufrosi var Senze-meTqi. es<br />

araferio, siyvarulma asaki ar iciso.<br />

siyvarulma Tu ara, dedaSenma xo icis,<br />

ras eubnebi, akvlevineb Cems Tavs-Tqva.<br />

dedaCemi imdeni melaparaka Senze, imis<br />

bralia yvelaferio. gavbrazdi maSin.<br />

me aRar mekiTxebi? iqneb, ar momwonxar–meTqi?!<br />

`ra vqna, orjer gkiTxe ukveo~,<br />

– moisawyla Tavi. Sen maka giSvelis<br />

axla, kargi fsiqiatria, mogivlis,<br />

Segiyvardeba da mere madlobasac<br />

metyvi-meTqi, es vuTxari ise xmamaRla,<br />

me TviTon gamikvirda. gamomxeda maSin.<br />

xeli maCveneo. xeli rad ginda-meTqi,<br />

Tan vfiqrob, Sia axla amas, isev is xma<br />

maqvs yurebSi, mSia, dedao, dedamiss<br />

rom uZaxoda. amoiRo uceb... ra SeSindi<br />

kolofi amoiRo, vardisferi, kalico<br />

beWedi Turme, oqros... ar mindoda,<br />

magram mainteresebda Tu momergeboda...<br />

_ mere?<br />

_ momergo... ager, a, es beWedia, miyvars<br />

Zalian...<br />

_ mere?<br />

_ mere meSvide TveSi var axla, bi-<br />

Wia. sadaa amden xans eqimi, artiomasaviT<br />

dauweria amasac, moval 5 wuTSio da<br />

naxevari saaTi gavida ukve! Sen ra<br />

gyavs?<br />

_ gogoa, meeqvse TveSia Cemi...<br />

_ axla Cven rom vsaubrobdiT,<br />

esenic WukWukebdnen albaT erTmaneT-<br />

Si?<br />

_ xo, SeiZleba...<br />

_ ise Cemma biWma Seni gogo ro moiyvanos,<br />

rogori iqneba? saTno adamiani<br />

Canxar, miTxari erTi Seni telefoni!<br />

_ kai, Senic miTxari... xo,<br />

dedamTilma rao?<br />

_ ar melaparakeboda sami dRe.<br />

_ mere?<br />

_ mere Semirigda, axla mze da mTvare<br />

amodis Cemze... TviTon movida, me<br />

ra SuaSi var, meZina CemTvis...<br />

9-22 ivlisi 2010<br />

me giorgi var<br />

me giorgi var. giorgi da ara gia.<br />

vin moigona es saxelis dapataraveba?!<br />

meore sarTulze nika cxovrobs, Cemi<br />

Zmakacia, baRSi erTad davdivarT.<br />

erTxel iman damiZaxa giao. vuTxari,<br />

gia ara, giorgi mqvia-meTqi, meored<br />

damiZaxebs, miiRebs _ erTs iseTs mivartyam.<br />

vinc giaa, iyos gia, me giorgi<br />

var...<br />

ukve didi xania, sami wlis var. dedas<br />

vkiTxe amas winaT, oTxis rodis<br />

gavxdebi-meTqi da jer adreao. cota<br />

male ar SeiZleba-meTqi da arao. sami<br />

wlis rom gavxdi, dabadebis dRe mqonda.<br />

dedam torti gamomicxo da sami<br />

sanTeli CaarWo. stumrebi iyvnen, nika,<br />

mezoblis bavSvebi, baRis amxanagebi da<br />

didebi. bavSvebs me davuZaxe, didebs<br />

mamaCemi da papaCemi eZaxdnen. didebi<br />

calke isxdnen, Rvinos svamdnen, Cven _<br />

limonaTs. saCuqrebi momitanes. mere<br />

raRac ucxouri simRera imReres da me<br />

sanTlebi Cavaqre erTi SeberviT da<br />

dedam torti daWra. ori wlis rom<br />

gavxdi, maSinac Cavaqre tortze ori<br />

sanTeli, Tumca maSindeli ambebi bundovnad<br />

maxsovs. erTi wlis gaxdomis<br />

ambavs ki sul ver vixseneb. mgoni, erTi<br />

wlis rom gavxdi, maSin meZina da sizmarSi<br />

xom ver vnaxavdi...<br />

xo, samis rom gavxdi, papam kaci xar<br />

ukveo, ojaxsac unda mixedo awio... xo,<br />

papaCems CemsaviT giorgi qvia da gvarad<br />

isic labaZea. Tumca axla Zinavs. me<br />

Zalian miyvars papaCemi, imitom, rom<br />

arasdros araferze uars ar meubneba.<br />

xan zooparkSi davyavar, xan _ cirkSi,<br />

xan _ stadionze. nayinsac erTad<br />

vWamT. nino deda nayins ar maWmevs, yeli<br />

gagicivdebao. erTxel Zalian amtkivda<br />

yeli, ise mtkioda, rom saWmels<br />

Zlivs vylapavdi da limonaTsac ver<br />

vsvamdi... sicxec mqonda. magari cudia<br />

sicxe... bavSvebi ezoSi TamaSobdnen, me<br />

ki loginidan xelis gamoyofis uflebac<br />

amikrZala dedam. kidev kargi, male<br />

gamiara. imis Semdeg deda nayins ar maWmevs.<br />

Tumca, nayini mainc Zalian miyvars.<br />

neta, giorgi papa rom maWmevs nayins,<br />

maSin ratom ar micivdeba yeli...<br />

mxolod erTxel miTxra Txovnaze<br />

giorgi papam uari, oRond sizmarSi.<br />

wuxel RamiT damesizmra, TiTqos<br />

sadRac midioda da memSvidobeboda. me<br />

vevedrebodi, wamiyvane-meTqi da arao,<br />

ojaxSi erTi giorgi xo unda iyos. Sen<br />

unda darCeo da ar wamiyvana. me ki<br />

Zalian rom minda rame da ar misruleben,<br />

vtiri. sandro mama meubneba, nu<br />

tirixar, aravaJkacuriao. aba, vaJkacurad<br />

Tu viqnebi, ar misruleben rac<br />

minda. xoda, sizmarSi tirili daviwye,<br />

giorgi papa, SenTan wamoval-meTqi, magram<br />

_ arao. erTi ki Camikra gulSi<br />

rogorc icoda da ise wavida, ukan arc<br />

mouxedia, Tumca mTeli xmiT vtirodi...<br />

ase tiriliT gameRviZa. nino deda<br />

movida Cems sawolTan da ra gatirebso.<br />

me vuTxari, giorgi papam gamabraza-meTqi.<br />

rogor gagabrazao?! sadRac<br />

midioda da ar wamiyvana, giorgi papas<br />

saerTod xmas ar gavcem-meTqi, _ ase<br />

tiriliT vuTxari. xo, kargi, dawynardio.<br />

mere mamac movida da deda-mama im<br />

oTaxSi Sevidnen, sadac giorgi papas<br />

sZinavs da deda cota xanSi atirebuli<br />

gamovida... mama eubneboda, kargi, bavSvi<br />

ar SeaSinoo...<br />

mere me CameZina. rom gaTenda da<br />

gameRviZa, Zalian bevri xalxi iyo Cven-<br />

Tan. mere davinaxe, giorgi papa sastumro<br />

oTaxSi iwva Sua adgilas taxtze,<br />

Tan Cacmuli. Turme, momatyua, arsadac<br />

ar wasula. me mindoda meTqva,<br />

giorgi papa, ratom momatyue-meTqi,<br />

magram dedam ufleba ar momca, ar Seawuxo,<br />

Zinavso. mere dedas megobari rom<br />

aris lali, isic movida. lali da dedaCemi<br />

erT samsaxurSi muSaoben. dRe<br />

xom erTad arian, saRamoobiT kidev<br />

telefonze saubroben, TiTqos dRe<br />

erTad ar iyvnen. lali Zalian kargia,<br />

imitom, rom ramdenjerac wamiyvana<br />

dedam samsaxurSi, imdenjer kinderebi<br />

miyida da mere saTamaSoebis awyobaSi


9-22 ivlisi 2010<br />

momexmara. lali rom davinaxe, vuTxari,<br />

wamo, Cemi giorgi papa ganaxo,<br />

rogor Zinavs-meTqi da lalim dedasaviT<br />

tirili daiwyo. vifiqre, albaT,<br />

lalic raRacaze gaabrazes, rame ar<br />

Seusrules-meTqi. mere tirils rom<br />

morCa, miTxra, ramdenime dRiT CvenTan<br />

wamodi stumrad, Sen xo ukve didi biWi<br />

xaro. mesiamovna didi xaro rom<br />

miTxres Tumca, zustad arc vici, oTxi<br />

wlis rodis gavxdebi. mamam mkiTxa, waxvalo?<br />

ki-meTqi. dedam, Tu mogenatrebi,<br />

saRamos gamovalo. mere lalim<br />

TavisTan wamiyvana manqaniT. gamixarda<br />

kidec lalisTan wasvla, imitom, rom<br />

iq mariams vnaxavdi. lalis patara,<br />

lurjTvala da bajbaja mariami hyavs,<br />

romelic sul Wams da laparaki ar<br />

icis, TavisiT butbutebs raRacas. sami<br />

wlis rom gavxdi, lalim mariamic moiyvana,<br />

magram maSin iseTi patara iyo, arc<br />

siaruli icoda da arc limonaTis sma.<br />

nino deda mariams lurjTvalas eZaxis.<br />

iseTi pataraa da iseTi sasacilo,<br />

prologi<br />

es ambavi TaTam miambo. Tavidan ar<br />

davujere. TaTa qarTveli gogoa da<br />

axla tatianaa, imitom rom ruseTSi<br />

cxovrobs. vuTxari, albaT, saqarTvelo<br />

genatreba da aTas raRacas igoneb,<br />

nostalgia rom daZlio, aba, zRarbisa<br />

da varskvlavis siyvaruli vis gaugia,<br />

adamianebs aRar uyvarT erTmaneTimeTqi.<br />

arafersac ar vigonebo, didi<br />

saSineleba vinme xaro, _ miTxra gabrazebiT<br />

da mTeli sami wuTi xma ar gaucia.<br />

mere, icoda ra, rom fizikis fakulteti<br />

maqvs damTavrebuli, sayvedurebi-<br />

Tac amavso, varskvlavi sul Tqven,<br />

fizikosebs gabralebT, rom zRarbs<br />

xSirad ver xvdeba. ase uTqvams: `msoflio<br />

mizidulobis kanonic ki Cvens<br />

winaaRmdeg aris da gvacalkevebso~.<br />

ise darwmunebiT ambobda amas yvelafers,<br />

mec davinteresdi, Tan profesiuli<br />

siamayis grZnobamac ifeTqa Cem-<br />

Si da viTomcda _ xumrobiT ra Tqma<br />

unda _ aRvSfoTdi (ra magari sityvaa<br />

_ aRvSfoTdi) _ kanoni, romelsac me<br />

saerTod siyvarulis da mizidulobis<br />

kanons vuwodeb, ra SuaSia, visTvis ra<br />

dauSavebia, rom viRac varskvlavi mas<br />

Cirqsa scxebs, erTi am xalxs damakav-<br />

Sire, Tumca, varskvlavi sad movZebno,<br />

isini sul dakavebulebia, xan koncertebze<br />

arian, xan oskarebis dajildovebaze,<br />

xanac gadaRebebze da zRarbis<br />

koordinatebi mainc momeci-meTqi.<br />

amjerad xuTi wuTi Cumad iyo, mere<br />

risxvis qariSxali damatexa, ras maRadaveb,<br />

Seni saSayiro vin ariso. kidev<br />

xuTi wuTis (me amasobaSi imas vfiqrobdi,<br />

marTla zedmeti xom ar momivida,<br />

rogor Semovirigo-meTqi) Semdeg, Tu<br />

asea, ai, internetSi gamovCxrike, zRarbis<br />

mobiluris nomers mogcem da mere<br />

xo mainc darwmundebio. marTlac momca<br />

telefonis nomeri. vifiqre, xumrobs-meTqi,<br />

magram mainc davreke, Tumca<br />

amisTvis kreditis aRebac ki damWirda,<br />

imitom, rom depozoti miTavdeboda.<br />

marTlac, zRarbma rom mipasuxa,<br />

kinaRam telefoni gamivarda. Jurnalisti<br />

xaro, _ mkiTxa. ara batono, ra<br />

Jurnalisti, erTi nastudentari fizikosi<br />

var-meTqi. Zalian gauxar-da, _<br />

am bolo dros sul fizikis wignebSi var<br />

Caf-luli, mixaria, rom fizikosi xar,<br />

me aq raRac aRmoCenebze vmuSaob da<br />

unda mogiyve, ludi xo ar Cagvertya<br />

sadme erTado, _ Cemi saTqmeli TviTon<br />

miTxra. ki, batono, razea saubari,<br />

roca geneboT da Jurnalisti rato<br />

gegone-meTqi. mosveneba ar maqvs am Jurnalistebisgan,<br />

paparacebs kide sad<br />

davemalo ar vici, ra xalxi arian, ver<br />

gamigia, siyvaruli rom ukvirT, xalxi<br />

ar xarT, ra Seyvarebuli ar yofilano.<br />

siyvarulia rom ukvirT, Torem sxva<br />

sakvirveli arc darCa araferi-meTqi,<br />

_ vupasuxe rac pirveli momafiqrda.<br />

meore dRisTvis Sexvedrac davTqviT.<br />

iqve tyis piras mSvenieri ludis bari<br />

sul minda, gamoberil loyaze vuCqmito,<br />

magram mecodeba. lalisTan rom<br />

mivedi, mariams xelSi rZis boTli eWira<br />

da dabajbajebda... ukan kide liza bebiamisi<br />

mosdevda. me SemeSinda, ar waqceuliyo<br />

da xeli movkide... xeli rom<br />

movkide, gaCerda, kurtkaSi Camavlo<br />

xeli, fexis wverebze wamoiwia, gamicina<br />

da guguo miTxra... albaT, undoda<br />

eTqva giorgio... me misTvis Cxubi ar<br />

damiwyia... jer ver xvdeba... cota<br />

gaizardos da avuxsni, rom me giorgi<br />

var...<br />

cota xani veTamaSe lurjTvalas.<br />

mere isev giorgi papas sityvebi gamaxsenda,<br />

me mivdivaro da saxlSi minda<br />

iyoo, rom miTxra. lalis vuTxari, saxlSi<br />

unda davbrunde-meTqi. ratoo,<br />

mkiTxa, mec sizmari movuyevi... lalim,<br />

kargi wagiyvano da isev tirili daiwyo.<br />

gakvirvebuli uyurebda lurjTvala,<br />

ra atirebso... marTlac, ra mtiralaa<br />

es lali?!<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

ambavi zRarbisa da varskvlavis siyvarulisa<br />

iyo, ugemrielesi ludiT, marilian miwis<br />

Txils SeveqceodiT, luds vayolebdiT,<br />

mSvenieri wero-mimtanebi<br />

(yurebTan ewyebodaT fexebi) Tavs dagvtrialebdnen<br />

da pirveli pirisagan<br />

vismendi ambavs, rasac axla misive<br />

nebarTviT giyvebiT.<br />

ZiriTadi ambavi<br />

erT tyeSi cxovrobs erTi zRarbi.<br />

xo iciT zRarbebi saerTod rogorebi<br />

arian _ solidurebi da sul saqmianebi,<br />

uyvarT nemsebiT Semodgomis aTasfer<br />

foTlebSi SariSuri da xilis<br />

groveba, Wiamaiebisa da WianWvelebis<br />

Wkuis darigeba, Txunelebis mezobluri<br />

davebis garCeva da a. S. amitom<br />

maT yovelTvis garantirebuli adgili<br />

aqvT tyis sakrebuloSi,<br />

ram-denjerme spikeris Tanamdebobac<br />

ekavaT. es zRarbi ki, romelzec giyvebiT,<br />

Zalian gansxvavebuli iyo. Rame,<br />

roca sxva zRarbebs da tyis macxovreblebs<br />

eZinaT, is ijda, cas uyurebda da<br />

ocnebobda.<br />

erTxelac, RamiT zis zRarbi,<br />

Taviseburad ocnebebSi garTuli da<br />

uceb Zalian nazi, Tbili xma Semoesma:<br />

_ gamarjoba!<br />

xmac aris da xmac. uamravi xma gaegona<br />

zRarbs. es xma ki iseTi iyo, eklebzec<br />

ki bususebma daayara. aseTi xaverdovani<br />

xma arc erT zRarbs, tyis arc<br />

erT mgalobel frinvels, arc nakaduls<br />

da arc Sxapuna wvimas ar hqonia...<br />

irgvliv mimoixeda, neta, vin iyoo.<br />

veravin rom ver dainaxa, albaT,<br />

moCvenebebi damewyo, Zalian gamigr-<br />

Zelda ocneba, sjobs wavide, daviZinoo,<br />

_ gaifiqra da is iyo wasvlas<br />

apirebda, igive xma ganmeorda isev:<br />

_ gamarjoba, zRarbo...<br />

_ gagimarjos! Sen vin xar?!<br />

_ me varskvlavi var, aba, amoixede!<br />

zRarbma marTlac aixeda maRla da<br />

Zalian lamazi varskvlavi dainaxa,<br />

romelic TiTqos sxivs uwvdida gamarjobis<br />

niSnad...<br />

_ rogor daminaxe?!<br />

_ daginaxe, iseTi sevdiani Tvalebi<br />

gqonda, vifiqre, gamovesaubrebi-meTqi...<br />

_ marTla? _ hkiTxa zRarbma da<br />

Tan gaifiqra, ra bednierebaa, rom am<br />

saRamos sevdiani TvalebiT vocnebobdio...<br />

_ xo... _ upasuxa varskvlavma da<br />

gaiRima. is veRar uTxra, pawua, lamazi<br />

cxviric rom moewona zRarbis _<br />

morcxvi varskvlavi iyo da imitom...<br />

ase damegobrda zRarbi da varskvlavi.<br />

rac varskvlavi gaicno, radikalurad<br />

Seicvala zRarbis cxovreba,<br />

igi mixvda, ra didi bednierebaa,<br />

gyavdes megobari, visac SeiZleba ocnebebi<br />

gauziaro, an araferic ar gauziaro,<br />

ubralod, visTan erTadac SegeZleba<br />

mTeli Rame ijde da sul<br />

araferze ifiqro, arc ilaparako da<br />

bednieri iyo.<br />

samwuxarod, zRarbs da varskvlavs<br />

xSirad ar SeeZloT erTmaneTis xilva.<br />

xan cas Rrublebi da nisli aefareboda,<br />

xan dedamiwa mobrundeboda ara im<br />

mxriT, saidanac varskvlavi anaTebda<br />

da xels uSlida maT Sexvedras...<br />

_ es ra ubedurebaa, _ cxarobda<br />

varskvlavi, _ Cven Sexvedras garda<br />

cudi meteorologiuri pirobebisa,<br />

xels uSlis gravitacia, niutonisa da<br />

kepleris kanonebi...<br />

_ xo, _ eTanxmeboda zRarbi. Tan<br />

mere TavisTvis fiqrobda, albaT, amitomac<br />

skolaSi rom vswavlobdi, atana<br />

ar mqonda am fizikis, astronomiis<br />

gakveTili ki saerTod erTxel Cagvitarda<br />

da maSinac Sataloze viyavio...<br />

xanac, xangrZlivi ganSorebis Semdeg,<br />

axla ukve zRarbi butbutebda<br />

gulmosuli:<br />

_ varskvlavo, ici ra, Zalian momenatre,<br />

ici, ra didxans gelodi? albaT,<br />

mTeli maradisoba...<br />

_ vici, Cemo kargo, _ pasuxobda<br />

varskvlavi, _ magram Sen xo ici, ramdeni<br />

winaRoba, garemoeba da kanoni<br />

eRobeba Cvens Sexvedrebs?<br />

_ xo, vici, _ etyoda zRarbi. imas<br />

ki umalavda, rom gravi-tacias, niutonis<br />

kanonebs da ainStainis postulatebs<br />

rom swavlobda Cumad megobris<br />

Sexvedris molodinSi. mezobels astronomiis<br />

saxelmZRvaneloc ki gamoarTva,<br />

erTi Cavixedo, iqneb da am kanonebsa<br />

Tu ukanonobaSi rame Secvalo da<br />

maSin xo sul erTad viqnebiT me da varskvlavio.<br />

erTxelac fizikis saxelmZRvanelos<br />

Cahkirkitebda da uceb _ evrikao<br />

_ arqimedesaviT wamoiZaxa (arqimedeze<br />

manamde hqonda wakiTxuli da axsovda),<br />

vipove is, Tu ratom gvizidavs<br />

ase me da varskvlavs erTmaneTi, es,<br />

albaT, msoflio mizidulobis kanonia.<br />

es aRmoCena rogorc ki Cemi varskvlavi<br />

mova, unda vaxaroo. iqneb, axla<br />

iseTi kanonic vnaxo, varskvlavi ar wavides,<br />

sul CemTan darCes da sul bednierebi<br />

viyoTo...<br />

kidev rom movida varskvlavi, gamarjobac<br />

ar uTqvams, pirdapir aRmoCenaze<br />

gadavida:<br />

_ varskvlavo, ici, me Sen mizidav...<br />

_ saidan daadgine? _ gaecina varskvlavs...<br />

_ msoflio mizidulobis kanonidan...<br />

_ marTla?!<br />

_ ki, ufro meti giTxra?!<br />

_ xo, aba, miTxari...<br />

_ ara marto me, Cven saerTod erTmaneTs<br />

vizidavT...<br />

_ marTla?!<br />

_ xo, qmedeba udris ukuqmedebas...<br />

_ es raRaa?<br />

_ es niutonis mesame kanonia...<br />

_ xo? _ gaecina varskvlavs...<br />

_ xo...<br />

proza 3<br />

im Rame meti arc araferi uTqvamT,<br />

isxdnen Cumad, erTad yofniT avsebdnen<br />

erTmaneTsac da garemosac. zRarbma<br />

is aRar uTxra, iseTi kanonis moZebnas<br />

rom apirebda, veraviTari Zala rom<br />

ver daacilebda maT da sul erTad<br />

iqnebodnen, Semdgom mosvlaze siurprizs<br />

gavukeTebo...<br />

dilis moaxloebisas varskvlavma<br />

dananebiT Tqva:<br />

_ ukve droa, unda wavide...<br />

_ ase male? _ gaukvirda zRarbs...<br />

_ ki, Tendeba ukve.<br />

_ ra male gaTenda...<br />

_ waval, kargi?!<br />

_ kargi, _ upasuxa zRarbma, _ me<br />

dagelodebi. Tumca, vici, rom es lodini<br />

SeiZleba didxans gagrZeldes, me<br />

mainc dagelodebi. ecade, male dabrunde,<br />

xo?<br />

_ kargi, me davbrundebi. vecdebi,<br />

male davbrunde!<br />

_ xo, vici, rom ecdebi! _ uTxra<br />

zRarbma da ganze gaixeda, Tvali auwylianda<br />

uceb da varskvlavma ar SemniSnoso.<br />

_ nu moiwyen. Sen xo ici, rom<br />

davbrundebi? _ gaiRima varskvlavma<br />

da sul ar moridebia, ise gadmoagdo<br />

ramdenime wveTi cremli, romelic namad<br />

daepkura gasaRviZeblad Semzadebul<br />

yvavilebsa Tu ubralo mindvris<br />

balaxs.<br />

_ xo, vici... _ gaiRima zRarbmac da<br />

gaifiqra, mzis tirili ki gamigia, magram<br />

varskvlavic Tu tiroda, ar vicodio...<br />

...da mere, roca varskvlavi Tvals<br />

miefara, zRarbma wamiT kvlav moiwyina,<br />

Tumca male sasiamovno talRam<br />

dauara nemsebze, imitom, rom mixvda,<br />

siurprizi aRar iyo saZebni, ukve ipova,<br />

es varskvlavis cremlebi iyo...<br />

...da zRarbi imasac mixvda, rom sasurvelTan<br />

yofna ki bednierebaa, magram<br />

bednierebaa isic, roca ici, rom<br />

is, visac eli, aucileblad dabrundeba,<br />

miuxedavad aTasnairi Zalebisa da<br />

fizikuri Tu msoflio kanonebisa....<br />

epilogi<br />

amasobaSi sam-sami boTli ludic<br />

davlieT. zRarbma me unda wavide,<br />

dRes Cemi varskvlavi brundebao...<br />

sanam gavidoda, e udris em ce<br />

kvadrats, xoo, _ mkiTxa. ki, yovel<br />

SemTxvevaSi, ainStaini ase fiqrobsmeTqi.<br />

xo, magram yvelas mainc mizidulobis<br />

kanoni sjobs, Sen rac ginda<br />

is Tqvio. adios amigo, aba Sen<br />

icio, da wavida. danaxarji gadaxdili<br />

gvqonda, ufro sworad, hqonda,<br />

me ki viwevdi, unda gadavixadomeTqi,<br />

magram, ap, ar gamagonoo da<br />

eklebi ise aeburZgla, Zalian arc<br />

gamomidvia Tavi. mere uceb gamaxsenda,<br />

rom dRes patiebis dRe iyo.<br />

mesiji avkrife: TaT, Tu odesme uneburad<br />

rame gawyenine, mapatie ra,<br />

dRes mitevebis dRea... TaT, Sen mar-<br />

Tali iyavi: TaT, me Sen miyvarxar!


4 poezia<br />

andro buaCiZe<br />

samebis taZari Cemi fanjridan<br />

Suqi miRelavs Tvalis gugebSi<br />

da Ramis texva meqca wamebad,<br />

da damrCa mxolod erTi nugeSi _<br />

ganaTebuli bnelSi sameba.<br />

da roca RamiT namZinarevi<br />

mivyvebi kedel-kedel derefans,<br />

minda movsinjo bnelSi karebi,<br />

radgan sizmari cxadSi mereva,<br />

xolo im sizmrad ki mesizmreba,<br />

rom Zirs daRvrili Suqi maSinebs,<br />

rom SemoaRes kari xiznebma<br />

da ukve dganan derefanSive.<br />

me momlodined vdgebi axlave,<br />

ase uazrod dagelodebi,<br />

sadarbazoSi Rames texaven<br />

gadaxlarTuli kibes loTebi.<br />

iqneb es dardi meqces urdulad,<br />

aRsarebis Tqma damezareba,<br />

me sizmris miRma vzverav qurdulad _<br />

ganaTebuli moCans sameba.<br />

me TviTon vdgavar viT aRsareba,<br />

da me TviTon var naiarevi,<br />

da isev bnelSi moCans sameba,<br />

isev Riaa Cemi karebi.<br />

bohemuri<br />

da me TviTon var axla iribi,<br />

da TviTonve var me almaceri,<br />

sadRac davtove Cemi cxovreba,<br />

davtove rogorc wyalSi faceri.<br />

amgvarad midis es ianvari,<br />

am ianvarSi ar medgomeba,<br />

qarSi frialebs grZeli Sarvali,<br />

areuli maqvs dResac goneba.<br />

gadaiqroles Semodgomebma,<br />

gadaiares gazafxulebma,<br />

dadgomilebma, daudgromlebma,<br />

danavsulebma, dazafrulebma.<br />

isev aq vdgavar, isev aqa var,<br />

am saaqaos Saraxvetia,<br />

suli gameqca me sxeulidan,<br />

suli sxeulSi ver dametia.<br />

gareT ki isev sveli qaria<br />

da qars foTlebi miaqvs malayiT,<br />

es Tebervali, vici, bralia,<br />

nasufralia Wiqa arayiT.<br />

da me TviTon var axla iribi,<br />

da TviTonve var me almaceri,<br />

alvis xeebi tydeba tiriliT,<br />

qarSi frialebs Cemi naweri...<br />

gavxedav Tbiliss, dgas is beberi,<br />

rogorc arwivi frTebdaSvebuli,<br />

xom daxatavda mas vermeeri,<br />

rogorc haagas naRvliT Seburvils.<br />

da Tvalwin midgas vake kvernaqis,<br />

isic miyurebs me almacerad,<br />

da Serisxuli viT pasternaki<br />

mec muxls movirTxav leqsis sawerad,<br />

mec muxls movirTxav leqsis sawerad,<br />

gamaxsendeba diRmis masivi,<br />

skola, tye-parki da sinanuli,<br />

talaxiani cremliT dasvrili.<br />

rogor wavida da waredina<br />

droca da Jamic, feric, fervalic,<br />

es ianvari da Tebervali,<br />

es ianvari da Tebervali.<br />

modi, CamovjdeT sadme jorkoze,<br />

sadme patara, viwro tablasTan,<br />

da alalbedze iqneb mogrovdnen<br />

isini, vinc ki bedma danavsa,<br />

isini, vinc ki bedma danavsa,<br />

vinc dainavsa da vinc daiTro,<br />

vinc ver gaiTbo xeli tablasTan,<br />

vinc ver gaiTbo anda gaiTbo.<br />

vaxsenebT wasul beddanavsulebs,<br />

gvecotaveba Wiqa arayi,<br />

da Sesandobars gadavasxurebT<br />

foTlebs gafrenils qarSi malayiT.<br />

foTlebs gafrenils qarSi malayiT<br />

gahyva Cemi sve da sinanuli<br />

da gaxseneba ukve ara Rirs<br />

ra dardiT viyav amogmanuli.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

iq martodmarto vexetebodi,<br />

sadac tye iyo, parki, `mioni~,<br />

veyudebodi xeebs SefoTlils<br />

me mTvrali, rogorc galaktioni.<br />

da me TviTon var axla iribi,<br />

da TviTonve var me almaceri,<br />

sadRac davtove Cemi cxovreba,<br />

davtove, rogorc wyalSi faceri.<br />

rogor wavida da waredina,<br />

droca da Jamic, feric, fervalic,<br />

es ianvari da Tebervali,<br />

es ianvari da Tebervali.<br />

diRmis Zaxveli<br />

diRmis masivis am areebSi<br />

adre hyvaoda Turme Zaxveli,<br />

am aramkiTxe fiqrebs SeeSvi<br />

da gadmoRvare Seni naRveli.<br />

naRveli aq rom gamoJonila<br />

zed am mindvrebze, zed am arxebze,<br />

qari rom drekda alvebs Ronivrad<br />

da weroebi frTebs miarxevdnen.<br />

aqve cxovrobdnen duxaborebi<br />

qaTmis fexebze Semdgar saxlebSi,<br />

mtkvari da dardi, Savi morevi<br />

da laJvardebSi durdo naRveli.<br />

ram gamaxsena diRmis masivi,<br />

diRmis masivi saaqaosi,<br />

da davrCi ase Tvalganasivi _<br />

jer gavikvirve, mere gavocdi.<br />

momagondeba da gamaxelebs,<br />

rogor hyvaoda diRmis Zaxveli,<br />

tyemlis yvavili mRvrie talRebze,<br />

afTari mtkvari, qveynis warmRvneli.<br />

iq, xeivanSi Cxubi danebiT,<br />

Semogineba undo axvrebis,<br />

foTlebis cvena guldananebiT<br />

da sinanuli dauZraxveli.<br />

diRmis masivo, rogor waxveli,<br />

da mainc xeli ver momiTave,<br />

da axlac hyvavis SenSi Zaxveli,<br />

da mabarbacebs, rogorc simTvrale...<br />

gemi horizontze<br />

horizontze rom miiwevs uxmod,<br />

gemia mwuxris gadamseravi,<br />

da SeiZleba viRacam uxmos _<br />

ver moabrunebs ukan veravin.<br />

da Tumc Sors wasvlas didxans undeba,<br />

radganac ase nela iara _<br />

ukan is mainc ver dabrundeba,<br />

iq, sadac ara darCenia ra.<br />

Cven ki napirze gulmSvidad vsxedvarT<br />

da gems gavcqeriT me da bavSvebi,<br />

radgan aq yofna gverguna xvedrad,<br />

esRaa albaT Cveni saSveli.<br />

es varskvlavebi<br />

es varskvlavebi wertilebiviT,<br />

gaCenilebi qveynis mdgmurebad _<br />

iyurebian daJinebulni<br />

da ar bezrdebaT qvemoT yureba.<br />

Cvenc xom ase varT, qveynis amara<br />

wyvdiadSi roca fexs movinacvlebT,<br />

Tavans avyurebT da waramara<br />

uxmod vabijebT damzral miwaze...<br />

ocdaCvidmetgamovlili<br />

rogor wavida Seni cxovreba,<br />

Crdilebma rogor gadaiares,<br />

magram Sen mainc gemaxsovreba<br />

Tu rogor xvretdnen adamianebs.<br />

arcra grgebia am cxovrebisgan<br />

da vici iqac wagyveba arcra,<br />

da mxolod amis xilva geRirsa:<br />

xvreta da jvarcma, xvreta da jvarcma.<br />

mTeli cxovreba amas iTmendi,<br />

da daiwyeba isev Tavidan,<br />

wavida weli ocdaCvidmeti,<br />

wavida, magram arcTu wavida.<br />

radgan yovelTvis es esurvebaT _<br />

xvreta da jvarcma, xvreta da jvarcma,<br />

da warsuls Sen ver daemdurebi,<br />

radgan jerac ar qceula nacrad.<br />

ukurnebeli<br />

jer ar Camqrala arsad sinaTle,<br />

ebrZvi aryofnas da erkinebi,<br />

jer xom adrea daZinebamde,<br />

anTia maRal saxlSi binebi.<br />

Sen xom aqamde ar Segxvedria,<br />

undo wurbela, ra qna, ar ici,<br />

Seni aryofna Seni xvedria,<br />

marto Senia, sxva aravisi.<br />

jer ar Camqrala arsad sinaTle,<br />

ebrZvi tkivilebs da erkinebi,<br />

quCaSi mTvrali tans Zlivs miaTrevs<br />

da wyvdiads iklebs mware ginebiT.<br />

mtkvrispira elegia<br />

l.-s xsovnas<br />

9-22 ivlisi 2010<br />

da Tu madlia es sicocxle<br />

rogorc ambobdi,<br />

maSin rogorRa SeiZleba<br />

rom gaatano mtkvris mRvrie talRebs?<br />

`mraval droebis mowame xar<br />

magram xar utyvi~.<br />

o, ara mxolod mtkvaria utyvi,<br />

aramed mjera,<br />

utyvia qveynad yvelaferi,<br />

utyvia yvela,<br />

radgan visac surs gaxseneba Seni,<br />

isic ki,<br />

isic ki dums da iseTnairs verafers ambobs,<br />

rom moamrgvalos yofiereba.<br />

es Sen TviTon datove RriWod<br />

Cveni cxovreba,<br />

roca uCinrad miatove TavsasTumali,<br />

gaiare ukanasknelad Ramis qalaqi<br />

da Sexvedi<br />

mtkvris bnel talRebSi.<br />

Sen ar wasulxar `fiqrT gasarTvelad~<br />

da ar wasulxar `gansasveneblad~,<br />

im wuTebSi Sen TviTonac iyavi utyvi<br />

da mravali ramis mowame!<br />

nuTu es iyo Seni pasuxi<br />

imaze, rasac cxovreba hqvia?<br />

pasuxebia TviTon talRebi<br />

am maradiul mdinarisa<br />

bnel xidqveS rom edinebian.<br />

is xom yvelaze civi aris,<br />

yvelaze bneli da yvelaze mswraflwarmavali.<br />

is xom aq aris, am qalaqSi,<br />

yoveldRe vxedavT<br />

da yovel wams xeliT vexebiT<br />

mis moajirebs.<br />

is xom aris yoveldRiuri<br />

da Tan aris maradiuli.<br />

is arc leTaa,<br />

arc aqeronti,<br />

is aris mtkvari.<br />

is xom aris Semzaravad realuri<br />

da gandevnis metafizikurs.<br />

magram ara!<br />

mraval droebis mowamea<br />

da Tan utyvia!<br />

da mis talRebs vinc Rrmad Cascqeris<br />

misTvis cxovreba<br />

aris fuWi amaoeba.<br />

radgan am talRebs<br />

daaqvT raRac bneli da mware,<br />

raRac uTqmeli<br />

da yvelasTvis gaugebari,<br />

radgan am talRebs daaqvT sikvdili<br />

da vinc mas igrZnobs,<br />

metafizikur tanjvasac is eziareba.<br />

Sen Seni Tavi am mtkvars miande,<br />

romelsac arcki ufiqria<br />

realobis kalapoti gamoerRvia<br />

da qceuliyo urRvev simbolod.<br />

Sen Seni Tavi am mtkvars miande<br />

da wagiRo Zalian nela.<br />

drosTan erTad,<br />

wyalSi areklil naTelTan erTad,<br />

RamesTan erTad,<br />

yvelaferTan erTad wagiRo,


9-22 ivlisi 2010<br />

rac miaqvs xolme daubruneblad<br />

gaCiraRdnebul qalaqidan,<br />

Tavis SigniT Cagixvia,<br />

Cagitriala Ramis CqerebSi.<br />

xolo diliT ki<br />

mtkvarSi idgnen orTaWaleli mebadurebi<br />

da Zveleburad Slidnen badeebs.<br />

naSuaRamevs<br />

me im uecar wamebs Seveswar<br />

naSuaRamevs rom brundebodi,<br />

Cven ki gelodiT da kibeebze<br />

ismoda Seni lanCis fratuni.<br />

gzadagza albaT xelis faTuriT<br />

amodiodi _ gzas moikvlevdi _<br />

jojoxeTuri bneli kibeTi;<br />

me im uecar wamebs Seveswar<br />

da mec jvars vecvi mag kibeebze...<br />

Cqamic ar iyo zogjer ioti,<br />

sxivic ar Canda zogjer ioti,<br />

mogvianebiT me da Sen erTad<br />

imav kibeze amovdiodiT...<br />

gavxedav axla naSuaRamevs,<br />

Seni sawoli carielia,<br />

magram me vici, ukve es yofna<br />

da molodini wamieria;<br />

da Tu gaCerda gareT manqana,<br />

Tu gamovfxizldi da gameRviZa,<br />

da Tu gaisma Seni fexisxma _<br />

vityvi, rom kidev erTxel Seveswar<br />

me Sens amosvlas am kibeebze.<br />

***<br />

Zili nebisa, daiZineT, Zili nebisa,<br />

saxlSi vbrundebi, viyurebi, TiTqos unagirs<br />

vxsni cxens mxedari Tavis keras ZlivsmoRweuli<br />

sadRac sofelSi. mixaria, mec rom meRirsa,<br />

mec rom merguna erTaderTi Cemi bunagi,<br />

da mxvda es xvedri: mSvidi ZiliT viqne Zleuli...<br />

Zili nebisa, sinaTleebs, gzajvaredinebs,<br />

Zili nebisa, me xom saxlSi damagvianda,<br />

mTeli cxovreba Sinisaken ase vedine<br />

da ukve maSin movaRwie, roca inaTa...<br />

Zili nebisa, elnaTurebs, boZebs, SuqniSnebs,<br />

radganac vici, araerTxel naSuaRamevs<br />

cariel skverTan Caviare da maT SemniSnes,<br />

gamomaciles, ar elodnen, rom kvlav mnaxavdnen,<br />

Zili nebisa mofrTxiale Ramis cxovelebs,<br />

da, ra Tqma unda, SenobebSi Ramis darajebs,<br />

maT Cemi sityva uCveulod gaacxoveles,<br />

da SeiZleba me am sityviT xvalve gadavrCe;<br />

Zili nebisa, Tqvenc Svilebo, Zili nebisa,<br />

`Zili nebisa~ amovRerRe mosvlis umalve,<br />

radgan saxlamde movaRwie, radgan meRirsa<br />

Cemi sizmrebi mometana Cems sasTumlamde...<br />

saxsovari<br />

aqedan vumzer gardasulebs viT ambrazuras<br />

da miWirs axla gavixseno rame garkveviT,<br />

iyo cxovreba speqtakliviT da is dasrulda,<br />

radgan isini aRar Canan ukve sarkeSi.<br />

da arc usarkod. aseTia xvedri wasulTa,<br />

kinoCveneba iyo TiTqos anda Teatri;<br />

absurdis? dasrulebiT marTla dasrulda,<br />

danarCeni ki marTla iyo? an ras Seadri<br />

maT yofnas. TiTqos aCrdilebi darCnen kedlebze,<br />

iqneb es iyo Tojinebis uxmo speqtakli?<br />

aravin uxmobs, arc ixsenebs da arc edreba,<br />

yofiereba maTi ukve sufTa dafaa.<br />

araferia aryofnaze ufro spetaki.<br />

odisevsi<br />

Seni warsuli sad gaiZurwa,<br />

Tuki es yofna iyo sulgrZeli,<br />

ra ucabedad gadaifurcla,<br />

rogorc qarisgan erTi furceli.<br />

ras zixar ase SublSeWmuxvnili,<br />

TiTqos es iyos Seni xeloba,<br />

arc sinanuli da arc wuxili _<br />

gaxevebuli ugrZnobeloba.<br />

Tu iwvimebda, ukve iwvima,<br />

da Tu moTovda, ukve moTova,<br />

aq fexakrefiT daZrwis sicive,<br />

vin gaiara da gamogtova?<br />

Seni cxovreba gadafurcluli,<br />

ase Seirxa qarTan SexebiT,<br />

da Tu es yofna aris kunZuli,<br />

Sen am kunZulze moxvdi SemTxveviT.<br />

agvistos omi. 2008 w.<br />

o, ar SeexoT, Cemi saxlia,<br />

Cemi saxlia, Cemi narCeni,<br />

Cemi kedlebi daserilia,<br />

dalursmulia aq dedaCemi.<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

o, ar SeexoT, Cemi saxlia,<br />

sisxliania yvela ficari,<br />

Cemi cxovrebac xom aq Segubda,<br />

romelic mainc ver Sevicani.<br />

Cemi saxlia, Cemi jvaria,<br />

da me jvarcmuli, rogorc ieso,<br />

mTeli cxovreba veSurebodi,<br />

rom bedisweris kvalze mimeswro.<br />

Cemi saxlia, Cemi jvaria,<br />

da ara mxolod oTxi kedeli,<br />

Cemi dardia, Cemi javria,<br />

Cemi iribad gadamkveTeli.<br />

o, ar SeexoT, Cemi saxlia,<br />

Tqveni wyeuli, tlanqi xelebiT,<br />

am saxlSi Cemi yofna daRvrila,<br />

moedineba sisxlis ReleTi.<br />

da ase vdgavar, maxrCobs naRveli<br />

da saldaTebi, rogorc mdgmurebi<br />

emuqrebian Cems saxls naRmebiT,<br />

waSliT, wartyvevniT, ganadgurebiT...<br />

Zil-RviZilSi<br />

es iyo mxolod SemTxveviToba<br />

Tu im Soreuls ase eneba,<br />

anda vin aris is Soreuli,<br />

vinc aaxlovebs am gaTenebas?<br />

mesmis trasaze manqana miqris<br />

Sors mileuli yefa miwydeba,<br />

sul cotac kidev da gaTendeba _<br />

uzarmazari dRe daiwyeba,<br />

Sen damesizmre da es sizmaric<br />

TandaTanobiT damaviwydeba;<br />

CameZineba uwindeburad,<br />

es foriaqi ZilSi micxreba.<br />

asea mudam _ raRac mTavrdeba<br />

da imave dros raRac iwyeba.<br />

***<br />

unda vicode, axla sad dgaxar,<br />

unda vicode, axla sad meli,<br />

radgan dabnelda da sibneleSi<br />

Sen xelT ara gaqvs Seni sanTeli,<br />

me meRviZeba da maxsendeba,<br />

rom mZinebia Turme ramdeni,<br />

xelis faTuriT kedels daveZeb,<br />

minda vipovo bnelSi CamrTveli,<br />

rom gavanaTo da gamaxsendes<br />

axla sad dgaxar anda sad meli,<br />

vaiTu, marTla sibneleSi xar<br />

da ar gipyria xelSi sanTeli,<br />

magram TandaTan vibruneb xsovnas,<br />

da maxsendeba _ aRarsad meli,<br />

da yvela quCa carielia,<br />

da sul uecrad wydeba saTqmeli...<br />

***<br />

vis vkiTxoT, rogor unda vicxovroT,<br />

rodesac tanjva gveqca Tilismad,<br />

an Tavi rogor gaviucxovoT<br />

am uecari sinamdvilisgan.<br />

ra vuyoT Cveni vnebis narCenebs,<br />

codvebs, qceulebs sizmris xiznebad,<br />

locvebi raRas gadagvarCenen,<br />

Tuki gvamxiles ukve sizmrebma...<br />

***<br />

o, Cven erTmaneTs aRar vexebiT<br />

da gavucxovdiT TiTqos sruliad,<br />

mwared daRlili Cveni fexebi<br />

mtanjveli yofniT dalursmulia;<br />

Cveni codvebiT dalursmulia,<br />

Cveni tanjvebiT dalursmulia,<br />

da SeiZleba SuaRameSi<br />

gaifaCunos mainc survilma...<br />

sizmrebTan erTad gamoiRviZos,<br />

sindisTan erTad gamoiRviZos,<br />

rac ar unda qna, mainc asea,<br />

Tavs ver daaRwev, romc gaixizno.<br />

Cveni terfebi dalursmulia,<br />

dalursmulia Cveni sxeuli,<br />

radganac yofna gvergo sasjelad<br />

da am yofnaSi varT gaxveuli.<br />

gamoiRviZa ukve survilma,<br />

bnelSi eZeben Tvalebs Tvalebi,<br />

Cven erTmaneTiT dalursmuli varT,<br />

dalursmuli varT Cven erTmaneTiT...<br />

gaTeneba<br />

wyvdiadSi ukve yivis mamali<br />

daviwyebuli da uxsovari,<br />

es xma edeba, rogorc wamali<br />

Cems yurTasmenas _ yru da myovari.<br />

es xma eqceva ferdobis CixSi<br />

Tavisi Tavi rom gaaqvavos,<br />

da vusmen mamals, ndobiT da SiSiT<br />

Semoxiznuli am saaqaos.<br />

***<br />

Semoawveba uazro dardi<br />

guls arafrismTqmels da moTanaRres,<br />

da vgrZnob Cems ukan mze nela Cadis,<br />

romelic ukve talRebs ar amRvrevs.<br />

***<br />

mkacria Rame _ es gulTmisani<br />

da masmeninebs saaTis wikwiks<br />

da magrZnobinebs, rom var xizani,<br />

sasTumalTan devs, ise viT <strong>wigni</strong>.<br />

mkacria Rame _ es gulTmisani<br />

da masmeninebs ZaRlebis wkavwkavs,<br />

wyalni wavlen da wavlen qviSanic,<br />

ukve bevri ram waiRo wyalma.<br />

mkacria Rame, _ undo moZRvari,<br />

Cemi oTaxis kedlebze brwyinavs,<br />

da CamCurCulebs, rom var cocxali<br />

da sunTqviT vavseb mobjenil wyvdiads.<br />

saburTalo<br />

Ramea. sZinavT adamianebs,<br />

axla cota xniT iZinebs Wori,<br />

gulubryviloa _ gadaiara<br />

mTvarem da dadga Senobebs Soris.<br />

jer uxinjoa patara biWi,<br />

jer mxolod sizmris mihyveba texils,<br />

ar Sexebia cxovrebis biwi,<br />

ar mosxletia jer kidev fexi.<br />

Ramea. sZinavT adamianebs,<br />

sZinavT meZavebs, mkvlelebs, TaRliTebs,<br />

maT vinc cxovreba gadaiara _<br />

ubnelebs, loTebs anda daxlidrebs.<br />

gadavsebuli nagvis yuTidan<br />

kata ubadruk sarCos iparavs,<br />

gaxeda saxlebs da gaukvirda<br />

am gakvirvebas vin daifaravs;<br />

vin daifaravs am jamaaTis<br />

Ramis maslaaTs _ sazarel qoSins,<br />

gadaxrilia gverdze saaTi<br />

da mainc yvela micuravs droSi.<br />

vin daifaravs am codvil gvamebs<br />

da erTmaneTze mibjenil saxlebs<br />

mdumarebaSi gamyivan Rames<br />

da RameebSi myefare ZaRlebs.<br />

Ramea, sZinavT adamianebs<br />

da sul cota xniT iZinebs Wori,<br />

mTvarem saxlebze gadaiara<br />

da dgas sikvdils da sicocxles Soris.<br />

mxolod is erTi, patara biWi,<br />

jer mxolod sizmris mihyveba texils,<br />

ar Sexebia jer kidev iWvi,<br />

ar mosxletia jer kidev fexi.<br />

poezia 5<br />

gamoRviZeba<br />

naSuaRamevs me wamomdgars da namZinarevs<br />

gamaxsendeba Zil-RviZilSi mtkvari, mdinare,<br />

romelic iqve edineba, diRmis masivis<br />

korpusebs iqiT, bazars iqiT, sadac gadaRma<br />

rkinigzisaken sizmriswina ZilSi gadaxval.<br />

da es xom ukve sizmaria, mware sizmari,<br />

sadac cxadsa da sizmars Soris mkrTali xaziviT<br />

moCans rkinigzis liandagi diRmis masivis<br />

da imis iqiT anTxeuli naZaladevi,<br />

da imis iqiT, imis iqiT arc araferi,<br />

arc araferi, arc aravin, arc aravisi<br />

nabijebis xma. saidanRac, ucbad, ra vici,<br />

me namZinarevs xma momesmis cad gadamfreni<br />

im frinvelebis, masivis ca rom gadaseres,<br />

ca ki hgavs warsuls, daclil boTlebs, waSlil<br />

nawerebs,<br />

isev Camesmis yapyapiT da frTebis farTquniT<br />

moirxevian weroebi da im aRTqmuli<br />

qveynebisaken mifrinaven da kvlav mZinares<br />

isev is mtkvari maxsendeba, Savi mdinare,<br />

da vxedav weros frTa tydeba da im frTis narCeni<br />

mtkvarSi vardeba. mere CemTan dgas mamaCemi<br />

da ukve erTad bnel masivSi sadRac mivdivarT.<br />

nawvimaria. sibnelea. Cven gzas ganvagrZobT.<br />

da mere mtkvarTan gaTenebis blanti bindia,<br />

moajirebze weroebi iwurebian,<br />

irgvliv dabali saxlebia, miwurebia...<br />

naSuaRamevs me wamomdgars da namZinarevs<br />

gamaxsendeba es naZraxi mtkvari, mdinare...


6 proza<br />

_ sad ra gagikvirdeba, rom ar ici,<br />

_ jiji zis da fanjaras gascqeris.<br />

jijis erTi Tavisebureba da erTi akviatebuli<br />

fraza aqvs, fanjridan ki ar<br />

iyureba, fanjaras uyurebs da yvelafris<br />

moyolas Semdegi sityvebiT iwyebs:<br />

,,sad ra gagikvirdeba, rom ar ici~...<br />

_ ara, sad ra gagikvirdeba, rom ar<br />

ici. mivdivar amaswinaT avtobusiT<br />

didubeSi da Cems gverdiT gogo da biWi<br />

sxedan. erTmaneTSi laparakoben. biWi<br />

eubneba, sul erT da igive sizmars vxedavo,<br />

viTom, saxlSi kedelze mivcocavo.<br />

rogor kedelzeo, gogom. rogor<br />

Tu, rogor kedelzeo. kedeli rogoria,<br />

xaoiani Tu gluvio. dafiqrda biWi<br />

da gluvio, eubneba. hoda, sad ra<br />

gagikvirdeba, rom ar ici, gaukvirda im<br />

gogos, uyurebs gafarToebuli<br />

TvalebiT. axla am biWsac gaukvirda,<br />

rao, ra iyoo. raRa ra, homoseqsualisti<br />

yofilxar, froidi mag sizmars ase<br />

xsniso. homoseqsualistio, sad ra<br />

gagikvirdeba, rom ar ici, froidis giJi<br />

deda ar vatire, sad kedeli, sad kacio.<br />

gabrazda, mara ra gabrazda... Sen Tu<br />

dagsizmrebia, rom kedelze micocav?<br />

_ damsizmrebia ki, magram me<br />

mekuTvnis magis dasizmreba, gogo var<br />

bolos da bolos.<br />

_ ai, me ar damsizmrebia.<br />

***<br />

adamians safexurovani azrovneba<br />

axasiaTebs. sul ori safexuria. jer<br />

erTze dgebi, mere ufro maRalze gadadixar,<br />

mere qveviT darCenils iReb,<br />

zeviT deb da axla masze dgebi. ase sul<br />

maRla da maRla inacvleb, Tumca safexurebi<br />

mainc oria: ki da ara.<br />

magaliTad, Tavidan iwyeb imiT, rom<br />

adamianisTvis <strong>aucilebelia</strong> SezRudvebi.<br />

ase imitom iwyeb, rom bavSvobaSi ase<br />

geubnebian. mere aanalizeb da midixar<br />

daskvnamde, rom adamiani Tavisufali<br />

unda iyos. es meore safexuria. gadis<br />

wlebi da isev fiqrob, rom sruli<br />

Tavisufleba adamians azianebs da<br />

saWiroa garkveuli SezRudvebi. am<br />

dros pirveli safexuri maRla<br />

amogaqvs da ukve masze dgebi. cota xnis<br />

mere isev grZnob, rom adamiani mainc<br />

raRac Zalian Tavisufalia, es Tavisufleba<br />

imdenad didia, rom sazogadoeba<br />

mas ver uzrunvelyofs, Sesabamisad,<br />

is unda gamovlindes sxva saxiT, magaliTad,<br />

sakuTari Tavis maqsimaluri<br />

damorCilebiT. am etapze isev Cndeba<br />

grZnoba, rom saWiroa raRac CarCo,<br />

romelic sakuTar TavTan urTierTobas<br />

gaswavlis da ase gauTaveblad...<br />

kibe TandaTan zeviT midis, safexurebi<br />

ki sul erTi da igivea _ sWirdeba Tu<br />

ara adamians SezRudva.<br />

imis gamo, rom adamians safexurobrivi<br />

azrovneba axasiaTebs, or kacs<br />

Soris kamaTi xSirad Zalian sasacilod<br />

gamoiyureba.<br />

_ adamiani Tavisufalia, _ ambobs<br />

erTi.<br />

_ ho, adamiani Tavisufalia, _ ambobs<br />

meore, magram radgan isini sxvadasxva<br />

safexurze dganan, sul sxva da<br />

sxvas amboben.<br />

an piriqiT:<br />

_ adamianisTvis saWiroa SezRudvebi.<br />

_ ara, adamiani Tavisufalia.<br />

da sabolood, romelime safexurze<br />

SeiZleba Zalian daeWvde, Tu ra saWiroa<br />

amdeni fiqri, roca kis da aras iqiT<br />

mainc ver midixar. yoveli momdevno ki<br />

cota xanSi arad iqceva, ara _ kiT da<br />

saerTod, samyaros polaruloba ise-<br />

Tive pirobiTi xdeba, rogorc bavSvobaSi<br />

naswavli marjvena da marcxena:<br />

,,Tu dadgebiT ase, marjvena aris aqeT,<br />

marcxena _ iqiT, Tu SemobrundebiT _<br />

piriqiT~.<br />

fizkulturis gakveTilze ramdenjerme<br />

rom Semovbrundi, maswavlebelma<br />

erT adgilas gamaCera da miTxra:<br />

,,ase mainc daimaxsovre, gulis mxare<br />

aris marcxena~.<br />

garda safexurobrivi azrovnebisa,<br />

adamians asociaciuri azrovnebac axasiaTebs,<br />

Sesabamisad, bevri ver egueba<br />

imas, rom guli marcxnivaa da ara marjvniv.<br />

mizezi martivia, guli da marjvena<br />

mxare, orive dadebiTTan asocirdeba,<br />

marcxena ki _ piriqiT.<br />

miuxedavad Cemi protestisa, gulis<br />

mxare bolomde marcxenad darCa, gzaze<br />

moZraobis wesebic Semdegnairad<br />

Camoyalibda: sul aris ori Sesaxvevi,<br />

gulis mxares, an mxares, sadac guli<br />

sinamdvileSi unda iyos.<br />

Tumca, aris kidev erTi mimarTuleba<br />

_ zeviT. am mimarTulebis damuSavebas<br />

garkveuli pirobebi sWirdeba, minimum<br />

qalaqgareT cxovreba. qalaqSi<br />

korpusebisa da manqanebis gamonabolqvis<br />

gamo varskvlavebi TiTqmis ar<br />

Cans. Sesabamisad, adamians aranairi<br />

survili ar uCndeba, Rame TavqveS xelebi<br />

amoidos, cas axedos da<br />

dafiqrdes, rom samyaro Zalian<br />

araekonomiuradaa mowyobili.<br />

rodesac fiqrob, Tu ras hgavs samyaro,<br />

midixar daskvnamde, rom samyaro<br />

yvelaze metad mitovebul kairos<br />

hgavs. anu warmoidgineT es Cvidmetmilioniani<br />

qalaqi Tavisi saxlebiT, infrastruqturiT,<br />

moednebiT, magram am<br />

Cvidmeti milioni adamianis gareSe.<br />

warmoidgineT, rom mTel kairoSi mxolod<br />

aTi kaci cxovrobs da yvela<br />

erT-erTi korpusis oroTaxian binaSi,<br />

sxvagan ki sicarielea.<br />

daaxloebiT igive xdeba samyaros<br />

SemTxvevaSic, uamravi planetisa da<br />

galaqtikis miuxedavad, mTeli kaco-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />

Tea Tofuria<br />

brioba mainc dedamiwazea miWyunuli.<br />

samyaro Zalian araekonomiuradaa<br />

mowyobili. magram SeiZleba axla meore<br />

mxares qna Tavi da ifiqro, rom samyaro<br />

Cven gveCveneba araekonomiurad,<br />

radgan CvenTvis manZilebi axlo da<br />

Soria. magram Tu safexurebze cota<br />

xani iwrialeb, axlo da Sori manZilic<br />

iseTive pirobiTi gaxdeba, rogorc<br />

marcxena da marjvena xeli. es veeberTela<br />

samyaroc erT wertilSi<br />

moiyris Tavs, zustad kairos im or<br />

oTaxSi, sadac weRan aTi kaci davtoveT.<br />

***<br />

kairos or oTaxSi aTi kaci<br />

visxediT da erTmaneTs vuyurebdiT.<br />

amdeni wlis urTierTobis mere erTaderTi,<br />

rac yvelaze kargad gamogvdioda,<br />

erTmaneTis yureba iyo. orSabaTi<br />

dRe idga, or oTaxsac, romelSic<br />

Cven viyaviT, kviris dReebi _ orSabaTi<br />

da samSabaTi erqva. kviraSi meti dRe<br />

arc iyo. wlebi aq ase gadioda: orSabaTi,<br />

samSabaTi, orSabaTi, samSabaTi,<br />

orSabaTi, samSabaTi...<br />

rodesac orSabaTi iyo, orSabaTis<br />

oTaxidan aveji samSabaTis oTaxSi<br />

gagvqonda, samSabaTs ki _ piriqiT.<br />

gveZina iatakze, diliT sapirfareSosa<br />

da saabazanoSi Sesvla ki Caweraze iyo.<br />

oTaxebSi minipleerebiTa da yursasmenebiT<br />

davdiodiT, rom erTmaneTis<br />

laparaks ar SevewuxebineT. amis gamo<br />

CvenSi Zalian popularuli iyo musika<br />

da yvelaferi is, risi mosmenac pleeriT<br />

SegveZlo.<br />

_ dRes wignebs dagvalagebineben,<br />

_ Tqva rikim. riki Cemxela iyo da Cemze<br />

cota maRali. aseT dros adamianebi<br />

advilad megobrdebian kairoSi.<br />

_ kai xania, ar gaxsenebiaT, _ kveri<br />

davukari mec.<br />

wignebis dalagebis brZaneba limenma<br />

gasca. Cven zoziniT wamovdeqiT.<br />

wignebi sul zeda Taroze ewyo, samSab-<br />

aTis oTaxSi. bevri araferi, unda gadmogeRo,<br />

mtveri gadagewminda da isev<br />

Segelagebina. riki wignebs iRebda, me<br />

Cemi qvedakabis boloTi vwmenddi, mainc<br />

gasarecxi iyo. mere oriveni CamovediT,<br />

man xelebi daiferTxa, me qvedakaba gavixade<br />

da sarecx manqanaSi Sevagde.<br />

rikisTan SiSvlad siaruls karga xania<br />

miCveuli viyavi, isic ase dadioda. Rame<br />

erT leibze gveZina da fanjaraze<br />

vfiqrobdiT.<br />

am or oTaxSi Cven morigi aTeuli<br />

viyaviT. ramdeni xani davrCebodiT, ar<br />

vicodiT. vicodiT mxolod wina<br />

aTeulebis gamocdilebebi, isic wignebidan.<br />

didi gansxvaveba ar iyo. Cveni<br />

aTeuli tradiciis farglebs sruliad<br />

akmayofilebda: ori adamiani brZanebebs<br />

iZleoda, ori _ yvelafers ini-<br />

Snavda da mere narkvevebs werda, ori<br />

_ mudmivad saxls aremontebda, ori _<br />

absoluturad gaurkvevelia, ras<br />

akeTebda da bolo ori _ fanjaraze<br />

vfiqrobdiT. fanjaraze fiqri Cven ar<br />

mogvigonia, yvela aTeulSi iyo wyvili,<br />

romelic fanjaraze fiqrobda. miiCneoda,<br />

rom isini, vinc fanjaraze<br />

fiqroben, aTeulis yvelaze elitaruli<br />

warmomadgenlebi arian, magram<br />

radgan fiqri, meores mxriv, us-<br />

ori<br />

oTaxi<br />

kairoSi<br />

aqmurobasTan asocirdeba, maT kairos<br />

or oTaxSi didi mxardaWera arasodes<br />

hqoniaT.<br />

TviTon fanjaras rac Seexeba, arsebobda<br />

legenda, rom bina, romelSic<br />

Cven vcxovrobdiT eqvsfanjriani iyo.<br />

amJamad binas mxolod xuTi fanjara<br />

hqonda, ori _ sastumro oTaxSi, erTi<br />

_ saZinebelSi, erTi _ samzareuloSi<br />

da erTi _ saabazanoSi. kidev erTi, meeqvse<br />

fanjrisTvis jer veravis miegno.<br />

isic gaugebari iyo, dRemde arsebobda<br />

es fanjara, Tu ukve aRar, an saerTod,<br />

ra daniSnuleba unda hqonoda da romc<br />

gvepova, raSi unda gamogveyenebina. miuxedavad<br />

amisa, fanjaraze fiqri<br />

kairoSi moxvedril aTeulebs tradiciad<br />

eqcaT da am konkretul SemadgenlobaSi<br />

es tradicia me da rikim gavagrZeleT.<br />

rikim gulmodgineT gaaswora zewari<br />

da dawva. me ukve kai xania viweqi<br />

da Wers viyavi aCerebuli. Wers ori<br />

laqa etyoboda, erTi wertiliviT da<br />

meore _ paralelopipedis msgavsi.<br />

SemCneuli mqonda, rom rodesac<br />

wertiliviT laqas vuyurebdi, TavSi<br />

gabeduli azrebi momdioda, rodesac<br />

meore laqas _ skeptikuri.<br />

gverdze gadavtrialdi da rikis<br />

SevekiTxe.<br />

_ riki, ocdaTormeti wlis gaxdi<br />

ukve?<br />

_ ki, SarSan.<br />

_ vberdebiT...<br />

_ mere ra...<br />

_ is, rom male wertiliviT laqas<br />

veRar davinaxav da TavSi gabeduli<br />

azrebi aRar momiva.<br />

rikis gaecina.<br />

_ Senc me miyure.<br />

mec cota xani vuyure. msiamovnebda<br />

rikis yureba. magram riki TviTkmari<br />

arseba iyo da alerss arasodes iTxovda.<br />

Riziandeboda, Tu moferebas davupirebdi.<br />

amitom TavqveS xelebi daviwyve<br />

da fanjaraze fiqri gavagrZele.<br />

am oTaxSi moxvedrilma Taobebma<br />

ZiriTadi mimarTulebebi ukve daamuSaves.<br />

sul pirvelad egonaT, rom<br />

fanjara tualetSi unda eZebnaT, radgan<br />

erTaderTi oTaxi, romelsac fanjara<br />

ar hqonda, tualeti iyo. mere<br />

ganixiles yvela kedeli, maT Soris<br />

iataki da Weri. mere erT-erTma wamoayena<br />

Teoria, rom romelime axla arsebuli<br />

fanjara adre ormagi iyo.<br />

ufro meti popularobiT sargeblobda<br />

azri, rom fanjara pirobiTi saxelia<br />

da masSi sakanalizacio xvreli,<br />

karebi, unitazi, sakvamuri da sxva msgavsi<br />

naxvretebi igulisxmeba. naklebad<br />

damajerebeli, magram mxatvruli<br />

Teoriac arsebobda imis Sesaxeb, rom<br />

fanjara Tavad adamiania... mokled,<br />

rodesac me da riki am or oTaxSi davibadeT,<br />

yvela ZiriTadi mimarTuleba<br />

ukve safuZvlianad iyo damuSavebuli<br />

da aqedan umetesoba erTxel da samudamod<br />

dawunebuli.<br />

magram Cven fanjaraze unda<br />

gvefiqra da amitom Teorias Teoriaze<br />

vigonebdiT.<br />

Tavidan riki ambobda, rom fanjara<br />

meore oTaxia, samSabaTs _ orSabaTi,<br />

orSabaTs ki _ piriqiT.<br />

_ da mere amiT ra ro? - vekiTxebodi<br />

me.<br />

_ arc araferi, magram Cven xom ar<br />

viciT, sinamdvileSi ra daniSnuleba<br />

aqvs fanjaras. iqneb, misi daniSnuleba<br />

arc araferi ar aris.<br />

_ maSin, me mgoni, ufro mag daniSnulebaze<br />

unda vifiqroT. jer kidev<br />

mesame aTeulSi Tqva saraketam, rom<br />

Tavdapirvelad fanjris daniSnuleba<br />

unda gaarkvio da mere amiT mixvdebi,<br />

is sad aris.<br />

_ magis meti ra arkvies, magram rad<br />

ginda. me mainc mgonia, rom unda dadge<br />

da praqtikulad eZebo.<br />

_ me kidev egre ar mgonia, _ vuTxari<br />

me da mzera pragmatul laqaze gadavitane,<br />

_ me mgonia, rom ase ubralod<br />

mtverSi amoviglagnebiT.<br />

_ daviZinoT, ra, _ Semexvewa riki.<br />

me kidev mindoda rikisTan laparaki,<br />

magram xaTri ver gavutexe.<br />

_ daviZinoT.<br />

***<br />

naTiasTan unda gavideT. saburTaloze<br />

bina iyida da jer ar damiTvalierebia.<br />

natali meubneba, rom binis<br />

mere didi italiuri divanic uyidia.<br />

bina naTelia, divani _ marTlac<br />

sagangebo, Tan mSvenieri saxtunaoc.<br />

_ nu daxtixar, Tea, ager aweria: o<br />

not jump! _ natalim iarliyi waikiTxa.<br />

_ momitaneT yava da Camoval.<br />

yava momitanes. saSinlad cxela.<br />

risi gaxdac SeiZleboda, ukve yvelaferi<br />

gavixade.<br />

cota xanSi mxiaruleba iwyeba.<br />

_ naxeT, rogoraa farda Camoglejili,<br />

kibe ara maqvs, rom gavasworo.<br />

_ rad unda kibe, karadaze adi da<br />

ise gaaswore,<br />

_ euf, eg rom karadaze avides,<br />

Calewavs.<br />

_ maSin Sen adi, Seni wona bali 2<br />

larad viyideT vaJaze.<br />

_ aba, biWo!<br />

me didi survili maqvs avide, magram<br />

Tavs vikaveb.<br />

_ hoda, imas vambobdi, iseTi ra<br />

unda gauWirdes kacs, rom seqsis mere<br />

aTi wuTi ver moiTminos da daiZinos.<br />

_ Tu eZineba? _ me magari Zilisguda<br />

var da yvela mecodeba, visac eZineba.<br />

_ Sen kidev aq xar? rodis mifrinav<br />

saberZneTSi?<br />

_ male. marTla, fotoaparati<br />

unda maTxovo.<br />

_ waiRe, TekuS.<br />

***<br />

froidis sizmrebis axsnas Tu davujerebT,<br />

me cocxlad damarxvis SiSi<br />

maqvs. deJa viu ZilSi, anu SegrZneba imisa,<br />

rom es sizmari ukve naxe, Turme imas<br />

niSnavs, rom meSinia, erTxel kuboSi ar<br />

gamoviRviZo. simarTle rom vTqvaT,<br />

msgavsi ramis arasdros mSinebia, Tumca,<br />

logikurad Tu vimsjelebT, unda<br />

meSinodes im martivi mizezis gamo, rom<br />

sikvdilis saerTod ar mjera.


9-22 ivlisi 2010<br />

saberZneTi Cemi morigi deJa viu iyo,<br />

oRond cxadSi. es qveyana aSkarad<br />

sadRac mqonda nanaxi. Tu gaviTvaliswineT,<br />

rom ,,es qveyana~ ZiriTadad<br />

zRva da mzea, misi naxva Sinidan gausvleladac<br />

SeiZleboda. rasac ver naxav,<br />

es aris vertikaluri Rrublebi<br />

gadaxurebul caze. albaT, sicxisganaa<br />

aq Rrublebi aseTi vertikaluri.<br />

_ rodesac cxadSi gemarTeba deJa<br />

viu, niSnavs Tu ara es imas, rom am cxovrebaSi<br />

mkvdari gamogiSves? _ vekiTxebi<br />

jijis.<br />

_ aris raRaceebi, rac piriqiT ver<br />

Semotrialdeba, _ ambobs jiji. rodesac<br />

jiji rames ambobs, am naTqvamSi absoluturad<br />

darwmunebulia. rameSi<br />

eWvi roca mepareba, jijis vekiTxebi,<br />

rom misgan kategoriuli pasuxi movismino.<br />

mSvenivrad vici, jiji arasodes<br />

aanalizebs imas, rasac ambobs, magram<br />

misi kategoriuli toni mainc msiamovnebs.<br />

,,jiji, omi iqneba?~ ,,ara, ra omi,<br />

gadairie?!~<br />

_ anu ra, ver Semotrialdeba?<br />

jiji iZulebulia, dafiqrdes.<br />

_ magaliTad, me SemiZlia katas<br />

vaWamo Tevzi, magram kata Tevzs ver<br />

maWmevs.<br />

_ magram Sen SegiZlia, me maWamo<br />

Tevzi da mec SemiZlia igive.<br />

_ ki, egre SegviZlia.<br />

_ hoda, rogor gavigoT, deJa viu<br />

kataa Tu adamiani?<br />

_ deJa viu kata iqneba, adamiani<br />

ratom unda iyos?!<br />

***<br />

saberZneTi uamravi sxvadasxva<br />

kunZulisgan Sedgeba. pirveli, rac<br />

gikvirs isaa, Tu rogor axerxeben am<br />

kunZulze mcxovrebi adamianebi erTmaneTTan<br />

kontaqts.<br />

_ ar gaqvT SemTxvevebi, rodesac<br />

romelime kunZuls damoukideblobis<br />

gamocxadeba unda da gamoyofas iTxovs?<br />

_ vekiTxebi berZnebs.<br />

berZnebs ukvirT.<br />

_ araaa.<br />

Cems gonebaSi amdeni dacalkevebuli<br />

teritoria mainc verafriT ikvreba,<br />

rogorc Cans, verc Cem gverdiT mjdomi<br />

azerbaijanelis gonebaSi.<br />

_ sainteresoa, rogor marTaven.<br />

azerbaijans rom kunZulebi hqondes,<br />

yvela calke samefo iqneboda, _ ambobs<br />

is.<br />

_ saberZneTi yovelTvis sazRvao<br />

qveyana iyo, yovelTvis. sxvanairad<br />

arasodes yofila, _ berZnebi cdiloben,<br />

agvixnan, Tu rogor inarCuneben<br />

am sxvadasxva zomis kunZulebs. Cvenc<br />

vcdilobT, gavigoT. kacma rom Tqvas,<br />

saberZneTSi amis gamo CamovediT. simpoziumis<br />

Tema Savi zRvispira qveynebis<br />

ganviTareba da konfliqtebis mogvarebaa.<br />

samocdaaTamde kaci varT da<br />

yvela aq myofs samSobloSi erTi zRva<br />

da erTi konfliqti mainc gvelodeba.<br />

***<br />

saburTaloze mxiaruleba piks aRwevs.<br />

sainformaciom raRaca gamoacxada.<br />

_ gadarTe, gogo, es televizori,<br />

Tu movlen rusebi, davinaxavT fanjridan.<br />

_ ra CavrTo, Torem ki.<br />

_ musika CarTe.<br />

_ CarTuli ar iyo?<br />

_ mag musikiT gavasveneT babuaCemi...<br />

_ ager, maSin kino da uyureT.<br />

_ rad minda es SiSveli kaci?<br />

_ ratoa SiSveli?<br />

_ peniss ver xedav?<br />

_ ra penisia eg?! penisi ki ara haikua.<br />

_ sxva naxe rame.<br />

_ aq meti arxi ar iWers.<br />

***<br />

holSi pasportebi mogvTxoves da<br />

oTaxebSi gadagvanawiles. me irenTan<br />

erTad movxvdi. ireni ruminelia, Cems<br />

gverdiT Zinavs da nervebs miSlis.<br />

_ biWs, romelic sigiJemde miyvarda,<br />

coli mohyavs.<br />

_ masac uyvardi?<br />

_ ara.<br />

_ aba, ra ginda?!<br />

_ ar minda ukan wasvla. saberZneT-<br />

Si davrCebi. aq nacnobi myavs.<br />

_ ratom ar unda waxvide?<br />

_ ar minda im qveyanaSi, sadac biWs,<br />

romelic miyvars, coli moyavs.<br />

_ iren, mas xom ar uyvardi?<br />

_ ar minda im qveyanaSi, sadac biWs,<br />

romelic sigiJemde miyvars, ar vuyvarvar.<br />

mokled, ireni nervebs miSlis.<br />

Tavidan megona, rom calxela iyo.<br />

ufro sworad, xeli ori hqonda, magram<br />

marjvena mudmivad jibeSi edo. ase cali<br />

xeliT amoalaga Cemodani, anu Seecada,<br />

magram maleve miagdo iatakze.<br />

diliT adgeba, cali xeliT tansacmels<br />

moqeqavs da rac yvelaze martivi<br />

Casacmelia, imas icvams, oRond, aucileblad<br />

jibians, meore xeli rom Cayos.<br />

ucnauri kia, magram yurebaSi gaer-<br />

Tobi. rac aq var, irenis Cacma-gaxda<br />

jer ar gamomitovebia. meubneba, rom<br />

cali xelis xmareba mas Semdeg dasCemda,<br />

rac misma Seyvarebulma colis moyvana<br />

gadawyvita. ,,scade da mixvdebi, ase<br />

mTlianad sakuTar organizmze xar<br />

orientirebuli da fiqrisTvis dro ar<br />

grCeba~, _ miTxra, rodesac axladgaRviZebuli<br />

vuyurebdi, rogor cdilobda,<br />

sayure Seekra.<br />

_ ukve ori sayure davkarge, orive<br />

cal-cali, _ Semomxeda sarkeSi, _ Tu<br />

sadme naxo...<br />

_ aba, ra, aucileblad... _ energiulad<br />

davuqnie Tavi, magram am sastumros<br />

yovel dRe asufTaveben da irenis<br />

sayureebi, albaT, ukve romelime mtversasrutSia.<br />

***<br />

saRamos niavi uberavda. me da riki<br />

aivanze visxediT da kairos gavyurebdiT.<br />

_ ici, mgoni, ase unda davayenoT<br />

sakiTxi, raSi gvWirdeba kidev erTi<br />

fanjara, Tu Cven is isedac xuTi gvaqvs,<br />

_ Tqva rikim.<br />

_ ra vici, gasaniaveblad, albaT,<br />

ara, arc Suqis Semosasvlelad, oTaxebi<br />

isec naTelia, arc xedisTvis _ axlac<br />

oTxive mxare Cans. kacma rom Tqvas,<br />

rogorc fanjara, marTla ar<br />

gvWirdeba, magram, albaT, sxva funqcia<br />

aqvs.<br />

_ magram fanjara rom CvenTvis sasicocxlo<br />

mniSvnelobis yofiliyo,<br />

aqamde Tavs gamoavlenda, ara?<br />

_ egrea, magram SeiZleba avlens<br />

Tavs, magram Cven ver vxvdebiT.<br />

_ an SeiZleba arc aris sasicocxlo<br />

mniSvnelobis.<br />

_ albaT, ufro aris, ase rom ar<br />

iyos, aTidan or kacs mis moZebnas ratom<br />

dagvavalebdnen.<br />

_ maSin, modi CamovTvaloT, ra<br />

gvaklia da aqedan mivxvdebiT, Tu ra<br />

gvWirdeba damatebiT.<br />

me da riki sxvadasxva oTaxSi<br />

davsxediT, me orSabaTSi erTmaneTze<br />

axorxil avejze, riki _ samSabaTis<br />

cariel iatakze da wera daviwyeT. male<br />

orives grZeli sia gvqonda.<br />

_ axla, modi, imazec SevTanxmdeT,<br />

rom fanjara yvelasTvisaa da danaklisic<br />

saerTo unda iyos, _ Tqva rikim.<br />

me Tavi davuqnie da Sesabamisad, sia<br />

ganaxevrda.<br />

_ axla iseTi problemebi unda<br />

movaSoroT, romelTa mogvarebac Cven<br />

piradadac SegviZlia, _ vTqvi me da<br />

darCenili siac gameoTxedda.<br />

_ axla is problemebia gadasaxazi,<br />

romlebsac piradad vera, magram erTmaneTis<br />

meSveobiT ki movagvarebT, _ es<br />

isev me vTqvi da rodesac gadaxazva<br />

daviwye, aRmoCnda, rom siaSi<br />

aRaraferi darCa.<br />

me da rikim erTmaneTs SevxedeT.<br />

_ ucnauria, _ Tqva rikim, _ raRad<br />

gvinda fanjara?<br />

_ ho, ucnauria, _ vTqvi mec da sias<br />

CavaSterdi _ riki, simarTle miTxari,<br />

yvelaferi Cawere?<br />

***<br />

saberZneTis kunZuli kalimnosi,<br />

sadac Cven mogviyvanes, Tavs ucnauri<br />

biznesiT irCens, saabazanos Rrublebis<br />

gayidviT. aq zRvis fskerze izrdeba<br />

mcenare, romelic Zalian hgavs saabazanos<br />

Rrubels. rom ar icode, Cveulebrivi,<br />

daCxvletili rezinisgan verafriT<br />

gaarCev. zRvis fskerisgan amo-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

tanili Rrublebi naturaluria da<br />

organizmisTvis sasargeblo. megzur-<br />

Si weria, rom is warmatebiT acilebs<br />

mkvdar ujredebs, gacilebiT didxans<br />

Zlebs, ar inarCunebs mikrobebs da interieris<br />

gasaformebladac gamoiyeneba.<br />

kalimnosSi es Rrublebi yvela ma-<br />

RaziaSi devs da minimum oTxi evro<br />

Rirs, Tu didia, ormoci da samocic.<br />

aris calke maRaziebic, sadac mxolod<br />

saabazanos Rrublebi iyideba. maTi mopoveba<br />

usafrTxo saqme ar aris. fskeridan<br />

myvinTavebi zogjer naxevrad<br />

gagudulebi amohyavT. rodesac adamiani<br />

gagudulia, tvins Jangbadi ar<br />

miewodeba, iwyeba tvinis ujredebis nekrozi,<br />

rac Semdeg sxvadasxva daavadebis<br />

saxiT vlindeba, magaliTad, saxsrebis<br />

defeqtis saxiT. aqve vigeb, rom<br />

arasworad CayvinTvis Semdeg bevri<br />

koWldeba da kalimnosic koWlebiTaa<br />

savse. aqvT nacionaluri cekvac,<br />

romelic sirtaks hgavs, magram koWlobiT<br />

unda icekvo. erT-erTma adgilobrivma<br />

agvixsna, rom am cekvas Terapiuli<br />

datvirTvac hqonia, anu cekvav da<br />

saxsrebic nel-nela moZraobas eCveva.<br />

me curva ar vici. curvaze erTi Tve<br />

davdiodi, viswavle, magram Semdeg<br />

iseve gadaveCvie, rogorc sazRvargareT<br />

wasul megobars gadaeCvevian<br />

xolme. Sesabamisad, saberZneTSi Cemi<br />

zRvasTan urTierToba yelamde wyal-<br />

Si bolTis cemiTa da mzeze garujviT<br />

Semoifargla. wyalSi fexze gauxdelad<br />

Sevdiodi, rezinis Ria fexsacmelebiT,<br />

romelic sastumroSi Custebad mecva.<br />

Rrma ar iyo da Tavisuflad SeiZleboda<br />

TxuTmeti metri ase CustebiT<br />

gageara, magram me verc erTxel ver<br />

gavbede. davapire da roca wyali<br />

yelTan boRmasaviT momawva, mivxvdi, Tu<br />

ratom ar cdiloben saberZneTis kun-<br />

Zulebi separatizacias. aranairi<br />

tradicia da swori politika ar uSvelida,<br />

rom ara panikuri SiSi gaSlil<br />

zRvaSi marto darCenis. marto rCebi<br />

uhaero sivrcesTan, uzarmazar wnevas-<br />

Tan da fargliT Semoxazul horizont-<br />

Tan...<br />

es xalxi aq daibada da gaizarda,<br />

yvelas Tavisi dakoWlebis istoria aqvs<br />

da kargad ician, saberZneTi sazRvao<br />

qveyanaa, magram adamiani erTmniSvnelovnad<br />

xmeleTis cxovelia.<br />

***<br />

meZineba, magram mxolod me. ireni<br />

sawolze zis da wyals svams. rac aq<br />

varT, me eg sasadiloSi ar daminaxavs.<br />

saWmels ver vWamo. me roca gavdivar,<br />

mTxovs, wyali wamovuRo. onkanis ar ismeva,<br />

sadilis dros Tu mogitanen. mere<br />

ukve an barSi unda iyido, an _ qalaqSi.<br />

amitom, sadac muqTa wyals davinaxav,<br />

momaqvs.<br />

am saRamos berZnuli tkbileulic<br />

amovutane. sawolSi udevs da uyurebs.<br />

mec gamomicdia, roca adamiani gabrazebulia,<br />

saylapavi sistema sustdeba<br />

da yvelaferze azidebs.<br />

_ unda Wamo, iren.<br />

_ ar mSia.<br />

_ gSia, ubralod ver grZnob.<br />

ireni namcxvars iRebs da pirisken<br />

miaqvs. gadaylapviT ki gadaylapa, magram<br />

guli aeria. Zlivs Seaswro saabazanoSi.<br />

me Sevyevi.<br />

_ mezizReba saWmeli.<br />

_ moica, Tavi agiwio. ra hqvia mag<br />

biWs?<br />

_ ian radu.<br />

_ hm, aeroportis saxels hgavs.<br />

***<br />

rikim mSvidi wola icoda, Tumca<br />

ZilSi tansacmeli eCaCeboda da vusworebdi<br />

xolme. Cvens gverdiT kompiuteris<br />

kaci iZinebda, eriki. kairoSi misi<br />

movaleoba yvelafris CaniSvna da<br />

narkvevebis wera iyo. mTeli dReebi<br />

Tavi leptopSi hqonda Serguli. imdeni<br />

moaxerxa, rom kompiuteris virusi<br />

Seeyara, kompiuters ara, TviTon _<br />

troas cxeni. rac es gaigo, mas Semdeg<br />

cota moSorebiT wveboda, sxvebs ar gadavdoo.<br />

_ riki, troas cxeni rom gadmogvedos,<br />

_ wavCurCule rikis.<br />

_ ra sisuleles ambob, _ rikis nax-<br />

proza<br />

7<br />

evrad eZina.<br />

_ kompiuteridan adamians Tu<br />

gadaedo, adamianidan adamianze veRar<br />

gadava?<br />

_ moica ra.<br />

me fiqri gavagrZele. troas cxenze<br />

fiqri Cems movaleobaSi ar Sedioda,<br />

magram Rame imisTvisaa, rom iseT raRacaze<br />

ifiqro, rac ar gevaleba.<br />

troas cxenma eriki mTlianad moSala.<br />

mexsiereba auria. rodesac rames<br />

ekiTxebodi, pasuxis gasacemad adrindelze<br />

gacilebiT meti dro sWirdeboda.<br />

xandaxan saerTod ver ixsenebda, ra<br />

hkiTxe. yvelaze metad viRac bavSvian<br />

qalze wuxda.<br />

_ rasac ar unda vfiqrobde, uceb<br />

gamoxteba da es bavSviani qali damidgeba<br />

Tvalwin. arc qali vici vinaa, arc _<br />

bavSvi.<br />

_ Seni coli xom araa, Seyvarebuli,<br />

sayvareli?<br />

_ ara, araa.<br />

_ deda?<br />

_ arc deda.<br />

_ maSin RvTismSobeli yofila.<br />

_ ara, ra RmerTi. Cveulebrivi bavSviani<br />

qalia. gamoxteba da veRar vi-<br />

Soreb. sul Cems tvinSia, desktopze<br />

dayenebuli suraTiviT.<br />

_ aba, ra giTxra.<br />

eriki ramdenime dRis win daaformates.<br />

bavSvian qals is aRar Seuwuxebia,<br />

principSi, arc sxva rames, radgan<br />

bevri arc araferi axsovda. ubralod,<br />

xandaxan modioda CvenTan da gvekiTxeboda,<br />

fanjara xom ar gipoviaTo.<br />

Tavidan megona, rom internetis fanjaras<br />

eZebda.<br />

_ ar gvipovia, erik, _ vuTxari,<br />

roca bolosdabolos mivxvdi, ra undoda.<br />

mere marTla dainteresebulma<br />

vkiTxe, _ gWirdeba?<br />

_ ki, ki, Zalian, _ miTxra erikma.<br />

_ da raSi gWirdeba?<br />

eriki dabneuli miyurebda da pasuxs<br />

ver mcemda.<br />

_ raSi gWirdeba, erik? gexvewebi,<br />

miTxari. rom gqondes es fanjara, ai,<br />

warmoidgine rom gaqvs, ras izam?<br />

eriki isev dabneuli miyurebda.<br />

_ ar vici.<br />

_ gexvewebi, dafiqrdi da miTxari,<br />

fanjaras raSi gamoiyeneb?<br />

_ ar vici, ara.<br />

me leibze muxlebiT videqi da eriks<br />

Sevcqerodi im imediT, rom iqneb, mis<br />

mzeraSi mainc wamekiTxa, raSi sWirdeboda<br />

fanjara. magram erikis TvalebSi<br />

mxolod is Canda, rac nebismieri axladdaformatebuli<br />

kompiuteris<br />

desktopze Cans _ cisa da mindvris banalurobamde<br />

zogadi da nacnobi xedi.<br />

***<br />

froidis sizmrebis axsnas Tu davujerebT,<br />

me literaturuli niWi<br />

maqvs. sizmarSi es ase gamoixateba, skolaSi<br />

davdivar. qiromantiasac Tu davujerebT,<br />

isev literaturis niWi maqvs<br />

(gonebis xazi boloSi oradaa gayofili).<br />

zustad aseTive xazebi aqvT<br />

Cems poet megobrebs da periodulad<br />

maTac esizmrebaT skolebi, yvelas iq,<br />

sadac daamTavra.<br />

cxadSi Cemi skola aqedan Zalian<br />

Sorsaa. yovlad prozaul restoranSi<br />

vzivar da vcdilob, rame SevWamo.<br />

jijis ar iyos, sad ra gagikvirdeba, ar<br />

ici. darwmunebuli viyavi, rom berZnuli<br />

samzareulo erT-erTi saukeTeso<br />

iyo, magram imis mixedviT Tu vimsjelebT,<br />

rasac aq gvaWmeven, berZnebs<br />

qvabi da qura erTad arc unaxavT.<br />

sauzmes ver mivekare, TiTqos mec ian<br />

raduze viyo Seyvarebuli.<br />

gamosavali sanapiroze gaseirneba-<br />

Sia. zRvaSi viyurebi da wyalmcenareebs<br />

vaTvaliereb. bavSvobaSic ase viyurebodi<br />

soxumis zRvaSi, raTa CaZiruli<br />

dioskuria damenaxa. Zalian mikvirda,<br />

rom ver vpoulobdi.<br />

_ manaxeT, sad CaiZira dioskuria,<br />

_ vexvewebodi ufrosebs, romlebmac<br />

mxolod is icodnen, rom iq sadRacas<br />

qalaqi iyo da axla aRar aris.<br />

_ SegveSvi, ra.<br />

SegveSvi, ra... mogveSvi, kimerebTan<br />

wadi. ramdenime wlis win svanma istorikosma<br />

ambavi momiyva.<br />

dasasruli me-8 gverdze


8 proza<br />

dasasruli<br />

,,svaneTSi viyaviT, erT ojaxSi. bavSvi<br />

bebias saqmis gakeTebas ar aclida.<br />

gabrazda da miawyevla: ,,Sen wadi<br />

kimerebTan~. ,,sad kimerebTan, qalbatono,<br />

vin arian kimerebi~? ,,cudi xalxi<br />

iyo adre, Zvelad~. warmogidgeniaT,<br />

kimerielebis xsovna jer kidev aqvs<br />

xalxs~.<br />

***<br />

_ icoda, rom giyvarda?<br />

_ rogor ara.<br />

_ rao mere?<br />

_ megobrebad davrCeTo.<br />

_ mere?<br />

ireni icinis.<br />

_ sul tyuilad icini, cota xanSi<br />

bafTa rom gaukeTon im Sens radus da<br />

gaCuqon, TviTon aRar gendomeba. Sens<br />

qveyanaSi ar ician xolme Tqma, dro yvelafris<br />

mkurnaliao? _ vekiTxebi me.<br />

irens axla amaze ecineba.<br />

mec mecineba, magram mxolod pirvel<br />

safexurze, meore safexurze<br />

droisa da mexsierebis cneba Zalian<br />

bundovandeba.<br />

istoriis saxelmZRvaneloSi wakiTxul<br />

citatas verafers vuxerxeb:<br />

,,kimerielebi Savi zRvispireTidan<br />

SemoiWrnen kolxeTis samefoSi da<br />

mTlianad gaanadgures. gadarCa mosaxleobis<br />

mcire nawili, romelmac mTebs<br />

Seafara Tavi. es movlena TariRdeba<br />

Cv.w.aR-mde me-8 saukuniT~.<br />

***<br />

samzareuloSi videqi, rodesac<br />

riki mxrebze momexvia. gulma cudi mig-<br />

Zno, rikim mxolod maSin icoda mofereba,<br />

roca rame ubedurebisTvis unda<br />

Sevemzadebine.<br />

rikize eWvianoba karga xnis win<br />

daviwye, ufro sworad mudmivad veWvianobdi,<br />

magram bolos ise gamifaqizda<br />

winaTgrZnoba, eleqtronul fostaze<br />

werili rom momdioda, imasac ki<br />

vgrZnobdi. miTumetes vgrZnobdi, rom<br />

Cemi da rikis daSoreba gardauvali<br />

iyo. kacma rom Tqvas, arc arasdros<br />

vyofilvarT erTad, ubralod, kairos<br />

or oTaxSi vcxovrobdiT da msgavsi<br />

movaleobebi gvekisreboda.<br />

erT dResac rikim samzareuloSi<br />

mxarze xeli momxvia da miTxra, rom<br />

cvlilebebi igegmeboda.<br />

_ male Sens magivrad sxva Semova,<br />

_ Tqva rikim, _ albaT, fanjaraze<br />

fiqrs axla mas daavaleben.<br />

me gazze Semomdgar aduRebul wyals<br />

mivaCerdi.<br />

_ kargi.<br />

ori oTaxi orSabaTs davtove.<br />

pirvelad viyavi gareT da mxolod<br />

daaxloebiTi warmodgena mqonda imaze,<br />

Tu ras davinaxavdi. kairo fanjrebidanac<br />

Canda da yovelTvis vicodi,<br />

rom is didi qalaqia. im orSabaTs Cemi<br />

fexiT gamovedi am qalaqSi da mTeli<br />

dRe cariel quCebSi vixetiale. arsad<br />

aravin iyo. Sevdiodi ugamyidvelo ma-<br />

RaziebSi da vicvamdi tansacmels. Semdeg<br />

Sevdiodi kafeebSi da vsadilobdi.<br />

varaudiT virCevdi quCebs, vuxvevdi<br />

gulis mxares an mis sapirispirod da<br />

vfiqrobdi, rom riki, albaT, xSirad<br />

momenatreboda, Tumca mas arasodes<br />

vyvarebivar.<br />

mere kairos SuagulSi, gaSlil baR-<br />

Si Camovjeqi. mtredebs kafedan wamoRebuli<br />

namcxvari davufSveni da isev ganvagrZe<br />

fiqri. SevamCnie, rom axla<br />

rikize swored ise vfiqrobdi, rogorc<br />

adre fanjaraze, logikurad da safexurebis<br />

monacvleobiT. yovel meore<br />

safexurze vsvamdi kiTxvas, Tu ratom<br />

unda momnatreboda kaci, romelsac ar<br />

vainteresebdi da romelsac axla ukve<br />

sxva usworebda tansacmels.<br />

da rodesac namcxvari mTlianad<br />

SemomefSvna, bolos da bolos, Cems<br />

Tavs gamovutydi, rom riki arafer Sua-<br />

Si iyo, me momenatreboda is dro, rodesac<br />

axalgazrda viyavi da jer kidev<br />

SemeZlo siyvaruli.<br />

***<br />

dila-saRamos locvebis kiTxva<br />

wesad maqvs. amis gamo, sastumroSi Cemi<br />

gaRviZeba yovelTvis problemas ukav-<br />

Sirdeba, verafriT vpoulob aRmosavleTs.<br />

fanjridan yurebis da mzis<br />

direqtoriis gamoTvlis mere mainc<br />

gaurkveveli mimarTulebiT vdgebi da<br />

kiTxvas viwyeb.<br />

_ gwams RmerTis? _ ireni interesiT<br />

momCerebia, misTvis axla finikiviT<br />

egzotikuri var.<br />

_ Sen rom giyureb, ufro mecodeba.<br />

_ RmerTi gecodeba?<br />

_ rogor giTxra, mas xom yvelani<br />

Zalian vuyvarvarT, Cven ki saerTod ar<br />

gvaxsovs. hoda, mecodeba.<br />

***<br />

martivi ricxvebi martivi gamosavalia<br />

maTTvis, vinc qalaqSi cxovrobs<br />

da saSualeba ara aqvs, cas<br />

uyuros. amas jer kidev ramdenime wlis<br />

win mivxvdi da Werze tabula gavakari.<br />

martivia ricxvi, romelic mxolod<br />

erTze da Tavis Tavze iyofa: 2, 3, 5, 7, 11,<br />

13, 17, 19... 10001 da ase Semdeg. martiv<br />

ricxvebs erTi Tavisebureba aqvs, formula<br />

ar gaaCnia. anu ar arsebobs<br />

meqanizmi, romelic maTematikurad axsnis<br />

da gamoiTvlis, Tu ra periodulobiT<br />

gvxvdeba martivi ricxvebi ricxv-<br />

Ta usasrulo simravleSi. mecnierebSi<br />

am TemasTan dakavSirebiT uamravi legenda<br />

gavrcelda, ambobdnen, rom Tu<br />

martivi ricxvebis formulas aRmoaCen,<br />

aRmoaCen meoTxe ganzomilebasac, anu<br />

imas gaigeb, samyaro rogora agebuli<br />

da ras eyrdnoba.<br />

miuxedavad amgvari perspeqtivisa,<br />

martiv ricxvebs formula ara aqvs, magram<br />

aqvs Tvisebebi: imis gamo, rom mxolod<br />

erTze da sakuTar Tavze iyofa,<br />

martivi ricxvi xSirad absoluturad<br />

gamousadegaria: ver gayof, ver Sekvecav,<br />

Tu gaamravleb, jami yovelTvis<br />

raRac ucnauroba gamogiva.<br />

1-100 SualedSi 25 martivi ricxvia,<br />

mere da mere maTi raodenoba klebulobs.<br />

ifiqro martiv ricxvebze daaxloebiT<br />

igivea, rac TavqveS xelebi amoido<br />

da varskvlavebian cas axedo.<br />

verc erTs da verc meores verasodes<br />

verafers gaugeb, magram arc kosmosSi<br />

da arc ricxvebSi mTavari is ar aris,<br />

Tu romel kanonebs eqvemdebarebian<br />

isini. adamianis orsafexuriani<br />

azrovneba amas SeiZleba verasodes<br />

Cawvdes, magram Tu mainc xSirad<br />

dafiqrdebi, aucileblad igrZnob,<br />

rom samyarosac da ricxvebsac aqvs<br />

Tavisi myari maxasiaTeblebi da pirveli<br />

ori aqedan pirobiToba da maradiulobaa,<br />

amasTan pirobiTobac maradiulia<br />

da maradiulobac _ pirobiTi.<br />

***<br />

Cems saabazanoSi naTuras denis<br />

wyarosTan raRac problemebi aqvs.<br />

CasarTveli derefanSia, magram roca<br />

xels vaWer, sinaTle abazanaSi mxolod<br />

ramdenime wuTis mere irTveba. erTaderTi<br />

rac unda, abazanis kideze acoceba<br />

da naTuris kargad moWeraa, magram<br />

ase saabazono erTi Cveulebrivi<br />

saxlis Cveulebrivi oTaxi gaxdeba,<br />

axla ki misi gamoisobiT Cemi bina<br />

pirdapir samyarosaviTaa mowyobili,<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />

anu sinaTlis sxivi igvianebs. SegiZlia,<br />

aanTo, mere saabazanoSi Sexvide da<br />

Senive anTebul Suqs daxvde.<br />

Tavidan cota xniT igvianebda, mere<br />

da mere dro ufro gaxangrZlivda, rac<br />

me samyaros gafarTovebis uaxlesi<br />

TeoriiT avxseni. bolos derefnidan<br />

abazanamde mosaRwevad Suqs rva wuTi<br />

sWirdeboda, zustad imdeni, ramdenic<br />

sinaTlis sxivs dedamiwidan mTvaremde<br />

misasvlelad sWirdeba. im aRmoCenam,<br />

rom Cemi saabazano mTvarezea, me<br />

Zalian gamamxiarula. marTalia, am<br />

mignebis gamo xSirad srul sibneleSi<br />

miwevda banaoba, magram mTvareze rom<br />

komfortulad ver iqnebi, esec xom cxadia.<br />

amboben, rom Tu adamiani sinaTlis<br />

sxivs gadauswrebs, is sakuTar warsul-<br />

Si aRmoCndeba. simarTle rom vTqva,<br />

Cems warsulSi arc araferi mesaqmeboda,<br />

radgan is yovelTvis mTvaresaviT<br />

mouwyobeli iyo. ubralod, sanam sina-<br />

Tle movidoda, vfiqrobdi xolme, rom<br />

es cxovreba SpriciviT erTjeradia,<br />

Tu ginda, rame gaigo, axla unda gaigo,<br />

magram rogor gaigeb, roca yvelaferi<br />

sastikad rTuladaa mowyobili, Sen,<br />

didi-didi, 80 weli cocxlob da aqedan<br />

30 wlis ise xdebi, rom yvelaze banalur<br />

Tea Tofuria<br />

ori<br />

oTaxi<br />

kairoSi<br />

SekiTxvebzec ar gaqvs pasuxi.<br />

_ kacebs saerTod SeuZliaT siyvaruli?<br />

irens, rogorc yovelTvis, ar Zinavs.<br />

ar Zinavs, ar Wams, calxelaa... namdvili<br />

marsianelia.<br />

Cems gonebaSi isev ori safexuri amotivtivda<br />

_ SeuZliaT Tu ara kacebs<br />

siyvaruli. am kiTxvaze safexurebi ukve<br />

aTasjer mqonda gadawyobil-gadalagebuli.<br />

ra unda upasuxo? ,,ki,<br />

rogor ara. kacebsac iseve uyvarT,<br />

rogorc qalebs~. ,,moica ra, yvela kaci<br />

raRacas uyurebs~. orive pasuxi imdenad<br />

banaluria, SeuZleblad geCveneba,<br />

romelime marTali iyos.<br />

irens mdumared Sevcqeri.<br />

_ ici, iren, cxovreba naxvaa. siyvaruli<br />

<strong>wigni</strong>s Sinaarsi xom ar aris,<br />

moyoliT gaigo. Tu marTla eyvarebi<br />

vinmes, ese igi aris, Tu ara _ ese igi,<br />

ara.<br />

mere cota xani kidev viboriale<br />

safexurebze da davamate:<br />

_ faqtia, rom Cven Zalian did siviwroveSi<br />

vcxovrobT da amas, albaT,<br />

raRac mizezi aqvs. viRacas unda, adamianebma<br />

erTmaneTTan urTierToba<br />

viswavloT.<br />

***<br />

kunZulze ezoebSi manqanebis magivrad<br />

navebi udgaT. amaTi transporti<br />

esaa. zRvamde rogor CamoaqvT, ar<br />

vici. kidev SevamCnie, rom aq Zalian bevri<br />

gugulia, radgan mudmivad maTi xma<br />

ismis. rTulia, roca ezoSi is frinvelebi<br />

budoben, romelTac Seni <strong>sicocxlis</strong><br />

wlebis daangariSeba SeuZliaT.<br />

<strong>sicocxlis</strong> fasi arasodes vicodi,<br />

magram bavSvobaSi morielebs mainc gav-<br />

efice. Zveli, warmarTuli Selocva<br />

iyo. me sadac vcxovrobdi, iq morielebic<br />

bevri icoda da Selocvebic<br />

Zalian uyvardaT.<br />

,morielo, morielis Svilo,<br />

Seni deda Cemi deda iqneba,<br />

Seni mama Cemi mama iqneba,<br />

nu mikben da arc me mogklav~...<br />

morielebs ar ukbeniaT, magram me<br />

sadac davinaxavdi, vxocavdi da zeTian<br />

SuSebSi vyridi. ratomRac sjerodaT,<br />

rom zeTSi Senaxuli morieli Sxams<br />

gamoyofs da Tu mas nakbenze waisvam,<br />

geSveleba.<br />

didi xnis mere sofelSi Casulma<br />

morielebian SuSebs rom Sevxede,<br />

sindisma Semawuxa. rodesac maT vklavdi,<br />

SeiZleba mcnobdnen da egonaT, rom<br />

ar gavimetebdi. es me gavefice maT da<br />

ara isini me. isini ar mosulan da ar<br />

uTqvamT: ,,adamiano, adamianis Svilo,<br />

Seni deda Cemi dedaa~...<br />

sindisma Semawuxa da, cota ar iyos,<br />

SemeSinda kidec, Tu didxans vicocxleb,<br />

xom SeiZleba rodesme dadges dro<br />

morielebis SurisZiebis.<br />

_ ramdeni weli damrCa, gugulo?<br />

_ gu-gu, gu-gu, gu-gu, gu-gu, gu-gu,<br />

gu-gu...<br />

***<br />

gu, gu, gu, gu...<br />

gems mosacdeli ara aqvs, simpoziumis<br />

monawileebi da maTi gamcileblebi<br />

papanaqeba sicxeSi vdgavarT. kibe<br />

dauSves.<br />

_ wavedi, iren!<br />

_ Camoxval xolme? minda, rom vimegobroT.<br />

vizas gamogigzavni.<br />

_ ara mgonia, iren, magram vnaxoT.<br />

ireni miRimis da orive xeliT mexveva.<br />

marjvena mtevani TeTria, gegoneba,<br />

Sveicars xelTaTmanis gaxda daaviwydao.<br />

pirvelad axla vamCnev, rom ireni<br />

qeraa.<br />

Cemodans viReb da movdivar, zustad<br />

vici, rom aq aRar davbrundebi. vici,<br />

radgan me is adamiani var, romelmac<br />

kairoSi fanjara ver ipova.<br />

me ver vipove fanjara da Camanacvles.<br />

me Camanacvles da amitom Zalian<br />

meeWveba siyvarulis, romelic wyevla-<br />

Si Senaxuli mteriviT didxans gaZlebs.<br />

Cems qveyanas kimerielebma gadauares,<br />

Cemi qveyana mtriania da aRarc me mexerxeba<br />

megobroba. Cemi ZmaTnaficebi<br />

oci welia, zeTSi tivtiveben. nu gamomigzavni,<br />

iren, vizas!<br />

napirze darCenilebi xelebs gviqneven.<br />

odnav Canan, magram irenis xels<br />

uceb vcnob. ar vici, ra SeiZina amisTana<br />

ian radum, magram faqtia, rom es majamde<br />

TeTri mtevani samudamod dakarga.<br />

***<br />

ar aris marTali, rodesac amboben,<br />

rom boingi yvelaze saxifaTo TviTmfrinavia,<br />

radgan yvelaze xSirad boingebi<br />

cviva. boingebi cviva, radgan<br />

yvelaze xSirad boingebi dafrinaven.<br />

rodesac TviTmfrinavSi zixar,<br />

yovelTvis fiqrob, rom is SeiZleba Camovardes<br />

da veRarc gipovon. amis Semdeg<br />

fiqrob, rom rodesac saxlSi mixval,<br />

maSinve ibanaveb da yavas dalev. da<br />

amas orives erTnairi simSvidiT<br />

fiqrob.<br />

_ ramdenis iyo? _ yurebi miwioda.<br />

amitom Cems gverdiT mjdomi ucxoelis<br />

sityvebi usasrulod Soridan momesma.<br />

fsalmunSi saniSned Cadebul qristes<br />

saflavis suraTs uyurebda.<br />

_ ocdacametis.<br />

_ ase axalgazrda? _ dananebiT<br />

gadaaqnia Tavi.<br />

_ calmxrivi siyvaruliT didxans<br />

ver cocxloben.<br />

salonSi daSvebisTvis saWiro instruqciis<br />

gamocxadeba daiwyes.<br />

***<br />

_ Camoxvedi, Teko? gSia?<br />

_ ara, ar mSia.<br />

_ kai iyo?<br />

_ ki, kai iyo.<br />

_ yavac ar ginda?<br />

_ yava minda. momiduRe da moval.<br />

_ kargi.<br />

derefanSi Suqis CasarTavs xeli<br />

avkari da mSobliuri wylis qveS davdeqi.<br />

mere tansacmeli gaumSraleblad<br />

gadavicvi, karebi gamovaRe da mTvaridan<br />

dedamiwaze yavis dasalevad gamovedi.


9-22 ivlisi 2010<br />

vaJa xornauli<br />

axali <strong>wigni</strong>dan<br />

„siyvarulis Zafze Camoqnili<br />

<strong>sicocxlis</strong> sanTeli“<br />

***<br />

rogorc yvavilidan surneli,<br />

poeti RmerTidan gamovida.<br />

***<br />

dedisgan dadgmul sarkesaviT<br />

lamazad gadaxrili aRmarTi.<br />

***<br />

dedis Crdilma sabani gauswora<br />

da ZilSi gaeRima...<br />

male samocisa gaxdeba.<br />

***<br />

magram sul sxva siyvarulia,yana<br />

rom Seirxeva<br />

da cis napirebi igrZnoben.<br />

***<br />

sivrcis romeliRac mxareSi<br />

eqoebi iyrian Tavs<br />

da axali simRera ibadeba.<br />

***<br />

qalSi siZulvili araaan<br />

uyvarxar<br />

an waSlili feri xar misTvis.<br />

***<br />

yvela durglisaTvis<br />

rodia ucxo<br />

CaquCsa da lursmans Soris<br />

mowewkili<br />

sxivebis tkivili...<br />

***<br />

budeSi<br />

bartyebis siTboze Sreba<br />

wvimidan mofrenili Citi.<br />

***<br />

bavSvi rom daibada,<br />

drom feri icvala<br />

da ca gaizarda qalSi.<br />

***<br />

„sadaa Sriali?“<br />

„fesvebTanaa CamTbar-Cafenili<br />

da aprilSi kvlav CvenTan iqneba.“<br />

***<br />

RmerTis kalTasaviT<br />

lamazi navi,<br />

romelsac gulebis<br />

feTqva miacurebs.<br />

***<br />

saxls miwam agrZnobina,<br />

cxra mTas iqiT<br />

rom kvdeboda misi patroni.<br />

diqtatura<br />

dedamTilis fexi _<br />

taxtidan CamogrZelebuli,<br />

xaliCas dasobili Zaxilis niSaniviT.<br />

***<br />

sevda-lamazi da naTeli,<br />

rogorc bindi<br />

varskvlavebs Soris.<br />

***<br />

ca pirvelad ixila kalmaxma<br />

da tanze varskvlavebad gamoesxa<br />

uTqmeli sityvebi...<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

***<br />

wertilebisgan gulSeRonebuli<br />

Zaxilis niSani gaiWra velad,<br />

saidanac xmovnebma daabrunes<br />

Secvlili,kiTxvis niSnad qceuli.<br />

stumrebi<br />

qalma samkaulebze daixeda,<br />

kacma-saaTsa da jibeze.<br />

RmerTi<br />

maradiuli da wminda bude<br />

sicocxle-sikvdilisa,<br />

gulisa da da gonebis gazafxuli.<br />

***<br />

zogjer kars ise gamoaRebs,<br />

TiTqos zRurblTan daxvdeba ca<br />

da qvemodan<br />

varskvlavebi Semoscineben.<br />

***<br />

samyaro Seqmna.ver moisvena,<br />

mere Seqmna adamiani<br />

da,saerTod,dakarga mosveneba.<br />

imperatori<br />

erT xelSi Cangali,<br />

meoreSi dana<br />

da TefSis saxeze<br />

dedamiwis<br />

naxevarsferoebi.<br />

***<br />

qali garedan gawvalebda<br />

da leqsi-Signidan<br />

da erTmaneTs adgili gaucvales.<br />

memanqanis sizmari<br />

mwvane relsebze micuraven<br />

Rrublis vagonebi<br />

da yvavili anTia semaforad.<br />

***<br />

xifaTebi droSia Semaluli,<br />

rogorc qvebi aqa-iq<br />

yvavilovan saTibSi...<br />

***<br />

erTmaneTze loyamidebuli<br />

Citebi vera grZnoben,<br />

wvima rogor usvelebT boloebs.<br />

***<br />

dRe da Rame-ZuZumteebi<br />

da dro-deda maradiuli.<br />

***<br />

prologi da epilogibrZeni<br />

mowmeebi<br />

lamazi,sevdiani ambisa.<br />

***<br />

lamazad wavida sixaruli-<br />

TiTqos gulSi varskvlavebianma<br />

cam CaiSriala...<br />

***<br />

pirveli kocna-bageebiT<br />

da ukanaskneli-TvalebiT.<br />

***<br />

patara, bednieri kunZuli _<br />

carieli sawoli palataSi.<br />

***<br />

qalis gareSe<br />

zRva ucxoa<br />

da <strong>wigni</strong> carieli.<br />

***<br />

Rrubeli aiwevs,gaiSleba<br />

da wvima mziani<br />

siciliviT waskdeba cas.<br />

***<br />

stumris fexsacmelebi _<br />

gakrialebulni,<br />

gan-gan dawyobilni,<br />

sxvebi(maspinZlebi)<br />

gacrecilni,erTmaneTs mikrulni.<br />

***<br />

saxlidan gamovida<br />

da ciT gadaxurul<br />

wvimas Seefara...<br />

***<br />

Sen rom gesaubrebi,<br />

mausi frTanatkeni<br />

mtrediviT mikavia.<br />

***<br />

bavSvma sizmarSi gaicina-<br />

TiTqos samoTxeSi<br />

axali sakravi mosinja RmerTma.<br />

***<br />

ojaxi-Taiguli<br />

da masSi almasebi<br />

sxvadasxva ferisa.<br />

***<br />

saiqioSi aRar kamaToben<br />

deda da mama<br />

da aRarc sxvadasxva fanjarasTan<br />

Cndebian Tenebisas...<br />

***<br />

xedav,sad avfrindiT?mwvervalebi<br />

veRara gvxedaven,<br />

varskvlavebi Semogvnatrian.<br />

***<br />

naqargis meore mxarea saqarTvelo<br />

da isic,<br />

rac dro gadis,xundeba.<br />

***<br />

da yvavilma icno futkari<br />

(maSinac stkioda frTa)<br />

da sitkbo mTlianad gaatana.<br />

***<br />

yoveli leqsis damTavrebisas<br />

samoTxidan brundeba TiTqos.<br />

***<br />

rogorc kenguru Svils,<br />

telefons daatarebs.<br />

***<br />

cam yanas gaugzavna<br />

baraTi Crdilisa,<br />

mzis sityvebiT gasxivosnebuli.<br />

***<br />

erTmaneTTan rom ver midian,imitom<br />

yvaviloben xeebi,<br />

imitom brwyinaven varskvlavebi.<br />

poezia 9


10 interviu<br />

literatori<br />

_ SarSan `literaturuli gaze-<br />

Tis~ 26 ivnisis nomerSi gamoqveynebul<br />

Sens statias – `ara hqmna Tavisa<br />

Senisagan leqsi~ – seriozuli vneba-<br />

TaRelva mohyva. umalve daibeWda ramdenime<br />

sapasuxo werili, iyo zepiri<br />

gamoxmaurebani, internetgverdebzec<br />

didi aurzauri atyda. axlaxan<br />

erTxel kidev gagixsenes `Secodeba~<br />

da Tanamedrove poeziaze Sens<br />

msjelobas `balRuri akviateba~<br />

uwodes. rogor fiqrob, ram gamoiwvia<br />

aseTi mZafri reaqcia, ramdenad<br />

zustad iqna aRqmuli Seni Canafiqri?<br />

_ winaswar vicodi da velodi<br />

kidec, rom werils mtkivneulad aRiqvamdnen<br />

poetur wreebSi. kargad mesmis<br />

maTi. gabrazeba adamianuri Tvisebaa<br />

da am gabrazebaSi maTTan var, guliT<br />

TanavugrZnob da SemiZlia bodiSi movuxado<br />

yvelas, vinc Cemi kritikuli<br />

opusi pirad Seuracxyofad miiRo.<br />

magram, modi, erT ramezec Sev-<br />

TanxmdeT. piraduls literaturasTan<br />

saerTo araferi aqvs. literatura<br />

mTavrdeba iq, sadac iwyeba piraduli.<br />

ase rom, pirTan saqme ar mqonia, `sazogado<br />

Wirzeda~ vwerdi.<br />

`balRuri akviateba~ uwodes Cems<br />

msjelobas? mere ra. visac hgonia, rom<br />

gansazRvreba `balRuri~ cuds niSnavs,<br />

Zalian cdeba. moacileT leqss eg `bal-<br />

Ruri~ xasiaTi da rasac miRebT, naxavT.<br />

gavixsenoT andersenis zRapari. mefe<br />

SiSveliao, vin daiZaxa - balRma! bal-<br />

Rebs rom xedva aqvT, iseTi mogvca<br />

didebs...<br />

_ ese igi, ginda Tqva, rom andersenis<br />

bavSviviT amxile `mefe~?<br />

_ ase gamovida. yovel SemTxvevaSi,<br />

raRac iseT simze momixvda xeli, rom<br />

sadRac, romeliRac sivrceSi ceremoniuli<br />

reJimi dairRva. aman gamoiwvia<br />

mZafri reaqcia.<br />

_ sagulisxmoa, rom oponentebi<br />

ZiriTadad poetebi arian, rac sulac<br />

ar aris gasakviri, – Tuki dRevandel<br />

poezias Rrma ZiliT sZinavs, es, bunebrivia,<br />

exeba poetebsac, – mTeli maTi<br />

naRvawi wyalSia Cayrili...<br />

_ yvelafris Tavi da Tavi mainc is<br />

aris, rom werili arasworad waikiTxes.<br />

ar an ver gaiges msjelobis paTosi<br />

da saxismetyveleba. saqme is aris, rom<br />

sintagma `poetur muzas sZinavs~ gadataniTi,<br />

metaforuli mniSvnelobiT<br />

miuTiTebs saerTo kriziss da ara<br />

calkeuli poetis, calke aRebuli subieqtis<br />

mdgomareobas. me ar vici, Sesa-<br />

Zloa zogierTi poeti dRes mRviZarebis<br />

mwvervalze iyos da `sasTumalze<br />

erTxelac ar daiZinos~, magram faqtia,<br />

rom zogadad poeturi muza Tvlems,<br />

isvenebs.<br />

bolos da bolos, RmerTma Seisvena<br />

Sesaqmis Semdeg da poeziam rom Seisvenos<br />

cota xniT mainc, ra gasakviria.<br />

_ ki, magram amdeni leqsi iwereba,<br />

amdeni axali saxeli gamoCnda, amdeni<br />

axali msoflxedva da stilia...<br />

_ marTali xar, bevri ram xdeba<br />

poeziaSi sagulisxmo da yuradsaRebi,<br />

magram yvelaferi xdeba minervas nebis<br />

gareSe, RvTaebrivi STagonebis<br />

gareSe.<br />

imas vambobdi, rom poeziam, saer-<br />

Tod literaturam, dakarga socialuri<br />

statusi. es imas niSnavs, rom leqsi,<br />

samwuxarod, aRar aris sazogadoebrivi<br />

faqti, leqsi gaxda kameruli<br />

movlena. aRar aqvs mas is mniSvneloba,<br />

ivane amirxanaSvili:<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />

<strong>`krizisi</strong> <strong>sicocxlis</strong> <strong>niSania~</strong><br />

daibada 1959 wlis 3 marts; 1981 wels daamTavra Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo<br />

universitetis filologiis fakulteti; 1983-86 wlebSi swavlobda saqarTvelos mecnierebaTa akademiis<br />

literaturis institutis aspiranturaSi; 1991 wels daicva disertacia Temaze `daviT guramiSvilis poeturi<br />

azrovnebis Taviseburebani~. 1983 wlidan dRemde muSaobs literaturis institutSi. amJamad aris am institutis<br />

rusTvelologiis samecniero kvleviTi centris xelmZRvaneli; muSaobs agreTve Jurnal `Cvens mwerlobaSi~<br />

prozis redaqtorad.<br />

sxvadasxva dros muSaobda: gazeT `literaturuli saqarTvelos~ redaqciaSi (1986-2007), kulturis<br />

institutSi (1998-99), Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetSi (2001-2005), amave<br />

universitetis soxumis filialSi (1994-95), `axal qarTul gazeTSi~ (1998), Jurnal `ciskarSi~ (2004-2005), Jurnal<br />

`saguramoSi~ (2000-2006).<br />

avtoria wignebisa: `TeTri jvris xeoba~ (mxatvrul-dokumenturi Canawerebi, gamomcemloba `lomisi~, 1999),<br />

`tkivilis dialeqtika~ (kritika, esTetika, literaturis istoria, `saari~, 2003) `qarTuli mwerlobis saymawvilo<br />

istoria~, I-II t. `dila~, 2006, 2008).<br />

rac hqonda besikis dros, baraTaSvilis<br />

dros, akakis dros.<br />

leqsi, rogorc sityvieri Semoqmedebis<br />

umaRlesi forma, yvelaze<br />

swrafad avlens xolme krizisis niSnebs.<br />

lakmusis qaRaldi didi xania gawiTlda.<br />

krizisi msoflio movlenad<br />

iqca.<br />

_ ai, Turme sad yofila ZaRlis<br />

Tavi damarxuli. gamodis, qarTul<br />

kriziss safuZvliani mizezebi hqonia.<br />

_ davukvirdeT literaturis istorias.<br />

franguli dekadansis Semdeg<br />

poezia CixSi moeqca. dekadentizmi iyo<br />

signali, romlis Semdeg daiwyo Sesvla<br />

globalur CixSi. poeziam dakarga<br />

tradiciuli ganviTarebis gezi, dascilda<br />

bunebas da SeiWra subieqtis Sinagan<br />

velSi, metafizikis virtualur<br />

sivrceSi daiwyo farfati.<br />

simbolizmis Semdgomi dro – es<br />

aris CixSi triali. rilkem, paundma,<br />

celanma scades garRveva, magram ra<br />

gamovida? gaiCines mimdevrebis mTeli<br />

armia da am mimdevrebma lamis waSales<br />

maTi gza.<br />

dRes ra mdgomareobaa msoflio<br />

poeziaSi? vin icis. magram zogadi STabeWdileba<br />

ar aris saxarbielo –<br />

TiTqos samSobiaro tkivilebiT itanjebian<br />

mTebi da ibadeba sacodavi Taguna.<br />

leqss uWirs. poezia TviTigiveobas<br />

veRar amtkicebs.<br />

yvelaferi aqvs Tanamedrove poets<br />

– fantaziac, azrovnebac, xedvac, versifikaciuli<br />

ostatobac, magram<br />

saTqmeli ar aqvs sakuTari, originaluri,<br />

gansxvavebuli.<br />

ara marto poets, Tanamedrove adamians,<br />

rigiT moqalaqes, saTqmeli<br />

aRar aqvs, standartuli azrovnebis<br />

morevSia Cafluli. TviT originalobac<br />

ki standartuli gaxda.<br />

gavixedoT, ra xdeba arqiteqtura-<br />

Si, qandakebaSi, TeatrSi, kinoSi, mxatvrobaSi,<br />

musikaSi. totaluri krizisia.<br />

maskulturam aiRo sadaveebi,<br />

TamaSis kultma CaaxSo SemoqmedebiTi<br />

suli.<br />

SemoqmedebiT genias sZinavs. es le-<br />

Targiuli Zilia Tu Cveulebrivi, ra<br />

mniSvneloba aqvs, sZinavs.<br />

_ swored es sityva – `Zili~ – aRizianebs<br />

oponentebs. xom SeiZleboda<br />

sxva termini gamogeyenebina. magali-<br />

Tad...<br />

_ ra, apaTia? adinamia? stagnacia?<br />

burani? arc erTi ar gamodgeboda. ise,<br />

axali araferi miTqvams. aseTebic da<br />

uaresebic xSirad gagvigia. magali-<br />

Tad, gasuli saukunis samocian wlebSi<br />

rolan bartma avtori `mokla~; samocdaaTianebSi<br />

romanis Janri daitires;<br />

Sors sadRa mivdivarT, ager axlaxan<br />

ar dawera daTo CixlaZem, poezia mokvdao?!<br />

Zili kargi metaforaa, neitraluri<br />

da Tanac filosofiuri. gaxsovs, ra<br />

kargad ambobs `visramiani~: `sawuTo<br />

Zilia da Cven Sigan sizmarTa vhgavT~.<br />

_ mTavars davubrundeT. iseTi<br />

realoba daxate, gegoneba armagedoni<br />

gviaxlovdebao.<br />

_ krizisi ar niSnavs dasasruls. es<br />

aris bunebrivi movlena. krizisis sulidan<br />

warmoiSoba genia. krizisulma<br />

mdgomareobam warmoSva rusTaveli.<br />

amas me ki ara, vaxtang meeqvse ambobs:<br />

poeti mixvda, rom xalxs saeklesio<br />

Tematika aRar akmayofilebda da saeroze<br />

gadavidao. rusTavelis sidide<br />

imiTac vlindeba, rom krizisi Seicno,<br />

gaigo, gaiazra.<br />

krizisuli situaciis nayofia guramiSvilis<br />

Semoqmedebac. `daviTians~<br />

Tavidan bolomde gasdevs rusTveluri<br />

gavlenis niSnebi, magram es mxolod<br />

niSnebia, danarCeni aris brZola,<br />

brZola TavisuflebisaTvis, gaqceva<br />

geniosis Crdilidan, garRveva<br />

epigonobis krizisuli wrisa.<br />

krizisi <strong>sicocxlis</strong> niSania, <strong>sicocxlis</strong><br />

brZolis niSani.<br />

_ oponentebma dagiwunes agreTve<br />

Tanamedrove poeziis TematuresTetikuri<br />

kategoriebiT klasifikacia.<br />

marTlac, ramdenad gamarTlebulia<br />

poetebis ama Tu im niSniT dayofa-daxarisxeba?<br />

_ me aravin damixarisxebia, arc<br />

gamiricxia, arc Camiricxia, RmerTma<br />

damifaros aseTi mkrexelobisgan. es<br />

drois saqmea. dro daaxarisxebs, dro<br />

– piruTvneli msajuli da kritikosi,<br />

is ityvis, vin vin aris, vis ra SeuZlia,<br />

vis ra gaukeTebia, vis ra gamosvlia sub<br />

specie aeternitatis – maradiulobis TvalsazrisiT.<br />

ubralod, gadavwyvite poetebis<br />

SemoqmedebiTi sxvadasxvaoba raRac<br />

sistemaSi momeqcia, raTa mkiTxvelisTvis<br />

ufro TvalsaCino gamexada<br />

movlenaTa Cemeuli xedva. gamovkveTe<br />

patriotuli, egzistenciuri, verlibristuli,<br />

inteleqtualuri, metaforistuli,<br />

neoakademiuri, folkloristuli<br />

da ultraavangardistuli<br />

nakadebi, romlebzec ganawilda<br />

ormocze meti saxeli.<br />

_ gamogitydebi, ar momwons es<br />

CamonaTvali, ekleqtizmis suni udis.<br />

_ unda vaRiaro, es iyo Cemi sabediswero<br />

Secdoma. ekleqtizmi calke<br />

Temaa, magram warmoidgine praqtikuli<br />

Sedegebi. ramdeni ar moxvda siaSi<br />

da ramdeni sayveduri movismine; es<br />

erTi. meore, zogma, siaSi moxvedrilma,<br />

adgili iukadrisa da esec Cemi<br />

sazRvevi gaxda; mesame, aRmoCndnen<br />

iseTebic, visac viRacis gverdiT moxsenieba<br />

ar eWaSnika.<br />

magaliTad, erTma, aw gardacvlilma,<br />

poetma gamTaTxa telefoniT. bolos,<br />

roca guli ijera, vkiTxe, Tqveni<br />

argumenti-meTqi. `ra unda Cem gverdiT<br />

ai... imas, me is poetad ar mimaCnia!~<br />

– iyo pasuxi. maS, modi, – vuTxari,<br />

– imasac vkiTxoT, ra azrisaa Tqvenze...<br />

amaswinaT erTi gulqarTli poeti<br />

Semomeyara rusTavelze. ar momesalma,<br />

Tvali amarida da ganze, rogorc<br />

Zvelebi ityodnen, gahnerwyva. iyo mis<br />

qcevaSi raRac niSandoblivi – me ki<br />

ara, Cems ideebs miafurTxa. hamburguli<br />

angariSiT, es iyo maTematikurad<br />

zusti reaqcia, rac dafasebis Rirsia.<br />

xumroba iqiT iyos da, bolos da<br />

bolos, droa vebrZolod ideebs da<br />

ara pirovnebebs.<br />

_ ar minda axal SarSi gagxvio, magram<br />

mainc unda gkiTxo: dRevandeli<br />

prozis tendenciebze ras ityodi,<br />

momavali Sromis Tezisebs xom ar gagvacnobdi?<br />

_ `xumrobs, ara?!~ – xSirad maxsendeba<br />

xolme miliciel samWkuaSvilis<br />

es fraza irakli kvirikaZis filmidan<br />

`qvevri~.<br />

amqveynad Tu rames veridebodi, es<br />

Sari iyo, amasac gadavekide. magram es<br />

ar aris saSiSi. saSiSi is aris, roca<br />

ggonia marTali varo. arasodes mimiCnevia<br />

Tavi eqspertad an kanonmdeblad.<br />

rasac vfiqrob, imas vambob xan<br />

pirdapir, xan moiarebiT, oRond erTi<br />

survili maqvs, nuravin gamaigivebs<br />

Cems ideebTan. teqsti rom gamoqveyndeba,<br />

is ukve Cemi aRar aris,<br />

damoukidebelia da martodmarto<br />

ibrZvis mzis qveS adgilis mosapoveblad.<br />

yvelaze mniSvnelovani detali,<br />

rac, samwuxarod, yvela oponents<br />

gamorCa, aris werilis toni – TviTironia.<br />

snobi var-meTqi, rom vwer,<br />

Tanac ramdenjerme, iqneb ar vfarisevlob,<br />

xom unda gaiTvaliswino, xom unda<br />

Seitano aRqmis sqemaSi. SesavalSive<br />

vambob: `vwer, ese igi, varsebob, krizisul<br />

situaciaSi vafiqsireb monawileobas<br />

Zilis mistikaSi, sadac Cemi<br />

sizmrebic TamaSdeba mosalodnel<br />

gamoRviZebamde~.<br />

meti raRa meTqva.<br />

`sawuTo Zilia da Cven Sigan sizmar-<br />

Ta vhgavT~.<br />

rac Seexeba Tanamedrove qarTul<br />

prozas, unda iTqvas, rom aq turbulentobis<br />

periodi ukve gavlilia.<br />

axalgazrdebma TiTqmis umtkivneulod<br />

Caibares estafeta ufrosi Taobisagan.<br />

gamoikveTa msoflmxedveloba,<br />

stili, forma, Sinaarsi, Temebi da<br />

motivebi. kacma rom Tqvas, es arc aris<br />

gasakviri, vinaidan dRes prozas, poeziasTan<br />

SedarebiT, meti saSualeba<br />

aqvs TviTmowesrigebisaTvis.<br />

radgan prozisa da poeziis urTierTmimarTeba<br />

vaxsene, aqve aRvniSnav<br />

erT ucnaur movlenas, romelic dasavlur<br />

literaturaSi xdeba – poeziis<br />

krizisuli sulis Senaxvis misia prozam<br />

itvirTa.<br />

_ rogor, ranairad? ras niSnavs<br />

poeziis sulis Senaxva. prozam, miT<br />

umetes, Tanamedrovem, rogor unda<br />

itvirTos, rogor unda daitios poezia<br />

ise, rom mainc prozad darCes?<br />

_ prozam SeiTavsa iseTi poeturi<br />

kanonebi, romlebic iZleva stimuls<br />

Sinagani gadaxalisebisTvis. tropuli<br />

formebisa da ideebis, detalizaciisa<br />

da warmosaxvis, paradoqsebisa da lakonizmis<br />

xerxebis gamoyeneba sxva<br />

araferia, Tu ara poeturi esTetikis<br />

Setana prozaSi. swored amiT gamoirCeva<br />

sakulto avtorebis frederik<br />

begbederis, miSel uelbekis,<br />

milorad paviCis, milan kunderas, peter<br />

kornelis nawarmoebebi. `poiema~,<br />

rogorc keTeba, maTTan mTavari motivis<br />

rolSi gamodis.<br />

msgavsi tendenciebi, oRond formalur<br />

doneze, SeiniSneba qarTul<br />

prozaSic. sxvaTa Soris, formaze Tu<br />

vilaparakebT, iseTi mravalferovneba,<br />

dRes rom aris, Cemi azriT, arasodes<br />

yofila Cvens beletristikaSi.<br />

prozaikosebis mTavar miRwevad<br />

mainc is mimaCnia, rom moiciles, da-<br />

Zlies nihilizmisa da indiferentizmis<br />

moduri saxadi, miagnes erovnul<br />

ZarRvs, sakuTari fesvebi igrZnes da<br />

myarad dadgnen miwaze. ra Tqma unda,<br />

jer kidev bevria dasaxvewi da<br />

gasarkvevi, magram gezi sworad aris<br />

moniSnuli da, rac sagulisxmoa, axali<br />

Taobis liderebad gamoikveTnen is<br />

avtorebi, romlebic amJRavneben Sinagan<br />

kavSirs qarTul klasikur memkvidreobasTan.


9-22 ivlisi 2010<br />

_ axlaxan Cveni gazeTis mier<br />

gamocxadebuli erTi moTxrobis<br />

konkursis JiuriSi iyavi mowveuli.<br />

ra STabeWdileba dagrCa, amarTleben<br />

axalgazrdebi imedebs?<br />

_ pirveli STabeWdileba iyo gaoceba<br />

– erTdroulad amdeni debiutanti<br />

prozaSi arasodes minaxavs da, miT<br />

umetes, ar wamikiTxavs. ormocdaoTxi<br />

avtori! xumroba xom ar aris.<br />

rogorc cnobilia, gaimarjva nino<br />

tefnaZem moTxrobiT `TviTmkvlelTa<br />

matarebeli~. kargi Txrobaa. mkacri,<br />

SiSveli realizmis Cveneba advili ar<br />

aris. nino amas axerxebs. saintereso<br />

nawarmoebebi hqondaT warmodgenili<br />

meore da mesame adgilebze gasul<br />

aleqsandre qurxulsa da lado kilasonias.<br />

Cemi azriT, gamorCeuli avtorebi<br />

arian agreTve zviad kvaracxelia, uCa<br />

zaqaSvili, guram megreliSvili, nino<br />

sadRobelaSvili, rati ratiani, nino<br />

WinWarauli da levan gelaSvili, romlebsac<br />

ukve aqvT Camoyalibebuli TavianTi<br />

xelwera. ar vici, konkursis<br />

monawileTagan ramdeni SemorCeba<br />

literaturis maraTons, ramdeni<br />

daimkvidrebs saxels, magram minda Ti-<br />

Toeul maTgans vusurvo winsvla da<br />

gamarjvebebi, upirveles yovlisa, sakuTar<br />

TavTan brZolaSi.<br />

rogorc rigiTi mkiTxveli, visurvebdi<br />

debiutantebs meti yuradReba<br />

mieqciaT enisTvis, droebiT mainc uari<br />

eTqvaT slengsa da skabrezze, eswavlaT<br />

zedmeti adgilebis waSla, daexvewaT<br />

peizaJi (farTo gagebiT) da siu-<br />

Jetis arqiteqtonika.<br />

_ saubari srulyofili ar gamogviva,<br />

Tu kritikazec ar vTqviT<br />

oriode sityva. amaswinaT rostom CxeiZe<br />

kategoriulad ar dameTanxma,<br />

roca kritikuli azris Sesustebaze<br />

mivaniSne. rogor fiqrob, ra viTarebaa<br />

dRes kritikuli da Teoriulliteraturuli<br />

azrovnebis TvalsazrisiT?<br />

_ mudmivi Tema: `arsebobs – ar arsebobs~.<br />

mougvarebeli dilemaa. ase<br />

iyo dasabamidan, antikur xanaSi, asea<br />

dResac da aseve iqneba momavalSic.<br />

roca vambobT, kritika ar arsebobso,<br />

vgulisxmobT imas, rom is ar aris<br />

sazogadoebrivi movlena. kritikuli<br />

azri zegavlenas unda axdendes sazogadoebis<br />

cnobierebaze, unda gansazRvravdes<br />

mis gonebaganwyobilebas,<br />

interesebs.<br />

bevri kargi kritikosi gvyavs, ganaTlebuli,<br />

erudirebuli, Rrmadmoazrovne.<br />

aqvT TavianTi koncefcia,<br />

msoflmxedveloba, gezi, magram, samwuxarod,<br />

maTi naazrevi saWiro zegavlenas<br />

ver axdens farTo masebze,<br />

romelsac sazogadoebas ver vuwodebdi,<br />

radgan is ar arsebobs.<br />

_ rogor, qarTuli sazogadoeba<br />

ar arsebobs?<br />

_ ar arsebobs. yovel SemTxvevaSi,<br />

arsebobis niSnebs ver avlens. aqedan<br />

gamomdinare, arc kritika arsebobs<br />

rogorc sazogadoebrivi movlena.<br />

kritikoss, kritikul azrs xelSemwyobi<br />

sWirdeba, auditoria sWirdeba.<br />

kritika ar aris marto Teoriul-SemoqmedebiTi<br />

movlena, praqtikuli movlenac<br />

aris.<br />

germaniaSi aris erTi mxcovani kritikosi<br />

marsel raix-ranicki. unda ganaxa,<br />

rogor gamodis telegadacemebsa<br />

Tu sakoncerto darbazebSi,<br />

rogori gafacicebiT usmenen, rogor<br />

reagireben mis yovel sityvaze. arada,<br />

saubrobs raze – mxolod da mxolod<br />

literaturaze. SarSandel gamokiTxvaSi<br />

germaniis yvelaze gavlenian adamianTa<br />

Soris meore adgili daikava.<br />

Tanamedrove qarTuli kritikis<br />

mdgomareoba, ici, ras magonebs? saubno<br />

gzebis SemkeTeblebs. gadamTxreli<br />

sxva aris, qviSis gamSleli – sxva, asfaltis<br />

damgebi kidev sxva. pirveli<br />

ori rogorRac moabams Tavs saqmes,<br />

magram damgebi TveobiT da zogjer<br />

wlobiTac ar Cans.<br />

es mesame xeli aklia Cvens kritikas<br />

– damgebi, damgvirgvinebeli.<br />

maorganizebeli Zalisa da socialuri<br />

dakveTis gareSe kritikas uWirs.<br />

rac Seexeba maradiul dilemas.<br />

roca vkamaTobT, sagani arsebobs Tu<br />

ar arsebobs, es niSnavs, rom arsebobs,<br />

radgan ararsebulze seriozulad<br />

jer aravis udavia.<br />

esaubra uCa SerazadiSvili<br />

udavoa, rom poeziis klasikur qveyana-<br />

Si ana kalandaZemde ar gvyolia klasikosi<br />

poeti qali. mTeli TxuTmeti saukune eloda<br />

qarTuli sinamdvile ana dedofals. jerjerobiT<br />

pirveli da ukanaskneli qaliklasikosi<br />

2008 wlis 15 marts miibara mTawmindis<br />

panTeonma. isev dacarielda poeziis<br />

dedoflis taxti.<br />

unda vaRiaroT, Cveni poeziis dedoflobis<br />

gamokveTili maRalreitinguli predendenti<br />

ar Cans, miuxedavad imisa, rom poeti<br />

qalebis deficits Cveni mwerloba namdvilad<br />

ar ganicdis.<br />

roca am saganze davfiqrdebi, zogjer<br />

saTvalavic ki amereva. sabednierod, gvyavs<br />

kanonikuri leqsis ostatebic da verlibristebic.<br />

me vin var, magram Tu raime mniSvneloba<br />

aqvs Cems azrs, konvenciuris mxarezea.<br />

pirdapir unda iTqvas, verlibrs<br />

saqarTveloSi bevri mkiTxveli ar hyavs. miuxedavad<br />

amisa, aqvs arsebobis ufleba da<br />

garkveul xibls matebs Cvens poetur anTologias.<br />

isic naTelia, rom gasuli saukunis<br />

samocdaaTiani da oTxmociani wlebis bumi<br />

uxmaurod Cacxra, kinaRam vTqvi CainavlameTqi.<br />

Salva nucubiZe unda iyo, rom Tqva –<br />

romeli forma ukeTesia. albaT is, romel-<br />

Sic RmerTia Careuli. sabednierod, RvTisdamRiani<br />

leqsebis avtorebi Cveni mSvenieri<br />

qalbatonebic arian da aq ukve konkurencia<br />

xelSesaxebia. marto ,,sapovnelas’’ avtoric<br />

kmara. ver vixseneb, visi sityvebia – poezia<br />

iq aris, sadac siyvarulia. SeuZlebelia iyo<br />

poeti da ar iyo Seyvarebuli. vgulisxmob<br />

zneobrivs da ara – froiduls. RmerTisa da<br />

dedis, samSoblosa da Svilis siyvaruli umaRlesi<br />

kategoriaa. leqsi ,,Seyvarebuli qali’’<br />

aTasnair fiqrsa da emocias aRZravs. iseTi<br />

grZnoba meufleba, TiTqos igi avtoris avtoportretia,<br />

srulyofili, Camoqnil-Camo-<br />

Zowili. ,,qalebs riskiani kacebi ufro moswonT,<br />

vidre xalxs _ Wkviani mefeebi’’. aq avtori<br />

kategoriuli da Seuvalia. `aseTia is<br />

qali, aseTi!~<br />

`Seyvarebuli qalis~ poeziaSi ori maradiuli<br />

xatia gardasaxuli – adami anu kaci da<br />

eva anu qali. orive maTgani qristianuli<br />

moralis CarCoSi Tavsdeba. maT Soris antagonizmi<br />

gamoricxulia. gvaqvs anomaliac. apolonios<br />

rodoselis cnobiT, lemnoselma<br />

qalebma ,,gaJlites mTeli mamaTa sqesi da<br />

Teslad kaci aRar datoves’’. ra Tqma unda,<br />

es gza ar midis ufalTan. ,,Seyvarebuli qalis’’<br />

lirikis personaJebi uflis gzas adganan,<br />

yvela maTi codva-madliT, tkiviliTa da<br />

sixaruliT. es Sesavali imisaTvis damWirda,<br />

rom mkiTxvels warvudgino poeti qali, romlis<br />

poeziaSi Cakirulia ,,sami oboli suli’’.<br />

es qalbatoni dodo WumburiZea.<br />

me da dodo TiTqmis erTi Taobisani varT.<br />

igi quTaisSi gavicani samocdaaTiani wlebis<br />

damdegs, sruliad ymawvili qali iyo. maSin<br />

TiTo-orola krebulis avtorebi viyaviT. mas<br />

Semdeg bevri iwvima da iTova Cvens Tavze.<br />

dRes qalbatoni dodo saqarTvelos TvalsaCino<br />

poeti da niWieri mklevari-istorikosia.<br />

iqneb amitomac aris, rom mis lirikul<br />

personaJebSi zogjer gardasuli epoqaTa<br />

saxeebi winaurdebian. nimuSad ,,curtavi’’,<br />

,,qaldea’’ da ,,pitiasSic’’ kmara, magram me Zveli<br />

iara gamixsna leqsma ,,mariam dedoflis<br />

gaxseneba sofel sazanoSi’’:<br />

,,davkarge Cemi TeTri mantia, rac minatria,<br />

yvelaferi ukve davkarge, am agvistoSi,<br />

TiTqos, martia, ise Wrelia Cemi guli,<br />

Cemi sakabe. Cemi sasaxlec caze hxatia, sad<br />

dedofali imereTis, TrToda mariam, Cumad<br />

tiroda da ekvroda Rames xvatians, axlac<br />

vtiri da axlac Ramea. ras xmauroben<br />

daWedili bedaurebi, Tavi gadasdo solomon<br />

meorem, Cumad kvdebian gmirebi da<br />

meTaurebi da maT gmirobas veRaravin ver<br />

imeorebs... dedofali wers trapezunds werils,<br />

Tanamecxedre giJia da gauxednavi,<br />

Tavze adgas da ukarnaxebs skviTi mxedari:<br />

,,batono Cemo, gevedrebiT, erTxel gamigeT,<br />

iqneb, gveSvelos, ruseTs wavideT!..’’ vin<br />

daujerebs an am Rames, anda dedofals,<br />

rodesac mokvda zRapari da ara is drama,<br />

kuSti meTofe varskvlavebis daTvliT er-<br />

Toba da cremliani kvali misdevs ruseTis<br />

tramals, Cumad kvdebian gmirebi da meTaurebi<br />

saqarTveloSi (vai, rom!..) kvlavac’’...<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

SoTa zoiZe<br />

`sami oboli suli~ da Cinars<br />

Sefarebuli Citi, anu<br />

`Seyvarebuli qalis~ poezia<br />

aq mkiTxvelma unda ganagrZos gza, romliTac<br />

samSvidoboze gavalT. es is gzaa,<br />

romelic Tamaris epoqidan iwyeba da jerac<br />

ver gvipovnia.<br />

nakaduliviT sufTa da ankara, qarTuli<br />

casaviT Rrma da zRvasaviT uZiroa poetis<br />

sulieri samyaro.<br />

`hkveTen sxeuls da saqarTvelo<br />

kankalebs, elavs maxvili, maxvili da Suri<br />

da yviris yvareli, sxvitori, Cargali, sam-<br />

Soblos sami oboli suli’’.<br />

ra vTqvaT, ra vuwodoT am oqrosirmian<br />

striqonebs, sadac metafora metaforaze<br />

metia, poezia – poeziaze, abstraqcia – abstraqciaze<br />

meti. vis SeuZlia miTxras, rom<br />

es Sedevri ar aris?! gaognebuli davrCi, roca<br />

axlaxan gamocemuli Tanamedrove qarTuli<br />

poeziis anTologiaSi es striqonebi ver aRmovaCine.<br />

`o, saiT wavide – ar vici, saiT ar wavide,<br />

vici’’. es ukve poetis ,,mea’’. misi ,,gamoucnobi<br />

wuxilia’’, gzaa, romliTac icis, saiT ar<br />

wavides, radgan marjvniv – sikvdilia, marcxniv<br />

– sikvdilia, win sikvdilia! magram ukan<br />

dasaxevi gzac rom moWrilia?! aq ukve dro<br />

da misi faqtori muSaobs. yvelafers Tavisi<br />

dro aqvs. poetis mxatvrulma abstraqciam<br />

dro SeaCera. ,,aq ki, ubralod da unaklod<br />

axvlediani xatavs Tbiliss SeSlil sinaTle-<br />

Si’’. ra aris ,,SeSlili sinaTle’’ Tu ara ,,Cveni<br />

yofa-wuTisofeli?’’ es ukve tatos cremlis<br />

wveTia, romelic drom ver gaaSro. iqneb<br />

esecaa SiSis safuZveli, gamoRmiT darCenili,<br />

,,cxovrebiT savse da eWviani qalisa’’.<br />

`yvelaze metad meSinia sakuTar Tavis,<br />

rom gameqces da damitovos daRlili qali.<br />

gamaxsendeba wuTisoflis dacinva Zveli;<br />

robespieris Cumi locva, erekles cremli~.<br />

`aq arc erekles cremli da arc robespieris<br />

locvaa SemTxveviTi saxe. mefe erekles<br />

cremlma is Zveli suraTebi gadamiSala,<br />

romlebic poema ,,bedi qarTlisaSi’’ dagvixata<br />

,,meranis’’ avtorma. rogorc Cans, Cveni<br />

,,yofna-aryofnis’’ problema Tanabrad aqtualuria<br />

axali da Zveli epoqebisaTvis. poetis<br />

mxatvruli warmosaxva iseT epiTetebs da<br />

metaforebs Sobs, uneblied ,,daqvrivebuli<br />

oTaxebisa’’ da ,,ConCxiani tyeebis’’ asociacia<br />

winaurdeba. es ukve RvTisdamRiani xilvebia.<br />

amas ver vityodi, rom ara sintagma ,,klaviSebis<br />

glova’’. anda, rogor gavigoT agarakis<br />

simSvidis wvimis sawolSi wola:<br />

`mwuxrisferi wvimis sawolebSi woliT,<br />

agarakis simSvidem gaamkrTala foladi,<br />

male dagvtoveben virJini da poli, moadgeba<br />

napirs ganSorebis xomaldi.<br />

ver upovi kvalsac im dRenaTels, romlis<br />

gaSfoTebda elva da amao quxili, aq<br />

darCeba zurmuxts Cafenili xomli, SeTqmuleba<br />

qarTa da sikvdilze wuxili’’.<br />

tomas elioti werda: ,,poezia emociis<br />

silaRe ki ar aris, aramed emociisagan gaqceva,<br />

is pirovnulobis gamoxatva ki ar aris,<br />

aramed pirovnulisagan gaqceva’’. dodo WumburiZis<br />

lirikuli personaJebi, kerZod<br />

nineviis dedofali, cdilobs da axerxebs<br />

gaeqces sakuTar Tavs - ,,mival, xvalidan<br />

SeverTvebi maradisobas da araferi Semor-<br />

Ceba lamaz qalidan’’. sxva SemTxvevaSi poetis<br />

,,alter ego’’ ase gaurbis sakuTar Tavs.<br />

,,me mimyavs Cemi Tbili mdinare, – qveynis kidemde<br />

unda viaro’’. aq ,,Cemi Tbili mdinare’’<br />

poetis ,,mea’’ da sxva araferi. aris momenti,<br />

roca ,,medan’’ gaqcevis SiSi cnaurdeba - ,,yvelaze<br />

metad meSinia sakuTar Tavis, rom<br />

gameqces da damitovos daRlili qali’’. poeti,<br />

romlis ,,aTrTolebul sxeulSi’’ mze Cadis,<br />

natvris usasrulobaSi poulobs arsebobis<br />

gamarTlebas. ,,iseTi rame unda vinatro,<br />

axdenis cota imedi mqondes’’.<br />

TiTqmis yvela leqsSi poeti Tematikur<br />

novaciebs gvTavazobs, qarTul peiza-<br />

JebSic ki avtoris xelwera originaluria.<br />

Taviseburia misi mxatvruli enis leqsikuri<br />

qsovili. mrCeba STabeWdileba, rom razedac<br />

ar unda werdes, yvela maTganSi avtoportrets<br />

xatavs. msgavsi poeturi xatwera iSviaTi<br />

gamonaklisia Cvens poeziaSi. Tundac<br />

ornawiliani leqsi ,,istoria iberiisa’’, romlis<br />

meore nawili unda gavacno mkiTxvels:<br />

`- Tqven vis eZebT, qalbatono, mSveniero<br />

serafito, zevaxis Tu asparukis sevdi-<br />

portreti 11<br />

ano asulo, sizmars hgavxar, sizmars hyvebi,<br />

Seni sizmris gjera TviTon, uflis<br />

madliT Semosilo da ninos jvriT daculo.<br />

bebris cixiT gadmomdgari mTvare Cumad<br />

gefereba, dgaxar, TiTqos varskvlavebi<br />

caze sunTqviT gebnios, wer warsuls da<br />

zeims awyob, Tvali Cumad gecremleba,<br />

TiTqos Cveulebrivi xar, araCveulebrivo!<br />

wer warsuls da eZeb fesvebs, Seni suli ar<br />

wynardeba, angelozebs efereba mcxeTis ca<br />

Tu armazi, da Sen gjera: sakraluri uflis<br />

neba gacxaddeba, gabrwyindeba iberia, ukvdavi<br />

da lamazi!’’<br />

poetma serafitas portreti sakuTari<br />

portretuli StrixebiT Seavso da piriqiT<br />

– zevaxis asulis saxiereba sakuTars<br />

miusadaga da Seqmna ferweruli tilo, romlis<br />

sulieri samyaro mdidaria Cveni didi<br />

warsulis, Cveni erovnuli cnobierebisa da<br />

mexsierebis saganZuriT. anu Tavad avtori<br />

serafitad gardaisaxa da warsulidan gvitarebs<br />

dRevandeli cxovrebisaTvis sulze<br />

mimswreb gakveTils.<br />

poetis portretis erTi fragmentia<br />

Svildosnis zodiaqo. iribad Sesrulebuli<br />

portretebis galereaSi ki Tvals mogWriT<br />

naturidan gardasaxuli avtoportreti. es<br />

aris ,,dea sasaxleli: avtoportreti avazebis<br />

fonze’’. nu miwyenen verlibristi qalbatonebi,<br />

Tu am suraTs aTas verlibrSi ar<br />

gavcvli:<br />

,,netav saiT midian, netav saiT midian<br />

es damRleli dReni... lidia Tu midia, - es<br />

qveyana didia da warsulzec hkidia momavali<br />

Cveni. mReris mwyemsi pelazgi, mimReria<br />

me rac ki, qali qargavs farSevangs, Cemi<br />

alikvali, babiloniT modian, mekobreni<br />

rodia, legendarul wignebs Slis aSurbanipali.<br />

eRimeba meufes, roca xanZars Seun-<br />

Tebs misi mona-morCili datyvevebul yaCaRs,<br />

tigrosTan Tu evfratTan, siyvarulo,<br />

erTad varT, monusxuli SevyurebT varskvlavebis<br />

CaxCaxs. avazebi Wrelebi, gmiris<br />

gasawvrTnelebi, taZris maRal kedelTan<br />

mimodian zantad da gizgizebs koconi nabuqodonosoris,<br />

SiSi piligrimebis da dabneul<br />

mgzavrTa. RmerTo, codva amxseni, Jami<br />

mTvaris avsebis roca mova, keTilad damisrule<br />

yofa, Camiyvane etliTa – SuamdinareTidan<br />

ierusalimsa Tu hemsasa da xofas.<br />

gaminaTe arseba, madliT SeniT mavse da<br />

varskvlavebis Semamke uZvirfases TvlebiT,<br />

aq, oqrosfer silaze, gadaxate sinazed<br />

Cemi TeTri kofTa da abreSumis Tmebi...<br />

Jamic am mtvris feria, es evfratic<br />

mtveria Tu mdinare, legendis xibliT asaxsneli,<br />

mec mtvrad gavifantebi, an nislebis<br />

fardebiT Jams gadavefinebi – dea sasaxleli!..’’<br />

Jams gadaefina dea sasaxleli da isev suraTi,<br />

romelic poetis avtoportretis eskizebsac<br />

isakuTrebs. ,,aragvispir’’ anas<br />

,,Tqvi, arjakelo, xviarasaviT‘’ sulmouTqmelad<br />

wasakiTxi leqsia, mamulis caze<br />

rom gaganavardebs:<br />

,,aragvispir, aragvispir, ulamazes ananurTan,<br />

me Sevakvdi Senze fiqrebs,<br />

tkivilebiT ganabulTa. caSi nislze migi-<br />

TiTe, iq miyvarxar, gana gulTan, Sen caSi<br />

xar angelozad, gana marTla ananurTan!’’<br />

Cemi ese dasasruls uaxlovdeba. ,,Seyvarebuli<br />

qalis’’ mRelvare SemoqmedebiTi<br />

cxovreba ki grZeldeba. ,,poetebis samefo-<br />

Si’’ dadis cecxlmokidebuli kabiT, miwis<br />

zedapirs ramdenime adliT acilebuli,<br />

qarTuli sityvis kleopatra:<br />

,,mSveniero kleopatrav, gaiswore<br />

TeTri frTebi da miTxari: im sizmarSi – Sen<br />

rom CarCi, ra moxda, faraoni gaiRviZebs,<br />

dedofali Sen iqnebi, raindebic dagicaven<br />

miwaze Tu Camoxval...’’<br />

miwaze Sexvedramde!


12 interviu<br />

mkiTxveli<br />

_ batono vaxtang, Tqveni pirveli<br />

<strong>wigni</strong> gaxsovT?<br />

_ bebiaCemi Zmebi grimebis zRaprebs<br />

qarTul da rusul enebze mikiTxavda.<br />

bavSvobis STabeWdileba aqamde damrCa<br />

da grimebi dResac miyvars. gansakuTrebiT,<br />

qarTuli Targmani, is ena damamaxsovrda.<br />

wlebis Semdeg igive <strong>wigni</strong> Camivarda<br />

xelSi da _ niko lorTqifaniZis<br />

Targmnili zRaprebi yofila. cxadia,<br />

Semdeg interesi am avtoris mimarTac<br />

gamiCnda... roca literatura<br />

maRali mxatvruli Rirebulebisaa, is<br />

sxva wignebsac izidavs.<br />

_ amboben, sabWoTa wlebSi <strong>wigni</strong>s<br />

mimarT interesi gacilebiT didi iyo,<br />

mets kiTxulobdnen...<br />

_ tyuilia es. adre crumkiTxvelebi<br />

iyvnen, literaturis Sesaxeb zedapiruli<br />

codna gaaCndaT, swavlobdnen<br />

mwerlebis gvarebs, maT biografias,<br />

imaxsovrebdnen TariRebs da laparakobdnen<br />

maTze. erTi amerikeli<br />

filologi gavicani – daaxloebiT 18-<br />

19 wlis viqnebodi – rusuli literaturis<br />

specialisti iyo. vlaparakobdiT<br />

da ukvirda, amdeni avtori rom<br />

vicodi. miTxra, dostoevskis wakiTxvaze<br />

vocnebobo. gamikvirda, magram<br />

mere mivxvdi, dostoevskis mTlian<br />

Semoqmedebas gulisxmobda, `wakiTxvas~<br />

amas eZaxda! romel literaturaze SemiZlia<br />

vTqva, kargad vicnob-meTqi? _<br />

romelzec, rogorc literaturul<br />

masalaze, <strong>wigni</strong>s gasakeTeblad, an ki-<br />

vaxtang rurua:<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

<strong>`mxatvrisTvis</strong> <strong>aucilebelia</strong>,<br />

<strong>wigni</strong> saqarTveloSi<br />

ibeWdebodes~<br />

9-22 ivlisi 2010<br />

erTxel erT cnobil mxatvar-dizainers Sevxvdi. Tanamedrove qarTuli <strong>wigni</strong>s mravali<br />

nimuSi misi dizainiTaa Seqmnili. is wignebi arcTu urigod gamoiyureba. roca misi<br />

muSaobis stiliT davinteresdi, miTxra, teqstebis kiTxvis dro samwuxarod ar maqvs,<br />

avtori an gamomcemeli nawarmoebis mokle Sinaarss miyveba da ilustraciebsa da dizainze<br />

muSaobas amis Semdeg viwyebo...<br />

axla sxva mxatvarze vyvebi.<br />

Zalian bevria <strong>wigni</strong>, romliskenac Tvali vizualis gamo gamqcevia. damixedavs avtoris<br />

gvarisTvis... da Semdeg mxatvriT davinteresebulvar. ewera: `vaxtang rurua". es saxeli<br />

da gvari, Zalian xSirad, guram doCanaSvilis wignebze amomikiTxavs. mogvianebiT batoni<br />

vaxtangisgan Sevitye, rom isini lamis bavSvobidan erTad modian da doCanaSvilis wignebis<br />

umetesoba misi dasuraTebulia. Tavdapirvelad, rac ase iqcevda Cems yuradRebas, iSviaTi<br />

gemovnebiT Sesrulebuli dizaini iyo. <strong>wigni</strong>s wakiTxvis Semdeg ki TiTqos Tavidan<br />

aRmovaCendi xolme am mxatvars, axla is sxva ramis gamo mxiblavda – saqme mxolod maRal teqnikasa da gemovnebaSi ar iyo, misi namuSevari literaturuli<br />

teqstis Rrma codniT, gaazrebiT iyo Seqmnili.<br />

roca baton vaxtangs misi pedagogebis Sesaxeb vkiTxe, mipasuxa: `isini bevrni iyvnen, magram TqvenTvis es ramdenadaa saintereso _ saubris Tema xom<br />

`mkiTxvelia~ da ara `mxatvari~? hoda, daviwyoT~...<br />

daviwyeT. marTalia, mis SemoqmedebiT biografias vicnobdi da kiTxvebic winaswar mqonda momzadebuli, magram saubari ise bunebrivad, dinamiurad<br />

da sainteresod warimarTa, rom wignakSi aRarc Camixedavs. is miyveboda saintereso ambebs mwerlebze, damajereblad saubrobda literaturaze, namdvil<br />

da yalb mwerlobaze, sayvarel avtorebze, misi saqmianobis sxvadasxva mimarTulebaze...<br />

ojaxuri garemo, tradicia Zlierad aisaxeba adamianze, safuZvelia misi mentalobisa da sabolood, mas ama Tu im kulturul fenas miakuTvnebs.<br />

batoni vaxtangi izrdeboda ojaxSi, sadac uyvardaT <strong>wigni</strong>, sadac TiTqmis yvela xatavda, sadac adamianuri urTierTobebi Rirebulebas warmoadgenda...<br />

da sadac, stalins, misi ukiduresad mdare bunebis, znedacemulobisa da deklasirebulobis gamosaxatad, `kintos!~ eZaxdnen... mSobliuri da rusuli<br />

enebi bebiam aswavla _ qalbatonma, romelic xuT enas flobda da xelsaqmis saocari ostati iyo. sanam SviliSvils wera-kiTxvas Seaswavlida, wignebs<br />

TviTon ukiTxavda.<br />

nosTvis mimuSavia. aseT dros guldasmiT<br />

vkiTxulob. Torem bevr rameze<br />

vityvi `wakiTxuli maqvs~, magram sinamdvileSi<br />

iqidan mxolod STabeWdilebaa<br />

darCenili, gmirebis saxelebic<br />

aRar maxsovs. es wakiTxvas ni-<br />

Snavs? ara, ra Tqma unda.<br />

_ rogorc mxatvars, mraval literaturul<br />

nawarmoebze gimuSaviaT.<br />

Tqvens mier gaformebuli Tu dasuraTebuli<br />

wignebis CamonaTvali vrcelia.<br />

mainteresebs, vin arian is avtorebi,<br />

romlebmac TqvenSi gansakuTrebuli<br />

emocia gamoiwvies?<br />

_ Tu Zvel avtorebze visaubrebT,<br />

gaunelebeli STabeWdileba datova<br />

orma maTganma _ daviT kldiaSvilma<br />

da vaJa-fSavelam.<br />

_ saubris dasawyisSi bavSvobisdroindeli<br />

<strong>wigni</strong>s qarTuli Targmani,<br />

lorTqifaniZiseuli ena axseneT.<br />

mogvianebiT, roca <strong>wigni</strong>s mxatvrobaSi<br />

daiwyeT muSaoba, Tqvens<br />

xelSi araerTma qarTulma Targmanma<br />

gaiara. garkveuli damokidebuleba<br />

am skolis mimarTac geqnebaT...<br />

_ sabWoTa periodSi qarTuli<br />

Targmanebis simcire, albaT, rusuli<br />

politikis Sedegi iyo. cenzura akontrolebda<br />

yvelafers – rusuli enis<br />

popularizaciisa da damkvidrebis<br />

mizniT wignebs qarTulad naklebad<br />

aTargmninebdnen. maSin Zalian didi<br />

saqme gaakeTa batonma oTar nodiam,<br />

man im drois saukeTeso specialistebi<br />

Sekriba da mTargmnelobiTi kolegia<br />

Seqmna.<br />

_ batoni vaxuSti kotetiSvili<br />

Targmnida sparsulidan, qalbatoni<br />

naira – germanulidan...<br />

_ Zalian magari gundi iyo... maxsovs,<br />

vaxuSti rogor kiTxulobda<br />

sparsul poezias. Targmanic iseTi<br />

hqonda, rom originalis suls<br />

gvagrZnobinebda. iciT, kidev vin aris<br />

kargi mTargmneli? kote yubaneiSvili.<br />

igi seriozul poezias<br />

Zalian seriozulad Targmnis. ni-<br />

Wieri adamiania.<br />

_ kldiaSvili da vaJa fSavela<br />

axseneT – Cemze gaunelebeli STabe-<br />

Wdileba datoveso. rac Seexeba gasuli<br />

saukunis meore naxevris qarTvel<br />

mwerlebsa da Tanamedrove avtorebs?<br />

_ bolo dros yvelaze bevri jaba<br />

ioselianis wignebze vimuSave. is<br />

Zalian seriozul avtorad mimaCnia.<br />

misi mizani `keklucoba~ ar yofila,<br />

werda imas, rac awuxebda. masaviT gulwrfeli<br />

avtori, rCeuliSvilis mere,<br />

sxva ar vici. ai, es, jabas erT-erTi<br />

pirveli <strong>wigni</strong>s garekanis nimuSia _ `sanitaruli<br />

matarebeli~. saTaurisTvis<br />

misi avtografi gamoviyeneT, ukan ki<br />

niko buris (muxraneli bagrationis)<br />

mier gadaRebuli fotoa – sanitaruli<br />

matarebeli. buri rom fotoebs iRebda,<br />

Cven aRmovaCineT. es ki jabas sxva romania<br />

_ `limonaTis qveyana~. garekanisTvis<br />

van gogis suraTi `tusaRTa<br />

gaseirneba~ gamoviyeneT. van gogma es kompozicia<br />

gustav dores cnobili graviuris<br />

mixedviT Seqmna. garekanis meoTxe<br />

gverdze dores `satusaRo~-s fragmentia<br />

moTavsebuli. naxeT, genialuri<br />

ramea. jabam ki am Temaze romani dawera.<br />

mas yavs erT-erTi gmiri – saSka nemeci,<br />

literaturaSi aseTi saxe iSviaTia. es<br />

nanaxi unda gqondes, gancdili, sxvagvarad<br />

ver dawer, magidasTan amas ver<br />

moifiqreb, ara?<br />

_ miuxedavad amisa, jaba ioseliani,<br />

rogorc mwerali, naklebadaa aRiarebuli...<br />

_ rTuli avtoria da amitom. literaturuli<br />

samkaulebi TiTqmis ara<br />

aqvs. wers pirdapir, TiTqos xmals<br />

iqnevs. rac awuxebs, rac tanjavs _ imas<br />

wers. misi weris sagani Zalian seriozulia,<br />

didia. literaturisTvis amas gansakuTrebuli<br />

mniSvneloba aqvs. Tan-<br />

amedroveebidan namdvil mwerlad aka<br />

morCilaZes miviCnev. teqnikas virtuozulad<br />

flobs, wera icis, magram<br />

jer, mgonia, mTavar saTqmels ar<br />

eWideba, mTavari ar uTqvams... Zalian<br />

momwons nugzar SataiZis proza. mis<br />

wignebze mimuSavia. guram rCeuliSvils<br />

rac Seexeba, Cemi siymawvilisdroindeli<br />

mweralia. man didi STa-<br />

beWdileba moaxdina Cvens Taobaze,<br />

misi nawerebi Cvenma Svilebmac waikiTxes.<br />

mis mimarT interesi dRemde<br />

ar neldeba.<br />

_ Tqveni azriT, ra aris amis<br />

mizezi?<br />

_ gulwrfeli iyo, `dekorze~ ar<br />

fiqrobda, rac awuxebda, imaSi<br />

garkvevas lamobda da erkveoda<br />

kidec. rCeula lamis Cvenxela iyo.<br />

_ icnobdiT?<br />

_ ara. mxolod erTxel myavs nanaxi.<br />

megobarTan – kaxa bolqvaZesTan<br />

erTad quCaSi mivdiodi da Segvxvda.<br />

kaxa icnobda da gamoelaparaka, me<br />

ganze videqi. roca wavida, vkiTxe,<br />

guram rCeuliSvili xom ar iyo-meTqi.<br />

amis mere erT weliwadSi daiRupa.<br />

mogvianebiT mis das, marina rCeuliSvils<br />

davuaxlovdi, man didi Sroma<br />

gaswia, upatrona guramis literaturul<br />

memkvidreobas. Tan iseTi Rrma<br />

kvleva Caatara, rom qarTul literaturaTmcodneobaSi<br />

msgavsi precedenti<br />

ar meguleba.<br />

_ meoce saukunis qarTuli


9-22 ivlisi 2010<br />

literatura marTlac Zalian<br />

ZarRviania, mdidaria...<br />

_ vis hyavs amdeni naRdi mwerali?!<br />

cotaao, amboben. ra aris cota?!<br />

erTi naklebad cnobili mwerali maxsendeba<br />

– Zalian kargi kaci iyo, axla<br />

aRaravin axsenebs – guram kapanaZe.<br />

eqimi gaxldaT. dawera romani<br />

`Tavbera~, romlis mxatvaric me<br />

viyavi. Zalian sainteresod wers. antisabWoTa<br />

nawarmoebia, 80-ian wleb-<br />

Sia Seqmnili, komunistebis dros. axlaxan<br />

am <strong>wigni</strong>s garekans gadavawydi.<br />

ai, isic _ stambidan wamoRebuli sakontrolo<br />

anabeWdia. gamaxsenda _<br />

romanis erT-erTi gmiri patara biWia,<br />

sabWoTa kavSiridan unda gaqceva...<br />

_ sabWoTa periodSi aseTi teqsti<br />

rogor daubeWdes?<br />

_ cenzorebad idiotebi isxdnen,<br />

ar iyo Zneli maTi gacureba. asec moxda<br />

erTxel, roca kolau nadiraZis<br />

krebuli mzaddeboda gamosacemad,<br />

<strong>wigni</strong>s mxatvarma, gogi wereTelma,<br />

cenzorebs, rogorc wesi iyo, awyobili<br />

teqsti aCvena; Semdeg ki, cenzuragavlil<br />

anawyob teqsts kolau<br />

nadiraZis xeliT naweri antisabWoTa<br />

leqsi waumZRvara. krebulis gamosvlis<br />

Semdeg 90 wlis kolau nadiraZe<br />

uSiSroebaSi daibares, usayvedures,<br />

rogor SeiZleboda amis gakeTebao...<br />

iqiT Seutia – Tqvens winaaRmdeg<br />

rogorc SevZleb, ise vibrZolebo!<br />

yvela Zmakaci damixvriteTo! didi<br />

kaci iyo kolau _ beberi mokrive. okupaciis<br />

muzeumis mTel masalaze me da<br />

Cemma operatorma, vano kiknaZem vimuSaveT.<br />

yvela fotom, dokumentebma<br />

Cvens xelSi gaiara. maxsovs, dideda<br />

meubneboda, babuaSeni imitom daxvrites,<br />

rom `kontra~ iyo da amaT<br />

eomebodao, magram muzeumis masaleb-<br />

Si iseTi absurduli `saqmeebi~ vnaxeT.<br />

magaliTad, 17 wlis biWi – Teatris<br />

suflioria daxvretili! Cvidmeti<br />

wlis biWs iseTi ra unda Caedina?!<br />

axlaxan, gorSi stalinis Zegli<br />

rom aiRes, baton Temur islamovs<br />

daurekavs aCiko gogeliasTvis _ Cemi<br />

ocneba asrulda, stalinis Zegli<br />

iqidan rom moaSoreso, miulocavs.<br />

saqarTveloSi cotam Tu icis, vin<br />

aris Temur islamovi – warsulSi<br />

sportsmeni, mofarikave, araqarTuli<br />

gvariT. daviT kldiaSvilis SviliSvilia.<br />

_ batono vaxtang, poeziaze jer<br />

araferi giTqvamT...<br />

_ avTo varazi bevrs xumrobda<br />

`lirikaze~. sZulda maRalfardovani<br />

siyalbe poeziaSi, rasac CvenTan xSirad<br />

`karg leqss~ eZaxian. ase ki bevri<br />

werda da dResac wers. cota xnis win<br />

muxran maWavarianis bolo interviu<br />

wavikiTxe. muxrani patrioti mwera-<br />

lia, kargi teqnika aqvs, dialeqtebsac<br />

ostaturad iyenebs. interviuSi megobrebze<br />

ekiTxebian da is SoTa CantlaZes<br />

axsenebs, siymawvileSi marTlac megobrobdnen.<br />

SoTa namdvili poeti iyo,<br />

cota dawera da sicocxleSi araferi<br />

gamouqveynebia. siRatakeSi, SimSilSi<br />

cxovrobda da ase mokvda, upatronod.<br />

`saSineli kontra~ iyoo, muxrani ambobs.<br />

normaluri kaci iyo da cxadia,<br />

kontra iqneboda. erTi Zma hyavda, romani<br />

– Zalian kargi biWi, isic gardaicvala.<br />

_ ucxour literaturaSi Tu gyavT<br />

`Tqveni~ avtorebi?<br />

_ joisi miyvars Zalian, is droSi<br />

SemomrCa, didi mweralia...<br />

_ kidev vin SemogrCaT droSi?<br />

_ Cexovi, nabokovi.<br />

_ STabeWdileba mrCeba, rom<br />

rogorc mkiTxveli, Zalian momTxovni<br />

xarT avtoris mimarT. SesaZloa<br />

cnobili mwerali iyos, magram misi<br />

Semoqmedeba TqvenTvis mxatvrul<br />

Rirebulebas ar warmoadgendes. garda<br />

gulwrfelobisa, ras iTxovT avtorisgan?<br />

_ gulwrfelia Tu ara, es wakiTxvis<br />

Semdeg gamoCndeba, aba, manamde rogor<br />

mivxvdebi? <strong>wigni</strong>s arCevisas mniSvneloba<br />

aqvs wyarosac, pirad rekomendacias _<br />

sando kacma unda girCios. maxsovs,<br />

`ciskarSi~ rCeuliSvilis ori moTxroba<br />

gamoqveynda da maSinve yvelam wavikiTxeT...<br />

_ batono vaxtang, ramdenadac<br />

vici, guram TikanaZis foto-albomis<br />

dizainzec Tqven imuSaveT...<br />

_ diax, albomi me da paata nacvliSvilma<br />

gavakeTeT. TviTon gurami Zalian<br />

kargi avtoria, amitom albomic, Tavmdablobis<br />

gareSe vityvi, kargi gamovida.<br />

samwuxarod, ar vici is sawyisi<br />

masalebi, negativebi sad aris daculi,<br />

Torem siamovnebiT vimuSavebdi<br />

Tavidan. maSin teqnikuri saSualebebi<br />

naklebad iyo, axla Zalian advilad<br />

gakeTdeboda yvelaferi. kargia, rom<br />

gamaxseneT, bakurs vetyvi, sulakaurs.<br />

iqneb, mokidos xeli am saqmes. is Zalian<br />

seriozuli gamomcemelia.<br />

_ roca literaturul teqstze<br />

muSaobT, nawarmoebs Tavidan bolomde<br />

kiTxulobT da rogorc mxatvari,<br />

Semdeg iwyebT mis damuSavebas Tu eskizebs<br />

paralelurad qmniT?<br />

_ ra Tqma unda, jer teqsts vkiTxulob.<br />

amis Semdeg vxedav, Tu ra SeiZleba<br />

aqedan gakeTdes.<br />

_ bibliis sruli gamocemis mxatvari<br />

brZandebiT. is sabWoTa periodis<br />

miwuruls daibeWda...<br />

_ im wlebSi Zalian rTuli iyo aseT<br />

gamocemaze muSaoba. kaTolikos-patriarqis<br />

ZalisxmeviT, <strong>wigni</strong>sTvis Sesaferisi<br />

sabeWdi masala moviZieT. Tavidan<br />

patriarqs aseTi azri hqonda _ gamocemisTvis<br />

ilustraciebi mxatvrebs SeeqmnaT,<br />

magram SekveTiT ilustraciebis<br />

momzadebas, SesaZloa, ar gaemarTlebina.<br />

Tu SevukveTavdiT, rogoric<br />

unda yofiliyo ilustracia, aucileblad<br />

unda gamogveyenebina, wignSi<br />

gangveTavsebina. umjobesi iyo, mxatvrebi,<br />

zogadad, Sedgomodnen bibliur<br />

Tematikaze muSaobas, es gamocema ki<br />

qarTuli xelnaweri oTxTavebidan Ser-<br />

Ceuli miniaturebiT gagveformebina.<br />

patriarqi dagvTanxmda. gamocemisTvis<br />

Srifti anton dumbaZem Seqmna. Tu ar<br />

vcdebi, `ilia~ daarqva. antoni qarTuli<br />

sastambo Sriftis erT-erTi yvelaze<br />

kvalificiuri mcodne iyo.<br />

_ Tu ar vcdebi, `didi qarTuli<br />

enciklopediis~ Sriftic mas ekuTvnis...<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

_ antoni gaxldaT mowafe beno gordezianisa,<br />

romelmac Semoitana sagani<br />

– qarTuli sastambo Sriftis proeqtireba.<br />

Sriftis saukeTeso specialistebi<br />

_ anton dumbaZe, daTo dundua<br />

da lena TvalWreliZe-failoZe misi<br />

gazrdilebi arian. ase rom, beno gordezianma<br />

didi saqme gaakeTa, Tumca<br />

Tavmdabali adamiani iyo da misi saxeli<br />

dRes mxolod specialistebisTvisaa<br />

cnobili.<br />

_ qarTul Sriftze gimuSaviaT?<br />

_ Sriftze sul vmuSaob, magram<br />

Znelia. Zalian Zneli. benoseuli Sriftis<br />

moZieba ramdenjerme vcade, magram,<br />

samwuxarod, ver mivakvlie. roca<br />

Zveli sabeWdi teqnologiebidan<br />

cifrulze gadavidnen, liTonis<br />

Sriftebi kompiuterSi ar SeutaniaT.<br />

ase daikarga.<br />

_ garda imisa, rom <strong>wigni</strong>s mxatvari<br />

brZandebiT, periodikaSic gimuSaviaT,<br />

sakuTari gamocema gqondaT<br />

_ `baia~, Jurnali ojaxisaTvis.<br />

es pirveli damoukidebeli gamocema<br />

iyo sabWoTa saqarTveloSi. `baias~<br />

`damani~ mohyva, saymawvilo Jurnali...<br />

imis Tqma minda, rom rogorc gamomcemels,<br />

garkveuli gamocdileba<br />

gaqvT. albaT, ucxour sagamomcemlo<br />

processac Tvals adevnebT da icnobT.<br />

sainteresoa, dasavlur<br />

gamocemebTan SedarebiT, Tanamedrove<br />

qarTuli <strong>wigni</strong> ganviTarebis ra<br />

etapzea?<br />

_ mTels evropaSi, maT Soris Cven-<br />

Tanac, saerTo procesi midis – sabe-<br />

Wdma teqnologiebma aziaSi gadainacvla.<br />

es negatiuri tendenciaa da is sabazro<br />

ekonomikis ulmoblobam gamoiwvia.<br />

aziaSi beWdva gamomcemels bevrad<br />

iafi ujdeba. negatiuri-meTqi imitom<br />

vambob, rom <strong>wigni</strong> SemkveTisgan Sors<br />

ibeWdeba. poligrafi aq, saqarTvelo-<br />

Si unda iyos, is <strong>wigni</strong>s erT-erTi Semqmnelia.<br />

marTalia, <strong>wigni</strong>s proeqts<br />

dizaineri qmnis, magram mTavari xom<br />

ganxorcielebaa? mxatvrisTvis, da<br />

albaT avtorisTvisac, <strong>aucilebelia</strong>,<br />

<strong>wigni</strong> axlos ibeWdebodes. Semsrulebeli<br />

aqve unda gyavdes. sxvagvarad am<br />

mniSvnelovan procesze kontroli<br />

ikargeba. Tan profesiebi qreba,<br />

gesmiT? ar vici, SeiZleba Zalian specifikur<br />

rames vambob...<br />

_ batono vaxtang, Tqven kinos mxatvaric<br />

brZandebiT, araerTi cnobili<br />

filmi Tqveni dasuraTebulia.<br />

mainteresebs, am filmebidan romelime<br />

Tu iyo literaturuli nawarmoebis<br />

ekranizacia da zogadad, ramdenad<br />

warmatebulia xolme mxatvruli<br />

teqstis amgvarad gacocxleba?<br />

_ magaliTad, literaturuli<br />

gmiris _ nataSa rostovas genialuri<br />

ferweruli portreti rom Seqmna, an<br />

interviu<br />

13<br />

`omi da mSvidoba~-s mixedviT<br />

safortepiano nawarmoebi dawero,<br />

romanTan cota eqneba saerTo. asea<br />

kinoc. is plastikuri xelovnebaa.<br />

marTalia, masSi aris dro, aris Txroba,<br />

magram es ukve sxva saxelovnebo<br />

dargia. `baTa qeqias~ ekranizaciaze<br />

vimuSave, mas reJisori leila<br />

gordelaZe iRebda. demna Sengelaias<br />

es romani, samwuxarod, wakiTxuli ar<br />

mqonda. filmSi aris adgili, sadac<br />

baTa bunebis silamazeze laparakobs.<br />

leilas veubnebi, baTa glexia, is<br />

bunebis nawilia, mis wiaRSia gazrdili<br />

da aseTi paTetikiT ver isaubrebs,<br />

yalbia-meTqi. filmis proeqtis<br />

dacvaze demna Sengelaiac movida. gviambo,<br />

es romani niko lorTqifaniZes<br />

wavakiTxe da mTavari gmiris<br />

metyveleba damiwunao. miTxra, glexi<br />

bunebas ase ar aRiqvams, cota xniT<br />

qalaqSi Tu gauSveb sacxovreblad da<br />

Semdeg daabruneb sofelSi, maSin<br />

ufroa SesaZlebeli ase imetyveloso...<br />

marTali vyofilvar.<br />

_ axla raze muSaobT?<br />

_ wignebs rac Seexeba, axla vamzadebT<br />

sxvadasxva gamocemas ori qarTuli<br />

gvaris Sesaxeb _ `gelovanebi~ da<br />

`afxazebi~. aseve, vmuSaobT wignze<br />

`walenjixa~. es gaxlavT monografia<br />

istoriuli Zeglis Sesaxeb. naSromis<br />

avtoria gardacvlili mecnieri inga<br />

lorTqifaniZe. mzad gvaqvs ori<br />

proeqti firosmanze. erTia gamokvle-<br />

va, romlis avtoric gaxlavarT da meore<br />

– didi albomi katalogTan er-<br />

Tad. namuSevrebi jer ar gadagviRia,<br />

Tumca xelovnebis muzeumSi studia<br />

ukve mzadaa da naxatebs cnobili kinooperatori<br />

gia gersamia cifruli<br />

kameriT gadaiRebs. aseve vamzadebT<br />

kastelis alboms. teqstze paata nacvliSvili<br />

muSaobs. kastelis Svidive<br />

albomi ojaxma ori wlis win SeviZineT<br />

palermoSi. Zalian maRali rezoluciiT<br />

gadaRebuli fotoebia. masala,<br />

Tavis droze, mixeil TamaraSvilis<br />

mieraa aRmoCenili. ai, kidev vin aris<br />

didi avtori, didi istorikosi. peterburgidan<br />

madridamde – yvela arqivSia<br />

namuSevari. ilia WavWavaZem<br />

Tqva mis Sesaxeb: meore `qarTlis cxovreba~<br />

dawerao...<br />

P.S. batoni vaxtangis oTaxSi bevri<br />

<strong>wigni</strong>, naxati, Sav-TeTri foto, garekanis<br />

eskizi, filmis kadrirebis nimu-<br />

Sia. samuSao magidis Tavze moCarCoebuli<br />

Zveli fotoa. zed beno gordezianis<br />

sasaTauro SriftiT warweraa:<br />

`mixeil TamaraSvili (TamaraTi). 1858-<br />

1911~.<br />

suraTze TamaraSvili padres samoselSia...<br />

esaubra Tamar Juruli


14 premia<br />

gamarjvebulebi:<br />

I adgili<br />

nino tefnaZe<br />

II adgili<br />

lado kilasonia<br />

III adgili<br />

aleqsandre qurxuli<br />

dResaa, xo? `udaCi~ _ ase usurva<br />

warmateba erT-erTma internetmomxmarebelma<br />

`erTi moTxrobis konkurs-<br />

Si~ monawileebs vebgverdze literatura.ge.<br />

iuzeri anina maSin verc ki warmoidgenda,<br />

rom sul ramdenime saaTSi amave vebgverdze<br />

misi megobrebi gamarjvebas<br />

swored mas miulocavdnen. 18 wlis nino<br />

tefnaZe `literaturuli gazeTisa~ da<br />

kulturis da ZeglTa dacvis saministros<br />

TaosnobiT gamarTuli konkursis<br />

gamarjvebuli gaxda.<br />

`literaturulma gazeTma~ `erTi<br />

moTxrobis konkursi~ 2010 wlis 5 marts<br />

gamoacxada. pirobebi martivi iyo _<br />

monawileobis ufleba eZleodaT 18-dan<br />

30 wlamde prozaikosebs, romelTac<br />

erTi gamouqveynebeli moTxroba unda<br />

gamoegzavnaT. Txzulebebis miReba 10<br />

maiss dasrulda da daiwyo xuTkaciani<br />

Jiuris muSaoba.<br />

Jiuri yvela Tobis prozaikoss aer-<br />

Tianebda. bolo wuTamde aravin icoda,<br />

rom konkursSi monawile 44 moTxrobas<br />

rezo WeiSvili, zaal samadaSvili, ivane<br />

amirxanaSvili, laSa imedaSvili da ar-<br />

Cil qiqoZe guldagul kiTxulobdnen.<br />

swored maT unda gamoevlinaT sami gamarjvebuli,<br />

romelTac sigelebTan er-<br />

Tad fuladi prizebic gadaecemodaT.<br />

zaal samadaSvili: `4 aTeulze meti<br />

axalgazrda avtoris moTxrobis wakiTxvam<br />

mogviwia... es iyo Tan rTuli, Tan<br />

sasiamovno procesi. rTuli imitom, rom<br />

Zalian bevr niWier adamians Soris mainc<br />

da mainc sami unda gamogverCia da sasia-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />

erTi moTxrobis<br />

konkursis sami<br />

gamarjvebuli<br />

44 konkursanti erTnairad<br />

Relavs. maT ar ician, vin iqneba<br />

Jiuris sami rCeuli.<br />

axalgazrdebisTvis es konkursi<br />

mniSvnelovania. isini axla<br />

imkvidreben adgils<br />

literaturul asparezze da<br />

amitomac mouTmenlad<br />

elodebian dajildoebis<br />

ceremonials.<br />

movno imitom, rom niWieri adamianebis ni-<br />

Wier nawerebTan gvixdeboda Sexeba...~<br />

Jiurim gadawyvetileba miiRo, romelic<br />

kulturisa da ZeglTa dacvis saministroSi<br />

24 ivniss gaJRerda. pirveli adgili<br />

da 1200 lari wilad xvda nino tefnaZes<br />

(mas jildo nika ruruam gadasca), meore<br />

adgili da 800 lari moipova lado<br />

kilasoniam da mas warmateba rezo WeiSvilma<br />

usurva, xolo mesame adgili da 500<br />

lari zaal samadaSvilma aleqsandre<br />

qurxuls gadasca, romlis debiuti ramdenime<br />

Tvis winaT, sxvaTa Soris, swored<br />

`literaturul gazeTSi~ Sedga. samive<br />

gamarjvebuls wignebis maRaziis _ `wignebi<br />

vakeSi~ _ warmomadgenelma mariam kika-<br />

CeiSvilma sasaCuqre baraTebi gadasca.<br />

nika rurua: `yvelaferi es dasturia<br />

imisa, rom axalgazrdebs qarTuli mwerloba,<br />

literatura ukve TavianT asparezad<br />

miaCniaT. literaturas daubrunda<br />

axalgazrdobis is nawili, romelic<br />

wlebis ganmavlobaSi am profesias uperspeqtivod<br />

miiCnevda. dRes iqmneba<br />

konkurentunariani garemo, sadac mar-<br />

Tlac bevri niWieri damwyebi prozaikosi<br />

vlindeba."<br />

Jiurim gamarjvebulebs garda kidev<br />

15 damwyeb prozaikoss gauwia rekomendacia<br />

da maT sakonkurso moTxrobebs `literaturuli<br />

gazeTis~ mkiTxveli sul male<br />

gaecnoba.<br />

gamarjvebulebis _ nino tefnaZis,<br />

lado kilasoniasa da aleqsandre qurxulis<br />

moTxrobebs ki Semdeg nomerSi Semog-<br />

TavazebT.


9-22 ivlisi 2010<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

premia<br />

roca literatura Zlier uyvarT<br />

ukve 8 welia, qarTveli mkiTxvelis yuradRebis<br />

centrSi literaturuli premia `saba~ eqceva. am<br />

xnis manZilze iyvnen rogorc ganawyenebuli, ise<br />

gamarjvebiT gaxarebuli avtorebi. iyo bevri miTqma-moTqma<br />

_ zogi ambobda, Jiuri samarTlianiao,<br />

zogic organizatorebsa da Jiuris wevrebs arCevans<br />

uwunebda. am 8 wlis ganmavlobaSi ar yofila<br />

SemTxveva, literaturul premia `sabas~ dajildovebis<br />

ceremonialisadmi vinme gulgrili dar-<br />

Ceniliyos. ase moxda welsac, oRond erTi gansxvavebiT<br />

_ wels ganawyenebul avtorTa ricxvi Semcirda<br />

da Jiuris obieqturobaSi eWvi sazogadoebam<br />

naklebad Seitana.<br />

ceremonialis dawyebamde<br />

Tibisi bankis saTao ofisSi kamerebi ewyoba.<br />

`rusTavi 2~-is gadamRebi jgufi saguldagulod<br />

emzadeba pirdapiri eTerisTvis. 2 saaTSi `sabas~ dajildovebis<br />

ceremoniali iwyeba. wamyvanebi _ rati<br />

amaRlobeli da ia suxitaSvili repeticias gadian.<br />

organizatorebi kidev erTxel azusteben yovel<br />

wvrilman detals. ceremonialis dawyebamde Tval-<br />

Sisacemia erTi siaxle _ <strong>wigni</strong>s Taroebi, romelsac<br />

`sabas~ wlevandel nominantTa wignebi amSvenebs. Jiuris<br />

wevrebi arsad Canan, maTi vinaoba bolomde<br />

gasaidumloebulia. maT saxelebsa da gvarebs sazogadoeba<br />

mxolod maSin gaigebs, roca ceremoniali daiwyeba.<br />

mxolod varaudi SeiZleba imisa, Tu rogor<br />

nerviuloben. Znelia 140 <strong>wigni</strong>s wakiTxvis Semdeg<br />

saukeTesoTa Soris 7 saukeTeso avtori gamoavlino<br />

da Seni gadawyvetilebis marTebulobaSi eWvi aravin<br />

Seitanos. miTumetes Znelia es saqarTveloSi, sadac<br />

keTilganwyobilTa ricxvi imTaviTve mcirea da<br />

ufro xSirad subieqturobasa da mikerZoebuloba-<br />

Si gadanaSauleben. Jiuris wevroba advili ar aris.<br />

molodini didia da am molodins gamarTleba unda.<br />

`literaturuli premia `saba~ gadaecema...~<br />

22.00 saaTi. literaturuli premia `sabas~ dajildovebis<br />

ceremoniali daiwyo. ori wamyvanidan<br />

erTi _ ia suxitaSvili moqmedebis ganviTarebis epicentrSi,<br />

aivanze rCeba, rati amaRlobeli ki pirvelia,<br />

vinc gamarjvebuls meore sarTulze asvlamde<br />

warmatebas miulocavs da Semdeg sazogadoebas sabaminiWebul<br />

wigns daanaxebs.<br />

dgeba dro, waradginon Jiuris wevrebi, romelTa<br />

vinaoba yvelas ainteresebs. da, ai, isinic _ profesori,<br />

ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis<br />

klasikuri filologiis, bizantinistikisa<br />

da grecistikis institutis direqtori,<br />

saqarTvelos mecnierebaTa akademiis wevr-korespondenti<br />

rismag gordeziani; mwerali, `sabas~ 2006 da<br />

2009 wlebis laureati Teona dolenjaSvili; mwerali<br />

guram odiSaria; mTargmneli, poeti, `sabas~ 2008<br />

wlis laureati yuranis TargmnisTvis giorgi lob-<br />

JaniZe; `literaturuli gazeTis~ redaqtori, mwerali<br />

irakli javaxaZe.<br />

yvelaferi mzadaa imisTvis, rom gamarjvebulTa<br />

saxel-gvarebi gaxdes cnobili. literaturuli premia<br />

`saba~ gadaecemaT:<br />

saukeTeso debiutisTvis maka ldokonens prozauli<br />

krebulisTvis `qiSmiSiani ambebi~ _ gamomcemloba<br />

`diogene~;<br />

saukeTeso literaturuli kritikis, eseistikisa<br />

da dokumenturi prozisTvis zurab qarumiZes <strong>wigni</strong>sTvis<br />

`jazis cxovreba~ _ gamomcemloba `siesta~;<br />

saukeTeso TargmanisaTvis manana RaribaSvils<br />

gaius valerius katulusis leqsebis <strong>wigni</strong>sTvis _<br />

gamomcemloba `logosi~;<br />

saukeTeso piesisaTvis Tamar barTaias piesisaTvis<br />

`mTavari roli~ _ gamomcemloba `diogene~;<br />

sauketeso prozauli krebulisTvis kote jandiers<br />

moTxrobebis krebulisTvis `konkias Rame~ _<br />

gamomcemloba `diogene~;<br />

saukeTeso poeturi krebulisaTvis zviad ratians<br />

<strong>wigni</strong>sTvis `negativi~ _ gamomcemloba `diogene~;<br />

saukeTeso romanisTvis naira gelaSvils <strong>wigni</strong>sTvis<br />

`pirveli 2 wre~ _ `kavkasiuri saxli~.<br />

da rCeba mTavari jildo _ literaturuli premia<br />

`saba~ qarTul literaturaSi Setanili gansakuTrebuli<br />

wvlilisTvis gadaecema... Tumca amaze,<br />

mogvianebiT.<br />

ceremonialze warmoTqmuli sami<br />

dasamaxsovrebeli fraza<br />

gamarjvebulebi samadlobel sityvebs warmosTqvamen.<br />

madlobas uxdian premiis organizatorebs,<br />

Jiuris wevrebs, gamomcemlebs, musikosebs, romlebic<br />

ceremonialze ukraven... maT uxariaT da am<br />

sixarulis gamoxatvas ar eridebian. ase moxda axlac.<br />

maka ldokoneni (nominacia `wlis saukeTeso debiuti~)<br />

_ madloba Jiuris qiSmiSebis gamorCevisTvis.<br />

zurab qarumiZe (nominacia `wlis saukeTeso literaturuli<br />

kritika, eseistika da dokumenturi<br />

proza~) _ borotsa sZlia keTilman, arseba misi jazia.<br />

Tamar lebaniZe (gamomcemloba `diogenes~ warmomadgeneli<br />

_ nominacia `wlis saukeTeso piesa~) _<br />

mec Tamari mqvia, oRond Tamar lebaniZe var. Cvenma<br />

avtorma Tamar barTaiam me mTxova, rom mimeRo es<br />

jildo.<br />

qarTul literaturaSi Setanili<br />

gansakuTrebuli wvlili<br />

`xom isev aq xarT, modiT, CamWideT ukanasknelad<br />

eg undo xeli, xom ki sjobs ase, mSvidad dawyeba<br />

damTavrebisa, ah, SeveCvieT erTmaneTs, mgoni, gzadagza<br />

rasac ki gpirdebodiT, SeZlebisdagvarad vasrulebdi<br />

da swored axla, damTavrebisas, erTi ram<br />

unda SegaxsenoT...~<br />

literaturuli premia `saba~ qarTul literaturaSi<br />

Setanili wvlilisTvis 2003 wlidan dRemde<br />

gadaecaT _ vaxtang WeliZes, Tamaz Cxenkels, baCana<br />

15<br />

bregvaZes, oTar CxeiZes, ana kalandaZes, vaxuSti kotetiSvils,<br />

Wabua amirejibs...<br />

`albaT ar gaxsovT, me rom giTxariT, rom ar arsebobs<br />

qveynad ambavi, rom hqonodes odesme bolomeTqi,<br />

da ar ifiqroT, nu gegonebaT, rom ai axla,<br />

damTavrebisas, gamomiWireT _ Tumc sisuleliT<br />

isic wamomcda, gamosavali arsebobs-meTqi, da _<br />

mivageni, ra, ara gjeraT? ager ara var, rodis ra<br />

momityuebia, da axlac, keTilo, moT, modiT, mivdgeT<br />

da es ambavi suul Tavidan davatrialoT...~<br />

qarTul literaturaSi Setanili gansakuTrebuli<br />

wvlilisTvis `sabas~ gadasacemad mamuka xazaraZe<br />

emzadeba. sazogadoeba mouTmenlad elodeba, vis<br />

daasaxelebs Tibisi bankis xelmZRvaneli. gaismis _<br />

guram doCanaSvili. xalxi fexze dgeba. am kacisadmi,<br />

romelsac Zlier uyvars literatura da romelsac<br />

samoseli pirveli mosavs, pativiscemas yvela erTnairi<br />

mowiwebiT gamoxatavs. guram doCanaSvilis<br />

dajildoveba ceremonialis damagvirgvinebeli akordia.<br />

`nuTu yovelive... nuTu yovelive es?..~<br />

ara. es ar aris yvelaferi. dadgeba 2011 weli, `dRe<br />

moimatebs, daTbeba~ da yvelaferi, batoni guramisa<br />

ar iyos, `suul Tavidan~ datrialdeba. prozaikosebi,<br />

poetebi, mTargmnelebi, debiutantebi, gamomcemlebi<br />

isev aq, Tibisi bankis saTao ofisis ezoSi moiyrian<br />

Tavs da kvlav daelodebian Jiuris ganaCens, ase<br />

iwyeba da arasdros mTavrdeba literaturuli zeimi,<br />

romelsac `saba~ hqvia.<br />

Tea yifSiZe


16 Targmani<br />

Tqven, romlebTanac erTad didxans<br />

vapirebdi cxovrebas, magram ar<br />

damcalda da gangebam mimuxTla, gaxsovdeT:<br />

yovel sisxamze suli zRvisaken<br />

mixmobda! Tuki erT dRes zRvaze<br />

gviSvebdnen, meore dRes Cvens<br />

mSoblebs SiSi zafravda _ wyalSi ar<br />

daixrCos, zRvam raime xifaTs ar gadayaros<br />

bavSvio. TiToeuli CvenTagani<br />

Taviseburad aRwevda Tavs<br />

mSoblebis akrZalvas...<br />

da ai, daTqmul adgilas erTmaneTs<br />

nerviulad velodebiT, vikribebiT da<br />

nemsis yunwisken isariviT mivqrivarT.<br />

Cemo Zvirfasebo, gana Cvens ufrosebs<br />

SeeZloT codnodaT, Tu rogori Seusabamo<br />

iyo maTi SiSi Cveni da zRvis Sexvedris<br />

bavSvur sixarulTan?!<br />

nemsis yunwidan zRvamde sul<br />

asiode nabijiRa iyo darCenili (ufro<br />

zustad _ 127 nabiji; me xom maxsovs,<br />

me xom gavzome). netav cocxali Tu<br />

aris, netav Tu gadarCa is xe, romelic<br />

goraksa da daWaobebul velobs Soris<br />

zRvisken qmnida gasasvlels? axla<br />

iseve Sorsa var im adgilidan, rogorc<br />

im droidan da, ra Tqma unda, am man-<br />

Zilidan gonebis TvaliT kargad vxedav<br />

kidec im xes. xom gaxsovT is ucnauri,<br />

orfexa, lodze mdgari tanwvrili<br />

kiparisi? albaT im kiparisis<br />

Tesli erTxel qarma lodis miwiT amovsebul<br />

RrmulSi Camoagdo. aqve SegaxsenebT<br />

_ is lodi ubralo rodi iyo,<br />

istoriuli gaxldaT, Zveli cixe-simagris<br />

nawili. kiparisis sicocxlemowyurebuli<br />

Tesli swored im lodSi<br />

gaRvivda, aRmocenda da miwas orive<br />

fesviT CaeWdo. misi fesvebi izrdebodnen,<br />

maRla miiwevdnen da lamis<br />

lodsac cisken wevdnen. erT mSvenier<br />

dRes kiparisma TiTqos lodi miwas<br />

daanarcxao _ mis Tavze didi xvreli<br />

Seqmna. Soridan is xvreli da kiparisi<br />

erTad gadabrunebul sakerav nemss<br />

gavda. nemsis yunws yovelTvis gulis<br />

fancqaliT vuaxlovdebodi, imitom<br />

rom, mis miRma zRva iwyeboda.<br />

is biZebi xom gaxsovT, romlebic<br />

nemsis yunwis siaxloves mdgar magidasTan<br />

dReniadag nards TamaSobdnen?!<br />

CvenTvis gaugebari iyo<br />

(yovelTvis ara, ra Tqma unda, xandaxan<br />

mxolod) rogor SeeZloT maT ase<br />

mSvidad egorebinaT kamaTlebi, rodesac<br />

sul 127 nabijs iqiT zRva iyo ganrTxmuli!<br />

maT kidev Cveni ukvirdaT:<br />

saiTken da ratom Cqaroben es bavSvebio.<br />

arada, unda mimxvdariyvnen _ maT<br />

siaxloves xom ise saamod Srialebdnen<br />

talRebi. Tumca, mogvianebiT,<br />

roca mze horizonts miuaxlovdeboda<br />

da sicxec cxreboda, is biZebi nards<br />

Tavs anebebdnen da zRvaSi sabanaod<br />

emzadebodnen. ise Sediodnen zRvaSi,<br />

rogorc cxenebi _ frutunebdnen da<br />

fexebiT wyals aSxefebdnen, ris gamoc<br />

zRva umal mosawyeni xdeboda, zed-<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

gamodis saqarTvelos kulturis da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

literaturuli literaturuli gazeTi<br />

gazeTi<br />

afxazi mwerali daur zanTaria (1953-2001) ramdenime romanisa da moTxrobebis krebulis avtoria. man<br />

aseve gamosca ori poeturi <strong>wigni</strong>. is werda rogorc mSobliur _ afxazur, aseve rusul enaze. afxazeTSi<br />

misi nawarmoebebi didi popularobiT sargeblobs.<br />

dauris yvelaze popularuli nawarmoebi romani `oqros borbalia”. am romanSi is marto sakuTari<br />

xalxis gasaWirze ar msjelobs _ ganicdis sxvaTa satkivarsac.<br />

dauri Cemi megobari iyo, Cven erTdroulad davamTavreT soxumis pedagogiuri instituti. sikvdilamde<br />

ramdenime dRiT adre dauri werda: `Tu Cven _ afxazebma da qarTvelebma kulturuli urTierToba ar<br />

aRvadgineT, SesaZlebelia, momavalSi Tavs axali ubedureba dagvatydes”.<br />

winamdebare novelac aseve sikvdilamde oriode TviT adre mSobliur enaze dawera.<br />

mTargmnelisgan<br />

daur zanTaria<br />

nemsis yunwi<br />

metad marilianic, da fersac ki icvlida<br />

_ momwvano Tu indigo-Salisferi<br />

xdeboda, daaxloebiT iseTi,<br />

rogorc f.i. tiutCevis erT-erT leqs-<br />

Sia aRwerili.<br />

sirbiliT mivuaxlovdebodiT Tu<br />

ara nemsis yunws, moxerxebulad gavsxltebodiT<br />

xolme, viskupebdiT da<br />

umal meore mxares aRmovCndebodiT. iq<br />

ukve zRva iwyeboda. maSinve ucnauri<br />

grZnoba mipyrobda, romelic axla ase<br />

SemiZlia aRvwero: ra viwroa mTebsa da<br />

zRvas Soris CaWeWyili Cveni samyaro<br />

da usazRvro da laRia zRva!<br />

da Cven mivrbodiT, gzadagza vi-<br />

SorebdiT tansacmels da JivilxivilT<br />

vxtebodiT zRvaSi.<br />

Teodor tiutCevma, romelmac moxibla<br />

da mere miatova amalia fon kriugeri,<br />

Tqva: “bednieria is, vinc samyaro<br />

sabediswero wuTebSi ixila”. me ki<br />

mTeli sxeuliT vgrZnob da vici, rom<br />

ara, ar aris is kaci bednieri! Tu ra<br />

Tqma unda, misi istoriuli cnobismoyvareoba<br />

mis SiSsa da TanagrZnobas ar<br />

aRemateba. odesRac mec ase megona,<br />

rom Cems mTel cxovrebas soxumis sanapiros<br />

yavaxanaSi, megobrebis wreSi<br />

ganvlevdi, magram qarborbalam,<br />

swored rom istoriis qarborbalam<br />

ucxo, moSiSvlebul napirze mimagdo,<br />

gadamiqrola da Cemi sayvareli adamianebi<br />

Tan waiyola. me ki cocxali damtova.<br />

rodesac mivxvdi, rom gadavrCi,<br />

9-22 ivlisi 2010<br />

Cems sulSi mxolod gaurkvevlobam da<br />

martoobam daisadgura.<br />

aravin damrCa, zRvaze sabanaod<br />

mivipatiJo... saRamoxans, rodesac<br />

sicxe cxreba, magididan vdgebi, Tavs<br />

vanebeb Cems nawerebs, swored ise,<br />

rogorc is biZebi tovebdnen nards, da<br />

auCqareblad mivdivar zRvisken, frutuniT<br />

mivabijeb talRebSi, fexebiT<br />

wyals vaSxefeb... magram zRva ukve is<br />

ar aris, rac iyo, sxva zRvaa _ momwvano<br />

Tu indigo-Salisferia, mosawyeni,<br />

zedmetad mariliani...<br />

da ase vfiqrob axla da vambob:<br />

rogori viwroa dabadebasa da<br />

sikvdils Soris Cawnexili qveyniereba<br />

da ra usazRvroa nemsis yunws miRma<br />

ganfenili samyaro. da Cven sikvdilis<br />

SiSi ki ar gvaCerebs aq, gamoRma, aramed<br />

masTan uzenaesTan Sexvedris SiSi! an<br />

iqneb piriqiT _ masTan arSexvedra<br />

gvaZrwunebs.<br />

TavgadasavlebiTaa daxunZluli im<br />

xidisaken gaswrafuli Cemi aforiaqebuli<br />

gza, romelic nemsis yunwSi ilandeba.<br />

me aq vakvirdebi cxovrebas da<br />

bevr sagulisxmo rames viniSnav. Cemo<br />

Zvirfasebo, iqneb ukeTesicaa, Tqven<br />

rom dagvtoveT: samyaro uaresi gaxda.<br />

brZenma xom brZana: nemsis yunwSi<br />

aqlemebis marSiao. saidanRac movlenili<br />

aqlemebis qaravnebi yovelgvari<br />

dabrkolebis gareSe gadian da gadian<br />

nemsis yunwSi.<br />

da mainc, minda, raRacis imedi<br />

mainc mqondes da raRac mwamdes. sanam,<br />

gankiTxvis dRes, xidze aRmoCndeba,<br />

jer nemsis yunwSi unda gaaRwios<br />

Cemma sulma. imedi maqvs, gafarTovdeba<br />

maSin da gamatarebs nemsis yunwi,<br />

Tundac imitom rom, umravlesoba<br />

TqvenTagani, romlebic aq mfarvelobdiT<br />

da mpatronobdiT, romlebic ase<br />

meZvirfasebodiT da miyvardiT, didi<br />

xania, rac gaRma napirze imyofebiT.<br />

rodesac xids miRma Tvals mogkravT,<br />

mzeras darcxvenilad ar agaridebT,<br />

Tumca kvlav codvaSi vimyofebi.<br />

Tqvens gamo vnaRvlob axla, Tumca<br />

gonma icis, gulma ki ara, rom me ki ar<br />

unda vwuxde Tqvenze, aramed Tqven<br />

unda wuxdeT Cemze, Tuki saerTod arsebobs<br />

mwuxareba mamis saxlSi. Tumca<br />

gonma icis, gulma ki ara: Tqven Sina<br />

xarT, me ki jer kvlav gzaSi vimyofebi.<br />

o, rogor gamoviqcevi Tqvensken,<br />

rogorc ki nemsis yunws gamovaRwev da<br />

Tvals mogkravT... gamoviqcevi da gzadagza<br />

codvebs movicileb, rogorc<br />

bavSvobaSi tansacmels viSorebdi zRvasTan<br />

miaxlovebisas. da movrTav<br />

yiJins: “Cemo Zvirfasebo, bevri codva<br />

ki maqvs, magram fariseveli arasodes<br />

vyofilvar! arasodes!”<br />

_ me ar var, ar var fariseveli!<br />

Targmna guram odiSariam<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!