`krizisi sicocxlis niSania~ `mxatvrisTvis aucilebelia, wigni ...
`krizisi sicocxlis niSania~ `mxatvrisTvis aucilebelia, wigni ...
`krizisi sicocxlis niSania~ `mxatvrisTvis aucilebelia, wigni ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
#30<br />
#30<br />
#30 9 - 22 ivlisi 2010<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
vaxtang rurua:<br />
ivane amirxanaSvili:<br />
<strong>`krizisi</strong> <strong>sicocxlis</strong> <strong>niSania~</strong><br />
<strong>`mxatvrisTvis</strong><br />
<strong>aucilebelia</strong>, <strong>wigni</strong><br />
saqarTveloSi ibeWdebodes~<br />
XII-XIII<br />
X<br />
erTi moTxrobis<br />
konkursis sami<br />
gamarjvebuli<br />
XIV<br />
roca literatura<br />
Zlier uyvarT<br />
XV
2 proza<br />
levan loria<br />
me ra SuaSi var,<br />
meZina CemTvis...<br />
_ amivida xelidan es saqme da ra<br />
vqna?! gana cudia?! kai saqme amaze meti<br />
SeiZleba? ori saqme wamoviwye da ori<br />
qorwili. vis sWirdeba gamravleba, Tu<br />
ara qarTvelebs?!<br />
_ ki! asea..<br />
_ hoda, mesame saqmeze giyvebi, erTi<br />
wlis ambavi ar aris, gadamaskda qusli<br />
fexsacmelze. xo aris, rom gaqvs sayvareli<br />
nivTi rame, Zveldeba, magram<br />
genaneba gadagdeba. ase mqonda es tuflic.<br />
movnaxe dro, waviRegasakeTeblad.<br />
`butka~ vici erTi. oqros xelebi<br />
aqvs artiomas. ise gamiaxlebs tuflebs,<br />
or lars rom vaZlev, mcxvenia.<br />
ase mgonia, axlebs mibrunebs. mivedi, ar<br />
aris artioma. dauweria furcelze:<br />
`moval 5 wuTSi~. davjeqi. gavida aTi<br />
wuTi, ar Cans, ar vici, rato, CameZina<br />
uceb. ZilSi vigrZeni mzera viRacis.<br />
gavaxile Tvalebi. qalia, miyurebs da<br />
icinis. Tavidan giJi megona viRac,<br />
giJebs ra dalevs? Turme, imasac tufli<br />
moetana gasakeTeblad. damijda,<br />
visaubreT, momiyva: biWi myavs ormetriani,<br />
simpatiuri, bankSi muSaobs, manqana<br />
yavs, gadayva bozebs, or welSi ormocis<br />
xdeba, coli ver movayvanieo. Senze<br />
mirCies, geZebdi, mindoda Seni naxva da<br />
RmerTma ager manaxa Seni Tavio. damexmaro<br />
iqneb. rZals veZeb, iseTi saTno<br />
qalbatoni Canxar, cuds ar minaxav vicio.<br />
minda Cavakvexo – `saTno saqalbatone~,<br />
vin gaclis, ver movaswari.<br />
ZilSi geRimeboda, patara bavSviviT<br />
Zili gcodnia. adamiani rom ZilSi iRimis,<br />
is cudi ar SeiZleba iyoso. iqneb,<br />
miSvelo rame, Senze vilocebo.<br />
vfiqrob, marTla giJia, romeli<br />
maWankali mnaxa, Cemi TavisTvis ver miSvelia.<br />
an ZilSi ra macinebda, arc me<br />
var mTlad dawyobili-Tqva da<br />
vuyureb am qals gakvirvebuli. ise ori<br />
saqme ki gamomivida: sabavSvo baRis<br />
gamge var da xumroba-xumrobiT ori<br />
aRmzrdeli gavaTxove mezoblebze. me<br />
ra vici, Turme warmatebuli maWanklis<br />
statusi maqvs ukve. movida amasobaSi<br />
artioma, davutoveT orivem tuflebi.<br />
telefonebi da saxlis misamarTebi<br />
gavcvaleT, damireke Tu rame da me<br />
aucileblad dagirekav, Seni imedi maqvso<br />
da davSordiT ase.<br />
movedi saxlSi. cota xanSi mezobeli<br />
qali Semovida qaliSviliT. aqeT es<br />
qali meubneba, Cemi SvilisTana gogo ar<br />
dadis qalaqSi da miberdebao, 24 wlis<br />
aris ukveo. vekiTxebi, Sen ramdenis<br />
gaTxovdi? _ 26-iso, mere acale ori<br />
welic, ra geCqareba-meTqi. arao, unda<br />
gavaTxovo da kai patrons Cavabaro,<br />
sizmrebi maqvs cudio. aba, ra sizmari<br />
naxe-meTqi da miyveba, TiTqos mivdivar<br />
gzaze, ar Tavdeba da ar Tavdebao, vekiTxebi<br />
– `gza asfaltiani iyo Tu xreSiT~?<br />
ar vici, ar damixediao. maSin ratom<br />
ggonia, rom cudi sizmaria? ar<br />
gamiCera arcerTma manqanamo. agewia<br />
mere cotaze kaba da gagiCerebdnenmeTqi,<br />
vicineT bevri...<br />
gamkra gunebaSi, albaT, es ori ambavi<br />
kavSirSia, aq gangeba urevia–Tqo.<br />
movyevi dilas rac gadamxda. moviCxrike<br />
im qalis telefoni. vurekav,<br />
vuTxari yvelaferi: gogo ar daiwune-<br />
ba, profesiiT eqimi, axatuli, daxatuli.<br />
gavTamamdi, biWi unda gvanaxo-Tqva.<br />
Cemi mezobeli da misi gogo kvdebian<br />
siciliT...<br />
gauxarda cicos – ase erqva im qals<br />
_ modi, genacvale, vaJbatoni ki ar<br />
vici, rodis mova, magram mova aucileblad,<br />
suraTebs ganaxeb manamde, videoc<br />
maqvso. skolis gamosaSvebi banketi<br />
aqvs gadaRebuli. ki aris erTi oci<br />
wlis winandeli, magram sul ar Secvlila,<br />
es aris cota Tma gauTxelda da<br />
simaRle moematao. mokled, dampatiJa.<br />
veubnebi mezobels, wavideT sasiZo suraTiT<br />
da sadedamTilo vnaxoT `laiv-<br />
Si~–meTqi. mezoblis qaliSvilma, makam,<br />
piriqiT jobdao, sadedamTilo suraTiT<br />
da sasiZo `laivSio~ _ icinis<br />
isic. ar wamovidnen. wavedi me. sami korpusis<br />
iqeT cxovrobs Turme Cemgan.<br />
mivedi, damxvda gawkrialebuli bina,<br />
raRac sxvanairi proeqti, sul rom ar<br />
minaxavs jer da serialebSi rom<br />
vuyureb, iseTi, Cemi biWis dizainiT gakeTebuli<br />
remontiao, miTxra,<br />
gakvirveba rom Sematyo. gamiSala tkbili<br />
sufra, Sokoladebi, namcxvrebi,<br />
yava da uamravi foto dasayoleblad.<br />
miyurebs viRac aylayuda suraTebidan,<br />
ori TaviT maRali sxvebze, gulma migrZno,<br />
is iyo, imitom, rom yvelgan iyo:<br />
xan mTaze, xan zRvaze, xan cxenze, xan<br />
manqaniT. simpatiuri. rom Sexedav, holivudis<br />
varskvlavi gegoneba. vfiqrob<br />
gulSi, amas ra gauWirda, samaWanklod<br />
rom gaixada saqme-meTqi, magram bedia.<br />
xo gagigia, `bedi momeci da sanagveze<br />
gadamagdeo~. gaisma am dros zari karebze,<br />
qalbatonma cicom, `neta vinaao?~<br />
sanam adgeboda, gaiRo kari da, deda,<br />
mSiao, ise iyvira viRacam, me SevSindi,<br />
ar SemWamon-meTqi. Semovida is aylayuda,<br />
suraTebidan vinc miyurebda. ar<br />
eloda stumars da daibna, debili megona<br />
Tavidan: simpatiuri, dabneuli debili<br />
_ amas bankSi vin aCerebs-meTqi,<br />
gavifiqre. gagvacno erTmaneTi qalbatonma<br />
cicom. is ar uTqvams, ra misiiT<br />
var. CamomarTva xeli. didi tori hqonda<br />
da Tbili, ar undoda mgoni gaSveba.<br />
wavarTvi, xom vici, rom Sia. `raRac<br />
sabuTis waReba mindoda da Semovirbineo~,<br />
– bodiSi mogvixada TiTqos da<br />
wasasvlelad moemzada. ar dagvWirda<br />
`video~, oRond mokle iyo cota da Tan<br />
gadaxvevac ar SeiZleboda. Svilo, geWama<br />
rameo, – dedamisma. samsaxurSi<br />
visadilebo, iuara, dagvemSvidoba da<br />
wavida. xo, fotoebs gadaxeda wasvlis<br />
win magidaze dayrils, mere me Semomxeda<br />
da wavida. gaukvirda dedamiss, arasdros<br />
ar moqceula ase, uyvars saxlSi<br />
Wamao. mokled, vnaxe biWi, ar daewuneba<br />
araferi. gogoc kide mSvenieri, Sevedi<br />
azartSi, gadawyvetili mgonia es<br />
saqme ukve. davbrundi ukan, vaqe da vaqe<br />
sasiZo, axla unda movawyo Sexvedra.<br />
gogoc Tanaxmaa, vnaxav ra, Cemi ra midiso...<br />
meore dRes kvira iyo. vurekav qalbaton<br />
cicos, gaxarebulia, davainterese<br />
mgoni vatoo, – xo ase erqva im aylayuda<br />
simpatiurs, telefoni mTxova<br />
Senio. ar gasula naxevari saaTi,<br />
mirekavs vato. naxva mindao. kai, makas<br />
SevuTanxmdebi-meTqi. ara, maka ar vici,<br />
salaparako maqvs SenTano. me gamaxsenda,<br />
saxlSi rom Semodioda da mSiao,<br />
rom yviroda da SevSindi cota. mere<br />
gamecina gunebaSi, marTla xo ar Sem-<br />
Wams, davilaparakebT, albaT, makaze<br />
gamomkiTxavs raRaceebs-Tqva da<br />
SevTanxmdiT _ saxlTan gamogivli manqaniT<br />
erT saaTSio. sarkesTan ar miyvars<br />
didxans koxtaoba, is erTi saaTi<br />
sxva veraferi vqeni. Tan bavSviviT<br />
micems guli, ucxo kacia mainc. gavedi.<br />
damaviwyda mekiTxa, ra manqaniT<br />
iqnebi-meTqi. samma gaaCera, vakvirdebi,<br />
aylayuda ar Canda arcerTSi. Cemi<br />
mezoblis sizmari gamaxsenda, ra SuaSi<br />
iyo, ukve merideba dgoma, an nacnobebi<br />
ras ityvian, an mezoblebi. sadaa es vatoa<br />
Tu jandaba amden xans, _ vfiqrob.<br />
gaCerda am dros Savi, gawkrialebuli<br />
jipi. ar mivixede, aylayudas amas vin<br />
miaSavebda-meTqi. gaiRo karebi, ar mivixede<br />
mainc. gamarjobaTo, vxedav<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
vato gadmosula da karebs miRebs, dabrZandiTo.<br />
ra meqna, davjeqi. daZra manqana,<br />
xomaldSi mgonia Tavi. gadavedi<br />
pirdapir saqmeze, gogos vuqe Seni Tavi,<br />
aba, axla jeri Senzea. eqimia, fsiqiatri.<br />
nu geSinia, pacientebi ar aklia, Sen<br />
kide bankSi muSaob da erTi tkbili<br />
qarTuli ojaxi Seiqmneba, amas ra sjobia-meTqi.<br />
zis Cumad. profili aqvs<br />
lamazi, Tvals ver mowyvet. vkiTxo minda<br />
– `sad mivdivarT?~ – merideba, mixvdeba,<br />
cota rom SevSindi, magram ver<br />
moviTmine da vkiTxe mainc. Sors arao.<br />
gaige axla Sors arao ras niSnavs. salobieSi<br />
mivyavar albaT-meTqi, vifiqre da<br />
aRar vkiTxe meti, Sia albaT-meTqi, mec<br />
mSioda cota. arc viyavi namyofi, gogoebi<br />
yvebodnen, kargi lobio keTdebao.<br />
Wamos lobio, me ar SemWamos-meTqi,<br />
vfiqrob. Cumadaa isev. me ki vyvebi<br />
makaze, samsaxurSi pativs scemen, pianinoze<br />
ukravs, ise mReris, mkvdars gaacocxlebs-Tqva.<br />
gacda amasobaSi manqana<br />
mcxeTis asaxvevs. ar vici, ra vqna,<br />
viyviro, mkiTxavs, ra gayvirebso, giJi<br />
vegonebi. `sad midixaro~ – vkiTxe ukve,<br />
kidev vkiTxo, taftologia gamomiva.<br />
am fiqrSi var, uceb SeaCera manqana da<br />
miTxra raRaca. Tavidan momeyura megona,<br />
imitom, rom mTeli gza xma ar<br />
amouRia TiTqmis, me vlaparakobdi, eulad.<br />
`ver gavige–meTqi~. mesmis isev is,<br />
rac momeyura: gamomyvebi colado?<br />
_ mere?<br />
_ ra mere, pirveli, rac momiara<br />
TavSi, afren-meTqi? _ vkiTxe. axla<br />
vfiqrob, rogor ar SevuSindi. ori<br />
wliT ufrosi var Senze-meTqi. es<br />
araferio, siyvarulma asaki ar iciso.<br />
siyvarulma Tu ara, dedaSenma xo icis,<br />
ras eubnebi, akvlevineb Cems Tavs-Tqva.<br />
dedaCemi imdeni melaparaka Senze, imis<br />
bralia yvelaferio. gavbrazdi maSin.<br />
me aRar mekiTxebi? iqneb, ar momwonxar–meTqi?!<br />
`ra vqna, orjer gkiTxe ukveo~,<br />
– moisawyla Tavi. Sen maka giSvelis<br />
axla, kargi fsiqiatria, mogivlis,<br />
Segiyvardeba da mere madlobasac<br />
metyvi-meTqi, es vuTxari ise xmamaRla,<br />
me TviTon gamikvirda. gamomxeda maSin.<br />
xeli maCveneo. xeli rad ginda-meTqi,<br />
Tan vfiqrob, Sia axla amas, isev is xma<br />
maqvs yurebSi, mSia, dedao, dedamiss<br />
rom uZaxoda. amoiRo uceb... ra SeSindi<br />
kolofi amoiRo, vardisferi, kalico<br />
beWedi Turme, oqros... ar mindoda,<br />
magram mainteresebda Tu momergeboda...<br />
_ mere?<br />
_ momergo... ager, a, es beWedia, miyvars<br />
Zalian...<br />
_ mere?<br />
_ mere meSvide TveSi var axla, bi-<br />
Wia. sadaa amden xans eqimi, artiomasaviT<br />
dauweria amasac, moval 5 wuTSio da<br />
naxevari saaTi gavida ukve! Sen ra<br />
gyavs?<br />
_ gogoa, meeqvse TveSia Cemi...<br />
_ axla Cven rom vsaubrobdiT,<br />
esenic WukWukebdnen albaT erTmaneT-<br />
Si?<br />
_ xo, SeiZleba...<br />
_ ise Cemma biWma Seni gogo ro moiyvanos,<br />
rogori iqneba? saTno adamiani<br />
Canxar, miTxari erTi Seni telefoni!<br />
_ kai, Senic miTxari... xo,<br />
dedamTilma rao?<br />
_ ar melaparakeboda sami dRe.<br />
_ mere?<br />
_ mere Semirigda, axla mze da mTvare<br />
amodis Cemze... TviTon movida, me<br />
ra SuaSi var, meZina CemTvis...<br />
9-22 ivlisi 2010<br />
me giorgi var<br />
me giorgi var. giorgi da ara gia.<br />
vin moigona es saxelis dapataraveba?!<br />
meore sarTulze nika cxovrobs, Cemi<br />
Zmakacia, baRSi erTad davdivarT.<br />
erTxel iman damiZaxa giao. vuTxari,<br />
gia ara, giorgi mqvia-meTqi, meored<br />
damiZaxebs, miiRebs _ erTs iseTs mivartyam.<br />
vinc giaa, iyos gia, me giorgi<br />
var...<br />
ukve didi xania, sami wlis var. dedas<br />
vkiTxe amas winaT, oTxis rodis<br />
gavxdebi-meTqi da jer adreao. cota<br />
male ar SeiZleba-meTqi da arao. sami<br />
wlis rom gavxdi, dabadebis dRe mqonda.<br />
dedam torti gamomicxo da sami<br />
sanTeli CaarWo. stumrebi iyvnen, nika,<br />
mezoblis bavSvebi, baRis amxanagebi da<br />
didebi. bavSvebs me davuZaxe, didebs<br />
mamaCemi da papaCemi eZaxdnen. didebi<br />
calke isxdnen, Rvinos svamdnen, Cven _<br />
limonaTs. saCuqrebi momitanes. mere<br />
raRac ucxouri simRera imReres da me<br />
sanTlebi Cavaqre erTi SeberviT da<br />
dedam torti daWra. ori wlis rom<br />
gavxdi, maSinac Cavaqre tortze ori<br />
sanTeli, Tumca maSindeli ambebi bundovnad<br />
maxsovs. erTi wlis gaxdomis<br />
ambavs ki sul ver vixseneb. mgoni, erTi<br />
wlis rom gavxdi, maSin meZina da sizmarSi<br />
xom ver vnaxavdi...<br />
xo, samis rom gavxdi, papam kaci xar<br />
ukveo, ojaxsac unda mixedo awio... xo,<br />
papaCems CemsaviT giorgi qvia da gvarad<br />
isic labaZea. Tumca axla Zinavs. me<br />
Zalian miyvars papaCemi, imitom, rom<br />
arasdros araferze uars ar meubneba.<br />
xan zooparkSi davyavar, xan _ cirkSi,<br />
xan _ stadionze. nayinsac erTad<br />
vWamT. nino deda nayins ar maWmevs, yeli<br />
gagicivdebao. erTxel Zalian amtkivda<br />
yeli, ise mtkioda, rom saWmels<br />
Zlivs vylapavdi da limonaTsac ver<br />
vsvamdi... sicxec mqonda. magari cudia<br />
sicxe... bavSvebi ezoSi TamaSobdnen, me<br />
ki loginidan xelis gamoyofis uflebac<br />
amikrZala dedam. kidev kargi, male<br />
gamiara. imis Semdeg deda nayins ar maWmevs.<br />
Tumca, nayini mainc Zalian miyvars.<br />
neta, giorgi papa rom maWmevs nayins,<br />
maSin ratom ar micivdeba yeli...<br />
mxolod erTxel miTxra Txovnaze<br />
giorgi papam uari, oRond sizmarSi.<br />
wuxel RamiT damesizmra, TiTqos<br />
sadRac midioda da memSvidobeboda. me<br />
vevedrebodi, wamiyvane-meTqi da arao,<br />
ojaxSi erTi giorgi xo unda iyos. Sen<br />
unda darCeo da ar wamiyvana. me ki<br />
Zalian rom minda rame da ar misruleben,<br />
vtiri. sandro mama meubneba, nu<br />
tirixar, aravaJkacuriao. aba, vaJkacurad<br />
Tu viqnebi, ar misruleben rac<br />
minda. xoda, sizmarSi tirili daviwye,<br />
giorgi papa, SenTan wamoval-meTqi, magram<br />
_ arao. erTi ki Camikra gulSi<br />
rogorc icoda da ise wavida, ukan arc<br />
mouxedia, Tumca mTeli xmiT vtirodi...<br />
ase tiriliT gameRviZa. nino deda<br />
movida Cems sawolTan da ra gatirebso.<br />
me vuTxari, giorgi papam gamabraza-meTqi.<br />
rogor gagabrazao?! sadRac<br />
midioda da ar wamiyvana, giorgi papas<br />
saerTod xmas ar gavcem-meTqi, _ ase<br />
tiriliT vuTxari. xo, kargi, dawynardio.<br />
mere mamac movida da deda-mama im<br />
oTaxSi Sevidnen, sadac giorgi papas<br />
sZinavs da deda cota xanSi atirebuli<br />
gamovida... mama eubneboda, kargi, bavSvi<br />
ar SeaSinoo...<br />
mere me CameZina. rom gaTenda da<br />
gameRviZa, Zalian bevri xalxi iyo Cven-<br />
Tan. mere davinaxe, giorgi papa sastumro<br />
oTaxSi iwva Sua adgilas taxtze,<br />
Tan Cacmuli. Turme, momatyua, arsadac<br />
ar wasula. me mindoda meTqva,<br />
giorgi papa, ratom momatyue-meTqi,<br />
magram dedam ufleba ar momca, ar Seawuxo,<br />
Zinavso. mere dedas megobari rom<br />
aris lali, isic movida. lali da dedaCemi<br />
erT samsaxurSi muSaoben. dRe<br />
xom erTad arian, saRamoobiT kidev<br />
telefonze saubroben, TiTqos dRe<br />
erTad ar iyvnen. lali Zalian kargia,<br />
imitom, rom ramdenjerac wamiyvana<br />
dedam samsaxurSi, imdenjer kinderebi<br />
miyida da mere saTamaSoebis awyobaSi
9-22 ivlisi 2010<br />
momexmara. lali rom davinaxe, vuTxari,<br />
wamo, Cemi giorgi papa ganaxo,<br />
rogor Zinavs-meTqi da lalim dedasaviT<br />
tirili daiwyo. vifiqre, albaT,<br />
lalic raRacaze gaabrazes, rame ar<br />
Seusrules-meTqi. mere tirils rom<br />
morCa, miTxra, ramdenime dRiT CvenTan<br />
wamodi stumrad, Sen xo ukve didi biWi<br />
xaro. mesiamovna didi xaro rom<br />
miTxres Tumca, zustad arc vici, oTxi<br />
wlis rodis gavxdebi. mamam mkiTxa, waxvalo?<br />
ki-meTqi. dedam, Tu mogenatrebi,<br />
saRamos gamovalo. mere lalim<br />
TavisTan wamiyvana manqaniT. gamixarda<br />
kidec lalisTan wasvla, imitom, rom<br />
iq mariams vnaxavdi. lalis patara,<br />
lurjTvala da bajbaja mariami hyavs,<br />
romelic sul Wams da laparaki ar<br />
icis, TavisiT butbutebs raRacas. sami<br />
wlis rom gavxdi, lalim mariamic moiyvana,<br />
magram maSin iseTi patara iyo, arc<br />
siaruli icoda da arc limonaTis sma.<br />
nino deda mariams lurjTvalas eZaxis.<br />
iseTi pataraa da iseTi sasacilo,<br />
prologi<br />
es ambavi TaTam miambo. Tavidan ar<br />
davujere. TaTa qarTveli gogoa da<br />
axla tatianaa, imitom rom ruseTSi<br />
cxovrobs. vuTxari, albaT, saqarTvelo<br />
genatreba da aTas raRacas igoneb,<br />
nostalgia rom daZlio, aba, zRarbisa<br />
da varskvlavis siyvaruli vis gaugia,<br />
adamianebs aRar uyvarT erTmaneTimeTqi.<br />
arafersac ar vigonebo, didi<br />
saSineleba vinme xaro, _ miTxra gabrazebiT<br />
da mTeli sami wuTi xma ar gaucia.<br />
mere, icoda ra, rom fizikis fakulteti<br />
maqvs damTavrebuli, sayvedurebi-<br />
Tac amavso, varskvlavi sul Tqven,<br />
fizikosebs gabralebT, rom zRarbs<br />
xSirad ver xvdeba. ase uTqvams: `msoflio<br />
mizidulobis kanonic ki Cvens<br />
winaaRmdeg aris da gvacalkevebso~.<br />
ise darwmunebiT ambobda amas yvelafers,<br />
mec davinteresdi, Tan profesiuli<br />
siamayis grZnobamac ifeTqa Cem-<br />
Si da viTomcda _ xumrobiT ra Tqma<br />
unda _ aRvSfoTdi (ra magari sityvaa<br />
_ aRvSfoTdi) _ kanoni, romelsac me<br />
saerTod siyvarulis da mizidulobis<br />
kanons vuwodeb, ra SuaSia, visTvis ra<br />
dauSavebia, rom viRac varskvlavi mas<br />
Cirqsa scxebs, erTi am xalxs damakav-<br />
Sire, Tumca, varskvlavi sad movZebno,<br />
isini sul dakavebulebia, xan koncertebze<br />
arian, xan oskarebis dajildovebaze,<br />
xanac gadaRebebze da zRarbis<br />
koordinatebi mainc momeci-meTqi.<br />
amjerad xuTi wuTi Cumad iyo, mere<br />
risxvis qariSxali damatexa, ras maRadaveb,<br />
Seni saSayiro vin ariso. kidev<br />
xuTi wuTis (me amasobaSi imas vfiqrobdi,<br />
marTla zedmeti xom ar momivida,<br />
rogor Semovirigo-meTqi) Semdeg, Tu<br />
asea, ai, internetSi gamovCxrike, zRarbis<br />
mobiluris nomers mogcem da mere<br />
xo mainc darwmundebio. marTlac momca<br />
telefonis nomeri. vifiqre, xumrobs-meTqi,<br />
magram mainc davreke, Tumca<br />
amisTvis kreditis aRebac ki damWirda,<br />
imitom, rom depozoti miTavdeboda.<br />
marTlac, zRarbma rom mipasuxa,<br />
kinaRam telefoni gamivarda. Jurnalisti<br />
xaro, _ mkiTxa. ara batono, ra<br />
Jurnalisti, erTi nastudentari fizikosi<br />
var-meTqi. Zalian gauxar-da, _<br />
am bolo dros sul fizikis wignebSi var<br />
Caf-luli, mixaria, rom fizikosi xar,<br />
me aq raRac aRmoCenebze vmuSaob da<br />
unda mogiyve, ludi xo ar Cagvertya<br />
sadme erTado, _ Cemi saTqmeli TviTon<br />
miTxra. ki, batono, razea saubari,<br />
roca geneboT da Jurnalisti rato<br />
gegone-meTqi. mosveneba ar maqvs am Jurnalistebisgan,<br />
paparacebs kide sad<br />
davemalo ar vici, ra xalxi arian, ver<br />
gamigia, siyvaruli rom ukvirT, xalxi<br />
ar xarT, ra Seyvarebuli ar yofilano.<br />
siyvarulia rom ukvirT, Torem sxva<br />
sakvirveli arc darCa araferi-meTqi,<br />
_ vupasuxe rac pirveli momafiqrda.<br />
meore dRisTvis Sexvedrac davTqviT.<br />
iqve tyis piras mSvenieri ludis bari<br />
sul minda, gamoberil loyaze vuCqmito,<br />
magram mecodeba. lalisTan rom<br />
mivedi, mariams xelSi rZis boTli eWira<br />
da dabajbajebda... ukan kide liza bebiamisi<br />
mosdevda. me SemeSinda, ar waqceuliyo<br />
da xeli movkide... xeli rom<br />
movkide, gaCerda, kurtkaSi Camavlo<br />
xeli, fexis wverebze wamoiwia, gamicina<br />
da guguo miTxra... albaT, undoda<br />
eTqva giorgio... me misTvis Cxubi ar<br />
damiwyia... jer ver xvdeba... cota<br />
gaizardos da avuxsni, rom me giorgi<br />
var...<br />
cota xani veTamaSe lurjTvalas.<br />
mere isev giorgi papas sityvebi gamaxsenda,<br />
me mivdivaro da saxlSi minda<br />
iyoo, rom miTxra. lalis vuTxari, saxlSi<br />
unda davbrunde-meTqi. ratoo,<br />
mkiTxa, mec sizmari movuyevi... lalim,<br />
kargi wagiyvano da isev tirili daiwyo.<br />
gakvirvebuli uyurebda lurjTvala,<br />
ra atirebso... marTlac, ra mtiralaa<br />
es lali?!<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
ambavi zRarbisa da varskvlavis siyvarulisa<br />
iyo, ugemrielesi ludiT, marilian miwis<br />
Txils SeveqceodiT, luds vayolebdiT,<br />
mSvenieri wero-mimtanebi<br />
(yurebTan ewyebodaT fexebi) Tavs dagvtrialebdnen<br />
da pirveli pirisagan<br />
vismendi ambavs, rasac axla misive<br />
nebarTviT giyvebiT.<br />
ZiriTadi ambavi<br />
erT tyeSi cxovrobs erTi zRarbi.<br />
xo iciT zRarbebi saerTod rogorebi<br />
arian _ solidurebi da sul saqmianebi,<br />
uyvarT nemsebiT Semodgomis aTasfer<br />
foTlebSi SariSuri da xilis<br />
groveba, Wiamaiebisa da WianWvelebis<br />
Wkuis darigeba, Txunelebis mezobluri<br />
davebis garCeva da a. S. amitom<br />
maT yovelTvis garantirebuli adgili<br />
aqvT tyis sakrebuloSi,<br />
ram-denjerme spikeris Tanamdebobac<br />
ekavaT. es zRarbi ki, romelzec giyvebiT,<br />
Zalian gansxvavebuli iyo. Rame,<br />
roca sxva zRarbebs da tyis macxovreblebs<br />
eZinaT, is ijda, cas uyurebda da<br />
ocnebobda.<br />
erTxelac, RamiT zis zRarbi,<br />
Taviseburad ocnebebSi garTuli da<br />
uceb Zalian nazi, Tbili xma Semoesma:<br />
_ gamarjoba!<br />
xmac aris da xmac. uamravi xma gaegona<br />
zRarbs. es xma ki iseTi iyo, eklebzec<br />
ki bususebma daayara. aseTi xaverdovani<br />
xma arc erT zRarbs, tyis arc<br />
erT mgalobel frinvels, arc nakaduls<br />
da arc Sxapuna wvimas ar hqonia...<br />
irgvliv mimoixeda, neta, vin iyoo.<br />
veravin rom ver dainaxa, albaT,<br />
moCvenebebi damewyo, Zalian gamigr-<br />
Zelda ocneba, sjobs wavide, daviZinoo,<br />
_ gaifiqra da is iyo wasvlas<br />
apirebda, igive xma ganmeorda isev:<br />
_ gamarjoba, zRarbo...<br />
_ gagimarjos! Sen vin xar?!<br />
_ me varskvlavi var, aba, amoixede!<br />
zRarbma marTlac aixeda maRla da<br />
Zalian lamazi varskvlavi dainaxa,<br />
romelic TiTqos sxivs uwvdida gamarjobis<br />
niSnad...<br />
_ rogor daminaxe?!<br />
_ daginaxe, iseTi sevdiani Tvalebi<br />
gqonda, vifiqre, gamovesaubrebi-meTqi...<br />
_ marTla? _ hkiTxa zRarbma da<br />
Tan gaifiqra, ra bednierebaa, rom am<br />
saRamos sevdiani TvalebiT vocnebobdio...<br />
_ xo... _ upasuxa varskvlavma da<br />
gaiRima. is veRar uTxra, pawua, lamazi<br />
cxviric rom moewona zRarbis _<br />
morcxvi varskvlavi iyo da imitom...<br />
ase damegobrda zRarbi da varskvlavi.<br />
rac varskvlavi gaicno, radikalurad<br />
Seicvala zRarbis cxovreba,<br />
igi mixvda, ra didi bednierebaa,<br />
gyavdes megobari, visac SeiZleba ocnebebi<br />
gauziaro, an araferic ar gauziaro,<br />
ubralod, visTan erTadac SegeZleba<br />
mTeli Rame ijde da sul<br />
araferze ifiqro, arc ilaparako da<br />
bednieri iyo.<br />
samwuxarod, zRarbs da varskvlavs<br />
xSirad ar SeeZloT erTmaneTis xilva.<br />
xan cas Rrublebi da nisli aefareboda,<br />
xan dedamiwa mobrundeboda ara im<br />
mxriT, saidanac varskvlavi anaTebda<br />
da xels uSlida maT Sexvedras...<br />
_ es ra ubedurebaa, _ cxarobda<br />
varskvlavi, _ Cven Sexvedras garda<br />
cudi meteorologiuri pirobebisa,<br />
xels uSlis gravitacia, niutonisa da<br />
kepleris kanonebi...<br />
_ xo, _ eTanxmeboda zRarbi. Tan<br />
mere TavisTvis fiqrobda, albaT, amitomac<br />
skolaSi rom vswavlobdi, atana<br />
ar mqonda am fizikis, astronomiis<br />
gakveTili ki saerTod erTxel Cagvitarda<br />
da maSinac Sataloze viyavio...<br />
xanac, xangrZlivi ganSorebis Semdeg,<br />
axla ukve zRarbi butbutebda<br />
gulmosuli:<br />
_ varskvlavo, ici ra, Zalian momenatre,<br />
ici, ra didxans gelodi? albaT,<br />
mTeli maradisoba...<br />
_ vici, Cemo kargo, _ pasuxobda<br />
varskvlavi, _ magram Sen xo ici, ramdeni<br />
winaRoba, garemoeba da kanoni<br />
eRobeba Cvens Sexvedrebs?<br />
_ xo, vici, _ etyoda zRarbi. imas<br />
ki umalavda, rom gravi-tacias, niutonis<br />
kanonebs da ainStainis postulatebs<br />
rom swavlobda Cumad megobris<br />
Sexvedris molodinSi. mezobels astronomiis<br />
saxelmZRvaneloc ki gamoarTva,<br />
erTi Cavixedo, iqneb da am kanonebsa<br />
Tu ukanonobaSi rame Secvalo da<br />
maSin xo sul erTad viqnebiT me da varskvlavio.<br />
erTxelac fizikis saxelmZRvanelos<br />
Cahkirkitebda da uceb _ evrikao<br />
_ arqimedesaviT wamoiZaxa (arqimedeze<br />
manamde hqonda wakiTxuli da axsovda),<br />
vipove is, Tu ratom gvizidavs<br />
ase me da varskvlavs erTmaneTi, es,<br />
albaT, msoflio mizidulobis kanonia.<br />
es aRmoCena rogorc ki Cemi varskvlavi<br />
mova, unda vaxaroo. iqneb, axla<br />
iseTi kanonic vnaxo, varskvlavi ar wavides,<br />
sul CemTan darCes da sul bednierebi<br />
viyoTo...<br />
kidev rom movida varskvlavi, gamarjobac<br />
ar uTqvams, pirdapir aRmoCenaze<br />
gadavida:<br />
_ varskvlavo, ici, me Sen mizidav...<br />
_ saidan daadgine? _ gaecina varskvlavs...<br />
_ msoflio mizidulobis kanonidan...<br />
_ marTla?!<br />
_ ki, ufro meti giTxra?!<br />
_ xo, aba, miTxari...<br />
_ ara marto me, Cven saerTod erTmaneTs<br />
vizidavT...<br />
_ marTla?!<br />
_ xo, qmedeba udris ukuqmedebas...<br />
_ es raRaa?<br />
_ es niutonis mesame kanonia...<br />
_ xo? _ gaecina varskvlavs...<br />
_ xo...<br />
proza 3<br />
im Rame meti arc araferi uTqvamT,<br />
isxdnen Cumad, erTad yofniT avsebdnen<br />
erTmaneTsac da garemosac. zRarbma<br />
is aRar uTxra, iseTi kanonis moZebnas<br />
rom apirebda, veraviTari Zala rom<br />
ver daacilebda maT da sul erTad<br />
iqnebodnen, Semdgom mosvlaze siurprizs<br />
gavukeTebo...<br />
dilis moaxloebisas varskvlavma<br />
dananebiT Tqva:<br />
_ ukve droa, unda wavide...<br />
_ ase male? _ gaukvirda zRarbs...<br />
_ ki, Tendeba ukve.<br />
_ ra male gaTenda...<br />
_ waval, kargi?!<br />
_ kargi, _ upasuxa zRarbma, _ me<br />
dagelodebi. Tumca, vici, rom es lodini<br />
SeiZleba didxans gagrZeldes, me<br />
mainc dagelodebi. ecade, male dabrunde,<br />
xo?<br />
_ kargi, me davbrundebi. vecdebi,<br />
male davbrunde!<br />
_ xo, vici, rom ecdebi! _ uTxra<br />
zRarbma da ganze gaixeda, Tvali auwylianda<br />
uceb da varskvlavma ar SemniSnoso.<br />
_ nu moiwyen. Sen xo ici, rom<br />
davbrundebi? _ gaiRima varskvlavma<br />
da sul ar moridebia, ise gadmoagdo<br />
ramdenime wveTi cremli, romelic namad<br />
daepkura gasaRviZeblad Semzadebul<br />
yvavilebsa Tu ubralo mindvris<br />
balaxs.<br />
_ xo, vici... _ gaiRima zRarbmac da<br />
gaifiqra, mzis tirili ki gamigia, magram<br />
varskvlavic Tu tiroda, ar vicodio...<br />
...da mere, roca varskvlavi Tvals<br />
miefara, zRarbma wamiT kvlav moiwyina,<br />
Tumca male sasiamovno talRam<br />
dauara nemsebze, imitom, rom mixvda,<br />
siurprizi aRar iyo saZebni, ukve ipova,<br />
es varskvlavis cremlebi iyo...<br />
...da zRarbi imasac mixvda, rom sasurvelTan<br />
yofna ki bednierebaa, magram<br />
bednierebaa isic, roca ici, rom<br />
is, visac eli, aucileblad dabrundeba,<br />
miuxedavad aTasnairi Zalebisa da<br />
fizikuri Tu msoflio kanonebisa....<br />
epilogi<br />
amasobaSi sam-sami boTli ludic<br />
davlieT. zRarbma me unda wavide,<br />
dRes Cemi varskvlavi brundebao...<br />
sanam gavidoda, e udris em ce<br />
kvadrats, xoo, _ mkiTxa. ki, yovel<br />
SemTxvevaSi, ainStaini ase fiqrobsmeTqi.<br />
xo, magram yvelas mainc mizidulobis<br />
kanoni sjobs, Sen rac ginda<br />
is Tqvio. adios amigo, aba Sen<br />
icio, da wavida. danaxarji gadaxdili<br />
gvqonda, ufro sworad, hqonda,<br />
me ki viwevdi, unda gadavixadomeTqi,<br />
magram, ap, ar gamagonoo da<br />
eklebi ise aeburZgla, Zalian arc<br />
gamomidvia Tavi. mere uceb gamaxsenda,<br />
rom dRes patiebis dRe iyo.<br />
mesiji avkrife: TaT, Tu odesme uneburad<br />
rame gawyenine, mapatie ra,<br />
dRes mitevebis dRea... TaT, Sen mar-<br />
Tali iyavi: TaT, me Sen miyvarxar!
4 poezia<br />
andro buaCiZe<br />
samebis taZari Cemi fanjridan<br />
Suqi miRelavs Tvalis gugebSi<br />
da Ramis texva meqca wamebad,<br />
da damrCa mxolod erTi nugeSi _<br />
ganaTebuli bnelSi sameba.<br />
da roca RamiT namZinarevi<br />
mivyvebi kedel-kedel derefans,<br />
minda movsinjo bnelSi karebi,<br />
radgan sizmari cxadSi mereva,<br />
xolo im sizmrad ki mesizmreba,<br />
rom Zirs daRvrili Suqi maSinebs,<br />
rom SemoaRes kari xiznebma<br />
da ukve dganan derefanSive.<br />
me momlodined vdgebi axlave,<br />
ase uazrod dagelodebi,<br />
sadarbazoSi Rames texaven<br />
gadaxlarTuli kibes loTebi.<br />
iqneb es dardi meqces urdulad,<br />
aRsarebis Tqma damezareba,<br />
me sizmris miRma vzverav qurdulad _<br />
ganaTebuli moCans sameba.<br />
me TviTon vdgavar viT aRsareba,<br />
da me TviTon var naiarevi,<br />
da isev bnelSi moCans sameba,<br />
isev Riaa Cemi karebi.<br />
bohemuri<br />
da me TviTon var axla iribi,<br />
da TviTonve var me almaceri,<br />
sadRac davtove Cemi cxovreba,<br />
davtove rogorc wyalSi faceri.<br />
amgvarad midis es ianvari,<br />
am ianvarSi ar medgomeba,<br />
qarSi frialebs grZeli Sarvali,<br />
areuli maqvs dResac goneba.<br />
gadaiqroles Semodgomebma,<br />
gadaiares gazafxulebma,<br />
dadgomilebma, daudgromlebma,<br />
danavsulebma, dazafrulebma.<br />
isev aq vdgavar, isev aqa var,<br />
am saaqaos Saraxvetia,<br />
suli gameqca me sxeulidan,<br />
suli sxeulSi ver dametia.<br />
gareT ki isev sveli qaria<br />
da qars foTlebi miaqvs malayiT,<br />
es Tebervali, vici, bralia,<br />
nasufralia Wiqa arayiT.<br />
da me TviTon var axla iribi,<br />
da TviTonve var me almaceri,<br />
alvis xeebi tydeba tiriliT,<br />
qarSi frialebs Cemi naweri...<br />
gavxedav Tbiliss, dgas is beberi,<br />
rogorc arwivi frTebdaSvebuli,<br />
xom daxatavda mas vermeeri,<br />
rogorc haagas naRvliT Seburvils.<br />
da Tvalwin midgas vake kvernaqis,<br />
isic miyurebs me almacerad,<br />
da Serisxuli viT pasternaki<br />
mec muxls movirTxav leqsis sawerad,<br />
mec muxls movirTxav leqsis sawerad,<br />
gamaxsendeba diRmis masivi,<br />
skola, tye-parki da sinanuli,<br />
talaxiani cremliT dasvrili.<br />
rogor wavida da waredina<br />
droca da Jamic, feric, fervalic,<br />
es ianvari da Tebervali,<br />
es ianvari da Tebervali.<br />
modi, CamovjdeT sadme jorkoze,<br />
sadme patara, viwro tablasTan,<br />
da alalbedze iqneb mogrovdnen<br />
isini, vinc ki bedma danavsa,<br />
isini, vinc ki bedma danavsa,<br />
vinc dainavsa da vinc daiTro,<br />
vinc ver gaiTbo xeli tablasTan,<br />
vinc ver gaiTbo anda gaiTbo.<br />
vaxsenebT wasul beddanavsulebs,<br />
gvecotaveba Wiqa arayi,<br />
da Sesandobars gadavasxurebT<br />
foTlebs gafrenils qarSi malayiT.<br />
foTlebs gafrenils qarSi malayiT<br />
gahyva Cemi sve da sinanuli<br />
da gaxseneba ukve ara Rirs<br />
ra dardiT viyav amogmanuli.<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
iq martodmarto vexetebodi,<br />
sadac tye iyo, parki, `mioni~,<br />
veyudebodi xeebs SefoTlils<br />
me mTvrali, rogorc galaktioni.<br />
da me TviTon var axla iribi,<br />
da TviTonve var me almaceri,<br />
sadRac davtove Cemi cxovreba,<br />
davtove, rogorc wyalSi faceri.<br />
rogor wavida da waredina,<br />
droca da Jamic, feric, fervalic,<br />
es ianvari da Tebervali,<br />
es ianvari da Tebervali.<br />
diRmis Zaxveli<br />
diRmis masivis am areebSi<br />
adre hyvaoda Turme Zaxveli,<br />
am aramkiTxe fiqrebs SeeSvi<br />
da gadmoRvare Seni naRveli.<br />
naRveli aq rom gamoJonila<br />
zed am mindvrebze, zed am arxebze,<br />
qari rom drekda alvebs Ronivrad<br />
da weroebi frTebs miarxevdnen.<br />
aqve cxovrobdnen duxaborebi<br />
qaTmis fexebze Semdgar saxlebSi,<br />
mtkvari da dardi, Savi morevi<br />
da laJvardebSi durdo naRveli.<br />
ram gamaxsena diRmis masivi,<br />
diRmis masivi saaqaosi,<br />
da davrCi ase Tvalganasivi _<br />
jer gavikvirve, mere gavocdi.<br />
momagondeba da gamaxelebs,<br />
rogor hyvaoda diRmis Zaxveli,<br />
tyemlis yvavili mRvrie talRebze,<br />
afTari mtkvari, qveynis warmRvneli.<br />
iq, xeivanSi Cxubi danebiT,<br />
Semogineba undo axvrebis,<br />
foTlebis cvena guldananebiT<br />
da sinanuli dauZraxveli.<br />
diRmis masivo, rogor waxveli,<br />
da mainc xeli ver momiTave,<br />
da axlac hyvavis SenSi Zaxveli,<br />
da mabarbacebs, rogorc simTvrale...<br />
gemi horizontze<br />
horizontze rom miiwevs uxmod,<br />
gemia mwuxris gadamseravi,<br />
da SeiZleba viRacam uxmos _<br />
ver moabrunebs ukan veravin.<br />
da Tumc Sors wasvlas didxans undeba,<br />
radganac ase nela iara _<br />
ukan is mainc ver dabrundeba,<br />
iq, sadac ara darCenia ra.<br />
Cven ki napirze gulmSvidad vsxedvarT<br />
da gems gavcqeriT me da bavSvebi,<br />
radgan aq yofna gverguna xvedrad,<br />
esRaa albaT Cveni saSveli.<br />
es varskvlavebi<br />
es varskvlavebi wertilebiviT,<br />
gaCenilebi qveynis mdgmurebad _<br />
iyurebian daJinebulni<br />
da ar bezrdebaT qvemoT yureba.<br />
Cvenc xom ase varT, qveynis amara<br />
wyvdiadSi roca fexs movinacvlebT,<br />
Tavans avyurebT da waramara<br />
uxmod vabijebT damzral miwaze...<br />
ocdaCvidmetgamovlili<br />
rogor wavida Seni cxovreba,<br />
Crdilebma rogor gadaiares,<br />
magram Sen mainc gemaxsovreba<br />
Tu rogor xvretdnen adamianebs.<br />
arcra grgebia am cxovrebisgan<br />
da vici iqac wagyveba arcra,<br />
da mxolod amis xilva geRirsa:<br />
xvreta da jvarcma, xvreta da jvarcma.<br />
mTeli cxovreba amas iTmendi,<br />
da daiwyeba isev Tavidan,<br />
wavida weli ocdaCvidmeti,<br />
wavida, magram arcTu wavida.<br />
radgan yovelTvis es esurvebaT _<br />
xvreta da jvarcma, xvreta da jvarcma,<br />
da warsuls Sen ver daemdurebi,<br />
radgan jerac ar qceula nacrad.<br />
ukurnebeli<br />
jer ar Camqrala arsad sinaTle,<br />
ebrZvi aryofnas da erkinebi,<br />
jer xom adrea daZinebamde,<br />
anTia maRal saxlSi binebi.<br />
Sen xom aqamde ar Segxvedria,<br />
undo wurbela, ra qna, ar ici,<br />
Seni aryofna Seni xvedria,<br />
marto Senia, sxva aravisi.<br />
jer ar Camqrala arsad sinaTle,<br />
ebrZvi tkivilebs da erkinebi,<br />
quCaSi mTvrali tans Zlivs miaTrevs<br />
da wyvdiads iklebs mware ginebiT.<br />
mtkvrispira elegia<br />
l.-s xsovnas<br />
9-22 ivlisi 2010<br />
da Tu madlia es sicocxle<br />
rogorc ambobdi,<br />
maSin rogorRa SeiZleba<br />
rom gaatano mtkvris mRvrie talRebs?<br />
`mraval droebis mowame xar<br />
magram xar utyvi~.<br />
o, ara mxolod mtkvaria utyvi,<br />
aramed mjera,<br />
utyvia qveynad yvelaferi,<br />
utyvia yvela,<br />
radgan visac surs gaxseneba Seni,<br />
isic ki,<br />
isic ki dums da iseTnairs verafers ambobs,<br />
rom moamrgvalos yofiereba.<br />
es Sen TviTon datove RriWod<br />
Cveni cxovreba,<br />
roca uCinrad miatove TavsasTumali,<br />
gaiare ukanasknelad Ramis qalaqi<br />
da Sexvedi<br />
mtkvris bnel talRebSi.<br />
Sen ar wasulxar `fiqrT gasarTvelad~<br />
da ar wasulxar `gansasveneblad~,<br />
im wuTebSi Sen TviTonac iyavi utyvi<br />
da mravali ramis mowame!<br />
nuTu es iyo Seni pasuxi<br />
imaze, rasac cxovreba hqvia?<br />
pasuxebia TviTon talRebi<br />
am maradiul mdinarisa<br />
bnel xidqveS rom edinebian.<br />
is xom yvelaze civi aris,<br />
yvelaze bneli da yvelaze mswraflwarmavali.<br />
is xom aq aris, am qalaqSi,<br />
yoveldRe vxedavT<br />
da yovel wams xeliT vexebiT<br />
mis moajirebs.<br />
is xom aris yoveldRiuri<br />
da Tan aris maradiuli.<br />
is arc leTaa,<br />
arc aqeronti,<br />
is aris mtkvari.<br />
is xom aris Semzaravad realuri<br />
da gandevnis metafizikurs.<br />
magram ara!<br />
mraval droebis mowamea<br />
da Tan utyvia!<br />
da mis talRebs vinc Rrmad Cascqeris<br />
misTvis cxovreba<br />
aris fuWi amaoeba.<br />
radgan am talRebs<br />
daaqvT raRac bneli da mware,<br />
raRac uTqmeli<br />
da yvelasTvis gaugebari,<br />
radgan am talRebs daaqvT sikvdili<br />
da vinc mas igrZnobs,<br />
metafizikur tanjvasac is eziareba.<br />
Sen Seni Tavi am mtkvars miande,<br />
romelsac arcki ufiqria<br />
realobis kalapoti gamoerRvia<br />
da qceuliyo urRvev simbolod.<br />
Sen Seni Tavi am mtkvars miande<br />
da wagiRo Zalian nela.<br />
drosTan erTad,<br />
wyalSi areklil naTelTan erTad,<br />
RamesTan erTad,<br />
yvelaferTan erTad wagiRo,
9-22 ivlisi 2010<br />
rac miaqvs xolme daubruneblad<br />
gaCiraRdnebul qalaqidan,<br />
Tavis SigniT Cagixvia,<br />
Cagitriala Ramis CqerebSi.<br />
xolo diliT ki<br />
mtkvarSi idgnen orTaWaleli mebadurebi<br />
da Zveleburad Slidnen badeebs.<br />
naSuaRamevs<br />
me im uecar wamebs Seveswar<br />
naSuaRamevs rom brundebodi,<br />
Cven ki gelodiT da kibeebze<br />
ismoda Seni lanCis fratuni.<br />
gzadagza albaT xelis faTuriT<br />
amodiodi _ gzas moikvlevdi _<br />
jojoxeTuri bneli kibeTi;<br />
me im uecar wamebs Seveswar<br />
da mec jvars vecvi mag kibeebze...<br />
Cqamic ar iyo zogjer ioti,<br />
sxivic ar Canda zogjer ioti,<br />
mogvianebiT me da Sen erTad<br />
imav kibeze amovdiodiT...<br />
gavxedav axla naSuaRamevs,<br />
Seni sawoli carielia,<br />
magram me vici, ukve es yofna<br />
da molodini wamieria;<br />
da Tu gaCerda gareT manqana,<br />
Tu gamovfxizldi da gameRviZa,<br />
da Tu gaisma Seni fexisxma _<br />
vityvi, rom kidev erTxel Seveswar<br />
me Sens amosvlas am kibeebze.<br />
***<br />
Zili nebisa, daiZineT, Zili nebisa,<br />
saxlSi vbrundebi, viyurebi, TiTqos unagirs<br />
vxsni cxens mxedari Tavis keras ZlivsmoRweuli<br />
sadRac sofelSi. mixaria, mec rom meRirsa,<br />
mec rom merguna erTaderTi Cemi bunagi,<br />
da mxvda es xvedri: mSvidi ZiliT viqne Zleuli...<br />
Zili nebisa, sinaTleebs, gzajvaredinebs,<br />
Zili nebisa, me xom saxlSi damagvianda,<br />
mTeli cxovreba Sinisaken ase vedine<br />
da ukve maSin movaRwie, roca inaTa...<br />
Zili nebisa, elnaTurebs, boZebs, SuqniSnebs,<br />
radganac vici, araerTxel naSuaRamevs<br />
cariel skverTan Caviare da maT SemniSnes,<br />
gamomaciles, ar elodnen, rom kvlav mnaxavdnen,<br />
Zili nebisa mofrTxiale Ramis cxovelebs,<br />
da, ra Tqma unda, SenobebSi Ramis darajebs,<br />
maT Cemi sityva uCveulod gaacxoveles,<br />
da SeiZleba me am sityviT xvalve gadavrCe;<br />
Zili nebisa, Tqvenc Svilebo, Zili nebisa,<br />
`Zili nebisa~ amovRerRe mosvlis umalve,<br />
radgan saxlamde movaRwie, radgan meRirsa<br />
Cemi sizmrebi mometana Cems sasTumlamde...<br />
saxsovari<br />
aqedan vumzer gardasulebs viT ambrazuras<br />
da miWirs axla gavixseno rame garkveviT,<br />
iyo cxovreba speqtakliviT da is dasrulda,<br />
radgan isini aRar Canan ukve sarkeSi.<br />
da arc usarkod. aseTia xvedri wasulTa,<br />
kinoCveneba iyo TiTqos anda Teatri;<br />
absurdis? dasrulebiT marTla dasrulda,<br />
danarCeni ki marTla iyo? an ras Seadri<br />
maT yofnas. TiTqos aCrdilebi darCnen kedlebze,<br />
iqneb es iyo Tojinebis uxmo speqtakli?<br />
aravin uxmobs, arc ixsenebs da arc edreba,<br />
yofiereba maTi ukve sufTa dafaa.<br />
araferia aryofnaze ufro spetaki.<br />
odisevsi<br />
Seni warsuli sad gaiZurwa,<br />
Tuki es yofna iyo sulgrZeli,<br />
ra ucabedad gadaifurcla,<br />
rogorc qarisgan erTi furceli.<br />
ras zixar ase SublSeWmuxvnili,<br />
TiTqos es iyos Seni xeloba,<br />
arc sinanuli da arc wuxili _<br />
gaxevebuli ugrZnobeloba.<br />
Tu iwvimebda, ukve iwvima,<br />
da Tu moTovda, ukve moTova,<br />
aq fexakrefiT daZrwis sicive,<br />
vin gaiara da gamogtova?<br />
Seni cxovreba gadafurcluli,<br />
ase Seirxa qarTan SexebiT,<br />
da Tu es yofna aris kunZuli,<br />
Sen am kunZulze moxvdi SemTxveviT.<br />
agvistos omi. 2008 w.<br />
o, ar SeexoT, Cemi saxlia,<br />
Cemi saxlia, Cemi narCeni,<br />
Cemi kedlebi daserilia,<br />
dalursmulia aq dedaCemi.<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
o, ar SeexoT, Cemi saxlia,<br />
sisxliania yvela ficari,<br />
Cemi cxovrebac xom aq Segubda,<br />
romelic mainc ver Sevicani.<br />
Cemi saxlia, Cemi jvaria,<br />
da me jvarcmuli, rogorc ieso,<br />
mTeli cxovreba veSurebodi,<br />
rom bedisweris kvalze mimeswro.<br />
Cemi saxlia, Cemi jvaria,<br />
da ara mxolod oTxi kedeli,<br />
Cemi dardia, Cemi javria,<br />
Cemi iribad gadamkveTeli.<br />
o, ar SeexoT, Cemi saxlia,<br />
Tqveni wyeuli, tlanqi xelebiT,<br />
am saxlSi Cemi yofna daRvrila,<br />
moedineba sisxlis ReleTi.<br />
da ase vdgavar, maxrCobs naRveli<br />
da saldaTebi, rogorc mdgmurebi<br />
emuqrebian Cems saxls naRmebiT,<br />
waSliT, wartyvevniT, ganadgurebiT...<br />
Zil-RviZilSi<br />
es iyo mxolod SemTxveviToba<br />
Tu im Soreuls ase eneba,<br />
anda vin aris is Soreuli,<br />
vinc aaxlovebs am gaTenebas?<br />
mesmis trasaze manqana miqris<br />
Sors mileuli yefa miwydeba,<br />
sul cotac kidev da gaTendeba _<br />
uzarmazari dRe daiwyeba,<br />
Sen damesizmre da es sizmaric<br />
TandaTanobiT damaviwydeba;<br />
CameZineba uwindeburad,<br />
es foriaqi ZilSi micxreba.<br />
asea mudam _ raRac mTavrdeba<br />
da imave dros raRac iwyeba.<br />
***<br />
unda vicode, axla sad dgaxar,<br />
unda vicode, axla sad meli,<br />
radgan dabnelda da sibneleSi<br />
Sen xelT ara gaqvs Seni sanTeli,<br />
me meRviZeba da maxsendeba,<br />
rom mZinebia Turme ramdeni,<br />
xelis faTuriT kedels daveZeb,<br />
minda vipovo bnelSi CamrTveli,<br />
rom gavanaTo da gamaxsendes<br />
axla sad dgaxar anda sad meli,<br />
vaiTu, marTla sibneleSi xar<br />
da ar gipyria xelSi sanTeli,<br />
magram TandaTan vibruneb xsovnas,<br />
da maxsendeba _ aRarsad meli,<br />
da yvela quCa carielia,<br />
da sul uecrad wydeba saTqmeli...<br />
***<br />
vis vkiTxoT, rogor unda vicxovroT,<br />
rodesac tanjva gveqca Tilismad,<br />
an Tavi rogor gaviucxovoT<br />
am uecari sinamdvilisgan.<br />
ra vuyoT Cveni vnebis narCenebs,<br />
codvebs, qceulebs sizmris xiznebad,<br />
locvebi raRas gadagvarCenen,<br />
Tuki gvamxiles ukve sizmrebma...<br />
***<br />
o, Cven erTmaneTs aRar vexebiT<br />
da gavucxovdiT TiTqos sruliad,<br />
mwared daRlili Cveni fexebi<br />
mtanjveli yofniT dalursmulia;<br />
Cveni codvebiT dalursmulia,<br />
Cveni tanjvebiT dalursmulia,<br />
da SeiZleba SuaRameSi<br />
gaifaCunos mainc survilma...<br />
sizmrebTan erTad gamoiRviZos,<br />
sindisTan erTad gamoiRviZos,<br />
rac ar unda qna, mainc asea,<br />
Tavs ver daaRwev, romc gaixizno.<br />
Cveni terfebi dalursmulia,<br />
dalursmulia Cveni sxeuli,<br />
radganac yofna gvergo sasjelad<br />
da am yofnaSi varT gaxveuli.<br />
gamoiRviZa ukve survilma,<br />
bnelSi eZeben Tvalebs Tvalebi,<br />
Cven erTmaneTiT dalursmuli varT,<br />
dalursmuli varT Cven erTmaneTiT...<br />
gaTeneba<br />
wyvdiadSi ukve yivis mamali<br />
daviwyebuli da uxsovari,<br />
es xma edeba, rogorc wamali<br />
Cems yurTasmenas _ yru da myovari.<br />
es xma eqceva ferdobis CixSi<br />
Tavisi Tavi rom gaaqvavos,<br />
da vusmen mamals, ndobiT da SiSiT<br />
Semoxiznuli am saaqaos.<br />
***<br />
Semoawveba uazro dardi<br />
guls arafrismTqmels da moTanaRres,<br />
da vgrZnob Cems ukan mze nela Cadis,<br />
romelic ukve talRebs ar amRvrevs.<br />
***<br />
mkacria Rame _ es gulTmisani<br />
da masmeninebs saaTis wikwiks<br />
da magrZnobinebs, rom var xizani,<br />
sasTumalTan devs, ise viT <strong>wigni</strong>.<br />
mkacria Rame _ es gulTmisani<br />
da masmeninebs ZaRlebis wkavwkavs,<br />
wyalni wavlen da wavlen qviSanic,<br />
ukve bevri ram waiRo wyalma.<br />
mkacria Rame, _ undo moZRvari,<br />
Cemi oTaxis kedlebze brwyinavs,<br />
da CamCurCulebs, rom var cocxali<br />
da sunTqviT vavseb mobjenil wyvdiads.<br />
saburTalo<br />
Ramea. sZinavT adamianebs,<br />
axla cota xniT iZinebs Wori,<br />
gulubryviloa _ gadaiara<br />
mTvarem da dadga Senobebs Soris.<br />
jer uxinjoa patara biWi,<br />
jer mxolod sizmris mihyveba texils,<br />
ar Sexebia cxovrebis biwi,<br />
ar mosxletia jer kidev fexi.<br />
Ramea. sZinavT adamianebs,<br />
sZinavT meZavebs, mkvlelebs, TaRliTebs,<br />
maT vinc cxovreba gadaiara _<br />
ubnelebs, loTebs anda daxlidrebs.<br />
gadavsebuli nagvis yuTidan<br />
kata ubadruk sarCos iparavs,<br />
gaxeda saxlebs da gaukvirda<br />
am gakvirvebas vin daifaravs;<br />
vin daifaravs am jamaaTis<br />
Ramis maslaaTs _ sazarel qoSins,<br />
gadaxrilia gverdze saaTi<br />
da mainc yvela micuravs droSi.<br />
vin daifaravs am codvil gvamebs<br />
da erTmaneTze mibjenil saxlebs<br />
mdumarebaSi gamyivan Rames<br />
da RameebSi myefare ZaRlebs.<br />
Ramea, sZinavT adamianebs<br />
da sul cota xniT iZinebs Wori,<br />
mTvarem saxlebze gadaiara<br />
da dgas sikvdils da sicocxles Soris.<br />
mxolod is erTi, patara biWi,<br />
jer mxolod sizmris mihyveba texils,<br />
ar Sexebia jer kidev iWvi,<br />
ar mosxletia jer kidev fexi.<br />
poezia 5<br />
gamoRviZeba<br />
naSuaRamevs me wamomdgars da namZinarevs<br />
gamaxsendeba Zil-RviZilSi mtkvari, mdinare,<br />
romelic iqve edineba, diRmis masivis<br />
korpusebs iqiT, bazars iqiT, sadac gadaRma<br />
rkinigzisaken sizmriswina ZilSi gadaxval.<br />
da es xom ukve sizmaria, mware sizmari,<br />
sadac cxadsa da sizmars Soris mkrTali xaziviT<br />
moCans rkinigzis liandagi diRmis masivis<br />
da imis iqiT anTxeuli naZaladevi,<br />
da imis iqiT, imis iqiT arc araferi,<br />
arc araferi, arc aravin, arc aravisi<br />
nabijebis xma. saidanRac, ucbad, ra vici,<br />
me namZinarevs xma momesmis cad gadamfreni<br />
im frinvelebis, masivis ca rom gadaseres,<br />
ca ki hgavs warsuls, daclil boTlebs, waSlil<br />
nawerebs,<br />
isev Camesmis yapyapiT da frTebis farTquniT<br />
moirxevian weroebi da im aRTqmuli<br />
qveynebisaken mifrinaven da kvlav mZinares<br />
isev is mtkvari maxsendeba, Savi mdinare,<br />
da vxedav weros frTa tydeba da im frTis narCeni<br />
mtkvarSi vardeba. mere CemTan dgas mamaCemi<br />
da ukve erTad bnel masivSi sadRac mivdivarT.<br />
nawvimaria. sibnelea. Cven gzas ganvagrZobT.<br />
da mere mtkvarTan gaTenebis blanti bindia,<br />
moajirebze weroebi iwurebian,<br />
irgvliv dabali saxlebia, miwurebia...<br />
naSuaRamevs me wamomdgars da namZinarevs<br />
gamaxsendeba es naZraxi mtkvari, mdinare...
6 proza<br />
_ sad ra gagikvirdeba, rom ar ici,<br />
_ jiji zis da fanjaras gascqeris.<br />
jijis erTi Tavisebureba da erTi akviatebuli<br />
fraza aqvs, fanjridan ki ar<br />
iyureba, fanjaras uyurebs da yvelafris<br />
moyolas Semdegi sityvebiT iwyebs:<br />
,,sad ra gagikvirdeba, rom ar ici~...<br />
_ ara, sad ra gagikvirdeba, rom ar<br />
ici. mivdivar amaswinaT avtobusiT<br />
didubeSi da Cems gverdiT gogo da biWi<br />
sxedan. erTmaneTSi laparakoben. biWi<br />
eubneba, sul erT da igive sizmars vxedavo,<br />
viTom, saxlSi kedelze mivcocavo.<br />
rogor kedelzeo, gogom. rogor<br />
Tu, rogor kedelzeo. kedeli rogoria,<br />
xaoiani Tu gluvio. dafiqrda biWi<br />
da gluvio, eubneba. hoda, sad ra<br />
gagikvirdeba, rom ar ici, gaukvirda im<br />
gogos, uyurebs gafarToebuli<br />
TvalebiT. axla am biWsac gaukvirda,<br />
rao, ra iyoo. raRa ra, homoseqsualisti<br />
yofilxar, froidi mag sizmars ase<br />
xsniso. homoseqsualistio, sad ra<br />
gagikvirdeba, rom ar ici, froidis giJi<br />
deda ar vatire, sad kedeli, sad kacio.<br />
gabrazda, mara ra gabrazda... Sen Tu<br />
dagsizmrebia, rom kedelze micocav?<br />
_ damsizmrebia ki, magram me<br />
mekuTvnis magis dasizmreba, gogo var<br />
bolos da bolos.<br />
_ ai, me ar damsizmrebia.<br />
***<br />
adamians safexurovani azrovneba<br />
axasiaTebs. sul ori safexuria. jer<br />
erTze dgebi, mere ufro maRalze gadadixar,<br />
mere qveviT darCenils iReb,<br />
zeviT deb da axla masze dgebi. ase sul<br />
maRla da maRla inacvleb, Tumca safexurebi<br />
mainc oria: ki da ara.<br />
magaliTad, Tavidan iwyeb imiT, rom<br />
adamianisTvis <strong>aucilebelia</strong> SezRudvebi.<br />
ase imitom iwyeb, rom bavSvobaSi ase<br />
geubnebian. mere aanalizeb da midixar<br />
daskvnamde, rom adamiani Tavisufali<br />
unda iyos. es meore safexuria. gadis<br />
wlebi da isev fiqrob, rom sruli<br />
Tavisufleba adamians azianebs da<br />
saWiroa garkveuli SezRudvebi. am<br />
dros pirveli safexuri maRla<br />
amogaqvs da ukve masze dgebi. cota xnis<br />
mere isev grZnob, rom adamiani mainc<br />
raRac Zalian Tavisufalia, es Tavisufleba<br />
imdenad didia, rom sazogadoeba<br />
mas ver uzrunvelyofs, Sesabamisad,<br />
is unda gamovlindes sxva saxiT, magaliTad,<br />
sakuTari Tavis maqsimaluri<br />
damorCilebiT. am etapze isev Cndeba<br />
grZnoba, rom saWiroa raRac CarCo,<br />
romelic sakuTar TavTan urTierTobas<br />
gaswavlis da ase gauTaveblad...<br />
kibe TandaTan zeviT midis, safexurebi<br />
ki sul erTi da igivea _ sWirdeba Tu<br />
ara adamians SezRudva.<br />
imis gamo, rom adamians safexurobrivi<br />
azrovneba axasiaTebs, or kacs<br />
Soris kamaTi xSirad Zalian sasacilod<br />
gamoiyureba.<br />
_ adamiani Tavisufalia, _ ambobs<br />
erTi.<br />
_ ho, adamiani Tavisufalia, _ ambobs<br />
meore, magram radgan isini sxvadasxva<br />
safexurze dganan, sul sxva da<br />
sxvas amboben.<br />
an piriqiT:<br />
_ adamianisTvis saWiroa SezRudvebi.<br />
_ ara, adamiani Tavisufalia.<br />
da sabolood, romelime safexurze<br />
SeiZleba Zalian daeWvde, Tu ra saWiroa<br />
amdeni fiqri, roca kis da aras iqiT<br />
mainc ver midixar. yoveli momdevno ki<br />
cota xanSi arad iqceva, ara _ kiT da<br />
saerTod, samyaros polaruloba ise-<br />
Tive pirobiTi xdeba, rogorc bavSvobaSi<br />
naswavli marjvena da marcxena:<br />
,,Tu dadgebiT ase, marjvena aris aqeT,<br />
marcxena _ iqiT, Tu SemobrundebiT _<br />
piriqiT~.<br />
fizkulturis gakveTilze ramdenjerme<br />
rom Semovbrundi, maswavlebelma<br />
erT adgilas gamaCera da miTxra:<br />
,,ase mainc daimaxsovre, gulis mxare<br />
aris marcxena~.<br />
garda safexurobrivi azrovnebisa,<br />
adamians asociaciuri azrovnebac axasiaTebs,<br />
Sesabamisad, bevri ver egueba<br />
imas, rom guli marcxnivaa da ara marjvniv.<br />
mizezi martivia, guli da marjvena<br />
mxare, orive dadebiTTan asocirdeba,<br />
marcxena ki _ piriqiT.<br />
miuxedavad Cemi protestisa, gulis<br />
mxare bolomde marcxenad darCa, gzaze<br />
moZraobis wesebic Semdegnairad<br />
Camoyalibda: sul aris ori Sesaxvevi,<br />
gulis mxares, an mxares, sadac guli<br />
sinamdvileSi unda iyos.<br />
Tumca, aris kidev erTi mimarTuleba<br />
_ zeviT. am mimarTulebis damuSavebas<br />
garkveuli pirobebi sWirdeba, minimum<br />
qalaqgareT cxovreba. qalaqSi<br />
korpusebisa da manqanebis gamonabolqvis<br />
gamo varskvlavebi TiTqmis ar<br />
Cans. Sesabamisad, adamians aranairi<br />
survili ar uCndeba, Rame TavqveS xelebi<br />
amoidos, cas axedos da<br />
dafiqrdes, rom samyaro Zalian<br />
araekonomiuradaa mowyobili.<br />
rodesac fiqrob, Tu ras hgavs samyaro,<br />
midixar daskvnamde, rom samyaro<br />
yvelaze metad mitovebul kairos<br />
hgavs. anu warmoidgineT es Cvidmetmilioniani<br />
qalaqi Tavisi saxlebiT, infrastruqturiT,<br />
moednebiT, magram am<br />
Cvidmeti milioni adamianis gareSe.<br />
warmoidgineT, rom mTel kairoSi mxolod<br />
aTi kaci cxovrobs da yvela<br />
erT-erTi korpusis oroTaxian binaSi,<br />
sxvagan ki sicarielea.<br />
daaxloebiT igive xdeba samyaros<br />
SemTxvevaSic, uamravi planetisa da<br />
galaqtikis miuxedavad, mTeli kaco-<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />
Tea Tofuria<br />
brioba mainc dedamiwazea miWyunuli.<br />
samyaro Zalian araekonomiuradaa<br />
mowyobili. magram SeiZleba axla meore<br />
mxares qna Tavi da ifiqro, rom samyaro<br />
Cven gveCveneba araekonomiurad,<br />
radgan CvenTvis manZilebi axlo da<br />
Soria. magram Tu safexurebze cota<br />
xani iwrialeb, axlo da Sori manZilic<br />
iseTive pirobiTi gaxdeba, rogorc<br />
marcxena da marjvena xeli. es veeberTela<br />
samyaroc erT wertilSi<br />
moiyris Tavs, zustad kairos im or<br />
oTaxSi, sadac weRan aTi kaci davtoveT.<br />
***<br />
kairos or oTaxSi aTi kaci<br />
visxediT da erTmaneTs vuyurebdiT.<br />
amdeni wlis urTierTobis mere erTaderTi,<br />
rac yvelaze kargad gamogvdioda,<br />
erTmaneTis yureba iyo. orSabaTi<br />
dRe idga, or oTaxsac, romelSic<br />
Cven viyaviT, kviris dReebi _ orSabaTi<br />
da samSabaTi erqva. kviraSi meti dRe<br />
arc iyo. wlebi aq ase gadioda: orSabaTi,<br />
samSabaTi, orSabaTi, samSabaTi,<br />
orSabaTi, samSabaTi...<br />
rodesac orSabaTi iyo, orSabaTis<br />
oTaxidan aveji samSabaTis oTaxSi<br />
gagvqonda, samSabaTs ki _ piriqiT.<br />
gveZina iatakze, diliT sapirfareSosa<br />
da saabazanoSi Sesvla ki Caweraze iyo.<br />
oTaxebSi minipleerebiTa da yursasmenebiT<br />
davdiodiT, rom erTmaneTis<br />
laparaks ar SevewuxebineT. amis gamo<br />
CvenSi Zalian popularuli iyo musika<br />
da yvelaferi is, risi mosmenac pleeriT<br />
SegveZlo.<br />
_ dRes wignebs dagvalagebineben,<br />
_ Tqva rikim. riki Cemxela iyo da Cemze<br />
cota maRali. aseT dros adamianebi<br />
advilad megobrdebian kairoSi.<br />
_ kai xania, ar gaxsenebiaT, _ kveri<br />
davukari mec.<br />
wignebis dalagebis brZaneba limenma<br />
gasca. Cven zoziniT wamovdeqiT.<br />
wignebi sul zeda Taroze ewyo, samSab-<br />
aTis oTaxSi. bevri araferi, unda gadmogeRo,<br />
mtveri gadagewminda da isev<br />
Segelagebina. riki wignebs iRebda, me<br />
Cemi qvedakabis boloTi vwmenddi, mainc<br />
gasarecxi iyo. mere oriveni CamovediT,<br />
man xelebi daiferTxa, me qvedakaba gavixade<br />
da sarecx manqanaSi Sevagde.<br />
rikisTan SiSvlad siaruls karga xania<br />
miCveuli viyavi, isic ase dadioda. Rame<br />
erT leibze gveZina da fanjaraze<br />
vfiqrobdiT.<br />
am or oTaxSi Cven morigi aTeuli<br />
viyaviT. ramdeni xani davrCebodiT, ar<br />
vicodiT. vicodiT mxolod wina<br />
aTeulebis gamocdilebebi, isic wignebidan.<br />
didi gansxvaveba ar iyo. Cveni<br />
aTeuli tradiciis farglebs sruliad<br />
akmayofilebda: ori adamiani brZanebebs<br />
iZleoda, ori _ yvelafers ini-<br />
Snavda da mere narkvevebs werda, ori<br />
_ mudmivad saxls aremontebda, ori _<br />
absoluturad gaurkvevelia, ras<br />
akeTebda da bolo ori _ fanjaraze<br />
vfiqrobdiT. fanjaraze fiqri Cven ar<br />
mogvigonia, yvela aTeulSi iyo wyvili,<br />
romelic fanjaraze fiqrobda. miiCneoda,<br />
rom isini, vinc fanjaraze<br />
fiqroben, aTeulis yvelaze elitaruli<br />
warmomadgenlebi arian, magram<br />
radgan fiqri, meores mxriv, us-<br />
ori<br />
oTaxi<br />
kairoSi<br />
aqmurobasTan asocirdeba, maT kairos<br />
or oTaxSi didi mxardaWera arasodes<br />
hqoniaT.<br />
TviTon fanjaras rac Seexeba, arsebobda<br />
legenda, rom bina, romelSic<br />
Cven vcxovrobdiT eqvsfanjriani iyo.<br />
amJamad binas mxolod xuTi fanjara<br />
hqonda, ori _ sastumro oTaxSi, erTi<br />
_ saZinebelSi, erTi _ samzareuloSi<br />
da erTi _ saabazanoSi. kidev erTi, meeqvse<br />
fanjrisTvis jer veravis miegno.<br />
isic gaugebari iyo, dRemde arsebobda<br />
es fanjara, Tu ukve aRar, an saerTod,<br />
ra daniSnuleba unda hqonoda da romc<br />
gvepova, raSi unda gamogveyenebina. miuxedavad<br />
amisa, fanjaraze fiqri<br />
kairoSi moxvedril aTeulebs tradiciad<br />
eqcaT da am konkretul SemadgenlobaSi<br />
es tradicia me da rikim gavagrZeleT.<br />
rikim gulmodgineT gaaswora zewari<br />
da dawva. me ukve kai xania viweqi<br />
da Wers viyavi aCerebuli. Wers ori<br />
laqa etyoboda, erTi wertiliviT da<br />
meore _ paralelopipedis msgavsi.<br />
SemCneuli mqonda, rom rodesac<br />
wertiliviT laqas vuyurebdi, TavSi<br />
gabeduli azrebi momdioda, rodesac<br />
meore laqas _ skeptikuri.<br />
gverdze gadavtrialdi da rikis<br />
SevekiTxe.<br />
_ riki, ocdaTormeti wlis gaxdi<br />
ukve?<br />
_ ki, SarSan.<br />
_ vberdebiT...<br />
_ mere ra...<br />
_ is, rom male wertiliviT laqas<br />
veRar davinaxav da TavSi gabeduli<br />
azrebi aRar momiva.<br />
rikis gaecina.<br />
_ Senc me miyure.<br />
mec cota xani vuyure. msiamovnebda<br />
rikis yureba. magram riki TviTkmari<br />
arseba iyo da alerss arasodes iTxovda.<br />
Riziandeboda, Tu moferebas davupirebdi.<br />
amitom TavqveS xelebi daviwyve<br />
da fanjaraze fiqri gavagrZele.<br />
am oTaxSi moxvedrilma Taobebma<br />
ZiriTadi mimarTulebebi ukve daamuSaves.<br />
sul pirvelad egonaT, rom<br />
fanjara tualetSi unda eZebnaT, radgan<br />
erTaderTi oTaxi, romelsac fanjara<br />
ar hqonda, tualeti iyo. mere<br />
ganixiles yvela kedeli, maT Soris<br />
iataki da Weri. mere erT-erTma wamoayena<br />
Teoria, rom romelime axla arsebuli<br />
fanjara adre ormagi iyo.<br />
ufro meti popularobiT sargeblobda<br />
azri, rom fanjara pirobiTi saxelia<br />
da masSi sakanalizacio xvreli,<br />
karebi, unitazi, sakvamuri da sxva msgavsi<br />
naxvretebi igulisxmeba. naklebad<br />
damajerebeli, magram mxatvruli<br />
Teoriac arsebobda imis Sesaxeb, rom<br />
fanjara Tavad adamiania... mokled,<br />
rodesac me da riki am or oTaxSi davibadeT,<br />
yvela ZiriTadi mimarTuleba<br />
ukve safuZvlianad iyo damuSavebuli<br />
da aqedan umetesoba erTxel da samudamod<br />
dawunebuli.<br />
magram Cven fanjaraze unda<br />
gvefiqra da amitom Teorias Teoriaze<br />
vigonebdiT.<br />
Tavidan riki ambobda, rom fanjara<br />
meore oTaxia, samSabaTs _ orSabaTi,<br />
orSabaTs ki _ piriqiT.<br />
_ da mere amiT ra ro? - vekiTxebodi<br />
me.<br />
_ arc araferi, magram Cven xom ar<br />
viciT, sinamdvileSi ra daniSnuleba<br />
aqvs fanjaras. iqneb, misi daniSnuleba<br />
arc araferi ar aris.<br />
_ maSin, me mgoni, ufro mag daniSnulebaze<br />
unda vifiqroT. jer kidev<br />
mesame aTeulSi Tqva saraketam, rom<br />
Tavdapirvelad fanjris daniSnuleba<br />
unda gaarkvio da mere amiT mixvdebi,<br />
is sad aris.<br />
_ magis meti ra arkvies, magram rad<br />
ginda. me mainc mgonia, rom unda dadge<br />
da praqtikulad eZebo.<br />
_ me kidev egre ar mgonia, _ vuTxari<br />
me da mzera pragmatul laqaze gadavitane,<br />
_ me mgonia, rom ase ubralod<br />
mtverSi amoviglagnebiT.<br />
_ daviZinoT, ra, _ Semexvewa riki.<br />
me kidev mindoda rikisTan laparaki,<br />
magram xaTri ver gavutexe.<br />
_ daviZinoT.<br />
***<br />
naTiasTan unda gavideT. saburTaloze<br />
bina iyida da jer ar damiTvalierebia.<br />
natali meubneba, rom binis<br />
mere didi italiuri divanic uyidia.<br />
bina naTelia, divani _ marTlac<br />
sagangebo, Tan mSvenieri saxtunaoc.<br />
_ nu daxtixar, Tea, ager aweria: o<br />
not jump! _ natalim iarliyi waikiTxa.<br />
_ momitaneT yava da Camoval.<br />
yava momitanes. saSinlad cxela.<br />
risi gaxdac SeiZleboda, ukve yvelaferi<br />
gavixade.<br />
cota xanSi mxiaruleba iwyeba.<br />
_ naxeT, rogoraa farda Camoglejili,<br />
kibe ara maqvs, rom gavasworo.<br />
_ rad unda kibe, karadaze adi da<br />
ise gaaswore,<br />
_ euf, eg rom karadaze avides,<br />
Calewavs.<br />
_ maSin Sen adi, Seni wona bali 2<br />
larad viyideT vaJaze.<br />
_ aba, biWo!<br />
me didi survili maqvs avide, magram<br />
Tavs vikaveb.<br />
_ hoda, imas vambobdi, iseTi ra<br />
unda gauWirdes kacs, rom seqsis mere<br />
aTi wuTi ver moiTminos da daiZinos.<br />
_ Tu eZineba? _ me magari Zilisguda<br />
var da yvela mecodeba, visac eZineba.<br />
_ Sen kidev aq xar? rodis mifrinav<br />
saberZneTSi?<br />
_ male. marTla, fotoaparati<br />
unda maTxovo.<br />
_ waiRe, TekuS.<br />
***<br />
froidis sizmrebis axsnas Tu davujerebT,<br />
me cocxlad damarxvis SiSi<br />
maqvs. deJa viu ZilSi, anu SegrZneba imisa,<br />
rom es sizmari ukve naxe, Turme imas<br />
niSnavs, rom meSinia, erTxel kuboSi ar<br />
gamoviRviZo. simarTle rom vTqvaT,<br />
msgavsi ramis arasdros mSinebia, Tumca,<br />
logikurad Tu vimsjelebT, unda<br />
meSinodes im martivi mizezis gamo, rom<br />
sikvdilis saerTod ar mjera.
9-22 ivlisi 2010<br />
saberZneTi Cemi morigi deJa viu iyo,<br />
oRond cxadSi. es qveyana aSkarad<br />
sadRac mqonda nanaxi. Tu gaviTvaliswineT,<br />
rom ,,es qveyana~ ZiriTadad<br />
zRva da mzea, misi naxva Sinidan gausvleladac<br />
SeiZleboda. rasac ver naxav,<br />
es aris vertikaluri Rrublebi<br />
gadaxurebul caze. albaT, sicxisganaa<br />
aq Rrublebi aseTi vertikaluri.<br />
_ rodesac cxadSi gemarTeba deJa<br />
viu, niSnavs Tu ara es imas, rom am cxovrebaSi<br />
mkvdari gamogiSves? _ vekiTxebi<br />
jijis.<br />
_ aris raRaceebi, rac piriqiT ver<br />
Semotrialdeba, _ ambobs jiji. rodesac<br />
jiji rames ambobs, am naTqvamSi absoluturad<br />
darwmunebulia. rameSi<br />
eWvi roca mepareba, jijis vekiTxebi,<br />
rom misgan kategoriuli pasuxi movismino.<br />
mSvenivrad vici, jiji arasodes<br />
aanalizebs imas, rasac ambobs, magram<br />
misi kategoriuli toni mainc msiamovnebs.<br />
,,jiji, omi iqneba?~ ,,ara, ra omi,<br />
gadairie?!~<br />
_ anu ra, ver Semotrialdeba?<br />
jiji iZulebulia, dafiqrdes.<br />
_ magaliTad, me SemiZlia katas<br />
vaWamo Tevzi, magram kata Tevzs ver<br />
maWmevs.<br />
_ magram Sen SegiZlia, me maWamo<br />
Tevzi da mec SemiZlia igive.<br />
_ ki, egre SegviZlia.<br />
_ hoda, rogor gavigoT, deJa viu<br />
kataa Tu adamiani?<br />
_ deJa viu kata iqneba, adamiani<br />
ratom unda iyos?!<br />
***<br />
saberZneTi uamravi sxvadasxva<br />
kunZulisgan Sedgeba. pirveli, rac<br />
gikvirs isaa, Tu rogor axerxeben am<br />
kunZulze mcxovrebi adamianebi erTmaneTTan<br />
kontaqts.<br />
_ ar gaqvT SemTxvevebi, rodesac<br />
romelime kunZuls damoukideblobis<br />
gamocxadeba unda da gamoyofas iTxovs?<br />
_ vekiTxebi berZnebs.<br />
berZnebs ukvirT.<br />
_ araaa.<br />
Cems gonebaSi amdeni dacalkevebuli<br />
teritoria mainc verafriT ikvreba,<br />
rogorc Cans, verc Cem gverdiT mjdomi<br />
azerbaijanelis gonebaSi.<br />
_ sainteresoa, rogor marTaven.<br />
azerbaijans rom kunZulebi hqondes,<br />
yvela calke samefo iqneboda, _ ambobs<br />
is.<br />
_ saberZneTi yovelTvis sazRvao<br />
qveyana iyo, yovelTvis. sxvanairad<br />
arasodes yofila, _ berZnebi cdiloben,<br />
agvixnan, Tu rogor inarCuneben<br />
am sxvadasxva zomis kunZulebs. Cvenc<br />
vcdilobT, gavigoT. kacma rom Tqvas,<br />
saberZneTSi amis gamo CamovediT. simpoziumis<br />
Tema Savi zRvispira qveynebis<br />
ganviTareba da konfliqtebis mogvarebaa.<br />
samocdaaTamde kaci varT da<br />
yvela aq myofs samSobloSi erTi zRva<br />
da erTi konfliqti mainc gvelodeba.<br />
***<br />
saburTaloze mxiaruleba piks aRwevs.<br />
sainformaciom raRaca gamoacxada.<br />
_ gadarTe, gogo, es televizori,<br />
Tu movlen rusebi, davinaxavT fanjridan.<br />
_ ra CavrTo, Torem ki.<br />
_ musika CarTe.<br />
_ CarTuli ar iyo?<br />
_ mag musikiT gavasveneT babuaCemi...<br />
_ ager, maSin kino da uyureT.<br />
_ rad minda es SiSveli kaci?<br />
_ ratoa SiSveli?<br />
_ peniss ver xedav?<br />
_ ra penisia eg?! penisi ki ara haikua.<br />
_ sxva naxe rame.<br />
_ aq meti arxi ar iWers.<br />
***<br />
holSi pasportebi mogvTxoves da<br />
oTaxebSi gadagvanawiles. me irenTan<br />
erTad movxvdi. ireni ruminelia, Cems<br />
gverdiT Zinavs da nervebs miSlis.<br />
_ biWs, romelic sigiJemde miyvarda,<br />
coli mohyavs.<br />
_ masac uyvardi?<br />
_ ara.<br />
_ aba, ra ginda?!<br />
_ ar minda ukan wasvla. saberZneT-<br />
Si davrCebi. aq nacnobi myavs.<br />
_ ratom ar unda waxvide?<br />
_ ar minda im qveyanaSi, sadac biWs,<br />
romelic miyvars, coli moyavs.<br />
_ iren, mas xom ar uyvardi?<br />
_ ar minda im qveyanaSi, sadac biWs,<br />
romelic sigiJemde miyvars, ar vuyvarvar.<br />
mokled, ireni nervebs miSlis.<br />
Tavidan megona, rom calxela iyo.<br />
ufro sworad, xeli ori hqonda, magram<br />
marjvena mudmivad jibeSi edo. ase cali<br />
xeliT amoalaga Cemodani, anu Seecada,<br />
magram maleve miagdo iatakze.<br />
diliT adgeba, cali xeliT tansacmels<br />
moqeqavs da rac yvelaze martivi<br />
Casacmelia, imas icvams, oRond, aucileblad<br />
jibians, meore xeli rom Cayos.<br />
ucnauri kia, magram yurebaSi gaer-<br />
Tobi. rac aq var, irenis Cacma-gaxda<br />
jer ar gamomitovebia. meubneba, rom<br />
cali xelis xmareba mas Semdeg dasCemda,<br />
rac misma Seyvarebulma colis moyvana<br />
gadawyvita. ,,scade da mixvdebi, ase<br />
mTlianad sakuTar organizmze xar<br />
orientirebuli da fiqrisTvis dro ar<br />
grCeba~, _ miTxra, rodesac axladgaRviZebuli<br />
vuyurebdi, rogor cdilobda,<br />
sayure Seekra.<br />
_ ukve ori sayure davkarge, orive<br />
cal-cali, _ Semomxeda sarkeSi, _ Tu<br />
sadme naxo...<br />
_ aba, ra, aucileblad... _ energiulad<br />
davuqnie Tavi, magram am sastumros<br />
yovel dRe asufTaveben da irenis<br />
sayureebi, albaT, ukve romelime mtversasrutSia.<br />
***<br />
saRamos niavi uberavda. me da riki<br />
aivanze visxediT da kairos gavyurebdiT.<br />
_ ici, mgoni, ase unda davayenoT<br />
sakiTxi, raSi gvWirdeba kidev erTi<br />
fanjara, Tu Cven is isedac xuTi gvaqvs,<br />
_ Tqva rikim.<br />
_ ra vici, gasaniaveblad, albaT,<br />
ara, arc Suqis Semosasvlelad, oTaxebi<br />
isec naTelia, arc xedisTvis _ axlac<br />
oTxive mxare Cans. kacma rom Tqvas,<br />
rogorc fanjara, marTla ar<br />
gvWirdeba, magram, albaT, sxva funqcia<br />
aqvs.<br />
_ magram fanjara rom CvenTvis sasicocxlo<br />
mniSvnelobis yofiliyo,<br />
aqamde Tavs gamoavlenda, ara?<br />
_ egrea, magram SeiZleba avlens<br />
Tavs, magram Cven ver vxvdebiT.<br />
_ an SeiZleba arc aris sasicocxlo<br />
mniSvnelobis.<br />
_ albaT, ufro aris, ase rom ar<br />
iyos, aTidan or kacs mis moZebnas ratom<br />
dagvavalebdnen.<br />
_ maSin, modi CamovTvaloT, ra<br />
gvaklia da aqedan mivxvdebiT, Tu ra<br />
gvWirdeba damatebiT.<br />
me da riki sxvadasxva oTaxSi<br />
davsxediT, me orSabaTSi erTmaneTze<br />
axorxil avejze, riki _ samSabaTis<br />
cariel iatakze da wera daviwyeT. male<br />
orives grZeli sia gvqonda.<br />
_ axla, modi, imazec SevTanxmdeT,<br />
rom fanjara yvelasTvisaa da danaklisic<br />
saerTo unda iyos, _ Tqva rikim.<br />
me Tavi davuqnie da Sesabamisad, sia<br />
ganaxevrda.<br />
_ axla iseTi problemebi unda<br />
movaSoroT, romelTa mogvarebac Cven<br />
piradadac SegviZlia, _ vTqvi me da<br />
darCenili siac gameoTxedda.<br />
_ axla is problemebia gadasaxazi,<br />
romlebsac piradad vera, magram erTmaneTis<br />
meSveobiT ki movagvarebT, _ es<br />
isev me vTqvi da rodesac gadaxazva<br />
daviwye, aRmoCnda, rom siaSi<br />
aRaraferi darCa.<br />
me da rikim erTmaneTs SevxedeT.<br />
_ ucnauria, _ Tqva rikim, _ raRad<br />
gvinda fanjara?<br />
_ ho, ucnauria, _ vTqvi mec da sias<br />
CavaSterdi _ riki, simarTle miTxari,<br />
yvelaferi Cawere?<br />
***<br />
saberZneTis kunZuli kalimnosi,<br />
sadac Cven mogviyvanes, Tavs ucnauri<br />
biznesiT irCens, saabazanos Rrublebis<br />
gayidviT. aq zRvis fskerze izrdeba<br />
mcenare, romelic Zalian hgavs saabazanos<br />
Rrubels. rom ar icode, Cveulebrivi,<br />
daCxvletili rezinisgan verafriT<br />
gaarCev. zRvis fskerisgan amo-<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
tanili Rrublebi naturaluria da<br />
organizmisTvis sasargeblo. megzur-<br />
Si weria, rom is warmatebiT acilebs<br />
mkvdar ujredebs, gacilebiT didxans<br />
Zlebs, ar inarCunebs mikrobebs da interieris<br />
gasaformebladac gamoiyeneba.<br />
kalimnosSi es Rrublebi yvela ma-<br />
RaziaSi devs da minimum oTxi evro<br />
Rirs, Tu didia, ormoci da samocic.<br />
aris calke maRaziebic, sadac mxolod<br />
saabazanos Rrublebi iyideba. maTi mopoveba<br />
usafrTxo saqme ar aris. fskeridan<br />
myvinTavebi zogjer naxevrad<br />
gagudulebi amohyavT. rodesac adamiani<br />
gagudulia, tvins Jangbadi ar<br />
miewodeba, iwyeba tvinis ujredebis nekrozi,<br />
rac Semdeg sxvadasxva daavadebis<br />
saxiT vlindeba, magaliTad, saxsrebis<br />
defeqtis saxiT. aqve vigeb, rom<br />
arasworad CayvinTvis Semdeg bevri<br />
koWldeba da kalimnosic koWlebiTaa<br />
savse. aqvT nacionaluri cekvac,<br />
romelic sirtaks hgavs, magram koWlobiT<br />
unda icekvo. erT-erTma adgilobrivma<br />
agvixsna, rom am cekvas Terapiuli<br />
datvirTvac hqonia, anu cekvav da<br />
saxsrebic nel-nela moZraobas eCveva.<br />
me curva ar vici. curvaze erTi Tve<br />
davdiodi, viswavle, magram Semdeg<br />
iseve gadaveCvie, rogorc sazRvargareT<br />
wasul megobars gadaeCvevian<br />
xolme. Sesabamisad, saberZneTSi Cemi<br />
zRvasTan urTierToba yelamde wyal-<br />
Si bolTis cemiTa da mzeze garujviT<br />
Semoifargla. wyalSi fexze gauxdelad<br />
Sevdiodi, rezinis Ria fexsacmelebiT,<br />
romelic sastumroSi Custebad mecva.<br />
Rrma ar iyo da Tavisuflad SeiZleboda<br />
TxuTmeti metri ase CustebiT<br />
gageara, magram me verc erTxel ver<br />
gavbede. davapire da roca wyali<br />
yelTan boRmasaviT momawva, mivxvdi, Tu<br />
ratom ar cdiloben saberZneTis kun-<br />
Zulebi separatizacias. aranairi<br />
tradicia da swori politika ar uSvelida,<br />
rom ara panikuri SiSi gaSlil<br />
zRvaSi marto darCenis. marto rCebi<br />
uhaero sivrcesTan, uzarmazar wnevas-<br />
Tan da fargliT Semoxazul horizont-<br />
Tan...<br />
es xalxi aq daibada da gaizarda,<br />
yvelas Tavisi dakoWlebis istoria aqvs<br />
da kargad ician, saberZneTi sazRvao<br />
qveyanaa, magram adamiani erTmniSvnelovnad<br />
xmeleTis cxovelia.<br />
***<br />
meZineba, magram mxolod me. ireni<br />
sawolze zis da wyals svams. rac aq<br />
varT, me eg sasadiloSi ar daminaxavs.<br />
saWmels ver vWamo. me roca gavdivar,<br />
mTxovs, wyali wamovuRo. onkanis ar ismeva,<br />
sadilis dros Tu mogitanen. mere<br />
ukve an barSi unda iyido, an _ qalaqSi.<br />
amitom, sadac muqTa wyals davinaxav,<br />
momaqvs.<br />
am saRamos berZnuli tkbileulic<br />
amovutane. sawolSi udevs da uyurebs.<br />
mec gamomicdia, roca adamiani gabrazebulia,<br />
saylapavi sistema sustdeba<br />
da yvelaferze azidebs.<br />
_ unda Wamo, iren.<br />
_ ar mSia.<br />
_ gSia, ubralod ver grZnob.<br />
ireni namcxvars iRebs da pirisken<br />
miaqvs. gadaylapviT ki gadaylapa, magram<br />
guli aeria. Zlivs Seaswro saabazanoSi.<br />
me Sevyevi.<br />
_ mezizReba saWmeli.<br />
_ moica, Tavi agiwio. ra hqvia mag<br />
biWs?<br />
_ ian radu.<br />
_ hm, aeroportis saxels hgavs.<br />
***<br />
rikim mSvidi wola icoda, Tumca<br />
ZilSi tansacmeli eCaCeboda da vusworebdi<br />
xolme. Cvens gverdiT kompiuteris<br />
kaci iZinebda, eriki. kairoSi misi<br />
movaleoba yvelafris CaniSvna da<br />
narkvevebis wera iyo. mTeli dReebi<br />
Tavi leptopSi hqonda Serguli. imdeni<br />
moaxerxa, rom kompiuteris virusi<br />
Seeyara, kompiuters ara, TviTon _<br />
troas cxeni. rac es gaigo, mas Semdeg<br />
cota moSorebiT wveboda, sxvebs ar gadavdoo.<br />
_ riki, troas cxeni rom gadmogvedos,<br />
_ wavCurCule rikis.<br />
_ ra sisuleles ambob, _ rikis nax-<br />
proza<br />
7<br />
evrad eZina.<br />
_ kompiuteridan adamians Tu<br />
gadaedo, adamianidan adamianze veRar<br />
gadava?<br />
_ moica ra.<br />
me fiqri gavagrZele. troas cxenze<br />
fiqri Cems movaleobaSi ar Sedioda,<br />
magram Rame imisTvisaa, rom iseT raRacaze<br />
ifiqro, rac ar gevaleba.<br />
troas cxenma eriki mTlianad moSala.<br />
mexsiereba auria. rodesac rames<br />
ekiTxebodi, pasuxis gasacemad adrindelze<br />
gacilebiT meti dro sWirdeboda.<br />
xandaxan saerTod ver ixsenebda, ra<br />
hkiTxe. yvelaze metad viRac bavSvian<br />
qalze wuxda.<br />
_ rasac ar unda vfiqrobde, uceb<br />
gamoxteba da es bavSviani qali damidgeba<br />
Tvalwin. arc qali vici vinaa, arc _<br />
bavSvi.<br />
_ Seni coli xom araa, Seyvarebuli,<br />
sayvareli?<br />
_ ara, araa.<br />
_ deda?<br />
_ arc deda.<br />
_ maSin RvTismSobeli yofila.<br />
_ ara, ra RmerTi. Cveulebrivi bavSviani<br />
qalia. gamoxteba da veRar vi-<br />
Soreb. sul Cems tvinSia, desktopze<br />
dayenebuli suraTiviT.<br />
_ aba, ra giTxra.<br />
eriki ramdenime dRis win daaformates.<br />
bavSvian qals is aRar Seuwuxebia,<br />
principSi, arc sxva rames, radgan<br />
bevri arc araferi axsovda. ubralod,<br />
xandaxan modioda CvenTan da gvekiTxeboda,<br />
fanjara xom ar gipoviaTo.<br />
Tavidan megona, rom internetis fanjaras<br />
eZebda.<br />
_ ar gvipovia, erik, _ vuTxari,<br />
roca bolosdabolos mivxvdi, ra undoda.<br />
mere marTla dainteresebulma<br />
vkiTxe, _ gWirdeba?<br />
_ ki, ki, Zalian, _ miTxra erikma.<br />
_ da raSi gWirdeba?<br />
eriki dabneuli miyurebda da pasuxs<br />
ver mcemda.<br />
_ raSi gWirdeba, erik? gexvewebi,<br />
miTxari. rom gqondes es fanjara, ai,<br />
warmoidgine rom gaqvs, ras izam?<br />
eriki isev dabneuli miyurebda.<br />
_ ar vici.<br />
_ gexvewebi, dafiqrdi da miTxari,<br />
fanjaras raSi gamoiyeneb?<br />
_ ar vici, ara.<br />
me leibze muxlebiT videqi da eriks<br />
Sevcqerodi im imediT, rom iqneb, mis<br />
mzeraSi mainc wamekiTxa, raSi sWirdeboda<br />
fanjara. magram erikis TvalebSi<br />
mxolod is Canda, rac nebismieri axladdaformatebuli<br />
kompiuteris<br />
desktopze Cans _ cisa da mindvris banalurobamde<br />
zogadi da nacnobi xedi.<br />
***<br />
froidis sizmrebis axsnas Tu davujerebT,<br />
me literaturuli niWi<br />
maqvs. sizmarSi es ase gamoixateba, skolaSi<br />
davdivar. qiromantiasac Tu davujerebT,<br />
isev literaturis niWi maqvs<br />
(gonebis xazi boloSi oradaa gayofili).<br />
zustad aseTive xazebi aqvT<br />
Cems poet megobrebs da periodulad<br />
maTac esizmrebaT skolebi, yvelas iq,<br />
sadac daamTavra.<br />
cxadSi Cemi skola aqedan Zalian<br />
Sorsaa. yovlad prozaul restoranSi<br />
vzivar da vcdilob, rame SevWamo.<br />
jijis ar iyos, sad ra gagikvirdeba, ar<br />
ici. darwmunebuli viyavi, rom berZnuli<br />
samzareulo erT-erTi saukeTeso<br />
iyo, magram imis mixedviT Tu vimsjelebT,<br />
rasac aq gvaWmeven, berZnebs<br />
qvabi da qura erTad arc unaxavT.<br />
sauzmes ver mivekare, TiTqos mec ian<br />
raduze viyo Seyvarebuli.<br />
gamosavali sanapiroze gaseirneba-<br />
Sia. zRvaSi viyurebi da wyalmcenareebs<br />
vaTvaliereb. bavSvobaSic ase viyurebodi<br />
soxumis zRvaSi, raTa CaZiruli<br />
dioskuria damenaxa. Zalian mikvirda,<br />
rom ver vpoulobdi.<br />
_ manaxeT, sad CaiZira dioskuria,<br />
_ vexvewebodi ufrosebs, romlebmac<br />
mxolod is icodnen, rom iq sadRacas<br />
qalaqi iyo da axla aRar aris.<br />
_ SegveSvi, ra.<br />
SegveSvi, ra... mogveSvi, kimerebTan<br />
wadi. ramdenime wlis win svanma istorikosma<br />
ambavi momiyva.<br />
dasasruli me-8 gverdze
8 proza<br />
dasasruli<br />
,,svaneTSi viyaviT, erT ojaxSi. bavSvi<br />
bebias saqmis gakeTebas ar aclida.<br />
gabrazda da miawyevla: ,,Sen wadi<br />
kimerebTan~. ,,sad kimerebTan, qalbatono,<br />
vin arian kimerebi~? ,,cudi xalxi<br />
iyo adre, Zvelad~. warmogidgeniaT,<br />
kimerielebis xsovna jer kidev aqvs<br />
xalxs~.<br />
***<br />
_ icoda, rom giyvarda?<br />
_ rogor ara.<br />
_ rao mere?<br />
_ megobrebad davrCeTo.<br />
_ mere?<br />
ireni icinis.<br />
_ sul tyuilad icini, cota xanSi<br />
bafTa rom gaukeTon im Sens radus da<br />
gaCuqon, TviTon aRar gendomeba. Sens<br />
qveyanaSi ar ician xolme Tqma, dro yvelafris<br />
mkurnaliao? _ vekiTxebi me.<br />
irens axla amaze ecineba.<br />
mec mecineba, magram mxolod pirvel<br />
safexurze, meore safexurze<br />
droisa da mexsierebis cneba Zalian<br />
bundovandeba.<br />
istoriis saxelmZRvaneloSi wakiTxul<br />
citatas verafers vuxerxeb:<br />
,,kimerielebi Savi zRvispireTidan<br />
SemoiWrnen kolxeTis samefoSi da<br />
mTlianad gaanadgures. gadarCa mosaxleobis<br />
mcire nawili, romelmac mTebs<br />
Seafara Tavi. es movlena TariRdeba<br />
Cv.w.aR-mde me-8 saukuniT~.<br />
***<br />
samzareuloSi videqi, rodesac<br />
riki mxrebze momexvia. gulma cudi mig-<br />
Zno, rikim mxolod maSin icoda mofereba,<br />
roca rame ubedurebisTvis unda<br />
Sevemzadebine.<br />
rikize eWvianoba karga xnis win<br />
daviwye, ufro sworad mudmivad veWvianobdi,<br />
magram bolos ise gamifaqizda<br />
winaTgrZnoba, eleqtronul fostaze<br />
werili rom momdioda, imasac ki<br />
vgrZnobdi. miTumetes vgrZnobdi, rom<br />
Cemi da rikis daSoreba gardauvali<br />
iyo. kacma rom Tqvas, arc arasdros<br />
vyofilvarT erTad, ubralod, kairos<br />
or oTaxSi vcxovrobdiT da msgavsi<br />
movaleobebi gvekisreboda.<br />
erT dResac rikim samzareuloSi<br />
mxarze xeli momxvia da miTxra, rom<br />
cvlilebebi igegmeboda.<br />
_ male Sens magivrad sxva Semova,<br />
_ Tqva rikim, _ albaT, fanjaraze<br />
fiqrs axla mas daavaleben.<br />
me gazze Semomdgar aduRebul wyals<br />
mivaCerdi.<br />
_ kargi.<br />
ori oTaxi orSabaTs davtove.<br />
pirvelad viyavi gareT da mxolod<br />
daaxloebiTi warmodgena mqonda imaze,<br />
Tu ras davinaxavdi. kairo fanjrebidanac<br />
Canda da yovelTvis vicodi,<br />
rom is didi qalaqia. im orSabaTs Cemi<br />
fexiT gamovedi am qalaqSi da mTeli<br />
dRe cariel quCebSi vixetiale. arsad<br />
aravin iyo. Sevdiodi ugamyidvelo ma-<br />
RaziebSi da vicvamdi tansacmels. Semdeg<br />
Sevdiodi kafeebSi da vsadilobdi.<br />
varaudiT virCevdi quCebs, vuxvevdi<br />
gulis mxares an mis sapirispirod da<br />
vfiqrobdi, rom riki, albaT, xSirad<br />
momenatreboda, Tumca mas arasodes<br />
vyvarebivar.<br />
mere kairos SuagulSi, gaSlil baR-<br />
Si Camovjeqi. mtredebs kafedan wamoRebuli<br />
namcxvari davufSveni da isev ganvagrZe<br />
fiqri. SevamCnie, rom axla<br />
rikize swored ise vfiqrobdi, rogorc<br />
adre fanjaraze, logikurad da safexurebis<br />
monacvleobiT. yovel meore<br />
safexurze vsvamdi kiTxvas, Tu ratom<br />
unda momnatreboda kaci, romelsac ar<br />
vainteresebdi da romelsac axla ukve<br />
sxva usworebda tansacmels.<br />
da rodesac namcxvari mTlianad<br />
SemomefSvna, bolos da bolos, Cems<br />
Tavs gamovutydi, rom riki arafer Sua-<br />
Si iyo, me momenatreboda is dro, rodesac<br />
axalgazrda viyavi da jer kidev<br />
SemeZlo siyvaruli.<br />
***<br />
dila-saRamos locvebis kiTxva<br />
wesad maqvs. amis gamo, sastumroSi Cemi<br />
gaRviZeba yovelTvis problemas ukav-<br />
Sirdeba, verafriT vpoulob aRmosavleTs.<br />
fanjridan yurebis da mzis<br />
direqtoriis gamoTvlis mere mainc<br />
gaurkveveli mimarTulebiT vdgebi da<br />
kiTxvas viwyeb.<br />
_ gwams RmerTis? _ ireni interesiT<br />
momCerebia, misTvis axla finikiviT<br />
egzotikuri var.<br />
_ Sen rom giyureb, ufro mecodeba.<br />
_ RmerTi gecodeba?<br />
_ rogor giTxra, mas xom yvelani<br />
Zalian vuyvarvarT, Cven ki saerTod ar<br />
gvaxsovs. hoda, mecodeba.<br />
***<br />
martivi ricxvebi martivi gamosavalia<br />
maTTvis, vinc qalaqSi cxovrobs<br />
da saSualeba ara aqvs, cas<br />
uyuros. amas jer kidev ramdenime wlis<br />
win mivxvdi da Werze tabula gavakari.<br />
martivia ricxvi, romelic mxolod<br />
erTze da Tavis Tavze iyofa: 2, 3, 5, 7, 11,<br />
13, 17, 19... 10001 da ase Semdeg. martiv<br />
ricxvebs erTi Tavisebureba aqvs, formula<br />
ar gaaCnia. anu ar arsebobs<br />
meqanizmi, romelic maTematikurad axsnis<br />
da gamoiTvlis, Tu ra periodulobiT<br />
gvxvdeba martivi ricxvebi ricxv-<br />
Ta usasrulo simravleSi. mecnierebSi<br />
am TemasTan dakavSirebiT uamravi legenda<br />
gavrcelda, ambobdnen, rom Tu<br />
martivi ricxvebis formulas aRmoaCen,<br />
aRmoaCen meoTxe ganzomilebasac, anu<br />
imas gaigeb, samyaro rogora agebuli<br />
da ras eyrdnoba.<br />
miuxedavad amgvari perspeqtivisa,<br />
martiv ricxvebs formula ara aqvs, magram<br />
aqvs Tvisebebi: imis gamo, rom mxolod<br />
erTze da sakuTar Tavze iyofa,<br />
martivi ricxvi xSirad absoluturad<br />
gamousadegaria: ver gayof, ver Sekvecav,<br />
Tu gaamravleb, jami yovelTvis<br />
raRac ucnauroba gamogiva.<br />
1-100 SualedSi 25 martivi ricxvia,<br />
mere da mere maTi raodenoba klebulobs.<br />
ifiqro martiv ricxvebze daaxloebiT<br />
igivea, rac TavqveS xelebi amoido<br />
da varskvlavebian cas axedo.<br />
verc erTs da verc meores verasodes<br />
verafers gaugeb, magram arc kosmosSi<br />
da arc ricxvebSi mTavari is ar aris,<br />
Tu romel kanonebs eqvemdebarebian<br />
isini. adamianis orsafexuriani<br />
azrovneba amas SeiZleba verasodes<br />
Cawvdes, magram Tu mainc xSirad<br />
dafiqrdebi, aucileblad igrZnob,<br />
rom samyarosac da ricxvebsac aqvs<br />
Tavisi myari maxasiaTeblebi da pirveli<br />
ori aqedan pirobiToba da maradiulobaa,<br />
amasTan pirobiTobac maradiulia<br />
da maradiulobac _ pirobiTi.<br />
***<br />
Cems saabazanoSi naTuras denis<br />
wyarosTan raRac problemebi aqvs.<br />
CasarTveli derefanSia, magram roca<br />
xels vaWer, sinaTle abazanaSi mxolod<br />
ramdenime wuTis mere irTveba. erTaderTi<br />
rac unda, abazanis kideze acoceba<br />
da naTuris kargad moWeraa, magram<br />
ase saabazono erTi Cveulebrivi<br />
saxlis Cveulebrivi oTaxi gaxdeba,<br />
axla ki misi gamoisobiT Cemi bina<br />
pirdapir samyarosaviTaa mowyobili,<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />
anu sinaTlis sxivi igvianebs. SegiZlia,<br />
aanTo, mere saabazanoSi Sexvide da<br />
Senive anTebul Suqs daxvde.<br />
Tavidan cota xniT igvianebda, mere<br />
da mere dro ufro gaxangrZlivda, rac<br />
me samyaros gafarTovebis uaxlesi<br />
TeoriiT avxseni. bolos derefnidan<br />
abazanamde mosaRwevad Suqs rva wuTi<br />
sWirdeboda, zustad imdeni, ramdenic<br />
sinaTlis sxivs dedamiwidan mTvaremde<br />
misasvlelad sWirdeba. im aRmoCenam,<br />
rom Cemi saabazano mTvarezea, me<br />
Zalian gamamxiarula. marTalia, am<br />
mignebis gamo xSirad srul sibneleSi<br />
miwevda banaoba, magram mTvareze rom<br />
komfortulad ver iqnebi, esec xom cxadia.<br />
amboben, rom Tu adamiani sinaTlis<br />
sxivs gadauswrebs, is sakuTar warsul-<br />
Si aRmoCndeba. simarTle rom vTqva,<br />
Cems warsulSi arc araferi mesaqmeboda,<br />
radgan is yovelTvis mTvaresaviT<br />
mouwyobeli iyo. ubralod, sanam sina-<br />
Tle movidoda, vfiqrobdi xolme, rom<br />
es cxovreba SpriciviT erTjeradia,<br />
Tu ginda, rame gaigo, axla unda gaigo,<br />
magram rogor gaigeb, roca yvelaferi<br />
sastikad rTuladaa mowyobili, Sen,<br />
didi-didi, 80 weli cocxlob da aqedan<br />
30 wlis ise xdebi, rom yvelaze banalur<br />
Tea Tofuria<br />
ori<br />
oTaxi<br />
kairoSi<br />
SekiTxvebzec ar gaqvs pasuxi.<br />
_ kacebs saerTod SeuZliaT siyvaruli?<br />
irens, rogorc yovelTvis, ar Zinavs.<br />
ar Zinavs, ar Wams, calxelaa... namdvili<br />
marsianelia.<br />
Cems gonebaSi isev ori safexuri amotivtivda<br />
_ SeuZliaT Tu ara kacebs<br />
siyvaruli. am kiTxvaze safexurebi ukve<br />
aTasjer mqonda gadawyobil-gadalagebuli.<br />
ra unda upasuxo? ,,ki,<br />
rogor ara. kacebsac iseve uyvarT,<br />
rogorc qalebs~. ,,moica ra, yvela kaci<br />
raRacas uyurebs~. orive pasuxi imdenad<br />
banaluria, SeuZleblad geCveneba,<br />
romelime marTali iyos.<br />
irens mdumared Sevcqeri.<br />
_ ici, iren, cxovreba naxvaa. siyvaruli<br />
<strong>wigni</strong>s Sinaarsi xom ar aris,<br />
moyoliT gaigo. Tu marTla eyvarebi<br />
vinmes, ese igi aris, Tu ara _ ese igi,<br />
ara.<br />
mere cota xani kidev viboriale<br />
safexurebze da davamate:<br />
_ faqtia, rom Cven Zalian did siviwroveSi<br />
vcxovrobT da amas, albaT,<br />
raRac mizezi aqvs. viRacas unda, adamianebma<br />
erTmaneTTan urTierToba<br />
viswavloT.<br />
***<br />
kunZulze ezoebSi manqanebis magivrad<br />
navebi udgaT. amaTi transporti<br />
esaa. zRvamde rogor CamoaqvT, ar<br />
vici. kidev SevamCnie, rom aq Zalian bevri<br />
gugulia, radgan mudmivad maTi xma<br />
ismis. rTulia, roca ezoSi is frinvelebi<br />
budoben, romelTac Seni <strong>sicocxlis</strong><br />
wlebis daangariSeba SeuZliaT.<br />
<strong>sicocxlis</strong> fasi arasodes vicodi,<br />
magram bavSvobaSi morielebs mainc gav-<br />
efice. Zveli, warmarTuli Selocva<br />
iyo. me sadac vcxovrobdi, iq morielebic<br />
bevri icoda da Selocvebic<br />
Zalian uyvardaT.<br />
,morielo, morielis Svilo,<br />
Seni deda Cemi deda iqneba,<br />
Seni mama Cemi mama iqneba,<br />
nu mikben da arc me mogklav~...<br />
morielebs ar ukbeniaT, magram me<br />
sadac davinaxavdi, vxocavdi da zeTian<br />
SuSebSi vyridi. ratomRac sjerodaT,<br />
rom zeTSi Senaxuli morieli Sxams<br />
gamoyofs da Tu mas nakbenze waisvam,<br />
geSveleba.<br />
didi xnis mere sofelSi Casulma<br />
morielebian SuSebs rom Sevxede,<br />
sindisma Semawuxa. rodesac maT vklavdi,<br />
SeiZleba mcnobdnen da egonaT, rom<br />
ar gavimetebdi. es me gavefice maT da<br />
ara isini me. isini ar mosulan da ar<br />
uTqvamT: ,,adamiano, adamianis Svilo,<br />
Seni deda Cemi dedaa~...<br />
sindisma Semawuxa da, cota ar iyos,<br />
SemeSinda kidec, Tu didxans vicocxleb,<br />
xom SeiZleba rodesme dadges dro<br />
morielebis SurisZiebis.<br />
_ ramdeni weli damrCa, gugulo?<br />
_ gu-gu, gu-gu, gu-gu, gu-gu, gu-gu,<br />
gu-gu...<br />
***<br />
gu, gu, gu, gu...<br />
gems mosacdeli ara aqvs, simpoziumis<br />
monawileebi da maTi gamcileblebi<br />
papanaqeba sicxeSi vdgavarT. kibe<br />
dauSves.<br />
_ wavedi, iren!<br />
_ Camoxval xolme? minda, rom vimegobroT.<br />
vizas gamogigzavni.<br />
_ ara mgonia, iren, magram vnaxoT.<br />
ireni miRimis da orive xeliT mexveva.<br />
marjvena mtevani TeTria, gegoneba,<br />
Sveicars xelTaTmanis gaxda daaviwydao.<br />
pirvelad axla vamCnev, rom ireni<br />
qeraa.<br />
Cemodans viReb da movdivar, zustad<br />
vici, rom aq aRar davbrundebi. vici,<br />
radgan me is adamiani var, romelmac<br />
kairoSi fanjara ver ipova.<br />
me ver vipove fanjara da Camanacvles.<br />
me Camanacvles da amitom Zalian<br />
meeWveba siyvarulis, romelic wyevla-<br />
Si Senaxuli mteriviT didxans gaZlebs.<br />
Cems qveyanas kimerielebma gadauares,<br />
Cemi qveyana mtriania da aRarc me mexerxeba<br />
megobroba. Cemi ZmaTnaficebi<br />
oci welia, zeTSi tivtiveben. nu gamomigzavni,<br />
iren, vizas!<br />
napirze darCenilebi xelebs gviqneven.<br />
odnav Canan, magram irenis xels<br />
uceb vcnob. ar vici, ra SeiZina amisTana<br />
ian radum, magram faqtia, rom es majamde<br />
TeTri mtevani samudamod dakarga.<br />
***<br />
ar aris marTali, rodesac amboben,<br />
rom boingi yvelaze saxifaTo TviTmfrinavia,<br />
radgan yvelaze xSirad boingebi<br />
cviva. boingebi cviva, radgan<br />
yvelaze xSirad boingebi dafrinaven.<br />
rodesac TviTmfrinavSi zixar,<br />
yovelTvis fiqrob, rom is SeiZleba Camovardes<br />
da veRarc gipovon. amis Semdeg<br />
fiqrob, rom rodesac saxlSi mixval,<br />
maSinve ibanaveb da yavas dalev. da<br />
amas orives erTnairi simSvidiT<br />
fiqrob.<br />
_ ramdenis iyo? _ yurebi miwioda.<br />
amitom Cems gverdiT mjdomi ucxoelis<br />
sityvebi usasrulod Soridan momesma.<br />
fsalmunSi saniSned Cadebul qristes<br />
saflavis suraTs uyurebda.<br />
_ ocdacametis.<br />
_ ase axalgazrda? _ dananebiT<br />
gadaaqnia Tavi.<br />
_ calmxrivi siyvaruliT didxans<br />
ver cocxloben.<br />
salonSi daSvebisTvis saWiro instruqciis<br />
gamocxadeba daiwyes.<br />
***<br />
_ Camoxvedi, Teko? gSia?<br />
_ ara, ar mSia.<br />
_ kai iyo?<br />
_ ki, kai iyo.<br />
_ yavac ar ginda?<br />
_ yava minda. momiduRe da moval.<br />
_ kargi.<br />
derefanSi Suqis CasarTavs xeli<br />
avkari da mSobliuri wylis qveS davdeqi.<br />
mere tansacmeli gaumSraleblad<br />
gadavicvi, karebi gamovaRe da mTvaridan<br />
dedamiwaze yavis dasalevad gamovedi.
9-22 ivlisi 2010<br />
vaJa xornauli<br />
axali <strong>wigni</strong>dan<br />
„siyvarulis Zafze Camoqnili<br />
<strong>sicocxlis</strong> sanTeli“<br />
***<br />
rogorc yvavilidan surneli,<br />
poeti RmerTidan gamovida.<br />
***<br />
dedisgan dadgmul sarkesaviT<br />
lamazad gadaxrili aRmarTi.<br />
***<br />
dedis Crdilma sabani gauswora<br />
da ZilSi gaeRima...<br />
male samocisa gaxdeba.<br />
***<br />
magram sul sxva siyvarulia,yana<br />
rom Seirxeva<br />
da cis napirebi igrZnoben.<br />
***<br />
sivrcis romeliRac mxareSi<br />
eqoebi iyrian Tavs<br />
da axali simRera ibadeba.<br />
***<br />
qalSi siZulvili araaan<br />
uyvarxar<br />
an waSlili feri xar misTvis.<br />
***<br />
yvela durglisaTvis<br />
rodia ucxo<br />
CaquCsa da lursmans Soris<br />
mowewkili<br />
sxivebis tkivili...<br />
***<br />
budeSi<br />
bartyebis siTboze Sreba<br />
wvimidan mofrenili Citi.<br />
***<br />
bavSvi rom daibada,<br />
drom feri icvala<br />
da ca gaizarda qalSi.<br />
***<br />
„sadaa Sriali?“<br />
„fesvebTanaa CamTbar-Cafenili<br />
da aprilSi kvlav CvenTan iqneba.“<br />
***<br />
RmerTis kalTasaviT<br />
lamazi navi,<br />
romelsac gulebis<br />
feTqva miacurebs.<br />
***<br />
saxls miwam agrZnobina,<br />
cxra mTas iqiT<br />
rom kvdeboda misi patroni.<br />
diqtatura<br />
dedamTilis fexi _<br />
taxtidan CamogrZelebuli,<br />
xaliCas dasobili Zaxilis niSaniviT.<br />
***<br />
sevda-lamazi da naTeli,<br />
rogorc bindi<br />
varskvlavebs Soris.<br />
***<br />
ca pirvelad ixila kalmaxma<br />
da tanze varskvlavebad gamoesxa<br />
uTqmeli sityvebi...<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
***<br />
wertilebisgan gulSeRonebuli<br />
Zaxilis niSani gaiWra velad,<br />
saidanac xmovnebma daabrunes<br />
Secvlili,kiTxvis niSnad qceuli.<br />
stumrebi<br />
qalma samkaulebze daixeda,<br />
kacma-saaTsa da jibeze.<br />
RmerTi<br />
maradiuli da wminda bude<br />
sicocxle-sikvdilisa,<br />
gulisa da da gonebis gazafxuli.<br />
***<br />
zogjer kars ise gamoaRebs,<br />
TiTqos zRurblTan daxvdeba ca<br />
da qvemodan<br />
varskvlavebi Semoscineben.<br />
***<br />
samyaro Seqmna.ver moisvena,<br />
mere Seqmna adamiani<br />
da,saerTod,dakarga mosveneba.<br />
imperatori<br />
erT xelSi Cangali,<br />
meoreSi dana<br />
da TefSis saxeze<br />
dedamiwis<br />
naxevarsferoebi.<br />
***<br />
qali garedan gawvalebda<br />
da leqsi-Signidan<br />
da erTmaneTs adgili gaucvales.<br />
memanqanis sizmari<br />
mwvane relsebze micuraven<br />
Rrublis vagonebi<br />
da yvavili anTia semaforad.<br />
***<br />
xifaTebi droSia Semaluli,<br />
rogorc qvebi aqa-iq<br />
yvavilovan saTibSi...<br />
***<br />
erTmaneTze loyamidebuli<br />
Citebi vera grZnoben,<br />
wvima rogor usvelebT boloebs.<br />
***<br />
dRe da Rame-ZuZumteebi<br />
da dro-deda maradiuli.<br />
***<br />
prologi da epilogibrZeni<br />
mowmeebi<br />
lamazi,sevdiani ambisa.<br />
***<br />
lamazad wavida sixaruli-<br />
TiTqos gulSi varskvlavebianma<br />
cam CaiSriala...<br />
***<br />
pirveli kocna-bageebiT<br />
da ukanaskneli-TvalebiT.<br />
***<br />
patara, bednieri kunZuli _<br />
carieli sawoli palataSi.<br />
***<br />
qalis gareSe<br />
zRva ucxoa<br />
da <strong>wigni</strong> carieli.<br />
***<br />
Rrubeli aiwevs,gaiSleba<br />
da wvima mziani<br />
siciliviT waskdeba cas.<br />
***<br />
stumris fexsacmelebi _<br />
gakrialebulni,<br />
gan-gan dawyobilni,<br />
sxvebi(maspinZlebi)<br />
gacrecilni,erTmaneTs mikrulni.<br />
***<br />
saxlidan gamovida<br />
da ciT gadaxurul<br />
wvimas Seefara...<br />
***<br />
Sen rom gesaubrebi,<br />
mausi frTanatkeni<br />
mtrediviT mikavia.<br />
***<br />
bavSvma sizmarSi gaicina-<br />
TiTqos samoTxeSi<br />
axali sakravi mosinja RmerTma.<br />
***<br />
ojaxi-Taiguli<br />
da masSi almasebi<br />
sxvadasxva ferisa.<br />
***<br />
saiqioSi aRar kamaToben<br />
deda da mama<br />
da aRarc sxvadasxva fanjarasTan<br />
Cndebian Tenebisas...<br />
***<br />
xedav,sad avfrindiT?mwvervalebi<br />
veRara gvxedaven,<br />
varskvlavebi Semogvnatrian.<br />
***<br />
naqargis meore mxarea saqarTvelo<br />
da isic,<br />
rac dro gadis,xundeba.<br />
***<br />
da yvavilma icno futkari<br />
(maSinac stkioda frTa)<br />
da sitkbo mTlianad gaatana.<br />
***<br />
yoveli leqsis damTavrebisas<br />
samoTxidan brundeba TiTqos.<br />
***<br />
rogorc kenguru Svils,<br />
telefons daatarebs.<br />
***<br />
cam yanas gaugzavna<br />
baraTi Crdilisa,<br />
mzis sityvebiT gasxivosnebuli.<br />
***<br />
erTmaneTTan rom ver midian,imitom<br />
yvaviloben xeebi,<br />
imitom brwyinaven varskvlavebi.<br />
poezia 9
10 interviu<br />
literatori<br />
_ SarSan `literaturuli gaze-<br />
Tis~ 26 ivnisis nomerSi gamoqveynebul<br />
Sens statias – `ara hqmna Tavisa<br />
Senisagan leqsi~ – seriozuli vneba-<br />
TaRelva mohyva. umalve daibeWda ramdenime<br />
sapasuxo werili, iyo zepiri<br />
gamoxmaurebani, internetgverdebzec<br />
didi aurzauri atyda. axlaxan<br />
erTxel kidev gagixsenes `Secodeba~<br />
da Tanamedrove poeziaze Sens<br />
msjelobas `balRuri akviateba~<br />
uwodes. rogor fiqrob, ram gamoiwvia<br />
aseTi mZafri reaqcia, ramdenad<br />
zustad iqna aRqmuli Seni Canafiqri?<br />
_ winaswar vicodi da velodi<br />
kidec, rom werils mtkivneulad aRiqvamdnen<br />
poetur wreebSi. kargad mesmis<br />
maTi. gabrazeba adamianuri Tvisebaa<br />
da am gabrazebaSi maTTan var, guliT<br />
TanavugrZnob da SemiZlia bodiSi movuxado<br />
yvelas, vinc Cemi kritikuli<br />
opusi pirad Seuracxyofad miiRo.<br />
magram, modi, erT ramezec Sev-<br />
TanxmdeT. piraduls literaturasTan<br />
saerTo araferi aqvs. literatura<br />
mTavrdeba iq, sadac iwyeba piraduli.<br />
ase rom, pirTan saqme ar mqonia, `sazogado<br />
Wirzeda~ vwerdi.<br />
`balRuri akviateba~ uwodes Cems<br />
msjelobas? mere ra. visac hgonia, rom<br />
gansazRvreba `balRuri~ cuds niSnavs,<br />
Zalian cdeba. moacileT leqss eg `bal-<br />
Ruri~ xasiaTi da rasac miRebT, naxavT.<br />
gavixsenoT andersenis zRapari. mefe<br />
SiSveliao, vin daiZaxa - balRma! bal-<br />
Rebs rom xedva aqvT, iseTi mogvca<br />
didebs...<br />
_ ese igi, ginda Tqva, rom andersenis<br />
bavSviviT amxile `mefe~?<br />
_ ase gamovida. yovel SemTxvevaSi,<br />
raRac iseT simze momixvda xeli, rom<br />
sadRac, romeliRac sivrceSi ceremoniuli<br />
reJimi dairRva. aman gamoiwvia<br />
mZafri reaqcia.<br />
_ sagulisxmoa, rom oponentebi<br />
ZiriTadad poetebi arian, rac sulac<br />
ar aris gasakviri, – Tuki dRevandel<br />
poezias Rrma ZiliT sZinavs, es, bunebrivia,<br />
exeba poetebsac, – mTeli maTi<br />
naRvawi wyalSia Cayrili...<br />
_ yvelafris Tavi da Tavi mainc is<br />
aris, rom werili arasworad waikiTxes.<br />
ar an ver gaiges msjelobis paTosi<br />
da saxismetyveleba. saqme is aris, rom<br />
sintagma `poetur muzas sZinavs~ gadataniTi,<br />
metaforuli mniSvnelobiT<br />
miuTiTebs saerTo kriziss da ara<br />
calkeuli poetis, calke aRebuli subieqtis<br />
mdgomareobas. me ar vici, Sesa-<br />
Zloa zogierTi poeti dRes mRviZarebis<br />
mwvervalze iyos da `sasTumalze<br />
erTxelac ar daiZinos~, magram faqtia,<br />
rom zogadad poeturi muza Tvlems,<br />
isvenebs.<br />
bolos da bolos, RmerTma Seisvena<br />
Sesaqmis Semdeg da poeziam rom Seisvenos<br />
cota xniT mainc, ra gasakviria.<br />
_ ki, magram amdeni leqsi iwereba,<br />
amdeni axali saxeli gamoCnda, amdeni<br />
axali msoflxedva da stilia...<br />
_ marTali xar, bevri ram xdeba<br />
poeziaSi sagulisxmo da yuradsaRebi,<br />
magram yvelaferi xdeba minervas nebis<br />
gareSe, RvTaebrivi STagonebis<br />
gareSe.<br />
imas vambobdi, rom poeziam, saer-<br />
Tod literaturam, dakarga socialuri<br />
statusi. es imas niSnavs, rom leqsi,<br />
samwuxarod, aRar aris sazogadoebrivi<br />
faqti, leqsi gaxda kameruli<br />
movlena. aRar aqvs mas is mniSvneloba,<br />
ivane amirxanaSvili:<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />
<strong>`krizisi</strong> <strong>sicocxlis</strong> <strong>niSania~</strong><br />
daibada 1959 wlis 3 marts; 1981 wels daamTavra Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo<br />
universitetis filologiis fakulteti; 1983-86 wlebSi swavlobda saqarTvelos mecnierebaTa akademiis<br />
literaturis institutis aspiranturaSi; 1991 wels daicva disertacia Temaze `daviT guramiSvilis poeturi<br />
azrovnebis Taviseburebani~. 1983 wlidan dRemde muSaobs literaturis institutSi. amJamad aris am institutis<br />
rusTvelologiis samecniero kvleviTi centris xelmZRvaneli; muSaobs agreTve Jurnal `Cvens mwerlobaSi~<br />
prozis redaqtorad.<br />
sxvadasxva dros muSaobda: gazeT `literaturuli saqarTvelos~ redaqciaSi (1986-2007), kulturis<br />
institutSi (1998-99), Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetSi (2001-2005), amave<br />
universitetis soxumis filialSi (1994-95), `axal qarTul gazeTSi~ (1998), Jurnal `ciskarSi~ (2004-2005), Jurnal<br />
`saguramoSi~ (2000-2006).<br />
avtoria wignebisa: `TeTri jvris xeoba~ (mxatvrul-dokumenturi Canawerebi, gamomcemloba `lomisi~, 1999),<br />
`tkivilis dialeqtika~ (kritika, esTetika, literaturis istoria, `saari~, 2003) `qarTuli mwerlobis saymawvilo<br />
istoria~, I-II t. `dila~, 2006, 2008).<br />
rac hqonda besikis dros, baraTaSvilis<br />
dros, akakis dros.<br />
leqsi, rogorc sityvieri Semoqmedebis<br />
umaRlesi forma, yvelaze<br />
swrafad avlens xolme krizisis niSnebs.<br />
lakmusis qaRaldi didi xania gawiTlda.<br />
krizisi msoflio movlenad<br />
iqca.<br />
_ ai, Turme sad yofila ZaRlis<br />
Tavi damarxuli. gamodis, qarTul<br />
kriziss safuZvliani mizezebi hqonia.<br />
_ davukvirdeT literaturis istorias.<br />
franguli dekadansis Semdeg<br />
poezia CixSi moeqca. dekadentizmi iyo<br />
signali, romlis Semdeg daiwyo Sesvla<br />
globalur CixSi. poeziam dakarga<br />
tradiciuli ganviTarebis gezi, dascilda<br />
bunebas da SeiWra subieqtis Sinagan<br />
velSi, metafizikis virtualur<br />
sivrceSi daiwyo farfati.<br />
simbolizmis Semdgomi dro – es<br />
aris CixSi triali. rilkem, paundma,<br />
celanma scades garRveva, magram ra<br />
gamovida? gaiCines mimdevrebis mTeli<br />
armia da am mimdevrebma lamis waSales<br />
maTi gza.<br />
dRes ra mdgomareobaa msoflio<br />
poeziaSi? vin icis. magram zogadi STabeWdileba<br />
ar aris saxarbielo –<br />
TiTqos samSobiaro tkivilebiT itanjebian<br />
mTebi da ibadeba sacodavi Taguna.<br />
leqss uWirs. poezia TviTigiveobas<br />
veRar amtkicebs.<br />
yvelaferi aqvs Tanamedrove poets<br />
– fantaziac, azrovnebac, xedvac, versifikaciuli<br />
ostatobac, magram<br />
saTqmeli ar aqvs sakuTari, originaluri,<br />
gansxvavebuli.<br />
ara marto poets, Tanamedrove adamians,<br />
rigiT moqalaqes, saTqmeli<br />
aRar aqvs, standartuli azrovnebis<br />
morevSia Cafluli. TviT originalobac<br />
ki standartuli gaxda.<br />
gavixedoT, ra xdeba arqiteqtura-<br />
Si, qandakebaSi, TeatrSi, kinoSi, mxatvrobaSi,<br />
musikaSi. totaluri krizisia.<br />
maskulturam aiRo sadaveebi,<br />
TamaSis kultma CaaxSo SemoqmedebiTi<br />
suli.<br />
SemoqmedebiT genias sZinavs. es le-<br />
Targiuli Zilia Tu Cveulebrivi, ra<br />
mniSvneloba aqvs, sZinavs.<br />
_ swored es sityva – `Zili~ – aRizianebs<br />
oponentebs. xom SeiZleboda<br />
sxva termini gamogeyenebina. magali-<br />
Tad...<br />
_ ra, apaTia? adinamia? stagnacia?<br />
burani? arc erTi ar gamodgeboda. ise,<br />
axali araferi miTqvams. aseTebic da<br />
uaresebic xSirad gagvigia. magali-<br />
Tad, gasuli saukunis samocian wlebSi<br />
rolan bartma avtori `mokla~; samocdaaTianebSi<br />
romanis Janri daitires;<br />
Sors sadRa mivdivarT, ager axlaxan<br />
ar dawera daTo CixlaZem, poezia mokvdao?!<br />
Zili kargi metaforaa, neitraluri<br />
da Tanac filosofiuri. gaxsovs, ra<br />
kargad ambobs `visramiani~: `sawuTo<br />
Zilia da Cven Sigan sizmarTa vhgavT~.<br />
_ mTavars davubrundeT. iseTi<br />
realoba daxate, gegoneba armagedoni<br />
gviaxlovdebao.<br />
_ krizisi ar niSnavs dasasruls. es<br />
aris bunebrivi movlena. krizisis sulidan<br />
warmoiSoba genia. krizisulma<br />
mdgomareobam warmoSva rusTaveli.<br />
amas me ki ara, vaxtang meeqvse ambobs:<br />
poeti mixvda, rom xalxs saeklesio<br />
Tematika aRar akmayofilebda da saeroze<br />
gadavidao. rusTavelis sidide<br />
imiTac vlindeba, rom krizisi Seicno,<br />
gaigo, gaiazra.<br />
krizisuli situaciis nayofia guramiSvilis<br />
Semoqmedebac. `daviTians~<br />
Tavidan bolomde gasdevs rusTveluri<br />
gavlenis niSnebi, magram es mxolod<br />
niSnebia, danarCeni aris brZola,<br />
brZola TavisuflebisaTvis, gaqceva<br />
geniosis Crdilidan, garRveva<br />
epigonobis krizisuli wrisa.<br />
krizisi <strong>sicocxlis</strong> niSania, <strong>sicocxlis</strong><br />
brZolis niSani.<br />
_ oponentebma dagiwunes agreTve<br />
Tanamedrove poeziis TematuresTetikuri<br />
kategoriebiT klasifikacia.<br />
marTlac, ramdenad gamarTlebulia<br />
poetebis ama Tu im niSniT dayofa-daxarisxeba?<br />
_ me aravin damixarisxebia, arc<br />
gamiricxia, arc Camiricxia, RmerTma<br />
damifaros aseTi mkrexelobisgan. es<br />
drois saqmea. dro daaxarisxebs, dro<br />
– piruTvneli msajuli da kritikosi,<br />
is ityvis, vin vin aris, vis ra SeuZlia,<br />
vis ra gaukeTebia, vis ra gamosvlia sub<br />
specie aeternitatis – maradiulobis TvalsazrisiT.<br />
ubralod, gadavwyvite poetebis<br />
SemoqmedebiTi sxvadasxvaoba raRac<br />
sistemaSi momeqcia, raTa mkiTxvelisTvis<br />
ufro TvalsaCino gamexada<br />
movlenaTa Cemeuli xedva. gamovkveTe<br />
patriotuli, egzistenciuri, verlibristuli,<br />
inteleqtualuri, metaforistuli,<br />
neoakademiuri, folkloristuli<br />
da ultraavangardistuli<br />
nakadebi, romlebzec ganawilda<br />
ormocze meti saxeli.<br />
_ gamogitydebi, ar momwons es<br />
CamonaTvali, ekleqtizmis suni udis.<br />
_ unda vaRiaro, es iyo Cemi sabediswero<br />
Secdoma. ekleqtizmi calke<br />
Temaa, magram warmoidgine praqtikuli<br />
Sedegebi. ramdeni ar moxvda siaSi<br />
da ramdeni sayveduri movismine; es<br />
erTi. meore, zogma, siaSi moxvedrilma,<br />
adgili iukadrisa da esec Cemi<br />
sazRvevi gaxda; mesame, aRmoCndnen<br />
iseTebic, visac viRacis gverdiT moxsenieba<br />
ar eWaSnika.<br />
magaliTad, erTma, aw gardacvlilma,<br />
poetma gamTaTxa telefoniT. bolos,<br />
roca guli ijera, vkiTxe, Tqveni<br />
argumenti-meTqi. `ra unda Cem gverdiT<br />
ai... imas, me is poetad ar mimaCnia!~<br />
– iyo pasuxi. maS, modi, – vuTxari,<br />
– imasac vkiTxoT, ra azrisaa Tqvenze...<br />
amaswinaT erTi gulqarTli poeti<br />
Semomeyara rusTavelze. ar momesalma,<br />
Tvali amarida da ganze, rogorc<br />
Zvelebi ityodnen, gahnerwyva. iyo mis<br />
qcevaSi raRac niSandoblivi – me ki<br />
ara, Cems ideebs miafurTxa. hamburguli<br />
angariSiT, es iyo maTematikurad<br />
zusti reaqcia, rac dafasebis Rirsia.<br />
xumroba iqiT iyos da, bolos da<br />
bolos, droa vebrZolod ideebs da<br />
ara pirovnebebs.<br />
_ ar minda axal SarSi gagxvio, magram<br />
mainc unda gkiTxo: dRevandeli<br />
prozis tendenciebze ras ityodi,<br />
momavali Sromis Tezisebs xom ar gagvacnobdi?<br />
_ `xumrobs, ara?!~ – xSirad maxsendeba<br />
xolme miliciel samWkuaSvilis<br />
es fraza irakli kvirikaZis filmidan<br />
`qvevri~.<br />
amqveynad Tu rames veridebodi, es<br />
Sari iyo, amasac gadavekide. magram es<br />
ar aris saSiSi. saSiSi is aris, roca<br />
ggonia marTali varo. arasodes mimiCnevia<br />
Tavi eqspertad an kanonmdeblad.<br />
rasac vfiqrob, imas vambob xan<br />
pirdapir, xan moiarebiT, oRond erTi<br />
survili maqvs, nuravin gamaigivebs<br />
Cems ideebTan. teqsti rom gamoqveyndeba,<br />
is ukve Cemi aRar aris,<br />
damoukidebelia da martodmarto<br />
ibrZvis mzis qveS adgilis mosapoveblad.<br />
yvelaze mniSvnelovani detali,<br />
rac, samwuxarod, yvela oponents<br />
gamorCa, aris werilis toni – TviTironia.<br />
snobi var-meTqi, rom vwer,<br />
Tanac ramdenjerme, iqneb ar vfarisevlob,<br />
xom unda gaiTvaliswino, xom unda<br />
Seitano aRqmis sqemaSi. SesavalSive<br />
vambob: `vwer, ese igi, varsebob, krizisul<br />
situaciaSi vafiqsireb monawileobas<br />
Zilis mistikaSi, sadac Cemi<br />
sizmrebic TamaSdeba mosalodnel<br />
gamoRviZebamde~.<br />
meti raRa meTqva.<br />
`sawuTo Zilia da Cven Sigan sizmar-<br />
Ta vhgavT~.<br />
rac Seexeba Tanamedrove qarTul<br />
prozas, unda iTqvas, rom aq turbulentobis<br />
periodi ukve gavlilia.<br />
axalgazrdebma TiTqmis umtkivneulod<br />
Caibares estafeta ufrosi Taobisagan.<br />
gamoikveTa msoflmxedveloba,<br />
stili, forma, Sinaarsi, Temebi da<br />
motivebi. kacma rom Tqvas, es arc aris<br />
gasakviri, vinaidan dRes prozas, poeziasTan<br />
SedarebiT, meti saSualeba<br />
aqvs TviTmowesrigebisaTvis.<br />
radgan prozisa da poeziis urTierTmimarTeba<br />
vaxsene, aqve aRvniSnav<br />
erT ucnaur movlenas, romelic dasavlur<br />
literaturaSi xdeba – poeziis<br />
krizisuli sulis Senaxvis misia prozam<br />
itvirTa.<br />
_ rogor, ranairad? ras niSnavs<br />
poeziis sulis Senaxva. prozam, miT<br />
umetes, Tanamedrovem, rogor unda<br />
itvirTos, rogor unda daitios poezia<br />
ise, rom mainc prozad darCes?<br />
_ prozam SeiTavsa iseTi poeturi<br />
kanonebi, romlebic iZleva stimuls<br />
Sinagani gadaxalisebisTvis. tropuli<br />
formebisa da ideebis, detalizaciisa<br />
da warmosaxvis, paradoqsebisa da lakonizmis<br />
xerxebis gamoyeneba sxva<br />
araferia, Tu ara poeturi esTetikis<br />
Setana prozaSi. swored amiT gamoirCeva<br />
sakulto avtorebis frederik<br />
begbederis, miSel uelbekis,<br />
milorad paviCis, milan kunderas, peter<br />
kornelis nawarmoebebi. `poiema~,<br />
rogorc keTeba, maTTan mTavari motivis<br />
rolSi gamodis.<br />
msgavsi tendenciebi, oRond formalur<br />
doneze, SeiniSneba qarTul<br />
prozaSic. sxvaTa Soris, formaze Tu<br />
vilaparakebT, iseTi mravalferovneba,<br />
dRes rom aris, Cemi azriT, arasodes<br />
yofila Cvens beletristikaSi.<br />
prozaikosebis mTavar miRwevad<br />
mainc is mimaCnia, rom moiciles, da-<br />
Zlies nihilizmisa da indiferentizmis<br />
moduri saxadi, miagnes erovnul<br />
ZarRvs, sakuTari fesvebi igrZnes da<br />
myarad dadgnen miwaze. ra Tqma unda,<br />
jer kidev bevria dasaxvewi da<br />
gasarkvevi, magram gezi sworad aris<br />
moniSnuli da, rac sagulisxmoa, axali<br />
Taobis liderebad gamoikveTnen is<br />
avtorebi, romlebic amJRavneben Sinagan<br />
kavSirs qarTul klasikur memkvidreobasTan.
9-22 ivlisi 2010<br />
_ axlaxan Cveni gazeTis mier<br />
gamocxadebuli erTi moTxrobis<br />
konkursis JiuriSi iyavi mowveuli.<br />
ra STabeWdileba dagrCa, amarTleben<br />
axalgazrdebi imedebs?<br />
_ pirveli STabeWdileba iyo gaoceba<br />
– erTdroulad amdeni debiutanti<br />
prozaSi arasodes minaxavs da, miT<br />
umetes, ar wamikiTxavs. ormocdaoTxi<br />
avtori! xumroba xom ar aris.<br />
rogorc cnobilia, gaimarjva nino<br />
tefnaZem moTxrobiT `TviTmkvlelTa<br />
matarebeli~. kargi Txrobaa. mkacri,<br />
SiSveli realizmis Cveneba advili ar<br />
aris. nino amas axerxebs. saintereso<br />
nawarmoebebi hqondaT warmodgenili<br />
meore da mesame adgilebze gasul<br />
aleqsandre qurxulsa da lado kilasonias.<br />
Cemi azriT, gamorCeuli avtorebi<br />
arian agreTve zviad kvaracxelia, uCa<br />
zaqaSvili, guram megreliSvili, nino<br />
sadRobelaSvili, rati ratiani, nino<br />
WinWarauli da levan gelaSvili, romlebsac<br />
ukve aqvT Camoyalibebuli TavianTi<br />
xelwera. ar vici, konkursis<br />
monawileTagan ramdeni SemorCeba<br />
literaturis maraTons, ramdeni<br />
daimkvidrebs saxels, magram minda Ti-<br />
Toeul maTgans vusurvo winsvla da<br />
gamarjvebebi, upirveles yovlisa, sakuTar<br />
TavTan brZolaSi.<br />
rogorc rigiTi mkiTxveli, visurvebdi<br />
debiutantebs meti yuradReba<br />
mieqciaT enisTvis, droebiT mainc uari<br />
eTqvaT slengsa da skabrezze, eswavlaT<br />
zedmeti adgilebis waSla, daexvewaT<br />
peizaJi (farTo gagebiT) da siu-<br />
Jetis arqiteqtonika.<br />
_ saubari srulyofili ar gamogviva,<br />
Tu kritikazec ar vTqviT<br />
oriode sityva. amaswinaT rostom CxeiZe<br />
kategoriulad ar dameTanxma,<br />
roca kritikuli azris Sesustebaze<br />
mivaniSne. rogor fiqrob, ra viTarebaa<br />
dRes kritikuli da Teoriulliteraturuli<br />
azrovnebis TvalsazrisiT?<br />
_ mudmivi Tema: `arsebobs – ar arsebobs~.<br />
mougvarebeli dilemaa. ase<br />
iyo dasabamidan, antikur xanaSi, asea<br />
dResac da aseve iqneba momavalSic.<br />
roca vambobT, kritika ar arsebobso,<br />
vgulisxmobT imas, rom is ar aris<br />
sazogadoebrivi movlena. kritikuli<br />
azri zegavlenas unda axdendes sazogadoebis<br />
cnobierebaze, unda gansazRvravdes<br />
mis gonebaganwyobilebas,<br />
interesebs.<br />
bevri kargi kritikosi gvyavs, ganaTlebuli,<br />
erudirebuli, Rrmadmoazrovne.<br />
aqvT TavianTi koncefcia,<br />
msoflmxedveloba, gezi, magram, samwuxarod,<br />
maTi naazrevi saWiro zegavlenas<br />
ver axdens farTo masebze,<br />
romelsac sazogadoebas ver vuwodebdi,<br />
radgan is ar arsebobs.<br />
_ rogor, qarTuli sazogadoeba<br />
ar arsebobs?<br />
_ ar arsebobs. yovel SemTxvevaSi,<br />
arsebobis niSnebs ver avlens. aqedan<br />
gamomdinare, arc kritika arsebobs<br />
rogorc sazogadoebrivi movlena.<br />
kritikoss, kritikul azrs xelSemwyobi<br />
sWirdeba, auditoria sWirdeba.<br />
kritika ar aris marto Teoriul-SemoqmedebiTi<br />
movlena, praqtikuli movlenac<br />
aris.<br />
germaniaSi aris erTi mxcovani kritikosi<br />
marsel raix-ranicki. unda ganaxa,<br />
rogor gamodis telegadacemebsa<br />
Tu sakoncerto darbazebSi,<br />
rogori gafacicebiT usmenen, rogor<br />
reagireben mis yovel sityvaze. arada,<br />
saubrobs raze – mxolod da mxolod<br />
literaturaze. SarSandel gamokiTxvaSi<br />
germaniis yvelaze gavlenian adamianTa<br />
Soris meore adgili daikava.<br />
Tanamedrove qarTuli kritikis<br />
mdgomareoba, ici, ras magonebs? saubno<br />
gzebis SemkeTeblebs. gadamTxreli<br />
sxva aris, qviSis gamSleli – sxva, asfaltis<br />
damgebi kidev sxva. pirveli<br />
ori rogorRac moabams Tavs saqmes,<br />
magram damgebi TveobiT da zogjer<br />
wlobiTac ar Cans.<br />
es mesame xeli aklia Cvens kritikas<br />
– damgebi, damgvirgvinebeli.<br />
maorganizebeli Zalisa da socialuri<br />
dakveTis gareSe kritikas uWirs.<br />
rac Seexeba maradiul dilemas.<br />
roca vkamaTobT, sagani arsebobs Tu<br />
ar arsebobs, es niSnavs, rom arsebobs,<br />
radgan ararsebulze seriozulad<br />
jer aravis udavia.<br />
esaubra uCa SerazadiSvili<br />
udavoa, rom poeziis klasikur qveyana-<br />
Si ana kalandaZemde ar gvyolia klasikosi<br />
poeti qali. mTeli TxuTmeti saukune eloda<br />
qarTuli sinamdvile ana dedofals. jerjerobiT<br />
pirveli da ukanaskneli qaliklasikosi<br />
2008 wlis 15 marts miibara mTawmindis<br />
panTeonma. isev dacarielda poeziis<br />
dedoflis taxti.<br />
unda vaRiaroT, Cveni poeziis dedoflobis<br />
gamokveTili maRalreitinguli predendenti<br />
ar Cans, miuxedavad imisa, rom poeti<br />
qalebis deficits Cveni mwerloba namdvilad<br />
ar ganicdis.<br />
roca am saganze davfiqrdebi, zogjer<br />
saTvalavic ki amereva. sabednierod, gvyavs<br />
kanonikuri leqsis ostatebic da verlibristebic.<br />
me vin var, magram Tu raime mniSvneloba<br />
aqvs Cems azrs, konvenciuris mxarezea.<br />
pirdapir unda iTqvas, verlibrs<br />
saqarTveloSi bevri mkiTxveli ar hyavs. miuxedavad<br />
amisa, aqvs arsebobis ufleba da<br />
garkveul xibls matebs Cvens poetur anTologias.<br />
isic naTelia, rom gasuli saukunis<br />
samocdaaTiani da oTxmociani wlebis bumi<br />
uxmaurod Cacxra, kinaRam vTqvi CainavlameTqi.<br />
Salva nucubiZe unda iyo, rom Tqva –<br />
romeli forma ukeTesia. albaT is, romel-<br />
Sic RmerTia Careuli. sabednierod, RvTisdamRiani<br />
leqsebis avtorebi Cveni mSvenieri<br />
qalbatonebic arian da aq ukve konkurencia<br />
xelSesaxebia. marto ,,sapovnelas’’ avtoric<br />
kmara. ver vixseneb, visi sityvebia – poezia<br />
iq aris, sadac siyvarulia. SeuZlebelia iyo<br />
poeti da ar iyo Seyvarebuli. vgulisxmob<br />
zneobrivs da ara – froiduls. RmerTisa da<br />
dedis, samSoblosa da Svilis siyvaruli umaRlesi<br />
kategoriaa. leqsi ,,Seyvarebuli qali’’<br />
aTasnair fiqrsa da emocias aRZravs. iseTi<br />
grZnoba meufleba, TiTqos igi avtoris avtoportretia,<br />
srulyofili, Camoqnil-Camo-<br />
Zowili. ,,qalebs riskiani kacebi ufro moswonT,<br />
vidre xalxs _ Wkviani mefeebi’’. aq avtori<br />
kategoriuli da Seuvalia. `aseTia is<br />
qali, aseTi!~<br />
`Seyvarebuli qalis~ poeziaSi ori maradiuli<br />
xatia gardasaxuli – adami anu kaci da<br />
eva anu qali. orive maTgani qristianuli<br />
moralis CarCoSi Tavsdeba. maT Soris antagonizmi<br />
gamoricxulia. gvaqvs anomaliac. apolonios<br />
rodoselis cnobiT, lemnoselma<br />
qalebma ,,gaJlites mTeli mamaTa sqesi da<br />
Teslad kaci aRar datoves’’. ra Tqma unda,<br />
es gza ar midis ufalTan. ,,Seyvarebuli qalis’’<br />
lirikis personaJebi uflis gzas adganan,<br />
yvela maTi codva-madliT, tkiviliTa da<br />
sixaruliT. es Sesavali imisaTvis damWirda,<br />
rom mkiTxvels warvudgino poeti qali, romlis<br />
poeziaSi Cakirulia ,,sami oboli suli’’.<br />
es qalbatoni dodo WumburiZea.<br />
me da dodo TiTqmis erTi Taobisani varT.<br />
igi quTaisSi gavicani samocdaaTiani wlebis<br />
damdegs, sruliad ymawvili qali iyo. maSin<br />
TiTo-orola krebulis avtorebi viyaviT. mas<br />
Semdeg bevri iwvima da iTova Cvens Tavze.<br />
dRes qalbatoni dodo saqarTvelos TvalsaCino<br />
poeti da niWieri mklevari-istorikosia.<br />
iqneb amitomac aris, rom mis lirikul<br />
personaJebSi zogjer gardasuli epoqaTa<br />
saxeebi winaurdebian. nimuSad ,,curtavi’’,<br />
,,qaldea’’ da ,,pitiasSic’’ kmara, magram me Zveli<br />
iara gamixsna leqsma ,,mariam dedoflis<br />
gaxseneba sofel sazanoSi’’:<br />
,,davkarge Cemi TeTri mantia, rac minatria,<br />
yvelaferi ukve davkarge, am agvistoSi,<br />
TiTqos, martia, ise Wrelia Cemi guli,<br />
Cemi sakabe. Cemi sasaxlec caze hxatia, sad<br />
dedofali imereTis, TrToda mariam, Cumad<br />
tiroda da ekvroda Rames xvatians, axlac<br />
vtiri da axlac Ramea. ras xmauroben<br />
daWedili bedaurebi, Tavi gadasdo solomon<br />
meorem, Cumad kvdebian gmirebi da<br />
meTaurebi da maT gmirobas veRaravin ver<br />
imeorebs... dedofali wers trapezunds werils,<br />
Tanamecxedre giJia da gauxednavi,<br />
Tavze adgas da ukarnaxebs skviTi mxedari:<br />
,,batono Cemo, gevedrebiT, erTxel gamigeT,<br />
iqneb, gveSvelos, ruseTs wavideT!..’’ vin<br />
daujerebs an am Rames, anda dedofals,<br />
rodesac mokvda zRapari da ara is drama,<br />
kuSti meTofe varskvlavebis daTvliT er-<br />
Toba da cremliani kvali misdevs ruseTis<br />
tramals, Cumad kvdebian gmirebi da meTaurebi<br />
saqarTveloSi (vai, rom!..) kvlavac’’...<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
SoTa zoiZe<br />
`sami oboli suli~ da Cinars<br />
Sefarebuli Citi, anu<br />
`Seyvarebuli qalis~ poezia<br />
aq mkiTxvelma unda ganagrZos gza, romliTac<br />
samSvidoboze gavalT. es is gzaa,<br />
romelic Tamaris epoqidan iwyeba da jerac<br />
ver gvipovnia.<br />
nakaduliviT sufTa da ankara, qarTuli<br />
casaviT Rrma da zRvasaviT uZiroa poetis<br />
sulieri samyaro.<br />
`hkveTen sxeuls da saqarTvelo<br />
kankalebs, elavs maxvili, maxvili da Suri<br />
da yviris yvareli, sxvitori, Cargali, sam-<br />
Soblos sami oboli suli’’.<br />
ra vTqvaT, ra vuwodoT am oqrosirmian<br />
striqonebs, sadac metafora metaforaze<br />
metia, poezia – poeziaze, abstraqcia – abstraqciaze<br />
meti. vis SeuZlia miTxras, rom<br />
es Sedevri ar aris?! gaognebuli davrCi, roca<br />
axlaxan gamocemuli Tanamedrove qarTuli<br />
poeziis anTologiaSi es striqonebi ver aRmovaCine.<br />
`o, saiT wavide – ar vici, saiT ar wavide,<br />
vici’’. es ukve poetis ,,mea’’. misi ,,gamoucnobi<br />
wuxilia’’, gzaa, romliTac icis, saiT ar<br />
wavides, radgan marjvniv – sikvdilia, marcxniv<br />
– sikvdilia, win sikvdilia! magram ukan<br />
dasaxevi gzac rom moWrilia?! aq ukve dro<br />
da misi faqtori muSaobs. yvelafers Tavisi<br />
dro aqvs. poetis mxatvrulma abstraqciam<br />
dro SeaCera. ,,aq ki, ubralod da unaklod<br />
axvlediani xatavs Tbiliss SeSlil sinaTle-<br />
Si’’. ra aris ,,SeSlili sinaTle’’ Tu ara ,,Cveni<br />
yofa-wuTisofeli?’’ es ukve tatos cremlis<br />
wveTia, romelic drom ver gaaSro. iqneb<br />
esecaa SiSis safuZveli, gamoRmiT darCenili,<br />
,,cxovrebiT savse da eWviani qalisa’’.<br />
`yvelaze metad meSinia sakuTar Tavis,<br />
rom gameqces da damitovos daRlili qali.<br />
gamaxsendeba wuTisoflis dacinva Zveli;<br />
robespieris Cumi locva, erekles cremli~.<br />
`aq arc erekles cremli da arc robespieris<br />
locvaa SemTxveviTi saxe. mefe erekles<br />
cremlma is Zveli suraTebi gadamiSala,<br />
romlebic poema ,,bedi qarTlisaSi’’ dagvixata<br />
,,meranis’’ avtorma. rogorc Cans, Cveni<br />
,,yofna-aryofnis’’ problema Tanabrad aqtualuria<br />
axali da Zveli epoqebisaTvis. poetis<br />
mxatvruli warmosaxva iseT epiTetebs da<br />
metaforebs Sobs, uneblied ,,daqvrivebuli<br />
oTaxebisa’’ da ,,ConCxiani tyeebis’’ asociacia<br />
winaurdeba. es ukve RvTisdamRiani xilvebia.<br />
amas ver vityodi, rom ara sintagma ,,klaviSebis<br />
glova’’. anda, rogor gavigoT agarakis<br />
simSvidis wvimis sawolSi wola:<br />
`mwuxrisferi wvimis sawolebSi woliT,<br />
agarakis simSvidem gaamkrTala foladi,<br />
male dagvtoveben virJini da poli, moadgeba<br />
napirs ganSorebis xomaldi.<br />
ver upovi kvalsac im dRenaTels, romlis<br />
gaSfoTebda elva da amao quxili, aq<br />
darCeba zurmuxts Cafenili xomli, SeTqmuleba<br />
qarTa da sikvdilze wuxili’’.<br />
tomas elioti werda: ,,poezia emociis<br />
silaRe ki ar aris, aramed emociisagan gaqceva,<br />
is pirovnulobis gamoxatva ki ar aris,<br />
aramed pirovnulisagan gaqceva’’. dodo WumburiZis<br />
lirikuli personaJebi, kerZod<br />
nineviis dedofali, cdilobs da axerxebs<br />
gaeqces sakuTar Tavs - ,,mival, xvalidan<br />
SeverTvebi maradisobas da araferi Semor-<br />
Ceba lamaz qalidan’’. sxva SemTxvevaSi poetis<br />
,,alter ego’’ ase gaurbis sakuTar Tavs.<br />
,,me mimyavs Cemi Tbili mdinare, – qveynis kidemde<br />
unda viaro’’. aq ,,Cemi Tbili mdinare’’<br />
poetis ,,mea’’ da sxva araferi. aris momenti,<br />
roca ,,medan’’ gaqcevis SiSi cnaurdeba - ,,yvelaze<br />
metad meSinia sakuTar Tavis, rom<br />
gameqces da damitovos daRlili qali’’. poeti,<br />
romlis ,,aTrTolebul sxeulSi’’ mze Cadis,<br />
natvris usasrulobaSi poulobs arsebobis<br />
gamarTlebas. ,,iseTi rame unda vinatro,<br />
axdenis cota imedi mqondes’’.<br />
TiTqmis yvela leqsSi poeti Tematikur<br />
novaciebs gvTavazobs, qarTul peiza-<br />
JebSic ki avtoris xelwera originaluria.<br />
Taviseburia misi mxatvruli enis leqsikuri<br />
qsovili. mrCeba STabeWdileba, rom razedac<br />
ar unda werdes, yvela maTganSi avtoportrets<br />
xatavs. msgavsi poeturi xatwera iSviaTi<br />
gamonaklisia Cvens poeziaSi. Tundac<br />
ornawiliani leqsi ,,istoria iberiisa’’, romlis<br />
meore nawili unda gavacno mkiTxvels:<br />
`- Tqven vis eZebT, qalbatono, mSveniero<br />
serafito, zevaxis Tu asparukis sevdi-<br />
portreti 11<br />
ano asulo, sizmars hgavxar, sizmars hyvebi,<br />
Seni sizmris gjera TviTon, uflis<br />
madliT Semosilo da ninos jvriT daculo.<br />
bebris cixiT gadmomdgari mTvare Cumad<br />
gefereba, dgaxar, TiTqos varskvlavebi<br />
caze sunTqviT gebnios, wer warsuls da<br />
zeims awyob, Tvali Cumad gecremleba,<br />
TiTqos Cveulebrivi xar, araCveulebrivo!<br />
wer warsuls da eZeb fesvebs, Seni suli ar<br />
wynardeba, angelozebs efereba mcxeTis ca<br />
Tu armazi, da Sen gjera: sakraluri uflis<br />
neba gacxaddeba, gabrwyindeba iberia, ukvdavi<br />
da lamazi!’’<br />
poetma serafitas portreti sakuTari<br />
portretuli StrixebiT Seavso da piriqiT<br />
– zevaxis asulis saxiereba sakuTars<br />
miusadaga da Seqmna ferweruli tilo, romlis<br />
sulieri samyaro mdidaria Cveni didi<br />
warsulis, Cveni erovnuli cnobierebisa da<br />
mexsierebis saganZuriT. anu Tavad avtori<br />
serafitad gardaisaxa da warsulidan gvitarebs<br />
dRevandeli cxovrebisaTvis sulze<br />
mimswreb gakveTils.<br />
poetis portretis erTi fragmentia<br />
Svildosnis zodiaqo. iribad Sesrulebuli<br />
portretebis galereaSi ki Tvals mogWriT<br />
naturidan gardasaxuli avtoportreti. es<br />
aris ,,dea sasaxleli: avtoportreti avazebis<br />
fonze’’. nu miwyenen verlibristi qalbatonebi,<br />
Tu am suraTs aTas verlibrSi ar<br />
gavcvli:<br />
,,netav saiT midian, netav saiT midian<br />
es damRleli dReni... lidia Tu midia, - es<br />
qveyana didia da warsulzec hkidia momavali<br />
Cveni. mReris mwyemsi pelazgi, mimReria<br />
me rac ki, qali qargavs farSevangs, Cemi<br />
alikvali, babiloniT modian, mekobreni<br />
rodia, legendarul wignebs Slis aSurbanipali.<br />
eRimeba meufes, roca xanZars Seun-<br />
Tebs misi mona-morCili datyvevebul yaCaRs,<br />
tigrosTan Tu evfratTan, siyvarulo,<br />
erTad varT, monusxuli SevyurebT varskvlavebis<br />
CaxCaxs. avazebi Wrelebi, gmiris<br />
gasawvrTnelebi, taZris maRal kedelTan<br />
mimodian zantad da gizgizebs koconi nabuqodonosoris,<br />
SiSi piligrimebis da dabneul<br />
mgzavrTa. RmerTo, codva amxseni, Jami<br />
mTvaris avsebis roca mova, keTilad damisrule<br />
yofa, Camiyvane etliTa – SuamdinareTidan<br />
ierusalimsa Tu hemsasa da xofas.<br />
gaminaTe arseba, madliT SeniT mavse da<br />
varskvlavebis Semamke uZvirfases TvlebiT,<br />
aq, oqrosfer silaze, gadaxate sinazed<br />
Cemi TeTri kofTa da abreSumis Tmebi...<br />
Jamic am mtvris feria, es evfratic<br />
mtveria Tu mdinare, legendis xibliT asaxsneli,<br />
mec mtvrad gavifantebi, an nislebis<br />
fardebiT Jams gadavefinebi – dea sasaxleli!..’’<br />
Jams gadaefina dea sasaxleli da isev suraTi,<br />
romelic poetis avtoportretis eskizebsac<br />
isakuTrebs. ,,aragvispir’’ anas<br />
,,Tqvi, arjakelo, xviarasaviT‘’ sulmouTqmelad<br />
wasakiTxi leqsia, mamulis caze<br />
rom gaganavardebs:<br />
,,aragvispir, aragvispir, ulamazes ananurTan,<br />
me Sevakvdi Senze fiqrebs,<br />
tkivilebiT ganabulTa. caSi nislze migi-<br />
TiTe, iq miyvarxar, gana gulTan, Sen caSi<br />
xar angelozad, gana marTla ananurTan!’’<br />
Cemi ese dasasruls uaxlovdeba. ,,Seyvarebuli<br />
qalis’’ mRelvare SemoqmedebiTi<br />
cxovreba ki grZeldeba. ,,poetebis samefo-<br />
Si’’ dadis cecxlmokidebuli kabiT, miwis<br />
zedapirs ramdenime adliT acilebuli,<br />
qarTuli sityvis kleopatra:<br />
,,mSveniero kleopatrav, gaiswore<br />
TeTri frTebi da miTxari: im sizmarSi – Sen<br />
rom CarCi, ra moxda, faraoni gaiRviZebs,<br />
dedofali Sen iqnebi, raindebic dagicaven<br />
miwaze Tu Camoxval...’’<br />
miwaze Sexvedramde!
12 interviu<br />
mkiTxveli<br />
_ batono vaxtang, Tqveni pirveli<br />
<strong>wigni</strong> gaxsovT?<br />
_ bebiaCemi Zmebi grimebis zRaprebs<br />
qarTul da rusul enebze mikiTxavda.<br />
bavSvobis STabeWdileba aqamde damrCa<br />
da grimebi dResac miyvars. gansakuTrebiT,<br />
qarTuli Targmani, is ena damamaxsovrda.<br />
wlebis Semdeg igive <strong>wigni</strong> Camivarda<br />
xelSi da _ niko lorTqifaniZis<br />
Targmnili zRaprebi yofila. cxadia,<br />
Semdeg interesi am avtoris mimarTac<br />
gamiCnda... roca literatura<br />
maRali mxatvruli Rirebulebisaa, is<br />
sxva wignebsac izidavs.<br />
_ amboben, sabWoTa wlebSi <strong>wigni</strong>s<br />
mimarT interesi gacilebiT didi iyo,<br />
mets kiTxulobdnen...<br />
_ tyuilia es. adre crumkiTxvelebi<br />
iyvnen, literaturis Sesaxeb zedapiruli<br />
codna gaaCndaT, swavlobdnen<br />
mwerlebis gvarebs, maT biografias,<br />
imaxsovrebdnen TariRebs da laparakobdnen<br />
maTze. erTi amerikeli<br />
filologi gavicani – daaxloebiT 18-<br />
19 wlis viqnebodi – rusuli literaturis<br />
specialisti iyo. vlaparakobdiT<br />
da ukvirda, amdeni avtori rom<br />
vicodi. miTxra, dostoevskis wakiTxvaze<br />
vocnebobo. gamikvirda, magram<br />
mere mivxvdi, dostoevskis mTlian<br />
Semoqmedebas gulisxmobda, `wakiTxvas~<br />
amas eZaxda! romel literaturaze SemiZlia<br />
vTqva, kargad vicnob-meTqi? _<br />
romelzec, rogorc literaturul<br />
masalaze, <strong>wigni</strong>s gasakeTeblad, an ki-<br />
vaxtang rurua:<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
<strong>`mxatvrisTvis</strong> <strong>aucilebelia</strong>,<br />
<strong>wigni</strong> saqarTveloSi<br />
ibeWdebodes~<br />
9-22 ivlisi 2010<br />
erTxel erT cnobil mxatvar-dizainers Sevxvdi. Tanamedrove qarTuli <strong>wigni</strong>s mravali<br />
nimuSi misi dizainiTaa Seqmnili. is wignebi arcTu urigod gamoiyureba. roca misi<br />
muSaobis stiliT davinteresdi, miTxra, teqstebis kiTxvis dro samwuxarod ar maqvs,<br />
avtori an gamomcemeli nawarmoebis mokle Sinaarss miyveba da ilustraciebsa da dizainze<br />
muSaobas amis Semdeg viwyebo...<br />
axla sxva mxatvarze vyvebi.<br />
Zalian bevria <strong>wigni</strong>, romliskenac Tvali vizualis gamo gamqcevia. damixedavs avtoris<br />
gvarisTvis... da Semdeg mxatvriT davinteresebulvar. ewera: `vaxtang rurua". es saxeli<br />
da gvari, Zalian xSirad, guram doCanaSvilis wignebze amomikiTxavs. mogvianebiT batoni<br />
vaxtangisgan Sevitye, rom isini lamis bavSvobidan erTad modian da doCanaSvilis wignebis<br />
umetesoba misi dasuraTebulia. Tavdapirvelad, rac ase iqcevda Cems yuradRebas, iSviaTi<br />
gemovnebiT Sesrulebuli dizaini iyo. <strong>wigni</strong>s wakiTxvis Semdeg ki TiTqos Tavidan<br />
aRmovaCendi xolme am mxatvars, axla is sxva ramis gamo mxiblavda – saqme mxolod maRal teqnikasa da gemovnebaSi ar iyo, misi namuSevari literaturuli<br />
teqstis Rrma codniT, gaazrebiT iyo Seqmnili.<br />
roca baton vaxtangs misi pedagogebis Sesaxeb vkiTxe, mipasuxa: `isini bevrni iyvnen, magram TqvenTvis es ramdenadaa saintereso _ saubris Tema xom<br />
`mkiTxvelia~ da ara `mxatvari~? hoda, daviwyoT~...<br />
daviwyeT. marTalia, mis SemoqmedebiT biografias vicnobdi da kiTxvebic winaswar mqonda momzadebuli, magram saubari ise bunebrivad, dinamiurad<br />
da sainteresod warimarTa, rom wignakSi aRarc Camixedavs. is miyveboda saintereso ambebs mwerlebze, damajereblad saubrobda literaturaze, namdvil<br />
da yalb mwerlobaze, sayvarel avtorebze, misi saqmianobis sxvadasxva mimarTulebaze...<br />
ojaxuri garemo, tradicia Zlierad aisaxeba adamianze, safuZvelia misi mentalobisa da sabolood, mas ama Tu im kulturul fenas miakuTvnebs.<br />
batoni vaxtangi izrdeboda ojaxSi, sadac uyvardaT <strong>wigni</strong>, sadac TiTqmis yvela xatavda, sadac adamianuri urTierTobebi Rirebulebas warmoadgenda...<br />
da sadac, stalins, misi ukiduresad mdare bunebis, znedacemulobisa da deklasirebulobis gamosaxatad, `kintos!~ eZaxdnen... mSobliuri da rusuli<br />
enebi bebiam aswavla _ qalbatonma, romelic xuT enas flobda da xelsaqmis saocari ostati iyo. sanam SviliSvils wera-kiTxvas Seaswavlida, wignebs<br />
TviTon ukiTxavda.<br />
nosTvis mimuSavia. aseT dros guldasmiT<br />
vkiTxulob. Torem bevr rameze<br />
vityvi `wakiTxuli maqvs~, magram sinamdvileSi<br />
iqidan mxolod STabeWdilebaa<br />
darCenili, gmirebis saxelebic<br />
aRar maxsovs. es wakiTxvas ni-<br />
Snavs? ara, ra Tqma unda.<br />
_ rogorc mxatvars, mraval literaturul<br />
nawarmoebze gimuSaviaT.<br />
Tqvens mier gaformebuli Tu dasuraTebuli<br />
wignebis CamonaTvali vrcelia.<br />
mainteresebs, vin arian is avtorebi,<br />
romlebmac TqvenSi gansakuTrebuli<br />
emocia gamoiwvies?<br />
_ Tu Zvel avtorebze visaubrebT,<br />
gaunelebeli STabeWdileba datova<br />
orma maTganma _ daviT kldiaSvilma<br />
da vaJa-fSavelam.<br />
_ saubris dasawyisSi bavSvobisdroindeli<br />
<strong>wigni</strong>s qarTuli Targmani,<br />
lorTqifaniZiseuli ena axseneT.<br />
mogvianebiT, roca <strong>wigni</strong>s mxatvrobaSi<br />
daiwyeT muSaoba, Tqvens<br />
xelSi araerTma qarTulma Targmanma<br />
gaiara. garkveuli damokidebuleba<br />
am skolis mimarTac geqnebaT...<br />
_ sabWoTa periodSi qarTuli<br />
Targmanebis simcire, albaT, rusuli<br />
politikis Sedegi iyo. cenzura akontrolebda<br />
yvelafers – rusuli enis<br />
popularizaciisa da damkvidrebis<br />
mizniT wignebs qarTulad naklebad<br />
aTargmninebdnen. maSin Zalian didi<br />
saqme gaakeTa batonma oTar nodiam,<br />
man im drois saukeTeso specialistebi<br />
Sekriba da mTargmnelobiTi kolegia<br />
Seqmna.<br />
_ batoni vaxuSti kotetiSvili<br />
Targmnida sparsulidan, qalbatoni<br />
naira – germanulidan...<br />
_ Zalian magari gundi iyo... maxsovs,<br />
vaxuSti rogor kiTxulobda<br />
sparsul poezias. Targmanic iseTi<br />
hqonda, rom originalis suls<br />
gvagrZnobinebda. iciT, kidev vin aris<br />
kargi mTargmneli? kote yubaneiSvili.<br />
igi seriozul poezias<br />
Zalian seriozulad Targmnis. ni-<br />
Wieri adamiania.<br />
_ kldiaSvili da vaJa fSavela<br />
axseneT – Cemze gaunelebeli STabe-<br />
Wdileba datoveso. rac Seexeba gasuli<br />
saukunis meore naxevris qarTvel<br />
mwerlebsa da Tanamedrove avtorebs?<br />
_ bolo dros yvelaze bevri jaba<br />
ioselianis wignebze vimuSave. is<br />
Zalian seriozul avtorad mimaCnia.<br />
misi mizani `keklucoba~ ar yofila,<br />
werda imas, rac awuxebda. masaviT gulwrfeli<br />
avtori, rCeuliSvilis mere,<br />
sxva ar vici. ai, es, jabas erT-erTi<br />
pirveli <strong>wigni</strong>s garekanis nimuSia _ `sanitaruli<br />
matarebeli~. saTaurisTvis<br />
misi avtografi gamoviyeneT, ukan ki<br />
niko buris (muxraneli bagrationis)<br />
mier gadaRebuli fotoa – sanitaruli<br />
matarebeli. buri rom fotoebs iRebda,<br />
Cven aRmovaCineT. es ki jabas sxva romania<br />
_ `limonaTis qveyana~. garekanisTvis<br />
van gogis suraTi `tusaRTa<br />
gaseirneba~ gamoviyeneT. van gogma es kompozicia<br />
gustav dores cnobili graviuris<br />
mixedviT Seqmna. garekanis meoTxe<br />
gverdze dores `satusaRo~-s fragmentia<br />
moTavsebuli. naxeT, genialuri<br />
ramea. jabam ki am Temaze romani dawera.<br />
mas yavs erT-erTi gmiri – saSka nemeci,<br />
literaturaSi aseTi saxe iSviaTia. es<br />
nanaxi unda gqondes, gancdili, sxvagvarad<br />
ver dawer, magidasTan amas ver<br />
moifiqreb, ara?<br />
_ miuxedavad amisa, jaba ioseliani,<br />
rogorc mwerali, naklebadaa aRiarebuli...<br />
_ rTuli avtoria da amitom. literaturuli<br />
samkaulebi TiTqmis ara<br />
aqvs. wers pirdapir, TiTqos xmals<br />
iqnevs. rac awuxebs, rac tanjavs _ imas<br />
wers. misi weris sagani Zalian seriozulia,<br />
didia. literaturisTvis amas gansakuTrebuli<br />
mniSvneloba aqvs. Tan-<br />
amedroveebidan namdvil mwerlad aka<br />
morCilaZes miviCnev. teqnikas virtuozulad<br />
flobs, wera icis, magram<br />
jer, mgonia, mTavar saTqmels ar<br />
eWideba, mTavari ar uTqvams... Zalian<br />
momwons nugzar SataiZis proza. mis<br />
wignebze mimuSavia. guram rCeuliSvils<br />
rac Seexeba, Cemi siymawvilisdroindeli<br />
mweralia. man didi STa-<br />
beWdileba moaxdina Cvens Taobaze,<br />
misi nawerebi Cvenma Svilebmac waikiTxes.<br />
mis mimarT interesi dRemde<br />
ar neldeba.<br />
_ Tqveni azriT, ra aris amis<br />
mizezi?<br />
_ gulwrfeli iyo, `dekorze~ ar<br />
fiqrobda, rac awuxebda, imaSi<br />
garkvevas lamobda da erkveoda<br />
kidec. rCeula lamis Cvenxela iyo.<br />
_ icnobdiT?<br />
_ ara. mxolod erTxel myavs nanaxi.<br />
megobarTan – kaxa bolqvaZesTan<br />
erTad quCaSi mivdiodi da Segvxvda.<br />
kaxa icnobda da gamoelaparaka, me<br />
ganze videqi. roca wavida, vkiTxe,<br />
guram rCeuliSvili xom ar iyo-meTqi.<br />
amis mere erT weliwadSi daiRupa.<br />
mogvianebiT mis das, marina rCeuliSvils<br />
davuaxlovdi, man didi Sroma<br />
gaswia, upatrona guramis literaturul<br />
memkvidreobas. Tan iseTi Rrma<br />
kvleva Caatara, rom qarTul literaturaTmcodneobaSi<br />
msgavsi precedenti<br />
ar meguleba.<br />
_ meoce saukunis qarTuli
9-22 ivlisi 2010<br />
literatura marTlac Zalian<br />
ZarRviania, mdidaria...<br />
_ vis hyavs amdeni naRdi mwerali?!<br />
cotaao, amboben. ra aris cota?!<br />
erTi naklebad cnobili mwerali maxsendeba<br />
– Zalian kargi kaci iyo, axla<br />
aRaravin axsenebs – guram kapanaZe.<br />
eqimi gaxldaT. dawera romani<br />
`Tavbera~, romlis mxatvaric me<br />
viyavi. Zalian sainteresod wers. antisabWoTa<br />
nawarmoebia, 80-ian wleb-<br />
Sia Seqmnili, komunistebis dros. axlaxan<br />
am <strong>wigni</strong>s garekans gadavawydi.<br />
ai, isic _ stambidan wamoRebuli sakontrolo<br />
anabeWdia. gamaxsenda _<br />
romanis erT-erTi gmiri patara biWia,<br />
sabWoTa kavSiridan unda gaqceva...<br />
_ sabWoTa periodSi aseTi teqsti<br />
rogor daubeWdes?<br />
_ cenzorebad idiotebi isxdnen,<br />
ar iyo Zneli maTi gacureba. asec moxda<br />
erTxel, roca kolau nadiraZis<br />
krebuli mzaddeboda gamosacemad,<br />
<strong>wigni</strong>s mxatvarma, gogi wereTelma,<br />
cenzorebs, rogorc wesi iyo, awyobili<br />
teqsti aCvena; Semdeg ki, cenzuragavlil<br />
anawyob teqsts kolau<br />
nadiraZis xeliT naweri antisabWoTa<br />
leqsi waumZRvara. krebulis gamosvlis<br />
Semdeg 90 wlis kolau nadiraZe<br />
uSiSroebaSi daibares, usayvedures,<br />
rogor SeiZleboda amis gakeTebao...<br />
iqiT Seutia – Tqvens winaaRmdeg<br />
rogorc SevZleb, ise vibrZolebo!<br />
yvela Zmakaci damixvriteTo! didi<br />
kaci iyo kolau _ beberi mokrive. okupaciis<br />
muzeumis mTel masalaze me da<br />
Cemma operatorma, vano kiknaZem vimuSaveT.<br />
yvela fotom, dokumentebma<br />
Cvens xelSi gaiara. maxsovs, dideda<br />
meubneboda, babuaSeni imitom daxvrites,<br />
rom `kontra~ iyo da amaT<br />
eomebodao, magram muzeumis masaleb-<br />
Si iseTi absurduli `saqmeebi~ vnaxeT.<br />
magaliTad, 17 wlis biWi – Teatris<br />
suflioria daxvretili! Cvidmeti<br />
wlis biWs iseTi ra unda Caedina?!<br />
axlaxan, gorSi stalinis Zegli<br />
rom aiRes, baton Temur islamovs<br />
daurekavs aCiko gogeliasTvis _ Cemi<br />
ocneba asrulda, stalinis Zegli<br />
iqidan rom moaSoreso, miulocavs.<br />
saqarTveloSi cotam Tu icis, vin<br />
aris Temur islamovi – warsulSi<br />
sportsmeni, mofarikave, araqarTuli<br />
gvariT. daviT kldiaSvilis SviliSvilia.<br />
_ batono vaxtang, poeziaze jer<br />
araferi giTqvamT...<br />
_ avTo varazi bevrs xumrobda<br />
`lirikaze~. sZulda maRalfardovani<br />
siyalbe poeziaSi, rasac CvenTan xSirad<br />
`karg leqss~ eZaxian. ase ki bevri<br />
werda da dResac wers. cota xnis win<br />
muxran maWavarianis bolo interviu<br />
wavikiTxe. muxrani patrioti mwera-<br />
lia, kargi teqnika aqvs, dialeqtebsac<br />
ostaturad iyenebs. interviuSi megobrebze<br />
ekiTxebian da is SoTa CantlaZes<br />
axsenebs, siymawvileSi marTlac megobrobdnen.<br />
SoTa namdvili poeti iyo,<br />
cota dawera da sicocxleSi araferi<br />
gamouqveynebia. siRatakeSi, SimSilSi<br />
cxovrobda da ase mokvda, upatronod.<br />
`saSineli kontra~ iyoo, muxrani ambobs.<br />
normaluri kaci iyo da cxadia,<br />
kontra iqneboda. erTi Zma hyavda, romani<br />
– Zalian kargi biWi, isic gardaicvala.<br />
_ ucxour literaturaSi Tu gyavT<br />
`Tqveni~ avtorebi?<br />
_ joisi miyvars Zalian, is droSi<br />
SemomrCa, didi mweralia...<br />
_ kidev vin SemogrCaT droSi?<br />
_ Cexovi, nabokovi.<br />
_ STabeWdileba mrCeba, rom<br />
rogorc mkiTxveli, Zalian momTxovni<br />
xarT avtoris mimarT. SesaZloa<br />
cnobili mwerali iyos, magram misi<br />
Semoqmedeba TqvenTvis mxatvrul<br />
Rirebulebas ar warmoadgendes. garda<br />
gulwrfelobisa, ras iTxovT avtorisgan?<br />
_ gulwrfelia Tu ara, es wakiTxvis<br />
Semdeg gamoCndeba, aba, manamde rogor<br />
mivxvdebi? <strong>wigni</strong>s arCevisas mniSvneloba<br />
aqvs wyarosac, pirad rekomendacias _<br />
sando kacma unda girCios. maxsovs,<br />
`ciskarSi~ rCeuliSvilis ori moTxroba<br />
gamoqveynda da maSinve yvelam wavikiTxeT...<br />
_ batono vaxtang, ramdenadac<br />
vici, guram TikanaZis foto-albomis<br />
dizainzec Tqven imuSaveT...<br />
_ diax, albomi me da paata nacvliSvilma<br />
gavakeTeT. TviTon gurami Zalian<br />
kargi avtoria, amitom albomic, Tavmdablobis<br />
gareSe vityvi, kargi gamovida.<br />
samwuxarod, ar vici is sawyisi<br />
masalebi, negativebi sad aris daculi,<br />
Torem siamovnebiT vimuSavebdi<br />
Tavidan. maSin teqnikuri saSualebebi<br />
naklebad iyo, axla Zalian advilad<br />
gakeTdeboda yvelaferi. kargia, rom<br />
gamaxseneT, bakurs vetyvi, sulakaurs.<br />
iqneb, mokidos xeli am saqmes. is Zalian<br />
seriozuli gamomcemelia.<br />
_ roca literaturul teqstze<br />
muSaobT, nawarmoebs Tavidan bolomde<br />
kiTxulobT da rogorc mxatvari,<br />
Semdeg iwyebT mis damuSavebas Tu eskizebs<br />
paralelurad qmniT?<br />
_ ra Tqma unda, jer teqsts vkiTxulob.<br />
amis Semdeg vxedav, Tu ra SeiZleba<br />
aqedan gakeTdes.<br />
_ bibliis sruli gamocemis mxatvari<br />
brZandebiT. is sabWoTa periodis<br />
miwuruls daibeWda...<br />
_ im wlebSi Zalian rTuli iyo aseT<br />
gamocemaze muSaoba. kaTolikos-patriarqis<br />
ZalisxmeviT, <strong>wigni</strong>sTvis Sesaferisi<br />
sabeWdi masala moviZieT. Tavidan<br />
patriarqs aseTi azri hqonda _ gamocemisTvis<br />
ilustraciebi mxatvrebs SeeqmnaT,<br />
magram SekveTiT ilustraciebis<br />
momzadebas, SesaZloa, ar gaemarTlebina.<br />
Tu SevukveTavdiT, rogoric<br />
unda yofiliyo ilustracia, aucileblad<br />
unda gamogveyenebina, wignSi<br />
gangveTavsebina. umjobesi iyo, mxatvrebi,<br />
zogadad, Sedgomodnen bibliur<br />
Tematikaze muSaobas, es gamocema ki<br />
qarTuli xelnaweri oTxTavebidan Ser-<br />
Ceuli miniaturebiT gagveformebina.<br />
patriarqi dagvTanxmda. gamocemisTvis<br />
Srifti anton dumbaZem Seqmna. Tu ar<br />
vcdebi, `ilia~ daarqva. antoni qarTuli<br />
sastambo Sriftis erT-erTi yvelaze<br />
kvalificiuri mcodne iyo.<br />
_ Tu ar vcdebi, `didi qarTuli<br />
enciklopediis~ Sriftic mas ekuTvnis...<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
_ antoni gaxldaT mowafe beno gordezianisa,<br />
romelmac Semoitana sagani<br />
– qarTuli sastambo Sriftis proeqtireba.<br />
Sriftis saukeTeso specialistebi<br />
_ anton dumbaZe, daTo dundua<br />
da lena TvalWreliZe-failoZe misi<br />
gazrdilebi arian. ase rom, beno gordezianma<br />
didi saqme gaakeTa, Tumca<br />
Tavmdabali adamiani iyo da misi saxeli<br />
dRes mxolod specialistebisTvisaa<br />
cnobili.<br />
_ qarTul Sriftze gimuSaviaT?<br />
_ Sriftze sul vmuSaob, magram<br />
Znelia. Zalian Zneli. benoseuli Sriftis<br />
moZieba ramdenjerme vcade, magram,<br />
samwuxarod, ver mivakvlie. roca<br />
Zveli sabeWdi teqnologiebidan<br />
cifrulze gadavidnen, liTonis<br />
Sriftebi kompiuterSi ar SeutaniaT.<br />
ase daikarga.<br />
_ garda imisa, rom <strong>wigni</strong>s mxatvari<br />
brZandebiT, periodikaSic gimuSaviaT,<br />
sakuTari gamocema gqondaT<br />
_ `baia~, Jurnali ojaxisaTvis.<br />
es pirveli damoukidebeli gamocema<br />
iyo sabWoTa saqarTveloSi. `baias~<br />
`damani~ mohyva, saymawvilo Jurnali...<br />
imis Tqma minda, rom rogorc gamomcemels,<br />
garkveuli gamocdileba<br />
gaqvT. albaT, ucxour sagamomcemlo<br />
processac Tvals adevnebT da icnobT.<br />
sainteresoa, dasavlur<br />
gamocemebTan SedarebiT, Tanamedrove<br />
qarTuli <strong>wigni</strong> ganviTarebis ra<br />
etapzea?<br />
_ mTels evropaSi, maT Soris Cven-<br />
Tanac, saerTo procesi midis – sabe-<br />
Wdma teqnologiebma aziaSi gadainacvla.<br />
es negatiuri tendenciaa da is sabazro<br />
ekonomikis ulmoblobam gamoiwvia.<br />
aziaSi beWdva gamomcemels bevrad<br />
iafi ujdeba. negatiuri-meTqi imitom<br />
vambob, rom <strong>wigni</strong> SemkveTisgan Sors<br />
ibeWdeba. poligrafi aq, saqarTvelo-<br />
Si unda iyos, is <strong>wigni</strong>s erT-erTi Semqmnelia.<br />
marTalia, <strong>wigni</strong>s proeqts<br />
dizaineri qmnis, magram mTavari xom<br />
ganxorcielebaa? mxatvrisTvis, da<br />
albaT avtorisTvisac, <strong>aucilebelia</strong>,<br />
<strong>wigni</strong> axlos ibeWdebodes. Semsrulebeli<br />
aqve unda gyavdes. sxvagvarad am<br />
mniSvnelovan procesze kontroli<br />
ikargeba. Tan profesiebi qreba,<br />
gesmiT? ar vici, SeiZleba Zalian specifikur<br />
rames vambob...<br />
_ batono vaxtang, Tqven kinos mxatvaric<br />
brZandebiT, araerTi cnobili<br />
filmi Tqveni dasuraTebulia.<br />
mainteresebs, am filmebidan romelime<br />
Tu iyo literaturuli nawarmoebis<br />
ekranizacia da zogadad, ramdenad<br />
warmatebulia xolme mxatvruli<br />
teqstis amgvarad gacocxleba?<br />
_ magaliTad, literaturuli<br />
gmiris _ nataSa rostovas genialuri<br />
ferweruli portreti rom Seqmna, an<br />
interviu<br />
13<br />
`omi da mSvidoba~-s mixedviT<br />
safortepiano nawarmoebi dawero,<br />
romanTan cota eqneba saerTo. asea<br />
kinoc. is plastikuri xelovnebaa.<br />
marTalia, masSi aris dro, aris Txroba,<br />
magram es ukve sxva saxelovnebo<br />
dargia. `baTa qeqias~ ekranizaciaze<br />
vimuSave, mas reJisori leila<br />
gordelaZe iRebda. demna Sengelaias<br />
es romani, samwuxarod, wakiTxuli ar<br />
mqonda. filmSi aris adgili, sadac<br />
baTa bunebis silamazeze laparakobs.<br />
leilas veubnebi, baTa glexia, is<br />
bunebis nawilia, mis wiaRSia gazrdili<br />
da aseTi paTetikiT ver isaubrebs,<br />
yalbia-meTqi. filmis proeqtis<br />
dacvaze demna Sengelaiac movida. gviambo,<br />
es romani niko lorTqifaniZes<br />
wavakiTxe da mTavari gmiris<br />
metyveleba damiwunao. miTxra, glexi<br />
bunebas ase ar aRiqvams, cota xniT<br />
qalaqSi Tu gauSveb sacxovreblad da<br />
Semdeg daabruneb sofelSi, maSin<br />
ufroa SesaZlebeli ase imetyveloso...<br />
marTali vyofilvar.<br />
_ axla raze muSaobT?<br />
_ wignebs rac Seexeba, axla vamzadebT<br />
sxvadasxva gamocemas ori qarTuli<br />
gvaris Sesaxeb _ `gelovanebi~ da<br />
`afxazebi~. aseve, vmuSaobT wignze<br />
`walenjixa~. es gaxlavT monografia<br />
istoriuli Zeglis Sesaxeb. naSromis<br />
avtoria gardacvlili mecnieri inga<br />
lorTqifaniZe. mzad gvaqvs ori<br />
proeqti firosmanze. erTia gamokvle-<br />
va, romlis avtoric gaxlavarT da meore<br />
– didi albomi katalogTan er-<br />
Tad. namuSevrebi jer ar gadagviRia,<br />
Tumca xelovnebis muzeumSi studia<br />
ukve mzadaa da naxatebs cnobili kinooperatori<br />
gia gersamia cifruli<br />
kameriT gadaiRebs. aseve vamzadebT<br />
kastelis alboms. teqstze paata nacvliSvili<br />
muSaobs. kastelis Svidive<br />
albomi ojaxma ori wlis win SeviZineT<br />
palermoSi. Zalian maRali rezoluciiT<br />
gadaRebuli fotoebia. masala,<br />
Tavis droze, mixeil TamaraSvilis<br />
mieraa aRmoCenili. ai, kidev vin aris<br />
didi avtori, didi istorikosi. peterburgidan<br />
madridamde – yvela arqivSia<br />
namuSevari. ilia WavWavaZem<br />
Tqva mis Sesaxeb: meore `qarTlis cxovreba~<br />
dawerao...<br />
P.S. batoni vaxtangis oTaxSi bevri<br />
<strong>wigni</strong>, naxati, Sav-TeTri foto, garekanis<br />
eskizi, filmis kadrirebis nimu-<br />
Sia. samuSao magidis Tavze moCarCoebuli<br />
Zveli fotoa. zed beno gordezianis<br />
sasaTauro SriftiT warweraa:<br />
`mixeil TamaraSvili (TamaraTi). 1858-<br />
1911~.<br />
suraTze TamaraSvili padres samoselSia...<br />
esaubra Tamar Juruli
14 premia<br />
gamarjvebulebi:<br />
I adgili<br />
nino tefnaZe<br />
II adgili<br />
lado kilasonia<br />
III adgili<br />
aleqsandre qurxuli<br />
dResaa, xo? `udaCi~ _ ase usurva<br />
warmateba erT-erTma internetmomxmarebelma<br />
`erTi moTxrobis konkurs-<br />
Si~ monawileebs vebgverdze literatura.ge.<br />
iuzeri anina maSin verc ki warmoidgenda,<br />
rom sul ramdenime saaTSi amave vebgverdze<br />
misi megobrebi gamarjvebas<br />
swored mas miulocavdnen. 18 wlis nino<br />
tefnaZe `literaturuli gazeTisa~ da<br />
kulturis da ZeglTa dacvis saministros<br />
TaosnobiT gamarTuli konkursis<br />
gamarjvebuli gaxda.<br />
`literaturulma gazeTma~ `erTi<br />
moTxrobis konkursi~ 2010 wlis 5 marts<br />
gamoacxada. pirobebi martivi iyo _<br />
monawileobis ufleba eZleodaT 18-dan<br />
30 wlamde prozaikosebs, romelTac<br />
erTi gamouqveynebeli moTxroba unda<br />
gamoegzavnaT. Txzulebebis miReba 10<br />
maiss dasrulda da daiwyo xuTkaciani<br />
Jiuris muSaoba.<br />
Jiuri yvela Tobis prozaikoss aer-<br />
Tianebda. bolo wuTamde aravin icoda,<br />
rom konkursSi monawile 44 moTxrobas<br />
rezo WeiSvili, zaal samadaSvili, ivane<br />
amirxanaSvili, laSa imedaSvili da ar-<br />
Cil qiqoZe guldagul kiTxulobdnen.<br />
swored maT unda gamoevlinaT sami gamarjvebuli,<br />
romelTac sigelebTan er-<br />
Tad fuladi prizebic gadaecemodaT.<br />
zaal samadaSvili: `4 aTeulze meti<br />
axalgazrda avtoris moTxrobis wakiTxvam<br />
mogviwia... es iyo Tan rTuli, Tan<br />
sasiamovno procesi. rTuli imitom, rom<br />
Zalian bevr niWier adamians Soris mainc<br />
da mainc sami unda gamogverCia da sasia-<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
literaturuli gazeTi 9-22 ivlisi 2010<br />
erTi moTxrobis<br />
konkursis sami<br />
gamarjvebuli<br />
44 konkursanti erTnairad<br />
Relavs. maT ar ician, vin iqneba<br />
Jiuris sami rCeuli.<br />
axalgazrdebisTvis es konkursi<br />
mniSvnelovania. isini axla<br />
imkvidreben adgils<br />
literaturul asparezze da<br />
amitomac mouTmenlad<br />
elodebian dajildoebis<br />
ceremonials.<br />
movno imitom, rom niWieri adamianebis ni-<br />
Wier nawerebTan gvixdeboda Sexeba...~<br />
Jiurim gadawyvetileba miiRo, romelic<br />
kulturisa da ZeglTa dacvis saministroSi<br />
24 ivniss gaJRerda. pirveli adgili<br />
da 1200 lari wilad xvda nino tefnaZes<br />
(mas jildo nika ruruam gadasca), meore<br />
adgili da 800 lari moipova lado<br />
kilasoniam da mas warmateba rezo WeiSvilma<br />
usurva, xolo mesame adgili da 500<br />
lari zaal samadaSvilma aleqsandre<br />
qurxuls gadasca, romlis debiuti ramdenime<br />
Tvis winaT, sxvaTa Soris, swored<br />
`literaturul gazeTSi~ Sedga. samive<br />
gamarjvebuls wignebis maRaziis _ `wignebi<br />
vakeSi~ _ warmomadgenelma mariam kika-<br />
CeiSvilma sasaCuqre baraTebi gadasca.<br />
nika rurua: `yvelaferi es dasturia<br />
imisa, rom axalgazrdebs qarTuli mwerloba,<br />
literatura ukve TavianT asparezad<br />
miaCniaT. literaturas daubrunda<br />
axalgazrdobis is nawili, romelic<br />
wlebis ganmavlobaSi am profesias uperspeqtivod<br />
miiCnevda. dRes iqmneba<br />
konkurentunariani garemo, sadac mar-<br />
Tlac bevri niWieri damwyebi prozaikosi<br />
vlindeba."<br />
Jiurim gamarjvebulebs garda kidev<br />
15 damwyeb prozaikoss gauwia rekomendacia<br />
da maT sakonkurso moTxrobebs `literaturuli<br />
gazeTis~ mkiTxveli sul male<br />
gaecnoba.<br />
gamarjvebulebis _ nino tefnaZis,<br />
lado kilasoniasa da aleqsandre qurxulis<br />
moTxrobebs ki Semdeg nomerSi Semog-<br />
TavazebT.
9-22 ivlisi 2010<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
premia<br />
roca literatura Zlier uyvarT<br />
ukve 8 welia, qarTveli mkiTxvelis yuradRebis<br />
centrSi literaturuli premia `saba~ eqceva. am<br />
xnis manZilze iyvnen rogorc ganawyenebuli, ise<br />
gamarjvebiT gaxarebuli avtorebi. iyo bevri miTqma-moTqma<br />
_ zogi ambobda, Jiuri samarTlianiao,<br />
zogic organizatorebsa da Jiuris wevrebs arCevans<br />
uwunebda. am 8 wlis ganmavlobaSi ar yofila<br />
SemTxveva, literaturul premia `sabas~ dajildovebis<br />
ceremonialisadmi vinme gulgrili dar-<br />
Ceniliyos. ase moxda welsac, oRond erTi gansxvavebiT<br />
_ wels ganawyenebul avtorTa ricxvi Semcirda<br />
da Jiuris obieqturobaSi eWvi sazogadoebam<br />
naklebad Seitana.<br />
ceremonialis dawyebamde<br />
Tibisi bankis saTao ofisSi kamerebi ewyoba.<br />
`rusTavi 2~-is gadamRebi jgufi saguldagulod<br />
emzadeba pirdapiri eTerisTvis. 2 saaTSi `sabas~ dajildovebis<br />
ceremoniali iwyeba. wamyvanebi _ rati<br />
amaRlobeli da ia suxitaSvili repeticias gadian.<br />
organizatorebi kidev erTxel azusteben yovel<br />
wvrilman detals. ceremonialis dawyebamde Tval-<br />
Sisacemia erTi siaxle _ <strong>wigni</strong>s Taroebi, romelsac<br />
`sabas~ wlevandel nominantTa wignebi amSvenebs. Jiuris<br />
wevrebi arsad Canan, maTi vinaoba bolomde<br />
gasaidumloebulia. maT saxelebsa da gvarebs sazogadoeba<br />
mxolod maSin gaigebs, roca ceremoniali daiwyeba.<br />
mxolod varaudi SeiZleba imisa, Tu rogor<br />
nerviuloben. Znelia 140 <strong>wigni</strong>s wakiTxvis Semdeg<br />
saukeTesoTa Soris 7 saukeTeso avtori gamoavlino<br />
da Seni gadawyvetilebis marTebulobaSi eWvi aravin<br />
Seitanos. miTumetes Znelia es saqarTveloSi, sadac<br />
keTilganwyobilTa ricxvi imTaviTve mcirea da<br />
ufro xSirad subieqturobasa da mikerZoebuloba-<br />
Si gadanaSauleben. Jiuris wevroba advili ar aris.<br />
molodini didia da am molodins gamarTleba unda.<br />
`literaturuli premia `saba~ gadaecema...~<br />
22.00 saaTi. literaturuli premia `sabas~ dajildovebis<br />
ceremoniali daiwyo. ori wamyvanidan<br />
erTi _ ia suxitaSvili moqmedebis ganviTarebis epicentrSi,<br />
aivanze rCeba, rati amaRlobeli ki pirvelia,<br />
vinc gamarjvebuls meore sarTulze asvlamde<br />
warmatebas miulocavs da Semdeg sazogadoebas sabaminiWebul<br />
wigns daanaxebs.<br />
dgeba dro, waradginon Jiuris wevrebi, romelTa<br />
vinaoba yvelas ainteresebs. da, ai, isinic _ profesori,<br />
ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis<br />
klasikuri filologiis, bizantinistikisa<br />
da grecistikis institutis direqtori,<br />
saqarTvelos mecnierebaTa akademiis wevr-korespondenti<br />
rismag gordeziani; mwerali, `sabas~ 2006 da<br />
2009 wlebis laureati Teona dolenjaSvili; mwerali<br />
guram odiSaria; mTargmneli, poeti, `sabas~ 2008<br />
wlis laureati yuranis TargmnisTvis giorgi lob-<br />
JaniZe; `literaturuli gazeTis~ redaqtori, mwerali<br />
irakli javaxaZe.<br />
yvelaferi mzadaa imisTvis, rom gamarjvebulTa<br />
saxel-gvarebi gaxdes cnobili. literaturuli premia<br />
`saba~ gadaecemaT:<br />
saukeTeso debiutisTvis maka ldokonens prozauli<br />
krebulisTvis `qiSmiSiani ambebi~ _ gamomcemloba<br />
`diogene~;<br />
saukeTeso literaturuli kritikis, eseistikisa<br />
da dokumenturi prozisTvis zurab qarumiZes <strong>wigni</strong>sTvis<br />
`jazis cxovreba~ _ gamomcemloba `siesta~;<br />
saukeTeso TargmanisaTvis manana RaribaSvils<br />
gaius valerius katulusis leqsebis <strong>wigni</strong>sTvis _<br />
gamomcemloba `logosi~;<br />
saukeTeso piesisaTvis Tamar barTaias piesisaTvis<br />
`mTavari roli~ _ gamomcemloba `diogene~;<br />
sauketeso prozauli krebulisTvis kote jandiers<br />
moTxrobebis krebulisTvis `konkias Rame~ _<br />
gamomcemloba `diogene~;<br />
saukeTeso poeturi krebulisaTvis zviad ratians<br />
<strong>wigni</strong>sTvis `negativi~ _ gamomcemloba `diogene~;<br />
saukeTeso romanisTvis naira gelaSvils <strong>wigni</strong>sTvis<br />
`pirveli 2 wre~ _ `kavkasiuri saxli~.<br />
da rCeba mTavari jildo _ literaturuli premia<br />
`saba~ qarTul literaturaSi Setanili gansakuTrebuli<br />
wvlilisTvis gadaecema... Tumca amaze,<br />
mogvianebiT.<br />
ceremonialze warmoTqmuli sami<br />
dasamaxsovrebeli fraza<br />
gamarjvebulebi samadlobel sityvebs warmosTqvamen.<br />
madlobas uxdian premiis organizatorebs,<br />
Jiuris wevrebs, gamomcemlebs, musikosebs, romlebic<br />
ceremonialze ukraven... maT uxariaT da am<br />
sixarulis gamoxatvas ar eridebian. ase moxda axlac.<br />
maka ldokoneni (nominacia `wlis saukeTeso debiuti~)<br />
_ madloba Jiuris qiSmiSebis gamorCevisTvis.<br />
zurab qarumiZe (nominacia `wlis saukeTeso literaturuli<br />
kritika, eseistika da dokumenturi<br />
proza~) _ borotsa sZlia keTilman, arseba misi jazia.<br />
Tamar lebaniZe (gamomcemloba `diogenes~ warmomadgeneli<br />
_ nominacia `wlis saukeTeso piesa~) _<br />
mec Tamari mqvia, oRond Tamar lebaniZe var. Cvenma<br />
avtorma Tamar barTaiam me mTxova, rom mimeRo es<br />
jildo.<br />
qarTul literaturaSi Setanili<br />
gansakuTrebuli wvlili<br />
`xom isev aq xarT, modiT, CamWideT ukanasknelad<br />
eg undo xeli, xom ki sjobs ase, mSvidad dawyeba<br />
damTavrebisa, ah, SeveCvieT erTmaneTs, mgoni, gzadagza<br />
rasac ki gpirdebodiT, SeZlebisdagvarad vasrulebdi<br />
da swored axla, damTavrebisas, erTi ram<br />
unda SegaxsenoT...~<br />
literaturuli premia `saba~ qarTul literaturaSi<br />
Setanili wvlilisTvis 2003 wlidan dRemde<br />
gadaecaT _ vaxtang WeliZes, Tamaz Cxenkels, baCana<br />
15<br />
bregvaZes, oTar CxeiZes, ana kalandaZes, vaxuSti kotetiSvils,<br />
Wabua amirejibs...<br />
`albaT ar gaxsovT, me rom giTxariT, rom ar arsebobs<br />
qveynad ambavi, rom hqonodes odesme bolomeTqi,<br />
da ar ifiqroT, nu gegonebaT, rom ai axla,<br />
damTavrebisas, gamomiWireT _ Tumc sisuleliT<br />
isic wamomcda, gamosavali arsebobs-meTqi, da _<br />
mivageni, ra, ara gjeraT? ager ara var, rodis ra<br />
momityuebia, da axlac, keTilo, moT, modiT, mivdgeT<br />
da es ambavi suul Tavidan davatrialoT...~<br />
qarTul literaturaSi Setanili gansakuTrebuli<br />
wvlilisTvis `sabas~ gadasacemad mamuka xazaraZe<br />
emzadeba. sazogadoeba mouTmenlad elodeba, vis<br />
daasaxelebs Tibisi bankis xelmZRvaneli. gaismis _<br />
guram doCanaSvili. xalxi fexze dgeba. am kacisadmi,<br />
romelsac Zlier uyvars literatura da romelsac<br />
samoseli pirveli mosavs, pativiscemas yvela erTnairi<br />
mowiwebiT gamoxatavs. guram doCanaSvilis<br />
dajildoveba ceremonialis damagvirgvinebeli akordia.<br />
`nuTu yovelive... nuTu yovelive es?..~<br />
ara. es ar aris yvelaferi. dadgeba 2011 weli, `dRe<br />
moimatebs, daTbeba~ da yvelaferi, batoni guramisa<br />
ar iyos, `suul Tavidan~ datrialdeba. prozaikosebi,<br />
poetebi, mTargmnelebi, debiutantebi, gamomcemlebi<br />
isev aq, Tibisi bankis saTao ofisis ezoSi moiyrian<br />
Tavs da kvlav daelodebian Jiuris ganaCens, ase<br />
iwyeba da arasdros mTavrdeba literaturuli zeimi,<br />
romelsac `saba~ hqvia.<br />
Tea yifSiZe
16 Targmani<br />
Tqven, romlebTanac erTad didxans<br />
vapirebdi cxovrebas, magram ar<br />
damcalda da gangebam mimuxTla, gaxsovdeT:<br />
yovel sisxamze suli zRvisaken<br />
mixmobda! Tuki erT dRes zRvaze<br />
gviSvebdnen, meore dRes Cvens<br />
mSoblebs SiSi zafravda _ wyalSi ar<br />
daixrCos, zRvam raime xifaTs ar gadayaros<br />
bavSvio. TiToeuli CvenTagani<br />
Taviseburad aRwevda Tavs<br />
mSoblebis akrZalvas...<br />
da ai, daTqmul adgilas erTmaneTs<br />
nerviulad velodebiT, vikribebiT da<br />
nemsis yunwisken isariviT mivqrivarT.<br />
Cemo Zvirfasebo, gana Cvens ufrosebs<br />
SeeZloT codnodaT, Tu rogori Seusabamo<br />
iyo maTi SiSi Cveni da zRvis Sexvedris<br />
bavSvur sixarulTan?!<br />
nemsis yunwidan zRvamde sul<br />
asiode nabijiRa iyo darCenili (ufro<br />
zustad _ 127 nabiji; me xom maxsovs,<br />
me xom gavzome). netav cocxali Tu<br />
aris, netav Tu gadarCa is xe, romelic<br />
goraksa da daWaobebul velobs Soris<br />
zRvisken qmnida gasasvlels? axla<br />
iseve Sorsa var im adgilidan, rogorc<br />
im droidan da, ra Tqma unda, am man-<br />
Zilidan gonebis TvaliT kargad vxedav<br />
kidec im xes. xom gaxsovT is ucnauri,<br />
orfexa, lodze mdgari tanwvrili<br />
kiparisi? albaT im kiparisis<br />
Tesli erTxel qarma lodis miwiT amovsebul<br />
RrmulSi Camoagdo. aqve SegaxsenebT<br />
_ is lodi ubralo rodi iyo,<br />
istoriuli gaxldaT, Zveli cixe-simagris<br />
nawili. kiparisis sicocxlemowyurebuli<br />
Tesli swored im lodSi<br />
gaRvivda, aRmocenda da miwas orive<br />
fesviT CaeWdo. misi fesvebi izrdebodnen,<br />
maRla miiwevdnen da lamis<br />
lodsac cisken wevdnen. erT mSvenier<br />
dRes kiparisma TiTqos lodi miwas<br />
daanarcxao _ mis Tavze didi xvreli<br />
Seqmna. Soridan is xvreli da kiparisi<br />
erTad gadabrunebul sakerav nemss<br />
gavda. nemsis yunws yovelTvis gulis<br />
fancqaliT vuaxlovdebodi, imitom<br />
rom, mis miRma zRva iwyeboda.<br />
is biZebi xom gaxsovT, romlebic<br />
nemsis yunwis siaxloves mdgar magidasTan<br />
dReniadag nards TamaSobdnen?!<br />
CvenTvis gaugebari iyo<br />
(yovelTvis ara, ra Tqma unda, xandaxan<br />
mxolod) rogor SeeZloT maT ase<br />
mSvidad egorebinaT kamaTlebi, rodesac<br />
sul 127 nabijs iqiT zRva iyo ganrTxmuli!<br />
maT kidev Cveni ukvirdaT:<br />
saiTken da ratom Cqaroben es bavSvebio.<br />
arada, unda mimxvdariyvnen _ maT<br />
siaxloves xom ise saamod Srialebdnen<br />
talRebi. Tumca, mogvianebiT,<br />
roca mze horizonts miuaxlovdeboda<br />
da sicxec cxreboda, is biZebi nards<br />
Tavs anebebdnen da zRvaSi sabanaod<br />
emzadebodnen. ise Sediodnen zRvaSi,<br />
rogorc cxenebi _ frutunebdnen da<br />
fexebiT wyals aSxefebdnen, ris gamoc<br />
zRva umal mosawyeni xdeboda, zed-<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturis da ZeglTa<br />
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
literaturuli literaturuli gazeTi<br />
gazeTi<br />
afxazi mwerali daur zanTaria (1953-2001) ramdenime romanisa da moTxrobebis krebulis avtoria. man<br />
aseve gamosca ori poeturi <strong>wigni</strong>. is werda rogorc mSobliur _ afxazur, aseve rusul enaze. afxazeTSi<br />
misi nawarmoebebi didi popularobiT sargeblobs.<br />
dauris yvelaze popularuli nawarmoebi romani `oqros borbalia”. am romanSi is marto sakuTari<br />
xalxis gasaWirze ar msjelobs _ ganicdis sxvaTa satkivarsac.<br />
dauri Cemi megobari iyo, Cven erTdroulad davamTavreT soxumis pedagogiuri instituti. sikvdilamde<br />
ramdenime dRiT adre dauri werda: `Tu Cven _ afxazebma da qarTvelebma kulturuli urTierToba ar<br />
aRvadgineT, SesaZlebelia, momavalSi Tavs axali ubedureba dagvatydes”.<br />
winamdebare novelac aseve sikvdilamde oriode TviT adre mSobliur enaze dawera.<br />
mTargmnelisgan<br />
daur zanTaria<br />
nemsis yunwi<br />
metad marilianic, da fersac ki icvlida<br />
_ momwvano Tu indigo-Salisferi<br />
xdeboda, daaxloebiT iseTi,<br />
rogorc f.i. tiutCevis erT-erT leqs-<br />
Sia aRwerili.<br />
sirbiliT mivuaxlovdebodiT Tu<br />
ara nemsis yunws, moxerxebulad gavsxltebodiT<br />
xolme, viskupebdiT da<br />
umal meore mxares aRmovCndebodiT. iq<br />
ukve zRva iwyeboda. maSinve ucnauri<br />
grZnoba mipyrobda, romelic axla ase<br />
SemiZlia aRvwero: ra viwroa mTebsa da<br />
zRvas Soris CaWeWyili Cveni samyaro<br />
da usazRvro da laRia zRva!<br />
da Cven mivrbodiT, gzadagza vi-<br />
SorebdiT tansacmels da JivilxivilT<br />
vxtebodiT zRvaSi.<br />
Teodor tiutCevma, romelmac moxibla<br />
da mere miatova amalia fon kriugeri,<br />
Tqva: “bednieria is, vinc samyaro<br />
sabediswero wuTebSi ixila”. me ki<br />
mTeli sxeuliT vgrZnob da vici, rom<br />
ara, ar aris is kaci bednieri! Tu ra<br />
Tqma unda, misi istoriuli cnobismoyvareoba<br />
mis SiSsa da TanagrZnobas ar<br />
aRemateba. odesRac mec ase megona,<br />
rom Cems mTel cxovrebas soxumis sanapiros<br />
yavaxanaSi, megobrebis wreSi<br />
ganvlevdi, magram qarborbalam,<br />
swored rom istoriis qarborbalam<br />
ucxo, moSiSvlebul napirze mimagdo,<br />
gadamiqrola da Cemi sayvareli adamianebi<br />
Tan waiyola. me ki cocxali damtova.<br />
rodesac mivxvdi, rom gadavrCi,<br />
9-22 ivlisi 2010<br />
Cems sulSi mxolod gaurkvevlobam da<br />
martoobam daisadgura.<br />
aravin damrCa, zRvaze sabanaod<br />
mivipatiJo... saRamoxans, rodesac<br />
sicxe cxreba, magididan vdgebi, Tavs<br />
vanebeb Cems nawerebs, swored ise,<br />
rogorc is biZebi tovebdnen nards, da<br />
auCqareblad mivdivar zRvisken, frutuniT<br />
mivabijeb talRebSi, fexebiT<br />
wyals vaSxefeb... magram zRva ukve is<br />
ar aris, rac iyo, sxva zRvaa _ momwvano<br />
Tu indigo-Salisferia, mosawyeni,<br />
zedmetad mariliani...<br />
da ase vfiqrob axla da vambob:<br />
rogori viwroa dabadebasa da<br />
sikvdils Soris Cawnexili qveyniereba<br />
da ra usazRvroa nemsis yunws miRma<br />
ganfenili samyaro. da Cven sikvdilis<br />
SiSi ki ar gvaCerebs aq, gamoRma, aramed<br />
masTan uzenaesTan Sexvedris SiSi! an<br />
iqneb piriqiT _ masTan arSexvedra<br />
gvaZrwunebs.<br />
TavgadasavlebiTaa daxunZluli im<br />
xidisaken gaswrafuli Cemi aforiaqebuli<br />
gza, romelic nemsis yunwSi ilandeba.<br />
me aq vakvirdebi cxovrebas da<br />
bevr sagulisxmo rames viniSnav. Cemo<br />
Zvirfasebo, iqneb ukeTesicaa, Tqven<br />
rom dagvtoveT: samyaro uaresi gaxda.<br />
brZenma xom brZana: nemsis yunwSi<br />
aqlemebis marSiao. saidanRac movlenili<br />
aqlemebis qaravnebi yovelgvari<br />
dabrkolebis gareSe gadian da gadian<br />
nemsis yunwSi.<br />
da mainc, minda, raRacis imedi<br />
mainc mqondes da raRac mwamdes. sanam,<br />
gankiTxvis dRes, xidze aRmoCndeba,<br />
jer nemsis yunwSi unda gaaRwios<br />
Cemma sulma. imedi maqvs, gafarTovdeba<br />
maSin da gamatarebs nemsis yunwi,<br />
Tundac imitom rom, umravlesoba<br />
TqvenTagani, romlebic aq mfarvelobdiT<br />
da mpatronobdiT, romlebic ase<br />
meZvirfasebodiT da miyvardiT, didi<br />
xania, rac gaRma napirze imyofebiT.<br />
rodesac xids miRma Tvals mogkravT,<br />
mzeras darcxvenilad ar agaridebT,<br />
Tumca kvlav codvaSi vimyofebi.<br />
Tqvens gamo vnaRvlob axla, Tumca<br />
gonma icis, gulma ki ara, rom me ki ar<br />
unda vwuxde Tqvenze, aramed Tqven<br />
unda wuxdeT Cemze, Tuki saerTod arsebobs<br />
mwuxareba mamis saxlSi. Tumca<br />
gonma icis, gulma ki ara: Tqven Sina<br />
xarT, me ki jer kvlav gzaSi vimyofebi.<br />
o, rogor gamoviqcevi Tqvensken,<br />
rogorc ki nemsis yunws gamovaRwev da<br />
Tvals mogkravT... gamoviqcevi da gzadagza<br />
codvebs movicileb, rogorc<br />
bavSvobaSi tansacmels viSorebdi zRvasTan<br />
miaxlovebisas. da movrTav<br />
yiJins: “Cemo Zvirfasebo, bevri codva<br />
ki maqvs, magram fariseveli arasodes<br />
vyofilvar! arasodes!”<br />
_ me ar var, ar var fariseveli!<br />
Targmna guram odiSariam<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com