19.06.2013 Views

427 qarTuli galobis skolebi da tradiciebi

427 qarTuli galobis skolebi da tradiciebi

427 qarTuli galobis skolebi da tradiciebi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>427</strong><br />

<strong>da</strong>viT <strong>da</strong>viT <strong>da</strong>viT <strong>da</strong>viT <strong>da</strong>viT SuRliaSvili<br />

SuRliaSvili<br />

SuRliaSvili<br />

SuRliaSvili<br />

SuRliaSvili<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> <strong>galobis</strong> <strong>galobis</strong> <strong>skolebi</strong> <strong>skolebi</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>tradiciebi</strong><br />

<strong>tradiciebi</strong><br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> romeli ZiriTadi <strong>skolebi</strong>sa <strong>da</strong> <strong>tradiciebi</strong>s nimuSebi<br />

mogvepoveba Cven dRes? ra warmomavlobisani arian <strong>da</strong> ra saxelwodebebs<br />

un<strong>da</strong> atarebdnen isini?<br />

sanam am kiTxvebze pasuxis gacemas SevecdebodeT, SegaxsenebT Teziss,<br />

romlis Tanaxmad <strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> yovel skolas kanonikuri safuZveli<br />

erTi aqvs, rac yvelaze naTlad samxmiani <strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> pirvel<br />

xmaSi – TqmaSi (anu mTqmelSi) aris gamoxatuli. samgaloblo skolaTa<br />

individualoba ki <strong>galobis</strong> sami xmis urTierT<strong>da</strong>mokidebulebis<br />

kanonzomierebaTa TaviseburebaSi gamoixateba. es kanonzomierebebi saukuneTa<br />

ganmavlobaSi yalibdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> ixvewebo<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva monastrebsa<br />

<strong>da</strong> eklesiebSi. `saeklesio <strong>galobis</strong> de<strong>da</strong>bude yofila gelaTis<br />

monasteri. aq yofila umTavresi `saswavlo~ (skola) <strong>da</strong> aqeTgan efinebo<strong>da</strong><br />

Turme galoba ara Tu mTels imereTis mxares, aramed ga<strong>da</strong>Rma<br />

saqarTvelosac~ (X.X. 1890:6). safuZvels moklebuli ar aris vifiqroT,<br />

rom, gelaTis msgavsad, samgaloblo <strong>skolebi</strong> mraval samonastro centrSi,<br />

sasuliero akademiebSi, kulturul-saganmanaTleblo kerebSi un<strong>da</strong><br />

arsebuliyo <strong>da</strong> yovel maTgans misTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli individualoba,<br />

Tavisebureba gaaCn<strong>da</strong>.<br />

tradiciul qarTul sagaloblebs sazogadoeba dRes ramdenime<br />

wyaro<strong>da</strong>n icnobs. kerZod, es aris: filimon qoriZis, Zmebi karbelaSvilebis,<br />

raJden xun<strong>da</strong>Zis, eqvTime kereseliZis mier XIX saukunis 80-ian-<br />

XX s-is, 10-ian wlebSi notebze Cawerili uzarmazari masala. amas emateba<br />

1966 wels Sesrulebuli asze meti sagaloblis fono Canaweri, gadmocemuli<br />

artem erqomaiSvilis mier.<br />

artem erqomaiSvilis sagalobelTa Canawerebis mixedviT, Cvens<br />

mier Sedgenili krebulis SesavalSi, (SuRliaSvili, 2002) <strong>galobis</strong> iq<br />

warmodgenil tradicias Semoqmedis skola vuwodeT (am terminma,<br />

SeiZleba iTqvas, myarad <strong>da</strong>mkvidreba moaswro).<br />

zemoT CamoTvlili wyaroebi<strong>da</strong>n mxolod Zmebi karbelaSvilebis<br />

galoba, e. w. `karbelaanT kilo~ warmoadgens aRmosavleT saqarTvelos<br />

samgaloblo tradicias, e. w. `qarTl-kaxur galobas~. <strong>galobis</strong> am kilos<br />

warmomavlobaze saintereso cnobebs gvawvdis polievqtos karbelaSvili<br />

wignSi `<strong>qarTuli</strong> saero <strong>da</strong> sasuliero kiloebi~ (karbela-<br />

Svili, p.,1898:89), romlis mixedviT polievqtosis papa, 1754 wels <strong>da</strong>badebuli<br />

petre karbela (xmalaZe), <strong>galobis</strong> xelovnebas siyrmeSive <strong>da</strong>uflebia<br />

mefe erekle II-is karze, sa<strong>da</strong>c msaxurob<strong>da</strong>. Semdgom igi samTavisSi<br />

moRvaweob<strong>da</strong> lotbarad. petre karbelas vaJiSvili, grigoli mamamisis<br />

gamozrdili iyo galobaSi. xolo Tavad grigolma Svilebs –<br />

polievqtoss <strong>da</strong> vasils ga<strong>da</strong>sca es kilo <strong>galobis</strong>a.<br />

aRniSnuli istoriuli periodis avbediToba, Tavis mxriv, qarTl-


428<br />

<strong>da</strong>viT SuRliaSvili<br />

kaxeTSi <strong>galobis</strong> nawilobriv miviwyebis mizezic aRmoCn<strong>da</strong>. amis mimaniSnebelia<br />

erekle II-is werili <strong>galobis</strong> mcodne, ambrosi wilknelis mimarT:<br />

`qarTl-kaxeTSi ciskris `alilo~ aRaravis axsovso, qalaqs Camodi,<br />

<strong>da</strong>gvaswavleo~ (karbelaSvili, p., 1898:73) (rogorc Cans, `ciskris<br />

alilod~ moixseniebo<strong>da</strong> ciskris sagalobeli `aqebdiT saxelsa uflisasa~).<br />

savaraudoa, rom <strong>galobis</strong> mcodneni im dros qarTl-kaxeTSi<br />

gaiSviaTebulni iyvnen. amitom erekle II-isa <strong>da</strong> anton kaTolikosis iniciativiT<br />

1764 wels gamarTuli sagangebo krebis <strong>da</strong>dgenilebiT mRvdel-<br />

TmTavrebsa <strong>da</strong> monastrebis winamZRvrebs <strong>da</strong>evalaT `mgalobelTa gund-<br />

Ta Sedgena yvela samRvdelTmTavro taZrebTan, Zvelebr. amisaTvis sveticxovelSi<br />

<strong>da</strong>ars<strong>da</strong> didi sakaTalikoso skola, sa<strong>da</strong>c yrmani moswavleni<br />

sxva<strong>da</strong>sxva sagnebTan erTad swavlobdnen qarTul galobasaca. rogorc<br />

Zvelad, am skolaSi mouyares Tavi did sagvareuloTa Svilebs,<br />

male gaimarTa or gun<strong>da</strong>d galoba. am skoli<strong>da</strong>n moefina swavla-mecniereba<br />

qarTl-kaxeTsa~ (karbelaSvili, p., 1858:69-70). safiqrebelia, rom<br />

sveticxovlis samgaloblo tradicias, romelmac aRmosavleT saqarTveloSi<br />

<strong>galobis</strong> amRorZineblis funqcia Seasrula, arc karbelaSvilebis<br />

winaprebi auvlidnen gverds. amitom, safuZvelsmoklebuli ar iqneba,<br />

rom e. w. `karbelaanT kilo~ warmovidginoT <strong>da</strong> movixsenioT rogorc<br />

sveticxovlis samgaloblo skolis dRemde SemorCenili nimu-<br />

Si. ix. <strong>da</strong>narTi, magaliTi 1. (karbelaSvili, v., 1897:67-68)<br />

sagalobelTa zemoaRniSnul mravalricxovan sanoto CanawerebSi<br />

udidesi adgili f. qoriZis mier Caweril aTasobiT sagalobels ukavia,<br />

romelTa gadmomcemni, xSirad gansxvavebuli samgaloblo tradiciisa<br />

<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva kuTxis eklesia-monastrebSi moRvawe mgaloblebi gaxl<strong>da</strong>T.<br />

Sesabamisad, f. qoriZis Cawerili sagaloblebi <strong>galobis</strong> erT wyarod,<br />

erTi samgaloblo tradiciis nimuSad ar un<strong>da</strong> CaiTvalos.<br />

aTasobiT sagalobelTa xelnaweri krebulebis mxolod garkveul<br />

nawilze aris miTiTebuli, Tu vis mier aris Cawerili <strong>da</strong> visgan aris<br />

gadmocemuli masSi Semavali sagaloblebi. nawils aseTi aRniSvna ara aqvs.<br />

am TvalsazrisiT mniSvnelovania e. kereseliZis cnoba, romelSic mocemulia<br />

<strong>galobis</strong> gadmomcemTa sia. masSi <strong>da</strong>saxelebulni arian: anton dumbaZe,<br />

dimitri WalaganiZe, ivliane wereTeli, raJden xun<strong>da</strong>Ze, melqisedek<br />

nakaSiZe, nestor kontriZe, <strong>da</strong>viT dumbaZe, svimon molariSvili <strong>da</strong><br />

aristovle quTaTelaZe (kereseliZe, Q-665).<br />

rogorc cnobilia, `<strong>galobis</strong> aRmadginebeli komitetis~ mier Tav<strong>da</strong>pirvelad<br />

sagalobelTa gadmomcemad arCeulni iyvnen d. WalaganiZe,<br />

i. wereTeli <strong>da</strong> r. xun<strong>da</strong>Ze. mgalobelTa am sameuls ze<strong>da</strong>mxedvelobas uwev<strong>da</strong><br />

Semoqmedeli, sayovelTaod aRiarebuli mgalobeli anton dumbaZe,<br />

`TviT papa gurulis <strong>galobis</strong>a, aRmdgeneli <strong>da</strong> ganmamtkicebeli misi mTels<br />

guria-samegreloSi~ (anonimi avtori, 1893:2). SemdgomSi anton dumbaZem<br />

Tava<strong>da</strong>c Caawerina filimon qoriZes mravalricxovani sagalobeli, raSic<br />

antonis vaJi, <strong>da</strong>viT dumbaZe <strong>da</strong> svimon molariSvili monawileobdnen.<br />

sanoto xelnawerTa krebulebSi mxolod erTs aqvs imis mauwyebeli<br />

aRniSvna, rom masSi Semavali sagaloblebi m. nakaSiZisa <strong>da</strong> n. kont


<strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> <strong>skolebi</strong> <strong>da</strong> <strong>tradiciebi</strong><br />

429<br />

riZis mier aris ga<strong>da</strong>cemuli (Q-676). es krebuli mTlianad wirvis sagaloblebs<br />

Seicavs.<br />

qoriZis xelnawerebSi d. WalaganiZis, i. wereTlisa <strong>da</strong> r. xun<strong>da</strong>Zis<br />

mier gadmocemul sagaloblebs mniSvnelovnad didi adgili ukavia.<br />

romel samgaloblo tradicias <strong>da</strong> skolas warmoadgendnen isini?<br />

dimitri WalaganiZe, Tavis droze martvilSi moRvawe cnobili mgaloblis,<br />

rostom WalaganiZis vaJi gaxl<strong>da</strong>T. rostoms Wyondideli mitropolitis,<br />

besarionisgan (<strong>da</strong>diani) uswavlia sruli galoba <strong>da</strong> Sesabamisad,<br />

misi vaJi, dimitric <strong>galobis</strong> amave kilos flob<strong>da</strong>.<br />

r. xun<strong>da</strong>Zis erTi werili<strong>da</strong>n vgebulobT, Tu visi samgaloblo skolis<br />

aRzrdilia ivliane wereTeli: `xonis soboroSi idga erT senakSi,<br />

saukeTeso <strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> mcodne (srulad mcodne mgalobeli), simona<br />

kuti (fircxalava) ... imisgan naswavli dResac mravalia; magaliTebr, mR.<br />

ivl. wereTeli, es cnobili mgalobeli misi gazrdilia~ (xun<strong>da</strong>Ze, 1910:13).<br />

sakuTar samgaloblo ganaTlebaze ki raJden xun<strong>da</strong>Ze gvamcnobs,<br />

rom `galoba guriaSi mqon<strong>da</strong> naswavli~-o (xun<strong>da</strong>Ze, 1910:11).<br />

WalaganiZe-wereTeli-xun<strong>da</strong>Zis trio, rogorc vxe<strong>da</strong>vT, sam samgaloblo<br />

tradicias aerTianebs.<br />

rac Seexeba melqisedek nakaSiZesa <strong>da</strong> nestor kontriZes, cnobilia,<br />

rom galoba Tavi<strong>da</strong>n maT anton dumbaZisgan aqvT naswavli. Semdgom<br />

isini aTonis mTaze, iverTa monasterSi moRvaweobdnen.<br />

SesaZlebelia Tu ara, erTmaneTisagan musikalurad ganvasxvavoT<br />

sxva<strong>da</strong>sxva SemsrulebelTagan Cawerili sagaloblebi? kerZod:<br />

1) WalaganiZe-wereTeli-xun<strong>da</strong>Zis trios,<br />

2) dumbaZis,<br />

3) nakaSiZe-kontriZis Canawerebi.<br />

amisaTvis mizanSewonili iqneba sxva<strong>da</strong>sxva mgalobelTagan Cawerili<br />

erTi <strong>da</strong> igive hangis mqone sagalobelTa ganxilva. magaliTisaTvis<br />

aviRoT `ufalo RaRadvyavsa~ ze<strong>da</strong> <strong>da</strong>sdebeli, merve xmisa (zemoT swored<br />

am sagaloblis karbelaSviliseuli varianti warmovadgineT sveticxovlis<br />

skolis nimuSad).<br />

WalaganiZe-wereTeli-xun<strong>da</strong>Ziseul variantSi es sagalobeli ase<br />

JRers: ix. magaliTi 2. (Q-672:101)<br />

am sagaloblis warmodgenil variantsa <strong>da</strong> dumbaZiseul CanawerSi<br />

mTqmelis xma (ze<strong>da</strong> xma) TiTqmis mTlianad saerToa (I muxlSi sruli<br />

identurobaa), magram moZaxili <strong>da</strong> bani TiToeul variantSi gansxvavebul<br />

harmonias hqmnis. gansakuTrebulad TvalSisacemia dumbaZis variantSi<br />

kvintnonakorduli TanaJReradobebis simravle, rac Semoqmedis<br />

skolisTvis metad <strong>da</strong>maxasiaTebelia. pirvel-meore xmebs Soris<br />

sekunduri intervalis mqone TanaJReradobebis simravliTac gamoirCeva<br />

<strong>galobis</strong> es skola (un<strong>da</strong> aRvniSnoT, rom msgavsi faqtebi anton<br />

dumbaZisa <strong>da</strong> artem erqomaiSvilis galobas Soris saerTo fuZis <strong>da</strong>sturia).<br />

ix. magaliTi 3. (H-154 5 :278)<br />

m. nakaSiZisa <strong>da</strong> n. kontriZis CanawerebSi, rogorc zemoT aRvniSneT,<br />

mxolod wirvis sagaloblebia mocemuli, romelTa Soris evqaris


430<br />

<strong>da</strong>viT SuRliaSvili<br />

tiis erT-erTi sagalobeli, `wmi<strong>da</strong>o, wmi<strong>da</strong>o, wmi<strong>da</strong>o sabaoT~ ratom-<br />

Rac, swored <strong>da</strong>sdeblis merve xmazea Cawerili, riTac SesaZlebloba<br />

gveZleva zemoT motanil nimuSebTan SefardebaSi ufro aSkarad gamovavlinoT<br />

nakaSiZe-kontriZis CanawerTaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli Taviseburebebi.<br />

sagaloblis am SesrulebaSi advilad SeiniSneba <strong>qarTuli</strong><br />

<strong>galobis</strong> sxva wyaroebisaTvis naklebad<strong>da</strong>maxasiaTebeli iseTi TanaJReradobebi<br />

xmebisa, rogoricaa: seqstdecimakordebi, kvartseqstakordebi.<br />

am akordTa paraleluri svla. aseve, paraleluri svla seqstoqtakordebisa.<br />

<strong>da</strong> es rom SemTxveviTi ar aris, amaze metyvelebs imave<br />

mgalobelTagan Cawerili sxva sagalobelTa nimuSebic. nakaSiZe-kontriZisgan<br />

gadmocemuli masalis simciris<strong>da</strong> miuxe<strong>da</strong>vad, u<strong>da</strong>vod Seigr-<br />

Znoba sagalobelSi xmaTa Sewyobis Taviseburi, originaluri tradicia:<br />

ix. magaliTi 4 (Q-676:45).<br />

1878 wlis Jurnal iveriaSi vkiTxulobT: `imereTSi cxadi gasarCevia<br />

<strong>galobis</strong> Zveli <strong>da</strong> axali kilo. uwindeli pir<strong>da</strong>piri, ufro ganwolili<br />

<strong>da</strong> adgil-adgil sasmenad sasiamovno kilo axla, umetes nawilad<br />

... xmis TrToliT aris savse. am xmis <strong>da</strong>klakvnas `varjiSs~ anu `gamSvenebas~<br />

eZaxian. es gamSveneba, rasakvirvelia, <strong>da</strong>fuZnebulia Zvels<br />

kilozed, romelic yvela mgaloblisTvis erTi <strong>da</strong> igivea. ...arian mgaloblebi,<br />

romelTac mTeli sagalobeli galobiT ician, magram sazogadoebaSi<br />

ar galoben, radgan axali kilo ar SeuyvarebiaT. maT Soris<br />

sayuradReboa d. xonSi mRv. vasil quTaTelaZe, mgaloblis iRumenis vasilis<br />

SviliSvili <strong>da</strong> dekanozis, kidev saqebi mgaloblis, antonis Svili~<br />

(iverieli, 1878:8).<br />

1902 wli<strong>da</strong>n f. qoriZe sagalobelTa notebze ga<strong>da</strong>Rebas iwyebs<br />

didi samgaloblo tradiciis mqone ojaxis warmomadgenlis – aristovle<br />

quTaTelaZisgan. filimoni wers: `Cvens moRvawes b. aristo quTaTelaZes<br />

zedmiwevniT codnia zepiri Zveli sagaloblebi. mas uswavlia<br />

cnobili mgaloblis, simon kutisagan, xonSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>mawerina 551 cali<br />

sagaloblebi, romelnic savsea melodiuri sitkboebiT~ (qoriZe, 1905:<br />

587). Zalze <strong>da</strong>sanania, rom aristovle quTaTelaZis mier gadmocemuli<br />

mravalricxovani sagaloblis CanawerebSi, romelSic <strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong><br />

e. w. `Zveli kilo~ un<strong>da</strong> yofiliyo warmodgenili, mxolod cali<br />

xma – mTqmelis partiaa mocemuli. sagaloblis mxolod mTqmelis xmiT<br />

Caweras e. kereseliZe ase xsnis: `...cal xmaze mitom, rom ufro bevrsa<br />

swerden <strong>da</strong> Cveni survilic is iyo, rom <strong>da</strong>uweravi ar <strong>da</strong>gvrCeno<strong>da</strong>;<br />

moZaxilis <strong>da</strong> banis <strong>da</strong>wera Semdeg droebSi<strong>da</strong>c SesaZleblad migvaCn<strong>da</strong>~<br />

(kereseliZe, Q-840). samwuxarod, erTi nimuSic ar mogvepoveba<br />

quTaTelaZis mier gadmocemuli sagaloblisa sam xmaSi, romlis mixedviTac<br />

nawilobriv mainc SegveZlo aRgvedgina is Taviseburi kilo,<br />

Taviseburi skola <strong>galobis</strong>a, romelsac xonSi moRvawe mgaloblebi qu-<br />

TaTelaZeebi, simon kuti <strong>da</strong> sxvani warmoadgendnen. <strong>da</strong> rom Taviseburi<br />

iyo es skola, amaze garkveulwilad aristovle quTaTelaZis erTxmiani<br />

Canawerebi<strong>da</strong>nac SegviZlia vimsjeloT, radgan TviT mTqmelis<br />

xmaSic ki (romelic <strong>da</strong>narCen or xmasTan Se<strong>da</strong>rebiT stabiluri <strong>da</strong> nak


<strong>qarTuli</strong> <strong>galobis</strong> <strong>skolebi</strong> <strong>da</strong> <strong>tradiciebi</strong><br />

431<br />

lebadcvalebadia yvela samgaloblo skolisaTvis), SeigrZnoba gamRerebisa<br />

<strong>da</strong> kompoziciuri agebulebis Tavisebureba. amis nimuSad mogvyavs<br />

`ufalo RaRadvyavsa~ ze<strong>da</strong> <strong>da</strong>sdebeli, xma v. ix. magaliTi 5 (Q-691:87).<br />

am xmis mqone sagloblTa pirveli muxlis agebuleba sxva samgaloblo<br />

skolaTa nimuSebSic analogiuria. rac Seexeba meore muxls, Cveulebriv,<br />

igi sagaloblis sawyisi bgeris simaRli<strong>da</strong>nve un<strong>da</strong> iwyebodes (am Sem-<br />

TxvevaSi, bgera re). xolo quTaTelaZesTan es muxli, sagaloblis <strong>da</strong>mabolovebeli<br />

muxlis msgavsad, terciiT <strong>da</strong>bla (si bgeri<strong>da</strong>n) iwyeba, risi<br />

analogic mxolod sveticxovlis skolis nimuSebSi (karbelaSvilebTan)<br />

gvxvdeba. es faqti SesaZlebels xdis vivaraudoT, rom <strong>galobis</strong> im<br />

Zvel kilos, romelsac quTaTelaZe flob<strong>da</strong> moZaxilisa <strong>da</strong> banis Sewyobis<br />

Taviseburi, SesaZloa, sveticxovlis kilosTan siaxloveSi myofi,<br />

an sruliad gansxvavebuli wesebi gaaCn<strong>da</strong>. samwuxarod CvenTvis jerjerobiT<br />

<strong>da</strong>farulia maTi arsi.<br />

xelnawerTa Semdgomi kvleviT, moZiebiTa <strong>da</strong> maTi gul<strong>da</strong>smiT SeswavliT,<br />

u<strong>da</strong>vod, SesaZloa gamovlindes mravalsaxovani <strong>qarTuli</strong> samgaloblo<br />

<strong>skolebi</strong>sa <strong>da</strong> <strong>tradiciebi</strong>s dReisaTvis ucnobi kanonzomierebebi.<br />

<strong>da</strong>mowmebuli literatura<br />

anonimi avtori. (1893). re<strong>da</strong>qciisagan. gazeTi iveria, 90.<br />

iverieli, l. (1878). qarTuls galobaze. Jurnali iveria, 17.<br />

karbelaSvili, vasil (Semdgeneli). (1897). qarTl-kaxuri galoba. `karbelaanT<br />

kiloTi~. mwuxri. tfilisi: stamba m. SaraZisa <strong>da</strong> amxanagobisa.<br />

karbelaSvili, polievqtos. (1898). <strong>qarTuli</strong> saero <strong>da</strong> sasuliero kiloebi.<br />

tfilisi: stamba eq. iv. xelaZisa.<br />

kereseliZe, eqvTime. istoria <strong>qarTuli</strong> saeklesio <strong>galobis</strong> notebze ga<strong>da</strong>-<br />

Rebisa. saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis saxelobis xelnawerTa<br />

instituti. xelnaweri Q-840.<br />

kereseliZe, eqvTime. sagalobelTa sarCevi. saqarTvelos mecnierebaTa akademiis<br />

k. kekeliZis sax. xelnawerTa instituti. xelnaweri Q–665.<br />

qoriZe, filimon. (1905). <strong>qarTuli</strong> musika. gazeTi mogzauri, 37.<br />

SuRliaSvili, <strong>da</strong>viT. (Semdgeneli), (2002). <strong>qarTuli</strong> saeklesio galoba. Semoqmedis<br />

skola. artem erqomaiSvilis Canawerebis mixedviT. Tbilisi: sagamomcemlo<br />

saqmis saswavlo centri.<br />

xun<strong>da</strong>Ze, raJden. (1910). <strong>qarTuli</strong> galoba. Jurnali Sinauri saqmeebi, 16.<br />

X.X. (1890). filimon qoriZisa <strong>da</strong> saeklesio <strong>galobis</strong> Sesaxeb. Jurnali mwyemsi,<br />

22.


436<br />

<strong>da</strong>viT SuRliaSvili. <strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

David Shugliashvili. APPENDIX<br />

magaliTi 1. karbelaSvili, vasil (Semdgeneli). (1897). qarTl-kaxuri<br />

galoba. `karbelaanT kiloTi~. mwuxri. tfilisi: stamba m. SaraZisa <strong>da</strong> amxanagobisa.<br />

EXAMPLE 1. Karbelashvili, Vasil (Compilier and Ed.) (1897). Kartli-kakhetian Church-Singing.<br />

On Karbelashvili (“Karbelaant”) Mode. Dusk.Tpilisi: M.Sharadze & Friends Press. (In Georgian)


<strong>da</strong>viT SuRliaSvili. <strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

David Shugliashvili. APPENDIX<br />

437<br />

magaliTi 2. saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis sax. xelnawerTa<br />

instituti, xelnaweri Q-672, gv.101.<br />

EXAMPLE 2. Fund of the Korneli Kekelidze Institute of Manuscripts of the Academy of Science<br />

of Georgia, Manuscript Q 672, pg. 101


438<br />

<strong>da</strong>viT SuRliaSvili. <strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

David Shugliashvili. APPENDIX<br />

magaliTi 3. saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis sax. xelnawerTa<br />

instituti, xelnaweri H–154 5 , gv. 278.<br />

EXAMPLE 3. Fund of the Korneli Kekelidze Institute of Manuscripts of the Academy of Science<br />

of Georgia, Manuscript H154 5 , pg. 278.


<strong>da</strong>viT SuRliaSvili. <strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

David Shugliashvili. APPENDIX<br />

439<br />

magaliTi 4. saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis sax. xelnawerTa<br />

instituti, xelnaweri Q-676.<br />

EXAMPLE 4. Fund of the Korneli Kekelidze Institute of Manuscripts of the Academy of Science<br />

of Georgia, Manuscript Q676


440<br />

<strong>da</strong>viT SuRliaSvili. <strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

David Shugliashvili. APPENDIX


<strong>da</strong>viT SuRliaSvili. <strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

<strong>da</strong>narTi<br />

David Shugliashvili. APPENDIX<br />

441<br />

magaliTi 5. saqarTvelos mecnierebaTa akademiis k. kekeliZis sax. xelnawerTa<br />

instituti. Q-691, wigni 18, gv. 87.<br />

EXAMPLE 5. Fund of the Korneli Kekelidze Institute of Manuscripts of the Academy of Science<br />

of Georgia, Manuscript Q-691, Book 18, pg 87

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!