14.06.2013 Views

ELEKTROTEKNIA SELEKTIBITATEKO ARIKETAK (NUP) 2003 – 2009

ELEKTROTEKNIA SELEKTIBITATEKO ARIKETAK (NUP) 2003 – 2009

ELEKTROTEKNIA SELEKTIBITATEKO ARIKETAK (NUP) 2003 – 2009

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

<strong>SELEKTIBITATEKO</strong> <strong>ARIKETAK</strong> (<strong>NUP</strong>)<br />

<strong>2003</strong> <strong>–</strong> <strong>2009</strong>


(Ekaina 03 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira..<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptueak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatezko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorionena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Ariketa<br />

Zirkuitu magnetiko bat daukagu. Bere ezaugarriak irudian ikusten direnak dira.<br />

Aipatutako zirkuitu magnetikoari dagokionez, aurki ezazu N harilkatuak zenbat bira eduki behar<br />

dituen induktantzia L = 100 mH izan dadin.<br />

A <strong>–</strong> A' sekzioa<br />

⁻ ⁷ Wb<br />

<strong>–</strong> Airearen iragazkortasuna 0 =4⋅⋅10<br />

A⋅bira⋅m<br />

<strong>–</strong> Nukleoaren materialaren iragazkortasun erlatiboa μ = 2.000<br />

<strong>–</strong> Bidearen batazbesteko luzera burdinean: ln = 30 cm<br />

<strong>–</strong> Burdinartekoaren luzera: lg = 0,5 mm<br />

<strong>–</strong> Burdinaren azalera: An = 400 mm² (nukleo gutztian uniformea)<br />

<strong>–</strong> Burdinartekoaren azalera: Ag = 400 mm²<br />

<strong>–</strong> Harilaren bira kopurua: N<br />

2. Ariketa<br />

Transformadore monofasiko bat dugu, hurrengo ezaugarriak ezagunak direlarik:<br />

<strong>–</strong> Potentzia nominala: Sa = 10 kVA<br />

<strong>–</strong> Primarioaren tentsio nominala: U1a = 280 V<br />

<strong>–</strong> Transformazio erlazioa a = 380 / 220<br />

<strong>–</strong> Primarioren aldetik ikusitako zirkuitulaburreko inpedantzia Zzl = 0,3 |pi/4<br />

Kargan zirkuitulaburra egonez gero korrontearen balioa mugatzeko asmoz, irudiak adierazten duen<br />

bezala kargarekin seriean egongo den l induktantzia haril bat konektatzen da.<br />

Kalkulatu L induktantziaren balioa, primarioan korrontearen balioa kargan zirkuitulaburra<br />

dagoenean Icc = 1000 A izan dadin, eta U1 = 380 V izanda.


(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

3. Ariketa<br />

Irudian orekatutako karga trifasiko beraren bi zirkuitu baliokideen eskema baliokideak agertzen<br />

dira, bere espezifikazioak hauek direlarik:<br />

<strong>–</strong> Faseen arteko tentsio nominala: 380 V, 50 Hz.<br />

<strong>–</strong> Potentzia nominala: P0 = 10 kW.<br />

<strong>–</strong> Potentzia faktorea: cosφ = 0,8. Kapazitiboa.<br />

Proposatutako eskemen arabera erresistentzia bakoitzaren balio ohmnikoa eta kondentsadore<br />

bakoitzaren kapazitatea kalkulatu.<br />

4. Ariketa<br />

Irudian karga bat elikatzen duten eta paraleloan konektatua dauden bi tentsio iturri agertzen dira.<br />

Proposatutako sistema dela eta, bere ezaugarriak irudian ere ematen direlarik, hurrengo galderi<br />

erantzun:<br />

1. Kargako tentsioa eta iturriaren balio efikazak kalkulatu (Uc, Ic), hala nola iturri bakoitzak<br />

ematen duten I1 eta I2 korronteak.<br />

2. Bi iturrien elkarketa dela eta zirkuitulaburreko Izl korrontearen balio efikaza kalkulatu.<br />

3. Sistemaren errendimenduaren balioa kalkulatu baldin eta konektaturiko karga RC = R1 / R2<br />

balioa duen.<br />

1 Iturria 2 Iturria<br />

U1 = U2 = 125 V<br />

R1 = R2 = 0,1 Ω<br />

RC = 2 Ω


(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

5. Ariketa<br />

Irudian 100mko luzera duten bi kableen bidez, RL = 1,5625 karga erresistibo bat elikatzen duen<br />

125Vko UB tentsio bateria baten eskema adierazten da.<br />

Kargaren tentsioa 122 V baino txikiagoa ez izatea nahi baldin bada, jarraian proposatzen diren<br />

kableen azaleren artean zein erabili behar den justifikatu:<br />

A1 = 70 mm²<br />

A2 = 95 mm²<br />

A3 = 120 mm²<br />

Tenperatura: t = 20ºC<br />

Kablearen materialaren erresistibitatea (Cu): 20=0,01785 ⋅mm2<br />

m


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

2. Ariketa<br />

3. Ariketa<br />

4. Ariketa<br />

5. Ariketa<br />

N = 720 bira<br />

L = 1,96 mH<br />

Izarrean: CΥ = 461 μF<br />

Hirukian: CΔ = 153 μF<br />

1. Uc = 121,95 V<br />

Ic = 60,97 A<br />

2. Izl = 2.500 A<br />

3. η = %95,17<br />

A2 = 95 mm²<br />

(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

R n= l n<br />

⋅A = l n<br />

0 ⋅ r ⋅A =<br />

R a= l a<br />

⋅A = l a<br />

2<br />

N<br />

L= ⇒ N = R⋅L<br />

R<br />

0,3<br />

4 ⋅10 −7 Abira<br />

=1.193.662 −6<br />

⋅2000⋅400⋅10 Wb<br />

0,5⋅10 −3<br />

Abira<br />

=3.978.873,6 −6<br />

0⋅ r⋅A =<br />

4⋅10 −7 ⋅1⋅400⋅10<br />

R T=R n R a=1.193.6623.978.873,6=5.172.535,6<br />

2. Ariketa<br />

N =5.172.535,6⋅100⋅10 −3 =719,2≃720 bira<br />

(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Wb<br />

A bira<br />

Wb<br />

Oharra enuntziatuko Icc (zirkuitulaburreko intentsitatea) Izl bezala izendatu dut, eta tentsio nominala<br />

(edo izendatua) U1i (U1a ordez).<br />

I zl = V 1i<br />

Z zl<br />

⇒ Z zl = V 1i<br />

=<br />

I zl<br />

380<br />

1.000 =0,38<br />

Z zl =Z 1Z 2⋅a 2 ⇒ Z 2 = Z zl <strong>–</strong> Z1 =0,38<strong>–</strong> 0=0,616<br />

Z 2 =2⋅⋅f ⋅L ⇒ L= Z 2 0,616<br />

= =1,96 mH<br />

2⋅⋅f 2⋅⋅50<br />

3. Ariketa<br />

Datuak:<br />

UL = 380 v<br />

P0 = 10 kW<br />

cosφ = 0,8<br />

a) Izarrean<br />

P 0<br />

10.000<br />

I F =I L =<br />

= =19 A<br />

3⋅U L⋅cos 3⋅380⋅0,8<br />

U F = U L 380<br />

=<br />

3 3 =219,4V<br />

Z = U F<br />

=<br />

I F<br />

219,4<br />

19 =11,5<br />

=−arcos0 ,8=−36,87º (negatiboa kapazitiboa delako)<br />

Z =11,5⋅cos−36,8711,5⋅sin−36,87 j=9,2 <strong>–</strong>6,9 j <br />

X C =−6,9 j <br />

C = −1 −1<br />

=<br />

=0,000461 F=461 F<br />

⋅X C 2⋅⋅50⋅−6,9


) hirukian<br />

C = −1<br />

⋅X C<br />

P 0<br />

10.000<br />

I L =<br />

= =19 A<br />

3⋅U L⋅cos 3⋅380⋅0,8<br />

I F = I L 19<br />

= =11 A<br />

3 3<br />

U F =U L =380V<br />

Z = U F<br />

=<br />

I F<br />

380<br />

11 =34,54<br />

=−arcos0 ,8=−36,87º (negatiboa kapazitiboa delako)<br />

Z =34,54⋅cos−36,8734,54⋅sin−36,87 j=27,63<strong>–</strong> 20,72 j <br />

X C =−20,72 j <br />

−1<br />

=<br />

=0,000153 F =153 F<br />

2⋅⋅50⋅−20,72<br />

4. Ariketa<br />

(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Sareen metodoaren bidez hurrengo bi intentsitateak definitzen ditugu IA I1en<br />

norantza bera duena eta bere sarean dagoena eta IB berdin, baina I2ri dagokionez.<br />

Beraz:<br />

125 <strong>–</strong> 0,1 I A <strong>–</strong> 2 I A <strong>–</strong> 2 I B =0<br />

125 <strong>–</strong> 0,1 I B <strong>–</strong> 2 I B <strong>–</strong> 2 I A =0<br />

I A =I B ⇒125 <strong>–</strong> 4,1 I A =0 ⇒ I A = 125<br />

=30,48 A<br />

4,1<br />

I C =I AI B =30,4830,48=60,97 A<br />

U C = RC⋅I C =2⋅60,97=121,95V<br />

2. Zirkuitulaburrean RC = 0; beraz:<br />

125 <strong>–</strong> 0,1 I A =0<br />

125 <strong>–</strong> 0,1 I B =0<br />

I A =I B ⇒125 <strong>–</strong> 0,1 I A =0⇒ I A = 125<br />

=1.250 A<br />

0,1<br />

I zl =I AI B =1.2501.250=2.500 A<br />

3. Orain RC = R1 =1 ; beraz:<br />

R 2<br />

125 <strong>–</strong> 0,1 I A <strong>–</strong> 1 I A <strong>–</strong> 1 I B =0<br />

125 <strong>–</strong> 0,1 I B <strong>–</strong> 1 I B <strong>–</strong> 1 I A =0<br />

I A =I B ⇒125 <strong>–</strong> 2,1 I A =0 ⇒ I A = 125<br />

=59,52 A<br />

2,1<br />

I C =I A I B =59,5259,52=119 A<br />

U C =R C ⋅I C =1⋅119=119 V<br />

Zirkuituak emandako potentzia bi pilek ematen dute<br />

P=P 1P 2=U 1⋅I 1U 2⋅I 2=125⋅59,52125⋅59,52=14.880W<br />

Kargak kontsumitzen duen potentzia<br />

P c =U c⋅I c =119⋅119=14.161 W<br />

Errendimendua: = P c 14.161<br />

=<br />

P 14.880 =0,9517=%95,17


(Ekaina <strong>2003</strong> <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

5. Ariketa<br />

Lehenengo karga zeharkatzen duen intentsitate minimoa kalkulatzen dugu (karga gutxienez<br />

122 vtara egon behar du):<br />

I karga = V karga<br />

=<br />

R L<br />

122<br />

=78,08 A<br />

1,5625<br />

Lineako galerak = 3V badira, orduan lineako erresistentzia maximoa Rlinea izan behar<br />

da.<br />

Rlinea= V 3<br />

= 0,0384 <br />

I 78,08<br />

Erresistentzia hori baino txikiagoa izateko behar den azalera minikoa kalkulatu behar<br />

da.<br />

Rlinea = 20⋅L A ⇒ A= 20⋅L = 0,01785⋅2⋅100<br />

≥92,9 mm<br />

0,0384<br />

2<br />

R linea<br />

Rlinea maximoa baino txikiagoa izan dadin, azalera gutxienez 92,9 mm² izan behar da.<br />

Beraz 95 mm²ko azalera, A2, aukertu behar da. A3 askoz haundiagoa da eta horregatik<br />

garestiagoa, ez da hainbeste behar.<br />

Beste aukera bat, azalera bakoitzarekin erresistentzia kalkulatu, eta horrek eragingo<br />

duen tentsio erorketa. Aurreko emaitzak ikusita, A1ekin hori 3V baino gehiago izango<br />

da, eta beste biekin gutxiago.


(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira..<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptueak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatezko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorionena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

1. Ariketa<br />

Hasieran deskargatuta dagoen C = 10 ⁻⁴ Faradayeko ahalmena duen kondentsadore ideal bat dugu.<br />

Kondentsadoretik 10 ⁻ ³ segundu (1ms) irauten duen Anpere bateko korrontea pasarazten da irudian<br />

ikus daitekeen bezala.<br />

Proposatutako kondentsadorea eta dagokion korronte profilari dagokionez, eskatzen da:<br />

a. Korronte pultsua bukatzean gorde duen (Qc) kargaren balioa kalkulatu.<br />

b. Kalkulatu korronte pultsua bukatutakoan plaken artean neur daitekeen tentsioaren balioa (UC).<br />

c. Kalkulatu korronte pultsua bukatutakoan gorde duen energiaren balioa (WC).<br />

d. Marraztu plaken artean ikus daitekeen tensioaren uhinaren (u(t)) itxura.<br />

2. Ariketa<br />

Irudian hurrengo ezaugarriak dituen zirkuitu magentiko bat agertzen da.<br />

<strong>–</strong> Nukleoaren azalera: A = 5 x 10 ⁻³<br />

mm²<br />

<strong>–</strong> Burdineko bidearen batazbesteko luzera: lh = 0,3 m<br />

<strong>–</strong> Burdinarteko luzera: la = 0,001 m<br />

<strong>–</strong> Permeabilitate erlatiboa: μr = 3.500<br />

<strong>–</strong> Airearen permeabilitatea: μ0 = 4π x 10 ⁻⁷<br />

<strong>–</strong> Harilaren bira kopurua: N = 350<br />

Proposatutako zirkuitu magnetikoa dela eta, hurrengoa eskatzen da:<br />

a. Hurrengo erreluktantzien balioa kalkulatu:<br />

<strong>–</strong> Burdinaren erreluktantzia.Rh<br />

<strong>–</strong> Airearen erreluktantzia Ra<br />

<strong>–</strong> Erreluktantzia totala RT<br />

b. Zirkuituaren induktantziaren balioa (L) kalkulatu.<br />

c. Burdinaren erreluktantzia arbuilatuz (Rh = 0) zirkuituaren induktantziaren balioa (L') kalkulatu.<br />

d. Alderatu b eta c galderen emaitzak eta aipatu lortu duzun ondorio edo iruzkina.


(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

3. Ariketa<br />

Irudian seriean konektaturiko erresistentzia, kondentsadore eta haril bat elikatzen duen tentsio<br />

alterno senoidaleko sorgailu bat agertzen da.<br />

Sorgailuak 220 V efikazeko tentsioa ematen du 50 Hztan. Erresistentziak R = 15,5 Ωko balio<br />

ohmnikoa dauka, kondentsadoreak C= 2 * 10 -4 Faradayeko ahalmena dauka eta harilak L = 0,1<br />

Henrioko induktantzia.<br />

Aurkeztutako zirkuituaren inguruan zera eskatzen da:<br />

a) Kalkulatu kargako inpedantzia konplexuaren balioa.<br />

b) Kalkulatu kargako korrontearen balio efikaza.<br />

c) Kalkulatu UR, UL, eta UC tentsioen balio efikaza.<br />

4. Ariketa<br />

Tentsioetan orekatutako sistema trifasiko bat, faseen artean 380 V eta 50 Hzko tentsio efikaza eta<br />

irteerako inpedantzia arbuiagarria duen sareak hirukian konektatutako orekatutako karga trifasiko<br />

bat elikatzen du.<br />

Kargako fase bakoitzeko inpedantziaren balioa Z = 34,6 |36,86 Ω da.<br />

Proposatutako sistemari dagokionez, eskatzen da:<br />

a) Kargaren (cosφ) potentzia faktorea kalkulatu.<br />

b) Kargaren fase bakoitzeko faseko korrontearen (IF) balio efikaza kalkulatu.<br />

c) Kargaren lineako korrontearen (IL) balio efikaza kalkulatu.<br />

d) Kargako fase bakoitzak kontsumitzen duen (PF) potentzia aktiboaren eta kargaren multzoak<br />

kontsumitzen duen (P) potentzia aktibo totalaren balioak kalkulatu.<br />

e) Kargako fase bakoitzak kontsumitzen duen (QF) potentzia erreaktiboaren eta kargaren<br />

multzoak kontsumitzen duen (Q) potentzia erreaktibo totalaren balioak kalkulatu.


(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

5. Ariketa<br />

50 Hzetara konektatuta dagoen indukzio motor trifasiko bati dagokionez, hurrengo galderei<br />

erantzun:<br />

a)Sinkronismo abiadura bmtan kalkulatu. Baldin eta bi polo pare baditu.<br />

b)Errotorearen korronteen maiztasuna eman, errotorea geldirik egonda.<br />

c)Sinkronismo abiadurara hurbiltzen denean errotorearen korronteek jotzen duten maiztasunaren<br />

balioa eman.<br />

d)Urtzintza kaiola errotorea eskematikoki marraztu.<br />

e)Justifikatu laburki motorrak aurkeztu dezakeen abio korrontearen balio altua eta mugatu dezakeen<br />

prozeduraren bat proposatu.


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

2. Ariketa<br />

a) QC = 0,001 C<br />

b) UC = 10 V<br />

c) WC = 0,005 J<br />

d)<br />

Kondentsadorearn karga kurba<br />

Tentsioa (V)<br />

12<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

2<br />

a) Rh = 13.614,8 A bira / Wb<br />

Ra = 159.154,9 A bira / Wb<br />

RT = 172.769,7 A bira / Wb<br />

b) L = 0,71 H<br />

c) L' = 0,77 H<br />

d) Burdinaren permeabilitatea askoz<br />

haundiagoa denez (10³ ordenekoa), bere<br />

erreluktantzia oso txikia da airearenarekin<br />

alderatuta. Ikusten da nola induktantziaren<br />

zatirik haundiena burdinarteak egiten<br />

duen.<br />

3. Ariketa<br />

0<br />

0 0,001<br />

denbora (s)<br />

0,005<br />

a) Zh = 21,9 |45 Ω<br />

b) I = 10 |-45 A<br />

4. Ariketa<br />

5. Ariketa<br />

(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

c) UR = 155 |-45 V<br />

UL = 314 |45 V<br />

UC = 159 |-135 V<br />

a) cosφ = 0,8<br />

b) IF = 11 A<br />

c) IL = 19 A<br />

d) PF = 3.344 W<br />

P = 10.032 W<br />

e) QF = 2.508 VAr<br />

Q = 7.524 VAr<br />

a) nS = 3.000 bm<br />

b) f2 = 50 Hz<br />

c) f2 ia 0<br />

d)<br />

e) Intentsitate eta momentu altuegiak sortzen<br />

dira.<br />

Prozedurak:<br />

1.Erresistentzia estatorean.<br />

2.Autotransformadorea.<br />

3.Izar-hiruki abioa.<br />

4.Erresistentzia errotorean. (Bakarrik<br />

motor harilkatuetan)<br />

(ebazpenean gehiago)


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

a)<br />

b)<br />

t1<br />

Q C t=∫ t0<br />

U ct= 1<br />

C ∫it dt<br />

U c 1= 1<br />

10 −4<br />

0,001<br />

it ⋅dt=[ I ] 0 =0,001−0=0,001C<br />

0,001<br />

∫ i tdt=<br />

0<br />

1<br />

10 −4<br />

0,001 1<br />

[ I ] 0 =<br />

10 −4<br />

Ikus daiteke aurreko emaitza ere betetzen dela:<br />

C= Q<br />

V ⇒ Qc =C⋅V =10−4⋅10=0,001C c)<br />

E= 1 1<br />

⋅q⋅V = ⋅0,001⋅10=0,005 J<br />

2<br />

2<br />

edo<br />

E= 1<br />

2 ⋅C⋅V 2 = 1<br />

2 ⋅10−4⋅10 2 =0,005 J<br />

d)<br />

2. Ariketa<br />

⋅[0,001−0]= 1<br />

a)<br />

Rh = l h<br />

⋅A = l h<br />

0⋅ r⋅A =<br />

0,3<br />

4⋅10 −7 Abira<br />

=13.614,8 −3<br />

⋅3500⋅5⋅10 Wb<br />

Ra= l a<br />

⋅A =l a<br />

0⋅ r⋅A =0,001<br />

4⋅10 −7 A bira<br />

=159.154,9 −3<br />

⋅1⋅5⋅10 Wb<br />

A bira<br />

RT =R hRa =13.614,8159.154,9=172.769,7<br />

Wb<br />

b)<br />

Tentsioa (V)<br />

12<br />

10<br />

8<br />

6<br />

4<br />

2<br />

0<br />

Kondentsadorearn karga kurba<br />

0 0,001 0,005<br />

denbora (s)<br />

10 −4<br />

(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

⋅0,001=10V


c)<br />

L=<br />

L=<br />

2<br />

N<br />

RT = 3502<br />

=0,71 H<br />

172.769,7<br />

2<br />

N<br />

=<br />

Ra 3502<br />

=0,77 H<br />

159.154,9<br />

(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

d)<br />

Burdinaren permeabilitatea askoz haundiagoa denez (10³ ordenekoa), bere erreluktantzia oso txikia<br />

da airearenarekin alderatuta. Ikusten da nola induktantziaren zatirik haundiena burdinarteak egiten<br />

duen.<br />

3. Ariketa<br />

a)<br />

X L =⋅L j=2⋅⋅f ⋅L j=2⋅⋅50⋅0,1 j=31,41 j <br />

X C = −1<br />

⋅C j=−1<br />

2⋅⋅f⋅C j=−1<br />

j=−15,91 j <br />

−4<br />

2⋅⋅50⋅2⋅10<br />

Z k =R X L X C =15,531,41 j−15,91 j=15,515,5 j=21,9I45 <br />

b)<br />

m=a 2 b 2 =15,5 2 15,5 2 =21,9<br />

=arctan b<br />

a =arctan15,5<br />

15,5 =45º<br />

I = U<br />

Z = 220I0 =10I −45 A<br />

21,9I45 c)<br />

U R =I⋅R=10 I −45 ⋅15,5=155 I−45 V<br />

U L = I⋅X L =10 I −45 ⋅31,41 I90 =314,1 I45 V<br />

U C = I⋅X C =10 I −45 ⋅15,91 I −90 =159,1 I−135 V<br />

4. Ariketa<br />

Datuak:<br />

U L =380v<br />

Z =34,6 I36 ,86 <br />

a) Kargaren potentzia faktorea<br />

cos=cos36 ,86=0,8<br />

b) Faseko korrontea<br />

U F =U L =380 v<br />

I F= U F 380<br />

= =11 A<br />

Z 34,6<br />

c) Lineako korrontea<br />

I L=3⋅I F=3⋅11=19 A


d) Potentzia aktiboak.<br />

P F =U F ⋅I F ⋅cos=380⋅11⋅cos36 ,86=3.344W<br />

P=3⋅P F =3⋅3.344=10.032W<br />

edo<br />

P=3⋅U L ⋅I L ⋅cos=3⋅380⋅19⋅cos 36,86=10.032W<br />

e) Potentzia reaktiboak.<br />

Q F =U F⋅I F⋅sin =380⋅11⋅sin36 ,86=2.508 VAr<br />

Q=3⋅Q F =3⋅2.508=7.524VAr<br />

edo<br />

Q=3⋅U L⋅I L⋅sin =3⋅380⋅19⋅sin36 ,86=7.524 VAr<br />

5. Ariketa<br />

a) ns = 60 60<br />

⋅f = ⋅50=3.000 bm<br />

p 2<br />

b) Geldirik egonda s = 1 -> f2 = s f1 = 1 50 = 50 Hz<br />

c)<br />

d)<br />

f 2 =s⋅f 1 = n1 <strong>–</strong> nr ⋅f 1<br />

n1 nr n 1⇒ n1−nr 0⇒ n1 <strong>–</strong> nr 0⇒ f 2 0<br />

n 1<br />

Baina n r n 1 , beraz f 2 oso txikia izango da, baina 0 baion haundiagoa,<br />

beti errotorearen abiaduraren araberakoa<br />

(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)


(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

e)<br />

Motor trifasiko asinkronoen abioan hurrengo fenomenoak ematen dira:<br />

1. Intentsitatea izendatua baino askoz haundiagoa da. Honek elikadura sarean arazoak sor<br />

ditzake.<br />

2. Abioko momentua erresistentea baino haundiagoa da (derrigorrez ala izan behar da, bestela<br />

ezin izango zelako erresistentzia mugitu). Baina askotan askoz haundiagoa da.<br />

Prozedurak:<br />

1. Erresistentzia estatorean.<br />

Kasu honetan estatorean, seriean, erresistentzia baktzuk konektatzen dira motorrak jasoko<br />

duen tentsioa txikitzeko. Abiatu eta gero hauek deskonektau egiten dira.<br />

F1: Fusibleak.<br />

F2: Errele termikoa.<br />

K1M: Kontaktorea.<br />

K2M: Kontaktorea.<br />

R: Erresistentziak.<br />

http://www.profesormolina.com.ar/electromec/sist_arranque.htm<br />

Lehenengo K2M konektatzen da, honela motorrara doan tentsioa<br />

txikiagoa da R erresistentzien eraginez. Modu honetan hasierako<br />

intentsitate eta momentua txikitzen dira. Gero, abiadura gehiago<br />

hartzen duenean K2M deskonektatu eta K1M konektatzen da,<br />

honela motorrera tentsio guztia iritziz eta bere potentzia guztia<br />

emateko prest utziz.


2. Autotransformadorea.<br />

http://www.profesormolina.com.ar/electromec/sist_arranque.htm<br />

(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

F1: Fusibleak.<br />

F2: Errele termikoa.<br />

K1A: Kontaktorea.<br />

K2M: Kontaktorea.<br />

K3A: Kontaktorea.<br />

M2A: Autotransformadorea.<br />

Lehenengo K1A eta K3A konektatzen dira, honela<br />

motorrara doan tentsioa txikiagoa da M2A<br />

autotransformadorea dela eta. Modu honetan hasierako<br />

intentsitate eta momentua txikitzen dira. Gero, abiadura<br />

gehiago hartzen duenean K1A eta K3A deskonektatu<br />

eta K2M konektatzen da, honela motorrera tentsio<br />

guztia iritziz eta bere potentzia guztia emateko prest<br />

utziz.<br />

3. Izar-hiruki abioa.<br />

Metodo honek egiten duena motorrak jasotzen duen hasierako tentsioa txikitzea da. Bere tentsio<br />

izendatua hirukian konektatua dagoenean lortzen da eta lehenengo izarrean konektatua<br />

izendatua<br />

tentsioa lortzen da, honela hasierako momentua eta intentsitatea txikituz.<br />

3


F1F: Fusibleak.<br />

F2F: Errele termikoa.<br />

K1M: Kontaktorea<br />

K2M: Kontaktorea<br />

K3M: Kontaktorea<br />

(Iraila 03 <strong>–</strong> Gazteleraz - UPNA)<br />

Lehenengo K1M eta K2M kontaktoreak aktibatzen dira. Honela motorea izarrean konektatzen da,<br />

izendatua<br />

eta jasotzen duen tentsioa<br />

da; gero, abiadura haunditzen doan ahala eta momentu<br />

3<br />

erresistentea eta izarrako konexionak eragiten duen momentua berdintzen ari direnean. K2M<br />

deskonektatu eta K3M konektatzen da, honela tentsio izendatua lortuz, eta behar den momentu<br />

haundiagoa.<br />

4. Erresistentzia errotorean. (Bakarrik motor harilkatuetan)<br />

Kasu honetan konektatzen diren erresistentziak errotorean jartzen dira, hau bakarrik motor<br />

harilkatuetan egin daiteke. Abiadura haunditzen denean erresistentzia hauek deskonektatu egiten<br />

dira.<br />

Q1: Hautatzailea.<br />

F2: Errele termikoa.<br />

KM1: Kontaktorea<br />

KM11: Kontaktorea<br />

KM12: Kontaktorea<br />

http://www.estv.ipv.pt/PaginasPessoais/eduardop/MqE/Formas%20arranque%20indu%C3%A7%C3%A3o.pdf


(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira..<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptueak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatezko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorionena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Ariketa<br />

Irudian adierazitako sare bakoitzeko inpedantzia eta admitantziak forma polarrean kalkulatu, non<br />

L = 10mH R = 10 Ω C = 50 µF<br />

2. Ariketa<br />

Irudian adierazten den zirkuiturako A eta B terminaleen arteko Norton eta Thevenin baliokideak<br />

kalkulatu.<br />

C1 = 3 µF<br />

C1 = 30 µF<br />

R = 100 Ω<br />

E = 220|0º V, f = 50 Hz


3. Ariketa<br />

Irudian dagoen zirkuitu erresonante paraleloari dagokionez hurrengoak kalkulatu:<br />

1. f0 erresonantzia maiztasuna.<br />

2. Erresonantzia maiztasuneko kalitate koefizientea (Q0).<br />

3. BZ banda zabalera.<br />

4. Hurrengo maiztasun balioei dagokion inpedantzia.<br />

◦ f = f0.<br />

◦ f = f0 + BZ/2.<br />

◦ f = f0 <strong>–</strong> BZ/2..<br />

◦ f → 0 (0ra doanean)<br />

◦ f → ꝏ (infinitura doanean)<br />

R = 50 kΩ<br />

L = 2 µH<br />

C = 8 pF<br />

4. Ariketa<br />

Irudian agertzen den zirkuiturako, kalkulatu:<br />

a) Osagai bakoitzeko tentsioaren anplitude eta fasea.<br />

b) Korrontearen anplitude eta fasea.<br />

E = 220|0V<br />

Z1 = 10 |0 Ω<br />

Z2 = 20 | π /2 Ω<br />

Z3 = 20 |π /2 Ω<br />

(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

5. Ariketa<br />

Irudian orekatutako karga trifasiko bat agertzen da, kontsumitzen duen potentzia neurtzeko<br />

konektatutako bi batimetro dituelarik.<br />

Proposatutako sistemari eta irudiko datuei dagokionez, hurrengo galderei erantzun:<br />

1. Lineako korronte guztien(Ia, Ib, Ic) modulua eta argumentua kalkulatu.<br />

2. Kargak kontsumitutako P potentzia aktiboa, Q erreaktiboa eta S itxurazkoaren balioak<br />

kalkulatu.<br />

3. Kalkulatu batimetro bakoitzeko fase diferentziaren balioa bobina voltimetrikoaren tentsioa<br />

eta bobina anperimetrikoaren korrontearen artean (φ1, φ2).<br />

4. Vatimetro bakoitzean irakurri behar den potentzia kalkulatu. Egiaztatu P = W1 + W2 erlazioa<br />

betetzen dela, P kargak kontsumitzen duen potentzia, W1 1. batimetroaren irakurketa eta W2<br />

2. batimetroaren irakurketa izanda.<br />

Z = 4,17 |-π/6 Ω<br />

Uab = 380 |0 V<br />

Ubc = 380 |-120 V<br />

Uca = 380 |120 V


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

2. Ariketa<br />

3. Ariketa<br />

a) Za = 63,31 |-80,91 Ω<br />

Ya = 0,0158 |80,91 S<br />

b) Zb = 3,137 |71,72 Ω<br />

Yb = 0,318 |-71,72 S<br />

c) Zc = 9,9 |9,35 Ω<br />

Yc = 0,1 |-9,35 S<br />

d) Zd = 10,53 |18,26 Ω<br />

Yd = 0,095 |-18,26 S<br />

VTh = 20|0 V<br />

ZTh = ZNo = 138,95 |-43,97 Ω<br />

INo = 0,144 |43,97A<br />

1. f = 1,26 Mhz<br />

2. Q0 = 3.162,27<br />

3. BZ = 397,9 Hz<br />

4. Ariketa<br />

5. Ariketa<br />

(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

4. Zf<br />

1. Zf0 = 0,0158 |89,99Ω<br />

2. Zf0+BZ/2 = 0,018 |89,99 Ω<br />

3. Zf0- BZ/2 = 0,013 |90 Ω<br />

4. Zf0->0 = 0 Ω<br />

5. Zf0->ꝏ = 0 Ω<br />

a) UZ1 = 220 |0 V<br />

UZ2 = 440 |90 V<br />

UZ3 = 440 |-90 V<br />

b) I = 22 |0 A<br />

1. Ia = 52,61 |0 A<br />

Ib = 52,61 |-120 A<br />

Ic = 52,61 |120 A<br />

2. P = 29.988,6 W<br />

Q = -17.314 VAr<br />

S = 34.627,9 VA<br />

3. φ1 = -60º<br />

φ2 = 0º<br />

4. W1 = 9.995,9 W<br />

W2 = 19.991,8 W


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

=2⋅⋅f<br />

X C = −1<br />

⋅C j=<br />

−1<br />

j=−63,66 j <br />

−6<br />

2⋅⋅50⋅50⋅10<br />

X L =⋅L⋅j=2⋅ cot 50⋅10⋅10 −3 =3,14 j <br />

a.<br />

Z a =R X L X C =103,14 j <strong>–</strong> 63,66 j=10−60,52 j=63,31I −80,91 Y a = 1<br />

=<br />

Z a<br />

1<br />

=0,0158I80 ,91 S<br />

63,31I−80,91 (Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

b.<br />

1<br />

=<br />

Z b<br />

1 1<br />

<br />

R X L<br />

1<br />

=<br />

X C<br />

1 1<br />

<br />

10 3,14 j <br />

1<br />

−63,66 j =0,1−0,318 j0,0157 j=0,1<strong>–</strong> 0,3027 j=0,3188I−71,72 Z b = 1<br />

=3,137I71 ,72 0,3188 I−71,72<br />

Y b = 1<br />

Z b<br />

= 1<br />

=0,3188I −71,72 S<br />

3,137I71 ,72<br />

c.<br />

1<br />

=<br />

Z p<br />

1<br />

R 1 =<br />

X C<br />

1<br />

10 1<br />

−63,66 j =0,10,0157 j=0,1I8,92 Z p = 1<br />

0,1 I8 ,92<br />

=9,88 I8,92 =9,75−1,53 j <br />

Zc =Z p X L =9,75−1,53 j3,14 j=9,751,61 j =9,9I9 ,35 Y c = 1<br />

Z c<br />

= 1<br />

=0,1I −9,35 S<br />

9,9I9 ,35<br />

d.<br />

1<br />

=<br />

Z p<br />

1<br />

<br />

X L<br />

1<br />

=<br />

X C<br />

1<br />

3,14 j 1 =−0,318 j0,0157 j=<strong>–</strong> 0,3027 j<br />

−63,66 j<br />

Z p = 1<br />

=3,3 j <br />

−0,3027 j<br />

Z d=RZ p=103,3 j =10,53I18,26 Y d = 1<br />

=<br />

Z d<br />

1<br />

=0,095I−18,26 S<br />

10,53I18,26 2. Ariketa<br />

=2⋅⋅f<br />

X C1 = −1<br />

⋅C1 j=<br />

−1<br />

j=−1.061 j <br />

−6<br />

2⋅⋅50⋅3⋅10<br />

X C2= −1<br />

⋅C2 j=<br />

−1<br />

j=−106,1 j <br />

−6<br />

2⋅⋅50⋅30⋅10


ZTh =Z No =Z AB = X C1∥X C2R 1<br />

=<br />

Z X<br />

1<br />

<br />

X C1<br />

1<br />

=<br />

X C2<br />

1<br />

−1.061 j 1 =0,00094 j0,0094 j=0,01 j<br />

−106,1 j<br />

Z X = 1<br />

0,01 j =−96,47 j=96,47I−90 Z AB =Z X R=−96,47 j100=100−96,47 j =138,95I −43,97 Tentsioa:<br />

V Th =V AB =V C2<br />

E <strong>–</strong> X C1⋅I <strong>–</strong> X C2⋅I =0<br />

220I0 <strong>–</strong> 1.061I−90⋅I <strong>–</strong> 106,1I −90⋅I =220I0 <strong>–</strong> 1.167,1I −90⋅I =0<br />

=0,188I90 A<br />

1.167,1I−90 V C2 = X C2⋅I =106,1I−90⋅0,188I90 =20I0V Intentsitatea:<br />

I No =I AB (zirkuitulaburrean)<br />

Zb R∥X C2 X C1<br />

1<br />

=<br />

Z p<br />

1<br />

R 1 =<br />

X C2<br />

1<br />

100 1<br />

−106,1 j =0,010,0094 j=0,0137I43,23 Z p = 1<br />

=72,86I−43,23 =53,09−49,9 j <br />

⇒ 220 I0 =1.167,1 I −90 ⋅I ⇒ I = 220 I0<br />

0,0137 I43 ,23<br />

Z b=Z p X C1=53,09−49,9 j−1.061j=53,09−1.110,9 j =1.112,17 I −87,26<br />

I E = E<br />

=<br />

Z b<br />

220I0 =0,19887,26 A<br />

1.112,17I−87,26 (Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

I AB=I R= X C2<br />

X C2R ⋅I E= 106,1−90 −106,1 j100 ⋅0,19887,26= 106,1−90 ⋅0,198<br />

145,8<br />

87,26=0,14443,95 A<br />

I−46,7<br />

3. Ariketa<br />

1.<br />

1<br />

f 0=<br />

2⋅⋅ L⋅C =<br />

1<br />

2⋅⋅2⋅10 −6 =1.258.230,3 Hz=1,26 Mhz<br />

−9<br />

⋅8⋅10<br />

2.<br />

3.<br />

<br />

C<br />

Q0 =R⋅<br />

L =50.000⋅ 8⋅10−9<br />

2⋅10 −6=3.162,27 Seriean balitz Q0 serie= 1<br />

R L<br />

C<br />

BZ = f 0<br />

=<br />

Q 0<br />

1.258.230,3<br />

=397,9 Hz<br />

3.162,27<br />

4.<br />

=2⋅⋅f<br />

X C = −1<br />

⋅C j=−1<br />

−9<br />

2⋅⋅f⋅8⋅10<br />

j =−19.894.367,89<br />

f<br />

j <br />

X L=⋅C j=2⋅⋅f⋅2⋅10 −6 j =0,000012566⋅f j


1<br />

Z =1 <br />

X C<br />

1<br />

R 1<br />

Z =<br />

1<br />

X C<br />

1<br />

X L<br />

1<br />

R 1<br />

X L<br />

f = f 0 =1.260 Hz<br />

⇒ X C =−15.789,18 j <br />

⇒ X L =0,0158 j <br />

Z =0,0158 I89 ,99<br />

f = f 0 AB/2=1.260397,9/2=1.458,95 Hz<br />

⇒ X C =−13.636,08 j <br />

⇒ X L =0,018 j <br />

Z =0,018 I89,99 <br />

f = f 0 − AB/2=1.260−397,9/2=1.061,05 Hz<br />

⇒ X C=−18.749,7 j <br />

⇒ X L =0,013 j <br />

Z =0,013 I90 <br />

f 0<br />

⇒ X C=∞ j <br />

⇒ X L =0<br />

Z =0 <br />

f ∞<br />

⇒ X C =0<br />

⇒ X L =∞ j <br />

Z =0 <br />

4. Ariketa<br />

Z b =Z 1 Z 2 Z 3 =10 I0 20 I / 2 20 I−/2 =1020 j <strong>–</strong> 20 j=10 <br />

I = E<br />

=<br />

Z b<br />

220I0 =22I0 A<br />

10I0 U Z1 =Z 1 ⋅I =10 I0 ⋅22 I0 =220 I0 V<br />

U Z2 =Z 2 ⋅I =20 I / 2 ⋅22 I0 =440 I /2 V =440 I90º V<br />

U Z3 =Z 3 ⋅I=20 I−/2 ⋅22 I0 =440 I −/ 2 V =440 I−90º V<br />

(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


5. Ariketa<br />

1. Korronteak.<br />

U a=U L/3 I30 =380/3 I30 =219,4 I−30V<br />

I a = U a<br />

Z = 219,4I −30<br />

4,17I −/ 6<br />

=52,61 I0 A<br />

I b =I a ⋅1 I−120 =52,61 I −120 A<br />

I c =I a ⋅1 I120 =52,61 I120 A<br />

2. Potentziak<br />

S a =U a ⋅I a =219,4⋅52,61=11.542,63VA<br />

P a =U a ⋅I a ⋅cos=219,4⋅52,61⋅cos−30=9.996,2W<br />

Q a =U a ⋅I a ⋅sin =219,4⋅52,61⋅sin−30=−5.771,3Var<br />

Karga osoa:<br />

P=3⋅P a=3⋅9.996,2=29.988,6 W<br />

Q=3⋅Q a =3⋅−5.771,3=−17.314Var<br />

S = P 2 Q 2 =29.988,6 2 17.314 2 =34.627,9VA<br />

edo zuzenean:<br />

P=3⋅U L ⋅I L ⋅cos=3⋅380⋅52,61⋅cos−30=29.988,6W<br />

Q=3⋅U L ⋅I L ⋅sin =3⋅380⋅52,61⋅sin−30=−17.314 Var<br />

S=3⋅U L⋅I L=3⋅380⋅52,61=34.627,9VA<br />

3. Batimetroen fase diferentzia.<br />

W1en bobina boltimetrikoak Uac neurtzen<br />

du, beraz honen angelua 60º da (-Uca =<br />

120º <strong>–</strong> 180º = -60º)*. Eta bobina<br />

anperimetrikoak Ia neurtzen du, bere<br />

angelua 60º delarik. Orduan bien arteko<br />

fase diferentzia -60ºkoa da.<br />

(* datuetan Uca ematen dute, guk behar<br />

dugunaren kontrakoa, eta beraz -Uca |120 =<br />

Uca |120-180 = Uca |-60 irudian ikusten denez).<br />

W2ren bobina boltimetrikoak Ubc neurtzen<br />

du, beraz honen angelua -120 da. Eta<br />

bobina anperimetrikoak Ib neurtzen du,<br />

bere angelua -120 delarik. Orduan bien<br />

arteko fase diferentzia 0ºkoa da<br />

4. Batimetroen irakurketa.<br />

[W 1 ]=U ac ⋅I a ⋅cos 1 =380⋅52,61⋅cos60=9.995,9W<br />

[W 2 ]=U bc ⋅I b ⋅cos 1 =380⋅52,61⋅cos0=19.991,8W<br />

P =29.988,6W =[W 1 ][W 2 ]=9.995,919.991,8<br />

Egiaztatzeko<br />

Q=3⋅[W 1]−[W 2]=3⋅9.995,9−19.991,8=−17.314VAr<br />

(Ekaina 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


(Iraila 05 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira..<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptueak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatezko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorionena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Ariketa<br />

1 Irudian karga bat elikatzen duten bi elikadura iturri ikusten dira.<br />

Proposatutako sistema dela eta, hurrengo galderei erantzun:<br />

1. U0 Hutsezko tentsioaren balioa kalkulatu (kargarik gabekoa).<br />

2. Kargako I korrontearen eta U tentsioaren balioak kalkulatu.<br />

3. Kargak kontsumitutako P potentziaren balioa eta 1 eta 2 iturriek, hurrenez hurren, emandako<br />

P1 eta P2 potentziena kalkulatu.<br />

4. Sistemaren %η errendimenduaren balioa kalkulatu.<br />

Datuak<br />

E1 = 12,5 V<br />

E2 = 11,5 V<br />

R1 = R2 = 1 Ω<br />

RC = 10 Ω<br />

2. Ariketa<br />

1. Irudian karga bat elikatzen duten eta paraleloan konektatuta dauden bi korronte iturrien eskema<br />

agertzen da.<br />

2. Irudian bere muturren arteko tentsioaren arabera iturri bakoitzak ematen duen korrontea<br />

adierazten da (kanpo ezaugarria).<br />

Bi irudietako informazioa erabiliz hurrengo galderei erantzun:<br />

1. I1 eta I2 bi iturrien korrontearen balioa eman, hala nola bere irteerako erresistentziena (R1,<br />

R2).<br />

2. Aurreko ariketan lortutako emaitzak erabiliz, kalkulatu iturri bakoitzak ematen duen<br />

korrontea (I1, I2), kargaren muturretan tentsioa U = 50 V izanda. Egiaztatu emaitzak<br />

grafikoki.


1 Iturria 2 Iturria<br />

Karga<br />

1 Irudia: Paraleloan konektaturiko bi intentsitate<br />

iturrien eskema<br />

2 Irudia: bi iturrien kanpo ezaugarriak.<br />

Intentsitatearen eskala: 1cm <strong>–</strong> 1A Tentsioaren eskala: 1cm <strong>–</strong> 10 V<br />

(Oharra: eskalak gutxi gora behera, inprimatzearen arabera)<br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


3. Ariketa<br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Balio aldakorreko karga induktibo puru bat lortzeko asmoz, atotransformadore erregulable<br />

(VARIAC) bat dugu, bere irteerako zirkuituan L = 0,1Hko autoindukzio koefizientea duen harila<br />

bat konektatua duena.<br />

Proposatutako muntaia dela eta, erantzun hurrengo galderei.<br />

1. Sarrerako zirkuitutik ikusita L' induktantziaren balioa kalkulatu Xen hurrengo balioentzat:<br />

• X = 0,75<br />

• X = 0,5<br />

• X = 0,25<br />

2. i1, i2 eta i3 korronteen balio efikazak kalkulatu X = 0,5 denean.<br />

4. Ariketa<br />

Irudian paraleloan konektaturiko 3 karga elikatzen duen tentsio alterno senoidaleko sorgailu baten<br />

zirkuitu baliokidearen eskema agertzen da.<br />

Zirkuitu hau dela eta, erantzun hurrengo galderei:<br />

a) Kargako inpedantziaren balioa kalkulatu Z.<br />

b) Tentsio konplexuaren anplitudearen balioa kalkulatu.<br />

c) I1, I2, I3 eta I korronte konplexuaren anplitudearen balioak kalkulatu.<br />

d) Karga osoak kontsumitzen dituen potentzia aktibo P, erreaktibo Q eta itxurakoa S kalkulatu.<br />

E = 230|0V<br />

ZR = 26,45 |0 Ω<br />

ZL = 26,45 | π /2 Ω<br />

ZC = 26,45 |π /2 Ω<br />

ZG = 1,32 | π /6 Ω


(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

5. Ariketa<br />

Irudian 400 V, 50 Hz tentsioak eta irteerako inpedantzia arbuiagarria duen orekatutako sareak<br />

elikatzen dituen orekatutako hiru karga trifasiko agertzen dira.<br />

Proposatutako sistemari dagokionez, hurrengo galderei erantzun:<br />

1. Hurrengo potentzien balioak kalkulatu:<br />

a) Kontsumitutako P potentzia aktibo totala.<br />

b) Kontsumitutako Q potentzia erreaktibo totala.<br />

c) S itxurazko potentzia.<br />

2. Multzoaren (cosφ) potentzia faktorea kalkulatu.<br />

3. Hurrengo korronteen balio efikaza kalkulatu:<br />

a) I lineako korrontea.<br />

b) I karga elikatzen duen I1 korrontea.<br />

c) II karga elikatzen duen I2 korrontea.<br />

d) III karga elikatzen duen I3 korrontea.<br />

4. W1 eta W2 vatimetroek erakutsiko luketen irakurketa eman.


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

2. Ariketa<br />

1. U0 = 12 V<br />

2. U = 11,428 V<br />

I = 1,1428 A<br />

3. P = 13,06 W<br />

P1 = 13,3925 W<br />

P1 = 0,8211 W<br />

4. η = %92<br />

1.<br />

2.<br />

3. Ariketa<br />

1.<br />

I1 = 10 <strong>–</strong> 0,1 V<br />

R1 = V V<br />

=<br />

I 1 10 <strong>–</strong> 0,1 V<br />

I2 = 8 <strong>–</strong> 0,08 V<br />

R2= V V<br />

=<br />

I 2 8 <strong>–</strong> 0,08V<br />

I1 = 5 A<br />

I2 = 4 A<br />

LX=0,75 = 55,57 j Ω<br />

LX=0,5 = 125,66 j Ω<br />

LX=0,25 = 502,65 j Ω<br />

2.<br />

4. Ariketa<br />

5. Ariketa<br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

i1 = 1,83 A<br />

i2 = 3,66 A<br />

i3 = 1,83 A<br />

a) Zh = 26,45 |0 Ω<br />

b) U = 220,4 |-1,37 V<br />

c) I = 8,33 |-1,37 A<br />

I1 = 8,33 |1,37 A<br />

I2 = 8,33 |-91,37 A<br />

I3 = 8,33 |88,63 A<br />

d)<br />

S = 1.835,4932 VA<br />

P = 1.835,4 W<br />

Q = 43,89 VAr<br />

1.<br />

a) P = 2.664 W<br />

b) Q = 2.148 VAr<br />

c) S = 3.422,1 VA<br />

2. cosφ = 0,778<br />

3.<br />

a) I = 4,95 |8,93 A<br />

b) I1 = 3,85 |-30 A<br />

c) I2 = 1,3 |-120 A<br />

d) I3 = 4,41 |60 A<br />

4. W1 = 712 W<br />

W2 = 1.5952 W


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

1. Kargarik gabe I = 0 eta I1 = - I2<br />

E 1 <strong>–</strong> R1⋅I 1 <strong>–</strong> R2⋅I 1 <strong>–</strong> E2 =0<br />

12,5<strong>–</strong> 1⋅I 1 <strong>–</strong> 1⋅I 1 <strong>–</strong>11,5=0⇒ 1=2⋅I 1<br />

⇒ I 1 = 1<br />

=0,5 A<br />

2<br />

U 0 =E 1 <strong>–</strong> R 1 ⋅I 1 =12,5 <strong>–</strong>1⋅0,5=12V<br />

edoU 0 =E 2 R 2 ⋅I 1 =11,51⋅0,5=12V<br />

2. Kargarekin<br />

I =I 1 I 2<br />

E 1 <strong>–</strong> R 1 ⋅I 1 <strong>–</strong> R C ⋅I =0=12,5 <strong>–</strong> 1⋅I 1 <strong>–</strong> 10⋅I<br />

E 2 <strong>–</strong> R 2 ⋅I 2 <strong>–</strong> R C ⋅I =0=11,5 <strong>–</strong> 1⋅I 2 <strong>–</strong> 10⋅I<br />

0=1−1⋅I 11⋅I 2⇒ I 1 =1I 2<br />

I =I 1I 2 =1I 2 I 2 =12⋅I 2<br />

0=11,5<strong>–</strong> 1⋅I 2 <strong>–</strong> 10⋅I =11,5 <strong>–</strong>1⋅I 2 <strong>–</strong> 10⋅12⋅I 2 11,5<strong>–</strong> I 2−10 <strong>–</strong> 20 I 2=1,5−21⋅I 2=0<br />

⇒1,5=21⋅I 2⇒ I 2= 1,5<br />

=0,0714 A<br />

21<br />

I 1 =1I 2 =10,0714=1,0714 A<br />

I =12⋅I 2 =12⋅0,0714=1,1428 A<br />

U =R C ⋅I =10⋅1,1428=11,428 V<br />

3. Potentziak<br />

P=U⋅I=11,428⋅1,1428=13,06 W<br />

P 1=E 1⋅I 1=12,5⋅1,0714=13,3925 W<br />

P 2 =E 2 ⋅I 2 =11,5⋅0,0714=0,8211 W<br />

4. Errendimendua<br />

= P 13,06 13,06<br />

=<br />

= =0,92=% 92<br />

P 1P 2 13,39250,8211 14,2136<br />

2. Ariketa<br />

1. Grafikatik:<br />

Bi puntuetatik zuzena egiteko (X1, Y1) eta (X2, Y2):<br />

m= Y 2 <strong>–</strong>Y 1<br />

X 2 <strong>–</strong> X 1<br />

Y <strong>–</strong> Y 1 =m X − X 1 <br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


(V,I) puntuak<br />

(0,10) eta (100,0) puntuak f1entzat<br />

m= I 12 <strong>–</strong> I 11<br />

=<br />

V 2 <strong>–</strong> V 1<br />

0 <strong>–</strong> 10<br />

100 <strong>–</strong> 0 =−10<br />

100 =−0,1<br />

I 1 <strong>–</strong> I 11 =mV <strong>–</strong> V 1⇒ I 1 <strong>–</strong> 10=−0,1⋅V <strong>–</strong> 0⇒ I 1 =10 <strong>–</strong> 0,1⋅V<br />

R1 = V V<br />

=<br />

I 1 10 <strong>–</strong> 0,1 V<br />

(0,8) eta (100,0) puntuak f2rentzat<br />

m= I 22 <strong>–</strong> I 21<br />

=<br />

V 2 <strong>–</strong> V 1<br />

0 <strong>–</strong> 8<br />

100 <strong>–</strong> 0 =−8<br />

100 =−0,08<br />

I 2 <strong>–</strong> I 21 =mV <strong>–</strong> V 1⇒ I 2 <strong>–</strong> 10=−0,08⋅V <strong>–</strong> 0 ⇒ I 2 =8 <strong>–</strong> 0,08⋅V<br />

R2 = V V<br />

=<br />

I 2 8 <strong>–</strong> 0,08V<br />

2.<br />

I1 = 10 <strong>–</strong> 0,1 V = 10 <strong>–</strong> 0,1 50 = 5 A<br />

I2 = 8 <strong>–</strong> 0,08 V = 8 <strong>–</strong> 0,08 50 = 4 A<br />

3. Ariketa<br />

1.<br />

Primarioko bira kopurua: N<br />

Sekundarioko bira kopurua: N⋅X<br />

Transformazio erlazioa: a= N 1<br />

=<br />

N⋅X X<br />

X L =⋅L=2⋅⋅f⋅L j=2⋅⋅50⋅0,1 j=31,41 j <br />

Lren inpedantzia primariotik ikusita: X ' L =X L⋅a 2<br />

X =0,75⇒ a x=0,75= 1<br />

0,75 =1,33⇒ X ' L x=0,75=31,41 j⋅1,33 2 =55,57 j <br />

X =0,5⇒ a x=0,5= 1<br />

0,5 =2⇒ X ' L x=0,5=31,41 j⋅2 2 =125,66 j<br />

X =0,25⇒ a x=0,25= 1<br />

0,25 =4⇒ X ' L x=0,75=31,41 j⋅4 2 =502,65 j <br />

2.<br />

X =0,5⇒ a=2<br />

V 1=230 v<br />

V 2 = V 1<br />

a =230 =115 v<br />

2<br />

V 2 =V L =i2⋅X L⇒i 2 = V L<br />

=<br />

X L<br />

115<br />

=3,66 A<br />

31,41<br />

i1 =<br />

i2 1<br />

a ⇒ i1 =i 2<br />

a =3,66 =1,83 A<br />

2<br />

i1i3 =i2⇒ i3 =i 2 <strong>–</strong> i1 =3,66 <strong>–</strong>1,83=1,83 A<br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


4. Ariketa<br />

a) Kargako inpedantzia:<br />

1<br />

=<br />

Z k<br />

1<br />

<br />

Z1 1<br />

<br />

Z2 1<br />

=<br />

Z3 1<br />

<br />

26,45I0 Z k = 1<br />

0,0378 =26,45I0 <br />

1<br />

26,45 I /2<br />

Intentsitate nagusia:<br />

Z b =Z k Z G =26,451,32 I /6 =27,6 I1,37 <br />

<br />

1<br />

26,45 I −/ 2<br />

I = E<br />

=<br />

Zb 230I0 =8,33 I−1,37 A<br />

27,6I1,37 b) Tentsioa:<br />

U =E <strong>–</strong> Z G⋅I=230I0−1,32I / 6⋅8,33I−1,37 =220,4I−1,37 V<br />

c) Intentsitateak:<br />

I 1 = U<br />

Z 1<br />

I 2= U<br />

Z 2<br />

I 3 = U<br />

Z 3<br />

= 220,4I −1,37<br />

=8,33I −1,37 A<br />

26,45I0 = 220,4I −1,37<br />

=8,33I −91,37 A<br />

26,45I /2<br />

= 220,4I−1,37 =8,33I88 ,63 A<br />

26,45I −/ 2<br />

d) Potentziak<br />

S=V⋅I =220,4⋅8,33=1.835,932 VA<br />

P=V⋅I⋅cos=220,4⋅8,33 cos1,37=1.835,4W<br />

Q=V⋅I⋅sin =220,4⋅8,33 sin1,37=43,89 VAr<br />

5. Ariketa<br />

Datuak:<br />

U L =400 V ; f =50 Hz<br />

R=180<br />

C =6 F<br />

L=500 mH<br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

=0,0378 <strong>–</strong> 0,0378 j0,0378 j=0,0378


Intentsitateak<br />

1.Karga<br />

I F1 = U F<br />

=<br />

R1 400<br />

=2,22 A<br />

180<br />

I 1 =3 I −30⋅I F1 =3 I −30⋅2,22=3,85I −30 A<br />

2.Karga<br />

X C = −1<br />

⋅C j=<br />

−1<br />

−1<br />

j= j=−530,5 j<br />

−6 −6<br />

2⋅⋅50⋅6⋅10 1,885⋅10<br />

I F2 = U F<br />

=<br />

X C1<br />

400<br />

=−0,75 j A<br />

−530,5 j<br />

I 2=3 I −30⋅I F2=3<br />

I−30⋅0,75I −90=1,3I −120 A<br />

3.Karga<br />

X L=⋅L j=2⋅⋅50⋅500⋅10 3 j=157,08 j<br />

I F3 = U F<br />

=<br />

X L1<br />

400<br />

=2,54 j A<br />

157,08 j<br />

I 3 =3 I−30⋅I F3 =3 I −30⋅2,54I90 =4,41I60 A<br />

Osotara:<br />

I= I 1 I 2 I 3=3,85I −301,3I−1204,41I60 Potentziak<br />

Erresistentziak:<br />

P F1=U F⋅I F1⋅cos 1=400⋅2,22⋅1=888W<br />

Q F1 =U F⋅I F1⋅sin 1 =400⋅2,22⋅0=0VAr<br />

S F1 =U F⋅I F1 =400⋅2,22=888VA<br />

Kondentsadoreak:<br />

P F2=U F⋅I F2⋅cos 2=400⋅0,75⋅cos−90=0W<br />

Q F2 =U F⋅I F2⋅sin 2 =400⋅0,75⋅sin−90=−300 VAr<br />

S F3 =U F⋅I F2 =400⋅0,75=300VA<br />

Harilak:<br />

PF3 =U F⋅I F3⋅cos 2 =400⋅2,54⋅cos90=0W<br />

Q F3 =U F⋅I F3⋅sin 2 =400⋅2,54⋅sin90=1.016VAr<br />

S F3 =U F⋅I F3 =400⋅0,75=1.016 VA<br />

Osotara:<br />

P=P 1P 2 P3 =3⋅P F13⋅P F23⋅P F3 =3⋅88800=2.664 W<br />

Q=Q 1Q 2Q3 =3⋅Q F13⋅Q F23⋅Q F3 =03⋅−3003⋅1.016=2.148 W<br />

S= P 2 Q 2 =2.664 2 2.148 2 =3.422,1VA<br />

Potentzia faktorea:<br />

cos= P 2.664<br />

=<br />

S 3.422,1 =0,778<br />

P=[W 1 ][W 2 ]=2.664<br />

Q<br />

3 =[W 1 ][W 2.664<br />

2 ]=<br />

3 =1.423,85<br />

edo cosφ+30 eta -30<br />

[W 1 ]=712W<br />

[W 2 ]=1.592W<br />

(Iraila 2005 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira..<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptuak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatzeko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorioena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Ariketa<br />

Tentsio iturri batek elikatzen duen karga-zelula baten eskema erakusten da irudian.<br />

Proposatzen den sistemari dagokionez, eta irudiko datuak aintzat hartu, ondorengo galdera hauei<br />

erantzun:<br />

1.Kalkulatu A eta B korapiloen tentsioaren balioa (UA, UB) eta irteera-tensioaren balioa (U0).<br />

2.Kalkulatu bateriak ematen duen I korrontearen balioa, eta zelularen adarretatik dabiltzan I1 eta I2<br />

korronteena.<br />

3.Kalkulatu R3-k disipatzen duen potentziaren balioa.<br />

datuak<br />

E = 10V<br />

R0 = 340 Ω<br />

x = 0,01<br />

2. Ariketa<br />

Irudian korronte zuzeneko elikadura-sistema baten zirkuitu baliokidea duzu, eta elikadura iturri<br />

batek, bi kargak (R1,R2) eta bi konexio lerroak osatzen dute (a,b).<br />

Proposatutako sistemari dagokionez, kalkulatu R1 eta R2 karga-erresistentzien balioa I, I1, I2<br />

korronteena eta U1,U2 tentsioena.<br />

Ra a lerroko erresistentzia<br />

Rb b lerroko erresistentzia<br />

1. Karga (R1) 2. Karga (R2)<br />

Tentsio izendatua: 100 V 100V<br />

Potentzia izendatua: 5kW 10kW<br />

E = 100 V<br />

Ra = 0,05 Ω<br />

Rb = 0,05 Ω


(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

3. Ariketa<br />

Irudian transformadore monofasiko baten zirkuitu baliokidea ikusten da, karga bat elikatuz.<br />

Primarioan aplikaturiko tentsioak U1 = 400 V baldin badu balio efikaza eta f = 50 Hz maiztasuna,<br />

kalkulatu:<br />

1. Tentsioaren eta korrontearen balio efikaza (U2, I2) kargan, baita korrontearena (I1) ere<br />

primarioan.<br />

2. P potentzia aktiboa eta Q potentzia erreaktiboa, kargari emandakoak.<br />

R1 = 0,1 Ω S1 = 318 μH Rc = 1,88 Ω<br />

R2 = 0,03 Ω S2 = 106 μH Lc = 6 mH<br />

a= 400/230 Transformazio erlazioa<br />

4. Ariketa<br />

Irudian erakusten den zirkuiturako, kalkulatu:<br />

a) Kargako inpedantziaren balioa.<br />

b) I, IC, IL, IR korronte anplitude konplexuen balioa<br />

c) Hauen adierazpena: i(t),ic(t),il(t),ir(t)<br />

et =2302sin ⋅t V<br />

R=23<br />

C=138,4 F<br />

L=36,6mH<br />

=2⋅50rad / s


(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

5. Ariketa<br />

Sistema trifasiko batek elikatzen dituen hiru karga trifasiko orekatuta dauzkagu. Sistema hori<br />

orekatua da tentsioetan, fase arteko tentsioa 400 V da, eta kargek espezifikazio hauek dauzkate:<br />

1. Karga 2. Karga 3. Karga<br />

Un Tentsio izendatua 400 V 400 V 400V<br />

Pn Potentzia izendatua 10 KW 15 KW 15 KW<br />

cosφ potentzia faktorea 1 0,3 ind. 0,7 kap.<br />

Proposatzen den eskemari dagokionez, ondorengo galdera hauek erantzun:<br />

1. Kalkulatu hiru kargen multzoak kontsumitzen dituen (P) potentzia aktiboaren, (Q) potentzia<br />

erreaktiboaren eta (S) potentzia itxurazkoaren balioak, eta potentzia-faktorea (cosφ).<br />

2. Kalkulatu (I1, I2, I3) karga bakoitzeko hartunean korronteak duen balio efikaza, bai eta (I)<br />

lerroaren korronte orokorrarena ere.<br />

3. Kalkulatu triangeluan konektaturik dagoen kondentsadore-banku baten fase bakoitzaren<br />

kapazitatearen balioa, potentzia-faktorea cosφ = 1 izateko.


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

2. Ariketa<br />

3. Ariketa<br />

R1 = 2 Ω<br />

R2 = 1 Ω<br />

UA = 5,05 V<br />

UB = 4,95 V<br />

UC = 0,1 V<br />

I = 135,4 A<br />

I1 = 46,613 A<br />

I2 = 88,787 A<br />

I = 0,0294 A<br />

I1 = 0,015 A<br />

I2 = 0,0144 A<br />

U1 = 93,226V<br />

U2 = 88,787 V<br />

1.<br />

2.<br />

PR3 = 0,0713 W<br />

U2 = 226,39 V<br />

I2 = 85,15 A<br />

I1 = 48,96 A<br />

P = 13.631 W<br />

Q = 13.631 VAr<br />

4. Ariketa<br />

(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

a) Zh = 0,043+0,043j = 0,061|-45 Ω<br />

b) I = 14 |-45 A<br />

IC = 10 |90 A<br />

IL = 20 |-90 A<br />

IR = 10 |0 A<br />

c)<br />

i t=14⋅2⋅sin ⋅t<br />

19,8⋅sin⋅t− <br />

A<br />

4<br />

−45⋅2 <br />

A<br />

360<br />

i Ct =10⋅2⋅sin⋅t 90⋅2<br />

A<br />

360<br />

14,14⋅sin⋅t <br />

A<br />

2<br />

−90⋅2 <br />

i Lt=20⋅2⋅sin⋅t A<br />

360<br />

28,28⋅sin⋅t− <br />

A<br />

2<br />

0⋅2 <br />

i Rt=10⋅2⋅sin ⋅t A<br />

360<br />

14,14⋅sin⋅t A<br />

5. Ariketa<br />

1.<br />

P = 40 kW<br />

Q = 32,4 kVAr<br />

S = 51,47 kVA<br />

2.<br />

I1 = 25 A<br />

I2 = 125 A<br />

I3 = 53,575 A<br />

I = 128,7 A<br />

3.<br />

C = 214,6 μF


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

2. Ariketa<br />

R1 =R 01−x=340 1−0,01=336,6 <br />

R2 =R01 x=34010,01=343,4 <br />

R3 = R01 x=340 10,01=343,4 <br />

R4=R 01− x=3401−0,01=336,6 <br />

V A = R3 ⋅E=<br />

R3R1 343,4<br />

343,4336,6 ⋅10=343,4⋅10=5,05<br />

V<br />

680<br />

V B = R4 ⋅E =<br />

R4 R2 336,6<br />

343,4336,6 ⋅10=340⋅10=4,95<br />

V<br />

680<br />

V G =V A <strong>–</strong> V B =5,05 <strong>–</strong> 4,95=0,1V<br />

I 1 = V A<br />

=<br />

R1 5,05<br />

=0,015 A<br />

336,6<br />

I 2= V B<br />

=<br />

R2 4,95<br />

=0,0144 A<br />

343,4<br />

I =I 1I 2=0,0150,0144=0,0294 A<br />

V 3 = E <strong>–</strong> V A =10−5,05=4,95V<br />

I 3= V 3<br />

=<br />

R3 4,95<br />

=0,0144 A<br />

343,4<br />

P 3 =V 3⋅I 3 =4,95⋅0,0144=0,0713 W<br />

Kargen erresistentzien balioa kalkulatzeko bere datu izendatuekin egiten da.<br />

V =I⋅R⇒ I= V<br />

2<br />

2<br />

V V<br />

eta P=V⋅I ⇒ P=V⋅V = ⇒ R=<br />

R R R P<br />

R1= V 2<br />

1i<br />

= 1002<br />

5.000 =2<br />

P 1i<br />

R2 = V 2<br />

2i<br />

=<br />

P 2i<br />

1002<br />

=1 <br />

10.000<br />

Intentsitateak kalkulatzeko Kirchhoffen legeak aplikatu:<br />

I =I 1 I 2<br />

E <strong>–</strong> R a ⋅I <strong>–</strong> R 1 ⋅I 1 =0<br />

E <strong>–</strong> R a ⋅I <strong>–</strong> R b ⋅I 2 <strong>–</strong> R 2 ⋅I 2 =0<br />

edo R b⋅I 2R 2⋅I 2=R 1⋅I 1<br />

(1) I = I1 + I2 -> I2 = I - I1<br />

(2) 100 <strong>–</strong> 0,05 I <strong>–</strong> 2 I1 = 0<br />

(3) 100 <strong>–</strong> 0,05 I <strong>–</strong> 0,05 I2 <strong>–</strong> 1 I2 = 100 <strong>–</strong> 0,05 I <strong>–</strong> 1,05 I2 = 0<br />

(ordeztu (1) (3)n) 100 <strong>–</strong> 0,05 I <strong>–</strong> 1,05 (I <strong>–</strong> I1) = 100 <strong>–</strong> 0,05 I <strong>–</strong> 1,05 I + 1,05 I1 = 0<br />

(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)


100 <strong>–</strong> 1,1 I + 1,05 I1 = 0<br />

100 <strong>–</strong> 0,05⋅I<br />

100 <strong>–</strong> 0,05 I <strong>–</strong> 2 I 1 =0⇒ I 1 = =50 <strong>–</strong> 0,025⋅I<br />

2<br />

100 <strong>–</strong> 1,1⋅I1,05⋅I 1=0 ⇒ 100 <strong>–</strong> 1,1⋅I 1,05⋅50 <strong>–</strong> 0,025⋅I <br />

100 <strong>–</strong> 1,1⋅I52,5 <strong>–</strong> 0,02625⋅I =152,5 <strong>–</strong> 1,12625⋅I =0<br />

⇒ I= 152,5<br />

=135,4 A<br />

1,12625<br />

Adarren intentsitateak<br />

I 1 = RbR 2<br />

⋅I=<br />

R b R2R 1<br />

1,05<br />

⋅135,4=46,613 A<br />

3,05<br />

I 2= R1 ⋅I =<br />

RbR 2 R1 2<br />

⋅135,4=88,787 A<br />

3,05<br />

Tentsioak<br />

U 1 =R1⋅I 1 =2⋅46,613=93,226V<br />

U 2 = R2⋅I 2 =1⋅88,787=88,787V<br />

3. Ariketa<br />

1.<br />

Primarioan:<br />

U 1 <strong>–</strong> I 1 ⋅R 1 <strong>–</strong> I 1 ⋅X d1 j= 1<br />

U 1 <strong>–</strong> I 1 ⋅R 1 ⋅cos 1 <strong>–</strong> I 1 ⋅X d1 ⋅sin 1 = 1<br />

Sekundarioan:<br />

2 <strong>–</strong> I 2 ⋅R 2 <strong>–</strong> I 2 ⋅X d2 j=U 2 =I 2 ⋅Z c<br />

2 <strong>–</strong> I 2 ⋅R 2 ⋅cos 2 <strong>–</strong> I 2 ⋅X d2 ⋅sin 2 =U 2<br />

Kasu honetan:<br />

X d1 =⋅S 1 j=2⋅⋅f⋅S 1 j=2⋅⋅50⋅318⋅10 −6 =0,1 j <br />

X d2=⋅S 2 j=2⋅⋅f⋅S 2 j=2⋅⋅50⋅106⋅10 −6 =0,03 j<br />

(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

X c=⋅L c j=2⋅⋅f ⋅Lc j=2⋅⋅50⋅6⋅10 −3 =1,88 j <br />

Beraz:<br />

I 1⋅R 1−I 1⋅X d1= I 1⋅Z 1 ⇒ Z1=R 1 X d1 j=0,10,1 j =0,1⋅2 I45º<br />

I 2⋅R 2− I 2⋅X d2 = I 2⋅Z 2⇒ Z2 =R2 X d2 j=0,030,03 j =0,03⋅ 2I45º Zc= Rc X c j=1,881,88 j =1,88⋅2 I45º<br />

Jatorrizko ekuazioetan:<br />

U 1 <strong>–</strong> I 1⋅Z 1=1⇒U 1 <strong>–</strong> I 1⋅0,1⋅2 I45º =1 2 <strong>–</strong> I 2⋅Z 2 =U 2 =I 2⋅Z k⇒ 2 <strong>–</strong> I 2⋅0,03⋅2 I45º =U 2 =I 2⋅1,88⋅2 I45º<br />

Orain ditugun datuekin ordeztu. Badakigu transformazio erlazioa 400/230 dela, beraz ε1 = 400 v eta<br />

ε2 = 230 v . Lehenengo sekundarioko ekuazioan ordezten dugu:<br />

2 <strong>–</strong> I 2⋅0,03⋅2 I45º =I 2⋅1,88⋅2 I45º<br />

230 <strong>–</strong> I 2⋅0,03⋅2 I45º =I 2⋅1,88⋅2 I45º<br />

230=I 2⋅1,88⋅2 I45º I 2⋅0,03⋅ 2I45º =I 2⋅1,91⋅2 I45º I 2= 230<br />

=85,15I −45º A<br />

1,91⋅2 I45º<br />

U 2 = I 2⋅Z c =85,15I−45º ⋅1,88⋅2 I45º =226,39V


Transformazio erlazioa dela eta:<br />

a= 1 =<br />

2 I 2<br />

I 1<br />

I 1= I 2<br />

a = 85,15I −45<br />

=48,96I −45 A<br />

400<br />

230<br />

Orain primarioko ekuazioan ordeztuz: (ez du eskatzen)<br />

U 1 <strong>–</strong> I 1⋅Z 1 =1 U 1 =1I 1⋅Z 1<br />

U 1 =40048,93I −45º ⋅0,1⋅2 I45 =4006,9=406,9V<br />

2.<br />

P c =U c⋅I 2⋅cos 2 =226,39⋅85,15⋅cos45=13.631 W<br />

Qc =U c⋅I 2⋅sin 2 =226,39⋅85,15⋅sin45=13.631VAr<br />

4. Ariketa<br />

1.<br />

X C =− 1<br />

j =−1<br />

j =−23 j <br />

−6 ⋅C 2⋅⋅50⋅138,4⋅10<br />

X L =⋅L j=2⋅⋅50⋅36,6⋅10 −3 j =11,5 j <br />

R=23<br />

1<br />

= 1 1<br />

<br />

R X L<br />

1<br />

=<br />

X C<br />

1 1 1 1 −1<br />

= <br />

R 11,5 j −23 j R 11,5<br />

Z k<br />

Tentsioaren balio efikaza:<br />

E= Emax 230⋅2<br />

=<br />

2 2 =230V<br />

I = E<br />

=<br />

Z k<br />

230I0 =14 I45 A<br />

16,44I−45 I C= E<br />

=<br />

X C<br />

230I0 =10I90 A<br />

23I−90 I L = E<br />

=<br />

X L<br />

230I0 =20I−90 A<br />

11,5I90 I R= E<br />

R =230 I0<br />

=10I0 A<br />

23I0 Intentsitatearen balio maximoa:<br />

I max=I⋅2<br />

Z k =16,44 I −45 <br />

Desfasea, φ, intentsitatearen angelua da, radianetan:<br />

= angelua⋅2<br />

360<br />

(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

j 1<br />

23 j=0,0430,043 j=0,061 I −45


it =14⋅2⋅sin⋅t −45⋅2<br />

360<br />

i C t=10⋅2⋅sin ⋅t 90⋅2<br />

360<br />

i Lt=20⋅2⋅sin⋅t −90⋅2<br />

360<br />

A=19,8⋅sin ⋅t− <br />

A<br />

4<br />

A=14,14⋅sin ⋅t <br />

A<br />

2<br />

A=28,28⋅sin⋅t− <br />

2<br />

i Rt=10⋅2⋅sin⋅t 0⋅2<br />

A=14,14⋅sin⋅t A<br />

360<br />

5. Ariketa<br />

Datuak<br />

UL = 400<br />

1. Atala.<br />

1. karga<br />

cos1=1⇒ 1=0 S 1 = P1 cos 10<br />

1 =<br />

1 =10kVA<br />

Q1=S 1⋅sin 1=10⋅sin 0=0 kVAr<br />

2. karga<br />

cos2 =0,3induktibo: 20⇒ 2 =72,54<br />

S 2 = P2 cos 15<br />

2 =<br />

0,3 =50kVA<br />

Q 2=S 2⋅sin 2=50⋅sin 72,54=47,7kVAr<br />

3. karga<br />

cos 3 =0,7kapazitibo: 30⇒ 3 =−45,57<br />

S3 = P3 cos 15<br />

3 = =21,43 kVA<br />

0,7<br />

Q3 =S 3⋅sin 3 =21,43⋅sin−45,57=−15,3 kVAr<br />

Osotara:<br />

P=P 1 P2P 3 =101515=40kW<br />

Q=Q 1Q2Q 3 =047,7<strong>–</strong> 15,3=32,4 kVAr<br />

S= P 2 Q 2 =40 2 32,4 2 =51,47kVA<br />

Potentzia faktorea:<br />

cos = P 40<br />

= =0,777 (induktibo)<br />

S 51,47<br />

A<br />

P 1 + P 2 + P 3 = P Q1 + Q2 + Q3 = Q<br />

(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

S 2<br />

P 3<br />

S 3<br />

P 1 ,S 1<br />

P 2<br />

S² = P² + Q²<br />

Q 2<br />

Q 3


2. Atala.<br />

∣I 1∣= S 1<br />

=<br />

U 1<br />

10.000<br />

=25 A<br />

400<br />

1=0 I 1 =∣I 1∣⋅cos1∣I 1∣⋅sin 1 j=25⋅cos025⋅sin0 j=25 A<br />

(Iraila 07 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

I 2 = S 2<br />

=<br />

U 2<br />

50.000<br />

=125 A<br />

400<br />

2=72,54 I 2 =∣I 2∣⋅cos2 ∣I 2∣⋅sin 2 j=125⋅cos72,54125⋅sin72,54 j=37,5119,24 j A<br />

I 3 = S 3<br />

=<br />

U 3<br />

21.430<br />

=53,575 A<br />

400<br />

3=−45,57 I 3=∣I 3∣⋅cos 3∣I 3∣⋅sin 3 j=53,575⋅cos−45,5753,575⋅sin−45,57=37,5−38,25 j A<br />

Osoa :<br />

I =I 1 I 2I 3 =2537,5119,24 j37,5−38,25 j=10081j A=128,7I39 A<br />

3. Atala<br />

cos=0,777⇒ '=39º ⇒ tan =0,809<br />

cos' =1⇒ '=0º ⇒ tan '=0<br />

P⋅tan <strong>–</strong> tan ' <br />

C=<br />

3cdot U 2 40.000⋅0,809 <strong>–</strong> 0<br />

=<br />

⋅ 3⋅400 2 32.360<br />

=<br />

⋅2⋅ 50 150.796.447 =2,146⋅10−4 F =214,6 F


(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira..<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptuak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatzeko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorioena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Ariketa<br />

Irudian tentsio iturri batek elikatzen duen Wheatstone zubi bat agertzen da, honen bi adarretan bi<br />

galga extentsiometriko kokatuta daudelarik, bata konpresioan eta bestea trakzioan lan egiten.<br />

Irudiko zubia eta datuei dagokionez hurrengo galderei erantzun:<br />

1. Kalkulatu 1 eta 3 adarretan kokaturiko galgen balio ohmnikoa, x = 0,02 baliorako.<br />

2. Kalkulatu I1 eta I2 zubiko korronteen balioa eta iturriak ematen duen I korrontearena.<br />

3. Kalkulatu A eta B nodoen UA eta UB tentsioen balioa, eta baita ere Vo irteerako tentsioaren<br />

balioa.<br />

4. 3 Adarrean kokaturiko galgak disipatzen duen P potentziaren balioa kalkulatu.<br />

datuak<br />

E = 10V<br />

R2 = R4 = 340 Ω<br />

x = 0'02<br />

2. Ariketa<br />

Irudian agertzen den eskeman korronte zuzeneko iturri bat l=50 mko luzera duen linea baten bidez<br />

karga bat elikatzen irudikatu da.<br />

Proposatutako sistemarentzat, kalkulatu kargako tentsioa hurrengo baldintzetan:<br />

a. Konexio kablea 10ºctan lan egiten<br />

b. Konexio kablea 60ºctan lan egiten<br />

Datuak:<br />

E = 250 V<br />

Rc = 2,5 Ω<br />

Kablea<br />

Azalera: 25 mm²<br />

Luzera: 2x50 m<br />

20ºctan duen erresistibitatea:<br />

20=0,0185 ⋅mm2<br />

m<br />

ϴºctan duen erresistibitatea:<br />

=0,0185⋅[1−20] ⋅mm2<br />

m<br />

α tenperatura koefizientea = 0,00393ºc ⁻¹<br />

Konpresio galga<br />

Trakzio galga


(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

3. Ariketa<br />

Irudian, korronte alterno senoidalerako analisirako, karga induktiboa bat duen tentsio sorgailu baten<br />

eskema baliokidea agertzen da.<br />

Zirkuitu hori dela eta hurrengo galderei erantzun:<br />

a) Kargaren inpedantzia forma polarrean adierazi.<br />

b) Sorgailuak ematen duen korrontearen anplitude konplexuaren balioa kalkulatu.<br />

c) Kargan Uc tentsioaren anplitudearen balio konplexua kalkulatu.<br />

d) Kargak kontsumitzen duen itxurazko potentzia (S), aktiboa (P) eta erreaktiboen (Q) balioak<br />

kalkulatu..<br />

E = 230|0V<br />

Zc = 0'2 | π /4 Ω<br />

ZR = 7'5 |0 Ω<br />

ZL = 7'5 | π /2 Ω<br />

4. Ariketa<br />

Irudian orekatutako sare trifasiko batek elikatzen dituen orekatutako bi karga trifasiko agertzen dira.<br />

Proposatzen den sistemari dagokionez, ondorengo galdera hauek erantzun:<br />

1. a-kargarako hurrengo parametroen balioa kalkulatu:<br />

1. Fase bakoitzak kontsumitzen duen Pfa batezbesteko potentzia.<br />

2. Osotara kontsumitzen den Pa batezbesteko potentzia.<br />

3. Sareko konexioaren ia korrontearen Ia balio efikaza.<br />

2. b-kargarako hurrengo parametroen balioa kalkulatu:<br />

1. Fase bakoitzak kontsumitzen duen Pfb batezbesteko potentzia.<br />

2. Osotara kontsumitzen den Pb batezbesteko potentzia.<br />

3. Sareko konexioaren ib korrontearen Ib balio efikaza.<br />

3. Bi kargen multzorako hurrengo parametroen balioa kalkulatu:<br />

1. Osotara kontsumitutako P batezbesteko potentzia.<br />

2. Sareko konexioaren i korrontearen I balio efikaza.<br />

Sarea:<br />

U = 400V<br />

f=50 Hz<br />

Trifasiko orekatuta<br />

R a =10,66 Ω<br />

a-Karga<br />

R b =16 Ω<br />

b-Karga


5. Ariketa<br />

(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Transformadore monofasiko baten hutsezko saiakerak hurrengo emaitzak ematen ditu:<br />

<strong>–</strong> Elikadura tentsioa: U1 = 230V, 50Hz (primarioaren nominala)<br />

<strong>–</strong> Hutsezko korrontea: I0 = 1A<br />

<strong>–</strong> Kontsumitutako potentzia: P0 = 100W<br />

<strong>–</strong> Sekundarioaren tentsioa: U2 = 400V<br />

Proposatutako saiakera eta lortutako emaitzak direla eta, erantzun hurrengo galderak:<br />

1. Saiakerako transformadorea eta erabilitako tresneriaren kokapena adierazten duen eskema<br />

bat marraztu.<br />

2. Magnetizazio zirkuitu baliokidea eman eta bere parametroen balioa, transformazio<br />

erlazioaren (a) balioa eta burdineko galeren (Pfc) balioa.


Emaitzak<br />

1. Ariketa<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

R1 = 0,98 R0<br />

R1 = 1,02 R0<br />

UA = 0,51 V<br />

UB = 0,5 V<br />

U0 = 0,01 V<br />

I1 = A<br />

I2 = 0,0147 A<br />

I = A<br />

P = W<br />

2. Ariketa<br />

a. 10ºCtan U = 243,087 V<br />

b. 60ºCtan U = 241,72 V<br />

3. Ariketa<br />

a) Zh = 5,3 |45 Ω<br />

b) I = 41,8 |-45 A<br />

c) UC = 221,54 |0 V<br />

d)<br />

S = 9.260 VA<br />

P = 6.547,8 W<br />

Q = 6.547,8 VAr<br />

1.<br />

2.<br />

4. Ariketa<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

5. Ariketa<br />

a= U 1i<br />

=<br />

U 2<br />

230<br />

400<br />

P fe = P 0 =100 W<br />

(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Pfa = 5 kW<br />

2. Pa = 15 kW<br />

3. Ia = 21,66 A<br />

1. Pfb = 10 kW<br />

2. Pb = 30 kW<br />

3. Ib = 43,3 A<br />

1. P = 45 kW<br />

2. I = 64,69 A


Ebazpena:<br />

1. Ariketa<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

2. Ariketa<br />

a. 10 ºCtan<br />

R 1 =R 0 1−x=R 0 1−0,02=0,98 R 0 <br />

R 3 = R 0 1 x=R 0 10,02=1,02 R 0 <br />

U A = R3 =<br />

R3 R1 1,02 R0 =<br />

1,02 R00,98 R0 1,02<br />

2 =0,51V<br />

U B= R 4<br />

=<br />

R 4R2 340<br />

340340 =340<br />

680 =0,50V<br />

U 0 =U A <strong>–</strong> U B =0,51 <strong>–</strong> 0,50=0,01V<br />

I 2 = V B<br />

R 2<br />

= 0,50<br />

=0,0147 A<br />

340<br />

P R 3=U A⋅I R3 = U 2<br />

A<br />

R3 10=0,0185⋅[10,00393⋅10 <strong>–</strong> 20]=0,0185⋅0,9607=0,01777 ⋅mm2<br />

m<br />

R10 =10⋅ L<br />

A =0,01777⋅100<br />

25 =0,0711<br />

Rb= RC R10=2,50,0711=2,5711 <br />

I = E<br />

=<br />

Rb 250<br />

=97,23 A<br />

2,5711<br />

U =RC⋅I =2,5⋅97,23=243,087 V<br />

b. 60ºCtan<br />

60=0,0185⋅[10,00393⋅60 <strong>–</strong> 20]=0,0185⋅1,1572=0,0214 ⋅mm2<br />

m<br />

R60 =60⋅ L<br />

A =0,0214⋅100 =0,0856 <br />

25<br />

Rb = RC R60 =2,50,0856=2,5856<br />

I = E<br />

=<br />

Rb 250<br />

=96,69 A<br />

2,5856<br />

U =RC⋅I =2,5⋅96,69=241,72 V<br />

(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


3. Ariketa<br />

a)<br />

1<br />

Z k<br />

= 1<br />

<br />

Z R<br />

1<br />

=<br />

Z L<br />

1<br />

7,5I0 ⇒ Z k =<br />

1<br />

0,1881 I −45<br />

1<br />

=0,1881I −45<br />

7,5I /2<br />

=5,3 I45 Ω<br />

b)<br />

Zb =Z kZ c =5,3I450,2 I45 =5,5 I45<br />

I = E<br />

=<br />

Z b<br />

230 I0<br />

=41,8 I− 45 A<br />

5,5 I45<br />

c)<br />

U C =Z k ⋅I=5,30 I45 ⋅41,8 I −45 =221,54 I0 V<br />

d)<br />

S=U⋅I =221,54⋅41,8=9.260VA<br />

P=Ucdot I⋅cos=221,54⋅41,8⋅cos45=6.547,8W<br />

Q=U⋅I⋅sin =221,54⋅41,8⋅sin45=6.547,8VAr<br />

4. Ariketa<br />

Datuak:<br />

U L =400 V<br />

f =50 Hz<br />

R a =10,66<br />

R b =16 <br />

Bi kargak erresistiboak dira, beraz: cos=1<br />

1.<br />

Izarrean dagoenez: I L=I F eta U L=3U F<br />

U F = U L<br />

3<br />

I a = U F<br />

R a<br />

400<br />

= =230,94 V<br />

3<br />

= 230,94<br />

=21,66 A<br />

10,66<br />

Fase bakoitzak kontsumitzen duen batazbesteko potentzia:<br />

P fa=U F⋅I a⋅cos0=230,94⋅21,66⋅1=5003W =5kW<br />

Osotara kontsumitzen den batazbesteko potentzia:<br />

P a =3⋅P fa =3⋅5=15kW<br />

edo<br />

P a =3⋅U F ⋅I F ⋅cos=3⋅230,94⋅21,66⋅1=15 kW<br />

edo<br />

P a =3⋅U L ⋅I L ⋅cos=3⋅400⋅21,66⋅1=15kW<br />

(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


2.<br />

Hirukian dagoenez: I L=3⋅I F eta U L=U F<br />

U F = U L 400<br />

=<br />

3 3 =230,94V<br />

I fb = U F<br />

=<br />

Rb 400<br />

=25 A<br />

16<br />

I b =3⋅I Fb =3⋅25=43,3 A<br />

Fase bakoitzak kontsumitzen duen batazbesteko potentzia:<br />

P fb=U F⋅I Fb⋅cos0=400⋅25⋅1=10000W =10kW<br />

Osotara kontsumitzen den batazbesteko potentzia:<br />

P b =3⋅P fb =3⋅10=30kW<br />

edo<br />

P ¿ 3⋅U F ⋅I F ⋅cos=3⋅400⋅25⋅1=30kW<br />

edo<br />

P b =3⋅U L ⋅I L ⋅cos=3⋅400⋅43,3⋅1=30kW<br />

3.<br />

Osotara kontsumitzen den P batazbesteko potentzia:<br />

P=P a P b=15kW 30 kW =45kW<br />

Sareko konexioaren i Korrontearen I balio efikaza:<br />

I =I a I b =21,6643,3=64,96 A<br />

5. Ariketa<br />

1.<br />

2.<br />

(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

a= U 1i<br />

=<br />

U 2<br />

230<br />

400<br />

P fe = P0 =100 W<br />

Zirkuitu magnetiko baliokidea, Rfe eta Xμ.. Kasu honetan, hutsezko saiakeran, neurtutako potentzia<br />

burdinaren galerak bakarrik osatzen dute. Sekundarioan ez dago kargarik, beraz ez da potentzia<br />

transmititzen eta intentsitatea oso txikia denez kupreko galerak arbuilagarriak dira.<br />

P0 = P Fe<br />

P 0 =U 1i⋅I 0⋅cos 0 =P Fe =V 1icodt I fe = V 2<br />

1i<br />

⇒ RFe = V 2<br />

1i<br />

=<br />

P0 2302<br />

100 =529<br />

R Fe


cosφ0 ere kalkula daiteke:<br />

P 0 =U 1i⋅I 0⋅cos 0⇒ cos0 = P 0<br />

=<br />

U 1i⋅I 0<br />

100<br />

230⋅1 =0,43<br />

0 =arcos0 ,43=64,23 º<br />

Hurrengoa ere betetzen da:<br />

I Fe =I 0⋅cos 0 = V 1i<br />

R Fe<br />

⇒ I Fe=1⋅0,43= 230<br />

=0,43 A<br />

529<br />

I =I 0⋅sin 0 =1⋅sin64 ,23=0,9 A<br />

2 2 2 2 2 2 2<br />

I 0=I<br />

FeI<br />

⇒<br />

I = I 0 <strong>–</strong> I Fe=1<br />

<strong>–</strong>0,43 =0,9 A<br />

Eta orain Xμ kalkulatu.<br />

X = V 1i<br />

I <br />

= 230<br />

=255,4 <br />

0,9<br />

Ariketa ez du eskatzen, eta beraz zirkuituan ez ditut marraztu R1,Xd1, R2, eta Xd2<br />

(Ekaina 08 <strong>–</strong> Gazteleraz <strong>–</strong> UPNA)


(Ekaina 09<strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA:<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira.<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptueak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatezko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorionena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


1. Ariketa (2'5 puntu)<br />

(Ekaina 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Indar elektroeragilea E=12V eta irteera-erresistentzia Rg = 10kΩ dituen tentsio zuzeneko sorgailu<br />

batek, RC = 10 kΩ balio duen karga erresistiboa elikatzen du. Kargan aplikaturiko tentsioa<br />

neurtzeko voltmetro bat konektatzen zaio paraleloan.<br />

Baldin eta voltmetroaren sarrera-erresistentzia R = 100 kΩ bada, kalkulatu U tentsioaren balio<br />

teorikoa kargan, honako baldintza hauetan;<br />

<strong>–</strong> Voltmetroa konektatu gabe<br />

<strong>–</strong> Voltmetroa konektatuta<br />

Emaitzak ikusirik, esan nola eragiten dion voltmetroaren sarrera-erresistentziaren balioak tentsioen<br />

balioak tentsioen neurrien zehaztasunari.<br />

2. Ariketa (2'5 puntu)<br />

Transformadore monofasiko bat dugu, honako ezaugarri hauek dituena:<br />

<strong>–</strong> Potentzia izendatua: Pn = 10kVA<br />

<strong>–</strong> Tentsio izendatua primarioan: U1n = 230V, 50Hz<br />

<strong>–</strong> Trasnformazio erlazioa hutsean (kalkulatu balioa)<br />

<strong>–</strong> Zirkuitulaburreko inpedantzia primarioan Zcc = 0,25Ω, φcc=30º<br />

Sekundariona konketatzen bada Zc = 5Ω, φc=30º inpedantzia duen karga, U2 = 230V balioko<br />

tentsioa ikusten da sekundarioan, U1 = 230V delarik tentsioa primarioan.<br />

Kalkulatu transformazio-erlazioa hutsean, eta tentsioaren balioa sekundarioan, karga konektatu<br />

gabe.<br />

3. Ariketa (2'5 puntu)<br />

Tentsio alterno sinusoidaleko iturri bar daukagu. Irteera-inpedantzia alde batera uzteko modukoa<br />

du, eta indar elektroeragilea honako hau: et=230 2sin 2 50t V. Paraleloan konektaturik<br />

dauden L=100mH duen induktantzia-haril bat eta C=101 µF kapazitatea duen kondentsadore bat<br />

elikatzen ditu.<br />

Proposatzen zaizun eskemari dagokionez, ondorengo gai hauei erantzuna eman:<br />

<strong>–</strong> Hurrenez hurren kondentsadoretik eta hariletik zirkulatzen duten ic(t) eta iL(t) korronteen<br />

adierazpena eman.<br />

<strong>–</strong> Sorgailutik emandako i(t) korrontearen adierazpena eman.<br />

Emaitzak ikusirik, identifikatu erlazioa hau: induktantziaren L balioak eta karga-kapazitatearen C<br />

balioak sorgailuaren f maiztasunarekin izan dezaketena.


4. Ariketa (2'5 puntu)<br />

(Ekaina 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

230 V, 50 Hz duen tentsio alterno sinusoidaleko sorgailu bat dugu, seriean konektaturik bi karga, 1.<br />

karga eta 2. karga, elikatzen dituena. Proposaturiko sisteman, honako datu hauek ezagutzen dira:<br />

<strong>–</strong> 1. karga, Xc = -2Ω erreaktantzia duen kondentsadore bat da.<br />

<strong>–</strong> 2. karga, L induktantzia-haril batek osatzen du, R balioa duen erresistentzia batekin seriean.<br />

<strong>–</strong> Korrontearen balio efikaza I = 110<br />

A da.<br />

2<br />

<strong>–</strong> i(t) korronteak <br />

radian (45º) atzeratzen ditu, sorgailuak emandako e(t) tentsioarekiko.<br />

4<br />

Emandako datuak erabiliz, kalkulatu:<br />

1. Zirkuituaren inpendantzia konplexuaen balioa.<br />

2. L-ren balioa eta R-ren balioa.<br />

5. Ariketa (2'5 puntu)<br />

Paraleloan konektaturiko bi karga triasiko orekatu era berean orekatua den tentsio-sistema trifasiko<br />

batek elikatzen ditu. Sistema horrek 400 V, 50Hz du eta alde batera uzteko moduko irteerainpedantzia.<br />

Kargek espezifikazio hauek dituzte:<br />

Parametroaren izena 1. karga <strong>–</strong> balioa 2. karga <strong>–</strong> balioa<br />

Tentsio izendatua 400 V, 50 Hz 400 V, 50 Hz<br />

Potentzia izendatua 50kW 10kW<br />

Potentzia faktorea 0,707 induktiboa 0,707 kapazitibo<br />

Proposatzen den sistemari dagokionez, ondorengo gai hauei erantzuna ema:<br />

1. Kalkulatu bi kargen multzoak duen potentzia-faktorearen balioa.<br />

2. Triangelu-konexioa duen kondentsadore-banku batean, kalkulatu zein den kapazitatearen C<br />

balioa, fase bakoitzeko, beharrezkoa dena 0,9 balioari potentzia-faktorea zuzentzeko.<br />

3. Kalkulatu I korronte-lerroaren balio efikaza, potentzia faktorea zuzenduta, eta zuzendu gabe.


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

Uvolt-gabe = 6 V<br />

Uvoltmetro = 5,7143 V (%4,762 gutxiago)<br />

2. Ariketa<br />

3. Ariketa<br />

i C=7,3⋅2⋅sin 2 ⋅50/2<br />

i L =7,32⋅ 2⋅sin 2⋅50−/2<br />

i=0,02⋅2⋅sin 2⋅50−/ 2<br />

(Ekaina 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Xc eta XL oso antzekoak dira, ia ia berdinak, beraz sorgailaren maiztasuna (50<br />

Hz) ia erresonantzia maiztasuna da.<br />

4. Ariketa<br />

Zb = 2,1 + 2,1j Ω<br />

R = 2,1 Ω<br />

5. Ariketa<br />

L = 320 μH<br />

1. cosφ = 0,83<br />

2. CΔ = 74,4 μF<br />

3. Izuzgabe = 104,1|33,69 A<br />

Izuzen = 96,225 |25,84 A


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

Voltmetroa konektatu gabe:<br />

E <strong>–</strong> I⋅R g <strong>–</strong> I⋅R c =0⇒ 12 <strong>–</strong> I⋅10.000 <strong>–</strong> I⋅10.000=0<br />

⇒ I= 12<br />

=0,0006 A<br />

20.000<br />

U C=RC⋅I =10.000⋅0,0006=6V<br />

Voltmetroa konektatua:<br />

I =I 1 I 2<br />

E <strong>–</strong> I⋅R g <strong>–</strong> I 1 ⋅R c =0 ⇒ 12 <strong>–</strong> I⋅10.000 <strong>–</strong> I 1 ⋅10.000=0<br />

E <strong>–</strong> I⋅R g <strong>–</strong> I 2 ⋅R=0⇒12 <strong>–</strong> I⋅10.000 <strong>–</strong> I 2 ⋅100.000=0<br />

Ebatziz:<br />

I = 0,000628571 A<br />

I1 = 0,000571428 A<br />

I2 = 0,000057142 A<br />

U C =R C ⋅I 1 =10.000⋅0,000571428=5,71428 V<br />

(Ekaina 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Voltmetroa konektatuta, 6 <strong>–</strong> 5,71428 = 0,28572 V gutxiago neurtzen dira. %<br />

0,28572⋅100<br />

= %4,762 gutxiago.<br />

6<br />

2. Ariketa<br />

3. Ariketa<br />

E= E m 230⋅2<br />

=<br />

2 2 =230V<br />

X C= −1 −1<br />

j=<br />

⋅C 2⋅⋅f ⋅C j=<br />

−1<br />

j=−31,51 j <br />

−6<br />

2⋅⋅50⋅101⋅10<br />

X L =⋅L j=2⋅⋅f⋅L j=2⋅⋅50⋅100⋅10 −3 j=31,41 j <br />

I C = E<br />

=<br />

X C<br />

230I0 =7,3 I90 A<br />

31,51 I −90<br />

I L = E<br />

=<br />

X L<br />

230I0 =7,32 I −90 A<br />

31,41 I90<br />

i t=I ef⋅ 2⋅sin⋅t<br />

i C t =7,3⋅2⋅sin ⋅t90<br />

i L t=7,32⋅2⋅sin ⋅t−90


1<br />

= 1<br />

<br />

X C<br />

1 1 1<br />

= =0,0317 j <strong>–</strong> 0,0318 j=−0,000101 j<br />

X L −31,51 j 31,41 j<br />

1<br />

⇒ Z P =<br />

=9.902,1 j <br />

−0,000101 j<br />

Z p<br />

I = E<br />

Z p<br />

= 230I0 =0,023I−90 A<br />

9.902,1I90 edo<br />

I =I C I L =7,3 I90 7,32 I −90 =0,023 I −90<br />

it =0,023⋅2⋅sin⋅t−90<br />

(Ekaina 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Xc eta XL oso antzekoak dira, ia ia berdinak, beraz sorgailaren maiztasuna (50 Hz) ia<br />

erresonantzia maiztasuna da.<br />

4. Ariketa<br />

Zb= E 230<br />

= =2,957<br />

I 110<br />

I45=2,12,1 j <br />

2 I −45<br />

X C Z LR =Z b<br />

Z LR =Z b <strong>–</strong> X C =2,12,1 j <strong>–</strong> −2j=2,10,1 j <br />

Z LR =R X L ⇒ R=2,1 eta X L =0,1 j <br />

X L =⋅L ⇒ L= X L<br />

= X L 0,1<br />

= =0,00032 H =320 μH<br />

2⋅⋅f 2⋅⋅50<br />

5. Ariketa<br />

1.<br />

P=3⋅U L⋅I L⋅cos<br />

50.000=3⋅400⋅I 1⋅0,707 ⇒ I 1=<br />

50.000<br />

=102,08 A<br />

3⋅400⋅0,707<br />

=arcos0 ,707=45⇒ Karga induktiboa denez: =−45⇒ I 1 =102,08I− 45 A<br />

10.000=3⋅400⋅I 2⋅0,707 ⇒ I 2 =<br />

10.000<br />

=20,41 A<br />

3⋅400⋅0,707<br />

=arcos0 ,707=45⇒ Karga kapazitiboa denez: =45⇒ I 2 =20,41I45 A<br />

I osoa =I 1 I 2 =102,08I −4520,41I45 =104,1,67I−33,69 2.<br />

P osoa =P 1P 2 =50.00010.000=60.000 W<br />

U L =400V eta I L =104,1I −33,69 A<br />

P<br />

cos= =<br />

3⋅U L⋅I L<br />

60.000<br />

3⋅400⋅104,1 =0,83<br />

edocos=cos33,69=0,83


(Ekaina 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

cos=0,83⇒=33,69º ⇒ tan =0,667<br />

cos'=0,9⇒ '=25,84 º ⇒ tan '=0,48<br />

P⋅tan <strong>–</strong> tan ' <br />

C=<br />

3cdot U 2 60.000⋅0,667 <strong>–</strong> 0,48<br />

=<br />

⋅ 3⋅400 2 11.220<br />

=<br />

⋅2⋅ 50 150.796.447 =7,44⋅10−5 F =74,4 F<br />

3.<br />

P 60.000<br />

I =<br />

= =96,225 A<br />

3⋅U⋅cos 3⋅400⋅0,9


(Iraila 09<strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

UNIBERTSITATEAN SARTZEKO GAITASUN PROBAK<br />

IRAKASGAIA: <strong>ELEKTROTEKNIA</strong><br />

AZTERKETA EGITEKO ARGIBIDEAK ETA INFORMAZIOA:<br />

• Arretaz irakurri argibide hauek, baita proposatzen diren bost ariketetako testua ere.<br />

• Bost Ariketa proposatzen dira, eta horietatik lau aukeratu behar dira.<br />

• Ordu 1 eta 30 minutu dituzu azterketa egiteko..<br />

• Ariketa bakoitzak 2,5 puntu balio du.<br />

• Ariketa bakoitzean honako hau balioetsiko da:<br />

◦ Hiztegi teknikoa zuzen erabiltzea.<br />

◦ Unitateak zuzen erabiltzea.<br />

◦ Kontzeptueak zehatz adieraztea.<br />

◦ Galderak eta problemak garatezko prozesu logikoa.<br />

◦ Egin diren galderen erantzunaren ulertzeko lagungarri izan daitezkeen grafikoak,<br />

eskemak eta abar erabiltzea.<br />

◦ Emaitza. Emaitzen kritika arrazoitua, edo ondorionena, ondoriorik dagoenean behintzat.<br />

• Azterketa egiten ari zaren bitartean ematen zaizkizun argibide eta informazio osagarriak<br />

aintzat har itzazu.


1. Ariketa (2'5 puntu)<br />

Irudian erakusten den zirkuituari dagokionez, erantzun honako galdera hauei:<br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

1. Lor itzazu analisiaren bidez UC tentsioaren eta IC Korrontearen balioak kargan.<br />

2. Lor itzazu grafikoki UC edo IC balioak bi zuzenen ebakiduraren bidez.<br />

Zuzen batek (U, I) balio-pare guztiak ditu, sorgailuaren alderditik ikusiak. Beste zuzenak<br />

kargaren alderditik ikusitako pareak ditu.<br />

2. Ariketa (2'5 puntu)<br />

E = 12 V<br />

R1 = 2 kΩ<br />

R2 = 2 kΩ<br />

R3 = 5 kΩ<br />

Indukzio motorrei dagokienez, honako galdera hauei erantzun:<br />

1. Marraz ezazu urtxintxa-kaiola erako motor baten pare-abiadura kurba.<br />

Kurba horretan hauek identifikatuko dira:<br />

◦ Abiadura sinkronoa<br />

◦ Hutsezko abiadura<br />

◦ Karga beteko abiadura<br />

◦ Gehieneko parea<br />

◦ Abio parea<br />

2. Aireontzi batean, korronte alternoko elikadura-sarearen maiztasuna f=400Hz da. Kalkula<br />

ezazu sei poloko motor baten sinkronismo-abiadura.<br />

3. Urtxintxa-kaiola erako motor baten sinkronismo-abiadura NS = 1.500 rpm da.<br />

a. Hutseko abiadura 1.450 rpm baldin bada, kalkula ezazu lerratze-ehunekoaren %S balioa.<br />

b. Abiadura kargan 1.400 rpm baldin bada, kalkula ezazu S lerraduraren balioa kargan.


3. Ariketa (2'5 puntu)<br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Zirkuitu magnetiko bat daukagu. Bere ezaugarriak irudian ikusten direnak dira.<br />

Aipatutako zirkuitu magnetikoari dagokionez, aurki ezazu N harilkatuak zenbat bira eduki behar<br />

dituen induktantzia L = 100 mH izan dadin.<br />

⁻ ⁷ Wb<br />

<strong>–</strong> Airearen iragazkortasuna 0 =4⋅⋅10<br />

A⋅bira⋅m<br />

<strong>–</strong> Nukleoaren materialaren iragazkortasun erlatiboa μ = 2.000<br />

<strong>–</strong> Bidearen batazbesteko luzera burdinean: ln = 30 cm<br />

<strong>–</strong> Burdinartekoaren luzera: lg = 0,5 mm<br />

<strong>–</strong> Burdinaren azalera: An = 400 mm² (nukleo gutztian uniformea)<br />

<strong>–</strong> Burdinartekoaren azalera: Ag = 400 mm²<br />

<strong>–</strong> Harilaren bira kopurua: N<br />

4. Ariketa (2'5 puntu)<br />

A <strong>–</strong> A' sekzioa<br />

Irudian R-L zirkuitua tentsio alterno sinusoidalez hornitzen duen sorgailu baten eskema erakusten<br />

da.<br />

Baldin eta sorturiko tentsioa E m=10 2 V balioa duen anplitude konstantekoa eta maiztasun<br />

aldakorrekoa bada, kalkula ezazu uL tentsioak duen anplitudearen balioa bobinan, maiztasunaren<br />

balio hauetarako:<br />

f = f1 = 100 Hz.<br />

f = f2 = 1.000 Hz.<br />

f = f3 = 10.000 Hz.<br />

R= 62,6 Ω<br />

L = 10 mH


5. Ariketa (2'5 puntu)<br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

Paraleloan konektaturik dauden bi karga trifasiko orekatu dauzkagu, honako espezifikazio hauek<br />

dauzkatenak:<br />

1. karga 2. karga<br />

Tentsio izendatua: 400 V, 50 Hz 400 V, 50 Hz<br />

Potentzia izendatua: 50kW 10kW<br />

Potentzia faktorea: 0,8 Induktiboa 0,7 kapazitiboa<br />

Tentsio izendatu horretan elikatzen diren bi kargei buruz, honako hau eskatzen da:<br />

1. Kontsumitzen duten (P) potentzia aktiboaren, (Q) potentzia erreaktiboaren eta (S) potentzia<br />

itxurazkoaren balioa kalkulatzea.<br />

2. Multzoaren potentzia-faktorearen balioa kalkulatzea (cosφ).<br />

3. Triangeluan konektaturik dagoen kondentsadore-banku baten faseko<br />

kapazitatearen balioa kalkulatzea, potentzia-faktorea zuzentzeko<br />

beharrezkoa dena (cosφ = 1).


Emaitzak:<br />

1. Ariketa<br />

I<br />

Ic = 1A<br />

Uc = 5V<br />

8<br />

7<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2. Ariketa<br />

1.<br />

0 12 24<br />

E<br />

Abiadura sinkronoa (ns): momentua 0 denean.<br />

Hutsezko abiadura: ez du indarrik egin behar, ia<br />

ia ns.<br />

Karga beteko abiadura (nk): bi kurbak mozten<br />

diren puntuan.<br />

Gehieneko parea. Kurbaren punturik altuena.<br />

Abio parea: Momentuaren kurba hasten den lekua<br />

n=0.<br />

Ic<br />

I2<br />

I1<br />

2.<br />

3.<br />

3. Ariketa<br />

4. Ariketa<br />

N = 720 bira<br />

Uf1 = 1 V<br />

Uf2 = 7,1 V<br />

Uf3 = 10 V<br />

5. Ariketa<br />

P = 60 kW<br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

NS = 4.000 rpm<br />

Hutsean: S = %3,3<br />

Kargan: S = % 6,7<br />

Q = 27,3 kVAr<br />

S = 65,9 kVA<br />

cosφ = 0,91<br />

C = 181 μF


Ebazpena<br />

1. Ariketa<br />

1. Analitikoki<br />

I 1 =I 2 I c<br />

E− I 1 ⋅R 1 <strong>–</strong> I 2 ⋅R 2 =0<br />

E −I 1 ⋅R 1 <strong>–</strong> I c ⋅R c =0<br />

I 1 =I 2 I c<br />

12−2⋅I 1 <strong>–</strong> 2⋅I 2 =0<br />

12−2⋅I 1 <strong>–</strong>5⋅I C =0<br />

⇒ I 1=3,5 A eta I 2=2,5 A eta I C=1 A<br />

U C = I C ⋅R C =1⋅5=5V<br />

2. Grafikoki<br />

Badakigu guztiak jatorritik abiatzen<br />

direla, tentsioa (E) zero denean zirkuitua<br />

zeharkatzen duen intentsitatea 0 da.<br />

Lehenengo puntua (0,0).<br />

Lehen lortu dugu E = 12 Vrako<br />

intentsitateen balioak, beraz baditugu<br />

hiru intentsitateen zuzenak egiteko<br />

beste puntuak:<br />

I1 -> (12,3'5)<br />

I2 -> (12,2'5)<br />

Ic -> (12,1)<br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

12V ko puntuan marra bertikal bat eginez gero, dagokion intentsitatea lortzen<br />

da.<br />

2. Ariketa<br />

1.<br />

I<br />

8<br />

7<br />

6<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

0 12 24<br />

Abiadura sinkronoa (ns): momentua 0 denean.<br />

Hutsezko abiadura: ez du indarrik egin behar, ia ia<br />

ns.<br />

Karga beteko abiadura (nk): bi kurbak mozten diren<br />

puntuan.<br />

Gehieneko parea. Kurbaren punturik altuena.<br />

Abio parea: Momentuaren kurba hasten den lekua<br />

n=0.<br />

E<br />

Ic<br />

I2<br />

I1


2.<br />

N s = 60⋅f<br />

p<br />

60⋅400<br />

= =4.000 rpm<br />

6<br />

3.<br />

Hutsean: S= N s <strong>–</strong> N r 1.500 <strong>–</strong> 1.450<br />

⋅100= ⋅100=%3,3<br />

N s<br />

1.500<br />

Kargan: S= N s <strong>–</strong> N r<br />

=<br />

N s<br />

1.500 <strong>–</strong> 1.400<br />

=0,067<br />

1.500<br />

3. Ariketa<br />

2<br />

N<br />

L= ⇒ N = R⋅L<br />

R<br />

Rn= l n<br />

⋅A = l n<br />

0⋅ r⋅A =<br />

0,3<br />

4 ⋅10 −7 Abira<br />

=1.193.662 −6<br />

⋅2000⋅400⋅10 Wb<br />

Ra= l a<br />

⋅A = l a<br />

0⋅ r⋅A =<br />

0,5⋅10 −3<br />

4⋅10 −7 Abira<br />

=3.978.873,6 −6<br />

⋅1⋅400⋅10 Wb<br />

A bira<br />

R T=R n Ra=1.193.6623.978.873,6=5.172.535,6 Wb<br />

N =5.172.535,6⋅100⋅10 −3 =719,2≃720 bira<br />

4. Ariketa<br />

XL<br />

Zb<br />

=2⋅⋅f<br />

1=2⋅⋅f 1=2⋅⋅100=628,32<br />

2 =2⋅⋅f 2 =2⋅⋅1.000=6.283,2<br />

3 =2⋅⋅f 3 =2⋅⋅10.000=62.832<br />

X L =⋅L j<br />

X L1 = 1 ⋅L j=628,32⋅10⋅10 −3 =6,2832 j <br />

X L2 = 2 ⋅L j=6.283,2⋅10⋅10 −3 =62,832 j <br />

X L3 = 3 ⋅L j=62.832⋅10⋅10 −3 =628,32 j <br />

Z b =R X L<br />

Z b1 =R X L1 =62,66,2832 j =62,91 I5,73 <br />

Z b2 =RX L2 =62,662,832 j=88,69 I45,1 <br />

Z b3= R X L3=62,6628,32 j =631,4 I84,31 <br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)


I<br />

UL<br />

I = E<br />

Z b<br />

I 1 = E<br />

=<br />

Z b1<br />

10<br />

=0,159I −5,73 A<br />

62,91I5,73 I 2 = E<br />

=<br />

Zb2 10<br />

=0,113I −45,1 A<br />

88,69I45,1 I 3 = E<br />

=<br />

Zb3 10<br />

=0,0159I −84,31 A<br />

631,4I84,31 U L = X L ⋅I<br />

U L1 = X L1 ⋅I 1 =6,2832 I90 ⋅0,159 I −5,73 =1 I −84,27 A<br />

U L2 = X L2 ⋅I 2 =62,832 I90 ⋅0,113 I−45,1 =7,1 I44 ,9 A<br />

U L3= X L3⋅I 3=628,32 I90⋅0,0159 I — 84,31=10 I −75,31 A<br />

5. Ariketa<br />

1. Potentziak<br />

P=P 1P 2 =50.00010.000=60.000W =60kW<br />

S1= P 1<br />

cos 1= 50.000<br />

=62.500 VA<br />

0,8<br />

S2 = P 2<br />

cos 2 =10.000 =14.285,7VA<br />

0,7<br />

1=arcos0 ,8=36,87 º (induktiboa)<br />

2=−arcos0 ,7=−45,57 º (kapazitiboa)<br />

Q1 =S 1⋅sin 36,87=62.500⋅0,6=37.500 VAr<br />

Q2 =S 2⋅sin−45,57=14.285,7⋅−0,714=−10.202 VAr<br />

Q=Q 1Q 2 =37.500−10.202=27.298 VAr<br />

S= P 2 Q 2 =−60.000 2 27.298 2 =65.918VA<br />

2. Potentzia faktorea<br />

cos= P 60.000<br />

=<br />

S 65.918 =0,91 (Induktiboa)∣Q 1∣∣Q 2∣<br />

gainera: =arctan Q 27.298<br />

=arctan =24,46 º<br />

P 60.000<br />

cos24 ,46=0,91 Induktiboa<br />

3. Potentzia faktorearen zuzenketa<br />

(Iraila 09 <strong>–</strong> Euskeraz <strong>–</strong> UPNA)<br />

cos=0,91⇒ =24,46º ⇒ tan =0,455<br />

cos '=1⇒ '=0º ⇒ tan '=0<br />

P⋅tan <strong>–</strong> tan ' <br />

C=<br />

3cdot U 2 60.000⋅0,455 <strong>–</strong> 0<br />

=<br />

⋅ 3⋅400 2 ⋅2⋅ 50 =<br />

27.293<br />

150.796.447,4 =181⋅10−6 F =181 F

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!