gazteleraren como juntagailu polisemikoak ... - Euskaltzaindia
gazteleraren como juntagailu polisemikoak ... - Euskaltzaindia
gazteleraren como juntagailu polisemikoak ... - Euskaltzaindia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
208 EUSKERA - XXXIV (2. a1dia)<br />
GAk (1980), halaber, agian zehazkien, ondokoa azaldu du beza/ako <strong>juntagailu</strong>az:<br />
"Beza/a daraman perpausa aditzlaguntzat eman dugu eta aditzlagun<br />
guztiek bezala, -ko atzizkia har dezake. Orduan, dakigunez, izenlagun<br />
bihurtzen zaigu".<br />
Ikuspegi morfologikotik hain erraza den azalpena (Alg + -ko = Ilg),<br />
zailago gertatuko zaigu sorrera-mekanismoaz arituko garenean. Izan ere,<br />
beza/a erabiltzean modua konparatzen dugun bitartean, beza/akoaren kasuan,<br />
itxuraren eta agian izaeraren berdintasuna adieraziko dugu. Hori dela eta,<br />
egitura sakonetik bertatik guztiz ezberdinak diren perpausak izango dira<br />
beza/a eta beza/ako dutenak, eta ez beza/a adberbioa dukeen perpaus<br />
baten azalerako egituran buruturiko zenbait transformazioren emaitza.<br />
Beza/ako <strong>juntagailu</strong>a erabili ahal izateko, egitura sakoneko subjektu<br />
-funtzioa duten bi absolutibo-sintagmez gain, atributu-funtzioko beste bi<br />
sintagma (adjektibal) erreferentzikide behar izango dira, sakoneko bi perpausak<br />
eredu atributibo arruntekoak izanik:<br />
Esate baterako, (14) adibidearen azpian, ondoko bi perpausak leudeke:<br />
(14) Artropodo hauen kutiku/a, beste artropodoena bezalakoa da.<br />
(14a) Artropodo hauen kutiku/a, horre/akoa da.<br />
(14b) Beste artropodoena, horre/akoa da.<br />
Eta beti bezala, erlatibizazio-transformazioa erabiliz:<br />
-+ (14i) pJ*Artropodo hauen kutiku/a dpJbeste artropodoena horrelakoa<br />
den]p, horre/akoa]IS da]p.<br />
Ondoren, errepikaturiko izen-sintagma ezabatuz:<br />
- (14ii) Artropodo hauen kutiku/a, beste artropodoena ¢ den horre/akoa<br />
da.<br />
da.<br />
Amaitzeko, forma adjektibal absolutua erlatiboaz ordezkatuz,<br />
-* (14iii) Artropodo hauen kutiku/a, beste artropodoena den beza/akoa<br />
Aurreko perpauseren atzizkia errepikaturik egonik txertatuarena ezaba<br />
dezakegunez, jatorrizko perpausa lortuko dugu.<br />
da.<br />
* (14) Artropodo hauen kutiku/a, beste artropodoena ¢ beza/akoa<br />
Puntu honi bukaera emateko, beza/a <strong>juntagailu</strong>az esan duguna errepikatzea<br />
besterik ez zaigu falta, beza/akoa <strong>juntagailu</strong>a konparaketa orokorra<br />
adierazten dutenetarikoa izanik esparru semantiko murriztuagoaz aritu<br />
nahi dugunean bezain + adjektiboa egitura erabili beharko dugula<br />
alegia.
Change language