iii_tomi.pdf
iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf
vis, ucqire da daixsome, Wabuko~ 19 . oRond siRrmiseul planSi solidurad sxvaobs SuSanikisagan demonstrirebuli Tavisufleba da amaRlebuloba Trazeasa da sokratesagan (platonis `sokrates apologia~) warmoCenili Tavisuflebisagan. qristianuli xelovnebis gmiri amas aRwevs mas Semdeg, rac `gatexavs Tavis miwier guls, amaRldeba arsebobis bunebrivsa da sasrulo pirobebze~ 20 . xolo antikur gmirs aseTi Zalisxmeva ar sWirdeba, igi Tavidanve ideisa da realobis dasrulebuli mTlianobaa. raki iq principia `individis ganuyofeli mTlianoba Tavis SigniT da garegnul gamovlinebaSi, amitom uaryofiToba Sinagani gaorebisa da xelis aRebisa ver iqneba rogorc arsebiTi momenti~. 21 matlis Cvenebis zemoxsenebul scenas aseTi sagulisxmo StrixiT amTavrebs mwerali: `me miuge da varqu: `ZaZisa samoseli mcired-Ra Segeracxaa saguemelad, da aw matlTa magaTTvis mxiarul xar?~ da man mrqua me qenebiT: `nu vis Tana ity ZaZisa samoselisaTÂs cxorebasa Cemsa, rameTu adre yofad ars datevebaÁ ubadrukTa amaT ÃorcTa CemTaÁ~. rameTu Sinagan ZaZa emosa da aravin icoda Cemsa gareSe, xolo garegan kacTa Tualsa antioqiisa palekarti emosa~. ratom faravs martvili ZaZis samosels Zvirfasi antioquri palekartiT? sisxlTan SedarebiT ufro mokrZalebuli msxverplia ZaZiT Semosiloba da Tavmdablobis saTnoebis karnaxiT martvils ar surs asketuri SemarTebis gamofena (`raJams hyofde qvelis-saqmesa, nu scnobn marcxenaÁ Seni, rasa iqmodis marjunaÁ Seni~, maTe, 6.3). SuSaniki antioquri Zvirfasi qsoviliT Sekerili kabiT evlineba `kacTa Tualsa~. es triumfaluri samoseli asketis ZaZas faravs, ZaZa _ dawylulebul, matlebdaxveul sxeuls, damaxinjebuli sxeuli _ axovan suls, zecisa da miwis siyvaruliT anTebuls, amaRlebuls Tavisi ubedurebiT, ubedurs Tavisi fizikuri umweobiT. aq gmiris mxatvruli saxe TiTqos kontrapunqtis principiTaa agebuli: didebul samos- Si gamowyobili dedofali sapitiaxSosi da ZaZiT mosili, Seuracxyofili martvili mTlianobaSia, warsuli da awmyo, ocneba da sinamdvile erTadaa. rTuli, dramatulia es mTlianoba. xolo roca wamebis meeqvse wels cixeSi SuSaniks mazli jojiki moinaxulebs, qalis sxeulisa da sulis yvela iaras TiTqos erTbaSad piri gaexsnao, ise moedineba martvilis bageTagan muqara da wyeva, moTqma da sasoeba: `ganvisajneT me da varsqen pitiaxSi mun, sada-igi ara ars TualRebaÁ winaSe msajulisa mis msajulTaÁsa da meufisa mis meufeTaÁsa. sada ara ars rCevaÁ mamakacisa da dedakacisaÁ, sada me da man swori sityuaÁ vTquaT winaSe uflisa Cuenisa iesu qristÀsa; miagos mas ufalman, vi- Tar man uJamod nayofni Cemni moisTulna da sanTeli Cemi daSrita da yuavili Cemi daaWno, SuenierebaÁ sikeTisa CemisaÁ daabnela da dideba Cemi daamdabla~. qristianuli aRmsareblobisaTvis miwieri sinamdvile sruliad ar warmoadgens borotebas. RmerTia Semqmneli yovelivesi da mis mier Seqmnili samyaro masve miemar- Teba, Camohgavs. materialuri sinamdvilis faseuloba imiTac dasturdeba, rom absoluturi suli misiT imoseba (qristes xorcSesxmis aqti). amitomac qristianuli es- Tetika da xelovneba grZnobadi sinamdvilis SiSvel uaryofas ar axdens Tavis saukeTeso qmnilebebSi. adamianuri arsebobis miwier-materialuri aspeqti sulier-RvTaebrivTan SedarebiT da SepirispirebiT aris mdabali qristianuli xelovnebisaTvis. principi Sepirispireba-kontrastisa (antinomiurobisa) am xelovnebis stilisturi ni- Sania. 22 SuSanikis (saerTod, hagiografiuli gmiris) mxatvruli saxis SinaarsSi miwier-piraduli sawyisi Semotanilia da mas mizandasaxuli pozitiuri mniSvneloba da fasi aqvs. igi winaaRmdegobaSi aRmoCndeba idealurTan, sazogadosTan. Sinagani tkivilisa 19 Корнелий Тацит. Сочинения в двух томах, т. I, Л., 1969, с. 326. 20 Гегель. Эстетика, т. III, М.,1971, с. 209. 21 Гегель. Эстетика, т. I I, с. 244. 22 amis Taobaze ix. g. farulava. mxatvruli saxis bunebisaTvis Zvel qarTul prozaSi. gv. 20- 28, 53-56. 68
da gaorebis safasurad martvili maRldeba materialurze, piradulze. `samyaro sulisa gamarjvebas zeimobs garegan samyaroze da moaswavebs am gamarjvebas TviT am garegani samyaros farglebSi da imave samyaroze, da, amis kvalobaze, grZnobadi movlena ufasurdeba~. 23 sulis am amaRlebas Tavisi Tavisaken hegeli mravalgzis warmoaCens Sua saukuneTa xelovnebis analizisas: `...es amaRlebuloba Seadgens ZiriTad princips romantikuli xelovnebisa~ (hegeli Sua saukuneebis xelovnebas `romantikuls~ uwodebs, xolo mis upirveles nimuSad warmoudgeba `religiuri sfero romantikuli xelovnebisa~. 24 ix. misi `esTetika~, t II). SuSanikis amaRlebulobis gancdasac msxverplad mitanilis faseulobis Segneba asazrdoebs. rac ufro realuria am faseulobis Segneba, miT ufro mZafria winaaRmdegobis tkivili; rac ufro mZafria gaorebis tkivili, miT ufro zemoqmedia amaRlebulobis gancda, romelic Sinagani tkivilisa da gaorebis daZlevas eltvis ideal- Si. amgvarad, pirvelsave qarTul hagiografiul Txzulebas sruliad cxadi fsiqologiuri konfliqtis atmosferoSi SevyavarT. yovelive zemoTqmuli met-naklebi sisruliT esadageba qarTuli martirologiis yvela Zegls, magaliTad, iovane sabanisZis `habo tfilelis martvilobas~, VIII s. nawarmoebs, romelic mogviTxrobs, Tu rogor awames arabebma qristianobisa da saqarTvelos erTgulebisaTvis TavianTi Tanamemamule. oRond imisaTvis, raTa sityva ar gagvigrZeldes, Cven am Txzulebidan, iseve rogorc sxva hagiografiuli nawarmoebebidan, upiratesad CamovTvliT an zogadad mivu- TiTebT martvilis im moqmedebebs, romlebic gmiris mxatvruli modelis erT aspeqts _ zogads, idealurs _ warmoaCens. amgvar moqmedebaTa principuli azri imis msgavsia, rac `SuSanikis wamebasTan~ dakavSirebiT warmovaCineT, Tanac samecniero literaturaSi ufro cnobili da gaanalizebuli. yuradRebas sagangebod iseT epizodebze SevaCerebT, roca gmiris saxeSi kerZo, miwieri sawyisi sacnaurdeba da RvTaebrivs upirispirdeba. abos sulieri amaRlebuloba imaSic vlindeba, rom man tomobrivi da sarwmunoebrivi borkilebi daamsxvria, `dauteva mamaÁ da dedaÁ da Zmani da dani da naTesavni da monagebni da agarakebi~ da sarwmunoebrivi WeSmaritebis maZiebeli saqarTveloSi movida. xolo naTlisRebis Semdgom abo iwyebs cxovrebas xorciel saWiroebaTadmi gamorCeuli TavSekavebiT: `dumiliTa da marxviTa moauZlurebda igi ÃorcTa maT si- Wabukisa TÂsisaTa... egreT ganvlo sam TTue~. xolo roca abo nerse erisTavTan erTad dasavleT saqarTvelodan aRmosavleTSi midis, afxazeTis mTavari uTvaliswinebs, rom iq, viTarca arabTagan pyrobil mxare- Si, mahmadianTagan safrTxe emuqreba. abo miugebs, rom eg yvelaferi gaTvaliswinebuli aqvs da mzadaa tanjvisaTvis, sikvdilisaTvisac ki. meored Sepyrobis win abos afrTxileben keTilismyofelni, Tu ra safrTxe emuqreba. `me ara xolo tanjvad ganmzadebul var qristesTÂs, aramed sikudidca~, _ ambobs arabi Wabuki. saocar Seupovrobas avlens abo, roca mas pirvelad esaubreba Tbilisis amira. sikvdilis muqarasac da oqro-vercxlis aRTqmasac igi erTnairi Sinagani TavisuflebiTa da zizRiT ukuagdebs. aseve gawbilebulni aRmoCndebian abos- Tan sapatimro senakSi Sesulni `crumoZRuarni igi da Semasmenelni~, romelTac `ver SeZres marTali igi~. aq zogadad moxseniebul yvela epizodSi warmoisaxeba da STambeWdav gancdad xmianobs martvilis suliereba, qeduxrelobiTa da Rrma RvTismosaobiT aRbeWdili. gansakuTrebuli ZaliT ki rwmenis simtkice da nebis Tavisuflebis Seuvaloba im scena- Si ikveTeba, roca Tbilisis amira meore, ukanasknel dakiTxvaze ixmobs abos. am epizodis mxatvruli struqtura da azri warmoCenilia samecniero literaturaSi 25 da 23 Гегель. Эстетика, т. I, М., 1968, с. 86. 24 Гегель. Эстетика, т. II, с. 232. p. 25 g. farulava. mxatvruli saxis bunebisaTvis Zvel qarTul prozaSi. gv. 199-201. 69
- Page 18 and 19: xedviT. Yyofiereba miCneulia sikeTe
- Page 20 and 21: mianiSnebs kaeSans, Rimili - naTels
- Page 22 and 23: axali drois Teologiuri azrovneba eT
- Page 24 and 25: nawarmoebi, mxolod esTetikuri TvalT
- Page 26 and 27: lis moxmareba ki ar ikrZaleba, aram
- Page 28 and 29: wmindanis ltolva wmindanobisaken, m
- Page 30 and 31: viT garejelis mowafe lukiane cxadad
- Page 32 and 33: arc mxolod TanamedroveTa zogadi dam
- Page 34 and 35: `cxovrebaTa~ gmiri Tavidanve nebayo
- Page 36 and 37: zurgs aqceven, uSurvelad gascemen q
- Page 38 and 39: X-XI ss-Si asketizmis esTetikis gam
- Page 40 and 41: SemosZarcvia suls, didi Zalisxmevis
- Page 42 and 43: `saSen masalad~ iSviaTad iyenebs ko
- Page 44 and 45: om, stereotipi nakli ki ar aris amg
- Page 46 and 47: azriT, `qarTuli hagiografiis dasawy
- Page 48 and 49: Zlieri damakavSirebeli rgoli iyo bi
- Page 50 and 51: ne Sesagragnelad mCuari wmidaÁ wmi
- Page 52 and 53: iakob xucesis `SuSanikis wameba~ 52
- Page 54 and 55: aris dakavSirebuli, wmindani uwmind
- Page 56 and 57: `SuSanikis wamebaSi~ hagiografiisaT
- Page 58 and 59: uli sulis gamarjveba xorcze. mowame
- Page 60 and 61: qorwinebac. amave dros, `samkauli~
- Page 62 and 63: qristianobas ar darTvia mwvalebluri
- Page 64 and 65: mogvianebiT gaCndeba bzari samyaros
- Page 66 and 67: mentebi. idealisaken mimaval gzaze
- Page 70 and 71: Cven sityvas aRar gavagrZelebT. vit
- Page 72 and 73: Sinagani konfliqtis Sinaarsis aspeq
- Page 74 and 75: sakiTxavTa Janrs am dros ukve garkv
- Page 76 and 77: igive unda iTqvas armazis msxvrevis
- Page 78 and 79: qristianoba saqarTveloSi. es ki mis
- Page 80 and 81: eikonuri anu xatisebri gansaxovneba
- Page 82 and 83: viT dagvirgvinebuli, dabla CamoSveb
- Page 84 and 85: om saerTod uarvyoT misi esTetikurob
- Page 86 and 87: zemore STagonebas mosdevs TviT macx
- Page 88 and 89: Tul enas saxarebaSi simbolurad laza
- Page 90 and 91: xile zeciT gardamo ubrwyinvalesi mz
- Page 92 and 93: eklesia aSenda mayvlovanSi, xolo qv
- Page 94 and 95: nian da movidian samoTxesa mas, da
- Page 96 and 97: `wminda ninos cxovrebis~ mTeli saxi
- Page 98 and 99: nebis Tavisuflebis kvalobaze, adami
- Page 100 and 101: veles yovlisa, qedmaRlobis qveS, ro
- Page 102 and 103: mas kibesa winamZRurobisasa aRiyvan
- Page 104 and 105: uar-yo... egeviTarman man ganTqumul
- Page 106 and 107: ZTaSi stumrad mosul berebs erTxel g
- Page 108 and 109: kefaliisaTvis gamarTul disputSi mon
- Page 110 and 111: ogorc varaudoben, Txzuleba dawerili
- Page 112 and 113: ogorc aRniSnaven, ioane sabaniZis T
- Page 114 and 115: gulisa Tquenisani maspinZel eqmeniT
- Page 116 and 117: qarTvelebs siyvaruliT `haboTi~ Seuc
da gaorebis safasurad martvili maRldeba materialurze, piradulze. `samyaro sulisa<br />
gamarjvebas zeimobs garegan samyaroze da moaswavebs am gamarjvebas TviT am<br />
garegani samyaros farglebSi da imave samyaroze, da, amis kvalobaze, grZnobadi movlena<br />
ufasurdeba~. 23 sulis am amaRlebas Tavisi Tavisaken hegeli mravalgzis warmoaCens<br />
Sua saukuneTa xelovnebis analizisas: `...es amaRlebuloba Seadgens ZiriTad<br />
princips romantikuli xelovnebisa~ (hegeli Sua saukuneebis xelovnebas `romantikuls~<br />
uwodebs, xolo mis upirveles nimuSad warmoudgeba `religiuri sfero romantikuli<br />
xelovnebisa~. 24 ix. misi `esTetika~, t II).<br />
SuSanikis amaRlebulobis gancdasac msxverplad mitanilis faseulobis Segneba<br />
asazrdoebs. rac ufro realuria am faseulobis Segneba, miT ufro mZafria winaaRmdegobis<br />
tkivili; rac ufro mZafria gaorebis tkivili, miT ufro zemoqmedia amaRlebulobis<br />
gancda, romelic Sinagani tkivilisa da gaorebis daZlevas eltvis ideal-<br />
Si. amgvarad, pirvelsave qarTul hagiografiul Txzulebas sruliad cxadi fsiqologiuri<br />
konfliqtis atmosferoSi SevyavarT.<br />
yovelive zemoTqmuli met-naklebi sisruliT esadageba qarTuli martirologiis<br />
yvela Zegls, magaliTad, iovane sabanisZis `habo tfilelis martvilobas~, VIII s.<br />
nawarmoebs, romelic mogviTxrobs, Tu rogor awames arabebma qristianobisa da<br />
saqarTvelos erTgulebisaTvis TavianTi Tanamemamule.<br />
oRond imisaTvis, raTa sityva ar gagvigrZeldes, Cven am Txzulebidan, iseve rogorc<br />
sxva hagiografiuli nawarmoebebidan, upiratesad CamovTvliT an zogadad mivu-<br />
TiTebT martvilis im moqmedebebs, romlebic gmiris mxatvruli modelis erT aspeqts<br />
_ zogads, idealurs _ warmoaCens. amgvar moqmedebaTa principuli azri imis msgavsia,<br />
rac `SuSanikis wamebasTan~ dakavSirebiT warmovaCineT, Tanac samecniero literaturaSi<br />
ufro cnobili da gaanalizebuli. yuradRebas sagangebod iseT epizodebze SevaCerebT,<br />
roca gmiris saxeSi kerZo, miwieri sawyisi sacnaurdeba da RvTaebrivs upirispirdeba.<br />
abos sulieri amaRlebuloba imaSic vlindeba, rom man tomobrivi da sarwmunoebrivi<br />
borkilebi daamsxvria, `dauteva mamaÁ da dedaÁ da Zmani da dani da naTesavni<br />
da monagebni da agarakebi~ da sarwmunoebrivi WeSmaritebis maZiebeli saqarTveloSi<br />
movida. xolo naTlisRebis Semdgom abo iwyebs cxovrebas xorciel saWiroebaTadmi<br />
gamorCeuli TavSekavebiT: `dumiliTa da marxviTa moauZlurebda igi ÃorcTa maT si-<br />
Wabukisa TÂsisaTa... egreT ganvlo sam TTue~.<br />
xolo roca abo nerse erisTavTan erTad dasavleT saqarTvelodan aRmosavleTSi<br />
midis, afxazeTis mTavari uTvaliswinebs, rom iq, viTarca arabTagan pyrobil mxare-<br />
Si, mahmadianTagan safrTxe emuqreba. abo miugebs, rom eg yvelaferi gaTvaliswinebuli<br />
aqvs da mzadaa tanjvisaTvis, sikvdilisaTvisac ki.<br />
meored Sepyrobis win abos afrTxileben keTilismyofelni, Tu ra safrTxe emuqreba.<br />
`me ara xolo tanjvad ganmzadebul var qristesTÂs, aramed sikudidca~, _ ambobs<br />
arabi Wabuki. saocar Seupovrobas avlens abo, roca mas pirvelad esaubreba<br />
Tbilisis amira. sikvdilis muqarasac da oqro-vercxlis aRTqmasac igi erTnairi Sinagani<br />
TavisuflebiTa da zizRiT ukuagdebs. aseve gawbilebulni aRmoCndebian abos-<br />
Tan sapatimro senakSi Sesulni `crumoZRuarni igi da Semasmenelni~, romelTac `ver<br />
SeZres marTali igi~.<br />
aq zogadad moxseniebul yvela epizodSi warmoisaxeba da STambeWdav gancdad xmianobs<br />
martvilis suliereba, qeduxrelobiTa da Rrma RvTismosaobiT aRbeWdili. gansakuTrebuli<br />
ZaliT ki rwmenis simtkice da nebis Tavisuflebis Seuvaloba im scena-<br />
Si ikveTeba, roca Tbilisis amira meore, ukanasknel dakiTxvaze ixmobs abos. am epizodis<br />
mxatvruli struqtura da azri warmoCenilia samecniero literaturaSi 25 da<br />
23 Гегель. Эстетика, т. I, М., 1968, с. 86.<br />
24 Гегель. Эстетика, т. II, с. 232. p.<br />
25 g. farulava. mxatvruli saxis bunebisaTvis Zvel qarTul prozaSi. gv. 199-201.<br />
69