iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf

04.06.2013 Views

ne Sesagragnelad mCuari wmidaÁ wmidaTa maT da patiosanTa nawilTa misTa da egreT sxuaTa maT aRviReT guamiÓigi friad damaSurali da daWmuli matlTagan, da ganvbaneT igi matlisa misgan miwovanisa da Txramlisagan, da SevhmoseT, mCuriTa miT, da maSinRa episkoposTa maT orTave, iovane da afoc, viTarca ÃarTa mÃneTa dauRlvil- Ta zesknelisa mis fasisaTa, yovliT krebuliTurT fsalmuniTa sulieriTa da kerovniTa aRnTebuliTa da sakumeveliTa sulneliTa aRvixueniT patiosanni Zualni da gamovixueniT wmidasa mas eklesiasa. da davhkrZaleniT wmidani igi da didebulni da pativcemulni nawilni wmidisa SuSanikisni ganmzadebulsa mas adgilsa. da mas Ramesa angelozTa saxed Rame igi ganvaTieT da daviTis qnariTa miT yovladZliersa Rmer- Tsa da Zesa missa, ufalsa Cuensa, iesu qristesa, vadidebdiT~ (XIX T.). iakob xucess pativs scemda da angariSs uwevda varsqen pitiaxSic. iakobi iyo im sasuliero pirTa Soris, romlebic varsqenma sparseTidan dabrunebis meore dResve miiwvia: `da xvalisa dRÀ, viTar aRdga pitiaxSi, gÂwoda Cuen, xucesTa, da mivediT. da sixaruliT SegÂmTxÂna~ (IV T.). varsqenma sasuliero pirebs, maT Soris iakobsac, sTxova, STaegonebinaT dedoflisaTvis, dabruneboda ojaxs. SuSanikma uari SeuTvala pitiaxSs. sainteresoa, rom varsqenma, rogorc Cans, kargad icis iakobisa da SuSanikis axlo urTierTobis Sesaxeb. rodesac varsqenis mier Seuracxyofil da senakSi Caketil dedofalTan iakobi imyofeba, pitiaxSis msaxuri midis da pirdapir kiTxulobs: `iakob manda arsa?~ (VII T.). igi iakobs gadascems, varsqeni gibarebso. iakobs varsqeni ar usayvedurebs, rom daarRvia misi brZaneba (`numca vin Sevals xilvad misa~) da daavalebs, dedofals gamoarTvas samkaulebi da mas Caabaros. iakobma Seasrula varsqenis davaleba. SuSanikis survilic es iyo. nawarmoebidan aSkarad Cans, rom iakobi aris uaRresad faqizi, naTeli pirovneba. igi qvemo qarTlis pitiaxSis mier Cadenil sarwmunoebriv Ralats erovnuli ubedurebis momaswaveblad miiCnevs da amitomac savsebiT samarTlianad gmobs mis saqciels. SuSanikis wameba iakobma marjved gamoiyena qristianuli sarwmunoebis interesebisaTvis _ sarwmunoebisaTvis Tavdadeba maSin samSoblosaTvis Tavganwirvis tolfardi iyo. iakobma gamoafxizla Tavisi Tanamedrove sazogadoeba, uCvena maT qveynis interesebisaTvis samsaxuris brwyinvale magaliTi. swored amiT vlindeba iakobis patriotizmi. iakobi uaRresad ganaTlebuli pirovnebaa. misi nawarmoebidan Cans Zveli da axali aRTqmis wignebis SesaniSnavi codna. unda vifiqroT, rom iakobi kargad iyo gaTviTcnobierebuli agreTve originalur, Tu naTargmn hagiografiaSic. fiqroben, rom VI saukunis dasawyisSi iakobi curtavis episkoposi gamxdara (es debuleba damtkicebulad ver miiCneva.). imasac varaudoben, rom mas sxva Txzulebebic hqonia dawerili. kerZod, aRniSnaven, rom iakobs Seudgenia saistorio Txzulebac. (k. kekeliZe, Zveli qarTuli literaturis istoria, I, Tb, 1980, gv. 115; b. kilanava, `SuSanikis wamebis~ atribuciisaTvis: `pirveli sxivi~, IX, 1973, gv. 431. S. oniani, iakob xucesis `wamebaÁ wmidisa SuSanikisi~, Tb. 1978, gv. 83). amas unda mowmobdes fraza: `viTarca-igi vTquT~ (I T.). 4. nawarmoebis daweris TariRi. Txzulebis Seqmnis dro dgindeba TviT nawarmoebSi daculi cnobebis mixedviT. masSi aRwerilia SuSanikis wameba da gardacvaleba. nawarmoebis dasawyisSi naTqvamia: `iyo, mervesa welsa sparsTa mefisasa, karad samefod waremarTa varqen pitiaxSi~. sparseTSi perozi gamefda 459 wels; maSasadame, varsqeni perozis karze gamgzavrebula 467 wels (459+8), igi dabrunebula 469 wlis dasawyisSi. 469 wlis 8 ianvars mas pirvelad uwamebia SuSaniki. amave wlis 14 aprils varsqenma xelaxla gvema SuSaniki da cixeSi Caagdo, sadac man eqvsi weli gaatara da meSvide wels gardaicvala. nawarmoebis mixedviT, SuSaniki gardaicvala 17 oqtombers. e. i. misi gardacvalebis TariRia 475 wlis 17 oqtomberi. dedofali paraskevs gardacvlila. eklesiam SuSanikis moxseniebis dRed xuTSabaTi daadgina. (k. kekeliZe, Zveli qarTuli literaturis istoria, I, Tb, gv. 118) 50

nawarmoebi dawerilia SuSanikis gardacvalebis Semdeg. magram masSi araferia na- Tqvami varsqenis sikvdilis Sesaxeb. qveynis moRalate varsqen pitiaxSi vaxtang gorgasalma 482 wels moakvlevina. nawarmoebi uTuod varsqenis sikvdilamde aris dawerili. Torem mwerali aRniSnavda `uSjulo~ varsqenis dasjis Sesaxeb. amdenad, nawarmoebi dawerilia SuSanikis gardacvalebis Semdeg da varsqenis sikvdilamde, 476 _ 482 wlebs Sua. am bolo dros ufro azusteben Txzulebis daweris dros. bunebrivia, iakobi nawarmoebis weras Seudgeboda SuSanikis gardacvalebis axlo xanebSi (rogorc nawarmoebidan vigebT, man Txzulebis dasawerad mzadeba adreve daiwyo). savaraudoa, rom igi Txzulebas male daasrulebda, albaT 476 wels. S. oniani da n. janaSia am TariRs deben Txzulebis Seqmnis zemo qronologiur zRvrad. (S. oniani, iakob xucesis `wamebaÁ wmidisa SuSanikisi~, gv. 36; n. janaSia, `SuSanikis wameba~, I, Tb., 1980, gv. 285 _286). 51

ne Sesagragnelad mCuari wmidaÁ wmidaTa maT da patiosanTa nawilTa misTa da egreT<br />

sxuaTa maT aRviReT guamiÓigi friad damaSurali da daWmuli matlTagan, da ganvbaneT<br />

igi matlisa misgan miwovanisa da Txramlisagan, da SevhmoseT, mCuriTa miT, da<br />

maSinRa episkoposTa maT orTave, iovane da afoc, viTarca ÃarTa mÃneTa dauRlvil-<br />

Ta zesknelisa mis fasisaTa, yovliT krebuliTurT fsalmuniTa sulieriTa da kerovniTa<br />

aRnTebuliTa da sakumeveliTa sulneliTa aRvixueniT patiosanni Zualni da<br />

gamovixueniT wmidasa mas eklesiasa. da davhkrZaleniT wmidani igi da didebulni da<br />

pativcemulni nawilni wmidisa SuSanikisni ganmzadebulsa mas adgilsa. da mas Ramesa<br />

angelozTa saxed Rame igi ganvaTieT da daviTis qnariTa miT yovladZliersa Rmer-<br />

Tsa da Zesa missa, ufalsa Cuensa, iesu qristesa, vadidebdiT~ (XIX T.).<br />

iakob xucess pativs scemda da angariSs uwevda varsqen pitiaxSic. iakobi iyo im<br />

sasuliero pirTa Soris, romlebic varsqenma sparseTidan dabrunebis meore dResve<br />

miiwvia: `da xvalisa dRÀ, viTar aRdga pitiaxSi, gÂwoda Cuen, xucesTa, da mivediT.<br />

da sixaruliT SegÂmTxÂna~ (IV T.). varsqenma sasuliero pirebs, maT Soris iakobsac,<br />

sTxova, STaegonebinaT dedoflisaTvis, dabruneboda ojaxs. SuSanikma uari SeuTvala<br />

pitiaxSs.<br />

sainteresoa, rom varsqenma, rogorc Cans, kargad icis iakobisa da SuSanikis<br />

axlo urTierTobis Sesaxeb. rodesac varsqenis mier Seuracxyofil da senakSi Caketil<br />

dedofalTan iakobi imyofeba, pitiaxSis msaxuri midis da pirdapir kiTxulobs:<br />

`iakob manda arsa?~ (VII T.). igi iakobs gadascems, varsqeni gibarebso. iakobs varsqeni<br />

ar usayvedurebs, rom daarRvia misi brZaneba (`numca vin Sevals xilvad misa~) da daavalebs,<br />

dedofals gamoarTvas samkaulebi da mas Caabaros. iakobma Seasrula varsqenis<br />

davaleba. SuSanikis survilic es iyo.<br />

nawarmoebidan aSkarad Cans, rom iakobi aris uaRresad faqizi, naTeli pirovneba.<br />

igi qvemo qarTlis pitiaxSis mier Cadenil sarwmunoebriv Ralats erovnuli ubedurebis<br />

momaswaveblad miiCnevs da amitomac savsebiT samarTlianad gmobs mis saqciels.<br />

SuSanikis wameba iakobma marjved gamoiyena qristianuli sarwmunoebis interesebisaTvis<br />

_ sarwmunoebisaTvis Tavdadeba maSin samSoblosaTvis Tavganwirvis tolfardi<br />

iyo. iakobma gamoafxizla Tavisi Tanamedrove sazogadoeba, uCvena maT qveynis<br />

interesebisaTvis samsaxuris brwyinvale magaliTi. swored amiT vlindeba iakobis patriotizmi.<br />

iakobi uaRresad ganaTlebuli pirovnebaa. misi nawarmoebidan Cans Zveli da axali<br />

aRTqmis wignebis SesaniSnavi codna. unda vifiqroT, rom iakobi kargad iyo gaTviTcnobierebuli<br />

agreTve originalur, Tu naTargmn hagiografiaSic.<br />

fiqroben, rom VI saukunis dasawyisSi iakobi curtavis episkoposi gamxdara (es<br />

debuleba damtkicebulad ver miiCneva.). imasac varaudoben, rom mas sxva Txzulebebic<br />

hqonia dawerili. kerZod, aRniSnaven, rom iakobs Seudgenia saistorio Txzulebac.<br />

(k. kekeliZe, Zveli qarTuli literaturis istoria, I, Tb, 1980, gv. 115; b. kilanava,<br />

`SuSanikis wamebis~ atribuciisaTvis: `pirveli sxivi~, IX, 1973, gv. 431. S. oniani,<br />

iakob xucesis `wamebaÁ wmidisa SuSanikisi~, Tb. 1978, gv. 83). amas unda mowmobdes fraza:<br />

`viTarca-igi vTquT~ (I T.).<br />

4. nawarmoebis daweris TariRi. Txzulebis Seqmnis dro dgindeba TviT nawarmoebSi<br />

daculi cnobebis mixedviT. masSi aRwerilia SuSanikis wameba da gardacvaleba.<br />

nawarmoebis dasawyisSi naTqvamia: `iyo, mervesa welsa sparsTa mefisasa, karad<br />

samefod waremarTa varqen pitiaxSi~. sparseTSi perozi gamefda 459 wels; maSasadame,<br />

varsqeni perozis karze gamgzavrebula 467 wels (459+8), igi dabrunebula 469 wlis<br />

dasawyisSi. 469 wlis 8 ianvars mas pirvelad uwamebia SuSaniki. amave wlis 14 aprils<br />

varsqenma xelaxla gvema SuSaniki da cixeSi Caagdo, sadac man eqvsi weli gaatara da<br />

meSvide wels gardaicvala. nawarmoebis mixedviT, SuSaniki gardaicvala 17 oqtombers.<br />

e. i. misi gardacvalebis TariRia 475 wlis 17 oqtomberi. dedofali paraskevs<br />

gardacvlila. eklesiam SuSanikis moxseniebis dRed xuTSabaTi daadgina. (k. kekeliZe,<br />

Zveli qarTuli literaturis istoria, I, Tb, gv. 118)<br />

50

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!