Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
azriT, `qarTuli hagiografiis dasawyisi Cven unda veZioT, Tu ufro adre ara, yovel<br />
SemTxvevaSi qarTul enaze RvTismsaxurebis SemoRebis xanaSi. es imitom, rom<br />
saRmrTo werilis wignebTan erTad, wmindanTa cxovreba-moqalaqobis kiTxvac Tavidanve<br />
RvTismsaxurebis erT-erT aucilebel elementad iqna miCneuli. maSasadame, mexuTe<br />
saukuneSi CvenSi ukve unda yofiliyo Targmnili wmindanTa cxovrebani. mar-<br />
Tlac, SuSanikis martvilobaSi pirdapiraa naTqvami, rom, rodesac is waiyvanes pitiaxS<br />
varsqenTan, man `Tanawaritana evangelÀ TÂsi da wmidani igi wignni mowameTani~<br />
(iqve, gv. 501). hagiografiuli nawarmoebebi gansakuTrebul interess iwveven, radganac<br />
maT daucavT uZvirfasesi cnobebi Cveni qveynis istoriisaTvis, amasTan, isini qar-<br />
Tuli mwerlobis upirvelesi Zeglebia.<br />
k. kekeliZe wers: `qarTuli originaluri hagiografia metad sayuradRebo dargia<br />
Cveni Zveli mwerlobisa, romelsac wminda hagiografiul interess garda Tan axlavs<br />
uaRresi SemecnebiTi istoriuli mniSvneloba da mxatvruli Txrobis zemoqmedeba~<br />
(iqve, gv. 508). maRal Sefasebas aZlevs qarTul hagiografiul Txzulebebs ivane javaxiSvili:<br />
`mTeli qarTuli saistorio mwerloba, romelmac-ki Cvenamde moaRwia, warmoiSva<br />
martvilobaTa da wmidaTa cxovrebaTagan: arc kvinklosebs (epikur TqmulebaTa<br />
cikls), arc matianeebs am mxriv mniSvneloba ara hqoniaT. samoqalaqo da samxedro<br />
istoriac... saqarTveloSi zemoaRniSnuli mwerlobis niadagze aRmocenda~ (iv.<br />
javaxiSvili, istoriis mizani, wyaroebi da meTodebi winaT da axla, I; iv. javaxiSvili<br />
Txzulebani, VIII, Tb., 1977, gv. 47).<br />
wmidaTa cxovreba, maTi Rvawli sazogadoebisaTvis nimuSad, misabaZ etalonad iTvleboda.<br />
swored amitom swerda samoel qarTlis kaTalikosi iovane sabanis Zes:<br />
`mnebavs, raÁTa daiweros sanatrelisa amisca (abos) martÂlobaÁ, viTarca pirvelTa<br />
maT qristÀs mowameTaÁ, da daidvas igica wmidasa kaTolike eklesiasa Sina mosaÃsenebelad<br />
yovelTa, vin iyvnen Semdgomad Cuensa~.<br />
ioane sabanisZem mSvenivrad gamoiyena arabi Wabukis _ abos _ qristianobisaTvis<br />
Tavdadeba zogi meryevi qarTvelis Wkuis saswavleblad da gamosafxizleblad:<br />
`sxuani, romelni-ese varT morwmuneni, msgavsebasa queSe damonebul da naklulevanebiTa<br />
da siglaxakiTa Sekrulni, viTarca rkiniT, xarksa queSe maTsa guemulni da<br />
qenjnilni, ZÂr-ZÂrad zRveulni, SiSiTa ganilevian da iryevian, viTarca lerwamni<br />
qarTagan ZlierTa, aramed qristÀs siyuaruliTa da SiSiTa, Cueulebisaebr mamulisa<br />
slvisa; WirTa moTminebiTa, ara ganeSorebian mxolodSobilsa Zesa RmrTisasa. eseviTarsa<br />
Jamsa Sina gamoCnda axovnad wmidaÁ ese mowamÀ, ara Tu pirveliTganve Cuengani<br />
iyo, aramed umecari sarwmunoebisagan Cuenisa; ucxoÁ ucxoÁTa SjuliTa movida<br />
da qristesa, RmerTsa Cuensa, Seemecna, romlisaT-Âsca dRes kualad axalman aman<br />
dResaswaulman da krebaman wmidisa da axlisa mowamisaman gÂrgÂnosan-yo eklesiaÁ~.<br />
ra Tqma unda, sruliad gasagebia, rom SuSanikis, evstaTi mcxeTelis, abos, abibos<br />
nekreselis da sxvaTa wameba, sirieli mamebis, grigol xanZTelis, ninos, efTvime da<br />
giorgi mTawmidelebis da sxvaTa daucxromeli moRvaweoba qristianuli sarwmunoebis<br />
ganmtkicebisaTvis (rac, sabolood saqarTvelos gaZlierebas moaswavebda)<br />
xalxis farTo fenebis mxardaWeras, maT aRtacebas iwvevda.<br />
SuSanikis, qvemo qarTlis dedoflis, mowameobrivi Rvawli da Tavdadeba aris aRwerili<br />
iakob xucesis TxzulebaSi `wamebaÁ wmidisa SuSanikisi, dedoflisaÁ~ (SemoklebiT<br />
`SuSanikis wameba~). ganvixiloT es nawarmoebi.<br />
2. istoriuli pirobebi. kargadaa cnobili, rom amierkavkasia Zveli da axali wel-<br />
TaRricxvis mijnaze da axali welTaRricxvis pirvel saukuneebSi ori udidesi saxelmwifos<br />
_ romis imperiisa da iranis _ mudmivi qiSpis sagani iyo. isini cdilobdnen<br />
amierkavkasiis samefoebis, gansakuTrebiT somxeTisa da saqarTvelos, gavlenis<br />
sferoSi moqcevasa da gamoyenebas TavianTi didmpyrobeluri miznebisaTvis. swored<br />
amitom iyo, rom somxeTi da saqarTvelo xelidan xelSi gadadioda imis mixedviT,<br />
Tu romeli agresori sjabnida metoqes _ romi irans, Tu irani roms. rTuli situacia<br />
Seiqmna V saukuneSi. n. janaSia wers: `V s. 40-iani wlebidan iwyeba axali eta-<br />
46