04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

liTac ukavSirdeba sikeTisaTvis mebrZoli don kixotisa da Tavisuflebismoyvare<br />

oilenSpigelis saxelebs mkiTxvelis cnobierebaSi.<br />

ticianma am Zegls uwoda `udidesi epopea me-18 saukunis feodalur saqarTvelosi~<br />

(t. tabiZe, werilebi, narkvevebi, Tb., 1957, gv. 72). `xumarswavla~ erT-erTi yvelaze<br />

tragikuli wignia qarTuli mwerlobis istoriaSi. Txzulebis keTili gmirebi marcxdebian<br />

(zuraba Tavs iklavs), maT Trgunavs garemomcveli boroteba, ingreva saqar-<br />

Tvelos feodaluri monarqia, nadgurdeba adamianuri idealebi. qarTuli literaturisaTvis<br />

ucxoa aseTi uimedoba da sasowarkveTa, amgvari tragikuli paTosi, magram<br />

unda gvaxsovdes, vin aris am nawarmoebis avtori da rodis iwereboda es Zegli.<br />

savsebiT naTeli warmodgena Segveqmneba ioane batoniSvilis miznebsa da ocnebebze,<br />

Tuki gavecnobiT kanonproeqtTa erT-erT umniSvnelovanes krebuls qarTuli samarTlis<br />

istoriaSi _ `sjuldebas~, romelic mxolod qaRaldze darCa, radgan ioane<br />

batoniSvilis patriotul SemarTebas win gadaulaxavi dabrkoleba eloda: gardaicvala<br />

giorgi XII, saqarTvelo ruseTs SeuerTda, batoniSvilebi ruseTSi gadaasaxles<br />

da ioanes gegmebic ganuxorcielebeli darCa. albaT, yvelaze sastiki dartyma mis-<br />

Tvis mainc is iyo, rom ruseTSi `miwveul~ batoniSvilebs samudamod aekrZalaT sam-<br />

SobloSi dabruneba. ioanes adiutantis, gabriel ratiSvilis, Txrobis mixedviT, imdenad<br />

didi iyo qarTveli batoniSvilebis sasowarkveTa am ambis Setyobisas, rom<br />

TviT am brZanebis wamkiTxavi vinme nikolai kamenski aatira kidec qarTveli mamuli-<br />

Svilebis ubedurebam (g. ratiSvili, dasax. naSr., gv. 178-179).<br />

`Tu Tavisi reformebis proeqtSi ioane batoniSvilma gamoarkvia rogor SeiZleboda,<br />

misi azriT, saqarTvelos feodaluri monarqiis ganaxleba da qarTveli eris<br />

gamoyvana progresis gzaze, `kalmasobaSi~ man dagvanaxa, rom srsvili RrRnida mTels<br />

erovnul sxeuls, rom yvelaze metad swored misi mTavari organoebi, ese igi gabatonebuli<br />

da mmarTveli wreebi, iyvnen daavadebuli~ (g. qiqoZe, dasax. naSr., gv. 184).<br />

ioane batoniSvili Tavisi Txzulebis erT-erTi epizoduri personaJia da igi nawarmoebSi<br />

mudam mesame pirSi ixsenieba: `...da gaemarTnen siRnaRisaken batonis-Svils<br />

ioanesTan~, `da mcire xnis ukan batonis-Svils ioanesTan waiyvana...~; magram uaRresad<br />

mniSvnelovania, rom swored avtori afasebs ioane beris moRvaweobas saxarebiseuli<br />

fraziT: `netar iyvnen devnulni simarTlisaTvis~, rac, faqtobrivad, nawarmoebis<br />

mTavari personaJis mxatvruli funqciis gansazRvracaa. maT saubarSi beri batoniSvils<br />

Tavis gaWirvebas SesCivis:<br />

`ioane: swores TqmisaTvis kinaRam qva damkribes.<br />

batonis-Svili: netareba mogewereba qristes brZanebisamebr.<br />

ioane: viTar?<br />

batonis-Svili: netar iyvnen devnulni simarTlisaTvis, rameTu maTi ars<br />

sasufeveli caTa~.<br />

es fraza (`netar iyvnen devnulni simarTlisaTvis~) TxzulebaSi Semdeg ukve ioane<br />

beris piriT meordeba da am ideis gansxeulebas warmoadgens. ioane batoniSvils<br />

nawarmoebis mTavari gmiri ainteresebs, rogorc garkveuli msoflmxedveloba, rogorc<br />

`ideis matarebeli~ personaJi. `xumarswavlaSi~ saqarTvelos realuri viTarebis<br />

obieqtur asaxvasTan erTad gadmocemulia feodaluri monarqiis ngrevasTan<br />

dakavSirebuli subieqturi tkivili, romelic xelaSvilis cnobierebaSi nafleT-nafleT,<br />

tragikul epizodebad irekleba. gare ralobasTan urTierToba ki ar warmoaCens<br />

ioane bers, rogorc individualizebul literaturul xasiaTs, aramed TviT<br />

xelaSvilis cnobiereba aris am realobis aRqmisa da Sefasebis erTgvari kriteriumi.<br />

swored am dros gamovlenili misi pirovnuli pozicia warmoadgens mas dasrulebul<br />

mxatvrul saxed. Tavisi gmiri avtors ainteresebs, rogorc garkveuli msoflmxedveloba<br />

da es msoflmxedveloba borotebiTa da uvicobiT aRsavse gare realobasTan<br />

urTierTobisas ayalibebs am personaJis xasiaTsa da daniSnulebas (gamoxatuls bibliuri<br />

fraziT: `netar iyvnen devnulni simarTlisaTvis~). `xumarswavlaSi~ gadmoce-<br />

332

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!