iii_tomi.pdf
iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf
xeebSia warmodgenili da mkiTxveli uSualod grZnobs miwier, amqveyniur vnebaTaRelvas, ufro metic, aq TiTqos yovel nabijze igrZnoba is, rom saqme gvaqvs TviT avtoris poetizirebul biografiasTan, rac kidev ufro xazs usvams leqsSi gamovlenil xalas emocias. amave ciklSi besiks aqvs sxva intonaciiT Sesrulebuli leqsebi, romlebic metaforuli simboloebis nacvlad sufTa lirikuli xmiT gamoxataven poetis gancdebs. am leqsebSi Wabuki mijnuri uSualod mimarTavs satrfos, romelic auwereli silamazis matarebelia, magram amave dros uwyaloa da Seubralebeli: me Senma fiqrma mimarinda, Cavel Wirebsa: andamatisebr mimizidav, vhgav namWirvebsa. vardis bageni Svenierad sxva mapirebsa Cemebr uwyalod miiyvaneb gasakvirvebsa. rodis iqneba Semomxedo gulsa mwirebsa? (`me Senma fiqrma mimarinda...~) aq gansakuTrebiT sayuradReboa erT-erTi Sedevri Zveli qarTuli lirikisa _ `tano-tatano~. poeti arRvevs yovelgvar pirobiTobas da pirdapir, uSualod amkobs Tavis mijnurs: tano-tatano, gulwamtano, ucxod marebo! zilfo, kavebo, momklavebo, versakavebo! warb-wamwam-Tvalno, misaTvalno, Semazarebo: Zow-lal-bageo, damdageo, sulTwamarebo! piro mTvareo, momigone, mzisa darebo! poetis uSualoba gasaocar siZlieres aRwevs. TiTqos erTi amosunTqviTaa miwyobili erTmaneTze Zvirfasi qvebi da moulodneli saxeebi da, rac mTavaria, miuxedavad ferTa siWarbisa, arsad ar ilaxeba natifi poeturi qsovili. rogorc vnaxeT, besikis zemoaRniSnuli erTi ciklis leqsebi sxvadasxva poeturi xerxiTaa Sesrulebuli (mag., erTi mxriv, `sevdis baRi~ da meore mxriv _ `tano-tatano~), magram maT akavSirebT erTi niSani. es aris am leqsebis mZafri dramatizmi. besikis lirikuli gmiri realuri siyvaruliTaa gatacebuli. igi ar aris aRmosavluri tipis mWvreteli, pasiuri aRqmis mijnuri, igi dramatizirebuli saxea, rac formis mxriv gamovlenilia gmiris daucxromel, energiul paTosSi. monologi amaRlebuli da medgari tonisaa, miuxedavad imisa, rom igi SeiZleba uimedod iyo gamijnurebuli. amaRlebul paToss amxels Tundac is sityvebi, romelSic damarcxebis gamo lirikuli gmiri sikvdils natrobs: besiki sikvdils ar vemalebi, Tavi maqvs misTvis Senawonebi! an mkvdari mijnuri damitireT, damfalT samares! va, sicocxleo ukuRmarTo, danacarebo: dramatiuli simZafre besikis satrfialo lirikis yvelaze damaxasiaTebeli Tvisebaa, rac mis poezias gansakuTrebul adgils aniWebs `aRorZinebis xanis~ qarTul mwerlobaSi. ar iqneboda swori, rom es dramatizmi marto misi poeturi enis Tvisebad migveCnia. besikis poeziis dramatizms, movlenebTan gamZafrebul damokidebulebas. ueWvelad aqvs Tavisi Rrma safuZvlebi. pirvel rigSi unda aRiniSnos poetis erTgvari ukmayofilo damokidebuleba gare samyarosTan. igi sofels usamarTlobasa da gautanlobas usayvedurebs da xSir SemTxvevaSi momavalsac sakmaod uimedo TvaliT Sehyurebs. amas Tavisi gamoxatuleba upovia poetis SemoqmedebaSi da Tumca avtori uSualod arc exeba socialuri sinamdviliT gamowveul mwvave tkivilebs, igi mainc Tavs iCens poetis satrfialo lirikaSi. swored am moments gamohyavs misi satrfialo lirika kameruli poeziis CarCoebidan. `rac miirewa sofelman, veRar davsTvale hamri- Ta, misi simware yoveli guls gardamrTxmian kamriTa~, _ ambobs poeti. xolo sxva leqsSi besiki pirdapir acxadebs: `var ucxo vinme yaribi, ama sityvisa mxmobeli, ama 322
muxTlisa soflisa maginebeli, mgmobeli~. `es yvelaferi _ SeniSnavs k. kekeliZe _ araa ubralo, uSinaarso deklaracia... kaci, romelic xedavda Tavisi qveynis socialursa da politikur rRvevas, romelic, amitom iZulebuli iyo misTvis saimedo mzrunveli eZebna xan sparseTSi, xan ruseTSi sxvas veras ityoda Tu ara: oi! sofelo, pirdamyofelo! oi! drkuo, cruo, oi, mrudo, cudo! oi! Sensa pirsa vin etrfis, tirsa! hai, hai, gican, oi, eSmakT zRudo! 2 poetis satrfialo lirikis erT-erTi umSvenieresi nimuSia cnobili leqsi, romelic kremenCugSia dawerili da besikis biografiul realiebs gadmogvcems. am patara erTstrofiani leqsiT saocrad sevdiani amRerebiT Seqmnilia adamianuri mwuxarebis suraTi. besikisTvis Cveuli sityvawarmoebiT (`haeri civ-namiani~, `gulsevdiani~) miRweulia mimzidveli poeturi efeqti. TiTqos yvelaferi gaTavda, samudamod gafermkrTalda: haeri civnamiani CemTvis aRar-a dRiani; mas vSorav gulsevdiani, vis molodna maqvs gviani. qufrxveviT, Tvalcremliani, aRarasad-a xmiani, TavmoxriT vnaxe iani, sxivni hklebodes mziani. besikis lirikidan sayuradReboa leqsi _ `dedofals anazed~. igi udavod ostaturad Sesrulebuli Sesxmaa ana dedoflisa (gansakuTrebiT sainteresoa saxeli `anas~ zmuri gaTamaSeba sariTmo klauzulaSi). magram unda iTqvas, rom igi emociurad nakleb datvirTulia, vidre `sevdis baRis~ ciklis leqsebi (amis mizezi TviT leqsis mizandasaxulobaSi unda davinaxoT, `dedofals anaze~ samqebro xasiaTis nawarmoebia). besikis poeturi ena msjelobisTvis did masalas iZleva. igi lirikuli leqsis namdvili didostatia. upirvelesi niSani misi leqsisa kompoziciuri daxvewilobaa, rac mis poezias gansakuTrebul iers aZlevs. lirikuli leqsis kompozicia mxolod garegan formas rodi eyrdnoba. leqsis kompozicias ar gansazRvravs poetis mier SerCeuli marto esa Tu is sazomi Tu leqsTwyobis romelime saxe (vTqvaT, soneti an muxambazi da sxv.). kompozicia poetis Sinagan samyaroSi iRebs saTaves da erTian saxeSi Tu lirikul amRerebaSi vlindeba. igi yoveli leqsis saxeTa mTlianobas da Camoyalibebul gancdaTa erTian gadawyvetas gulisxmobs. am mxriv, besikis leqsebi Seudarebeli ostatobiT aris Sesrulebuli. poetis lirikuli Sedevris `sevdis ba- Ris~ kompoziciuri mTlianoba erTiani, mTavari saxis gamokveTilobaSia gamomJRavnebuli. leqsis mTavari saxe uzomod Seyvarebuli mijnuri, lirikuli gmiria, romelic ucxo walkotSi Sebralebas iTxovs ganrisxebuli satrfosagan da mTeli am lirikuli suraTis saxeebis sistema, metaforaTa uCveulo gradacia da ferebis ganawileba mTavari saxis, lirikuli gmiris bunebis gaxsnas emsaxureba. iqmneba emociaTa mTlianobis STabeWdileba. swored aseTive kompoziciuri mTlianoba axasiaTebs `sevdis ba- Ris~ ciklis Sedevrebs, rogoricaa `tano tatano~, `Savni SaSvni~ da sxv. besiki araCveulebrivad flobs poetur semantikas da, SeiZleba iTqvas, rom Zvel qarTul mwerlobaSi igi rusTvelis erT-erTi Rirseuli memkvidrea. aRiarebulia, rom rusTvelis msgavsad besikic ZiriTadad metaforuli stilis poetia da igi bevradaa davalebuli SoTa rusTvelis poeturi enisagan. aq arcTu iSviaTad gvxvdeba rusTveluri `melnis tba~ da `giSris saTebi~, astraluri saxeobani Tu Zvirfasi qvebis metaforebi. amasTan, besiki bevr SemTxvevaSi axal poetur aRmoCenebs akeTebs da 2 qarT. lit. istoria, t. 114. gv.673. 323
- Page 272 and 273: xedoT~ samyaros, rom maSinve vigrZn
- Page 274 and 275: xibli arakad Tqmisa 274 vaxtang gog
- Page 276 and 277: sulxan-sabas zneobrivi mrwamsis gag
- Page 278 and 279: adaTic. axaldabadebul vaJs aZleven
- Page 280 and 281: as, yoyloCinobas, umadurobas, flido
- Page 282 and 283: wignebSia gamokveTili. WeSmarit Tav
- Page 284 and 285: ganpirobebulia raimegvari motiviT,
- Page 286 and 287: `daviTianis~ avtori skefsisis Semwy
- Page 288 and 289: i poeziis saunjidan unda iyos amozi
- Page 290 and 291: luri qali RvTiur Zalad iqceva, real
- Page 292 and 293: turi TviTgardasaxvani, (`gind meZin
- Page 294 and 295: 2. rogorc aRvniSneT, `daviTianSi~ b
- Page 296 and 297: li gansazRvravda da Semdeg miawerda
- Page 298 and 299: lier pursac~ da saerTod, d. guramiS
- Page 300 and 301: a pirovnebaSi gaCndes mravali `me~.
- Page 302 and 303: mo sayvarelo, imyofebi sada? qveskn
- Page 304 and 305: 8. principi, rom adamiani ixatebode
- Page 306 and 307: nen, `marTlis Tqma~ iyo. Teoriulad
- Page 308 and 309: didsa iqmian mefeni puroba-darbazob
- Page 310 and 311: daviT guramiSvilma qarTul poeziaSi
- Page 312 and 313: sebaa. vaJa arasodes aravisi Taname
- Page 314 and 315: aqac iseve, rogorc pirvel magaliTSi
- Page 316 and 317: Sav Tval-warbas, pirad TeTrsa, asxd
- Page 318 and 319: ali~ - am fraziT xazgasmulia raRac
- Page 320 and 321: literatura: 1. А. Ф. Лосев,
- Page 324 and 325: dRes misi saxeliTaa cnobili, magali
- Page 326 and 327: erTmaneTze mSvenier saxe-simboloebs
- Page 328 and 329: ioane batoniSvili da misi `xumarswa
- Page 330 and 331: maRali mowodebis, kvali. don kixoti
- Page 332 and 333: liTac ukavSirdeba sikeTisaTvis mebr
- Page 334 and 335: S i n a a r s i: 1. Sesavali ------
- Page 336: 336
muxTlisa soflisa maginebeli, mgmobeli~. `es yvelaferi _ SeniSnavs k. kekeliZe _<br />
araa ubralo, uSinaarso deklaracia... kaci, romelic xedavda Tavisi qveynis socialursa<br />
da politikur rRvevas, romelic, amitom iZulebuli iyo misTvis saimedo mzrunveli<br />
eZebna xan sparseTSi, xan ruseTSi sxvas veras ityoda Tu ara:<br />
oi! sofelo, pirdamyofelo!<br />
oi! drkuo, cruo, oi, mrudo, cudo!<br />
oi! Sensa pirsa vin etrfis, tirsa!<br />
hai, hai, gican, oi, eSmakT zRudo! 2<br />
poetis satrfialo lirikis erT-erTi umSvenieresi nimuSia cnobili leqsi, romelic<br />
kremenCugSia dawerili da besikis biografiul realiebs gadmogvcems. am patara<br />
erTstrofiani leqsiT saocrad sevdiani amRerebiT Seqmnilia adamianuri mwuxarebis<br />
suraTi. besikisTvis Cveuli sityvawarmoebiT (`haeri civ-namiani~, `gulsevdiani~) miRweulia<br />
mimzidveli poeturi efeqti. TiTqos yvelaferi gaTavda, samudamod gafermkrTalda:<br />
haeri civnamiani<br />
CemTvis aRar-a dRiani;<br />
mas vSorav gulsevdiani,<br />
vis molodna maqvs gviani.<br />
qufrxveviT, Tvalcremliani,<br />
aRarasad-a xmiani,<br />
TavmoxriT vnaxe iani,<br />
sxivni hklebodes mziani.<br />
besikis lirikidan sayuradReboa leqsi _ `dedofals anazed~. igi udavod ostaturad<br />
Sesrulebuli Sesxmaa ana dedoflisa (gansakuTrebiT sainteresoa saxeli<br />
`anas~ zmuri gaTamaSeba sariTmo klauzulaSi). magram unda iTqvas, rom igi emociurad<br />
nakleb datvirTulia, vidre `sevdis baRis~ ciklis leqsebi (amis mizezi TviT<br />
leqsis mizandasaxulobaSi unda davinaxoT, `dedofals anaze~ samqebro xasiaTis<br />
nawarmoebia).<br />
besikis poeturi ena msjelobisTvis did masalas iZleva. igi lirikuli leqsis<br />
namdvili didostatia. upirvelesi niSani misi leqsisa kompoziciuri daxvewilobaa,<br />
rac mis poezias gansakuTrebul iers aZlevs. lirikuli leqsis kompozicia mxolod<br />
garegan formas rodi eyrdnoba. leqsis kompozicias ar gansazRvravs poetis mier SerCeuli<br />
marto esa Tu is sazomi Tu leqsTwyobis romelime saxe (vTqvaT, soneti an<br />
muxambazi da sxv.). kompozicia poetis Sinagan samyaroSi iRebs saTaves da erTian saxeSi<br />
Tu lirikul amRerebaSi vlindeba. igi yoveli leqsis saxeTa mTlianobas da Camoyalibebul<br />
gancdaTa erTian gadawyvetas gulisxmobs. am mxriv, besikis leqsebi Seudarebeli<br />
ostatobiT aris Sesrulebuli. poetis lirikuli Sedevris `sevdis ba-<br />
Ris~ kompoziciuri mTlianoba erTiani, mTavari saxis gamokveTilobaSia gamomJRavnebuli.<br />
leqsis mTavari saxe uzomod Seyvarebuli mijnuri, lirikuli gmiria, romelic<br />
ucxo walkotSi Sebralebas iTxovs ganrisxebuli satrfosagan da mTeli am lirikuli<br />
suraTis saxeebis sistema, metaforaTa uCveulo gradacia da ferebis ganawileba<br />
mTavari saxis, lirikuli gmiris bunebis gaxsnas emsaxureba. iqmneba emociaTa mTlianobis<br />
STabeWdileba. swored aseTive kompoziciuri mTlianoba axasiaTebs `sevdis ba-<br />
Ris~ ciklis Sedevrebs, rogoricaa `tano tatano~, `Savni SaSvni~ da sxv.<br />
besiki araCveulebrivad flobs poetur semantikas da, SeiZleba iTqvas, rom Zvel<br />
qarTul mwerlobaSi igi rusTvelis erT-erTi Rirseuli memkvidrea. aRiarebulia,<br />
rom rusTvelis msgavsad besikic ZiriTadad metaforuli stilis poetia da igi bevradaa<br />
davalebuli SoTa rusTvelis poeturi enisagan. aq arcTu iSviaTad gvxvdeba<br />
rusTveluri `melnis tba~ da `giSris saTebi~, astraluri saxeobani Tu Zvirfasi qvebis<br />
metaforebi. amasTan, besiki bevr SemTxvevaSi axal poetur aRmoCenebs akeTebs da<br />
2 qarT. lit. istoria, t. 114. gv.673.<br />
323