Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
gvinda yuradReba mivaqcioT erT garemoebas. RvTiuri siyvarulis alegoriuli<br />
gamoxatva Sua saukuneebSi da, rogorc Cans, merec literaturis metad popularuli<br />
meTodi iyo. Teoria imdenad myari da avtoritetuli aRmoCnda, rom mas geniosebic<br />
ver aRwevdnen Tavs. XIX saukunis cnobili italieli kritikosi franCesko de sanktisi,<br />
romelic dantes SemoqmedebaSi alegorizmis aRiarebis winaaRmdegia, iZulebelia,<br />
dauSvas poetis Semoqmedebaze sqolastikis gavlena 22 . vfiqrobT, arc Cven unda<br />
veZebdeT Rrmad morwmune qristianis daviT guramiSvilis SemoqmedebaSi am Teoriis<br />
primatis gaqarwylebis gzebs, miT umetes, Tu qarTuli mwerlobis istoria saamisod<br />
garkveul safuZvels iZleva. `vefxistyaosnis~ vaxtangiseuli komentari, romelic poemaSi<br />
saRvTo siyvarulis alegoriis arsebobas amtkicebs, SeiZleba miCneul iqnes<br />
klerikalur-reaqciuli wreebis braldebaTagan nawarmoebis dacvis faqtad, magram<br />
arsebobs sakiTxis meore mxarec. kerZod, s. caiSvili SeniSnavs: `irkveva, rom is, rac<br />
vaxtangma rusTavels miawera, iyo misive rwmena, gamomdinare misive SemoqmedebiTi<br />
praqtikidan~ 23 . aseve mniSvnelovania Semdegi daskvnac – `vaxtangis poeziaSi `soflis<br />
mdurvasTan~ erTad siyvarulis alegoriul-mistikuri gaazreba sistemadaa qceuli<br />
da, rogorc aRvniSneT, igi mTeli mimarTulebis Semqmnelia me-18 saukunis qarTul<br />
poeziaSi~ 24 . r. siraZe fiqrobs, rom vaxtangis mrwamsisaTvis erT-erTi mTavari amosavali<br />
unda yofiliyo `qeba qebaTais~ Targmanebani 25 . qarTuli literatura IX saukunidan<br />
icnobs ipolite romaelis Sromas `TargmanebaÁ qebaÁ qebaTaÁ~, romelSic avtori<br />
cnobili teqstis mistikur-alegoriul ganmartebas iZleva. mag., aseTi fraza –<br />
`umjobes arian Cemda ZuZuni Senni ufroÁs Rvinisa~ – asea ganmartebuli: `rameTu vi-<br />
Tarca saxed ganamxiarulis Rvinoman guli, ese saxed ganamxiaruleben mcnebani qristesni,<br />
rameTu viTarca CCvilni romelni gamoswoven ZuZuTagan gamowovad sZisa, egreca<br />
saxed yovelni gamoswovdes Sjulisa da saxarebisagan mcnebaTa, saWmelsa samaradisosa<br />
moipoveben, rameTu ZuZu qristesa araTu sxuaÁ raÁ ars, aramed orni igi<br />
Sjulni, da sZe ese araTu sxuaÁ raÁ ars, aramed mcnebani igi Sjulisani~ 26 .<br />
amgvari tendencia sruliad bunebrivia, simbolur-alegoriuli meTodi aris yvelaze<br />
ufro racionaluri gza RvTaebis warmosadgenad. roca mose sTxovs ufals, saxiT<br />
meCveneo, ufali upasuxebs: `ver ZalgiZs pirisa Cemisa xilvad, rameTu ara ars<br />
kaci, romelmanca ixila piri Cemi da cxovnda~ (gamoslvaTa 33, 20). amitom RvTaebis<br />
Wvreta mxolod simbolos saSualebiT moxdeba. areopagelis mixedviT, RmerTis simboluri<br />
gamoxatva SesaZlebelia anTropomorfuli da zoomorfuli saxeebiT, `nergTa<br />
da qvaTa TiTo-ferobiT~. simbolo SeiZleba miviRoT samkauliT damSvenebuli<br />
dedakaci, SeiaraRebuli barbarosi da ubralo meqoTne. simbolos ukan imaleba<br />
uzarmazari samyaro, romlis ganWvretad uZluria urwmuno da ganuswavleli goneba.<br />
areopagelis mizania, gvaswavlos simbolos xedva. `urwmuno varT mravalni saRmrTo-<br />
Ta saidumloTa sityuebsa, rameTu vxedavT maT martod SemoRebulTa maT Soris grZnobadTa<br />
saxeTa. jer ars ukeTu TaviT TvisiT ganZarcuaÁ maTi SiSulad wmidad saxilvel<br />
qmnaTa, rameTu esreT mxedvelni msaxur viqmnneT wyarosa cxorebisasa Tavsa<br />
Sina Tvissa aRmomdinaresa~ 27 .<br />
`zubovkis~ mSvenieri qali rom qristes simboloa, vgonebT, eWvs ar iwvevs. rom<br />
araferi vTqvaT leqsis Sinaarsze, TviTon calkeuli tropuli formebi ueWvelad<br />
ukavSirdebian macxovris warmodgenas. mag.:<br />
1. `mze~ (vkiTxe: mzeo, sidam moxval), romelic qristes tradiciuli da uryevi simboloa.<br />
d. guramiSvilTan igi mxolod da mxolod qristesTan mimarTebaSi ixmareba.<br />
sxvagvarad warmoudgenelia, Tu gavixsenebT poetis mier Camoyalibebul da<br />
mkacrad metaforul sistemas: mzeTa-mze (mama-RmerTi), mze (qriste), TinaTini (materialuri<br />
mze).<br />
2. `Semimusra Zvali~ gamoZaxili unda iyos ioanes saxarebis im adgilisa, sadac weria<br />
imis Sesaxeb, Tu rogor Seumusres Zvali (wvivi) qristes gverdiT jvarcmul<br />
or gvams da rom amgvari bedi ar ewia macxovris gvams 28 , `rameTu iyo ese, raÁTa<br />
werili aRasrulos, viTarmed: Zuali misi ara Seimusros~ (i. 19, 36). `Semimusra Zv-<br />
317