04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

gvinda yuradReba mivaqcioT erT garemoebas. RvTiuri siyvarulis alegoriuli<br />

gamoxatva Sua saukuneebSi da, rogorc Cans, merec literaturis metad popularuli<br />

meTodi iyo. Teoria imdenad myari da avtoritetuli aRmoCnda, rom mas geniosebic<br />

ver aRwevdnen Tavs. XIX saukunis cnobili italieli kritikosi franCesko de sanktisi,<br />

romelic dantes SemoqmedebaSi alegorizmis aRiarebis winaaRmdegia, iZulebelia,<br />

dauSvas poetis Semoqmedebaze sqolastikis gavlena 22 . vfiqrobT, arc Cven unda<br />

veZebdeT Rrmad morwmune qristianis daviT guramiSvilis SemoqmedebaSi am Teoriis<br />

primatis gaqarwylebis gzebs, miT umetes, Tu qarTuli mwerlobis istoria saamisod<br />

garkveul safuZvels iZleva. `vefxistyaosnis~ vaxtangiseuli komentari, romelic poemaSi<br />

saRvTo siyvarulis alegoriis arsebobas amtkicebs, SeiZleba miCneul iqnes<br />

klerikalur-reaqciuli wreebis braldebaTagan nawarmoebis dacvis faqtad, magram<br />

arsebobs sakiTxis meore mxarec. kerZod, s. caiSvili SeniSnavs: `irkveva, rom is, rac<br />

vaxtangma rusTavels miawera, iyo misive rwmena, gamomdinare misive SemoqmedebiTi<br />

praqtikidan~ 23 . aseve mniSvnelovania Semdegi daskvnac – `vaxtangis poeziaSi `soflis<br />

mdurvasTan~ erTad siyvarulis alegoriul-mistikuri gaazreba sistemadaa qceuli<br />

da, rogorc aRvniSneT, igi mTeli mimarTulebis Semqmnelia me-18 saukunis qarTul<br />

poeziaSi~ 24 . r. siraZe fiqrobs, rom vaxtangis mrwamsisaTvis erT-erTi mTavari amosavali<br />

unda yofiliyo `qeba qebaTais~ Targmanebani 25 . qarTuli literatura IX saukunidan<br />

icnobs ipolite romaelis Sromas `TargmanebaÁ qebaÁ qebaTaÁ~, romelSic avtori<br />

cnobili teqstis mistikur-alegoriul ganmartebas iZleva. mag., aseTi fraza –<br />

`umjobes arian Cemda ZuZuni Senni ufroÁs Rvinisa~ – asea ganmartebuli: `rameTu vi-<br />

Tarca saxed ganamxiarulis Rvinoman guli, ese saxed ganamxiaruleben mcnebani qristesni,<br />

rameTu viTarca CCvilni romelni gamoswoven ZuZuTagan gamowovad sZisa, egreca<br />

saxed yovelni gamoswovdes Sjulisa da saxarebisagan mcnebaTa, saWmelsa samaradisosa<br />

moipoveben, rameTu ZuZu qristesa araTu sxuaÁ raÁ ars, aramed orni igi<br />

Sjulni, da sZe ese araTu sxuaÁ raÁ ars, aramed mcnebani igi Sjulisani~ 26 .<br />

amgvari tendencia sruliad bunebrivia, simbolur-alegoriuli meTodi aris yvelaze<br />

ufro racionaluri gza RvTaebis warmosadgenad. roca mose sTxovs ufals, saxiT<br />

meCveneo, ufali upasuxebs: `ver ZalgiZs pirisa Cemisa xilvad, rameTu ara ars<br />

kaci, romelmanca ixila piri Cemi da cxovnda~ (gamoslvaTa 33, 20). amitom RvTaebis<br />

Wvreta mxolod simbolos saSualebiT moxdeba. areopagelis mixedviT, RmerTis simboluri<br />

gamoxatva SesaZlebelia anTropomorfuli da zoomorfuli saxeebiT, `nergTa<br />

da qvaTa TiTo-ferobiT~. simbolo SeiZleba miviRoT samkauliT damSvenebuli<br />

dedakaci, SeiaraRebuli barbarosi da ubralo meqoTne. simbolos ukan imaleba<br />

uzarmazari samyaro, romlis ganWvretad uZluria urwmuno da ganuswavleli goneba.<br />

areopagelis mizania, gvaswavlos simbolos xedva. `urwmuno varT mravalni saRmrTo-<br />

Ta saidumloTa sityuebsa, rameTu vxedavT maT martod SemoRebulTa maT Soris grZnobadTa<br />

saxeTa. jer ars ukeTu TaviT TvisiT ganZarcuaÁ maTi SiSulad wmidad saxilvel<br />

qmnaTa, rameTu esreT mxedvelni msaxur viqmnneT wyarosa cxorebisasa Tavsa<br />

Sina Tvissa aRmomdinaresa~ 27 .<br />

`zubovkis~ mSvenieri qali rom qristes simboloa, vgonebT, eWvs ar iwvevs. rom<br />

araferi vTqvaT leqsis Sinaarsze, TviTon calkeuli tropuli formebi ueWvelad<br />

ukavSirdebian macxovris warmodgenas. mag.:<br />

1. `mze~ (vkiTxe: mzeo, sidam moxval), romelic qristes tradiciuli da uryevi simboloa.<br />

d. guramiSvilTan igi mxolod da mxolod qristesTan mimarTebaSi ixmareba.<br />

sxvagvarad warmoudgenelia, Tu gavixsenebT poetis mier Camoyalibebul da<br />

mkacrad metaforul sistemas: mzeTa-mze (mama-RmerTi), mze (qriste), TinaTini (materialuri<br />

mze).<br />

2. `Semimusra Zvali~ gamoZaxili unda iyos ioanes saxarebis im adgilisa, sadac weria<br />

imis Sesaxeb, Tu rogor Seumusres Zvali (wvivi) qristes gverdiT jvarcmul<br />

or gvams da rom amgvari bedi ar ewia macxovris gvams 28 , `rameTu iyo ese, raÁTa<br />

werili aRasrulos, viTarmed: Zuali misi ara Seimusros~ (i. 19, 36). `Semimusra Zv-<br />

317

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!