iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf

04.06.2013 Views

daviT guramiSvilma qarTul poeziaSi lirikuli Rimili Semoitana. misi cnobili TviTironia qarTuli movlenac ar gvegoneboda, xalxuri fesvidan rom ar iyos amozrdili, magram xalxur galeqsebaTa da kafiaTa Rimils lirikuli mainc ar eTqmis. `gavipare, damiWires, rad waxvelo, dampaRures~. arc es Rimilia lirikuli. striqoni mxolod imitom movitane, erTi SekiTxva damesva: ramdeni klasikosi (an Tundac araklasikosi) poetia CvenSi, vinc ase martivad da gaubrazeblad ityvis: `dampaRures~. `me sawuTrom berwovneba momaxvedra TavSi komblad~ _ aq igi saerTod ar iRimeba, magram am mtkivneul ambavs aseTi ironiuli xatovanebiT Cvens klasikur (an Tundac araklasikur) poeziaSi sxva ramdeni ityoda? oRond, roca naSvileb `am obolze~, Tavis wignze, laparakobs _ sevdiT, cxadia _ es ukve lirikuli Rimilia. viT Tavs mivce mosveneba, viT mivago amo mrbolsa, sasikvdilod mivwevnilvar, yelSi suli amobolsa. saocari energiiT dawerili striqonebia. cotaTi uxeSi es `amobolsa~, romelic sinamdvileSi maRali poeziaa, odnavi TviTironiiTac mosavs am sazarel process da odnav anelebs, magram eqspresia ar neldeba... Semdegi striqoni cotaTi neitraluria, sul sxva tonalobaze gadasawyobad gvamzadebs: axaldabas nuRar xaro, meZaxian, amo bolsa... axaldaba _ novoselica _ is adgilia, sadac cxovrobs da sikvdils elodeba. boli, etyoba, qarTuli sofelia da sadRac maRla mdebareobs, Tumca es TiTqmis sulerTia, mTeli saqarTvelo axla misTvis sadRac sul maRla mdebareobs, sadRac miRmierSi, romelsac mxolod sikvdilis Semdeg aaRwevs, iq eZaxian, vin eZaxis, ra eZaxis? aris am striqonSi raRac sizmarcxadiseuli, raRac irrealuri... majamuri riTma ki bolo striqonisaganac majamasve moiTxovs da Cveni molodini ar mtyundeba: aw rom me iq wamiyvanon, vin gamizrdis am obolsa? cremli da Rimili. da sadRac Rrmad, kidev ufro Rrmad Camarxuli TviTironiuli CaRimeba sasikvdilod miwevnili moxucisa _ `rao, Se bebero, mainc amod msrbolia sawuTro, suli mainc tkbilia~? III `Sen Cemo winamorbedo~... vaJa-fSavela Tavs daviT guramiSvilis pirdapir STamomavlad da memkvidred acxadebs, naTlad da gasagebad, yovelgvari orazrovnebis gareSe. `daviTians~ lamis Tanamonawileobac ki miewereba vaJas poetikis formirebaSi (`Senis cremlebiT movxarSe~...). marTlac, Tu vinme SeiZleba daisaxos vaJas winamorbedad, es roli yvelaze metad daviT guramiSvils Sehferis, magram konkretul sibrtyeze rogorc ki gadavinacvlebT, maleve aRmovaCenT, rom saqme ase naTeli da gasagebi srulebiTac ar gaxlavT. vaJa-fSavelas poezias guramiSvilis gavlenis aranairi kvali ar atyvia, yovel SemTxvevaSi, TvaldaTval namdvilad ara Cans. arsad igr- Znoba, rom `daviTianidan~ vaJas raime specifikuri aeRos, ganeviTarebinos, gardaesaxos. guramiSvilis poetika ra safuZvlidan amoizarda, didi Zebna ar sWirdeba _ rus- Taveli, arCili, vaxtang meeqvse, ramdenime sasuliero teqsti, zepirsityviereba. vaJas poetikis safuZvlebi aseve martivad ar Camoinusxeba. zepirsityvierebas, cxadia, didi wvlili aqvs Setanili, magram es siaxlove iseTi gadamwyvetic ar unda iyos, rogoradac gvesaxeba, leqswyoba da enis dialeqturi Seferiloba bunebrivad badebs amgvar SegrZnebas. vaJa-fSavela, rogorc poeti, upirveles yovlisa, genialuri poemebis avtoria, xolo misi poemebis arqiteqtonika da mtkice siuJeturi karkasi, dramatuli koliziebis epikuri da lirikuli CamoZerwiloba, ara xalxuri liroepika am ori sawyisis pirveladi ganuyoflobiT, aramed epikurSi ukuCabrunebuli lirikuli stiqia, yovelive es folklors Zalian Soreulad enaTesaveba, Tuki saerTod enaTesaveba. ideaTa samyaroze aRaras vambob. sul sxva poeturi modelia, sxva ganzomileba. 310

daviT guramiSvili momxiblavi mTxrobelia, wrfeli, xatovani, sityvaRonieri, magram mis monaTxrobs mtkice karkasi ar amagrebs, sayrdenebi myifea, kavSirebi winaswar dausazRvravi. yoveli siuJeturi xazis bolos gardauvali Cixi gvelodeba. axali epoqa Tavs imiT amJRavnebs, rom Zveleburi, vrceli, siuJeturad gantotvili eposi zRaprulobis dakargvasTan erTad simZimis centrsac kargavs, TiTqmis damoukidebel monakveTebad iSleba. guramiSvili calkeuli Tavisa Tu epizodis stilur mTlianobaze ufro zrunavs, vidre kompoziciis erTianobaze, mag saqmes Tamami gulgrilobiT ekideba. wignis mTavari nawarmoebi, tradiciulad `qarTlis Wirs~ rom vuwodebT, miuxedavad ambebis simravlisa, Tanamedrove lirikuli poemis pirvelsaxed ufro warmogvidgeba, vidre sakuTriv eposad. axali Temisa Tu Tematuri motivebis Semosvla TiTqmis lirikulad TviTneburia. CarTuli leqsebisa da pirveli piriT gadmocemuli wiaRsvlebis simravle am tendencias kidev ufro saCinos xdis. es wiaRsvlebi pirwmindad lirikulia da zogierTi maTgani iseTi poeturi Zalisaa, bevri analogic rom ar moepoveba qarTul poeziaSi, _ moZravi, moqnili, moulodnel emociebze Wangis gamomdebi striqonebi, TiTqos erTmaneTisagan ganziduli, magram ganwyobisa da riTmis erTianobiT mtkiced Sekruli. vaJas lirizmi ufro sworxazovania. zepirsityvierebisadmi maTi interesic sxvadasxva Sreebisaken aris mimarTuli, rac kidev erTxel adasturebs midrekilebaTa da poetur temperamentTa sxvadasxvagvarobas. folklorSi vaJas heroikuli da arqaikuli izidavs, guramiSvils _ yofiTironiuli, imdenad TviTon masala ara, ramdenadac gamoxatvis Taviseburebani, sityvieri arCevani, ritmuli mimoqceva. erTurTs pirispir rom Sebmodnen, igi, albaT, iseve daamarcxebda vaJa-fSavelas, rogorc xalxuri meleqseebi amarcxebdnen _ fruSkebi Tu yruv-giorgebi. vaJas poeziaSiac Rimili iSviaTad Tu gakrTeba, ara imis gamo, TiTqos RimilTan mwyralad iyos, prozaSi igi aTasferi RimiliT iRimeba da Cvenc gvaRimebs. amas misi poeziis paTosi, temperamenti, samyarosadmi mimarTeba ganapirobebs, monoliTuroba da monumenturoba. vaJa distanciuria, guramiSvili, piriqiT, distancias aqrobs, sruli uSualobiT gvxiblavs, intimurobiT. niSandoblivia riTmisadmi damokidebulebac. es momenti ise meorexarisxovanic ar aris, rogorc erTi SexedviT SeiZleba mogveCvenos. vaJa-fSavelasTvis, iseve rogorc mTeli Cveni mecxramete saukunis mgosanTaTvis, riTma mxolod funqciaa. guramiSvili tkbeba xolme riTmiT da misi efeqtisagan sul sxvadasxvagvari emocia amoaqvs. sari- Tmo sityvaTa dagemovneba zogjer sruliad Cveulebriv sentenciebs markirebul, gamorCeul striqonebad aqcevs: `amisTanas mkurnals vaqeb, milesevdes fazar-xuTos, ar Tu imas, uwamlobiT pirSi suli amamxuTos~ _ `me, Tu ginda, Tavi momWran, tanic gaxdes gasaberad, vinc ar aris kaxaberi, mas ver vityvi kaxaberad~. erTi mxriv, majamis siZnele xiblavs, am salonur TamaSs bunebriobis yalibSi aqcevs, meore mxriv, kafiuri asonansisken aris midrekili, Tvalze metad smenas endoba, drodadro garkveuli Zalisxmevac ki sWirdeba, Tavi mozRudos, ase Tu ise mainc SeinarCunos klasikuri sizuste, Tumca ramdenime SemTxvevaSi mag zRvarsac gadadis. riTmisadmi damokidebuleba arsebiTad sityvisadmi damokidebulebasac asaxavs, sityvis dagemovneba guramiSvils ufro axasiaTebs. am mxriv mTel qarTul poeziaSi, vgoneb, badalic ar moepoveba, Tu rusTavels ar CavTvliT. magram, ramdeni da ra saxis gansxvavebac ar unda aRmovaCinoT vaJasa da gurami- Svilis poetikaSi, Sinaganad mainc vgrZnobT, rom safaneli erTia. oriveni sruliad gankerZoebiT dganan qarTuli poeziis istoriaSi, uSualo gamgrZeleblebi ar hyoliaT, magistraluri xazi maTze ar gawolila. ara imitom, TiTqos sididiT sxvebze naklebni yofiliyvnen, ufro piriqiT. amgvari ucnauri movlenis mizezi droidan amovardnilobaa. guramiSvili qarTuli poeziis cocxal procesSi Zalian gvian CaerTo, roca ukve gardasuli epoqis namsxvrevad aRiqmeboda, vaJa ki Tavisi arsiT aris droidan amovardnili, igi zedroulia. es arc qebaa da arc sayveduri, misi poeziis Tvi- 311

daviT guramiSvili momxiblavi mTxrobelia, wrfeli, xatovani, sityvaRonieri, magram<br />

mis monaTxrobs mtkice karkasi ar amagrebs, sayrdenebi myifea, kavSirebi winaswar<br />

dausazRvravi. yoveli siuJeturi xazis bolos gardauvali Cixi gvelodeba. axali<br />

epoqa Tavs imiT amJRavnebs, rom Zveleburi, vrceli, siuJeturad gantotvili eposi<br />

zRaprulobis dakargvasTan erTad simZimis centrsac kargavs, TiTqmis damoukidebel<br />

monakveTebad iSleba. guramiSvili calkeuli Tavisa Tu epizodis stilur mTlianobaze<br />

ufro zrunavs, vidre kompoziciis erTianobaze, mag saqmes Tamami gulgrilobiT<br />

ekideba. wignis mTavari nawarmoebi, tradiciulad `qarTlis Wirs~ rom vuwodebT,<br />

miuxedavad ambebis simravlisa, Tanamedrove lirikuli poemis pirvelsaxed ufro<br />

warmogvidgeba, vidre sakuTriv eposad. axali Temisa Tu Tematuri motivebis Semosvla<br />

TiTqmis lirikulad TviTneburia. CarTuli leqsebisa da pirveli piriT gadmocemuli<br />

wiaRsvlebis simravle am tendencias kidev ufro saCinos xdis.<br />

es wiaRsvlebi pirwmindad lirikulia da zogierTi maTgani iseTi poeturi Zalisaa,<br />

bevri analogic rom ar moepoveba qarTul poeziaSi, _ moZravi, moqnili, moulodnel<br />

emociebze Wangis gamomdebi striqonebi, TiTqos erTmaneTisagan ganziduli,<br />

magram ganwyobisa da riTmis erTianobiT mtkiced Sekruli. vaJas lirizmi ufro sworxazovania.<br />

zepirsityvierebisadmi maTi interesic sxvadasxva Sreebisaken aris mimarTuli,<br />

rac kidev erTxel adasturebs midrekilebaTa da poetur temperamentTa sxvadasxvagvarobas.<br />

folklorSi vaJas heroikuli da arqaikuli izidavs, guramiSvils _ yofiTironiuli,<br />

imdenad TviTon masala ara, ramdenadac gamoxatvis Taviseburebani, sityvieri<br />

arCevani, ritmuli mimoqceva.<br />

erTurTs pirispir rom Sebmodnen, igi, albaT, iseve daamarcxebda vaJa-fSavelas,<br />

rogorc xalxuri meleqseebi amarcxebdnen _ fruSkebi Tu yruv-giorgebi. vaJas poeziaSiac<br />

Rimili iSviaTad Tu gakrTeba, ara imis gamo, TiTqos RimilTan mwyralad<br />

iyos, prozaSi igi aTasferi RimiliT iRimeba da Cvenc gvaRimebs. amas misi poeziis<br />

paTosi, temperamenti, samyarosadmi mimarTeba ganapirobebs, monoliTuroba da monumenturoba.<br />

vaJa distanciuria, guramiSvili, piriqiT, distancias aqrobs, sruli uSualobiT<br />

gvxiblavs, intimurobiT.<br />

niSandoblivia riTmisadmi damokidebulebac. es momenti ise meorexarisxovanic ar<br />

aris, rogorc erTi SexedviT SeiZleba mogveCvenos. vaJa-fSavelasTvis, iseve rogorc<br />

mTeli Cveni mecxramete saukunis mgosanTaTvis, riTma mxolod funqciaa. guramiSvili<br />

tkbeba xolme riTmiT da misi efeqtisagan sul sxvadasxvagvari emocia amoaqvs. sari-<br />

Tmo sityvaTa dagemovneba zogjer sruliad Cveulebriv sentenciebs markirebul, gamorCeul<br />

striqonebad aqcevs: `amisTanas mkurnals vaqeb, milesevdes fazar-xuTos, ar<br />

Tu imas, uwamlobiT pirSi suli amamxuTos~ _ `me, Tu ginda, Tavi momWran, tanic gaxdes<br />

gasaberad, vinc ar aris kaxaberi, mas ver vityvi kaxaberad~. erTi mxriv, majamis<br />

siZnele xiblavs, am salonur TamaSs bunebriobis yalibSi aqcevs, meore mxriv, kafiuri<br />

asonansisken aris midrekili, Tvalze metad smenas endoba, drodadro garkveuli<br />

Zalisxmevac ki sWirdeba, Tavi mozRudos, ase Tu ise mainc SeinarCunos klasikuri<br />

sizuste, Tumca ramdenime SemTxvevaSi mag zRvarsac gadadis. riTmisadmi damokidebuleba<br />

arsebiTad sityvisadmi damokidebulebasac asaxavs, sityvis dagemovneba guramiSvils<br />

ufro axasiaTebs. am mxriv mTel qarTul poeziaSi, vgoneb, badalic ar moepoveba,<br />

Tu rusTavels ar CavTvliT.<br />

magram, ramdeni da ra saxis gansxvavebac ar unda aRmovaCinoT vaJasa da gurami-<br />

Svilis poetikaSi, Sinaganad mainc vgrZnobT, rom safaneli erTia. oriveni sruliad<br />

gankerZoebiT dganan qarTuli poeziis istoriaSi, uSualo gamgrZeleblebi ar hyoliaT,<br />

magistraluri xazi maTze ar gawolila. ara imitom, TiTqos sididiT sxvebze<br />

naklebni yofiliyvnen, ufro piriqiT. amgvari ucnauri movlenis mizezi droidan amovardnilobaa.<br />

guramiSvili qarTuli poeziis cocxal procesSi Zalian gvian CaerTo,<br />

roca ukve gardasuli epoqis namsxvrevad aRiqmeboda, vaJa ki Tavisi arsiT aris droidan<br />

amovardnili, igi zedroulia. es arc qebaa da arc sayveduri, misi poeziis Tvi-<br />

311

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!