04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

magram is ar hgavs arc aRzrdis im wess (e. i. sparsuls _ e. j.), romelic Seqebuli<br />

aqvT qsenofontes, herodotes, platons, motens, hegels da sxv.<br />

axla oriode sityviT unda Sevexo rogorc spartanuli, aseve sparsuli aRzrdis<br />

institutebs. gadmocemiT, spartis saxelmwifos kanonebi Seqmna IX s. C. w-mde miTiurma<br />

pirovnebam likurgem, romlis saxelic niSnavs `mglebis ganmdevns~. am kanonebis<br />

da tradiciebis mixedviT, spartelebs miwis damuSaveba ekrZalebodaT, radgan maTTvis<br />

aseTi samuSao Zalze damamcirebeli iyo. amave dros isini yovelTvis mzad unda<br />

yofiliyvnen sabrZolvelad. roca vaJi ibadeboda, igi mamas mihyavda Tavisi gvaris<br />

uxucesTan; Tuki is janmrTeli iyo, mamas ubrunebdnen, Tu – susti, xramSi agdebdnen.<br />

Svidi wlis asakSi bavSvebi mihyavdaT daxurul saswavlebelSi da yofdnen sxvadasxva<br />

jgufebad. maT wera-kiTxvasac aswavlidnen, magram es meorexarisxovan saqmed<br />

iTvleboda. mTavari iyo fizikurad gakaJebuliyvnen, dauflebodnen omis xelovnebas,<br />

yofiliyvnen tkivilis amtanebi, uSiSrebi, mamacebi, morCilebi, wesrigis moyvarulni<br />

da gamarjvebis mecnierebas dauflebulni. amitomac, rogorc aRniSnaven, spartaSi<br />

`ar laybobdnen kulturul-mecnierul ganaTlebaze, erTaderTi mizani iyo, moemzadebinaT<br />

kargi jariskaci, romelic mTlianad saxelmwifos ekuTvnoda~. 12 wlamde<br />

bavSvebi SiSvel-titveli izrdebodnen WuWySi. oci wlisas hqondaT ufleba coli moeyvanaT,<br />

magram 30 wlamde mamakacTa saxlSi unda ecxovraT. 30 wlis Semdeg isini ukve<br />

srulyofil moqalaqeebad iTvlebodnen da xdebodnen saerTo sufris monawileni.<br />

plutarqe gadmogvcems, rom `likurges ar moswonda, roca bavSvebi calkeul adamianebs<br />

ekuTvnodnen; isini saerTo unda yofiliyvnen saerTo bednierebisaTvis. amis<br />

gamo mas surda agreTve, rom isini, vinc moqalaqeebi unda gamxdariyvnen, yovel kacs<br />

ki ar Seeqmna, aramed mxolod yvelaze Rirseul adamians~. amitomac kanonierad iTvleboda<br />

sxvisi colis Seyvareba da masTan saRi Svilebis gaCena; spartaSi qalebic<br />

iseve iwvrTnebodnen, rogorc vaJebi. is ki ara, qalebi da vaJebi SiSvlad erTad varjiSobdnen<br />

da ikaJebdnen sxeuls. mowafeebs xSirad aswavlidnen qurdobas da, Tu qurdobis<br />

dros daiWerdnen sjidnen im ubralo mizeziT, rom maT saqmeSi Tavi ver gamoiCines.<br />

yovelive aman ganapiroba spartaze da spartelebze urTierTgamomricxavi<br />

mravali azri Tu gadmocema.magram, amjerad, CvenTvis erTi ram naTelia, rom socialur-politikuri<br />

wyobiT, moralur-eTikuri kanonebiT da, rac mTavari, aRzrdis sistemiT<br />

spartanuli wesi aRzrdisa savsebiT gansxvavebulia qarTuli sinamdvilisagan.<br />

axla oriod sityva imis Taobaze, Tu rogori iyo sparsuli aRzrdis instituti,<br />

romelic Seqebulia Zvel filosofosTa TxzulebebSi da romelTanac, erTi SexedviT,<br />

ufro axlosaa sabas aRzrdis meTodi.<br />

rogorc samecniero literaturaSi kargad aris cnobili, sasanur iranSi ukve Camoyalibda<br />

aRzrdis instituti, romelsac SemuSavebuli hqonda Taviseburi meTodebi.<br />

am sakiTxebis Seswavlas CvenSi ukve mieZRvna specialuri gamokvleva (T. CxeiZe), amitom<br />

Cven mokled SevexebiT am institutis zogierT wess:<br />

sparsuli aRzrdis sistemas, rogorc spartanulisas, safuZvlad edo ZiriTadad<br />

samxedro Tvalsazrisi. maT surdaT axalgazrda rac SeiZleba kargi mxedari da mebrZoli<br />

aRzrdiliyo. maTi aRzrdac da wvrTnac bavSobidanve iwyeboda. 5-7 wlis biWebs<br />

aTavsebdnen calke skolaSi, isini izrdebodnen mkacr pirobebSi, yovelgvar komforts<br />

moklebulni, itandnen sicives, wvimas, sicxes, mwyemsavdnen saqonels. 16-17<br />

wlis Semdgom biWebi ukve sxvagvarad swavlobdnen. isini gadiodnen samxedro da<br />

sportul wvrTnas. iyofodnen jguf-jgufad, ebrZodnen urTierTs, uciloblad swavlobdnen<br />

nadirobas. rogorc irkveva, aq isini euflebodnen agreTve mWevrmetyvelebas,<br />

Seiswavlidnen literaturas da religiis sakiTxebs. magram ZiriTadad mainc isini<br />

unda gawafuliyvnen cxenosnobaSi, mSvild-isris tyorcnaSi, qamandis xmarebaSi,<br />

nadirobasa da Cognis TamaSSi.<br />

sityvas aRar gavagrZelebT. zemoTqmulidanac aSkaraa, sparsuli aRzrdis ZiriTadi<br />

mizanic fizikurad Zlieri mamris aRzrda iyo, vinc Semdgom qveyanas samxedro samsaxurs<br />

gauwevda. aqve unda davZinoT, rom sparsulma sinamdvilem icis gaZiZavebis<br />

277

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!