iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf

04.06.2013 Views

kaco-sagmiro da sapatronymo idealebi, amasTan samSoblo qveynis siyvarulis mxurvale grZnoba. `vefxistyaosnis~ ganTqmul aforizms `sjobs sicocxlesa nazraxsa sikvdili saxelovani~ Soridan exmaureba `rolandis~ aforizmi: `magram brZolaSi sikvdili sjobs, vidre Sercxvena~. `vefxistyaosnisagan~ gansxvavebiT, franguli poemis niSandobliv Tvisebas Seadgens saqristiano-sarwmunoebrivi motivis didi xvedriTi wona. sarwmunoebrivi momenti Zlier etyoba `rolandze simReris~ mTel Sinaarssa da ideur-SemecnebiTs mxares. rolandi da olivie iRupebian samSoblo qveynisa da qristianobis samsaxuris dros muslimanuri mtrebis winaaRmdeg brZolaSi. frangi truverisaTvis ucxo Cans samijnuro ganwyobilebani. aseT ganwyobilebebs adgili ver upovnia `rolandis simReraSi~. rolandis sacoles qalwul aldas saxe Zalian mkrTalad TinaTinobs poemaSi. momakvdav rolands cxadliv agondeba mis mier dapyrobili qveynebi, misi Zvirfasi samSoblo safrangeTi, sayvareli aRmzrdeli da patroni, naTesavebi... aldas Sesaxeb ki sruli dumilia. Tu `rolandis~ mixedviT, vaJkacobis stimulad xdeba samSoblos siyvaruli da sarwmunoebrivi gzneba, vefxistyaosnis mixedviT, raindebis gmirul saqmianobas fr- Tebs asxams samSoblos siyvarulsa da sazogadoebriv movaleobaTa SegnebasTan er- Tad maRalzneobrivi samijnuro grZnoba. vefxistyaosnis qal-personaJebTan SedarebiT, ra Tqma unda, sruliad usicocxloa da usaxuria qalwuli alda. simRera sidze simRera sidze espanuri nacionaluri eposis SesaniSnavi Zeglia, romelic literaturulad Camoyalibda 1140 – 1150 wlebs Sua. aq asaxulia espaneTis me-11 saukunis meore naxevris namdvili istoriuli ambebi. TviTon sidi istoriuli piria, mas erqva rodrigo dias (sidi zedwodebaa, warmodgeba seid-isagan), unda dabadebuliyo daaxloebiT 1040 wels, gardacvlila me-11 saukunis miwurulSi, 1099 wels. Tumca `simReraSi~ sidi idealizebulia, magram igi mainc Zalian hgavs Tavis istoriul prototips. saerTod, simRera sidze `Более точна в конкретно-историческом отношении, чем какойлибо иной из известных нам образцов западноевропейского эпоса~. realisturi elferi aRbeWdili aqvs poemis yvela epizods. rogorc istoriuli piri da rogorc `simReris~ personaJi, sidi monawileobda espaneTis mefe-mTavarTa mraval saSinao omSi, gansakuTrebiT gaiTqva man saxeli muslimanebis winaaRmdeg warmoebuli gmiruli brZolebiT. sidi iyo espaneTis didi erovnuli gmiri, samSoblo-qveynis damoukideblobisa da TviTmyofobisaTvis Tavganwiruli mebrZoli Sinaur da gareSe mtrebTan. heroika da patriotuli suliskveTeba msWvalavs `simReras sidze~. poemisaTvis sagrZnobia antiarabuli, antimuslimanuri tendenciebi, magram mas eucxoeba fanatizmi da religiuri egzaltacia. `simReras~ amkobs sidis meuRlis dona ximenas mSvidi, ojaxisa da qmris moyvaruli da erTguli qalis momxiblavi saxe. poemisaTvis ucnobia mijnurobis niSanwyali. 270

sityvis kona da saganTsamyaro 271 guram ramiSvili meCvidmete-meTvramete saukuneTa mijnaze Seiqmna sulxan-saba orbelianis `sibrZnesicruisa~, `swavlani~, `sityvis kona~ da es Rrma mizezebma ganapiroba _ qarTvelTa zneobrivad gadagvarebis safrTxe im xanaSi sruliad aSkara gaxda. erovnuli religia Seejaxa cxovrebis keTilad mowyobis maSindel biologiur instinqtebs da religiis Senobamac ryeva daiwyo. sulxan-saba orbelianma adreve Tavs idva didi misia: igi erovnuli TviTmyofadobis swored iseT saZirkvels miadga, romlis cxadyofac sruliad aucilebeli iyo Cveni xalxis TviTcnobierebis gansamtkiceblad da kulturis mkvidri Senobis asagebad axal, mZime viTarebaSi. es saZirkveli iyo dedaena, romlis SesaZleblobaTa gamosavlenadac daiwera `sityvis kona~. es samuSao swored xalxis cnobierebis enobrivi saTaveebis aRdgeniT unda dawyebuliyo. sabam gagviRo da Tavadve SegviZRva kidec im saidumlo karSi, saidanac erTaderTi da uSecdomo misasvlelia dedaenisa da, aqedan gamomdinare, erovnuli fsiqikis siRrmeebisken. misi mizani, ra Tqma unda, isic iyo, rom srulad aRenusxa qarTuli enis sityvieri maragi. magram es leqsikoni, Tavisi ganxorcielebis wesiT, sxva, ufro Rrma amocanas wyvets, vidre martooden sityvaTa Sekrebaa. Cven gvaocebs sityvis ganmartebis is wesi, rac ase iSviaTia da rac Zalian Znelia meTodad Camoayalibos im mkvlevarma, vinc ara mxolod moklebulia dedaenobriv alRos, aramed, rac mTavaria, imis gagebas, rom ena ar aris mxolod raimes Setyobinebis martivi iaraRi (aseTi iaraRi cxovelebsac aqvT), aramed igi aris, upirveles yovlisa, saganTxedvis wesi. mogvianebiT ase ityvis erTi didi dasavleTeli moazrovne: `yoveli ena xalxis msoflxedvaao~. magram es ukve Tqva sabam ara aseTi Teoriuli gancxadebiT, aramed (rac ufro mniSvnelovania) Tavisi leqsikoniT, romelic aris saxelmZRvanelo wigni qarTveli kacis enobrivi saganTxedvisa. amis mZafri SegrZneba uTuod hqonda erT-erT mis Tanamedroves, roca uTqvams: `Tu visme gwadis es wigni, egre gmatsT, viTa rusTvelsa~. amas ver ityodnen, igi rom mxolod leqsikoni yofiliyo da sxva araferi (gavixsenoT, rom ufro meti raodenobis xelnaweri cali arsebobs `sityvis konisa~, vidre TviT `vefxistyaosni-sa~!). qarTul sityvas rom aseTi didi misia dahkisreboda _ yofiliyo enobrivi msoflxedvis maSenebeli _ mas unda ecocxla leqsikonSic. sxva SemTxvevaSi igi aseT Zalas kargavda. sabam SeZlo TiTqmis SeuZlebeli _ metyvelebisagan `amokveTilsa~ da wignSi `gadanergil~ sityvas cxovelmyofeloba SeunarCuna, SeunarCuna sicocxle imgvarad, rom, Tu saWiro gaxda, ukan, metyvelebaSi `gadanergvisas~ igi isev ixarebs. rogor aRwevs saba amas? iqneb im sagnis zedmiwevniTi aRweriT, romelsac saTanado sityva aRniSnavs? ara, sabas leqsikonSi didTagan didi umravlesoba sityvebisa sagans pirdapir arc mihyveba; magram swored saganTa samyaroSi sabaseburad ganmartebul sityvebze ukeTesi gzis gamkvlevi Zneli warmosadgenia. dedaenis sityva saganze marjved morgebis wesia, magram mTeli saidumloeba is aris, rom morgebis es wesi yovelTvis sagniT ki ar aris nakarnaxevi, aramed, uwinares yovlisa, dedaenis kanonebiT, enaSi mniSvnelobaTa Tavmoyris iseTi unikaluri wesebiT, rasac mxolod gamaxvilebuli dedaenobrivi alRoTi SeiZleba mivwvdeT. amaSi gasawvrTnelad da dasaxelovneblad bevr SemTxvevaSi isev sabas unda mivmarToT. saba enidan amosvliT gascqeris saganTa sinamdviles da amiT arRvevs adamianis im Cveulebriv pozicias, roca mxolod sagnis cxadi mocemulobidan amodian. marTlac, Tu enas garedan, saganTa samyarodan SemovxedavT, maSin igi arcTu ise mniSvnelovnad mogveCveneba; maSin sityvebic sxva araferi iqneba, Tu ara mza saxiT mocemul saganTa ubralo aRmniSvnelebi, maTi mxolod bgeriTi etiketebi. magram sakmarisia enis SigniT `SevixedoT~ ise, rogorc amas saba gvaswavlis da Semdgom aqedan `gamov-

kaco-sagmiro da sapatronymo idealebi, amasTan samSoblo qveynis siyvarulis mxurvale<br />

grZnoba. `vefxistyaosnis~ ganTqmul aforizms `sjobs sicocxlesa nazraxsa sikvdili<br />

saxelovani~ Soridan exmaureba `rolandis~ aforizmi: `magram brZolaSi sikvdili<br />

sjobs, vidre Sercxvena~.<br />

`vefxistyaosnisagan~ gansxvavebiT, franguli poemis niSandobliv Tvisebas Seadgens<br />

saqristiano-sarwmunoebrivi motivis didi xvedriTi wona. sarwmunoebrivi momenti<br />

Zlier etyoba `rolandze simReris~ mTel Sinaarssa da ideur-SemecnebiTs mxares.<br />

rolandi da olivie iRupebian samSoblo qveynisa da qristianobis samsaxuris dros<br />

muslimanuri mtrebis winaaRmdeg brZolaSi.<br />

frangi truverisaTvis ucxo Cans samijnuro ganwyobilebani. aseT ganwyobilebebs<br />

adgili ver upovnia `rolandis simReraSi~. rolandis sacoles qalwul aldas saxe<br />

Zalian mkrTalad TinaTinobs poemaSi. momakvdav rolands cxadliv agondeba mis mier<br />

dapyrobili qveynebi, misi Zvirfasi samSoblo safrangeTi, sayvareli aRmzrdeli da<br />

patroni, naTesavebi... aldas Sesaxeb ki sruli dumilia.<br />

Tu `rolandis~ mixedviT, vaJkacobis stimulad xdeba samSoblos siyvaruli da<br />

sarwmunoebrivi gzneba, vefxistyaosnis mixedviT, raindebis gmirul saqmianobas fr-<br />

Tebs asxams samSoblos siyvarulsa da sazogadoebriv movaleobaTa SegnebasTan er-<br />

Tad maRalzneobrivi samijnuro grZnoba. vefxistyaosnis qal-personaJebTan SedarebiT,<br />

ra Tqma unda, sruliad usicocxloa da usaxuria qalwuli alda.<br />

simRera sidze<br />

simRera sidze espanuri nacionaluri eposis SesaniSnavi Zeglia, romelic literaturulad<br />

Camoyalibda 1140 – 1150 wlebs Sua. aq asaxulia espaneTis me-11 saukunis<br />

meore naxevris namdvili istoriuli ambebi. TviTon sidi istoriuli piria, mas erqva<br />

rodrigo dias (sidi zedwodebaa, warmodgeba seid-isagan), unda dabadebuliyo daaxloebiT<br />

1040 wels, gardacvlila me-11 saukunis miwurulSi, 1099 wels. Tumca `simReraSi~<br />

sidi idealizebulia, magram igi mainc Zalian hgavs Tavis istoriul prototips.<br />

saerTod, simRera sidze `Более точна в конкретно-историческом отношении, чем какойлибо<br />

иной из известных нам образцов западноевропейского эпоса~.<br />

realisturi elferi aRbeWdili aqvs poemis yvela epizods. rogorc istoriuli<br />

piri da rogorc `simReris~ personaJi, sidi monawileobda espaneTis mefe-mTavarTa<br />

mraval saSinao omSi, gansakuTrebiT gaiTqva man saxeli muslimanebis winaaRmdeg<br />

warmoebuli gmiruli brZolebiT. sidi iyo espaneTis didi erovnuli gmiri, samSoblo-qveynis<br />

damoukideblobisa da TviTmyofobisaTvis Tavganwiruli mebrZoli Sinaur<br />

da gareSe mtrebTan. heroika da patriotuli suliskveTeba msWvalavs `simReras<br />

sidze~. poemisaTvis sagrZnobia antiarabuli, antimuslimanuri tendenciebi, magram<br />

mas eucxoeba fanatizmi da religiuri egzaltacia. `simReras~ amkobs sidis meuRlis<br />

dona ximenas mSvidi, ojaxisa da qmris moyvaruli da erTguli qalis momxiblavi saxe.<br />

poemisaTvis ucnobia mijnurobis niSanwyali.<br />

270

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!