Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
usTveli Tanmimdevrulad gadmoscems platonis Tvalsazriss eTikuri mankis –<br />
usamarTlobis Taobaze (`poliTeia~, II da X): usamarTloba, zneobrivi manki, romelsac<br />
saTaveSi sicrue udgas, vnebs adamians Tavdapirvelad mis amqveyniur cxovrebaSi,<br />
xorciel arsebobaSi; xolo Semdeg avnebs igi pirovnebis suls mis zeciur samyofelSic.<br />
rusTveli ocnebobs RvTaebrivi harmoniiT mowesrigebul amqveyniur yofaze.<br />
vefxistyaosnis ideur-msoflmxedvelobiTi samyaro RvTaebrivi harmoniis da samarTlianobis<br />
amqveyniur yofaSi gamovlenasa da damkvidrebas wamoswevs wina planze da<br />
amave dros igi inarCunebs imave samarTlianobis imqveyniur, samaradiso yofaSi arsebobis<br />
rwmenas. swored amisTvis sWirdeba mas kategoriulad mtkice Teza – zneobrivi<br />
mankis gamo adamiani daisjeba ara mxolod saiqioSi, aramed am qveynadac. am Tezis<br />
deklamirebas igi poulobs platonTan.<br />
aristoteluri vefxistyaosanSi upiratesad ikveTeba eTikis da poetikis sferoebSi.<br />
poemaSi Cans ganviTareba da axleburad gaazreba aristoteleseuli megobrobis<br />
koncefciisa da sulis raobis definiciisa. rusTvelis originaluri – epoqiseuli<br />
socialuri da kulturuli, aseve erovnuli specifikuri postulatebidan aRmocenebuli<br />
– megobrobis koncefcia principul mimarTebebs amyarebs aristoteles eTikur<br />
sistemasTan: megobroba yvelaze ufro aucilebelia cxovrebisaTvis; umaRlesi forma<br />
megobrobisa zneobrivad srulqmnili individebis megobrobaa, raSiac arsebiTi mniSvneloba<br />
aqvs erTnair aRzrdas, erTnair socialur mdgomareobas; WeSmariti megobari<br />
yvela adamianur sikeTes tovebs, raTa megobars argos. rusTveli mxatvruli saxeebiT<br />
asxams xorcs aristoteles principul pozicias imis Taobaze, rom megobrobis<br />
safuZveli siyvarulia, romelic mowonebiT iwyeba. vefxistyaosanSi formulirebulia<br />
WeSmariti megobrobis gamovlenis sami mimarTuleba, romlebic aristoteleseuli megobrobis<br />
koncefciis ZiriTadi principebia:<br />
sami aris moyvrisagan moyvrobisa gamoCena:<br />
pirvel ndoma siaxlisa, siSorisa ver moTmena,<br />
micema da aras Suri, Cuqebisa ar mowyena,<br />
gavlena da moxmareba, misad rgebad velTa rbena.<br />
rusTveli XII-XIII saukuneebis qristianuli da arabuli sqolastikis kvaldakval<br />
(...averoesi, Toma akvineli...), eyrdnoba aristoteleseul sulis metafizikur definicias<br />
(suli aris tanis anu sxeulis saxe anu gaformeba, dasruleba, entelexia - `saxe<br />
yovlisa tanisa~) da Semoitans mas Teologiur TezaSi – RmerTis Seqmnilia yoveli<br />
suli. am Teologiur da filosofiur postulatebze dayrdnobiT avedrebs igi<br />
RmerTs sakuTar suls:<br />
he RmerTo erTo, Sen Sehqmen saxe yovlisa tanisa,<br />
Sen damifare, Zleva mec daTrgunvad me satanisa,<br />
momec mijnurTa survili, sikvdidmde gasatanisa,<br />
codvaTa Sesubuqeba, mun Tana wasatanisa.<br />
aristoteles eTikur ideals rusTveli mihyavs adamianis moralur-fizikuri srulqmnilebis<br />
apoTeozamde:<br />
mijnursa Tvalad siturfe hmarTebs marT viTa mzeoba,<br />
sibrZne, siuxve, simdidre, siyme da mocaleoba,<br />
ena, goneba, daTmoba, mZleTa mebrZolTa mZleoba.<br />
adamianuri srulqmnilebis es ideali aristoteluri eTikuri filosofiis im<br />
Tezas emyareba, romelsac `saukeTeso saSuali~ hqvia. vefxistyaosnis Tanaxmad, yoveli<br />
moqmedeba, iseve rogorc yoveli Tviseba, saukeTesoa, roca saSualia or ukiduresobas<br />
Soris. magaliTad, siuxve saSualia mflangvelobisa (`saboZvar-xSiroba~) da<br />
siZunwes Soris da a. S.<br />
dionise areopageli poemaSi dasaxelebulia. uzenaes arsebaze msjelobisas gamoyenebulia<br />
areopagituli meTodi _ katafatika-apofatika. moyvanilia areopagelis debuleba<br />
keTilisa da borotis urTierTmimarTebaze, kerZod borotis substanciurad<br />
ar arsebobaze. es ukanaskneli Tezisi ki vefxistyaosnis siuJetis ganviTarebis fi-<br />
247