Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
xel, gviambobs vazari, _ `leonardom dawera wyliT savse sura, romelSic ramdenime<br />
yvavili iyo Cadebuli. gansacvifrebeli simarTlis garda, suraze ise iyo gamosaxuli<br />
wylis gaorTqlianeba, rom cocxalze cocxali Canda~.<br />
amrigad, msoflio rogorc esTetikuri fenomeni italiuri renesansis or did xelovans<br />
warmodgenili aqvs ori, erTi meorisagan gansxvavebulia aspeqtiT. erTisTvis<br />
mSveniereba koncentrirebulia titanuri adamianis saxeSi, meorisTvis igi Tanabrad<br />
aris ganfenili samyaroSi da zogjer mcireSi meti mimzidvelobaa, vidre diadSi.<br />
leonardom aRmoaCina miniaturulisa da intimuris esTetika.<br />
davakvirdeT am fonze rusTavels. gana ar mogvagonebs misi qmnileba miqelanjelos<br />
esTetikur samyaros? vefxistyaosani _ es xom siqstes kapelis qar-<br />
Tuli plafonia, poeziis saSualebebiT gaSlili epiur tiloze.<br />
rogorc miqelanjelos plafoni gvajadoebs Tavisi monumenturi bibliuri figurebiT,<br />
mociqulebiT, winaswarmetyvelebiT, sibilebiT, monebiT, aseve rusTavelis poema<br />
itacebs mkiTxvels, uwinares yovlisa, RvTaebrivi ZaliTa da vnebebiT aRWurvili<br />
gmirebiT. orive xelovanis wamodgeniT, amqveyniur sinamdvileSi adamianis silamaze<br />
umaRlesia da yvelaze momxibvleli (988, 3-4).<br />
gavixsenoT agreTve erTi kargad cnobili adgili vefxistyaosnidan, sadac avTandilis<br />
bagiT laparakobs TviTon rusTaveli adamianis prioritetze `usulo~, `uasako~,<br />
`usityvo~ da `ara cnobieri~ sagnis winaSe. ambavi exeba nestanisagan saCuqrad mi-<br />
Rebul samxres. es iyo yvelaze Zvirfasi nivTi tarielisaTvis, amas daukavSirda mis<br />
mier gancdili siyvarulis mTeli sitkboeba da simware, igi gadaiqca ubedurebaSi<br />
myofi nestanis simbolod da indoeli Wabukis erTaderT nugeSad (896, 2-3). da mainc,<br />
rusTavelis azriT, igi araferia adamianTan SedarebiT: `sjobs asmaTisa ar-leva maga<br />
samxrisa levasa~. (897, 3).<br />
advili warmosadgenia, ra farTo daskvnebis saSualebas iZleva avTandilis aRniSnuli<br />
monologi. masSi Cans filosofiuri msoflmxedvelobac, humanisturi socialuri<br />
Sexedulebanic, esTetikuri koncefciac.<br />
filosofiuri msoflmxedveloba warmodgenilia aseTi diskursiuli formiT: niv-<br />
Ti (e. i. mTeli organuli da araorganuli buneba) imitom unda daemorCilos adamians,<br />
rom es ukanaskneli kosmiuri Semoqmedebis yvelaze srulqmnili nayofia. adamiani<br />
unda CaiTvalos im umaRlesi formebis dagvirgvinebad da erTgvar damTavrebad, sai-<br />
Tkenac miiswrafvis bunebis dialeqtikuri moZraoba. da marTlac, adamianis saxiT buneba<br />
hqmnis cnobierebas, ese igi poulobs sakuTari Tavis Semecnebis SesaZleblobas.<br />
sxva azri ara aqvs da arc SeiZleba hqondes im negatiur niSnebs, romliTac rusTaveli<br />
axasiaTebs nivTs: `uasako da usulo, ar sityvieri, cnobili~ (898, 1-2). rusTavelma<br />
kargad icis, ra Zalas warmoadgens cnobierebis, Semecnebis, codnis niWiereba. es<br />
aris is, rac adamians aqcevs sinamdvilis hegemonad. maSasadame, Cven safuZveli gvaqvs<br />
vTqvaT, rom buneba Tavisi ganviTarebis umaRles safexurze iZulebuli xdeba daemorCilos<br />
imas, rac TviTon misi Semoqmedebis nayofs warmoadgens.<br />
am striqonebidan Cven gvesmis maRali humanisturi msoflmxedvelobis xmebic. Tu<br />
adamiani aris `mjobi yovlisa soflisa~, cxadia, pirvel rigSi swored is imsaxurebs<br />
siyvarulsa da movla-patronobas, amasTan misdami siyvaruli unda iyos wminda, uangaro,<br />
Tavisufali yovelgvari nivTieri interesebisagan.<br />
dasasrul, es striqonebi saSualebas gvaZleven CvenTvis sayuradRebo esTetikuri<br />
daskvnac gamoviyvanoT. Tu adamiani diadi kosmiuri Semoqmedebis yvelaze srulqmnili<br />
nayofia, ueWvelia, igi unda viazroT imave dros iseT arsebad, romelSiac samyaros<br />
mSvenierebam moaxdina mTeli Tavisi SesaZleblobis koncentrireba. sxvanairad<br />
rom warmogvedgina saqme, maSin miviRebdiT, rom bunebam Tavisi SemoqmedebiTi ganvi-<br />
Tarebis umaRles safexurze gamoTiSa mxolod mSveniereba; k o s m i u r i s i m f o n i a<br />
darRveuli aRmoCndeboda misi Semadgeneli xmebis disharmoniuli<br />
gaTiSviT.<br />
237