Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nawarmoebi iqmneba, `raTa Cuen moxsenebiTa SromaTa da RuawlTa maTTaÁTa dRiTi-dRe<br />
frTovan viqmnebodiT, da baZvad saTnoebaTa warvematebodiT~.<br />
hagiografiuli nawarmoebis rigiT mkTxvels (zogjer – literaturis mkvlevarsac)<br />
hgonia, rom hagiografiuli Txzuleba propagandistuli daniSnulebiT iqmneboda.<br />
mcdaria amgvari xedva. qristianuli ideebis saqadageblad, gansamtkiceblad sagangebod<br />
sxva Janrebi (homiletika, egzegetika, dogmatika, polemika, patristikuli<br />
literatura) arsebobda. TviT RvTismsaxurebis procesic moiazreboda, viTarca sa-<br />
Sualeba adamianis qristianad Camoyalibebisa. episkoposi Teofane dayudebuli gvaswavlis:<br />
`eklesiis garegnuli wyoba da yvela misi wesi – saRvTismsaxuro, ganmawmindavebelni<br />
da saxelmZRvaneloni (disciplinarulni) – ar aris mTavari, aramed emsaxurebian<br />
mxolod qristianis Sinagani zneobriv-religiuri wyobis gamoxatvas, aRzrdasa<br />
da mozRudvas~. hagiografiac am samsaxurSi idga. movixmoT erTi epizodi qarTuli<br />
hagiografiuli Txzulebidan `cxovreba iovane zedaznelisa~ (X s.), sadac<br />
moTxrobilia saqarTveloSi, qristianobaze axalmoqceul (`axalnerg~) qveyanaSi, rwmenis<br />
gansamtkiceblad mosul `asurel mamaTa~ moRvaweobis ambavi. wm. iovane mimar-<br />
Tavs mowafeebs: `axal nerg arian kacni ese amis soflisani. jer-ars Tquenda, raÁTa<br />
warxÂdeT kacad-kacadi da ganamtkicebdeT ZmaTa, romelTa aRuarebies qriste, ufali<br />
Cueni, ara sityÂTa moZRurebiTa TqueniTa, aramed raÁTa Tavnica Tquenni saxed miscneT~.<br />
sruliad garkveviTaa naTqvami, rom qristiani moRvawis upirvelesi movaleoba<br />
damoZRvra, mSrali propaganda ki araa, aramed aRzrda, WeSmaritebis qmediTi Canergva<br />
sakuTari cxovrebis magaliTiT. diakoni andrei kuraevi ambobs: `marTlmadidebloba<br />
– es ar aris Tavmoyra dogmatur formulirebaTa kanonebisa, wesebisa, ar aris<br />
biblioTeka avtoritetuli teqstebisa... es, upirveles yovlisa, aris sulieri cxovrebis<br />
garkveuli wyoba, sulieri taqti da TviT `gemovnebac~ ki (`adamiani xatis<br />
win~). am sulieri wyobis damkvidrebas, `gemovnebis~ aRzrdas, msoflgancdis gaTavisebas<br />
isaxavda miznad hagiografia, himnografia da freska, erTianad qristianuli<br />
xelovneba. `hagiografiis amocana, rogorc Cans, isaa, rom daamkvidros gansazRvruli<br />
emociur-zneobrivi atmosfero, gansakuTrebuli `marTlmadidebluri~ msoflSegr-<br />
Zneba... esaa literatura, romelmac ubralod ki ar mouyara Tavi azrovnebis erTgvari<br />
wesis konstituciur maxasiaTebelT, aramed gamoxata isini yvelaze ufro gasa-<br />
Sualoebul, yvelasaTvis misawvdom, masobriv doneze. hagiografia Cven gvesaubreba<br />
ara mxolod azrovnebis wesze, aramed im adamianis SegrZnebaTa weszec, visTvisacaa<br />
gankuTvnili~.<br />
moixaza wre im sulieri wyobisa, kulturuli orientaciisa, azrovnebis da Segr-<br />
ZnebaTa wesisa, `emociur-zneobrivi atmosferosi~, romelTa damkvidreba-aRzrdas eswrafvis<br />
hagiografia. yovelive es ar niSnavs imgvar utilitarizms, praqtikuli sargeblianobis<br />
momentis iseT intensiurobas nawarmoebSi, rac daCrdilavda teqstis esTetikur<br />
Rirebulebas. swored mSvenierebis (an amaRlebulis) formiT, saxeobrivi principiT,<br />
pirovnebis emociur cxovrebaze orientaciiT realizdeboda hagiografiul nawarmoebSi<br />
sinamdvilis mier, msoflSegrZnebis mier nakarnaxevi motivebi sargeblianobisa.<br />
TviT axali drois Semoqmedebis unatifesi qmnilebebic, romlebic `wminda<br />
xelovnebis~ nimuSebad iTvlebian, sadac mxatvruli fantazia da misiT konstruirebuli<br />
samyaro, erTob rom gveSoreba miwierebidan, sruliad mainc ar arian gaZrcvilni<br />
utilitaruli orientaciisagan da warmatebiT emsaxurebian sazogadoebrivi<br />
cxovrebis sulier formirebas, zneobriv aRzrdas, SemecnebiT faseulobaTa mopovebas.<br />
amitomacaa, rom literaturaTmcodneobiT gamokvlevebSi xSirad aseT sakiTxebs<br />
ufro meti yuradReba eqceva, vidre nawarmoebis wminda mxatvrul-esTetikur<br />
problematikas. amis Taobaze hegeli Cioda Tavis droze: mxatvrul nawarmoebs ar unda<br />
vafasebdeT mxolod im TvalsazrisiT, rom igi aris sasargeblo saSualeba xelovnebis<br />
sferos miRma arsebuli didi da sapatio miznisa. mxatvruli nawarmoebi ar<br />
unda ganvixiloT, rogorc `mxolod sasargeblo iaraRi~ (hegeli, mSvenieris cneba<br />
xelovnebaSi). ukve iTqva, rom `vefxistyaosania~ qarTul literaturaSi pirveli<br />
23