04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tve istoriul TxzulebebSi, amxanad mkafiod aris gamoxatuli e.w. `qarTuli mesianizmis~<br />

rwmena, romlis Tanaxmad saqarTveloSi bagrationTa mefoba RvTis aRTqmaTa<br />

aRsrulebaa, qveynis Seqmnis ukanaskneli mizani. rusTavelis poemaSi ki, qveynisa da<br />

samefo karis am didi qristianobis sapirispirod, ar ixsenieba arc qriste da arc<br />

sameba 2 , arc pirveli codva da arc gankacebis saidumlo, arc qristianuli dogma da<br />

arc misi dacva poemis prolog-epilogSi Seqebuli Tamaris mier. `vefxistyaosnis~<br />

gmirebi muslimanebi arian. roca saqme moitans, isini musafze loculoben da navrozobis<br />

dResaswauls axseneben.<br />

am garemoebebs rusTavelis garSemo warmoebuli kvleva-Zieba Zalian xSirad poetis<br />

heterodoqsiiT xsnida da mis poemaSi rogorc qristianuli wvalebebis, ise sxva,<br />

araqristianuli religiebis asaxvas xedavda.<br />

amJamad `vefxistyaosnis~ avtoris aRmsarebloba sadavod aRar iTvleba: rusTaveli<br />

ara marto kargad icnobs qristianobas (mis tropikaSi Zveli da axali aRTqmiseuli<br />

saxeebi gvxvdeba, igi axsenebs `aRvsebas~ anu aRdgomas. RvTis epiTetebSi Semdgomma<br />

kvleva-Ziebam qarTuli qristianuli Teologiidan cnobili mravali termini daadastura),<br />

aramed TviTonac qristiania, rasac istoriul-kulturuli xasiaTis mosazrebebTan<br />

erTad pavle mociqulisa da qristiani avtoris - `brZeni divnosis~ anu<br />

fsevdo-dionises damowmeba amtkicebs. oRond rusTavelis `samyaros suraTi~ qristianuli<br />

religiis warmodgenebiT ar amoiwureba, misi azrovneba ufro damoukidebelic<br />

aris da ufro farToc. igi sxva, araqristianul elementebsac moicavs.<br />

antikuri filosofia<br />

yvelaze mniSvnelovan rols am heterogenul (araqristianul) elementebs Soris<br />

antikuri filosofia asrulebs. rusTvelisdroindeli da misi winamorbedi qarTuli<br />

kultura kargad icnobda am filosofiur wyaroebs, romelTa Targmna-komentirebis<br />

nimuSebi im xanis qarTul mwerlobaSi bevri moipoveba. `vefxistyaosanSi~ gvxvdeba<br />

aristoteles, platonis, empedokles, heraklites, prokles azrebis damowmeba an citacia.<br />

magram sistematurad gamoyenebulia mxolod platonuri da neoplatonuri filosofia,<br />

romelsac poeti, im SemTxvevaSi, roca igi pirdapir winaaRmdegobaSi modis<br />

qristianul warmodgenebTan, Tavisebur qristianul gardatexas aZlevs. ukanaskneli<br />

(neoplatonizmi) rusTavelis TxzulebaSi Semodis, ZiriTadad, qristiani neoplatonikosis<br />

– fsevdo-dionises koncefciis meSveobiT, romelsac poeti saxeliT imowmebs,<br />

magram poemaSi aris imis niSnebic, rom avtori uSualod warmarTul neoplatonizmsac<br />

icnobs. rusTaveli kargad icnobs neoplatonizmis gaqristianebis im Tavisebur<br />

cdasac, romelic XII saukunis qarTvelma filosofosma ioane petriwma ganaxorciela<br />

prokles `Teologiis elementebis (`kavSirni RmrTismetyuelebiTni~) Targmnisa<br />

da vrceli komentirebis gziT. neoplatonizmis qristianuli gardatexa ki, rasac rusTaveli<br />

xSirad mimarTavs xolme, imaSi mdgomareobs, rom neoplatonur cnebebSi mas<br />

qristianobis personaluri RrmTis warmodgena Seaqvs.<br />

poemis filosofiur koncefcias, romelic moqmedebis msvlelobis erTgvari Teoriuli<br />

wanamZRvaria, warmoadgens borotTa uarsobis anu borotebis arasubstancionalobis<br />

neoplatonuri koncefcia, romlis citacias rusTaveli fsevdo-dionises mixedviT<br />

axdens: Tuki qveyana Tavis safuZvelSi keTilia (dionises mixedviT igi Seqmnilia<br />

RvTis mier, romelic TviT aris `zesTa keTilobai~, neoplatonizmis warmar-<br />

Tuli variantiT, igi gamomdinareobs `erTidan~, romelic TviT aris sikeTe), Tuki<br />

boroteba mxolod keTilis `moklebaa~ da mas sakuTari substancia ar gaaCnia, rogorc<br />

amas neoplatonizmi gvaswavlis, maSin qveynad borotebis gamarjvebasac xangr-<br />

Zlivoba ar hqonia. keTili borots sZlevs. rusTavelis sityvebiT rom vTqvaT, misi<br />

arseba borotisaze grZeli yofila. am filosofiurad optimistur koncefcias centraluri<br />

adgili uWiravs rusTavelis poemis safuZvlad mdebare msoflmxedvelobis<br />

2 Tu ar CavTvliT gamoTqmas `erTarseba erTi~.<br />

207

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!