04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

miuxedavad amisa, rusTavelis bibliografiuli cnoba mainc ndobas ar imsaxurebs<br />

ara marto imitom, rom msgavs siuJets sparsuli literatura ar icnobs (sparsuli<br />

literaturis specialistis i. maris mier Catarebuli Zieba, sagazeTo gancxadebis gamoyenebiT<br />

uSedego aRmoCnda), aramed, pirvel rigSi, imitom, TviT siuJeti, rogoric<br />

is dRes Cvens xelTaa, Tavisi xasiaTisda mixedviT ar gulisxmobs raime literaturul<br />

prototips, miT umetes, ar gulisxmobs mas im kulturul sferoSi, romelsac<br />

sparsuli klasikuri literatura ekuTvnis. ara marto Tavisi ideuri mizandasaxulobiTa<br />

da ganwyobilebiT, aramed siuJetis agebis mxrivac poema warmoudgenelia qalis<br />

rainduli kultisa da qalis gandidebis gareSe, rac rusTavelis droisa da misi<br />

winaxanis sparsuli epikisaTvis srulebiT ucxoa, xolo rusTavelis mSobel qar-<br />

Tul kulturaSi sxva wyaroebidanacaa cnobili. siuJetis ganviTarebaSi arsebiTi<br />

roli ekuTvnis qalis mier misi motrfiale raindisTvis sagmiro Rvawlis d a v a -<br />

l e b i s motivs; mTavar gmirTa orsave wyvilSi qali xelmwifea, an taxtis memkvidre,<br />

xolo mamakaci – misi qveSevrdomi an TiTqmis misi toli Tavisi sazogadoebrivi<br />

mdgomareobiT, magram ara masze maRla mdgomi an misi savsebiT toli. mTavar gmirTa<br />

siyvaruli poemaSi warmoadgens erTgvarad uTanasworo kavSirs, xolo poemis gmiri<br />

qalebisadmi Tayvaneba, rac `vefxistyaosnis~ erTi umTavresi motivia, qalis Tayvanebasa<br />

da mefis Tayvanebas aerTianebs. amgvari satrfialo koncefcia ara marto ar gvxvdeba<br />

sparsul epikaSi, aramed pirdapir winaaRmdegobaSia mis suliskveTebasTan.<br />

TviT evropis saraindo epikaSic ki, romelsac qalis socialuri rolisa da uflebisadmi<br />

Seudareblad ufro meti pativiscema axasiaTebs, vidre sparsul epikas, raindi<br />

colad irTavs sxva saxelmwifos mefe qals, romelsac igi manamde xifaTisagan<br />

ixsnis, magram ara Tavis mefes. `vefxistyaosnis~ am motivis warmoSoba SeiZleba aixsnas<br />

mxolod rogorc konkretuli istoriuli faqtis anarekli: saqarTveloSi Tamaris<br />

mefobisa (1184-1213). Tamaris Zlevamosilebasa da RvTismoSiSobasTan erTad, saxotbo<br />

poeziisa da matianeebis mowmobiT, Tamaris karze miRebuli yofila misi mSvenierebis<br />

qebac da misgan sulwaRebulobis aRsarebac. amgvari aRsareba `vefxistyaosnis~<br />

prologSic aris (8,10,19). poemis motivebs istoriul viTarebasTan isic aaxloebs,<br />

rom Tamaris qmari daviT soslani marTlac Tamaris gvaris kaci da misi qveSevrdomi<br />

iyo (Sdr. nestanisa da tarielis ambavi).<br />

amgvarad, prologis meore literaturul-istoriuli cnoba, romelic arsebiTad<br />

ewinaaRmdegeba zemomotanils – rom rusTavels `qvemore~ (e.i. poemaSi) Tamaris saxeli<br />

`SefarviT~ uTqvams da uqia (19) – ufro sarwmunoa, vidre pirveli. Tamaris saxeli<br />

poemis ZiriTad teqstSi (prologisa da epilogis gareSe) arsad naxsenebi ar<br />

aris. Tamaris `qeba~ poemaSi, maSasadame, SeiZleba mdgomareobdes mxolod poemis siu-<br />

Jetis agebasa da personaJebis saxeTa Seqmnisas misi pirovnebisa da biografiis Strixebis<br />

gamoyenebaSi.<br />

Tu poemis ambavs am aSkarad SeTxzul motivebs gamovaklebT, maSin Znelia miRebul<br />

naSTsa da dRes arsebul siuJets Soris igiveobis niSani daisvas. amgvarad, sakiTxi<br />

originaloba-Targmnilobis Sesaxeb exeba ara siuJets mis mTlianobaSi, agebuls<br />

saerTo koncefciasa da saerTo eTosze, aramed mxolod masSi Semaval calkeul<br />

elementebs, rogoricaa vefxistyaviani moymis xetiali tye-RreSi, qalis gataceba<br />

zRvis gaRma, qajebis miuvali cixe, megobrisagan megobris daxmareba da sxva amgvari.<br />

SedarebiT met safuZvels originaloba-nasesxobis sakiTxis dasmisaTvis iZleva, saerTod,<br />

tarielis saxesTan dakavSirebuli epizodebi, vinaidan tarielisadmi damokidebulebis<br />

mxriv poemis sakuTriv teqstsa da prolog-epilogis literaturul-istoriul<br />

miTiTebebs Soris erTgvari disproporcia SeiniSneba: prologsa da epilogSi<br />

an tarielia mxolod win wamoweuli, rogorc poemis mTavari gmiri (6,7), an samive<br />

gmiri erTad ixsenieba, im dros roca sakuTriv teqstSi mTavari gmiri, arsebiTad,<br />

arc erTia da arc sami, aramed ori (tarieli da avTandili).<br />

rac Seexeba avtoris zemoT citirebul bibliografiul cnobas, igi advilad aixsneba<br />

im SemTxvevaSic, Tu sinamdvileSi araviTari safuZveli ara aqvs. fiqtiuri li-<br />

205

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!