04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

usTaveli da misi poema (nawyvetebi)<br />

`vefxistyaosnis~ teqstis istoria<br />

196<br />

nodar naTaZe<br />

sargis caiSvili<br />

`vefxistyaosnis~ teqstis calkeuli fragmentebi mxolod XV saukunidan mogvepoveba.<br />

isini, rogorc Cans, poemis zepir Canawerebs warmoadgens. magaliTad, samxreT<br />

saqarTveloSi (mesxeTSi) am ramdenime aTeuli wlis win kldeSi gamokveTil gamoqvabulSi<br />

(vanis qvabTa kompleqsi) aRmoCnda erTi amgvari fragmenti. igi warmoadgens<br />

or strofs `vefxistyaosnis~ gmiris nestanis werilidan (str. 1300, 1301) mtris gamudmebul<br />

SemosevaTa gamo vanis qvabebi, albaT, am xanebSi saxizrebad iyo qceuli.<br />

swored nestanis sityvebi: `cixes vzi egzom maRalsa, Tvalni Zliv gardaswvdebian~...<br />

mohgonebia da kedelze miuweria qvabebSi Sefarebul poet qals ana rCeuliSvils.<br />

ramdenime nawyveti, aseve XV-XVI saukuneebSi Sesrulebuli, miwerilia Zvel xelnawerTa<br />

areebzec, magram maTi raodenoba Zalze mcirea.<br />

`vefxistyaosnis~ amJamad arsebuli xelnawerebi kidev ufro gviandel xanas ekuTvnian.<br />

SedarebiT Zveli xelnawerebi daiRupa XIII-XVI saukuneebSi, roca ayvavebuli<br />

qveyana nangrevebad da nasoflarebad gadaiqca. xvarazmelTa Sahis, sisastikiT cnobili<br />

jalaledinis Semosevebis Semdeg (1225-1230 ww.) qveyana welSi ver gaimarTa. xvarazmelebs<br />

monRolTa batonoba mohyva, risi ganadgurebac SeuZlebeli Seiqna, vidre<br />

spars-yizilbaSebma da Semdeg Turqebma bolo ar mouRes. gasagebia, rom am xanebSi<br />

literaturuli SemoqmedebisaTvis aravis ecala, yovel SemTxvevaSi, am xanidan Cvenamde<br />

raime mniSvnelovans ar mouRwevia. ganadgurda da daikarga klasikuri xanis uamravi<br />

Zegli, romelTa arsebobaze Cven dokumenturi cnobebi mogvepoveba. daiRupa `vefxistyaosnis~<br />

Zvirfasi xelnawerebic, romelTa ricxvi, rusTaveli poemis popularobas<br />

Tu gaviTvaliswinebT, Tavis droze arcTu mcire iqneboda. bevri xelnaweri<br />

daikarga Semdegac, axal saukuneebSi, samSoblodan iZulebiT gadaxvewil qarTvelebs,<br />

rogorc Zvirfasi reliqvia, Tan mihqondaT poemis xelnawerebi. TiTqmis ramdenime<br />

aTasi qarTveli, metwilad maRali wris ojaxebidan, wavida emigraciaSi Soreul<br />

ruseTSi (kerZod, XVII-XVIII saukuneebSi) da, sagulvebelia, rom am dros bevri xelnaweri<br />

waiRes Tan (marTlac, ramdenime maTganis kvali SemdegSi aRmoCnda da Camotanil<br />

iqna saqarTveloSi). TviT XIX saukuneSic arsebula ramdenime sakmaod Zveli xelnaweri,<br />

romlebic dRes dakargulad iTvlebian. isini unaxavs istorikos platon<br />

ioselians. erTi maTgani uTariRo, magram aSkarad Zveli, etratze yofila naweri,<br />

xolo meore XV saukuneSi (1443 w.) yofila Sesrulebuli. CvenTvis ucnobia, Tu ra<br />

bedi ewia Semdeg am xelnawerebs. amJamad arsebuli<br />

TariRidan xelnawerTa Soris uZvelesia samegrelos mTavris levan dadianis<br />

karze Sesrulebuli nusxa (xelnawerTa institutiHH-599), romelic gadauweria cnobil<br />

poetsa da kaligrafs mamuka TavaqaraSvils. xelnaweris TariRia 1646 weli. paleografiuli<br />

da redaqciuli monacemebidan Cans, rom am xelnawers drois mixedviT<br />

win uswrebs ramdenime xelnaweri. magaliTad, ufro adreuli Cans fragmenti (sul<br />

ramdenime gverdi), romelic axlaxan aRmoCnda axalcixis mxareTmcodneobis muzeumSi<br />

(mesxeTi), aseve XVI-XVIII saukuneebis mijnaze unda iyos gadawerili ramdenime sxva<br />

xelnaweric (magaliTad, imave institutis H-2074, A-363 da sxv.)<br />

`vefxistyaosnis~ ramdenime Zvirfasi xelnaweri amJamadac saqarTvelos farglebs<br />

gareT imyofeba. magaliTad, ori xelnaweri – erTi XVII, xolo meore XVIII saukunisa<br />

– moTavsebulia oqsfordSi, bodlis biblioTekis uordropiseul koleqciaSi, xolo<br />

erTic – 1702 wels gadawerili, inaxeba parizis nacionalur biblioTekaSi.<br />

xelnawerTa sacavebSi Tu kerZo ojaxebSi amJamad gamovlenilia 150-ze meti nusxa.<br />

erTi SexedviT es arcTu ise mcire memkvidreobaa, magram, rogorc Seswavlam gamoar-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!