iii_tomi.pdf
iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf
Sesxma da qeba ama Tu im `sulieri gmirisa~ (wmidanisa), aRniSvna misi sidide-bumberazobisa da aRsareba himnografisa, rom mas ar ZaluZs Rirseulad Seamkos is, g) Sesxma da qeba RvTisa, romelic aris brZeni, keTili, uxvi da sxva atributiT Semkuli, romelsac yvela, didi da patara, unda emorCilebodes. absolutizmis Zlevamosilma msvlelobam qarTvel monarqebs sicocxleSive mianiWa ara Tu avtoriteti `mesiis monisa~ (ese igi _ wmidanis), aramed `RvTisa sworis~ titulic, amitom sakvirveli ar aris, rom aRtyinebulma grZnobam gamoxatuleba pova enawylian, yalbpaTosian xotbebSi, romlebSiac mocemulia yvela zemonaCvenebi elementi sasuliero himnografiisa; dasamtkiceblad sakmaoa dasaxelebul iqnas e. w. `abdulmesia~ da `Tamariani~ (k. kekeliZe, qarTuli feodaluri literaturis periodizacia, gv. 39-42). rac Seexeba Sinaarss, siuJets, am mxrivac didi xnidan mzaddeboda niadagi saero mwerlobis ganviTarebisaTvis CvenSi. Cven aras vityviT aRmosavluri, _ arabul-iranuli, _zRapruli, sadev-gmiro, eposis Sesaxeb, romelic ueWvelia, uZvelesi droidan Semodioda da zepiri gadmocemis gziT myardeboda da vrceldeboda CvenSi, im eposis Sesaxeb, romlis niadagze aRmocenda CvenSi pirveli ylortebi saero mwerlobisa; aras vityviT arc zepirsityvierebiTi xalxuri literaturis, poeziis, Sesaxeb, romelic saxalxo momRerlebisa da poetebis meSveobiT, gansakuTrebiT dReobebisa da bazrobebis dros, qveynis erTi kuTxidan meoreSi gadadioda da poetur gemovnebas aviTarebda da zrdida, _ CvenSi Zvelidanve, saeklesio mwerlobis batonobis xanidanve da TviT am mwerlobis wiaRSi, isaxeboda elementebi da mzaddeboda tradiciebi saero mxatvruli literaturisa. am elementebs Cven vxvdebiT jer kidev pavle mociqulis `epistoleTa~ uZveles TargmanSi, sadac aRniSnulia warmarTuli, elinur-klasikuri wyaroebi epistoleTa ama Tu im adgilisa, magaliTad: 1 korinT. II,9 wyaro: `eliaÁs saidumloÁ~ 1 korinT. III,18-19 `-------“ `antikelni kanonni~ 1 korinT. IX,26-27 `-------“ `kanoni antioqelTaÁ~ 1 korinT. XV,32 `-------~ `demoTesi lakonikesi a igavi~. 1 korinT. XV,33 `-------~ `menandresi, simReriT mweralisaÁ, zraxebaÁ~. tites I, 12 `-------~ `ependesi, kritelisa misnisa zmnaÁ~. saeklesio mwerlobis ZeglebSi xSirad gvxvdeba xseneba da saxeli homerosisa da misi `iliada odisevsis~ gmirebisa. ase, magaliTad, jer kidev VIII-IX saukuneSi naTargmn traqtatSi berZnuli anbanis Sesaxeb, romelic diomede gramatikoss ekuTvnis, Cven vkiTxulobT: `esrÀT aResrule kd igi asoÁ [berZenTaÁ]; amisTÂsca miamsgavsa omiros ricx igi kb-TaÁ maT wignTaÁ ebraelTaÁ kd-sa mas asosa, gamosaxulsa da aRracxilsa, da manca TÂsi igi ÃelovnebaÁ ÀladooÁsi, kd-ni daCxibulni, kd-iTa miT asooÁTa miamsgavsa; egrÀTve kualad odÂsevs”. saeklesio bizantiuri mwerlobis saSualebiT CvenSi Semodioda da vrceldeboda cnobebi Zveli berZnuli miTologiidan. am mxriv gansakuTrebuli roli iTamaSes CvenSi im mwerlebma, romelnic idgnen antikur literaturasTan da ufro mwvaved ganicdidnen mis sidiades. vgulisxmobT im mwerlebs, romelnic, polemikuri Tu sxva mosazrebiT, TavianT nawarmoebSi xSirad exebodnen antikur kulturas, kerZod, miTologias. aseTebia basili didi, ioane oqropiri da gansakuTrebiT grigol nazianzeli. ukanasknelma TiTqmis amowura berZnuli miTologia Tavis TxzulebebSi; mas sagangebod aseTi Txzulebac ki dauweria: `zRaprobani, didisa basilis epitafiasa Sina SemoRebulni~ da `iambikoÁ saswavloÁsa wil warmarTTaÁsa, romlisagan ganayenna qristianeni ivliane gandgomilman~. grigolis Txzulebani qarTuladac uTargmniaT jer kidev meaTe saukunemde da am saukuneSi eqvTime aTonels; rasakvirvelia, maTi saSualebiT qarTveli mkiTxvelebi iTvisebdnen Zveli berZnuli miTologiis codnasac. done da farglebi am codnisa TandaTan Rrmavdeboda da farTovdeboda CvenSi, gansakuTrebiT XI saukuneSi efrem mciris saSualebiT, romelsac grigolis zemodasaxelebuli ori Sromis Targmnis garda ekuTvnis agreTve `zRaprobani gancxadebisani~. cnobebi Zveli klasikuri miTologiidan 194
lomad gvxvdeba hagiografiul TxzulebebSi, romelnic berZnuli enidan arian gadmoTargmnilni; tipuria am mxriv `wamebaÁ pansofi aleqsandrielisaÁ~, romelSiac gadaSlilia mTeli sawarmarTo Teogonia, da `wamebai prokopi~ duqsisa, sadac vrcladaa aRwerili RmerTebi: zevsi, ira, poseidoni, apoloni, aTena, ermi `samgzis didebuli~, dios, romlisa `saflavi krites ars~, efestos mWedeli; motanilia vrceli citatebi `wignisagan sibilaÁsa~ saxelganTqmulisa, romelic `tarkÂnias, hromTa mefeman didZaliTa oqroÁTa moiyidna~, moTxrobilia, rogor `iazon, winamZRuarman arRonafteTaman, qalaqsa aTinas taZari didi aRaSena da mivida samisnosa mas delfisasa da hkiTxa apolons RmerTsa~ sxvadasxva movlenis Sesaxeb. amgvari masalebi aRviZebda Cvens winaprebSi gemos antikuri klasicizmisadmi da xels uwyobda saero mwerlobis elementebis Casaxvas. amas rom Tavi davaneboT, Cvens uZveles mwerlobaSi SegviZlia vipovoT mTliani naTargmni nawarmoebni didaqtikuri, zneTmoZRvrebiTi xasiaTisa da Sinaarsisa, egreTwodebuli saxismetyveli an fiziologi, romelic gadmoTargmnilia somxuridan VIII saukunis gasuls. es Txzuleba, romelic Seicavs bibliur mxecTa da cxovelTa Tvisebebis Sesaxeb dakvirvebas mistikuri da zneobrivi xasiaTis SeniSvnaTa TandarTviT, TamaSobda Cvens mwerlobaSi pirutyvTa eposis rols da xels uwyobda amgvari Temebis popularizacias. 195
- Page 144 and 145: is gacocxleba, anu imis garkveva, T
- Page 146 and 147: ar unda gvesmodes, rom gaaRrmavao e
- Page 148 and 149: giorgi merCulis `grigol xanZTelis c
- Page 150 and 151: ogoricaa samebis arsi, mwvalebloba
- Page 152 and 153: giorgi merCulis Txzulebis mTavari g
- Page 154 and 155: missa cis-sartyelis saxed, Sueniera
- Page 156 and 157: gasaTavisufleblad SeimarTnen wmida
- Page 158 and 159: `sulier-mxatvrul Rvwas~ (`naTeli mi
- Page 160 and 161: leqsis saxelwodebad Zvel-qarTul mwe
- Page 162 and 163: aSkaraa, klasikuri qarTuli leqsis s
- Page 164 and 165: eziis Zeglebi proziT aris naweri? e
- Page 166 and 167: 3 (antistrofi) 4 (antistrofi) STah
- Page 168 and 169: II kavSiri Zvel-qarTuli himnografiu
- Page 170 and 171: isa, musikaluris kompoziciebiT. am
- Page 172 and 173: da ara mxolod saleqso sazomebisa; s
- Page 174 and 175: 1 (strofi) 2 (antistrofi) mÃdom me
- Page 176 and 177: da zusti saxelwodeba qarTuli leqsis
- Page 178 and 179: Zala eklesiebSi Tavisufali improviz
- Page 180 and 181: adamianisaTvis gaixsnas ideis Sinaa
- Page 182 and 183: cxadia, naTqvami imas ar niSnavs, r
- Page 184 and 185: intonaciur xmovanebas nawarmoebis t
- Page 186 and 187: daviTis TqmiT, man elinTa mier RmrT
- Page 188 and 189: uria xeTelis colTan _ bersabesTan.
- Page 190 and 191: erTmaneTisagan mkveTrad gansxvavdeb
- Page 192 and 193: SesZlebodaT mSobliuri kulturis sams
- Page 196 and 197: usTaveli da misi poema (nawyvetebi)
- Page 198 and 199: sasiyvarulo ambebi cudad moqmedebs
- Page 200 and 201: prozad Targmnili `visramiani~ _ mso
- Page 202 and 203: didebulebisa rcxveniaT. tarieli iZu
- Page 204 and 205: ls, amJamad ki mters - WaSnagirs, r
- Page 206 and 207: teraturuli wyaros damowmeba imisTvi
- Page 208 and 209: mwyobr SenobaSi, romlis mizania, Te
- Page 210 and 211: adamianis arsebobis Zireul sakiTxeb
- Page 212 and 213: koncefciis es Tavisebureba aisaxeba
- Page 214 and 215: nebis, misi simdidris mtkicebaSia,
- Page 216 and 217: 2. `raca vis ra bedma misces, dasje
- Page 218 and 219: 25. `viT moixmaros monaman patronsa
- Page 220 and 221: aRniSnuli kontrasti aixsneba ara du
- Page 222 and 223: platoni da rusTveli 222 baCana breg
- Page 224 and 225: am qveynad yvelafers Tavisi garkveu
- Page 226 and 227: eqstazi poetur simRerebad da sagalo
- Page 228 and 229: SevCerdebi mxolod erTze. movitan or
- Page 230 and 231: arbarosTa msaxvral xelsac ki gadaur
- Page 232 and 233: unebrivad unda migvaCndes, rom `vef
- Page 234 and 235: Su noi già il ciel dischiudesi…
- Page 236 and 237: usTavelis esTetika (nawyvetebi) 236
- Page 238 and 239: vefxistyaosnis centraluri saxeebi,
- Page 240 and 241: stilis xelovneba. mas sdevnian esTe
- Page 242 and 243: ogor SeviswavloT da rogor vaswavloT
lomad gvxvdeba hagiografiul TxzulebebSi, romelnic berZnuli enidan arian gadmoTargmnilni;<br />
tipuria am mxriv `wamebaÁ pansofi aleqsandrielisaÁ~, romelSiac gadaSlilia<br />
mTeli sawarmarTo Teogonia, da `wamebai prokopi~ duqsisa, sadac vrcladaa<br />
aRwerili RmerTebi: zevsi, ira, poseidoni, apoloni, aTena, ermi `samgzis didebuli~,<br />
dios, romlisa `saflavi krites ars~, efestos mWedeli; motanilia vrceli<br />
citatebi `wignisagan sibilaÁsa~ saxelganTqmulisa, romelic `tarkÂnias, hromTa<br />
mefeman didZaliTa oqroÁTa moiyidna~, moTxrobilia, rogor `iazon, winamZRuarman<br />
arRonafteTaman, qalaqsa aTinas taZari didi aRaSena da mivida samisnosa mas delfisasa<br />
da hkiTxa apolons RmerTsa~ sxvadasxva movlenis Sesaxeb. amgvari masalebi<br />
aRviZebda Cvens winaprebSi gemos antikuri klasicizmisadmi da xels uwyobda saero<br />
mwerlobis elementebis Casaxvas.<br />
amas rom Tavi davaneboT, Cvens uZveles mwerlobaSi SegviZlia vipovoT mTliani<br />
naTargmni nawarmoebni didaqtikuri, zneTmoZRvrebiTi xasiaTisa da Sinaarsisa, egreTwodebuli<br />
saxismetyveli an fiziologi, romelic gadmoTargmnilia somxuridan VIII<br />
saukunis gasuls. es Txzuleba, romelic Seicavs bibliur mxecTa da cxovelTa Tvisebebis<br />
Sesaxeb dakvirvebas mistikuri da zneobrivi xasiaTis SeniSvnaTa TandarTviT,<br />
TamaSobda Cvens mwerlobaSi pirutyvTa eposis rols da xels uwyobda amgvari Temebis<br />
popularizacias.<br />
195