iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf

04.06.2013 Views

Sesxma da qeba ama Tu im `sulieri gmirisa~ (wmidanisa), aRniSvna misi sidide-bumberazobisa da aRsareba himnografisa, rom mas ar ZaluZs Rirseulad Seamkos is, g) Sesxma da qeba RvTisa, romelic aris brZeni, keTili, uxvi da sxva atributiT Semkuli, romelsac yvela, didi da patara, unda emorCilebodes. absolutizmis Zlevamosilma msvlelobam qarTvel monarqebs sicocxleSive mianiWa ara Tu avtoriteti `mesiis monisa~ (ese igi _ wmidanis), aramed `RvTisa sworis~ titulic, amitom sakvirveli ar aris, rom aRtyinebulma grZnobam gamoxatuleba pova enawylian, yalbpaTosian xotbebSi, romlebSiac mocemulia yvela zemonaCvenebi elementi sasuliero himnografiisa; dasamtkiceblad sakmaoa dasaxelebul iqnas e. w. `abdulmesia~ da `Tamariani~ (k. kekeliZe, qarTuli feodaluri literaturis periodizacia, gv. 39-42). rac Seexeba Sinaarss, siuJets, am mxrivac didi xnidan mzaddeboda niadagi saero mwerlobis ganviTarebisaTvis CvenSi. Cven aras vityviT aRmosavluri, _ arabul-iranuli, _zRapruli, sadev-gmiro, eposis Sesaxeb, romelic ueWvelia, uZvelesi droidan Semodioda da zepiri gadmocemis gziT myardeboda da vrceldeboda CvenSi, im eposis Sesaxeb, romlis niadagze aRmocenda CvenSi pirveli ylortebi saero mwerlobisa; aras vityviT arc zepirsityvierebiTi xalxuri literaturis, poeziis, Sesaxeb, romelic saxalxo momRerlebisa da poetebis meSveobiT, gansakuTrebiT dReobebisa da bazrobebis dros, qveynis erTi kuTxidan meoreSi gadadioda da poetur gemovnebas aviTarebda da zrdida, _ CvenSi Zvelidanve, saeklesio mwerlobis batonobis xanidanve da TviT am mwerlobis wiaRSi, isaxeboda elementebi da mzaddeboda tradiciebi saero mxatvruli literaturisa. am elementebs Cven vxvdebiT jer kidev pavle mociqulis `epistoleTa~ uZveles TargmanSi, sadac aRniSnulia warmarTuli, elinur-klasikuri wyaroebi epistoleTa ama Tu im adgilisa, magaliTad: 1 korinT. II,9 wyaro: `eliaÁs saidumloÁ~ 1 korinT. III,18-19 `-------“ `antikelni kanonni~ 1 korinT. IX,26-27 `-------“ `kanoni antioqelTaÁ~ 1 korinT. XV,32 `-------~ `demoTesi lakonikesi a igavi~. 1 korinT. XV,33 `-------~ `menandresi, simReriT mweralisaÁ, zraxebaÁ~. tites I, 12 `-------~ `ependesi, kritelisa misnisa zmnaÁ~. saeklesio mwerlobis ZeglebSi xSirad gvxvdeba xseneba da saxeli homerosisa da misi `iliada odisevsis~ gmirebisa. ase, magaliTad, jer kidev VIII-IX saukuneSi naTargmn traqtatSi berZnuli anbanis Sesaxeb, romelic diomede gramatikoss ekuTvnis, Cven vkiTxulobT: `esrÀT aResrule kd igi asoÁ [berZenTaÁ]; amisTÂsca miamsgavsa omiros ricx igi kb-TaÁ maT wignTaÁ ebraelTaÁ kd-sa mas asosa, gamosaxulsa da aRracxilsa, da manca TÂsi igi ÃelovnebaÁ ÀladooÁsi, kd-ni daCxibulni, kd-iTa miT asooÁTa miamsgavsa; egrÀTve kualad odÂsevs”. saeklesio bizantiuri mwerlobis saSualebiT CvenSi Semodioda da vrceldeboda cnobebi Zveli berZnuli miTologiidan. am mxriv gansakuTrebuli roli iTamaSes CvenSi im mwerlebma, romelnic idgnen antikur literaturasTan da ufro mwvaved ganicdidnen mis sidiades. vgulisxmobT im mwerlebs, romelnic, polemikuri Tu sxva mosazrebiT, TavianT nawarmoebSi xSirad exebodnen antikur kulturas, kerZod, miTologias. aseTebia basili didi, ioane oqropiri da gansakuTrebiT grigol nazianzeli. ukanasknelma TiTqmis amowura berZnuli miTologia Tavis TxzulebebSi; mas sagangebod aseTi Txzulebac ki dauweria: `zRaprobani, didisa basilis epitafiasa Sina SemoRebulni~ da `iambikoÁ saswavloÁsa wil warmarTTaÁsa, romlisagan ganayenna qristianeni ivliane gandgomilman~. grigolis Txzulebani qarTuladac uTargmniaT jer kidev meaTe saukunemde da am saukuneSi eqvTime aTonels; rasakvirvelia, maTi saSualebiT qarTveli mkiTxvelebi iTvisebdnen Zveli berZnuli miTologiis codnasac. done da farglebi am codnisa TandaTan Rrmavdeboda da farTovdeboda CvenSi, gansakuTrebiT XI saukuneSi efrem mciris saSualebiT, romelsac grigolis zemodasaxelebuli ori Sromis Targmnis garda ekuTvnis agreTve `zRaprobani gancxadebisani~. cnobebi Zveli klasikuri miTologiidan 194

lomad gvxvdeba hagiografiul TxzulebebSi, romelnic berZnuli enidan arian gadmoTargmnilni; tipuria am mxriv `wamebaÁ pansofi aleqsandrielisaÁ~, romelSiac gadaSlilia mTeli sawarmarTo Teogonia, da `wamebai prokopi~ duqsisa, sadac vrcladaa aRwerili RmerTebi: zevsi, ira, poseidoni, apoloni, aTena, ermi `samgzis didebuli~, dios, romlisa `saflavi krites ars~, efestos mWedeli; motanilia vrceli citatebi `wignisagan sibilaÁsa~ saxelganTqmulisa, romelic `tarkÂnias, hromTa mefeman didZaliTa oqroÁTa moiyidna~, moTxrobilia, rogor `iazon, winamZRuarman arRonafteTaman, qalaqsa aTinas taZari didi aRaSena da mivida samisnosa mas delfisasa da hkiTxa apolons RmerTsa~ sxvadasxva movlenis Sesaxeb. amgvari masalebi aRviZebda Cvens winaprebSi gemos antikuri klasicizmisadmi da xels uwyobda saero mwerlobis elementebis Casaxvas. amas rom Tavi davaneboT, Cvens uZveles mwerlobaSi SegviZlia vipovoT mTliani naTargmni nawarmoebni didaqtikuri, zneTmoZRvrebiTi xasiaTisa da Sinaarsisa, egreTwodebuli saxismetyveli an fiziologi, romelic gadmoTargmnilia somxuridan VIII saukunis gasuls. es Txzuleba, romelic Seicavs bibliur mxecTa da cxovelTa Tvisebebis Sesaxeb dakvirvebas mistikuri da zneobrivi xasiaTis SeniSvnaTa TandarTviT, TamaSobda Cvens mwerlobaSi pirutyvTa eposis rols da xels uwyobda amgvari Temebis popularizacias. 195

lomad gvxvdeba hagiografiul TxzulebebSi, romelnic berZnuli enidan arian gadmoTargmnilni;<br />

tipuria am mxriv `wamebaÁ pansofi aleqsandrielisaÁ~, romelSiac gadaSlilia<br />

mTeli sawarmarTo Teogonia, da `wamebai prokopi~ duqsisa, sadac vrcladaa<br />

aRwerili RmerTebi: zevsi, ira, poseidoni, apoloni, aTena, ermi `samgzis didebuli~,<br />

dios, romlisa `saflavi krites ars~, efestos mWedeli; motanilia vrceli<br />

citatebi `wignisagan sibilaÁsa~ saxelganTqmulisa, romelic `tarkÂnias, hromTa<br />

mefeman didZaliTa oqroÁTa moiyidna~, moTxrobilia, rogor `iazon, winamZRuarman<br />

arRonafteTaman, qalaqsa aTinas taZari didi aRaSena da mivida samisnosa mas delfisasa<br />

da hkiTxa apolons RmerTsa~ sxvadasxva movlenis Sesaxeb. amgvari masalebi<br />

aRviZebda Cvens winaprebSi gemos antikuri klasicizmisadmi da xels uwyobda saero<br />

mwerlobis elementebis Casaxvas.<br />

amas rom Tavi davaneboT, Cvens uZveles mwerlobaSi SegviZlia vipovoT mTliani<br />

naTargmni nawarmoebni didaqtikuri, zneTmoZRvrebiTi xasiaTisa da Sinaarsisa, egreTwodebuli<br />

saxismetyveli an fiziologi, romelic gadmoTargmnilia somxuridan VIII<br />

saukunis gasuls. es Txzuleba, romelic Seicavs bibliur mxecTa da cxovelTa Tvisebebis<br />

Sesaxeb dakvirvebas mistikuri da zneobrivi xasiaTis SeniSvnaTa TandarTviT,<br />

TamaSobda Cvens mwerlobaSi pirutyvTa eposis rols da xels uwyobda amgvari Temebis<br />

popularizacias.<br />

195

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!