Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
poulobs uZveles musikaSic. saeklesio sagaloblebs ar gaaCnia taqti, musikaluri<br />
sazomi. melodia tol, Tanabar nawilebad ki ar aris dayofili, aramed saleqso striqonebis<br />
msgavsad Tavis Sinagan logikas mihyveba.<br />
Zveli qarTuli sagaloblebi, iseve rogorc adreuli bizantiuri poeturi teqstebi,<br />
dawerili proziT, gabmuli striqonebiT, e. i. garegnulad arafriT gansxvavdeba<br />
prozisagan. amitom iyo, rom XIX saukunemde sagaloblebs aRiqvamdnen, rogorc prozaul<br />
nawarmoebebs. am teqstebis saidumloeba amoxsna benediqtelTa ordenis berma,<br />
kardinalma pitram (1812 _ 1889). man SeniSna, rom sagaloblis yovel strofSi wertilebiT<br />
gamoyofilia Tanabari zomis monakveTebi, e. i. mowesrigebul kanonzomierebas<br />
uCvenebs ara calkeuli strofi, aramed _ sagaloblis Semadgeneli strofebis (dasdeblebis)<br />
erToblioba.<br />
marTalia, calkeul strofs araviTari sazomi ara aqvs, magram mTel sagalobelSi<br />
yvela strofi erTi wesiT aris agebuli; yoveli strofis pirveli taepi Seicavs<br />
9 marcvals, meore _ 13-s, mesame _ 8-s, meoTxe _ 11-s, mexuTe _ 13-s. SeiZleba marcvalTa<br />
raodenobaSi mcire gansxvaveba iyos, e. i. taepi 8 marcvlis nacvlad Seicavdes<br />
9 an 7 marcvals, magram es naklovaneba advilad swordeba galobis dros, mgalobeli<br />
an gaagrZelebs an Seamoklebs marcvals galobiT da amiT gaasworebs calkeul<br />
darRvevebs. aRniSnul poetur sazoms, rogorc es p. ingoroyvam gamoikvlia, `sagalobelTa<br />
marcvledi~ ewodeboda. am sazomiTaa dawerili kanoni anu `galobani~. am sazoms,<br />
isev p. ingoroyvas dakvirvebiT, qarTul poeziaSi uswrebda `wyobili sityva ricxvedi~.<br />
es iyo poeturi proza, sadac marcvalTa Sesabamisoba strofebs Soris ar<br />
iyo daculi.<br />
Zvel qarTul poeziaSi bizantiuri poeziidan gadmovida leqsis erTi sazomi, romelsac<br />
iambiko ewodeba. igi TiTqos ritmulad mowesrigebuli strofebisagan Sedgeba.<br />
TiToeulSi 5 taepia, TiToeul taepSi _ 12 marcvali. magram, rogorc Cans, es<br />
sazomi ver SeiTvisa qarTuli leqsis bunebam da igi qarTul versifikaciaSi ar damkvidrebula.<br />
sagulisxmoa, rom garegnulad ase mowesrigebuli strofi leqsisaTvis<br />
damaxasiaTebel ritmulobas mainc ar amJRavnebs. ai, erTi magaliTi:<br />
usxeuloÁTa saRmrToÁTa bunebiTa<br />
ege uxrwnelad, qriste _ RmrTisa sityuao,<br />
ra Jams daideb, saflavs Seucavo,<br />
mohkal sikudili sikudiliTa, ukudavo,<br />
da aRadginen mkudarni saflavisagan.<br />
TiToeul taepSi 12 marcvalia, cezuriTac Tanabar nawilebad arian taepebi dayofilni<br />
(5+7), TiTqos aris riTmis elementebic (sityuao, Seucavo, ukudavo), magram ritmuli<br />
JReradoba iambikos ara aqvs. albaT, amitomac ar damkvidrda igi qarTul<br />
leqsTwyobaSi. Zvel qarTul sagaloblebs ar gaaCniaT agreTve riTma. igi mxolod<br />
Canasaxis saxiT gvxvdeba aqa-iq.<br />
e) sagangebod unda iTqvas sasuliero poeziis tropuli metyvelebis bunebazec.<br />
jer unda davZinoT, rom am poeziaSi poetur samkaulebs _ metaforas, Sedarebas, epi-<br />
Tets da a. S. ar eniWeba ganmsazRvreli mniSvneloba. aRniSnuli garemoeba damaxasiaTebelia<br />
ara marto qarTuli sasuliero poeziisaTvis, aramed sazogadod Sua saukuneTa<br />
qristianuli mwerlobisaTvis. xolo hegelis dakvirvebiT, igive viTareba SeiniSneboda<br />
antikur sinamdvileSic. igi werda: `ara mxolod berZeni filosofosebi,<br />
magaliTad, platoni da aristotele, an cnobili istorikosebi da oratorebi, magaliTad,<br />
Tukidide da demosTene, aramed didi poetebi _ homerosi, sofokle _ arsebi-<br />
Tad yovelTvis kmayofildebodnen im gamoTqmebiT, romlebic sakuTari mniSvnelobiT<br />
ixmarebian, Tumca maTTan gvxvdeba Sedarebebic~. hegelisave axsniT, miuxedavad imisa,<br />
rom metafora saTqmels did gamomsaxvelobas aniWebs, mas aqvs is naklic, rom mTavars<br />
tvirTavs meti wvrilmaniT. misive mosazrebiT, mkacri plastikuroba da sisadave<br />
ver egueba metyvelebis feradovnebas. SesaZloa, am garemoebiTac iyos ganpirobebuli<br />
sasuliero poeziis poeturi faqturis erTgvari sisadave.<br />
181