04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Zala eklesiebSi Tavisufali improvizirebis wesi, VI saukuneSi ki es akrZalva ganmtkicda<br />

da kidev ufro dazustda. saeklesio praqtikidan ganidevna yvela himni, romelic<br />

ar efuZneboda bibliis teqsts. sazogadoebriv RvTismsaxurebaSi daSvebul iqna<br />

mxolod is himnebi, romlebic warmoadgendnen wminda wignis teqstTa erTgvar kompilacias.<br />

saeklesio moRvaweebi aRniSnavdnen: `Cvens sagaloblebSi mxolod sityvebia<br />

wminda wignebisagan gansxvavebuli, Torem Cven imaves vgalobT, rac bibliaSia, oRond<br />

sxva sityvebiT~.<br />

qristianuli poezia cariel niadagze ar aRmocenebula. mis umTavres wyaroebad<br />

asaxeleben Zvel berZnul, siriul da ebraul poezias. am wyaroTagan yvelaze mniSvnelovania<br />

ebrauli poezia. qristianul RvTismsaxurebaSi Tavdapirvelad galobdnen<br />

fsalmunebs. Semdeg gaCnda poeturi strofebi, e. w. troparebi, qarTuli terminologiiT<br />

_ dasdeblebi. TandaTan Seiqmna damoukidebeli saeklesio sagaloblebi, romlebic<br />

bibliur galobaTa mixedviT iTxzveboda. dadga aucilebloba himnografiuli<br />

krebulebis Sedgenisa. am krebulTagan unda davasaxeloT paraklitoni, marxvani, zatikni,<br />

`TTueni~, Zlispirni da RvTismSoblisani.<br />

b) daismis kiTxva: rodis aRmocenda qarTuli himnografia? uaxles samecniero literaturaSi<br />

gamoTqmuli mosazrebis Tanaxmad, pirveli qarTuli Targmani uZvelesi<br />

liturgikuli krebulisa (ierusalimis leqcionari), romlis did nawils himnografiuli<br />

masala Seadgens, Sesrulebuli unda iyos V _ VI s-Si, sadReisod ukve dakarguli<br />

berZnuli pirvelwyarodan. Tu es asea, qarTuli himnografiis dasawyisad aRni-<br />

Snuli dro unda vigulisxmoT. k. kekeliZe miiCnevs, rom qarTuli himnografia VII s-<br />

Si iwyeba. qarTuli liturgikuli mwerloba Tavdapirvelad naTargmni iyo. mis ganvi-<br />

Tarebaze gavlena hqonda ierusalimis saRvTismetyvelo praqtikas, radgan, rogorc<br />

cnobilia, qarTuli eklesia aRmosavluri warmoSobisaa da X s-mde arsebiTad dakav-<br />

Sirebuli iyo palestinur RvTismsaxurebasTan.<br />

qarTuli himnografia viTardeboda rogorc Cveni qveynis gareT arsebul (sabawminda,<br />

sina, ierusalimi, Savi mTa, aToni), ise erovnul literaturul skolebSi. originalurma<br />

himnografiam Tavisi ganviTarebis mwvervals miaRwia X s-Si.<br />

rogorc cnobilia, VIII _ IX saukuneebidan samxreT saqarTvelo, kerZod, tao-klarjeTi,<br />

saTaveSi udgeba saqarTvelos gaerTianebis, erovnuli xelisuflebis aRdgenisa<br />

da eris kulturuli aRmavlobis mniSvnelovan saqmes. tao-klarjeTis samonastro<br />

kolonizaciis fuZemdebeli grigol xanZTeli faqtiurad gvevlineba qarTuli<br />

kulturuli cxovrebis winamZRvradac. misi TaosnobiT tao-klarjeTis monastrebSi<br />

didi literaturuli saqmianoba Cqefs; aq iTargmneba da iqmneba pirvelxarisxovani<br />

literaturuli Zeglebi. gansakuTrebul aRmavlobas miaRwia tao-klarjeTSi originalurma<br />

qarTulma himnografiam. Tu adreuli periodidan Cven mxolod oriode ise-<br />

Ti qarTveli himnografis dasaxeleba SegviZlia, vinc originalur himnebs qmnida, X<br />

saukuneSi qarTuli poezia daamSvenes ioane minCxis, ioane mtbevaris, kurdanaÁs, ezras,<br />

stefane sananoÁsZe-Wyondidlis, ioane qonqosisZis, miqael modrekilis, giorgi<br />

merCulis saxelebma. marTalia, giorgi merCulis arc erTi himni ar Semonaxula Cvenamde,<br />

magram Zvel teqstebSi dadasturebuli termini `merCuliulni~ gvarwmunebs,<br />

rom merCules SemouRia originaluri poeturi sazomi, romelic poeziaSi misi saxeliT<br />

damkvidrebula, msgavsad minCxis saxelTan dakavSirebuli `minCxurisa~.<br />

unda gavixsenoT, rom TviT grigol xanZTels gadauweria himnografiuli krebuli<br />

`saweliwdo iadgari~, romelic misi biografis, giorgi merCulis, mowmobiT, X saukuneSi<br />

inaxeboda xanZTis monasterSi. dRes am iadgaris kvali gamqralia. samagierod,<br />

Cvenamde moaRwia 978_988 wlebSi Sedgenilma uzarmazarma himnografiulma krebulma,<br />

romelic dResdReobiT Seicavs 554 gverds da 200-mde sagalobels. es iadgari Sedgenilia<br />

udidesi qarTveli himnografis miqael modrekilis mier. krebuli, garda imisa,<br />

rom gvacnobs cnobili bizantieli himnografebis TxzulebaTa uZveles qarTul Targmanebs,<br />

gvawvdis unikalur istoriul-literaturul cnobebsac zemoxsenebul qarTvel<br />

himnografTa Sesaxeb. faqtiurad man Semounaxa istorias X saukunis himnografTa<br />

178

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!